Voordat je kunt beginnen met mobiele apps bouwen heb je een ontwikkelomgeving nodig. Bij Android is dat Android Studio, dat alles bevat wat je nodig hebt. Je installeert Android Studio, en we laten zien hoe je extra onderdelen kunt installeren en hoe je je installatie up-to-date houdt. Daarna gaan we de ontwikkelomgeving verkennen.

Android Studio werd aangekondigd tijdens Android I/O 2013 en de eerste versie verscheen eind 2014. Tot op dat moment werd vooral Eclipse met een plug-in gebruikt om Android-apps te bouwen. De basis voor Android Studio is de ontwikkelomgeving IntelliJ IDEA van JetBrains. Alles wat je nodig hebt om een app te ontwikkelen is al ingebouwd. Denk aan editors voor het schrijven van je code, een debugger voor het opsporen van fouten, tools om de gebruikersinterface te ontwerpen en mogelijkheden om je programma te testen in een emulator of op je eigen toestel. Bovendien is de software helemaal gratis.

©PXimport

Welke versie?

Google heeft met het besturingssysteem Android de afgelopen jaren grote stappen gezet. De laatste versie is Android 11 en daar kun je in Android Studio uiteraard mee gaan werken. Ook de ontwikkelomgeving zelf is steeds beter en completer geworden. In mei 2020 kwam Android Studio 4.0 uit, een flinke update met enkele interessante toevoegingen. Zo maak je met de Motion Editor eenvoudiger bewegende delen voor je gebruikersinterface. En met Layout Validation zie je snel hoe een app eruitziet bij verschillende schermgroottes en -verhoudingen. In oktober 2020 volgde versie 4.1 met onder andere een handige Database Inspector, waarmee je de inhoud van je database bekijkt en gegevens uit je database selecteert.

©PXimport

Welke versie moet je gebruiken?

Systeemeisen

Android Studio ondersteunt behalve Windows 10 (32 of 64 bit) ook eerdere versies van Windows evenals macOS 10.10 (codenaam Yosemite) of hoger, Linux en Chrome OS. De systeemeisen kun je hier nalezen. Ze lopen niet ver uiteen voor deze besturingssystemen. Grofweg heb je nodig:

- 4 GB geheugen, maar liever 8 GB of meer;

- Ongeveer 4 GB schijfruimte of meer;

- Een schermresolutie van 1280 × 800 pixels of hoger.

Android Studio is een stevig pakket. Het heeft zeker nut om in een snelle processor (Intel of AMD) met meerdere rekenkernen te investeren, alleen al om het tussentijds compileren te versnellen. Bespaar ook niet op het werkgeheugen. Werk je aan een wat groter project of heb je meerdere programma’s of tools openstaan, dan is 16 of zelfs 32 GB geen overbodige luxe. Bedenk dat de emulator al zo’n 768 MB aan werkgeheugen vraagt. Een ssd is in onze ogen eveneens vrij essentieel: apps bevatten vaak grote aantallen kleine bestanden en een ssd is dan sneller. Een ouderwetse harde schijf doet er door de hogere toegangstijd aanzienlijk langer over om zulke bestanden te laden. Een groot scherm is ook handig of een opstelling met meerdere schermen. Vensters van Android Studio kun je neerzetten waar je ze handig vindt.

©PXimport

Installatie software en drivers

Android Studio

Het pakket Android Studio geeft je alles wat nodig is om een app voor Android te ontwikkelen. Het is tegenwoordig niet meer nodig om de SDK (Software Development Kit) voor Android en de JDK (Java Development Kit) voor Java apart te installeren. Om de software te downloaden, ga je hier naartoe. Deze downloadlink geeft de laatste stabiele versie. Onder het tabblad Preview zijn ook recentere testversies beschikbaar, zoals de zogenoemde Canary-build. Deze bevatten de laatste vernieuwingen, maar zijn minder goed getest. Die zullen alleen in specifieke situaties de voorkeur krijgen.

©PXimport

Installatie

De installatie gaat vrij rechttoe rechtaan. De twee componenten (Android Studio en Android Virtual Device) worden beide standaard geïnstalleerd. Met Android Virtual Device wordt een virtuele toestelconfiguratie bedoeld voor de emulator (zie kader ‘Virtuele toestellen en de emulator’). Heb je de installatie van Android Studio afgerond en start je de software voor het eerst, dan kun je eventueel de instellingen van een eerdere installatie importeren. Hierna volgt een wizard voor een initiële configuratie waarmee je tevens aanvullende componenten kunt installeren.

©PXimport

Virtuele toestellen en de emulator

©PXimport

Configuratiewizard

Via de configuratiewizard richt je de ontwikkelomgeving verder in en installeer je extra componenten die je straks nodig hebt. Om de wizard te doorlopen, kies je steeds Next. Als type installatie kies je tussen Standard en Custom. We geven de voorkeur aan die laatste optie zodat je volledige controle hebt over wat er wordt geïnstalleerd. Hierna kun je aangeven welke JDK (Java Development Kit) moet worden gebruikt. Accepteer de standaardlocatie.

Vervolgens kies je tussen een licht of donker thema, dat is persoonlijk. Een meerderheid van de programmeurs prefereert een donker thema omdat het minder vermoeiend zou zijn voor de ogen, maar de meningen lopen uiteen. Al deze keuzes kun je op een later moment wijzigen. Daarna kies je welke extra componenten moeten worden geïnstalleerd.

©PXimport

Extra componenten

Bij de eerste optie Android SDK raden we aan om de map bij Android SDK Location te veranderen naar een makkelijker te vinden map. Onder Windows is dat bijvoorbeeld C:\Android\sdk. Belangrijk is dat je geen spaties in dit pad hebt. Verder worden de platformbibliotheken voor de laatst beschikbare versie van Android geïnstalleerd – op het moment van schrijven API 30 ofwel Android 11.0 (R).

De emulator maakt gebruik van een virtuele machine en de prestaties daarvan kun je dankzij hardwareversnelling flink verbeteren. Daarom raden we aan de voorgestelde zogenoemde hypervisor te installeren. Voor processors van Intel is dat HAXM (Hardware Accelerated Execution Manager) en voor AMD de Android Emulator Hypervisor Driver for AMD Processors. Voor deze tools accepteer je de standaardinstellingen, zoals de geheugentoewijzing. Ten slotte zie je een overzicht van alle instellingen en sluit je de configuratie af met Finish. Hierna worden alle gekozen onderdelen gedownload en geïnstalleerd, en dat duurt wel even.

©PXimport

Virtualisatie activeren in het BIOS

SDK Manager

Als je Android Studio hebt opgestart, kun je in de openingsdialoog via Configure / SDK Manager handmatig de SDK Manager openen om extra onderdelen te installeren. De twee voornaamste tabbladen binnen dit hulpprogramma zijn SDK Platforms met alle platformbibliotheken en SDK Tools met extra software en drivers. Om meer details te zien voor softwareonderdelen zet je een vinkje bij Show Package Details.

Onder SDK Platforms valt direct op hoe iedere platformversie een bepaald API-level heeft. Als je een app ontwikkelt, geef je aan welk API-level minimaal vereist is om die app te gebruiken. Een hoger API-level zorgt dat je meer nieuwe functies van Android kunt benutten, maar je sluit ook een gebruikersgroep met oudere versies van Android uit.

Overigens is het in principe niet nodig om eerdere versies van platformbibliotheken te installeren. Met een nieuwere platformbibliotheek kun je ook gewoon een lager API-level als vereiste opgeven. Onder het tabje SDK Tools kun je extra’s installeren. Enkele hebben we al besproken. Als er extra onderdelen in latere delen van deze cursus nodig zijn, verwijzen we naar dit onderdeel van de SDK Manager.

©PXimport

Updates installeren

Ontwikkelomgeving verkennen

Nieuw project

We gaan Android Studio verkennen aan de hand van een nieuw project. Daarvoor kies je in het openingsscherm de optie Create New Project. Je kunt nu uit een van de sjablonen (templates) kiezen waarin een zogenoemde activity is gemaakt. Een activity kun je zien als een scherm van je app waarin de gebruiker iets kan doen, waarbij je minimaal één activity hebt als startpunt voor je app. De sjablonen bestaan er voor verschillende doeleinden. We kiezen hier voor Empty Activity, wat de eenvoudigste optie is om mee te beginnen. Klik dan op Next.

©PXimport

Configuratie

In het volgende scherm kies je een configuratie. We maken een eenvoudige app genaamd Hallo Wereld. Achter Name vul je de naam voor de app in. De Package name moet een unieke naam zijn voor jouw app. Als je in de Google Play Store de pagina voor een app opent, zie je deze naam reeds in de url. In de voorgestelde naam com.example.hallowereld herken je de omgekeerde domeinnotatie. Als je zelf een domeinnaam hebt, kun je die in deze plaats gebruiken, zodat er bijvoorbeeld nl.domein.hallowereld staat. Dat raden we aan als je de app gaat verspreiden via Google Play, want het geeft je de zekerheid dat de naam uniek is. Omdat deze app alleen voor testdoeleinden dient, bedenk je zelf iets of je accepteert het voorstel. Achter Save location kies je de map waar de bestanden voor je app moeten worden opgeslagen. Let op dat er geen spaties in mogen staan. Onder Language heb je de keuze tussen Kotlin en Java. We kiezen Kotlin omdat het tegenwoordig de aanbevolen taal is (zie kader ‘Programmeertalen Kotlin en Java’).

©PXimport

Programmeertalen Kotlin en Java

©PXimport

Minimale Android-versie

Achter Minimum SDK kies je de oudste versie van Android die de app moet ondersteunen. Deze keuze kun je op meerdere manieren benaderen. Kies je een oudere versie, dan kan de app op meer toestellen worden geïnstalleerd. Maar het kost je ook meer tijd om je app compatibel te maken met al die oudere toestellen. Bovendien kun je bepaalde functies van nieuwere versies van Android niet benutten. Je zult dus een balans moeten zoeken en daarbij ook kijken naar de doelgroep voor je app.

De optie Help me choose kan je hierbij helpen. Het geeft een overzicht van alle versies van Android met het bijbehorende API-level. Als je op een bepaalde versie klikt, zie je welke functies daaraan zijn toegevoegd. In deze cursus kiezen we tenzij anders aangegeven API-level 23 ofwel Android 6.0 (codenaam Marshmallow). Dat lijkt hoog, maar het valt mee als je bedenkt dat het besturingssysteem inmiddels ook al ruim vijf jaar oud is. Als het dan toch nog nodig blijkt om oudere toestellen te ondersteunen, kun je de app daar altijd nog op aanpassen. Als je klaar bent met de configuratie, klik je op Finish.

©PXimport

Minimale SDK-versie op Twitter

©PXimport

Gebruikersinterface

In Android Studio zie je aan de linkerkant het projectvenster genaamd Project. Het bevat alle ontwikkelbestanden voor je app. Zie het als een soort bestandsbeheerder. Bij de standaardweergave Android wordt echter niet de indeling van bestanden en mappen op schijf gevolgd. Wat je ziet is een vereenvoudigde weergave met de meest revelante bestanden. We werken in onze cursus voornamelijk in deze weergave.

Wijzig je de weergave aan de bovenkant van het venster naar Project, dan komen ook andere details naar voren die je soms wilt zien. En dan wordt wel overwegend de indeling van bestanden en mappen op de schijf gevolgd. Naast het projectvenster heeft Android Studio nog veel meer vensters met nuttige tools. Deze kun je zichtbaar maken via View / Tool Windows. Een andere, snellere manier om vensters te openen of te sluiten is door je muis linksonder boven het icoontje met de twee vierkanten te houden. Verder kun je op een van de tabbladen klikken die je rondom het scherm van Android Studio ziet. De indeling kun je sterk naar je hand zetten, maar in deze cursus gebruiken we de standaardinstellingen.

©PXimport

Menu’s en instellingen

Blader je door de menu’s, dan zijn de vele opties in het begin vermoedelijk wat overweldigend. Maar wees gerust: je hebt zeker in het begin maar een klein deel van al die functies nodig. En die komen gaandeweg aan bod, op het moment dat we ze nodig hebben. Datzelfde geldt voor het uitgebreide instellingenmenu onder File / Settings. Je kunt tot in detail alle instellingen van Android Studio aanpassen.

Wat je vooraf al naar smaak aan zou kunnen passen, is het thema onder Appearance & Behavior / Appearance. Ook het lettertype en de tekstgrootte voor de editor kun je onder Editor / Font naar smaak aanpassen. Bij de cursus gaan we ook wat deze instellingen betreft uit van de standaardinstellingen, maar geven we tips voor aangepaste instellingen die het leven (als Android-ontwikkelaar) makkelijker kunnen maken.

©PXimport

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.