Als je eenmaal je nieuwe iPhone hebt aangeschaft, lijkt je oude toestel wel een antiek apparaat. Je kunt er niet meer mee whatsapp'en, Facebook werkt veel te traag en de meest recente versie van iOS draait er niet meer op. Toch zijn nog genoeg manieren om het apparaat zinvol in te zetten.

In deze workshop gaan we aan de slag met een oude iPhone 3G. Misschien ken je het nog wel, de iPhone met ronde hoeken die een beetje zwaar in de hand ligt. Het lijkt alweer eeuwen geleden dat deze iPhone werd geïntroduceerd, maar vergis je niet: in de zomer van 2008 was dit apparaat hypermodern.

Veel van de stappen in deze workshop zijn ook toe te passen op bijvoorbeeld een iPhone van de eerste generatie en uiteraard kun je met een nieuwere iPhone 3GS, 4, 4S of 5 dezelfde dingen doen. Je kunt natuurlijk je iPhone verkopen via bijvoorbeeld Marktplaats en Apple biedt zelf ook een recycleprogramma aan, maar voor onze iPhone 3G zouden we van het bedrijf uit Cupertino het luttele bedrag van 9 euro krijgen.

Je leest het goed: 9 euro voor een goed functionerende iPhone met een harde schijf van 16 gigabyte, inclusief het netsnoer. Alleen de achterkant van de iPhone is een beetje beschadigd. Dat lijkt ons geen economisch zinvolle beslissing en daarom gaan we aan de slag om de iPhone weer zinvol te kunnen gebruiken.

©PXimport

1 Sneller maken

Onze iPhone 3G kan maximaal iOS 4.2.1 draaien. In tegenstelling tot vorige besturingssystemen voelt 4.2.1 echter langzaam aan. Er is een aantal tips om je iPhone sneller te maken. De 3G ondersteunt geen multitasking, maar bij een nieuwere iPhone is het handig om alle apps te sluiten door te dubbeltikken op de thuisknop en op een app in de onderste rij te drukken totdat je met het kruisje de app kunt sluiten.

Zet de iPhone uit door de sluimerknop een paar seconden in te drukken tot de tekst Zet uit verschijnt. Wis bij Instellingen / Safari je geschiedenis, cookies en gegevens en zet alle opties bij Instellingen / Algemeen / Zoekresultaten uit.

©PXimport

Zet alle opties uit om je iPhone sneller te laten lopen.

2 Reservetelefoon

Het is handig om een tweede iPhone achter de hand te hebben voor als je bijvoorbeeld op vakantie gaat. Zeker als je gaat kamperen of trips in de wildernis wilt maken, neem je beter niet je nieuwe iPhone 5s mee. Als je 3G-model al ontgrendeld is (via een sim-unlock), kun je er gewoon een simkaart van een buitenlandse provider instoppen, zodat je in het buitenland goedkoop kunt bellen en internetten.

Wil je je eigen simkaart uit je iPhone 5s gebruiken, denk er dan wel aan dat in de sleuf van de iPhone 3G alleen een mini-sim past. In de iPhone 5s zit een nanosim, de iPhone 4 werkt met een microsim. Vraag eventueel bij je provider of je een extra simkaart kunt krijgen.

©PXimport

In de iPhone 4 en 4S zit een micro-sim-kaart.

3 VoIP-telefoon

Je kunt je oude iPhone ook als speciale VoIP-telefoon gebruiken. Met een VoIP-dienst maak je gesprekken via een internetverbinding. Bekende apps hiervoor zijn bijvoorbeeld Skype of FaceTime. Een voordeel kan zijn dat je zo je batterij van je nieuwe iPhone niet belast.

Je kunt je iPhone 3G dan gewoon thuis laten liggen zodat je hele familie deze telefoon kan gebruiken om goedkoop met familie in Nieuw-Zeeland te bellen. Zet de iPhone in een dockingstation zodat het altijd opgeladen is en je gebruikt het als veredelde vaste huistelefoon.

©PXimport

Skype is het populairste VoIP-programma.

4 Muziekspeler

Een iPhone die langzaam is geworden en waar je geen moderne apps meer op kunt draaien, kan nog altijd dienst doen als mobiele mp3-speler. Een iPhone 3G heeft 8 of 16 gigabyte ruimte, dit is genoeg voor uren muziek. Synchroniseer je iPhone met je iTunes-bibliotheek en laad al je mp3's op de iPhone.

Schaf een goedkoop tulp-naar-mini-jack kabeltje aan en plug je iPhone op je stereo-installatie in de huiskamer aan, neem het mee naar de hifi-set op de studeerkamer of stop het in je zak als je gaat joggen.

©PXimport

Tover je iPhone om tot draagbare muziekspeler.

05 Streaming

Een andere optie is om een streaming-muziekdienst zoals Spotify of Deezer op je iPhone te installeren. Voor een vast bedrag per maand luister je onbeperkt naar muziek. Sluit je iPhone met een kabel op je stereo aan of stuur de muziek draadloos naar AirPlay-luidsprekers, een AirPort Express of Apple tv.

Hiervoor heeft je iPhone wel minstens iOS 4.3 nodig, op onze oude iPhone 3G werkt dit dus niet. Heeft je oude iPhone iOS versie 5.0, dan kun je de app Wifi2Hifi installeren. Op je Mac installeer je het gelijknamige programma en als je nu muziek afspeelt op je Mac, kun je dit draadloos naar je iPhone sturen.

©PXimport

Met de Spotify-app stream je de muziek naar een AirPort Express, Apple tv of naar draadloze AirPlay-luidsprekers.

In de auto

Heb je je iPhone volgeladen met muziek, leg het dan in de auto neer en sluit het aan op je autoradio. Je kunt er zelfs een speciale houder voor kopen en de kabels wegwerken zodat je je eigen muziekbibliotheek altijd in de auto hebt. Het grote voordeel is dat je in deze iPhone geen simkaart hoeft te doen en je dus ook niet gebeld kunt worden tijdens het luisteren.

Maar zit er toch nog een simkaart in met actief internetabonnement, dan kun je er voor kiezen om je iPhone als navigatieapparaat te gebruiken. Installeer hiervoor bijvoorbeeld de app GPS Navigatie 2 van skobbler voor een paar euro.

©PXimport

Gebruik je iPhone als muziekspeler of navigatieapparaat in de auto.

06 Camera

Je oude iPhone mag dan geen geweldige camera hebben, bruikbaar is het wel. Ook voor oudere modellen zijn genoeg accessoires te vinden om je iPhone als camera te gebruiken.

Op de website www.photojojo.com vind je een heleboel lenzen, flitsers en andere handige gereedschappen om je iPhone in een professionele camera om te toveren. Je hebt niet het risico dat je gebeld wordt terwijl je een prachtige foto aan het maken bent. De meeste accessoires werken het beste op een iets recentere iPhone zoals de 4, 4S of 5.

©PXimport

Photojojo levert speciale lenzen voor je iPhone.

07 Bewakingscamera

Ben je vaak van huis en wil je weten wat je huisdieren zoal uitspoken als je een dag niet thuis bent? Installeer dan de app Manything op je iPhone. Opnames worden meteen verstuurd naar je Manything-account en vanaf een andere computer of iPhone kun je bekijken wat de iPhone thuis heeft opgenomen.

Je hebt een Manything-account nodig, 1 gigabyte per maand is gratis, wil je meer dan kun je voor een paar euro per maand meer serverruimte kopen. Manything is beschikbaar voor iOS 5 en hoger.

©PXimport

Met Manything maak je van je oude iPhone een bewakingscamera.

08 Wekker

Veel mensen gebruiken hun iPhone als wekker, maar velen van ons kennen het probleem dat je soms vergeet het geluid van je iPhone uit te zetten. Resultaat: een aangeschoten vriend belt je om twee uur 's nachts, terwijl jij om zeven uur op moet. Een beter idee is om je reguliere iPhone gewoon in de huiskamer te leggen.

Op je oude iPhone installeer je een goede wekker-app en je zorgt dat je er geen sim-kaart in hebt zitten en geen apps als WhatsApp of Facebook op hebt staan. Er zijn zelfs speciale wekkerhouders voor je iPhone te krijgen. Goede nacht!

©PXimport

De Snooze is een te gekke behuizing voor je iPhone als wekker.

09 Game-console

Laat je iPhone 5s thuis liggen en gebruik je oude iPhone als ultiem gamingapparaat. Veel geavanceerde spellen hebben tenminste iOS 6 of hoger nodig, maar veel simpele spellen doen het prima op een ouder besturingssysteem.

Je kunt al je spelletjes op je nieuwe iPhone verwijderen om ruimte te besparen en je hoeft niet bang te zijn dat je batterij na een uur alweer leeg is omdat je teveel levels van Angry Birds in de trein hebt zitten spelen. Veel spellen lopen nog zeer soepel op een iPhone 3G of 3GS.

©PXimport

Een oude iPhone inrichten als game console zorgt ervoor dat je nieuwe iPhone niet zo snel leeg raakt.

10 Afstandsbediening

Je iPhone is dankzij zijn touchscreen en internetverbinding een ideale afstandsbediening voor allerlei dingen in en om het huis. Met de gratis app Remote van Apple tover je je iPhone om in een afstandsbediening voor je iTunes-bibliotheek op je computer of je Apple tv. Je kunt ook een RedEye-accessoire voor je iPhone kopen. Plug de RedEye mini in de koptelefoonaansluiting van je iPhone en installeer de RedEye-app. De app kent duizenden apparaten en via de accessoire zend je een infraroodsignaal naar bijvoorbeeld je dvd-speler, je televisie of je hifi-set.

De RedEye mini is speciaal gericht op oudere iPhone-versies, getuige de ondersteuning voor iOS 3. Verder kun je je iPhone gebruiken om allerlei dingen te besturen via bluetooth. Lego Mindstorms EV3 maakt van je iPhone bijvoorbeeld een afstandsbediening voor Lego-robots en kleine drones zijn eveneens te besturen via Bluetooth of wifi. Veel domotica-systemen ondersteunen ook oude iPhones om lampen en apparaten in huis mee te kunnen besturen.

©PXimport

Met de RedEye mini bestuur je je apparaten in huis.

11 Jailbreak

Als je meer uit je iPhone wilt halen, kun je ook overwegen om je apparaat te jailbreaken. Hiervoor is wel een beetje kennis vereist, maar gelukkig zijn er duidelijke handleidingen te vinden op internet. Een simpele manier om je iPhone 3G sneller te laten functioneren, is om de Whited00r-jailbreak uit te voeren.

Hiermee lijkt het opeens of je iOS 6 op je oude iPhone hebt, je iPhone 3G is er zelfs sneller door geworden. Om een jailbreak uit te voeren, heb je een computer nodig. Ga naar www.whited00r.com en klik op het model van je iPhone.

©PXimport

Na een jailbreak kun je veel meer instellingen wijzigen in iOS.

12 Whited00r

Op de website van Whited00r staat duidelijk beschreven hoe de jailbreak werkt. Belangrijk is echter dat je van tevoren van al je data een reservekopie maakt in iTunes. Mocht de jailbreak niet werken, dan kun je in de meeste gevallen je iPhone herstellen en de oude reservekopie terug kopiëren naar je apparaat.

Na installatie van Whited00r heb je eveneens de alternatieve app store Cydia op je iPhone staan. Hier kun je interessante apps downloaden die alleen voor een iPhone met jailbreak beschikbaar zijn.

©PXimport

Cydia is de onofficiële app store voor een iPhone met jailbreak.

Garantie?

Als argument tegen jailbreaken wordt vaak gebruikt dat het je garantie doet vervallen. Ooit was dat waar, maar inmiddels zijn er al diverse juridische uitspraken geweest die het tegendeel hebben bewezen. En zelfs al zou het je garantie aantasten, dan moet zo'n jailbreak wel te bewijzen zijn. Het voordeel van de apparaten van Apple is dat je altijd terug kunt naar de fabrieksinstellingen, zélfs na een jailbreak.

Voor je garantie hoef je een jailbreak dus niet te laten, tenzij de hardware stuk gaat en je niet meer in staat bent om de originele firmware terug te zetten, voor je de iPhone retourneert aan Apple. In principe is een jailbreak echter altijd omkeerbaar en heb je voor je garantie niets te vrezen.

©PXimport

Wees je bewust van de risico's voor je aan een jailbreak begint.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.