Dankzij de opkomst van online kansspelen werd al in het regeerakkoord van Kabinet Rutte II opgenomen dat het kansspelbeleid toe was aan hervorming. Die hervormingen lieten lang op zich wachten, maar op 1 april 2021 werd de Wet Koa (Kansspelen op afstand) officieel van kracht en konden (online) aanbieders een vergunning aanvragen. Op 1 oktober 2021 gingen de eerste legale aanbieders online en kon de Nederlandse consument legaal online gokken. Maar hoe beschermt de kansspelwet de Nederlandse consument? Wij leggen het je uit.

Om te kunnen begrijpen hoe een wet je beschermt, is het wel handig om te begrijpen wat deze wet nu precies inhoudt. In dit geval dus de Wet Koa, oftewel de Wet Kansspelen op afstand.

De Wet Koa heeft nogal wat voeten in de aarde gehad. Zo werd in het regeerakkoord van Kabinet Rutte II al opgenomen dat het kansspelbeleid toe was aan hervorming, omdat online gokken steeds populairder werd.  

In mei 2013 werd het wetsvoorstel Kansspelen op afstand (Wet Koa) voorgelegd. Op 7 juli 2016 werd de wet door de Tweede Kamer aangenomen om vervolgens nog eens drie jaar te moeten wachten tot ook de Eerste Kamer akkoord ging. Op 19 februari 2019 werd de nieuwe Wet Kansspelen op afstand aangenomen.

Met het inwerkingtreden van de wet op 1 april 2021 konden (online) aanbieders een vergunning aanvragen, maar de Wet Koa werd pas echt belangrijk vanaf het moment dat de eerste legale aanbieders online gingen op 1 oktober 2021.

Vanaf dit moment worden zowel spelers als aanbieders door de Wet Kansspelen op Afstand beschermd. Als consumentensite zijn we natuurlijk vooral geïnteresseerd in de bescherming van de consument. Dus willen we vooral weten hoe de kansspelwet de Nederlandse consument beschermt.

Daarbij spelen vooral de volgende aspecten van de Wet Koa een belangrijke rol wanneer het de bescherming van de Nederlandse consument betreft:

1. Legale online casino-aanbieders

Om ervoor te zorgen dat de Nederlandse consument zichzelf in bescherming kan nemen, is het belangrijk dat er een ruim aanbod aan legale aanbieders van online kansspelen is. Geen aantrekkelijk legaal aanbod, zou namelijk betekenen dat de spelers een voorkeur blijven houden voor het illegale circuit.

Bescherming vindt plaats door vergunningen voor aanbieders van kansspelen alleen onder strenge voorwaarden te geven. Die voorwaarden gaan bijvoorbeeld over de betrouwbaarheid van de aanbieder, hun maatregelen om kansspelverslaving voorkomen en de reclame die zij maken. Ook het toezicht houden op naleving van de voorwaarden voor vergunningen is belangrijk.

In Nederland is het de Kansspelautoriteit (Ksa) die daarvoor verantwoordelijk is. Zij kregen de opdracht een ruim aantal vergunningen te verlenen aan meerdere aanbieders en dus niet alleen staatsbedrijven.

De Kansspelautoriteit deelde op 1 oktober 2021 in een klap tien vergunningen uit aan verschillende betrouwbare aanbieders. Daarbij was gedacht aan alle vormen van online kansspelen en dus casino, sportweddenschappen, poker en online bingo.

Later werden er geleidelijk meer vergunning uitgedeeld en kregen ook aanbieders die op het zogeheten "strafbankje" zaten (omdat zij eerder illegaal online kansspelen aanboden in Nederland) een vergunning. Inmiddels hebben 25 aanbieders een vergunning ontvangen in ons land, en dit zijn aanbieders die zich ook gezamenlijk inzetten voor de bescherming van de Nederlandse consument.

©Aliaksandr Marko

2. Gokverslaving tegengaan (zorgplicht aanbieders)

Het overgrote deel van de gokkers in Nederland gokt slechts af en toe eens in het casino of via een legale goksite. Ook het meedoen aan een loterij of een kraskaart vallen onder gokken en dus stelt een standaard goksessie niet heel veel voor.

Soms leidt gokken echter tot problemen en speelt de Nederlandse consument te lang door en zetten daardoor ook te veel geld in. Een veel voorkomend probleem is dat spelers verliezen proberen goed te maken. Maar dit kan juist een averechtse uitwerking hebben en tot meer verliezen leiden. Op tijd stoppen is dus niet voor iedereen weggelegd.

Het bevorderen van preventie van gokverslaving is onderdeel van de WET Koa en een wettelijke taak van de Ksa. Kansspelaanbieders aanbieders hebben wettelijk een zorgplicht. Dit betekent dat zij op tijd moeten ingrijpen om te voorkomen dat spelers een kansspelverslaving ontwikkelen. De zorgplicht betreft voornamelijk het monitoren van het speelgedrag van de Nederlandse consument. Maar belangrijker nog het ingrijpen als een speler bijvoorbeeld ineens ander speelgedrag vertoont of hoge bedragen inzet.

Ter controle moeten de vergunde aanbieders kunnen aantonen dat zij hiervoor beleid hebben. Maar niet alleen dat. Ze moeten het beleid natuurlijk ook toepassen en ervoor zorgen dat het werkt. Terwijl de aanbieders de zorgplicht hebben, spoort de Ksa de aanbieders op die onmatig gokgedrag tolereren. En als het nodig blijkt, gaat de toezichthouder over tot handhaving.

In 2022 voerde de Ksa een breed onderzoek uit om te kijken of de legale aanbieders
hun zorgplicht wel zorgvuldig uitvoerden. Gebleken is dat de aanbieders de zorgplicht nog niet voldoende invulden. Voorzitter van de Ksa gaf naar aanleiding van deze constatering al aan dat "De verwachting dan ook is dat als de aanbieders deze zorgplicht niet razendsnel nog  serieuzer nemen, overheidsingrijpen op de loer ligt.”

3. Cruks

Nog een manier waarop de kansspelwet de Nederlandse consument beschermt is het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen (Cruks).

Mensen die zichzelf in bescherming willen nemen tegen (online) gokken, kunnen zich voor een bepaalde periode laten opnemen in het Cruks register. Geregistreerde personen hebben geen toegang meer tot de fysieke casino’s en kunnen zich ook niet inschrijven bij de online casino’s.

©Studio Romantic

4. Toezicht op kansspelen door gemeenten

Ook gemeenten hebben een controlerende rol. Niet alleen geven zij aanwezigheidsvergunningen af voor speelautomaten, ze houden ook toezicht op naleving van de voorwaarden van die vergunningen.

Daarnaast geven gemeenten vergunningen voor loterijen met prijzen en bedragen lager dan € 4.500. Mensen en bedrijven die een ‘klein kansspel’ willen organiseren, zoals een bingo, moeten dat melden bij de gemeente.

Daarbij heeft de gemeente dus ook een controlerende rol en de verantwoordelijk om gokactiviteiten in de hand te houden.

5. Reclameverbod

Het meest zichtbare aspect van kansspelen voor de buitenwereld is reclame. Het is vanwege deze reclame-uitingen dat de Nederlandse consument voor het eerst in contact komt met aanbieders van kansspelen.

De aanbieders werd gevraagd verstandig om te springen met de hoeveelheid reclame, maar in de praktijk ontstond er een heuse reclameoorlog. Sinds 1 juli 2023 is er daarom een reclameverbod ingesteld, onderdeel van de kansspelwet. Vanaf dit moment was het gedaan met gokreclames voor legale online casino’s op de televisie, op de radio, in magazines, en in de buitenlucht.

De winter loopt op zijn eind, ook al voelt dat niet altijd zo aan de temperatuur. Maar kijk om je heen: het eerste groen verschijnt weer in de tuin. Winterklokjes en krokussen laten zich zien en aan sommige bomen en struiken zie je al de eerste knoppen verschijnen. Tijd dus om de handen uit de mouwen te steken – de tuin roept!

Weten wat je de rest van het jaar in de tuin kunt doen? Kijk dan op onze jaarkalender!

Voorzaaien, planten en verpotten

Zaai eenjarige zomerbloemen alvast binnen voor, zodat je later in het seizoen sterke planten hebt. Buiten kun je bomen en struiken verplaatsen, zolang het niet vriest. Kuipplanten die in de garage of schuur overwinteren, hebben nu wat meer water nodig. Ook potplanten buiten kunnen wel een scheut gebruiken als ze lange tijd droog staan.

Omdat de nachten nog koud kunnen zijn, is het verstandig om bloeiende bollen in potten en bakken te beschermen met vliesdoek. Een camelia kun je 's nachts afdekken met noppenfolie, maar haal die er overdag weer af zodra de temperatuur boven nul komt.

Wil je wat extra kleur in de tuin? Zet viooltjes en primula's neer. Ze kunnen goed tegen de kou en zorgen meteen voor een lente-achtig gevoel.

©MaÅgosia Karniewska

Aandacht voor je gazon

Strooi in de eerste twee weken van februari kalk over het gazon en de borders. Wil je een nieuw gazon aanleggen? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. Spit en egaliseer de grond, zodat die klaar is voor het inzaaien of leggen van gras. Als je gazon vol molshopen ligt, kun je de aarde met een bezem over het gras verspreiden. Is het droog en vorstvrij? Dan kun je de graskanten bijwerken en kale plekken opnieuw inzaaien. Vermijd lopen over het gazon tijdens de vorst, want dat kan het gras beschadigen.

Onkruid wieden en groene aanslag wegvegen

Laat de schoffel voorlopig nog even staan, want daarmee kun je vaste planten beschadigen die nog onder de grond zitten. Pluk het onkruid liever met de hand, zodat je de jonge planten niet verstoort. Een groen laagje op het terras veeg je weg met zand en een bezem. Wil je het grondiger aanpakken? Er zijn verschillende manieren om groene aanslag te verwijderen. Zeg maar dag tegen die gladde laag met deze tips 🢱

Zo verwijder je groene aanslag van je terras en tegels

©Vely

Snoeien (maar niet alles en met mate)

In februari kun je bepaalde bomen en struiken snoeien, zolang het niet vriest en er geen vorstperiode wordt voorspeld. Is dat wel het geval, wacht dan op een warmere periode. Begin bij de dakplataan en snoei de takken die recht omhoog groeien. Heb je de leilinde nog niet gesnoeid? Knip de takken dan nu terug tot een paar centimeter vanaf de hoofdtakken. Ook heesters kunnen een snoeibeurt gebruiken. Ontstaan er grote wonden bij bomen? Dek ze af met wondbalsem om infecties te voorkomen.

Haal bij klimplanten, zoals klimop, wilde wingerd en trompetklimmer, het oude blad weg. Verwijder ook de ranken op plekken waar ze niet moeten groeien, zoals onder de dakrand en rondom kozijnen.

Februari is daarnaast een goede maand om fruitbomen te snoeien. Wacht wel met het snoeien van fruitbomen met steenvruchten, zoals de kersenboom of perzikboom. De druif en kiwi moeten nu wél gesnoeid worden, want zodra de sapstromen op gang komen, ben je te laat.

Dat het internet niet veilig is en je bijvoorbeeld accountgegevens en je computer moet beveiligen, weet iedereen wel. Maar waartegen je ze moet beveiligen, dat is steeds minder duidelijk. Weten wat precies de dreiging is en welk risico je loopt, is een belangrijke stap in het kiezen van de juiste beveiligingsmaatregel. Wij gingen in gesprek met experts op dit vlak. Tegen welke dreiging moeten we ons eigenlijk beveiligen?

In een donkere kamer vol beeldschermen, zit een jongeman achter een computer. De capuchon van zijn hoodie is zo ver over zijn hoofd getrokken dat zijn gezicht onzichtbaar is . Een hacker! Hoewel maar weinigen van ons er een in het wild zijn tegengekomen, weten we allemaal hoe een hacker eruitziet. Althans, dat denken we. Maar hoe realistisch is dit beeld? En zijn we veilig genoeg als we deze hacker buiten onze computer houden? Niet volgens de experts.

Dreiging en risico

Door het gebruik van computers, smartphones en online diensten stellen we ons dagelijks bloot aan diverse digitale dreigingen. Welke dat precies zijn, verandert door de tijd – evenals het gevaar dat we erdoor lopen en het risico dat we ermee nemen. Overheden, maar ook bedrijven en organisaties werken veelal met dreigingsbeelden. Dat zijn analyses waarin ze de dreigingen zo concreet mogelijk maken en het risico ervan inschatten. Behalve dat het een goede manier is om de dreigingen helder te krijgen, is het vooral nuttig bij de keuze voor te nemen maatregelen.

Volgens het Cybersecurity Woordenboek is een dreiging: ‘iets, een gebeurtenis, wat gevaar of schade kan opleveren’. Bij elke dreiging hoort een risico. Dit is de ‘kans dat het ook echt gebeurt gecombineerd met de gevolgen van die de schade’. Bedoeld wordt dat wanneer bijvoorbeeld de financiële schade van een dreiging een bedrijf failliet kan laten gaan, het risico van de dreiging groter is dan alleen de kosten van de oplossing.

Lekken van persoonlijke gegevens

De schade hoeft ook lang niet altijd financieel te zijn. Het lekken van gevoelige persoonlijke gegevens heeft al snel veel meer impact en betekenis voor die persoon en vaak ook zijn omgeving, dan alleen het bedrag dat ermee gemoeid is. En dat geldt ook wanneer ransomware digitale foto’s vernietigt of je enkele weken werk kwijtraakt en daardoor een belangrijke opdracht te laat inlevert bij een opdrachtgever.

Experts stellen dat het risico het slachtoffer te worden van cybercrime, voor mensen niet lager is geworden. Cybercriminelen gaan steeds slimmer te werk, omdat er veel geld met hun activiteiten te verdienen valt. Voorkomen blijft het doel. Weten welke dreigingen er zijn, is daar een belangrijke stap bij.

Ransomware blijft schadelijk

Ransomware of gijzelsoftware is al enkele jaren de meest voorkomende en meest lucratieve vorm van cybercrime. Het is malware die de bestanden op een apparaat versleutelt en losgeld eist in ruil voor de decoderingssleutels. Betaal je niet, dan zijn de gegevens voor altijd verloren.

Bogdan Botezatu, directeur Threat Research bij Bitdefender, ziet de verzoeken om hulp dagelijks op zijn bureau landen. “En dat zijn maar al te vaak ook gewoon burgers”, zegt hij om het beeld te ontkrachten dat ransomware vooral bedrijven raakt. “De criminelen richten zich zelden op een specifiek doel, ze schieten vooral met hagel.”

Vele kleintjes leveren volgens hem genoeg geld op en ze lopen minder risico op ongewenste aandacht van pers en politie dan wanneer ze een hele grote vis vangen. Wel wordt bij het aanvallen van bedrijven steeds vaker ingezet ook op extractie, het naar buiten kopiëren van informatie en dan dreigen die te publiceren. Voor consumenten is dit volgens Botezatu in elk geval nu nog een minder voor de hand liggend scenario. “Contact maken met individuele slachtoffers is lastig en het zijn er ook veel te veel. Dan is het eenvoudiger om losgeld te vragen in ruil voor de sleutels.”

Bogdan Botezatu ontvangt dagelijks verzoeken om hulp bij ransomware.

Bronnen van besmetting

Belangrijke bronnen van een ransomwarebesmetting zijn volgens Botezatu phishingberichten, gebruik van onveilige netwerkprotocollen en kwetsbaarheden in software. Expliciet noemt hij nog besmette downloads van cracks om software zonder geldige licentie te gebruiken, en gekraakte films en e-books. “Vaak krijgt men wel een prompt van een beschermingsprogramma maar schakelt die tijdelijk uit. ‘Snel de crack draaien en daarna de beveiliging weer aan’ denk men, maar helaas werkt het niet zo. Dan ben je al besmet.”

Broddelwerk met desastreuze uitkomst

De ransomware zelf wordt ook steeds verder ontwikkeld. “Niet allemaal zijn ze even kundig”, oordeelt Botezatu over de programmeurs. Soms maken ze volgens hem hele basic fouten, waardoor het onmogelijk is de bestanden te ontsleutelen – zelfs als je betaalt en de sleutels zou krijgen. Volgens het Jaarbeeld Ransomware van Projectgroep Melissa, een samenwerkingsverband van de Nederlandse overheid en diverse private partijen uit de cybersecuritysector, kwamen er in 2023 in Nederland 29 typen ransomware voor. Volgens Botezatu maakt momenteel vooral de ransomware-variant STOP Djvu veel slachtoffers. Deze ransomware richt zich vooral op Windows-computers en wordt vooral via software-cracks verspreid en via berichten op het Discord-chatplatform.

Overige malware

Door alle aandacht voor ransomware lijkt het bijna of er geen ‘gewone’ malware meer is. Die is er nog genoeg. Het Duitse antivirus-certificeringslab AV-Test ziet ze allemaal voorbijkomen. Erik Heyland, manager van het Test en Research Lab bij AV-Test somt de enorme aantallen varianten trojans, backdoors, webscripts, miners, worms, PUA’s, droppers en nog veel meer op. De aantallen nieuwe varianten lopen in de miljoenen per jaar. AV-Test heeft op https://portal.av-atlas.org een online dashboard staan met informatie over actuele dreigingen, zoals virussen, spamberichten en aanvallen op IoT-apparaten.

AV-Test heeft een online dashboard met dreigingsinformatie.

Jij bent geld waard

Phishing, smishing, infostealers; het zijn allemaal manieren waarop criminelen proberen persoonlijke gegevens zoals wachtwoorden en creditcardnummers in handen te krijgen. Ze doen dit via e-mails en sms-berichten die verwijzen naar nep-websites of door met een infostealer-programma informatie op de pc of Mac te verzamelen door login-/sessie-cookies en credentials die je in browsers bewaart, te stelen.

De verschillende vormen om informatie te verzamelen, worden volgens de experts steeds geavanceerder en daarmee gevaarlijker. Niet alleen investeren de criminelen meer tijd en middelen in hun aanvallen, kunstmatige intelligentie biedt hun ongekende nieuwe mogelijkheden. Daarbij is de opbrengst van een aanval door de manier waarop wij met wachtwoorden omgaan vaak veel groter dan het op eerste hand lijkt. Botezatu noemt dit een van zijn grootste frustraties. “Hackers hebben talloze manieren om deze informatie te oogsten. Voor de meeste accounts is het ook geen kwestie van hoe, maar alleen wanneer de gegevens worden gestolen. Hergebruik je inloggegevens, dan verlies je meer dan alleen dat account.”

Oplichting even gevaarlijk

Volgens Marc Vos, senior-manager bij McAfee, is internetoplichting inmiddels net zo gevaarlijk als malware en ransomware. Daarbij zijn volgens hem juist deze vormen van online criminaliteit steeds lucratiever voor de criminelen. “De meeste mensen begrijpen wel dat een pc beveiligd moet worden, maar dat ze zelf eigenlijk een veel ‘interessanter’ doelwit zijn wordt vaak vergeten.” Of zoals Botezatu aanvult: “Mensen denken dat hun informatie niet waardevol is. Maar eigenlijk is elk onderdeel van een online identiteit te misbruiken en te verkopen. Overal hangt een prijskaartje aan.”

Hackers en IoT

Volgens Botezatu is er niet één groep of soort hackers. Hij gebruikt dan ook liever scenario’s om enkele groepen te duiden. Voor consumenten zeker relevant is de ‘opportunistische hacker’ die het internet scant met kant-en-klare tools op zoek naar kwetsbaarheden. Ze hebben vooral succes bij smart-apparatuur zoals slimme deurbellen, IP-camera’s, smart speakers, maar ook printers en babyfoons. Ze vormen hier botnets mee die ze gebruiken om DDOS-aanvallen uit te voeren. Een tweede scenario is dat gekaapte apparatuur wordt gebruikt om internetverkeer te routeren en te verbergen, bijvoorbeeld om toegang te geven tot strafbare content. Volgens Botezatu ziet niet iedereen van wie de apparatuur gekaapt is zichzelf direct als slachtoffer. “Wordt jouw IP-adres gebruikt om vitale infrastructuur aan te vallen, dan kan dat serieus repercussies hebben”, waarschuwt hij.

Bij IoT-apparaten is ook al snel de privacy in het gedrang. “Wereldwijd gaat het om 22 miljard verbonden apparaten en dat aantal neemt alleen maar toe. IP-camera’s en babymonitors slaan vaak beelden op in de cloud. Hack je die, dan kun je direct bij mensen in huis kijken. Er blijft dan geen privacy over, maar het wordt dan ook een fysiek risico. Criminelen kunnen meekijken en zien waar je belangrijke zaken bewaart, maar ook wanneer je thuis bent of juist niet. Opnieuw relevante informatie die geld waard is.”

Social media

Steeds vaker zijn ook hackers geïnteresseerd in accounts van social media, YouTube en e-mail. Ze gebruiken deze accounts om als jou andere accounts ‘te liken’ en een boost te geven, om fake-nieuws en fake-succesverhalen te verspreiden. Populair is ook advertising-fraude. Hierbij maakt men een account aan bij een advertentieverkoper om daarna met gestolen accounts eindeloos op deze advertenties te klikken. “Per klik is het een minimaal bedrag, maar aangestuurd met een botnet en veel gestolen accounts is het al snel een leuke inkomstenbron.”

Mobiele dreigingen

Aangezien er ontzettend veel data op mobiele apparaten staan, zoals wachtwoorden en apps die je gebruikt bij multifactor-inloggen, is er volgens Peter Hendriks, solutions-manager bij ESET, alle reden de beveiliging van mobiele apparaten serieus te nemen. Smartphones zijn veiliger dan pc's en Macs, maar waterdicht is die veiligheid niet. “Dat geldt voor Android maar ook iOS. Apples mobiele OS is meer afgeschermd, maar het is niet zo dat je mobiele devices onschendbaar zijn.”

Mobiele apparaten worden veel aangevallen voor phishing en vishing (spraak-phishing). Een groot risico is de installatie van apps buiten de standaard Android- of Apple-appstore om. Apps in die stores worden door Apple en Google op kwaliteit en ook beveiliging gecontroleerd, maar dat geldt niet voor apps uit andere bronnen. Lang had ook alleen Android de optie om alternatieve stores te gebruiken, maar inmiddels moet ook Apple andere appwinkels toelaten.

“Het risico van het downloaden van malware is hierdoor groter geworden”, aldus Hendriks. Botezatu van Bitdefender onderschrijft dit: “Op iOS zijn attacks zeldzaam, maar voor Android zien we zeker twintig tot dertig reports van frauduleuze apps per maand.” Bitdefender onderzoekt op dit moment een Android-app die in de Google Playstore wordt aangeboden en die de smartphone gebruikt als proxy voor crimineel netwerkverkeer. “Het grote voordeel van smartphones is dat ze eigenlijk altijd ingeschakeld zijn én verbonden zijn met het internet”, aldus Botezatu. Dit maakt smartphones volgens hem extra interessant. Daarbij is ook de bandbreedte steeds minder een beperking. Bovendien bevatten mobiele apparaten veel informatie over de gebruiker.

Conclusie

Als gebruiker kun je er niet omheen: het internet is niet veilig en daarmee ook alle apparaten die we met het internet verbinden niet. Dat geldt voor de computer, de smartphone, maar ook voor alle andere apparaten die we steeds meer toelaten in ons huis en in ons leven. En juist omdat we er zo vertrouwd mee zijn en ze ook willen vertrouwen, is het belangrijk de risico’s goed in ogenschouw te nemen. De experts en rapporten van de overheid laten zien dat de dreiging groot genoeg is om beveiliging ruim aandacht te geven.