Voor de iPhone zijn inmiddels honderdduizenden apps beschikbaar. Wij geven in dit artikel een overzicht van betaalde en gratis games die de moeite waard zijn. Dit artikel wordt regelmatig geüpdatet met een nieuwe app. Hou dit artikel dus in de gaten om op de hoogte te blijven van de leukste games voor de iPhone.

Zoek je andere iPhone-apps? Bekijk dan eens de volgende artikelen:

[list type="bullets"]Gratis iPhone apps

iPhone apps voor kinderen

Beste iPhone apps: productiviteit

Beste iPhone apps: muziek[/list]

Ben je op zoek naar meer apps voor de iPhone? Kijk dan verder op AppFish.

De iPhone 5 wordt volgens geruchten op dit moment door Apple ontwikkeld. Kijk hier om het laatste nieuws over de iPhone 5 te lezen.

Dit artikel is op 22 mei 2012 geüpdatet met een nieuwe app. Deze app vindt je bovenaan in dit artikel.

19. Lumosity Brain Trainer

Hou jij je hersenen graag gezond? Dan is Lumosity Brain Trainer een leuke app voor jou. De app bevat allerlei minigames te spelen waarmee je je geheugen, snelheid, alertheid, flexibiliteit traint of problemen leert op te lossen. Lumosity Brain Trainer bevat in totaal 35 verschillende sessies. Een sessie bestaat uit drie games en is ontwikkeld om verschillende hersenfuncties te trainen. De makers raden aan één sessie per dag te spelen. De game is gratis beschikbaar, maar bevat dan maar vijf sessies. Om toegang te krijgen tot de andere dertig sessies moet je een abonnement nemen op de app. Deze is beschikbaar voor 3,99 euro voor drie maanden, 5,49 euro voor zes maanden of 7,99 euro voor een jaar.

©PXimport

Train je hersenen met Lumosity Brain Trainer

18. Song Pop

Nadat Facebook CEO Mark Zuckerberg zich lovend uitsprak over de nieuwe Song Pop muziekquiz, kent de nieuwe muziekapp van FreshPlanet Inc. een gigantisch succes. Net zoals de apps Draw Something, Wordfreud en Rumble, is het de bedoeling zoveel mogelijk punten te verzamelen opdat men de tegenspeler kan verslaan. Alvorens je kan beginnen met spelen, zal je je moeten aanmelden via een Facebook-account of via je e-mailadres. Vervolgens is het mogelijk om een tegenspeler te vinden via Facebook, Email, Username of gewoonweg een willekeurige tegenpartij te selecteren. Het spel begint met het kiezen van een genre. Wanneer je het spel voor de eerste maal speelt, kan je kiezen voor Classic Rock, Today's Hits of Love Songs. Met 250 punten kan je echter een andere playlist vrijspelen. Voor een gewonnen spel verdien je 3 punten, een verloren spel levert een troostprijs van 1 punt op. Er worden muziekfragmenten afgespeeld met de bedoeling zo snel mogelijk de titel of uitvoerder te raden. Hoe sneller de juiste oplossing geraden wordt, hoe meer punten je bijeen kunt sprokkelen. Ook heeft het aantal opeenvolgende juist geraden fragmenten een impact op je score: indien je 5 keer op rij een oplossing raadt, zal je meer punten verdienen dan je - in dezelfde tijdspanne - 4 keer een sample na elkaar oplost. Een nadeel is wel dat Song Pop in ieder genre vaak dezelfde samples gebruikt.

©PXimport

Review score: 4

Grootte: 15.6 MB

Platform: Compatibel met iPhone 3GS, iPhone 4, iPhone 4S, iPod touch (3de generatie), iPod touch (4e generatie) en iPad.Vereist iOS 4.0 of nieuwer.

Prijs: gratis

17. Logos Quiz Game

Momenteel vinden het spel Logos Quiz Game in de top 5 van de meest gedownloade games. In dit spel moet de speler zoveel mogelijk logo's van merken, fabrikanten en instellingen proberen te herkennen. Op die manier kan men steeds moeilijkere levels vrijspelen. Je punten worden berekend volgens de snelheid van het typen en het aantal pogingen voordat je het juiste antwoord vindt. Omdat Logos Quiz Game niet gebruikmaakt van het traditionele iOS-toetsenbord, is het soms wel moeilijk om het woord van de eerste keer juist te typen. Je kan wel gebruikmaken van een backspace-toets, maar zo krijg je steeds minder punten toebedeeld. Hoewel het spel van Spaanse makelij is, gebruikt maker Javier Perez Estarriaga de meest bekende en universele logo's. Als je toch niet meteen op de naam van het merk, de fabrikant of instelling komt, kan je beroep doen op de hints die je verdient tijdens het herkennen van andere logo's. Mocht je deze hints al hebben opgebruikt, kan je voor €0,79 of €1,59 respectievelijk 120 of 300 hints kopen.

©PXimport

Review score: 4

Grootte: 17.3 MB

Platform: Compatibel met iPhone, iPod touch en iPad.Vereist iOS 3.2 of nieuwer.

Prijs: gratis

16. App Match

Op 2 mei bracht de 14-jarige CEO van Kwant Developing, Midas Kwant, het bekende spel Memory van Ravensburger naar de iPhone, de iPod touch en de iPad. De Nederlander ontwierp samen met zijn leeftijdsgenoten Damiaan Twelker, Yakim van Zuijlen en Josh Mobley een app waarbij, net zoals bij het gelijkaardige gezelschapsspel, het korte termijngeheugen van de speler gewordt getest. Het doel van het spel is zo snel mogelijk de paarsgewijs gelijke plaatjes die met de beeldzijde naar beneden zijn gelegd, samen te kunnen leggen. Er zijn 3 moeilijkheidsniveaus (easy, medium, hard) in het spel. Daarnaast kan je ook power-ups verdienen wanneer je meerdere paren opeenvolgend kan vinden. Je score wordt bijgehouden via Game Center, het gamenetwerk van Apple. Kwant Developing maakt indirect reclame voor de andere apps: je kan namelijk nakijken welke icoontjes voor welke apps staan en deze vanuit het spelletje aankopen.

©PXimport

Review score: 4+

Grootte: 16.0 MB

Platform: Compatibel met iPhone, iPod touch en iPad. Vereist iOS 5.0 of nieuwer.

Prijs: gratis

15. Rumble

Na het succes van MAG Interactive met de app Wordfeud Helper, staat hun game Rumble nu ook hoog in de Nederlandse charts. Deze nieuwe app laat ons veel denken aan het bekende Boggle-spel. Net zoals bij Boggle is het de bedoeling zoveel mogelijk woorden te vormen met 16 willekeurige letters. Je neemt het hiervoor op tegen een willekeurige tegenstander, een zelfgekozen tegenstander die in je vriendenlijst staat of een Facebook vriend. Een spel bestaat uit drie rondes van 2 minuten. Wie de hoogste totaalscore haalt tijdens deze drie rondes, wint het spel. Bij sommige letters kan je echter extra punten verdienen. Deze letters herken je aan de logo's DL (dubbele letterpunten), TL (drievoudige letterpunten), DW (dubbele punten voor het woord) en TW (drievoudige punten voor het woord). Via het premium-pakket - waarvoor je 2,39 euro neertelt - kan je naast het verwijderen van de kleine reclameboodschappen, ook een oefenmodus en de keuze uit profielafbeeldingen vrijkopen.

©PXimport

Review score: 4+

Grootte: 12.5 MB

Platform: iPhone 3GS, iPhone 4, iPhone 4S, iPod touch (3de generatie), iPod touch (4e generatie) en iPad.Vereist iOS 4.1 of nieuwer.

Prijs: gratis/€ 2,39 (premium)

14. Bubble Taptap

Wie perst er niet graag noppenfolie, of bubbeltjesplastic kapot? Wij alvast wel. Met de gratis iPhone-game "Bubble Taptap" kun je nu ook op je iPhone bubbeltjes kapotduwen.

Denk echter niet dat "Bubble Taptap" helemaal zoals the real thing is, maar het komt wel in de buurt. De graphics zijn goed en het geluid klinkt realistisch - al zal het wat tactiel betreft natuurlijk nooit hetzelfde voelen.

Het opzet van het spel bestaat uit een race tegen de klok, waarbij je zoveel mogelijk bubbeltjes kapot moet duwen op een tijdspanne van om en bij de dertig seconden. Het is mogelijk je score te delen via mail, Facebook en Twitter in het Game Center, en misschien kom je dan wel in de highscore!

"Bubble Taptap" is een gratis app met reclame in de rechterbenedenhoek. Minpuntje hieraan is dat dit de onderste rij bubbels moeilijk kapot te persen maakt zonder op de reclame te duwen.

©PXimport

Review: 4+

Grootte: 3,6 MB

Platform: iPhone, iPod Touch en iPad. Vereist iOS 3.0 of recenter.

Prijs: Gratis

13. Draw Something

"Draw Something", ook wel bekend als de gratis onlinevariant van Pictionary, is één van de populairste game-apps van het moment. Sinds haar lancering in februari dit jaar werd het spel al ruim 30 miljoen keer gedownload.

Om het spel te spelen moet je met twee of meer zijn: de één maakt een tekening, terwijl de ander(en) moet raden wat de tekening voorstelt. Via Facebook is het gemakkelijk terug te vinden wie van je vrienden dit spel ook speelt, en hen uit te nodigen voor een spelletje over en weer jullie smartphones. Ook kan je tegen willekeurige mensen spelen. Het doel van het spel is zoveel mogelijk tekeningen te raden zonder fouten te maken.

Het spel start met een pen, een gummetje, vier basale kleuren (rood, blauw, geel en zwart) en werkt met een muntjessysteem. Hoe moeilijker de opdracht die je tekent, hoe meer muntjes je kan verdienen. Hoe meer muntjes je verdiend hebt, hoe meer nieuwe kleuren je kan vrijspelen.

"Draw something" is gratis beschikbaar, maar dan moet je de korte reclamemomenten waarmee het spel onderbroken wordt er wel bijnemen. Tegen betaling is er echter ook een reclamevrije versie van "Draw something" beschikbaar.

©PXimport

Review: 4

Grootte: 12,9 MB

Platform: iPhone, iPod Touch en iPad. Vereist iOS 3.0 of recenter.

Prijs: Gratis/0,79 €

12. Monopoly Hotels

Electronic Arts heeft met "Monopoly Hotels" een speciale versie van Monopoly voor de app-fans op de markt gebracht, waarbij geld geen probleem lijkt te zijn. Meer zelfs, de groene briefjes komen zomaar uit de lucht gedwarreld!

De meest magnifieke hotels en superdeluxe kamers kunnen met dat geld gebouwd worden, waardoor gasten aangetrokken zullen geraken. Het geld van deze gasten zal vervolgens wederom geïnvesteerd worden in de bouw van zo mogelijk nog meer impressionante hotels, met thematische kamers en leuke personages (inclusief welbekende V.I.P.'s) die de deur platlopen. Tussendoor kan je best zorgen dat de lichten van je hotels blijven branden, dat Jake de Boef wegblijft, dat je gasten tevreden blijven door hen in geschikte kamers onder te brengen..

Ondanks het feit dat het spel gratis is, zit er wel één financieel minpuntje verbonden aan het spel: om het spel optimaal te kunnen spelen heb je niet alleen geld, maar ook goudstukken nodig. In de game verdien je die slechts met mate, maar goudstukken zijn wel beschikbaar in ruil voor écht geld. "Kassa kassa", zegt EA Games, "minder leuk", denken wij.

©PXimport

Review Score: 4+

Grootte: 16.8 MB

Platform: iPhone, iPod Touch & iPad. Vereist iOS 3.1 of recentere versies.

Prijs: Gratis

11. Angry Birds

Sinds haar release in december 2009 is "Angry Birds" meer dan 200 miljoen keer gedownload in de App Store. Het bedenksel van het Finse Rovio Mobile wordt vooral geprezen omwille van haar verslavende gameplay, komische stijl en lage prijs.

Bedoeling van het spel is om met een soortement katapult, gevuld met "boze vogeltjes", enkele dikke groene varkens omver te kegelen. De varkens houden zich schuil in houten constructies, die als ze op de juiste plaatsen geraakt worden, in elkaar storten. Op deze manier slagen de vogels erin hun door de varkens gestolen eieren te heroveren. Poepsimpel, maar wel énorm verslavend.

"Angry birds" telt om en bij de 240 levels. Een level is voltooid als je alle varkens gedood hebt, en naargelang je meer, dan wel minder vogels hebt moeten gebruiken om de varkens te doden krijg je een ranking van één, twee of drie sterren. Het is mogelijk alle levels opnieuw te spelen totdat je bij ieder level de maximumscore van drie sterren bereikt hebt.

©PXimport

Review Score: 4+

Grootte: 12.6 MB

Platform: iPhone, iPod Touch & iPad. Vereist iOS 3.0 of recentere versies.

Prijs: 0.79 €

10. Where's My Water?

Het puzzelspel "Where's my water?" kwam recentelijk nog in het nieuws als 25 miljardste app die gedownload werd, en met recht en rede. Hoofdpersonage is Swampy, een sympathieke krokodil (ook bekend van Disney), die allemachtig graag eens een douche wil nemen - in tegenstelling tot zijn bemodderde vriendjes. Enig probleem is wel dat Swampy voorlopig nog zonder watertoevoer zit. Aan u om daar iets aan te veranderen!

Het doel van het spel is het graven van verticale tunnels, die zo opgebouwd zijn dat ze een bron van water naar Swampy's badkamer leiden. Eerst is het vooral zaak slim tunneltjes te graven, maar het duurt niet lang vooraleer je pogingen bemoeilijkt worden door verroeste pijpleidingen, ondergrondse schimmels, explosieven, en nog van dat leuks. Anderzijds kunnen stoom, ijs, en zelfs zuren en giftige dampen je - wanneer ze op de goede manier aangewend worden - net in de kaart spelen om obstakels te verwijderen of het water alsnog tot de douche van de guitige krokodil te leveren.

Net zoals spellen als "Angry Birds" bestaat "Where's my water?" uit een groot aantal korte levels die elkaar in sneltempo opvolgen en onderverdeeld zijn in korte missies. Momenteel zijn er 140 beschikbare levels, met de belofte van ontwikkelaar Creature Feeb dat er regelmatig updates met nieuwe uitdagingen zullen volgen. Dat belooft!

©PXimport

Review Score: 4+

Grootte: 19.7 MB

Platform: iPhone, iPod Touch & iPad. Vereist iOS 4.0 of recentere versies.

Prijs: 0.79 €

9. Slide SD

Slice SD is een spel waarin je op een rode knop moet drukken. De knop is echter niet zo maar te bereiken en verstopt onder allerlei messen. Aan jou de taak deze messen op zij te schuifen en op de rode knop te drukken. De messen zijn aan beide zijde vlijmscherp, wat de opdracht extra moeilijk maakt. Daarnaast wordt het aantal messen waaronder de knop verborgen zit steeds groter, waardoor het steeds lastiger wordt om deze te bereiken. Het kan helpen vrienden te vragen te helpen bij het op zij houden van de messen. Slide SD is voor 1,59 euro in de App Store beschikbaar.

©PXimport

Schuif alle messen opzij en druk op de rode knop zonder in je vingers te snijden

8. Medieval

Medieval speelt zich af in de middeleeuwen en geeft jou de taak een kasteel te beschermen tegen de vijand. Je krijgt hiervoor allerlei wapens tot je beschikking, die je vrij kunt spelen door geld te verdienen. Zo kun je brandende pijlen kopen, maar ook een een katapult. Geld verdienen doe je door dingen van de vijand te raken. Het gaat hierbij om soldaten, maar ook op paarden, een vijandig kasteel of een katapult. De hoogte van deze beloning is afhankelijk van de plek waarop je de vijand raakt. Zo is een schot in een hoofd aanzienlijk meer waard dan een schot in een been. Je wint een ronde door lang te voorkomen dat de vijand jouw vlag kunnen stelen. Medieval is voor 79 eurocent in de App Store te koop.

©PXimport

Verdien geld door vijanden te raken en koop betere wapens

7. Drift Mania Championship

Drift Mania Championship is een spel dat zich volledig richt op driften. Driften is een manier van autorijden waarbij de auto zoveel mogelijk in een slip wordt gehouden. Hierbij is het de bedoeling dat je balanceert op het punt waar je net niet de grip verliest en de auto dus op de baan kunt houden. In de game kun je verschillende auto's en circuits kiezen. Deze kun je vrijspelen door een hoge score neer te zetten in levels die al wel beschikbaar zijn. De game maakt gebruik van bewegingssensoren in de iPhone, waardoor je kunt sturen door de iPhone simpelweg naar links of rechts te draaien. Het duurt even voordat je dit echt onder de knie hebt, maar daarna is er ook weinig op de besturing aan te merken.

©PXimport

6. Spore Origins

In Spore Origins ben je een klein wezen dat door veel te eten groter groeit en de evolutie volgt. Je begint met een klein wezentje in de zee en moet zoveel mogelijk kleinere beesten eten. Grotere wezens moet je juist vermijden om te voorkomen dat jij zelf opgegeten wordt. Als je genoeg wezens opeet wordt je wezen vanzelf sterk genoeg om het strand op te kunnen trekken. Het verschilt per level wat je moet doen om het level te halen. Zo zijn er levels die zijn afgelopen zodra je een bepaalde hoeveelheid wezens hebt opgegeten, terwijl er ook levels zijn waarbij je een eindpunt moet bereiken voordat je het level hebt afgerond. Het maakt hierbij niet uit hoeveel wezens je onderweg op eet. Tussen de levels door kun je je wezentje naar eigen wens aanpassen. Ook kun je in het spel Evolution Points verdienen, waarmee je je beest sterker kunt maken. Spore Origins kun je in de App Store downloaden voor 1,79 euro.

©PXimport

5. Deep Green Chess

Een leuk schaakspel is Deep Green Chess. In het spel is het mogelijk om tegen zowel mensen als de computer te spelen. Hierbij kun je het niveau waarop de computer speelt zelf instellen, waardoor het spel altijd een uitdaging moet kunnen zijn. Daarnaast kun je het speelgedrag van de computer aanpassen, waardoor je de gecomputeriseerde tegenspeler menselijker of juist minder menselijk kunt laten spelen. Het is overigens niet mogelijk om via internet met twee personen te spelen. Dit kan alleen door het toestel door te geven. Aangezien bijna iedereen wel eens misklikt op een touchscreen is de 'undo'-knop erg handig. Hiermee kun je de laatste zet die je hebt gedaan ongedaan maken. Zit je vast en weet je niet hoe je verder moet? Dan geeft Deep Green Chess je een hint. Na afloop van het spel kun je het geheel spel terugkijken in een replay. Deep Green Chess kost 5,99 euro.

©PXimport

4. Rolando

Rolando is een puzzel-adventure spel waarbij je Rolandoland, het land van de Rolando's, moet redden van de indringers. Met je vinger kun je allerlei objecten in het spel besturen zoals windmolens besturen en liften op en neer laten gaan. Hierdoor moet je ervoor zorgen dat de Rolando's veilig bij de uitgang van het level komen. De Rolando's zijn een soort ballen die je kunt besturen door de iPhone schuin te houden. Je kunt de poppetjes één voor één, maar ook als een grote groep verplaatsen. Daarnaast kun je de poppetjes ook via het touchscreen besturen om de Rolando's op moeilijk te bereiken plekken te krijgen. Rolando is beschikbaar voor 2,39 euro.

©PXimport

3. Ivory Tiles

Ivory Tiles is een puzzelspel waarbij je stenen naar de juiste positie in een houten box moet schuiven. Hierbij moet het teken op de steen en het teken in de box overeen komen. Blokken schuiven kan door de telefoon schuin te houden of de steen via het touch screen een zwaai te geven. Zodra de blokken beginnen te schuiven stoppen deze niet meer met schuiven tot zij iets raken. Dit is dan ook de moeilijkheid van het spel. Je zult je route dus zo moeten plannen dat de steen op precies het juiste moment stopt om langs het volgende obstakel te kunnen. Ivory Tiles wordt verkocht voor 79 eurocent.

©PXimport

2. Fieldrunners

Fieldrunners is een game waarin je een toren moet verdedigen. De toren wordt aangevallen door de vijand, waarna jij de opdracht krijgt deze te verdedigen. Dit doe je door simpelweg te voorkomen dat de vijand de toren kan bereiken en vernietigen. Om de toren te bereiken moet de vijand door een opening in het bos over een open veld rennen. Aan het begin van het spel krijg je een hoeveelheid geld tot je beschikking. Hiermee kun je verdedigingseenheden bouwen zoals gatling geweren, raketwerpers, kanonnen en tesla kanonnen, die stroom afvuren. Door vijanden te verslaan kun je extra geld indienen, waarmee je de beveiliging van je toren kunt upgraden. Daarnaast kun je nieuwe torens aanschaffen, waardoor je meer schade kunt doen. Fieldrunners kun je voor 2,39 euro in de App Store aanschaffen.

©PXimport

1. Frenzic

Frenzic is een puzzelspel waarbij het de bedoeling is dat je een taartvormige cirkel vult met taartpunten. De taartpunten draaien echter rond, waardoor je goed zult moeten timen om te zorgen dat de punt precies in de opening in de cirkel past. De taartpunten kunnen daarnaast drie verschillende kleuren hebben. Het is niet verplicht je hier iets van aan te trekken, want ook gevulde cirkels met verschillende kleuren leveren punten op. Je krijgt echter aanzienlijk meer punten als je het voor elkaar krijgt om een cirkel te vormen van één kleur. Frenzic kost 79 eurocent.

©PXimport

Hebben wij een app gemist die volgens jou echt in dit artikel thuis hoort? Laat het ons weten via de comments!

Niet alleen het saaie en repetitieve werk wordt vervangen door AI. Je bent óók als kenniswerker niet meer zeker van een baan. Software wordt al grotendeels door AI geschreven. Gelukkig kun je daar als hobbyprogrammeur ook enorm van profiteren. Het brengt naast tijdwinst ook veel gemak. We helpen je op weg met drie praktische tools: ChatGPT, Aider en de Windsurf Editor. We maken enkele eenvoudige voorbeelden, zodat je een helder beeld hebt van je potentiële workflow.

Grote taalmodellen zijn al zo goed dat je comfortabel complete programma’s door AI kunt laten maken, zelfs zonder enige programmeerkennis. Afhankelijk van de tools die je gebruikt, voelt dat toch alsof je samen aan code werkt, ook wel pair-programmeren genoemd. Je houdt dus enige controle en kunt er, als je oplet, veel van leren. Ook al wordt het harde werk door AI gedaan.

Een bijkomend voordeel is dat je heel gericht aanpassingen kunt laten doen of vragen kunt stellen over de code, zonder dat je de documentatie of websites als Stack Overflow hoeft door te spitten. Het is geen verrassing dat laatstgenoemde website met fors dalende bezoekersaantallen te maken heeft. Ook andere taken, zoals het schrijven van de documentatie, zijn snel geregeld.

In dit artikel gaan we een eenvoudig programma maken met AI, zodat je een goed beeld hebt van de workflow. We gebruiken drie verschillende tools. We starten met het vertrouwde ChatGPT, al kun je ook bijvoorbeeld voor Claude of Gemini kiezen. Daarna gaan we met Aider in combinatie met Git aan de slag. Daarmee werk je ‘samen’ aan programmacode via de opdrachtprompt, in ons voorbeeld binnen het vertrouwde Visual Studio Code. Tot slot gaan we met de Windsurf Editor aan de slag, een completere grafische ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI-features, die je van begin tot eind ondersteunt bij het maken van je programma. 

ChatGPT

Chatbot

Grote taalmodellen (LLM’s) vormen de basis voor chatbots als OpenAI’s ChatGPT en Anthropics Claude, maar óók voor de tools die we hierna behandelen. Feitelijk benaderen we de chatbots in dit eerste deel van het artikel rechtstreeks, via een browser of app. De andere tools gebruiken de API van deze bedrijven. Raadpleeg eventueel voor het starten met ChatGPT deze basiscursus.

De nieuwere modellen (we gebruiken overwegend ChatGPT 4o en Claude 3.5 Sonnet) laten heel goede resultaten zien voor programmeertaken. Ze helpen uiteraard niet alleen om programmacode te schrijven maar kunnen code ook uitleggen, fouten oplossen en de documentatie schrijven. Ook kun je uitstekend brainstormen over een project of ideeën. Het is daarom, óók als je andere tools voor programmeren gebruikt, enorm praktisch om erbij te hebben! Toegang tot ChatGPT is gratis met beperkingen. Een abonnement is minder gelimiteerd en geeft vaak toegang tot nieuwere modellen (zoals o1 of o3-mini). Zo’n abonnement is niet bruikbaar voor de andere tools, die gebruiken namelijk de API waarvoor je aparte credits moet aanschaffen.

Een chatbot biedt goede ondersteuning bij al je programmeervragen.

Eerste stappen

We beginnen met een eenvoudig voorbeeld en vragen aan ChatGPT om een spelletje boter-kaas-en-eieren te maken, ook wel bekend als tic-tac-toe. Hoewel het Engels soms betere resultaten kan geven, werken we voor dit artikel volledig in het Nederlands. We starten met deze prompt: “Maak een volledig functionele boter-kaas-en-eieren voor in een browser. Maak de HTML-structuur, voeg CSS-stijlen toe en implementeer de JavaScript-logica. Maak een scheiding tussen HTML, CSS en JavaScript. Zorg dat het programma responsief is zodat het bij elke schermgrootte werkt.”

ChatGPT genereert de gevraagde code. Je kunt individueel de HTML, CSS en JavaScript kopiëren. Om het te proberen, kun je alles plakken op websites als www.jsfiddle.net en www.codepen.io. Voor dit voorbeeld hebben we bij JSFiddle een projectpagina aangemaakt. We gaan dit voorbeeld in de volgende stappen verder verbeteren, steeds met links naar de verbeterde versie.

De eerste versies van het spel boter-kaas-en-eieren.

Geluiden toevoegen

We vragen ChatGPT om het programma aan te passen, zodat er een geluid wordt afgespeeld bij elke zet. ChatGPT voegt daarop een audio-element toe aan de HTML-code. Het past ook het script aan om dit aan te roepen bij elke zet. Je moet nog wel zelf het mp3-bestand plaatsen in de uiteindelijke programmamap of een volledige link naar het mp3-bestand invullen in de HTML-code:

Er zijn overigens veel websites waar je leuke geluidseffecten kunt vinden die je vrij kunt gebruiken, waaronder Pixabay. Op deze pagina zie je onze aangepaste versie.

De aangepaste HTML-code bevat een verwijzing naar een mp3-bestand.

Computertegenstander

We vragen ChatGPT vervolgens om een slimme computertegenstander toe te voegen, waarbij aan het begin van het spel wordt gekozen wie er mag beginnen. Via deze webpagina kun je deze versie zien. De computertegenstander blijkt in eerste instantie overigens helemaal niet zo slim, waardoor je makkelijk je potjes wint. Maar dat is snel opgelost. Na ons verzoek om de computertegenstander slimmer te maken, controleert het programma voortaan eerst op mogelijke winnende zetten en blokkeert het de tegenstander indien nodig. Als er geen direct winnende of blokkerende zetten zijn, kiest het een willekeurige lege cel. Deze slimmere versie kun je hier bekijken.

Het aangepaste script op een canvas in ChatGPT.

Uiterlijk verfraaien

Als laatste hebben we gevraagd het uiterlijk wat mooier te maken. Hierbij wordt voornamelijk de CSS-code aangepast om de visuele stijl van het spel te verbeteren. Het resultaat is geslaagd: ChatGPT geeft de achtergrond een mooi kleurverloop. Ook zijn de stijlen van de knoppen en speelvelden aangepast. Het levert een veel moderner en aantrekkelijker uiterlijk op.

Je kunt ChatGPT uiteraard steeds vragen om het script of een deel daarvan uit te leggen. Ben je het overzicht over de wijzigingen kwijt, dan kun je uiteraard ook vragen om de laatste HTML-code in te zien, of de laatste versie van het script. Eventueel op een canvas. Toch misten wij in ChatGPT soms wat overzicht en is het bovendien lastig om een stapje terug te doen als een aanpassing niet het gewenste resultaat oplevert. Dit zijn zaken die we in het volgende deel gaan aanpakken met Aider.

De gemoderniseerde versie van boter-kaas-en-eieren.

Aider

Opdrachtprompt

Voor grotere programmeerprojecten is het werken met een chatbot al snel vervelend en verwarrend. Veel praktischer is een tool die met jouw eigen projectbestanden werkt en zelf of samen de gewenste aanpassingen maakt. Als je geen moeite hebt met het werken met een opdrachtprompt, is Aider een uitstekende optie. Die tool helpt met het schrijven en aanpassen van code.

Aider is opensource en werkt met heel veel LLM’s samen. Hier gebruiken we de API voor Claude 3.5 Sonnet, maar je kunt ook de API van OpenAI gebruiken of een LLM die je zelf lokaal draait of elders, zoals via OpenRouter. De integratie met Git is enorm praktisch. Voor elke aangebrachte wijziging voert het een ‘commit’ uit, voorzien van een duidelijke omschrijving, zodat je achteraf een goed overzicht met alle veranderingen hebt en ook stapjes terug kunt doen. Niet alle alternatieven bieden dit en dat is vooral een gemis als er iets fout gaat en je geen idee meer hebt hoe je dat moet oplossen.

Aider werkt samen met alle gangbare LLM’s.

Voorbereiding

We willen weer laten zien hoe je het spelletje boter-kaas-en-eieren met Aider zou kunnen maken. We gebruiken het voor velen vertrouwde programma Visual Studio Code onder Windows en installeren Aider via een opdrachtprompt binnen die ontwikkelomgeving. Binnen de editor kun je uiteraard alle gegenereerde bestanden bekijken en handmatig aanpassen. Voor de installatie van Aider heb je Python nodig. Zet tijdens de installatie van Python een vinkje bij Add python.exe to PATH, zodat je Python vanuit elke map kunt aanroepen.

Installeer ook Visual Studio Code als je dat nog niet eerder hebt gedaan. Visual Studio Code biedt een mogelijkheid om Copilot als assistent te gebruiken, maar dat slaan we hier over.

Installeer ook Git, zodat versiebeheer mogelijk is. Kies tijdens de installatie van Git voor het gebruik van Visual Studio Code als standaardeditor. Verder kun je alle standaardinstellingen accepteren. Als je Python, Visual Studio Code en Git hebt geïnstalleerd, kun je door met de installatie van Aider.

Installeer Python onder Windows voordat je met Aider aan de slag gaat.

Installatie Aider

We kunnen nu Aider installeren. Open daarvoor Visual Studio Code en kies in het menu de optie Terminal / New Terminal. Verander de terminal, via de optie rechtsboven in het venster, naar Git Bash. Installeer daarna Aider met de volgende twee opdrachten:

Sluit de terminalvenster via het kruisje rechtsboven. Open dan een nieuwe terminal en wissel weer naar Git Bash. Als je Aider niet kunt aanroepen met aider zul je het PATH moeten uitbreiden met de aangegeven opdracht, zoals in het voorbeeld hieronder:

Zorg dat je in dit voorbeeld voor Claude 3.5 Sonnet een API-sleutel hebt en voldoende credits om mee te beginnen (zie het kader ‘API-sleutel maken voor Claude’). Exporteer deze API-sleutel zodat Aider deze direct kan gebruiken:

Maak nu een nieuwe map voor je toepassing, blader naar die map en maak een Git-repository:

Je kunt nu beginnen met programmeren, met de ondersteuning van Aider!

We installeren Aider om het binnen Visual Studio Code te gebruiken.

Programma maken

We gaan ons eerste programma maken. Zorg dat je een terminalvenster hebt geopend en bent gewisseld naar Git Bash. De assistent start je dan met de volgende opdracht:

Er wordt de eerste keer gevraagd om .aider* en .env toe te voegen aan .gitignore. Dat raden we aan! Hiermee voorkom je dat deze bestanden, vaak met wachtwoorden en dergelijke, per ongeluk in je Git-repository worden opgenomen en daardoor in potentie online komen, als je de repository via GitHub beschikbaar maakt.

Via de prompt kun je nu je opdrachten afvuren. We vragen zoals eerder om een volledig functionele en responsieve boter-kaas-en-eieren voor in een browser met de vereiste HTML-structuur, CSS-stijlen en JavaScript-logica in aparte bestanden.

Aider gaat direct aan de slag en laat heel overzichtelijk alle aanpassingen zien, met een beschrijving van de uiteindelijke functionaliteit. Het vraagt netjes of het de nieuwe bestanden mag maken (index.html, styles.css en script.js) en daarna of het deze mag openen in een browser. Het spel is in deze eerste versie volledig responsief met een duidelijke gebruikersinterface, houdt de speelstatus bij, detecteert wanneer iemand wint of als het een gelijkspel is, heeft een knop om het spel opnieuw te starten en is helemaal in het Nederlands. Een goed begin!

Aider heeft het programma voor ons uitgewerkt.

Aanpassingen maken

We vragen opnieuw in natuurlijke taal om wijzigingen te maken. De workflow is erg prettig. Aider geeft eerst aan welke bestanden waarschijnlijk moeten worden gewijzigd. Voor het geluid stelt het bijvoorbeeld wijzigingen in index.html en script.js voor. Dan vraagt Aider of het deze bestanden mag toevoegen aan de chat.

Als de radartjes zijn uitgedraaid, na interactie met Claude, geeft Aider heel nauwkeurig aan welke regels in welke bestanden moeten worden gewijzigd. Ook geeft Aider aan dat je een mp3-bestand genaamd move.mp3 in dezelfde map moet plaatsen.

We vragen Aider daarna ook om een slimme computertegenstander toe te voegen. Die is meteen heel slim en probeert direct te winnen als dat kan, blokkeert winnende zetten van de tegenstander, probeert het centrum te veroveren en kiest anders voor hoeken of willekeurige zetten.

Tot slot vragen we Aider om het programma te verfraaien met een moderner uiterlijk. Dat levert een flinke metamorfose op. Bekijk hier het resultaat.

Via een comfortabel proces maakt het alle gewenste aanpassingen.

Integratie met Git

De standaard integratie met Git biedt veel voordelen. Als Aider aanpassingen maakt aan een bepaald bestand zal het in Git een heldere beschrijving toevoegen aan de zogeheten commit. In Visual Studio Code kun je deze historische aanpassingen eenvoudig terugzien. Klik daarvoor op een bestand en open in de balk aan de linkerkant Timeline. Zorg dat de filterinstelling is ingesteld op Git History.

Nu zie je de commit-geschiedenis van het geselecteerde bestand. Door op een specifieke commit te klikken, kun je de aangebrachte wijzigingen bekijken. Binnen Aider zijn er ook nog wat trucjes. Zo kun je met /diff zien wat de laatste veranderingen zijn. Met /undo kun je die eenvoudig ongedaan maken.

We hebben de repository op GitHub gezet. Ook hier kun je alle veranderingen bekijken. Open daarvoor een bestand, zoals script.js, en ga dan rechtsboven naar History. Hier zie je de verschillende wijzigingen. Als je op een van de aanpassingen klikt, zie je netjes welke veranderingen in de code zijn gemaakt.

Je kunt handig zien welke historische wijzigingen zijn aangebracht in bestanden.

Git en GitHub

Aider gebruikt een git-repository. Sommige mensen verwarren dit met GitHub. Je kunt met Git prima alleen een lokale repository maken, op het systeem waarop je met Aider werkt. Optioneel kun je deze repository met GitHub verbinden, zodat je in feite een kopie in de cloud hebt. Dat is voor jezelf wel heel praktisch, omdat je veel makkelijker de wijzigingen kunt bijhouden en bestuderen. En je kunt ook met anderen samenwerken aan code.

Ook interessant om te lezen: GitHub Codespaces: altijd de juiste tools bij de hand

We hebben de repository gedeeld met GitHub, zodat je alle veranderingen kunt inzien.

Windsurf Editor

 Complete ontwikkelomgeving

Zoek je een completere ontwikkelomgeving met geïntegreerde AI, dan zijn Cursor AI en Windsurf Editor twee populaire opties. Cursor AI is een gevestigde speler, maar krijgt steeds meer concurrentie van het nieuwere Windsurf Editor. Beide ontwikkelteams blijven verbeteringen doorvoeren om niet voor elkaar onder te doen.

Beide programma’s zijn bovendien klonen van Visual Studio Code, de bekende editor van Microsoft die we ook voor Aider hebben gebruikt. Daarom lijken ze in veel opzichten op elkaar. Het kan handig zijn om verschillende thema’s te gebruiken als je ze naast elkaar gebruikt, zodat je ze uit elkaar kunt houden.

Windsurf Editor werkt met een ingebouwde assistent genaamd Cascade.

Cascade

We hebben ook in Windsurf geprobeerd om het spelletje boter-kaas-en-eieren uit dit artikel te maken. De assistent in Windsurf Editor heet Cascade; via het Cascade-deelvenster kun je hem direct aan het werk zetten. Een leuk detail is dat niet alleen code wordt gegenereerd, maar dat er ook veel aanvullende acties voor je worden uitgevoerd, zoals het aanmaken van een map voor je project en voor de geluiden, en het maken van een mp3-bestand.

Bij elke stap kun je zien welke bestanden worden aangepast en de voorgestelde wijzigingen controleren en bevestigen. Je hoeft niet, zoals bij Aider, zelf een API-sleutel te regelen voor toegang. Je gebruikt steeds het model van Cascade en de administratieve kant wordt via je account geregeld, op basis van credits (zie volgende paragraaf). Zo’n diepere integratie is heel praktisch. Toch heeft de workflow veel overeenkomsten met Aider.

Via een deelvenster kun je een conversatie met Cascade voeren.

Werken met credits

Windsurf werkt met credits voor verschillende taken. Zo worden User Prompt-credits voor elke interactie met de assistent gebruikt en Flow Action-credits voor alle acties die worden uitgevoerd. Als je de limiet bereikt voor het premiummodel, wordt overgeschakeld naar het basismodel. De proefperiode van 14 dagen geeft je ruim voldoende credits om het voorbeeldprogramma uit dit artikel te maken. Sterker nog, je hebt ongeveer vijftien keer meer credits dan nodig, dus je kunt ook grotere en complexere programma’s proberen te maken.

Buiten die proefperiode is, om het premiummodel te gebruiken, een upgrade naar de Pro-versie bijna onvermijdelijk (ca. 18 euro per maand). Je hebt dan wel elke maand een ruime hoeveelheid credits en kunt vrij voordelig credits bijkopen.

Windsurf Editor werkt met een systeem van credits.

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!