Maar liefst elf jaar ontwikkeling zit in SunAge, een pure, oldskool Real Time Strategie game van Vertex4. Elf jaar... dat belooft wat!

Overigens moet je vandaag de dag ook wel van zeer goede huize komen, want met namen als Command and Conquer, World In Conflict en Supreme Commander is het behoorlijk lastig de fanatieke gamer nog te verbazen op gebied van originaliteit, grafische pracht en gameplay.

Een originele oldskool RTS ontwikkelen is eigenlijk onmogelijk: het is namelijk een contradictio in terminus. Gelukkig heeft Vertex4 niet aan de basis van de RTS geknoeid. Deze is dan ook gelijk aan die van andere RTS games: vergaar genoeg grondstoffen zodat je een basis kunt bouwen die weer eenheden produceert. Met dit leger kun je de tegenstander met de grond gelijk maken... het doel van het spel kan niet helderder, toch?

Cartoon

Om het spel een eigen flair mee te geven, heeft Vertex4 SunAge een verhaallijn meegegeven. Helaas is dit verhaal ook erg oldskool: de aarde loopt op zijn einde en de laatste bewoners van onze geliefde planeet, de Federals (de mensen) en de Raak-Zun (de door straling gemuteerde mensheid), zijn in een oorlog verwikkeld. Als klap op de vuurpijl komt nog een buitenaards ras, de Sentinels, zich bemoeien met deze heftige oorlog. Dit klinkt als een dun verhaaltje en dat is het ook. Verwacht overigens ook geen strakke video's tussen de diverse campagneonderdelen; Vertex4 heeft ervoor gekozen het verhaal op een cartooneske manier te presenteren. Daardoor hebben de karakters overdreven vervormde, lachwekkende, duistere stemmen meegekregen. Je moet er van houden. Voor degenen die de stripverhalen liever overslaan: het herhaaldelijk indrukken van de escapetoets helpt niet.

Lekker plat

Het is SunAge dus niet echt gelukt zich positief te onderscheiden van de concurrentie. Overigens vinden wij het wel een moedige zet om in deze tijd van 3D-landschappen en superstrakke videobeelden voor een 2D-omgeving te kiezen. En het moet gezegd: het speelveld ziet er helemaal niet slecht uit en het stoorde ons absoluut niet dat we het slagveld niet naar hartenlust konden draaien en kantelen. Wel kan het soms lastig zijn dat je niet kunt in- of uitzoomen, aangezien er soms erg veel gebeurt op het speelveld en overzicht op zulke momenten cruciaal is voor een goed verloop van de veldslag.

Als een zonnetje

Het grote voordeel van een 2D-omgeving merkt de bezitter van een bescheiden computer overigens direct: SunAge draait als een zonnetje op vrijwel elke pc of laptop. En dat zie je niet vaak meer. Als we naar de minimale systeemeisen van SunAge kijken zien we dat een 1,2 GHz Pentium III met 512 MB RAM en een 128 MB videokaart al voldoende is. Met een dusdanig verouderd systeem hoef je bij Command and Conquer 3 en Supreme Commander niet aan te komen!

Vreemde gameplay

Maar ondanks het feit dat het spel ongelooflijk soepel loopt en het oldskool 2D-speelveld overzichtelijk genoeg is om alles in de gaten te houden, heeft het spel enkele grote tekortkomingen. Allereerst is SunAge is wel héél erg pittig. Tel daarbij op een zeer beperkte tutorial, een onverbiddelijke AI en slechts 1 moeilijkheidsgraad, en je hebt een onspeelbaar spel voor de doorsnee RTS-fan. Ook is de bediening van SunAge niet echt gebruiksvriendelijk. En zoals we al snel merken: vooral dat laatste draagt niet bij aan het verzachten van het leed.
Laten we beginnen met de bediening. Je selecteert een unit, net als bij andere RTS games, door er op te klikken. Maar waar je bij de concurrentie meerdere eenheden selecteert door een kader te trekken, is het bij SunAge niet mogelijk om meerdere units van een ander type te selecteren. Dat is, zacht uitgedrukt, niet erg handig als je meerdere eenheden naar 1 punt wil sturen om ze vervolgens daar te groeperen en de aanval te beginnen. Aangezien de legers bij SunAge aardige proporties kunnen aannemen, zorgt het verplaatsen van meerdere units al snel voor RSI.
Ook is het zo dat het verplaatsen van eenheden over een grotere afstand bijzonder veel inspanning vergt. Een unit de opdracht geven om over lange afstand van A naar B te reizen, resulteert in of verdwaalde eenheden of weigering van dienst. De remedie: verplaats ze enkele meters per keer... wederom niet erg handig en bovendien onnodig complex. Overigens is het mogelijk een route uit te stippelen door alt ingedrukt te houden en te klikken op de kaart, maar ook dat werkt in praktijk niet handig. Zeker niet, omdat je bij SunAge met de welbekende fog of war te maken hebt.
Wat overigens wel handig is, is 'Command queuing' (shift ingedrukt houden). Daarmee kun je eenheden diverse opdrachten in een keer geven: slim gevonden!

Eat lead

Een ander punt waar je al snel tegenaan loopt is dat de eenheden niet bepaald snugger zijn. SunAge werkt namelijk als volgt: indien manschappen of tanks de opdracht krijgen een vijand aan te vallen die zich net buiten hun schietbereik bevindt, dan blijven ze levenloos staan wachten totdat je ze een paar passen naar voren beweegt. Dit kan aardig frustrerend zijn als de tegenstander ze wel aan gruzelementen schiet. Bij overige RTS games is een opdracht tot aanvallen voldoende om duidelijk te maken dat ze even drie passen naar voren moeten zetten, zodat de kogels de oppositie wel de nodige schade toebrengen. Jammer! De tegenstander lijkt hier absoluut geen last van te hebben en veegt daardoor al je manschappen zonder pardon in een paar minuten van de kaart. Dat leidt al snel tot een behoorlijke onbalans in het spel, waardoor bij de beginnende speler al snel de moed in de schoenen zinkt. Veel saven is de remedie voor het continu moeten overspelen van missies.

Interessant element

Laten we dit stuk besluiten met een positief element. Het bouwen van een basis is in SunAge wezenlijk anders aangepakt. Elk gebouw heeft stroom nodig om te kunnen functioneren. Dat is een interessant element, want ook stroom dient vervoerd te worden. Daarvoor kun je Power Transmitters bouwen waaraan je weer gebouwen kunt koppelen. Uiteraard zal de tegenstander er alles aan doen deze Transmitters met de grond gelijk te maken, zodat de basis zonder stroom komt te staan. Aan de andere kant: ook de tegenstander heeft deze Transmitters nodig en vaak is de eerste verdedigingslinie, die veelal bestaat uit vervelende turrets, gekoppeld aan Transmitters. Een interessant strategisch punt dus!PluspuntenMinpuntenConclusie

Na elf jaar ontwikkeling hadden we meer verwacht van SunAge. Deze oldskool RTS ziet er voor een 2D-spel goed uit, maar de speelbaarheid is simpelweg onder de maat. Bovendien is de leercurve zo ontzettend steil en de moeilijkheidsgraad dusdanig hoog dat het spel alleen weggelegd is voor de die-hard RTS'er. Het spel bevat enkele interessante elementen, maar de knulligheid (lees: slechte AI) van de eenheden overschaduwt dit volledig.UitgeverLighthouse IntercactiveOntwikkelaarVertex 4Demo downloadneeBesturingssysteem (min. benodigd)Windows MEProcessor snelheid (min. benodigd)1.2 GHzHoeveelheid RAM (min. benodigd)512Grafische kaart (minimaal benodigd)128 MB videokaartBenodigde hardeschijfruimte (GB)1Online gamingjaGamepad ondersteuningneeOns TestsysteemWindows XP / Vista, AMD Athlon64 X2 4200 2,4 GHz, 2 GB ram, Geforce 6600GT 128 MB, Creative Audigy 2ZS.

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!