Behalve dat u woorden makkelijk kunt vervangen via de automatische zoek-en-vervang-functie in Word, is het ook mogelijk andersoortige zaken te zoeken en te vervangen.

Behalve dat u woorden makkelijk kunt vervangen via de automatische zoek-en-vervang-functie in Word, is het ook mogelijk andersoortige zaken te zoeken en te vervangen. Denk bijvoorbeeld aan opmaakkenmerken. Daarnaast zijn er ook nog wat handige zoektrucjes beschikbaar.

©CIDimport

1. Zoekvenster

Start Microsoft Word, in dit voorbeeld werken we met Word 2007. Word gestart? Klik dan in het lint op de tab Start en daarna helemaal aan de rechterkant op Zoeken. Met het zoekvenster kunt u snel woorden zoeken, handig is hierbij de mogelijk om voor of na de plaats van de cursor in de tekst te zoeken. Stel dat u al een deel van een tekst hebt gecorrigeerd en alleen ná de cursor wilt zoeken, dan klikt u op het genoemde Zoeken (1). Tik de gewenste zoekterm in het veld bij (2) en klik dan op de knop Meer. Selecteer in het menu achter Zoekrichting de optie Omlaag (3) en klik op Volgende zoeken (4). Herhaal deze stappen zo vaak als nodig.

©CIDimport

2. Hoofdlettergevoeligheid

Wilt u zoeken naar woorden die met een hoofdletter beginnen (kan handig zijn als u bijvoorbeeld alleen exemplaren aan het begin van een zin of namen zoekt), dan schakelt u in het zoekvenster de optie Identieke hoofdletters/kleine letters in. Door de optie Heel woord in te schakelen vindt u bovendien alleen complete woorden die aan uw zoekopdracht voldoen. Normaliter zou u namelijk bij zoeken naar water ook het woord waterwerk vinden. Met Heel woord ingeschakeld wordt echt alleen water gevonden.

©CIDimport

3. Afbeeldingen zoeken

Praktisch is ook de optie om snel naar afbeeldingen in een Worddocument te zoeken. Klik daarvoor op de knop Speciaal en selecteer in het daarop geopende menu de optie Afbeelding. Voordat u dat doet, dient u er echter wel voor te zorgen dat er geen zoekwoord in het veld achter Zoeken naar staat, anders gaat het fout. Door nu herhaaldelijk op Volgende zoeken te klikken spring u van afbeelding naar afbeelding.

©CIDimport

4. Alles vervangen

Zoeken alleen kan soms handig zijn, maar nóg handiger is het om in één run herhaaldelijk fout gespelde woorden te vervangen. Stel, u hebt in een lang document continu de naam Janssen als Jansen geschreven. Dan kan het een monnikenwerk zijn om met de hand die naam overal aan te passen. Ook de kans op het missen van een foutief gespeld woord is natuurlijk levensgroot. Door in het lint onder Start op Vervangen te klikken kunt u dit hele gebeuren automatiseren. Vul in het veld achter Zoeken naar het fout gespelde woord in (in ons voorbeeld dus Jansen) en in het veld achter Vervangen door de juist gespelde variant. Klik dan op de knop Alles vervangen en alles wordt in een klap vervangen. Makkelijker kunnen we het niet maken. Ook bij deze manier van zoeken en vervangen geldt dat u wederom gebruik kunt maken van de extra opties als Identieke hoofdletters/kleine letters en Heel woord. In plaats van op de knop Alles vervangen kunt u ook herhaaldelijk op Vervangen klikken, daarmee houdt u de controle over het vervangproces.

©CIDimport

5. Jokers

Jokertekens zijn ideaal om woorden te zoeken waarvan u de exacte spelling niet helemaal meer weet. Meest praktische jokerteken is wellicht het vraagteken. Zoeken naar ho? levert bijvoorbeeld de woorden hop, hol en hok op. Zoeken naar ro??t levert bijvoorbeeld het woord robot op, maar niet iets als roet of Robert. Het vraagteken geeft simpelweg aan dat op de plaats van het vraagteken (en alleen daar) iedere voorkomende letter mag staan. Vergelijk het maar een beetje met het blanco letterblokje in Scrabble! LET OP: Om de zoek- en/of vervangfunctie op deze manier te laten werken dient u in het zoek- of vervangvenster de optie Jokertekens gebruiken in te schakelen. En na gebruik natuurlijk niet weer vergeten uit te schakelen...

©CIDimport

6. Tussen haakjes

Ook het welbekende *-teken kan ingezet worden als jokerteken. In dat geval is de betekenis veel ruimer, want het sterretje geeft aan dat nul of meer karakters aan de zoekopdracht moeten voldoen. *and met de optie Jokertekens gebruiken ingeschakeld levert bijvoorbeeld het woord band op, maar ook fietsband of geland op. Ofwel: alles voor het sterteken is goedgekeurd, alleen het deel achter * dient te bestaan uit de opgegeven tekst. Het sterteken is ook handig om tekst tussen haakjes te vinden. Zoek in dat geval naar \(*\). Ziet er wat ingewikkeld uit, maar het wordt al duidelijker als u bedenkt dat normaal gesproken de tekens ( en ) ook jokertekens zijn. Door hier nu een \ voor te zetten ziet Word ze weer als een normaal teken. Ofwel: er wordt gezocht naar (*) wat zoveel betekent als: alles tussen haakjes.

©CIDimport

7. Opmaakcode

Het is ook mogelijk naar specifieke opmaakkenmerken in tekst te zoeken en deze - indien gewenst - te laten vervangen door een ander opmaakkenmerk. Ook zoeken naar bijvoorbeeld koppen in een tekst is daardoor erg eenvoudig geworden, mits u de koppen ook trouw hetzelfde opmaakprofiel hebt gegeven. Stel dat dit in onze tekst Kop 1 is, dan klikt u in het lint onder Start op Zoeken. Klik vervolgens weer op de knop Meer en klik op de knop Opmaak waarna u voor Opmaakprofiel kiest. In het venster Opmaakprofiel zoeken selecteert u dan in de lijst het gewenste opmaakprofiel, in ons voorbeeld dus Kop 1. Klik op OK en daarna kunt u met de knop Volgende zoeken van kop naar kop springen.

©CIDimport

8. Cursief maken

p>Laten we eens wat technieken samenvoegen en naar alle teksten tussen haakjes zoeken om deze vervolgens schuin te laten zetten. Klik op het inmiddels bekend veronderstelde Vervangen in het veld achter Zoeken naar en typ de zoekstring \(*\) (1), zie Stap 6. Klik in het veld achter Vervangen door en typ daar ^& (2). Deze ietwat geheimzinnig ogende code vertelt Word de gevonden tekst inhoudelijk te vervangen door exact dezelfde tekst maar tegelijkertijd de opmaakkenmerken toe te passen die we nu gaan instellen. Schakel de optie Jokertekens gebruiken (3) in, klik op de knop Opmaak (4) en selecteer in het geopende menu de optie Lettertype. In het venster Lettertype vervangen selecteert u onder Tekenstijl Cursief (5). Klik op OK en u kunt met een klik op de knop Alles vervangen in een keer alle tussen haakjes staande tekst schuin zetten, waarbij de haakjes zelf ook netjes behouden blijven.

©CIDimport

9. Witregels weg

U kunt Word ook laten zoeken naar niet-afdrukbare tekens, denk hierbij aan tabs of een alineamarkering. U kunt de bijbehorende codes in het zoekveld handmatig invoeren - een tab wordt daar weergegeven door ^t en een alineamarkering door ^p. Makkelijker is wellicht om gewoon gebruik te maken van de knop Speciaal in het zoekvenster, daar kunt u behalve deze twee onzichtbare zaken ook nog een hele lijst soortgenoten kiezen. Hebt u bijvoorbeeld een tekst van een auteur die steeds weer twee keer op Enter heeft gedrukt aan het eind van elke alinea, dan hoeft u alleen maar naar ^p^p te zoeken en dit illustere tweetal vervolgens te laten vervangen door ^p.

Deze workshop komt uit Computer Idee nummer 4, jaargang 2010

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.