Wat is de Wet Kansspelen op afstand?
Dankzij de opkomst van online kansspelen werd al in het regeerakkoord van Kabinet Rutte II opgenomen dat het kansspelbeleid toe was aan hervorming. Die hervormingen lieten lang op zich wachten, maar op 1 april 2021 werd de Wet Koa (Kansspelen op afstand) officieel van kracht en konden (online) aanbieders een vergunning aanvragen. Op 1 oktober 2021 gingen de eerste legale aanbieders online en kon de Nederlandse consument legaal online gokken. Maar hoe beschermt de kansspelwet de Nederlandse consument? Wij leggen het je uit.
Om te kunnen begrijpen hoe een wet je beschermt, is het wel handig om te begrijpen wat deze wet nu precies inhoudt. In dit geval dus de Wet Koa, oftewel de Wet Kansspelen op afstand.
De Wet Koa heeft nogal wat voeten in de aarde gehad. Zo werd in het regeerakkoord van Kabinet Rutte II al opgenomen dat het kansspelbeleid toe was aan hervorming, omdat online gokken steeds populairder werd.
In mei 2013 werd het wetsvoorstel Kansspelen op afstand (Wet Koa) voorgelegd. Op 7 juli 2016 werd de wet door de Tweede Kamer aangenomen om vervolgens nog eens drie jaar te moeten wachten tot ook de Eerste Kamer akkoord ging. Op 19 februari 2019 werd de nieuwe Wet Kansspelen op afstand aangenomen.
Met het inwerkingtreden van de wet op 1 april 2021 konden (online) aanbieders een vergunning aanvragen, maar de Wet Koa werd pas echt belangrijk vanaf het moment dat de eerste legale aanbieders online gingen op 1 oktober 2021.
Vanaf dit moment worden zowel spelers als aanbieders door de Wet Kansspelen op Afstand beschermd. Als consumentensite zijn we natuurlijk vooral geïnteresseerd in de bescherming van de consument. Dus willen we vooral weten hoe de kansspelwet de Nederlandse consument beschermt.
Daarbij spelen vooral de volgende aspecten van de Wet Koa een belangrijke rol wanneer het de bescherming van de Nederlandse consument betreft:
1. Legale online casino-aanbieders
Om ervoor te zorgen dat de Nederlandse consument zichzelf in bescherming kan nemen, is het belangrijk dat er een ruim aanbod aan legale aanbieders van online kansspelen is. Geen aantrekkelijk legaal aanbod, zou namelijk betekenen dat de spelers een voorkeur blijven houden voor het illegale circuit.
Bescherming vindt plaats door vergunningen voor aanbieders van kansspelen alleen onder strenge voorwaarden te geven. Die voorwaarden gaan bijvoorbeeld over de betrouwbaarheid van de aanbieder, hun maatregelen om kansspelverslaving voorkomen en de reclame die zij maken. Ook het toezicht houden op naleving van de voorwaarden voor vergunningen is belangrijk.
In Nederland is het de Kansspelautoriteit (Ksa) die daarvoor verantwoordelijk is. Zij kregen de opdracht een ruim aantal vergunningen te verlenen aan meerdere aanbieders en dus niet alleen staatsbedrijven.
De Kansspelautoriteit deelde op 1 oktober 2021 in een klap tien vergunningen uit aan verschillende betrouwbare aanbieders. Daarbij was gedacht aan alle vormen van online kansspelen en dus casino, sportweddenschappen, poker en online bingo.
Later werden er geleidelijk meer vergunning uitgedeeld en kregen ook aanbieders die op het zogeheten "strafbankje" zaten (omdat zij eerder illegaal online kansspelen aanboden in Nederland) een vergunning. Inmiddels hebben 25 aanbieders een vergunning ontvangen in ons land, en dit zijn aanbieders die zich ook gezamenlijk inzetten voor de bescherming van de Nederlandse consument.
©Aliaksandr Marko
2. Gokverslaving tegengaan (zorgplicht aanbieders)
Het overgrote deel van de gokkers in Nederland gokt slechts af en toe eens in het casino of via een legale goksite. Ook het meedoen aan een loterij of een kraskaart vallen onder gokken en dus stelt een standaard goksessie niet heel veel voor.
Soms leidt gokken echter tot problemen en speelt de Nederlandse consument te lang door en zetten daardoor ook te veel geld in. Een veel voorkomend probleem is dat spelers verliezen proberen goed te maken. Maar dit kan juist een averechtse uitwerking hebben en tot meer verliezen leiden. Op tijd stoppen is dus niet voor iedereen weggelegd.
Het bevorderen van preventie van gokverslaving is onderdeel van de WET Koa en een wettelijke taak van de Ksa. Kansspelaanbieders aanbieders hebben wettelijk een zorgplicht. Dit betekent dat zij op tijd moeten ingrijpen om te voorkomen dat spelers een kansspelverslaving ontwikkelen. De zorgplicht betreft voornamelijk het monitoren van het speelgedrag van de Nederlandse consument. Maar belangrijker nog het ingrijpen als een speler bijvoorbeeld ineens ander speelgedrag vertoont of hoge bedragen inzet.
Ter controle moeten de vergunde aanbieders kunnen aantonen dat zij hiervoor beleid hebben. Maar niet alleen dat. Ze moeten het beleid natuurlijk ook toepassen en ervoor zorgen dat het werkt. Terwijl de aanbieders de zorgplicht hebben, spoort de Ksa de aanbieders op die onmatig gokgedrag tolereren. En als het nodig blijkt, gaat de toezichthouder over tot handhaving.
In 2022 voerde de Ksa een breed onderzoek uit om te kijken of de legale aanbieders
hun zorgplicht wel zorgvuldig uitvoerden. Gebleken is dat de aanbieders de zorgplicht nog niet voldoende invulden. Voorzitter van de Ksa gaf naar aanleiding van deze constatering al aan dat "De verwachting dan ook is dat als de aanbieders deze zorgplicht niet razendsnel nog serieuzer nemen, overheidsingrijpen op de loer ligt.”
3. Cruks
Nog een manier waarop de kansspelwet de Nederlandse consument beschermt is het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks).
Mensen die zichzelf in bescherming willen nemen tegen (online) gokken, kunnen zich voor een bepaalde periode laten opnemen in het Cruks register. Geregistreerde personen hebben geen toegang meer tot de fysieke casino’s en kunnen zich ook niet inschrijven bij de online casino’s.
©Studio Romantic
4. Toezicht op kansspelen door gemeenten
Ook gemeenten hebben een controlerende rol. Niet alleen geven zij aanwezigheidsvergunningen af voor speelautomaten, ze houden ook toezicht op naleving van de voorwaarden van die vergunningen.
Daarnaast geven gemeenten vergunningen voor loterijen met prijzen en bedragen lager dan € 4.500. Mensen en bedrijven die een ‘klein kansspel’ willen organiseren, zoals een bingo, moeten dat melden bij de gemeente.
Daarbij heeft de gemeente dus ook een controlerende rol en de verantwoordelijk om gokactiviteiten in de hand te houden.
5. Reclameverbod
Het meest zichtbare aspect van kansspelen voor de buitenwereld is reclame. Het is vanwege deze reclame-uitingen dat de Nederlandse consument voor het eerst in contact komt met aanbieders van kansspelen.
De aanbieders werd gevraagd verstandig om te springen met de hoeveelheid reclame, maar in de praktijk ontstond er een heuse reclameoorlog. Sinds 1 juli 2023 is er daarom een reclameverbod ingesteld, onderdeel van de kansspelwet. Vanaf dit moment was het gedaan met gokreclames voor legale online casino’s op de televisie, op de radio, in magazines, en in de buitenlucht.