Als je een normale router koopt, zit je vast aan de specificaties. De Turris MOX is anders: je koopt een of meerdere modules, die je aan elkaar klikt om van het apparaat te maken wat je wilt: een router, switch, draadloos toegangspunt, server of welk ander netwerkapparaat dan ook. Ook achteraf kun je nog extra modules toevoegen. Hoe dat bevalt, lees je in dezeTurris MOX review.

Wanneer het pakje met de Turris MOX bij ons arriveert, is al onmiddellijk duidelijk dat dit geen doordeweekse router is. Geen in het oog springende doos met schreeuwerige slogans over hoe snel en krachtig het apparaat wel is, maar een onopvallende witte doos met in het zwart de bedrijfsnaam Turris, de productnaam MOX en het gestileerde logo.

Wanneer je de doos opent, is het verschil nog opvallender: die zit vol met kleinere dozen met telkens een naam en enkele specificaties op: MOX Start (1GHz-processor, 1 GB ram, 1x gigabit-ethernet, micro-sd, usb 3.0), MOX B (mpcie, sim), MOX C (4x gigabit-ethernet), MOX D (sfp), MOX E (8x gigabit-ethernet), MOX F (4x usb 3.0), MOX G (mpcie, sim, passthrough) en nog enkele uitbreidingen: wifi-adapters in sdio- en mpcie-formaat (mini pci-express) en een adapter om de MOX via Power over Ethernet te voeden. We begrepen onmiddellijk waarom de pr-medewerker van Turris de MOX “a real geek’s LEGO” noemde.

In de praktijk gebruik je nooit al deze modules en uitbreidingen in één apparaat. Je koopt de modules die je nodig hebt en bevestigt ze aan elkaar. Gelukkig heeft Turris een configurator op zijn website staan, waar je kunt aanduiden welke modules je wilt en je dan te zien krijgt welke functionaliteit je hebt.

Voor enkele basisscenario’s biedt Turris ook sets aan. Zo is er de MOX Start, die slechts het basisblok bevat. Dat kun je als een kleine thuisserver inzetten, bijvoorbeeld met Nextcloud. De MOX Pocket Wi-Fi bevat het basisblok (maar dan met 512 MB ram) en een sdio-adapter voor wifi, die voor 2,4 of 5 GHz geconfigureerd kan worden, maar niet voor beide tegelijk (dat is helaas een probleem in de firmware).

De MOX Power Wi-Fi breidt de vorige set uit met een MOX B waarin een mpcie-wifi-adapter steekt. Het resultaat is snellere wifi, en gelijktijdige 2,4 en 5 GHz. Tot slot heb je nog de MOX Classic die aan de vorige set nog een MOX C met 4 ethernetpoorten toevoegt.

©PXimport

We hebben eerst de MOX Start getest, om die als kleine thuisserver te gebruiken. De eerste ingebruikname gaat eenvoudig. Als de MOX een dhcp-server op het netwerk vindt, configureert hij zichzelf als een dhcp-client; vindt hij er geen, dan configureert hij zichzelf als een dhcp-server.

Na een succesvolle start gaat de rode led naast de usb-aansluiting in een patroon aan-aan-uit knipperen. Je krijgt nu toegang tot de beheerinterface op het ip-adres van de MOX, of op https://turris.local als mDNS/ZeroConf op je computer geconfigureerd is. Stel onmiddellijk het wachtwoord in, want dat is bij aankoop leeg. Als je ook een wachtwoord voor geavanceerd beheer instelt (hetzelfde of een ander), dan kun je als root-gebruiker via ssh of de webinterface LuCi van OpenWrt inloggen.

Webinterface

In de webinterface Foris, die Turris zelf ontwikkeld heeft, word je hierna door op Next step te klikken door een basisinstallatie geleid. Kies je de standaardkeuze Local Server, dan stelt die je MOX in als server. Daarna kun je je netwerkinterfaces als wan, lan en gastnetwerk instellen.

In elke stap krijg je een duidelijke uitleg. Vergeet zeker niet in de sectie Region and time je land in te stellen, want dat staat standaard op Tsjechië, de thuishaven van CZ.NIC, de makers van Turris.

In de laatste stap configureer je automatische updates: standaard staat die functie aan, zodat je Turris MOX zo veilig mogelijk blijft. Je kunt hier ook extra pakketten installeren, zoals ondersteuning voor 3G/4G, nas-functionaliteit, OpenVPN, een printserver en Tor.

Overigens draait de Turris MOX op Turris OS, een aangepaste versie van OpenWrt. Als je in je webbrowser https://turris.local (of het ip-adres van je Turris MOX) bezoekt, krijg je vanaf nu de keuze uit de Foris-interface van Turris of de LuCi-interface van OpenWrt. Via die laatste krijg je toegang tot alle mogelijkheden van het onderliggende OpenWrt-systeem.

©PXimport

Turris MOX als nas

Wil je bestanden delen met je MOX, dan sluit je eerst een harde schijf op de usb-poort aan en klik je in de webinterface op Storage. Je kunt geen bestaande partitionering gebruiken. Je dient hier je schijf te selecteren en als je dan op Format & Set klikt, wordt die geformatteerd volgens het bestandssysteem Btrfs en wordt het aangekoppeld onder de directory /srv. Alle data die eerder op de schijf stonden, zijn dan uiteraard gewist. Daarna dien je te rebooten. Dit soort instructies (bijvoorbeeld voor een reboot) krijg je overigens ook altijd in het tabblad Notifications, wat heel handig is.

Bij de updater is er een optie NAS. Als je die aanvinkt, installeert Turris OS allerlei pakketten die nuttig zijn om bestanden van een aangesloten schijf in je netwerk te delen. Helaas word je daarna aan je lot overgelaten: er is geen bijbehorende gebruikersinterface, maar je dient zelf nog Samba en dergelijke te configureren. Dat kan bijvoorbeeld in de LuCi-interface van OpenWrt, waar in het menu Services de onderdelen Network Shares en miniDLNA te vinden zijn.

Vink je daarentegen Nextcloud aan, dan installeert de MOX het gelijknamige opensource-systeem voor bestandsopslag. Deze functie staat nog als experimenteel aangeduid. Ga na de installatie naar Storage en stel een accountnaam en wachtwoord in. Klik je daarna op Setup, dan wordt Nextcloud klaargemaakt.

Nadien vind je in het tabblad Storage en op de hoofdpagina https://turris.local een link naar je Nextcloud-installatie, die op https://turris.local/nextcloud draait. Zodra je daarop klikt, neemt Nextcloud het over: de eerste keer dat je inlogt, wordt je hele omgeving daar ook klaargemaakt. De bestanden die je in Nextcloud opslaat, worden onderliggend in de directory /srv van Turris OS opgeslagen en dus op de externe harde schijf die je op je MOX aangesloten hebt.

©PXimport

Als wifi-toegangspunt

Dan nu onze volgende test: we willen de Turris MOX als een wifi-toegangspunt inzetten. Dat kan door de MOX Wi-Fi add-on met sdio in de MOS Start te installeren. Uiteraard schakel je de MOX uit en haal je hem van het stroomnet af voordat je hem openmaakt. We lopen tegen een eerste probleem aan: hoe maak je de MOX open? Nergens in de papieren en online handleiding vonden we op het eerste gezicht die informatie.

Een zoektocht op het forum van Turris leverde enkele foto’s op die ons het aha-moment opleverden: je dient aan de onderkant van de MOX aan de zijden met de poorten (ethernet en stroom aan de ene zijde, usb aan de andere zijde) even je nagel langs de schuine zijden van de driehoek te steken.

Wanneer beide zijden op die manier vlotjes losgekomen zijn, dien je iets harder aan een van de zeshoekige plaatjes op de bovenkant te trekken. Nadat dat is losgekomen, vallen de andere onderdelen snel los als een kaartenhuisje dat in elkaar valt en krijg je toegang tot het processorbordje.

Over hoe je het dochterbordje voor de Wi-Fi dient te installeren, is geen duidelijke uitleg te vinden. Maar aan de onderkant zit een header met twee rijen: één met zes en één met twee pinnetjes. Er is maar één plaats op het processorbordje van de MOX waarop dat past, vlak bij de ethernetconnector. Let op: er is een tweede header vlak bij de usb-connector, één rij met twaalf gaatjes, die je ook op het dochterbordje moet aansluiten.

Naar de aansluitpunten voor de twee meegeleverde antennes is het even zoeken, maar die vind je vlak naast het metalen plaatje op het dochterbordje. Het is best wat priegelwerk om de antennes op hun contactpuntjes te bevestigen: je dient ze exact op het contactpunt te zetten en dan erop te duwen met je vingernagel tot je een klik hoort.

©PXimport

Daarna kun je de behuizing van de MOX weer in elkaar zetten, maar dat valt nog niet zo mee. Je moet het allemaal in de juiste volgorde doen of het gaat niet dicht. We hebben het enkele keren moeten proberen om een volgorde te vinden die werkt.

Plaats eerst het middelste bovenstuk (aan de binnenkant staat heel behulpzaam Top aangeduid) op je processorbordje. De uiteindes van de twee antennes dien je aan een zijkant te plakken. Als je de online configurator bekijkt, dan zie je dat alle uitbreidingen behalve de PoE-adapter aan de rechterkant komen (de kant met het witte socket). We raden dus aan om de antennes naar links te leiden. Daarna klik je de bovenkant er eenvoudig op.

Bevestig nu de kuipvormige zijkanten tegen dit middenstuk en plak de antennes aan de linkerzijkant. Het is even passen, maar uiteindelijk klikt alles in elkaar. Daarna kun je de vier zeshoekige plaatjes eenvoudig onderaan en bovenaan vastklikken. Let erop dat die aan de buitenkant twee en aan de binnenkant drie lipjes hebben. Als laatste stap klik je dan de voor- en achterkant er weer op. Het klinkt allemaal omslachtig en dat is het de eerste keer ook, maar zodra je het systeem wat in de vingers hebt, gaat het de volgende keren veel vlotter.

Wifi instellen

Als je nu weer de ethernet- en stroomkabel aansluit en je MOX opstart, kun je in de Foris-interface de wifi-kaart inschakelen onder Wi-Fi. Daarna volgen de standaardinstellingen voor wifi: ssid, frequentieband (2,4 of 5 GHz), netwerkmodus, kanaal en of je een gastnetwerk wilt (dit laatste werkt door een bug in de firmware niet op de sdio-wifi-kaart). Je kunt zelfs een qr-code met het wachtwoord tonen, zodat je een moeilijk wachtwoord kunt instellen dat toch eenvoudig op je smartphone in te voeren is.

Om je MOX als een draadloos toegangspunt te laten werken, dien je in Network interfaces de ethernetpoort als wan-poort in te stellen en dan op Save te klikken. We gaan ervan uit dat je MOX aan een switch op je netwerk hangt. Daarna kun je via wifi op je MOX verbinden en surfen: de verbinding van de aangesloten wifi-apparaten met internet verloopt via de ethernetpoort. Het is op deze poort dat je ook firewallregels instelt om het netwerkverkeer van wifi-clients te beperken.

Terug naar fabrieksinstellingen

Helaas hadden we in de voorgaande stap iets fout gedaan, waardoor we niet meer op de MOX konden inloggen. Gelukkig heeft het apparaatje uitgebreide herstelmodi. Een van die herstelmodi draait het bestandssysteem naar de vorige ‘snapshot’ terug.

Dat gaat als volgt. Trek de stekker uit. Druk het knopje naast de stroomaansluiting met een dun pennetje in en steek de stekker erin. Zodra het ledje van de usb-aansluiting aan gaat, laat je het knopje los. Wacht dan even. Het ledje knippert nu één keer en gaat dan drie seconden aan, als teken dat we in modus 1 (een standaard start) zitten. Als je tijdens die drie seconden het knopje indrukt, schakelt hij over naar modus 2 (terugdraaien naar de laatste snapshot).

Als je het juist gemist hebt, krijg je nog een tweede kans. Om te zien hoe je vanuit de fabrieksinstellingen de MOX instelt als wifi-toegangspunt, probeerden we hetzelfde ook door naar modus 3 (terugkeren naar fabrieksinstellingen) op te starten. Dat werkt hetzelfde, je moet gewoon wachten tot de led twee keer knippert en drie seconden aan is en daarna op de knop drukken.

©PXimport

Meer wifi en ethernet

We hebben de MOX B en MOX Wi-Fi add-on met mpcie ook nog gemonteerd en op deze manier het apparaat vanaf de fabrieksinstellingen succesvol als draadloos toegangspunt geïnitialiseerd. De montage van de MOX B met de wifi-adapter is overigens weer wat priegelwerk, maar als je de Pocket Wi-Fi-configuratie van hiervoor al onder de knie hebt, gaat dit heel wat vlotter. De mpcie-kaart past in het slot boven het simkaartslot en schroef je met de twee schroeven op de afstandshouders vast.

Daarna plaats je het B-blok langs de rechterkant van het A-blok en steek je het printplaatje in de witte socket. De zijkant die eerst op deze plaats zat, monteer je dan aan de andere kant van het B-blok. En op dezelfde manier voeg je blokken C en/of G toe voor ethernetpoorten. Kijk wel altijd op de configurator-pagina na in welke volgorde je ze dient aan te sluiten.

Een stofzuiger is zo vanzelfsprekend dat je bijna vergeet wat een handig en onmisbaar apparaat het eigenlijk is. Maar als je een nieuwe zoekt, zie je al snel: er is ontzettend veel keuze. Welke stofzuiger past nu echt bij jouw vloer, gezin en manier van wonen?

Verschillende soorten stofzuigers

Zoals gezegd: de keuze is enorm. Wanneer je een nieuwe stofzuiger zoekt, kun je kiezen tussen traditionele sledestofzuigers met of zonder zak, draadloze steelstofzuigers, robotstofzuigers, kruimeldieven en modellen die speciaal zijn ontworpen voor mensen met allergieën of huisdieren. Elk type heeft z'n eigen voordelen, zoals je in de tabel hieronder ziet. Wat bij jou past, hangt af van hoe en waar je het apparaat wilt gebruiken.

©Starcom

Je vloer is grotendeels bepalend

Stofzuigen doe je vooral om je vloer schoon te houden. Het soort vloer in huis bepaalt daarom voor een groot deel welke stofzuiger handig is. Bij harde vloeren let je op andere dingen dan bij tapijt. Handig om vooraf te bedenken waar de stofzuiger het meeste werk moet verrichten.

Stofzuigers voor harde vloeren

Laminaat, parket, plavuizen of een gietvloer? Dan is een model dat goed scoort op 'stofopname harde vloer' belangrijk. Op het label zie je hoe goed een stofzuiger presteert, van D (minimaal 98 procent opname) tot A+++ (nog beter). Voor kwetsbare vloeren is een parketborstel aan te raden: die voorkomt krassen en glijdt soepel over het oppervlak. Soms wordt een parketzuigmond meteen meegeleverd, soms moet je hem los kopen. In het laatste geval is het wel belangrijk dat je goed controleert of 'ie op jouw stofzuiger past.

Stofzuigers voor tapijt

Tapijt vraagt om een krachtigere aanpak. Vooral bij hoogpolig tapijt is een turboborstel handig: een opzetstuk met een draaiende borstel die diep liggend vuil omhoog haalt. Bij laagpolig tapijt kun je uit de voeten met een combiborstel. Ook de stofopname voor tapijt wordt genoemd op het label: bij het laagste classificering (D) moet de stofopname minimaal 75 procent zijn. Dat is minder dan bij harde vloeren, dus een label A of hoger loont. Let ook op het vermogen van de stofzuiger: hoe krachtiger, hoe beter voor dik tapijt.

©gunnar3000

Stofzuigers voor huisdieren

Haren van hond of kat vind je overal terug. Een turboborstel is dan bijna onmisbaar, zeker als je huisdieren op de bank of in het kleed liggen. Ook voor steelstofzuigers zijn er turboborstels te koop. Let op het vermogen: 800 watt of meer is aan te raden. En hoewel een zak niet verplicht is, is het wel zo prettig met al die losse haren. Het legen van een zakloze stofzuiger kan in dit geval een stoffige klus zijn.

Houd ook rekening met het geluid. Sommige stofzuigers halen makkelijk 80 decibel, wat vervelend kan zijn voor gevoelige huisdieren. Op het label zie je het geluidsniveau. Minder dan 60 decibel is prettig stil: dan kun je zelfs stofzuigen terwijl de tv aanstaat.

©Надія Коваль - stock.adobe.com

Stofzuigers voor allergieën

Heb je een stofallergie, astma of hooikoorts? Let dan extra op de stofuitstoot van de stofzuiger. Die staat op het label, van A+++ (minimaal) tot D (maximaal 1 procent). Een model met HEPA-filter is extra handig: die filtert zelfs de kleinste stofdeeltjes uit de lucht. Zo voorkom je dat je tijdens het stofzuigen juist meer klachten krijgt.

Klein maar handig: de kruimeldief

Een kruimeldief is perfect voor kleine klusjes: even wat kruimels van tafel, haren van de bank of stof uit een lastig hoekje. Ze werken meestal op een accu, dus let op de accuduur. Ook het soort accu speelt mee in de prestaties. Sommige kruimeldieven maken behoorlijk wat herrie. En kijk of er accessoires bijzitten zoals een verlengstuk of borstel. Nat-droogmodellen kunnen ook vocht opzuigen, bijvoorbeeld gemorste koffie. Dat maakt ze net wat veelzijdiger.

©sebra

Let ook op oplaadtijd en gebruiksduur

Bij oplaadbare modellen – zoals steelstofzuigers en kruimeldieven – is het slim om te checken hoe lang ze meegaan op een volle accu. Je wilt niet halverwege moeten stoppen om op te laden. Minstens zo belangrijk is de oplaadtijd: hoe lang moet het apparaat aan de lader voordat je 'm weer kunt gebruiken? Bij sommige modellen is dat een paar uur, terwijl andere pas na een nacht opladen weer inzetbaar zijn.

Tot slot

Welke stofzuiger het beste bij je past, hangt af van jouw woning, vloer, gezinssamenstelling en wensen. Denk na over waar je hem het vaakst gebruikt, wat je belangrijk vindt – zoals zuigkracht, geluid, accuduur of een HEPA-filter – en waar je eventueel concessies kunt doen. Door goed te vergelijken voordat je een nieuwe stofzuiger kopen gaat, voorkom je frustratie achteraf. En heb je eenmaal de juiste stofzuiger gevonden, dan wordt schoonmaken net een stukje makkelijker.

Werk je veel met grote bestanden, ben je vaak onderweg of wil je gewoon nooit meer wachten tot je data eindelijk gekopieerd zijn? Dan is een externe SSD precies wat je nodig hebt! De nieuwe Philips Draagbare SSD met usb-c combineert snelheid, betrouwbaarheid en een slank design in één krachtig pakket – en wij mogen drie exemplaren van 1 TB weggeven!

Voor creatieve geesten en snelle denkers

Of je nu fotograaf bent die RAW-bestanden bewerkt, een videomaker met 4K-projecten of een gamer die zijn bibliotheek altijd bij de hand wil hebben, deze SSD is ontworpen voor jou. Met overdrachtssnelheden tot 550 MB/s verplaats je grote bestanden in een oogwenk, en dankzij het compacte formaat (net een tikkie groter dan een oldskool usb-stick) neem je deze SSD overal mee naartoe. Plug-and-play, dus geen installatie nodig. Gewoon aansluiten en gaan.

©Philips

Alleskunner voor onderweg én thuis

Ook voor mobiele professionals en thuisgebruikers is dit een ideale oplossing. Werk je vaak op verschillende locaties? De Philips SSD past moeiteloos in je tas of jaszak. Wil je back-ups maken van al je foto's, video's en documenten? Geen probleem. Deze SSD werkt met Windows, macOS, Linux én Android, dus je koppelt 'm dankzij de usb-c 3.2 Gen 1-aansluiting aan vrijwel elk apparaat – van laptops tot smartphones.

De Philips Externe SSD is beschikbaar in drie capaciteiten: 500 GB voor € 50,99, 1 TB voor € 90,99 en 2 TB voor € 175,99. Meer informatie vind je op www.philips-media.com.