De originele Rollercoaster Tycoon uit 1999 was een enorm populair spel, dat heel veel mensen aansprak. Niet zo vreemd, want wie houdt er nou niet van pretparken?

Wat is er leuker dan een attractie te bouwen, vervolgens te zien hoe mensen in de rij gaan staan en er na de rit juichend (of juist misselijk) weer uit komen? Ontwikkelaar Chris Sawyer heeft na de tegenvallende Rollercoaster Tycoon 2 de verdere ontwikkeling van het spel overgedragen aan de Britse gamestudio Frontier. En dat was een slimme zet, want dit bedrijf heeft een aantal spectaculaire verbeteringen en uitbreidingen doorgevoerd.

3D

Allereerst is er natuurlijk de stap naar een driedimensionale wereld. Daarmee komt het spel echt tot leven en kun je het beter overzien. Hoewel de menu's op sommige punten wat zijn aangepast, is de bediening van het spel grotendeels hetzelfde gebleven. Doel van het spel is om pretparken te bouwen en ze tot een succes te maken. Je krijgt een stuk land tot je beschikking, waarop je een pretpark kunt bouwen. Tijdens het spelen in carrièremodel zijn er verschillende opdrachten, die moeilijker zijn dan in eerdere versies van het spel. Je moet bijvoorbeeld een in verval geraakt park weer succesvol maken. Bij de eenvoudige opdrachten is het voldoende om een paar leuke attracties te bouwen en een aantal voorzieningen toe te voegen die de gasten tevreden maken. Maar wanneer je moet zorgen dat de schulden van een park worden afbetaald of dat het park een bepaalde reputatie behaalt, wordt het al moeilijker. Elk scenario bevat heeft drie verschillende opdrachten van eenvoudig (leerling) tot moeilijk (tycoon).

Coaster Cam

De meest opvallende vernieuwing, waar iedereen het over heeft, is de Coaster Cam. Dat houdt in dat je plaats kunt nemen in je eigengebouwde rollercoaster en de rit als passagier kunt meemaken. Echt nieuw is dat niet, want de NoLimits Rollercoaster Simulator kan dat al langer. Maar voor een spel waarin je achtbanen bouwt is dit natuurlijk een onmisbare feature. Je kunt niet alleen voorin de karretjes plaatsnemen, maar ook op de tweede rij gaan zitten of achteruit rijden. De figuurtjes (oftewel 'peeps') gillen tijdens de rit en gooien hun armen in de lucht. Gek is wel dat ze bij het omhoogklimmen van de helling met hun armen zwaaien en bij het naar beneden suizen zich juist stevig aan de karretjes vastklampen. In het dagelijks leven zou dat eerder omgekeerd zijn. Maar een dergelijk detail is niet zo belangrijk. Het narijden van een rit is niet zo spannend als in een echte achtbaan, waarbij je de G-krachten ervaart, maar de beelden zijn zo realistisch dat het na een aantal ritten best kan voorkomen dat je scheel en misselijk uit de wagentjes klimt.

Missies

Je kunt je pretpark vijf verschillende thema's meegeven, zoals wildwest, ruimtevaart of algemeen. Daarnaast zijn er achttien verschillende scenario's die je in de carrièremodus kunt spelen. De laatste twee zijn alleen bereikbaar wanneer je de eerdere scenario's hebt gespeeld.
Net als bij de eerdere versies van het spel moet je zorgen dat de gasten het naar hun zin hebben. Je moet opletten welk publiek er op het park af komt en de attracties daar op aanpassen. Lopen er veel tieners rond, dan kun je je helemaal uitleven met de meest enge attracties. Maar ook daar zijn grenzen, want hoewel je rollercoasters met de meest onrealistische eigenschappen kunt bouwen, zullen de echte waaghalzen toch terugschrikken van een rollercoaster met G-krachten van 20. Lopen er gezinnen met kleine kinderen of oudere mensen in het park, dan moet je ook zorgen voor een aantal minder gewaagde attracties, zoals waterattracties, een reuzenrad of een zweefmolen. Verder moet je zorgen dat je de juiste entreeprijzen hanteert, zorgen voor bordjes die aangeven hoe lang de wachtrij is, paden aanleggen naar de attracties en voorzieningen zoals hamburgerkraampjes en informatiehokjes neerzetten. Er is in Rollercoaster Tycoon 3 een aantal nieuwe voorzieningen toegevoegd, zoals medische hulpposten en pinautomaten.

Details

De mogelijkheden om het spel te configureren zijn tot in het extreme doorgevoerd: je kunt zelfs bepalen of de drankjes met ijs of een schijfje citroen moeten worden geserveerd en of de hamburgers met of zonder ketchup worden verkocht. Ook kun je precies aangeven hoe de uniforms van het personeel eruit zien. Dat personeel stelt je trouwens nog voor een extra uitdaging, want je moet niet alleen zorgen dat je voldoende personeel aanneemt, maar ook zorgen dat het tevreden blijft. Dat lukt door ze verschillende klusjes te laten opknappen en niet steeds dezelfde persoon opzadelen met het opruimen van braaksel. Net als bij de gasten kun je inzoomen op personeelsleden, om te controleren of ze het naar hun zin hebben. Het is fascinerend om in te zoomen op een attractie en te zien hoe de figuurtjes zich als mieren rondbewegen. Van dichtbij gezien heeft elke gast een uniek uiterlijk, maar de figuurtjes zijn soms wel wat hoekig: zo zien de handen eruit als blokjes en kun je geen vingers onderscheiden. Als je wilt, kun je je eigen gezinnetje ontwerpen en door het park laten rondlopen.

Zandbak

Een volgende vernieuwing is de zandbakmodus. Daarbij kun je met een oneindige hoeveelheid tijd en geld je eigen droompark bouwen. Je kunt je daarin helemaal uitleven. Zijn de meegeleverde voorzieningen niet naar je zin, dan kun je met de ingebouwde editor eigen voorzieningen en gebouwen maken. Er worden talloze kant-en-klare attracties meegeleverd (niet alleen achtbanen!) maar je kunt zelf ook een unieke achtbaan bouwen. Bij het bouwen van je eigen achtbaan is er een handige auto-complete-functie toegevoegd. Dat komt van pas wanneer je de hoofdlijnen van je achtbaan al hebt neergezet, maar geen idee (of geen zin) hebt hoe je het verder afmaakt. Met de coaster designer kun je ook buiten het spel om achtbanen bouwen, die je later tijdens een spel kunt importeren. Je kunt bijvoorbeeld een extra enge achtbaan bouwen, die je later kunt gebruiken wanneer hij van pas komt. Ook kun je deze zelfgebouwde achtbanen met anderen delen.

Vuurwerk

Eveneens nieuw is de dag- en nachtcyclus, waardoor de pretparken nu ook 's avonds open zijn. Dat biedt weer nieuwe mogelijkheden, zoals een vuurwerkshow, waar de gasten blij van worden zodat ze langer blijven en meer geld uitgeven. Maar de nachtelijke openingstijden betekenen ook dat je aan extra voorzieningen moet denken, zoals verlichting van het park. Bij het maken van vuurwerkshows kun je helemaal losgaan. Je kunt kiezen uit meer dan tien soorten explosies en de kleur en samenstelling van het vuurwerk helemaal naar eigen hand zetten. Als achtergrondmuziek kunt je de meegeleverde muziek gebruiken of eigen mp3's afspelen.

Bugs

Helaas is het spel niet helemaal vrij van bugs. Soms komt het voor dat gasten geen gebruik maken van een attractie, zelfs als je de prijs verlaagt tot een paar dubbeltjes of gratis maakt. Waar dat aan ligt is niet te begrijpen. Een ander probleem is dat sommige attracties vastlopen, waardoor gasten eindeloos in de rij blijven staan. Hoeveel technici je er ook op af stuurt, je kunt de attractie niet resetten. Zo zijn er nog wel een aantal andere bugs die het spel niet meteen waardeloos maken, maar die je tijdens het spelen van de scenario's wel af en toe tegenkomt.ConclusieAls je van simulatiespellen en pretparken houdt (wie niet?) moet je Rollercoaster Tycoon 3 echt eens proberen, want dit spel gaat geheid een klassieker worden. Vergeleken met de twee eerdere versies biedt het spel nog meer. Het spel ziet er fantastisch uit en biedt zo veel mogelijkheden dat je er nooit op uitgekeken raakt. De relatief hoge prijs voor een pc-spel (50 euro) wordt daarmee ruimschoots goedgemaakt. Bovendien is het een spel dat meerdere huisgenoten zullen willen spelen, want Rollercoaster Tycoon biedt een thema (pretparken) en een spelvorm (simulatie) die heel veel mensen aanspreekt. Als simulatiespel heeft Rollercoaster Tycoon alles in zich, of je nu zakelijk bent ingesteld en zoveel mogelijk geld wilt verdienen met je pretpark of het gewoon leuk vindt om spectaculaire achtbanen te bouwen en uit te proberen. Afgezien van een aantal bugs is dit een absolute aanrader.UitgeverAtariOntwikkelaarMicroposeBesturingssysteem (min. benodigd)Windows 98/SEProcessor snelheid (min. benodigd)733MHzHoeveelheid RAM (min. benodigd)256Grafische kaart (minimaal benodigd)32MBBenodigde hardeschijfruimte (GB)600

Nog geen jaar na de vorige uitvoering brengt Apple een nieuwe iPad Air uit. De veranderingen zijn dan ook niet heel groot, want het enige verschil is dat de tablet nu is voorzien van een M3-processor in plaats van een M2-processor. Blijft de iPad Air hiermee een aanrader? Wij hebben hem voor je getest.

De nieuwe iPad Air laat zich kort omschrijven: Apple heeft de M2-chip vervangen door een M3. Dat is geen groot probleem: Apple gaf de iPad Air vorig jaar een update waarmee deze qua functionaliteit vrijwel identiek was aan de iPad Pro van het jaar daarvoor en je net als bij de Pro kon kiezen uit twee formaten. Uiterlijk is er geen verschil met de vorige generatie iPad Air: de aluminium tablet is nog steeds verkrijgbaar in een 11- en 13inch-variant, waarbij je kunt kiezen uit dezelfde vier kleuren als vorig jaar. De bouwkwaliteit van de aluminium behuizing is uitstekend.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air ziet er hetzelfde uit als de variant van vorig jaar.

Er is overigens wel een heel een klein verschil waardoor je aan de buitenkant kunt zien dat je de nieuwste iPad Air van de M3-generatie in handen hebt. Apple heeft de aanduiding 'iPad Air' namelijk van de achterkant verwijderd. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het enige verschil is dat er geen 'iPad Air' meer op de achterkant staat.

Qua aansluitingen vind je onderop een usb-c-poort die je behalve voor opladen ook kunt gebruiken voor het aansluiten van een beeldscherm. De aan-uitschakelaar is voorzien van een goedwerkende vingerafdrukscanner. Dat is wel de enige manier van biometrische identificatie; in tegenstelling tot iPhones of de iPad Pro ontbreekt de soms nog wat sneller werkende gezichtsherkenning.

©Jeroen Boer - ID.nl

De iPad Air heeft een usb-c-poort die je gebruikt om de tablet op te laden.

Hoge meerprijzen

De prijzen beginnen bij 719 euro voor het 11inch-model terwijl de 13inch-uitvoering bij 969 euro begint. Voor dat geld krijg je 128 GB opslag. Alle varianten hebben dezelfde M3-processor in combinatie met 8 GB RAM. Wil je 256 GB opslag, dan betaal je 130 euro meer, terwijl de volgende stappen naar 512 GB of 1 TB je ieder nog eens 250 euro kosten. Afhankelijk van je opslagwensen wordt de iPad dus al snel een heel stuk duurder. Daarnaast kun je nog kiezen voor een 5G-variant, waarvoor je 170 euro meer betaalt. Deze variant is voorzien van een ingebouwde e-sim; er is geen fysieke simkaartslot.

Scherm zonder ProMotion

De iPad Air heeft precies hetzelfde scherm als vorig jaar en dat betekent een 11- of 13inch-scherm dat gebruikmaakt van een IPS-paneel. Het scherm combineert goede kleuren met een prima contrast en een helderheid die hoog genoeg kan. Wat we wel jammer vinden, is dat Apple de toch best prijzige iPad Air niet voorziet van een scherm met een hogere verversingssnelheid dan 60 Hz. Zo'n hogere verversingssnelheid die Apple 'ProMotion' noemt zou zeker in combinatie met de stylus waarschijnlijk een vloeiender ervaring opleveren. 

Nog snellere processor

De snellere processor is het belangrijkste verschil met zijn voorganger, en de chip die we al kennen uit andere Apple-producten stelt niet teleur. De M3-processor is in benchmarks op single-coregebied ongeveer 18 procent sneller dan de M2, terwijl de multicore-prestaties zo'n 25 procent hoger liggen. In de benchmark Geekbench 6 zet de iPad een Single-Core Score van 3063 punten neer, terwijl de Multi-Core Score 11.914 punten bedraagt.

De vernieuwde iPad Air is in theorie dus nog iets soepeler in bijvoorbeeld grafische toepassingen, al is de M4-chip in de iPad Pro nog een stukje sneller. Het is gissen waarom Apple nog voor de in andere producten uitgefaseerde M3 koos; misschien hadden ze er nog veel van liggen of wil het bedrijf genoeg onderscheid met de iPad Pro houden. Uiteindelijk maakt het ook weer niet zo heel veel uit, want in de praktijk zijn zowel de vorige als de huidige variant van de iPad Air gewoon snel. De accuduur van de geteste 11inch-uitvoering is erg goed en komt bij normaal gebruik zoals browsen in de buurt van de door Apple geclaimde 10 uur.

Vernieuwd toetsenbord

De iPad Air is compatibel met Apples beste stylus: de Pencil Pro. Deze stylus (149 euro) is druk- en kantelgevoelig en detecteert bovendien of je de stylus draait. Hierdoor kun je in tekenapps als Procreate bijzonder realistisch tekenen. De stylus wordt gekoppeld en opgeladen door hem magnetisch aan de zijkant te plakken, waarmee dit in de praktijk een prettige accessoire is. De iPad Air is trouwens ook compatibel met de goedkopere Apple Pencil usb-c, die minder mogelijkheden heeft en opgeladen wordt met een usb-c-kabel. Als je wilt tekenen, dan raden we je de Pencil Pro aan.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Pencil Pro plak je magnetisch aan de zijkant om hem op te laden.

We kregen van Apple ook het vernieuwde Magic Keyboard voor de iPad Air, dat uiteraard ook compatibel is met de iPad Air met M2-processor. Ten opzichte van het vorige Magic Keyboard dat oorspronkelijk voor de oudere generatie iPad Pro was ontworpen, krijg je een rij functietoetsen. Hierdoor kun je de iPad nog beter als laptopvervanger gebruiken.

Ten opzichte van het Magic Keyboard voor de huidige iPad Pro ontbreekt helaas de achtergrondverlichting in de toetsen en de aluminium polssteun, terwijl de prijs van het toetsenbord met 329 euro niet veel lager is. Het is daarnaast jammer dat het toetsenbord er alleen nog in een witte variant is. Dat is toch vlekgevoeliger dan een zwarte uitvoering. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Het vernieuwde Magic Keyboard heeft nu functietoetsen.

Conclusie

De iPad Air met M2-processor was een prima tablet, en dat geldt ook voor deze opvolger met een nog snellere chip. Je krijgt met deze iPad Air veel kracht in handen en je kunt dezelfde geavanceerde Pencil Pro gebruiken als op de iPad Pro. Ten opzichte van die iPad Pro zit het belangrijkste verschil 'm in het scherm, want de nog duurdere iPad Pro heeft een oledscherm met hoge verversingssnelheid. Daar moet je wel een paar honderd euro meer voor neertellen, waardoor deze iPad Air een interessante optie blijft voor wie een iPad met lekker veel kracht zoekt.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Dit keer hebben we vijf DAB+-radio's voor je gevonden die je ook nog eens heel makkelijk meeneemt, op vakantie bijvoorbeeld.

Digitale radio via DAB+ (Digital Audio Broadcasting) biedt een helder en storingsvrij radiosignaal, met een steeds groter zenderaanbod. Dat maakt het luisteren een stuk aangenamer. Dankzij modellen met ingebouwde accu of batterijen ben je niet gebonden aan een stopcontact. Voeg daar een netstroomaansluiting aan toe en je hebt een toestel dat net zo makkelijk op de camping als op het aanrecht in de keuken dienst kan doen.

Denver DAB-18 Radio DAB+

De Denver DAB-18 is een compacte DAB+/FM-radio die een retro uiterlijk combineert met moderne functionaliteit. De geïntegreerde Bluetooth-functie maakt het mogelijk om draadloos muziek te streamen vanaf je smartphone of tablet. Daarnaast beschikt de radio over een AUX-ingang voor het aansluiten van externe apparaten. Met de dubbele alarmfunctie en snoozefunctie is de DAB-18 ook geschikt als wekkerradio. Het dimbare lcd-display toont duidelijk informatie over zenders en instellingen. De radio werkt zowel op netstroom als op 4 C-batterijen. Met 20 voorkeuzezenders (10 DAB+ en 10 FM) heb je snel toegang tot je favoriete stations.

Audizio Milan

De Audizio Milan is een compacte draagbare DAB+/FM-radio. De Milan biedt zowel DAB+ als FM-ontvangst, waardoor je kunt genieten van een breed scala aan radiostations met heldere geluidskwaliteit. Dankzij de Bluetooth-functionaliteit kun je draadloos muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. Met de ingebouwde 2000mAh-accu heb je genoeg stroom voor zo'n 10 uur luisterplezier, en kan de radio via usb worden opgeladen. Het 2,4-inch kleurendisplay toont duidelijk informatie over zenders en instellingen.

Grundig DTR 4500 BT DAB

De Grundig DTR 4500 BT DAB heeft Bluetooth 5.0-functionaliteit en kun je naast het luisteren naar DAB-stations ook gebruiken om te streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 2.0 stereo luidsprekersysteem met een totaal vermogen van 10 watt RMS. Het 2,4-inch kleurendisplay biedt duidelijke informatie over zenders en instellingen, en de helderheid is in drie stappen aan te passen. Hoewel de DTR 4500 BT DAB geen ingebouwde accu heeft, kan hij natuurlijk wel gewoon op netstroom worden aangesloten.

Lenco PDR-040EF Bambus

De Lenco PDR-040EF Bambus is gemaakt van echt bamboe en gerecycled ABS met tarwevezel, wat niet alleen een mooie uitstraling geeft, maar ook bijdraagt aan duurzaamheid. Met Bluetooth 5.0-functionaliteit kun je eenvoudig muziek streamen vanaf je smartphone of tablet. De radio beschikt over een 3 watt RMS luidspreker en een passieve basradiator. De ingebouwde 2000mAh accu biedt tot 16 uur afspeeltijd via Bluetooth en tot 12 uur via FM of DAB+, waardoor je de hele dag kunt genieten van je favoriete muziek, zowel thuis als onderweg. Daarnaast is de radio uitgerust met een klok- en alarmfunctie, een 3,5 mm hoofdtelefoonaansluiting en een telescoopantenne.

Kenwood CR-M30DAB-R

Deze compacte Kenwood kan overweg met FM-radio en DAB+. De radio beschikt over Bluetooth-functionaliteit, waardoor je draadloos muziek kunt streamen vanaf je smartphone of tablet. Dankzij de geïntegreerde oplaadbare batterij kun je tot 7 uur genieten van je favoriete muziek zonder dat je een stopcontact nodig hebt. Daarnaast is de radio voorzien van een helder LCD-scherm dat informatie over zenders en instellingen duidelijk weergeeft. Met de mogelijkheid om zowel op netstroom als op de interne accu te werken, kun je de CR-M30DAB op verschillende manieren gebruiken.