Niets is irritanter dan ellenlange wachttijden op je smartphone of tablet. Meestal zijn een overdaad aan overbodige (systeem)applicaties en nutteloze bestanden verantwoordelijk voor de vertraging. Gelukkig is daar eenvoudig iets aan te doen door alle overbodige rommel van ieder apparaat op te ruimen.

Tip 01: Android-apps wissen

Android-apps die je nooit gebruikt, wis je het beste van je smartphone of tablet. Een bomvolle gebruikersomgeving werkt alleen maar vertragend en bovendien eisen de apps onnodig veel schijfruimte op. Navigeer op het Android-toestel naar Instellingen / Apps om een overzicht met geïnstalleerde applicaties te openen. Van iedere app bekijk je aanvullende details door op de naam te tikken. Kies voor Verwijderen / OK om de app weg te gooien. Soms is het niet mogelijk om een app te verwijderen, bijvoorbeeld wanneer de toepassing is vergrendeld door het onderdeel Apparaatbeheerders. Vanuit de instellingen ga je dan eerst naar Beveiliging / Apparaatbeheerders, waarna je het vinkje achter de betreffende app weghaalt. Bevestig met Deactiveren / OK. Als het goed is, kun je de app nu via de reguliere weg wissen.

Tip 02: CCleaner op Android

CCleaner is voor de trouwe Tips & Trucs-lezer inmiddels een bekende naam, maar wist je dat dit opruimprogramma ook voor Android beschikbaar is? Je installeert deze app vanuit Google Play. CCleaner laat precies zien hoeveel opslagruimte er momenteel bezet is. Bovendien bekijk je ook het actuele ram-verbruik van het toestel. Bereiken beide waarden zo langzamerhand de limiet, dan is het verstandig om de bezem door Android te halen. Tik op Analyseren en bekijk welke gegevens je eventueel kunt wissen. CCleaner stelt onder meer voor om de cache, de downloadmap, oproeplogboeken, Google Maps-data en verzonden WhatsApp-filmpjes te wissen. Vink alle onderdelen aan die je wilt weggooien en bevestig met Reinigen. Je gebruikt CCleaner verder ook om apps te deïnstalleren. Open hiervoor linksboven het menu (pictogram met drie streepjes) en kies voor App beheer. CCleaner maakt onderscheid tussen apps afkomstig uit Google Play en systeem-apps. Gebruik het prullenbak-pictogram om toepassingen te verwijderen. Handig is dat je meerdere apps tegelijk kunt aanvinken, waarna je bevestigt met Deïnstalleren.

©CIDimport

Tip 03: Clean Master

©CIDimport

In Google Play zijn er nog veel meer opruim-apps beschikbaar. Clean Master is daar een goed voorbeeld van. Deze toepassing ontdekt weer andere overbodige dataresten dan CCleaner en is daarom een goede toevoeging voor jouw smartphone of tablet. Kies voor Start en Overbodige bestanden om een scan uit te voeren. Via Verlenen / Toestaan geef je onder meer toestemming om caches, advertenties en verouderde apk-bestanden op te ruimen. Na de scan zie je welke gegevens Clean Master wilt wissen, waaronder dataresten van Facebook en Google Documenten. Bij het onderdeel Krachtig opruimen kies je eventueel voor Inschakelen om nog meer ongewenste bestanden te verwijderen. Hiervoor dien je de opruim-app wel meer rechten te geven. Tik als laatste op Rommel opruimen om de wisactie te starten. Vanuit het hoofdmenu maak je eventueel ook ram-geheugen vrij, zodat het toestel meer geheugencapaciteit heeft voor andere taken. Kies in dat geval achtereenvolgens voor Telefoonoptimalisatie en Boost. Wil je graag dat de accu van je Android-toestel het langer volhoudt, tik dan in het hoofdmenu op Batterijbespaarder. Clean Master brengt het energieverbruik van diverse apps in kaart. Via Stilleggen sluit je deze apps af om energie te besparen.

Tip 04: Handmatig opschonen

Uiteraard kun je Android ook handmatig opschonen, zodat je hiervoor geen hulpmiddelen nodig hebt. Wel is dat iets meer werk. Navigeer naar Instellingen / Opslag en open het interne geheugen of de sd-kaart. Je ziet hoeveel opslagcapaciteit apps, afbeeldingen, video’s, audiobestanden en overige data in beslag nemen. Tik op een onderdeel om bepaalde gegevens te verwijderen, bijvoorbeeld Apps. De grootste ruimtevreters staan bovenaan. Je wist bijvoorbeeld alle gegevens van Facebook, al ben je dan wel alle accountgegevens kwijt. Verder kun je het cachegeheugen van diverse onderdelen wissen.

Android rooten

Tip 05: iOS-apps wissen

Zeker op iPhones en iPads met slechts 16 of 32 GB opslagruimte kom je al snel capaciteit tekort. Op ieder iOS-toestel verwijder je heel gemakkelijk apps, zodat je op die manier eventueel schijfruimte vrijmaakt. Fijn is dat je sinds iOS 10 ook de meeste standaard-apps kunt wissen. Bekende namen als Safari, Berichten en Camera zijn weliswaar nog altijd vergrendeld, maar Woning, FaceTime, Calculator, Agenda en Herinneringen verwijder je bijvoorbeeld resoluut van het toestel. Tik een app aan en houd het scherm korte tijd ingedrukt. Op den duur gaan de pictogrammen wiebelen en verschijnen er kruisjes in beeld. Tik bij een app rechtsboven op het kruisje en bevestig met Verwijder om de toepassing te wissen. Op deze wijze wis je meerdere apps achter elkaar. Verwacht overigens geen wonderen, want met het verwijderen van alle standaard-apps maak je zo’n 150 MB schijfruimte vrij. Krijg je later spijt en wil je een standaard-app weer terughalen? Je downloadt de desbetreffende app dan eenvoudig uit de App Store.

©CIDimport

Tip 06: Ruimtevreters

Wil je graag weten welke apps de meeste schijfruimte opeisen? Navigeer op je iPhone of iPad naar Instellingen / Algemeen / Beheer opslagruimte en kies bij het onderdeel Opslag voor Beheer opslag. De grootste ruimtevreters staan bovenaan. Onder meer WhatsApp en Facebook herbergen behoorlijk wat data. Helaas is het bij Facebook niet mogelijk om gegevens afzonderlijk te wissen. Je kunt natuurlijk wel besluiten om de volledige app weg te gooien en het sociale netwerk voortaan met je browser te bezoeken. In WhatsApp geef je eenvoudig aan dat je mediabestanden voortaan niet meer automatisch wilt downloaden.

Tip 07: Safari-gegevens

©CIDimport

Tijdens surfsessies verzamelt Safari behoorlijk wat gegevens, waarna deze mobiele browser data lokaal bewaart. Denk hierbij aan de surfgeschiedenis en cookies. Je wist deze gegevens handmatig van je iPhone of iPad. Ga naar Instellingen / Safari en veeg een stukje omlaag. Kies onderaan tweemaal voor Wis geschiedenis en websitedata. Indien je een andere browser op je iOS-apparaat gebruikt, kun je ook hiervan de geschiedenis en cookies wissen.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.