Stekker eruit of juist niet? De ultieme vakantie-checklist voor al je apparaten
Voordat je op vakantie vertrekt, denk je meestal aan je paspoort, je planten, je koffer. Maar minstens zo belangrijk is: wat laat je thuis aanstaan, en wat kan of moet uit? Deze checklist helpt je op weg. Fijne vakantie!
Ook interessant: 5 weerbestendige beveiligingscamera's voor buiten
Wanneer je een paar dagen of een weekje weggaat, dan laat je alles in huis eigenlijk altijd gewoon aan staan. Maar ga je langer op vakantie, dan is het slim om eens goed te kijken welke apparaten echt aan moeten blijven en welke niet. Veel apparaten verbruiken namelijk ook in stand-bymodus stroom. Door ze volledig uit te schakelen – of beter nog, de stekker eruit te trekken – voorkom je onnodig sluipverbruik. Dat scheelt niet alleen op de energierekening, maar is ook beter voor het milieu. Bovendien verklein je zo de kans op brand. Hoe minder apparatuur onder spanning staat, hoe kleiner de kans op kortsluiting door een kapotte kabel of oplader. En bij onweer of stroomstoringen loop je minder risico op schade door spanningspieken wanneer apparaten helemaal van het stroomnet zijn losgekoppeld. Denk aan routers, opladers, tv's of printers die vaak ongemerkt blijven aanstaan terwijl je ze wekenlang niet gebruikt.Â
Apparaten die je beter helemaal uitzet
Televisies en randapparatuur
Veel moderne tv's, soundbars en spelcomputers blijven op stand-by staan als je ze met de afstandsbediening uitschakelt. Ze lijken dan uit, maar verbruiken toch stroom. Zet ze helemaal uit met de schakelaar op het stekkerblok of trek de stekker eruit. Dat voorkomt sluipverbruik én schade bij stroompieken of blikseminslag.
Espressomachine en magnetron
Apparaten met een digitaal klokje, display of stand-byfunctie verbruiken ook zonder gebruik kleine beetjes stroom. Denk aan magnetrons, espressomachines of andere apparaten die altijd 'aan' lijken te staan. Ook apparatuur met een snelstartfunctie blijft deels actief zolang de stekker in het stopcontact zit. Door de stekker eruit te halen, voorkom je dit sluipverbruik. Bovendien loop je minder risico op kortsluiting of schade bij stroomschommelingen, zeker bij oudere modellen die daar gevoeliger voor zijn.
Opladers en adapters
Opladers van telefoons, laptops en tandenborstels verbruiken ook stroom als er niets aan hangt. Het effect op je energierekening is klein, maar waarom zou je ze in het stopcontact laten zitten als je weken weg bent? Haal ze eruit, ook om brandgevaar bij piekbelasting te beperken.
Wasmachine, wasdroger en vaatwasmachine
Deze apparaten hoef je tijdens je vakantie niet stand-by te houden: je gebruikt ze immers toch niet! Spoel wel voor vertrek het zeepbakje van de wasmachine om en droog het goed af. Maak ook de deurrubbers schoon en zet de deur op een kier. Zo voorkom je dat je wasmachine of droger muf gaat ruiken. Maak voor je weggaat het filter van je vaatwasser goed schoon en draai een reinigingsprogramma. Je hebt hier speciale middelen voor die je in het bestekbakje zet, waarna je hem laat draaien op 60 of 90 graden. Niet alleen wordt je vaatwasser dan door en door schoon, ook ruikt hij lekker fris. Ook hier geldt weer: deur op een kier laten staan!
Printer (vooral inkjet)
Printers – met name inkjetmodellen – staan vaak in stand-by zodat je ze meteen kunt gebruiken wanneer je ze nodig hebt. Spoiler alert: dat heb je in de vakantie dus niet. Uitzetten dus. Heb je hem na je vakantie wel nodig, dan is-ie binnen een minuut weer opgestart.
Monitor of computerscherm
Gebruik je een losse monitor, trek dan de stekker eruit of schakel hem via een stekkerblok uit. Zelfs uitgeschakelde schermen met externe voeding kunnen nog stroom blijven trekken zolang de adapter in het stopcontact zit.
Stereo-installatie of speakers
Veel audio-apparaten blijven in een 'klaar om aan te springen'-modus staan. Die stand-by-functie zorgt voor stroomverbruik zonder dat je het merkt. Als je je installatie een tijdje niet gebruikt, kun je hem beter volledig uitschakelen.
Router Als je thuis geen slimme apparaten hebt – zoals een thermostaat, beveiligingscamera of alarmsysteem – en niemand tijdens je vakantie gebruik hoeft te maken van het internet, kun je overwegen de router helemaal uit te zetten. Dat bespaart stroom én verkleint het risico dat iemand op afstand in je wifi-netwerk probeert in te breken. Heb je wél apparaten die via internet blijven werken of meldingen sturen, laat de router dan gewoon aan. In dat geval is het slim om te controleren of de firmware up-to-date is en of je wifi goed beveiligd is met een sterk wachtwoord. Computer Bij een gewone vakantie van een paar weken kun je je computer het beste helemaal uitschakelen en de stekker eruit halen. Zo voorkom je sluipverbruik en beperk je het risico op schade door stroompieken of blikseminslag. Gebruik je een laptop? Laad deze dan tot zo'n 50 tot 70 procent op en berg hem uitgeschakeld op een droge, koele plek. Wil je onderweg toch toegang houden tot bestanden of gebruikmaken van remote desktop, dan moet de computer aan blijven en verbonden zijn met internet. Zorg dan voor een goede beveiliging en voorkom automatische updates die het systeem uit zichzelf kunnen herstarten.
Apparaten die je beter aan laat staan
Je ziet: er zijn veel apparaten die je gewoon kunt uitzetten wanneer je op vakantie gaat. Toch zijn er ook redenen om bepaalde apparaten wél aan te laten. Slimme beveiligingssystemen, zoals camera's of videodeurbellen, werken natuurlijk alleen als ze ingeschakeld zijn. Hetzelfde geldt voor verlichting die je via timers of apps automatisch inschakelt om de indruk te wekken dat er iemand thuis is. En ook de koelkast en vriezer kunnen blijven draaien als je maar kort weg bent en er nog etenswaren in liggen.
Slimme deurbel
Gebruik je een slimme deurbel met camera of meldfunctie, dan wil je dat die blijft werken. Zo kun je meldingen blijven ontvangen en meekijken als er onverwacht iemand aanbelt. Ook bij noodgevallen kan het handig zijn als je van afstand de deur kunt opendoen voor mensen.
Slimme thermostaat of verwarmingssysteem
Ook in de zomer kun je deze beter op 'vakantiestand' laten draaien in plaats van helemaal uit. Zo blijft het systeem bereikbaar via internet en voorkom je dat instellingen verloren gaan. Bij sommige huizen of appartementen stuurt de thermostaat ook ventilatie of warm water aan – reden om het systeem actief te houden. Je kunt bovendien op de dag van terugkomst alvast de temperatuur instellen zoals jij het wilt.
Alarmsysteem, camera's en slimme verlichting
Beveiligingsapparaten moeten uiteraard blijven werken. Laat ze ingeschakeld, en zorg dat ze verbonden blijven met internet als je ze op afstand wilt kunnen bedienen of volgen. Ook bewegingssensoren of tijdschakelaars voor verlichting, om te suggereren dat er iemand thuis is, hebben stroom nodig.
Warmwaterboiler
Afhankelijk van het type boiler kan het beter zijn om deze aan te laten. Sommige modellen schakelen automatisch over naar een energiezuinige stand of voeren periodiek een opwarmcyclus uit tegen legionella. Bij oudere boilers of als je langer dan drie weken weg bent, kan uitschakelen juist zinvol zijn – maar kijk daarvoor naar het type en de instellingen.
Aquarium, ventilatie, luchtontvochtiger
Heb je een automatisch systeem in huis dat zorgt voor ventilatie of luchtkwaliteit? Laat dat draaien op lage stand. Ook aquaria met een timer, filterpomp of verwarming mogen natuurlijk niet uit. Vraag in dat geval of iemand een oogje in het zeil wil houden – de vissen moeten sowieso ook regelmatig voer krijgen natuurlijk! Â
Koelkast en vriezer
Zet je deze uit, dan bederven je etenswaren of ontdooit de inhoud. Laat ze dus gewoon aan, maar controleer of de deur goed sluit en of er geen oude producten meer in liggen. Bij langere vakanties (langer dan 2 weken) kun je overwegen om de koelkast leeg te maken, schoon te maken en uit te zetten – mét de deur open tegen schimmel.
Automatisch tuinsproeisysteem
Heb je een systeem dat automatisch de tuin besproeit? Laat dat actief. Vergeet niet te controleren of de timer of het programma klopt met je vakantieperiode, zodat je niet per ongeluk elke dag om 12 uur 's middags sproeit terwijl het al 30 graden is, in plaats van vroeg in de ochtend of later op de avond (wat beter is voor je planten en gras).
Elektrische zonwering of rolluiken
Rolluiken maken het lastiger om binnen te komen en werken daarmee inbraakvertragend. Tegelijk kan het opvallen als ze dagenlang gesloten blijven – zeker overdag. Dat wekt juist de indruk dat er niemand thuis is. Wissel de momenten waarop ze openen en sluiten daarom af, of combineer ze met slimme verlichting of tijdschakelaars op lampen. Zo lijkt het alsof er activiteit in huis is, terwijl je tegelijkertijd de warmte buiten houdt. Ook zonwering die automatisch reageert op zonlicht maakt je woning minder aantrekkelijk voor inbrekers én zorgt er bovendien voor dat de temperatuur in huis lekker blijft, zodat je niet in een snikheet huis thuiskomt.
👊 Vuistregel
Apparaten die in je afwezigheid geen functie hebben, in stand-bystand stroom blijven verbruiken of in theorie brandgevaarlijk kunnen zijn, kun je beter uitzetten. Alles wat te maken heeft met veiligheid, bewaking of het voorkomen van bederf laat je juist aan.
Loop vlak voor vertrek nog even een ronde door je huis, haal onnodige stekkers uit het stopcontact en controleer of alles wat moet blijven draaien ook echt goed werkt. Zo ga je met een gerust gevoel op pad.
