ID.nl logo
5 tips om binnen je datalimiet te blijven
© Reshift Digital
Huis

5 tips om binnen je datalimiet te blijven

Slecht nieuws: Onbeperkte data-abonnementen bestaan niet meer. Zelfs als je een eerder onbeperkte abonnement hebt weten te behouden, is het waarschijnlijk niet langer echt onbeperkt - je provider verlaagt je datasnelheid als je binnen de maand boven bijvoorbeeld 2 GB uitkomt.

Telecombedrijven willen dat je grotere datapakketten aanschaft, en dat gebeurt ook. We gebruiken meer data dan ooit tevoren dankzij apps, sociale media, online diensten, en het constant controleren van onze e-mail. Dus wat doe je met een beperkte datapakket? De volgende tips kunnen je helpen om binnen je limiet te blijven, zodat je nooit meer voor data hoeft bij te betalen.

1. Houd je verbruik in de gaten

Allereerst moet je weten hoeveel data je daadwerkelijk verbruikt. Daar kun je alleen achter komen door je verbruik bij te houden zodat je precies weer wat je telefoon doet - ook wanneer je hem niet gebruikt (bedankt, achtergronddata).

©PXimport

Android geeft grafisch mooi je dataverbruik weer.

Dat kan op een Android en iOS apparaat op een aantal verschillende manieren. De eenvoudigste methode is de informatie op het apparaat zelf op te zoeken. Op Android kan dat door naar Settings > Wireless and network te gaan en op Data usage te drukken. Je krijgt dan een interactieve grafiek te zien die weergeeft hoeveel data je de afgelopen maand verbruikt hebt. Je kunt ook het verbruik in de voorgaande maanden zien, plus een lijst met apps en de hoeveelheid data die ze verbruiken.

Voor iOS-gebruikers is het proces wat ingewikkelder. Ga naar Settings > Mobile network. Hier vind je hoeveel data je in de huidige periode hebt verbruikt, en welke apps de meest data slurpen.

©PXimport

Veel providers hebben een eigen app waarin je jouw dataverbruik kunt bijhouden.

Het is handig om je dataverbruik op je smartphone te controleren, maar het is een beperkte functie waarop je niet al te sterk moet vertrouwen. Het is beter om data via een provider-specifieke app bij te houden. Het grootste voordeel is dat je een nauwkeurige inschatting hebt van hoeveel data je provider denkt dat je verbruikt hebt, en dus ook van hoeveel je provider je in rekening zal brengen.

Als je meer data en tracking opties wilt dan je apparaat of provider aanbieden, kun je een app van derden gebruiken - zoals Onavo Extend - om je data gedetailleerder bij te houden. De app is voor zowel Android als iOS gratis beschikbaar, en biedt uitgebreide maandelijkse verbruiksrapportages en dataplan analyses - informatie die je kan helpen om te bepalen of je alle data waar je maandelijks voor betaalt gebruikt. Onavo Extend "breidt ook je datapakket uit" door inkomende en uitgaande data te comprimeren waardoor je in totaal minder data verbruikt.

2. Overal wifi

De eenvoudigste manier om je verbruik te beperken is gebruik te maken van wifi hotspots, die je vrijwel overal tegenkomt. Maar het is lastig om een snelle, betrouwbare wifi hotspot te vinden, vooral als je afhankelijk bent van het instellingenmenu van je Android of iOS apparaat. Het is een heel gedoe om op alle gevonden wifi hotspots te drukken in de hoop dat je er eentje tegenkomt die niet om een wachtwoord vraagt.

©PXimport

Wi-Fi Finder toont openbare hotspots in de omgeving.

Gebruik in plaats daarvan een gratis wifi zoeker, zoals JiWire's Wi-Fi Finder. De app is beschikbaar voor Android en iOS en bevat een database met meer dan 550.000 Wi-Fi hotspots in 144 landen. Je kunt de frequent geüpdatete kaart met hotspots gebruiken in combinatie met de GPS-functie van je telefoon om de beste hotspot in je omgeving te vinden, of je kunt de database downloaden zodat je zelfs wanneer je offline bent een lijst met hotspots ter beschikking hebt. Wi-Fi Finder geeft details weer die je niet via het instellingenmenu van je telefoon kunt krijgen, zoals de aanbieder, het soort locatie (hotel, café, etc.), en of het om een gratis of betaalde hotspot gaat.

Als je bang bent dat apps data uit je mobiele datapakket leechen - bijvoorbeeld wanneer je een slechte wifi verbinding hebt en je telefoon automatisch naar mobiele datamodus overschakelt - zet je telefoon dan op Airplane Mode waardoor alle data, inclusief Bluetooth en wifi, wordt uitgeschakeld. Zet vervolgens de wifi functie weer aan om de hotspot te gebruiken. Deze tactiek is vooral handig als je in het buitenland bent en je niet door data roamingkosten verrast wilt worden.

3. Gebruik minder apps die veel data verbruiken

Sommige apps, zoals streaming muziek- en videospelers, kunnen binnen een week je datalimiet overschrijden. Je weet waarschijnlijk wel dat je beter zo min mogelijk Netflix-marathons moet houden, maar het zijn vooral andere datahongerige apps waar je op moet letten. Sociale netwerk apps (die constant op de achtergrond geüpdatet worden), spelletjes (die ads en notificaties versturen), en cloudopslag apps zoals Dropbox of Google Drive (die steeds of de achtergrond bestanden downloaden om gesynchroniseerd te blijven) kunnen ongemerkt veel data verbruiken.

©PXimport

Onavo Count houdt het dataverbruik van alle apps bij.

Je hebt een app nodig die rapporteert hoeveel data elke app op je telefoon verbruikt. Je kunt het beste een app van derden downloaden, zoals Onavo Count. Deze gratis app is beschikbaar voor Android en iOS, en laat zien hoeveel data je apps verbruiken, maar daar blijft het niet bij - je kunt wekelijkse en maandelijkse dataverbruiksrapporten genereren, en je kunt zien hoeveel data de 20 populairste apps gemiddeld verbruiken.

Onavo Count heeft bovendien een analysefunctie die aangeeft hoeveel data jouw apps verbruiken ten opzichte van die van andere mensen. Dit is handig omdat het je kan waarschuwen bij uitzonderlijk hoog verbruik; als jouw Dropbox app veel meer data verbruikt dan de Dropbox apps van anderen, dan kun je waarschijnlijk beter je synchronisatie-instellingen aanpassen.

Je kunt voor alledaagse taken (zoals browsen op het web) "lichtgewicht" apps gebruiken. Zo comprimeert Opera Mini (Android en iOS) websites voordat ze naar je apparaat verstuurd worden. Als je het niet erg vindt om alleen met tekst te browsen kun je TextOnly (Android) of Text Browser (iOS) gebruiken. Dit zijn zeer lichtgewicht browsers die alleen de leesbare tekst op een webpagina weergeven. Je bespaart dus data omdat je geen grote afbeeldingen of ads binnenhaalt.

©PXimport

Lightgewicht browsers zoals TextOnly kunnen websites terugbrengen tot enkel de tekst.

4. Advertenties blokkeren

Mobiele advertenties zijn niet alleen irritant, ze verbruiken ook nog eens veel data. Elke ad die je in een app, spelletje of website tegenkomt moet van een externe server gedownload worden. Gelukkig zijn er een aantal manieren waarop je reclame op je mobiele apparaat kunt weren.

Doorgaans kun je ads het gemakkelijkste elimineren door de "Pro" versie van een app of spelletje te kopen. Het kost vaak weinig, en je support de ontwikkelaar terwijl je je data conserveert. Je kunt ook proberen om apps en spelletjes zonder internet te spelen. Zet je telefoon op Airplane Mode en open de app - als het zonder internetverbinding kan functioneren kun je het zonder ads gebruiken.

©PXimport

AdAway op Android

Als je ads liever op de traditionele manier blokkeert zul je wat moeten graven - Google laat geen ad-blokkeringsapps meer toe in de Google Play store, en Apple heeft ze op iOS nooit toegestaan. Maar als je bereid bent om je Android apparaat te rooten kan een app zoals AdAway ads op websites en in spelletjes en apps blokkeren. Als je het niet erg vindt om je iPhone te jailbreaken, dan houdt AdBlocker ads op websites en in spelletjes en apps tegen.

5. Verbied achtergronddata

Je telefoon verbruikt constant data, ook wanneer hij in je broekzak zit. Veel apps, waaronder e-mail, sociale netwerken, en cloudopslag apps, controleren de hele tijd een server op afstand om te zien of er nieuwe e-mailberichten, updates, of nieuwe bestanden klaarstaan om gedownload te worden (via je datapakket). Dus je kunt je dataverbruik verminderen door de overdracht van achtergronddata (de data die notificaties aandrijft) te beperken.

Gebruikers van Android of iOS moeten proberen om niet teveel apps te downloaden die zichzelf constant verversen, zoals aandelenklokken, weer apps, en nieuwsupdates. Android gebruikers kunnen achtergronddata van de Google Play store beperken door aan te passen hoe de winkel apps updatet. Ga in de Google Play store naar Settings > Auto-update apps, en vink Do not auto-update apps of Auto-update apps over Wi-Fi only aan. iOS gebruikers hoeven zich geen zorgen te maken over automatische updates van apps.

Android gebruikers kunnen ook achtergronddata voor individuele apps beperken: Ga naar Settings > Wireless and network > Data usage en druk op de instellingen knop om Auto sync data aan of uit te zetten. Je kunt ook de achtergronddata voor verbonden accounts op diensten zoals Dropbox, Facebook, Google, LinkedIn, en Twitter beperken. Ga naar Settings > Accounts en druk op de account die je wilt beperken. Op dit scherm kun je per kiezen wat je wilt synchroniseren en hoe vaak.

iOS gebruikers kunnen achtergronddata bestrijden door push mail en push notificaties uit te schakelen. Om push mail uit te schakelen of ervoor te zorgen dat je mail app niet constant op nieuwe berichten controleert, ga naar Settings > Mail, Contacts, Calendars en druk op Fetch New Data. Verschuif de Push knop zodat het uitstaat, en stel het Fetch schema in op Manually. Op die manier halen apps die geen push notificaties ondersteunen alleen updates binnen wanneer je ze opent.

Je hebt echt genoeg aan 2GB

Je zult wat gemak moeten opofferen om binnen je datalimiet te blijven, maar het is zeker de moeite waard. Bovendien, wil je echt elke keer meteen wanneer iemand je laatste Instagram post leuk vindt een notificatie krijgen? Ik dacht het niet. Vergeet alleen niet om alle bovengenoemde datavreters uit te schakelen en zoveel mogelijk over wifi te downloaden.

Dit is een vrij vertaald artikel van onze zustersite TechHive.com, geschreven door Sarah Jacobsson Purewal (@geeklil). De mening van de auteur komt niet per definitie overeen met die van ComputerTotaal.nl.

▼ Volgende artikel
Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?
© ID.nl
Huis

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het veiligste manier om je smartphone te beveiligen?

Je smartphone is tegenwoordig veel meer dan een telefoon; het is de kluis van je digitale leven. Bankzaken, privéfoto's, e-mails en locatiegegevens: het staat er allemaal op. Het goed beveiligen van die toegang is dus geen overbodige luxe. Maar kies je voor het ouderwetse wachtwoord, je vingerafdruk of toch je gezicht? Wij leggen de voor- en nadelen van elke methode naast elkaar.

De klassieker: pincode of wachtwoord

Elke telefoon vraagt erom bij het opstarten: een code. Dit is de basisbeveiliging. Zonder code kun je vaak geen gezichtsherkenning of vingerafdruk instellen. Maar is het ook de beste methode voor dagelijks gebruik?

©ID.nl

Pincode of wachtwoord: de voordelen

• Veiligheid in eigen hand

Het sterke aan een code is dat het in je hoofd zit. Maar een code als 1234 of 0000 is zo gekraakt. Maar kies je voor een langere cijferreeks? Dan is het voor iemand die je smartphone in handen krijgt digitaal gezien nagenoeg onmogelijk om de code te kraken. Voeg je ook letters toe, (zie kader), dan is dit digitaal gezien de moeilijkste methode om te kraken.

• Juridisch sterker

Een interessant weetje: in veel rechtsgebieden val je met een toegangscode onder het zwijgrecht. De politie mag je vaak niet dwingen je code af te staan. Je vinger op een scanner leggen kan in sommige situaties wel als dwangmiddel worden ingezet.

💡 Tip: Gebruik letters voor extra veiligheid

Veel mensen denken dat ze bij het vergrendelen van hun telefoon vastzitten aan een cijfercode, maar dat is niet zo. Je kunt ook kiezen voor een alfanumeriek wachtwoord (een combinatie van cijfers, letters en tekens). Dit is vele malen moeilijker te kraken dan een traditionele cijfer-pincode.

Zo stel je het in:

iPhone: Ga naar Instellingen > Face ID en toegangscode > Wijzig toegangscode. Tik vervolgens op het blauwe tekstje 'Toegangscode-opties' en kies voor 'Aangepaste alfanumerieke code'.

Android: Ga naar Instellingen > Beveiliging > Schermvergrendeling. Kies hier niet voor 'Pincode', maar voor de optie 'Wachtwoord'.

Pincode of wachtwoord: de nadelen

• Afkijken

Iemand die in de trein over je schouder meekijkt, heeft je pincode zo gezien. Ook vette vingers op het scherm kunnen je patroon verraden.

• Gemak

Tachtig keer per dag een lange code intikken gaat vervelen. Mensen kiezen daardoor vaak voor een te simpele code, en dat maakt het juist onveilig.

©ID.nl

2. Lekker snel (maar niet altijd even veilig): vingerafdrukscanner

De vingerafdrukscanner is mateloos populair vanwege het enorme gebruiksgemak: in één soepele beweging pak je je telefoon en ben je vrijwel direct binnen. Toch is het belangrijk om te weten dat de ene scanner de andere niet is en dat dit systeem zowel sterke als zwakke punten heeft.

Vingerafdrukscanner: de voordelen

• Snelheid

Het is vaak de snelste manier om je telefoon te openen, zeker als de scanner in de aan-knop verwerkt zit.

• Betrouwbaarheid (bij de juiste techniek)

Heb je een toestel met een fysieke scanner (achterop/zijkant) of een moderne ultrasone scanner (zoals in de Samsung S-serie)? Dan is de beveiliging uitstekend. Ultrasone scanners maken een 3D-map van je vinger en zijn zeer moeilijk te foppen.

Vingerafdrukscanner: de nadelen

• Natte vingers en pleisters

Heb je natte handen? Dan weigeren veel scanners dienst. Ook met een pleister om je vinger herkent de telefoon je niet. Tip: zorg daarom dat je vingerafdrukken van allebei je handen opslaat.

• Ongewenste toegang

Een klein (maar reëel) risico is dat iemand toegang krijgt terwijl je slaapt of bewusteloos bent, door voorzichtig je vinger op de scanner te leggen.

• Onveilige optische scanners

Veel budget-telefoons hebben een 'optische scanner' onder het scherm. Deze maakt een 2D-foto van je vinger. Dit is minder veilig en makkelijker te foppen dan de ultrasone varianten.

©ID.nl

Gezichtsherkenning: gemak of schijnveiligheid?

Telefoon ontgrendelen door ernaar te kijken voelt als magie. Maar pas op: hier zit de grootste valkuil voor consumenten.

Gezichtsherkenning: de voordelen

• Ultiem gemak

Je hoeft niets aan te raken. Kijken is openen. Ideaal als je bijvoorbeeld handschoenen draagt in de winter.

• Extreem veilig (alleen bij 3D)

Heb je een iPhone (FaceID) of een dure Android met 3D-sensoren? Dan worden er duizenden onzichtbare puntjes op je gezicht geprojecteerd om diepte te meten. Dit is amper te misleiden.

Gezichtsherkenning: de nadelen

• Schijnveiligheid (bij 2D)

Veel goedkopere Android-telefoons gebruiken simpelweg de selfiecamera (2D-herkenning). Dit is niet veilig. Soms is een foto van jou (van Facebook of Instagram) al genoeg om in te breken. Gebruik dit type gezichtsherkenning zeker nooit voor je bank-app.

• Toegang tijdens slaap

Als je niet oplet, kan iemand je telefoon voor je gezicht houden terwijl je slaapt om hem te ontgrendelen. Tip: Zet in de instellingen altijd de optie "Aandacht vereist" of "Ogen open" aan. Dan werkt het alleen als je echt naar het scherm kijkt.

Hoe zit het met privacy?

Een veelgehoorde zorg: "Ik wil niet dat mijn biometrische gegevens in de cloud staan." We kunnen je geruststellen. Bij moderne smartphones worden je gezicht of vinger lokaal opgeslagen in een speciale, zwaarbeveiligde chip in de telefoon (de Secure Enclave). Deze data verlaat je telefoon nooit. Er wordt ook geen foto van je vinger opgeslagen, maar een versleutelde wiskundige code. Zelfs als de servers van de fabrikant gehackt worden, liggen jouw biometrische gegevens niet op straat.

Vingerafdruk, pincode of gezichtsherkenning: wat is het best?

Wat de slimste keuze is, hangt volledig af van je toestel. Heb je een iPhone of een high-end Android-telefoon met 3D-scan? Dan kun je gerust gebruikmaken van gezichtsherkenning; dat is niet alleen snel en makkelijk, maar ook veilig. Bezit je echter een middenklasse- of budgettoestel, kies dan liever voor de vingerafdrukscanner. De gezichtsherkenning op deze modellen is namelijk vaak onveilig.

Vergeet ook de basis niet: zorg altijd voor een sterke toegangscode (liefst alfanumeriek of langer dan vier cijfers) als back-up. Start je telefoon bovendien af en toe opnieuw op. Hierdoor wordt de biometrische beveiliging tijdelijk uitgeschakeld, waardoor je telefoon op zijn veiligst is.

📱Ook interessant: Help! Ik ben het wachtwoord van mijn Apple ID vergeten


Bescherm je smartphone optimaal met een stevig telefoonhoesje.

Zo blijft je toestel in topconditie, hoe je het ook ontgrendelt!
▼ Volgende artikel
Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3
© ID.nl
Huis

Gratis en complete grafische tool: aan de slag met Gimp 3

Ben je op zoek naar goede software voor het bewerken van foto’s en andere grafische bestanden? Dan is de kans groot dat je Gimp al kent als veelzijdig alternatief voor dure grafische pakketten. Nu is er een nieuwe versie beschikbaar: Gimp 3. Hoe verhoudt deze nieuwe versie zich ten opzichte van de andere grafische programma's?

Er is lange tijd gewerkt aan versie 3 van Gimp: het team heeft er maar liefst zeven jaar aan gesleuteld. De makers, bestaande uit vrijwilligers, begonnen direct aan deze editie na de release van Gimp 2.10 in 2018. Al terug in 2020 kregen we een voorproefje van Gimp 3.0 via een ontwikkelversie, maar pas in 2025 zag de definitieve editie het daglicht. Wie overigens nu denkt dat het Gimpt-team aan het uitrusten is, heeft het mis. Op dit moment is het team namelijk alweer bezig met een volgende versie: Gimp 3.2.

Brede ondersteuning

Wat erg prettig is aan Gimp is dat het programma beschikbaar is voor verschillende platformen. Voor dit artikel bekeken we versie 3.0.4. Deze versie is er voor Windows, Linux en macOS. Zorg bij Windows voor Windows 10 of hoger en bij macOS voor versie 11 of hoger. Je vindt de nieuwste edities via www.gimp.org/downloads.

Indeling

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten . Dat is geen overbodige luxe: het programma kent een relatief grote hoeveelheid opties die je niet altijd gebruikt. Hoe je Gimp indeelt, heeft voornamelijk te maken met de acties die je ermee wilt uitvoeren, bijvoorbeeld foto’s bewerken, illustraties maken of digitale kunst maken. Om de omgeving te stroomlijnen, kun je gebruikmaken van dokbare vensters. Open het menu Vensters en kies Dokbare vensters. Bepaal vervolgens welke opties je snel toegankelijk wilt hebben. Je vindt verschillende opties, zoals de kleurenwaaier, lettertypes, lagen en penselen.

Je kunt Gimp tot in detail naar je hand zetten.

Wil je je volledig concentreren op het document zelf? Dan kun je de dokvensters ook (tijdelijk) uitschakelen. Kies Vensters / Dokken verbergen (en dezelfde optie om ze later weer zichtbaar te maken). Een tussenvorm is ook mogelijk, waarbij je de gedokte vensters laat zweven. Je hebt hierdoor meer vrijheid bij het optimaal inrichten van je werkomgeving. Kies voor Vensters en verwijder het vinkje bij Enkelvenstermodus.

Ben je tevreden over je eigen indeling? Dan kun je deze direct opslaan. Kies dan Bewerken / Voorkeuren / Interface / Vensterbeheer. Klik op Vensterposities nu opslaan. Standaard wordt de werkomgeving bewaard zodra je het programma afsluit (controleer of Vensterposities opslaan bij verlaten is geactiveerd).

Als je gebruikmaakt van meerdere beeldschermen, dan kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Activeer Open vensters op dezelfde beeldschermen als eerder. Heb je vensters verschoven, maar wil je snel terugkeren naar eerdere posities? Klik op Opgeslagen vensterposities terugzetten.

Handig: de aangepaste gebruikersomgeving bewaren.

Specifieke functies

Eerlijk is eerlijk: Gimp bevat een flinke hoeveelheid functies. De kans bestaat dat je een gewenste functie niet kunt vinden. In plaats van uren te zoeken, kun je de functie ook opzoeken in een overzicht. Kies Hulp / Een functie zoeken en deze uitvoeren. Typ de naam of omschrijving van de functie, bijvoorbeeld ‘lagen’.

In het zoekoverzicht toont Gimp alleen opties die met het trefwoord te maken hebben. Klik op een resultaat om de functie daadwerkelijk uit te voeren. Bij elke functie zie je ook waar deze zich in het programma bevindt, zodat je deze een volgende keer zelfstandig kunt uitvoeren.

In het zoekoverzicht kun je zoeken naar specifieke opties die je niet snel kunt vinden.

Meerdere schermen

Als je gebruikmaakt van meerdere schermen, kun je Gimp hiermee rekening laten houden. Zo kun je de vensters naar een ander scherm verplaatsen. Kies voor Beeld / Verplaatsen naar scherm. Ook kun je individuele vensters naar een ander scherm verplaatsen. Klik op het kleine pictogram rechtsboven (Tabblad configureren) en kies Verplaatsen naar scherm.

Grootte aanpassen

Je kunt op elk gewenst moment het formaat van de afbeelding aanpassen. Kies Afbeelding / Afbeelding schalen. Bepaal de gewenste breedte en hoogte in de sectie Afbeeldingsgrootte. Standaard is de eenheid millimeter, maar je kunt ook een andere eenheid kiezen. Bijvoorbeeld Pixels of Percent.

Die laatste optie is interessant als je de volledige afbeelding in één keer wilt vergroten of juist verkleinen. Standaard zijn de verhoudingen tussen breedte en hoogte aan elkaar gekoppeld. Dat is niet verplicht: klik op het pictogram van de ketting om die koppeling te verbreken. Tevreden met de nieuwe waarden? Bevestig met een klik op Schalen.

De titelbalk van de afbeelding die je hebt geopend, geeft in Gimp belangrijke informatie. Zo lees je in de titelbalk onder meer de bestandsnaam af, maar ook welke afmetingen het bestand heeft. Ook zie je hier welke kleurindeling wordt gebruikt, bijvoorbeeld RGB-kleur 8-bit, en uit hoeveel lagen de afbeelding is opgebouwd.

Je kunt zelf een afbeelding schalen.

Transformeren

Je kunt Gimp goed gebruiken om nieuw materiaal te maken, maar ook om bestaande grafische afbeeldingen aan te passen. Bijvoorbeeld door ze te roteren of bij te snijden. De meeste functies hiervoor vind je onder Gereedschap / Transformeren. Wil je bijvoorbeeld een afbeelding bijsnijden (croppen), dan kies je voor Gereedschap / Transformeren / Bijsnijden. Om een afbeelding te roteren, kies je in hetzelfde menu voor Draaien. Ook andere opties, zoals Schalen en Spiegelen, zijn ondergebracht in hetzelfde menu.

Je bent overigens niet afhankelijk van dit menu: je kunt de functies ook bereiken via de werkbalk die standaard links in het venster wordt getoond. Houd de muisaanwijzer boven een knop voor meer informatie. Veel functies hebben gedetailleerde eigenschappen. Klik je bijvoorbeeld op Penseel, dan kun je kiezen welke grootte het penseel heeft, welk inkttype en welke kleuropties worden gehanteerd. Gimp toont die eigenschappen in het venster Gereedschapsopties, direct onder de werkbalk waarop je de eerdergenoemde opties vindt.

In de linkeronderhoek vind je details van geselecteerde acties.

Geschiedenis

Alle bewerkingen die je op een afbeelding toepast, worden vastgelegd in de geschiedenis. Dit tabblad wordt standaard links in het venster getoond en vult zich naarmate je de acties toepast. Om terug te keren naar een punt in het verleden, klik je op de actie in de lijst. De geschiedenis is handig, omdat je hiermee ziet welke acties je hebt uitgevoerd en kunt experimenteren met verschillende bewerkingen.

Herstellen

Gimp houdt bij welke acties je op een document uitvoert. Dat is handig: hierdoor kun je op een later moment terugkeren naar een eerder punt en wijzigingen ongedaan maken of juist doorvoeren. Je kunt deze geschiedenis op elk moment opvragen: kies voor Bewerken / Geschiedenis ongedaan maken. Linksonder verschijnt een venster met de verschillende stappen. Selecteer nu een bewerking en klik op de knop Ongedaan maken linksonder in het venster.

Heb je een aardige set bewerkingen gemaakt, ben je tevreden en wil je schoon schip maken? Dan kun je de geschiedenis van bewerkingen ook wissen. Afhankelijk van de hoeveelheid bewerkingen kan dit geheugen vrijmaken. Klik op de (verwarrende) knop Alles wissen uit Geschiedenis ongedaan maken. Je vindt deze knop rechtsonder in het geschiedenisvenster.

De geschiedenis geeft een overzicht van de gedane bewerkingen.

Filters

Gimp heeft een volwassen verzameling filters: open hiervoor het menu Filters. Er zijn verschillende categorieën. Met sommige filters kun je afbeeldingen verbeteren, bijvoorbeeld door ruis te verwijderen. Om een afbeelding te verbeteren door deze te verscherpen, kies je Filters / Verbeteren / Verscherpen. Ook kun je een afbeelding verbeteren door deze zachter en minder kartelig te maken, via Filters / Vervagen / Gaussiaanse vervaging of Focus vervaging. Om ruis uit een afbeelding (zoals een foto) te halen, kies je Filters / Ruis.

Ook de artistieke filters zijn het bekijken waard. Kies Filters / Artistiek. Zo kun je bijvoorbeeld kiezen voor het effect van een fotokopie, maar ook voor een getekende stijl (Cartoon) of voor verfeffect (Olieverven). Verder vind je in dezelfde categorie andere kenmerkende stijlen, zoals Textieldruk en Van Gogh.

Gimp heeft een flinke verzameling filters.

Effecten

Je kunt filters gebruiken om effecten op een afbeelding toe te passen, bijvoorbeeld door de belichting van een afbeelding aan te passen of door een ‘lens flare’ (een schittering) na te bootsen. Kies Filters / Licht en schaduw. Selecteer je bijvoorbeeld Kies belichtingseffecten, dan opent een venster waarin je opties kiest. Open de tab Licht en bepaal het effect.

Ook via de andere tabbladen in hetzelfde venster, zoals Materiaal en Omgevingsprojectie, kun je de effecten naar je hand zetten. Klik op Instellingen opslaan, zodat je het profiel een volgende keer snel kunt gebruiken. 

Afbeeldingsinfo

Heb je een bestand geopend en wil je alles weten over de afmeting, resolutie, bitdiepte en andere belangrijke gegevens? Kies Afbeelding / Afbeeldingsinfo. Of nog sneller: druk op de toetscombinatie Alt+Enter. Het venster bestaat uit drie tabbladen, waarbij Eigenschappen de meeste informatie bevat. Neem ook een kijkje bij Afbeelding / Metadata / Metagegevens bekijken. Hier vind je aanvullende informatie over het document.

Exporteren

Gimp ondersteunt een flinke hoeveelheid bestandsformaten. Standaard worden bestanden opgeslagen in xcf. Dit is de eigen bestandsindeling van Gimp. Een xcf-bestand bevat alle informatie, zoals lagen. Verder is er ondersteuning voor andere formaten. Dat is handig bij het opslaan van de bestanden.

Ben je klaar met een bestand, kies dan Bestand / Exporteren als. In het venster geef je een bestandsnaam op en bepaal je de locatie. Werp hierna een blik op Bestandstype selecteren. Kies de gewenste indeling, zoals gif-afbeelding of png-afbeelding. Het valt hierbij op dat Gimp ook exotischere grafische formaten ondersteunt, zoals Windows-pictogrammen of Windows-cursors.

Tevreden met de keuze? Bevestig met een klik op Exporteren. Afhankelijk van de keuze verschijnt een venster waarin je verregaande controle hebt over het eindresultaat. Kies je bijvoorbeeld voor jpeg, dan verschijnt het venster Afbeelding exporteren als JPEG. Via de balk Kwaliteit bepaal je de kwaliteit, en daarmee de bestandsgrootte van de afbeelding. Onder Geavanceerde instellingen kun je de afbeelding verder aanpassen, bijvoorbeeld door deze minder kartelig te maken. Onder Metadata kun je extra informatie aan de afbeelding meegeven, zoals wie de auteur van het beeld is. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, sla de set dan op als profiel via een klik op Instellingen opslaan.

Bepaal in welke bestandsindeling je de afbeelding wilt bewaren.

Xcf-bestand verkleinen

Afhankelijk van de complexiteit kan een xcf-bestand flink in omvang toenemen. Heb je behoefte aan een compactere omvang, dan kun je een betere compressie selecteren. Kies Bestand / Opslaan (XCF). In het nieuw geopende venster zet je een vinkje bij Dit XCF-bestand opslaan met betere maar tragere compressie. Houd er rekening mee dat je het bestand vervolgens alleen in de nieuwste versies van Gimp kunt gebruiken: in oudere edities kan het mogelijk niet worden ingelezen.

Standaardafbeelding

 Mogelijk werk je vaak met dezelfde soort afbeeldingen, bijvoorbeeld met dezelfde afmetingen. Je kunt tijd besparen door in Gimp deze waarden als standaard in te stellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Standaardafbeelding. Ga uit van een sjabloon, dat je eventueel nog kunt aanpassen.

Kies Sjabloon en selecteer de afmeting. Voor specifieke formaten heb je niet voldoende aan de opties in dat menu. Je kunt de afmetingen ook handmatig opgeven bij Afbeeldingsgrootte. Nog interessanter is de sectie Geavanceerde opties. Hier kun je onder meer de resolutie en een kleurprofiel bepalen, zodat je volledige controle hebt over de nieuwe afbeelding.

Bespaar tijd door een standaardafbeelding te definiëren.

Sneller werken

Grote kans dat je het grootste gedeelte van de tijd in Gimp werkt met muis of pen, maar je kunt het toetsenbord ook goed inzetten voor het uitvoeren van acties. De sneltoetsen vind je bij elke menuvermelding, maar je hoeft hiermee geen genoegen te nemen. In Gimp kun je ook eigen sneltoetsen samenstellen. Kies Bewerken / Voorkeuren / Interface. In de sectie Sneltoetsen klik je op Sneltoetsen configureren. Zoek de actie waarvoor je een sneltoets wilt maken of deze wilt aanpassen en selecteer de actie. Druk vervolgens op de toetscombinatie die je wilt toewijzen. Herhaal dit voor alle sneltoetsen die je gebruikt. Tevreden? Klik op Oké

Werken met raw-bestanden

Om met raw-bestanden in Gimp te werken, kun je gebruikmaken van externe hulp. Twee populaire uitbreidingen zijn RawTherapee (www.rawtherapee.com) en Darktable (www.darktable.org/install). Met deze uitbreidingen kun je de raw-bestanden klaarmaken en vervolgens verwerken in Gimp. Je mag beide programma’s kosteloos gebruiken.