Opnieuw heeft een grote ransomwareaanval duizenden bedrijven over de hele wereld getroffen. De aanval met 'Petya' begon gistermiddag, maar in de loop van de dag bleek dat het hier om misschien wel méér gaat dan WannaCry...

Eerst maar eens de feiten: gistermiddag meldde een aantal bedrijven in voornamelijk Oekraïne en Rusland slachtoffer te zijn van een ransomwareaanval. Al snel leek het om dezelfde uitbraak te gaan. Later die dag bleken ook een aantal Nederlandse bedrijven getroffen door dezelfde aanval, zoals de Rotterdamse containeroverslag RPM Terminals, een dochteronderneming van het eveneens getroffen Maersk.

Nederlandse bedrijven

Op Tweakers komen ook verschillende reacties binnen van lezers die bij 'grote bedrijven' zeggen te werken waar de ransomware ook heeft toegeslagen - al noemen zij uit veiligheidsoverwegingen geen namen. Het lijkt er echter op dat de ransomware zich grotendeels nog op Oekraïense bedrijven.

Oekraïne

Dat blijkt ook uit hoe de ransomware is verspreid, want dat is inmiddels bekend. Dat is gebeurd via een accountingprogramma dat door een Oekraïens bedrijf genaamd MeDoc is gemaakt. MeDoc is geïnfiltreerd, en hackers hebben de ransomware in een update voor het programma verstuurd die op 22 juni naar klanten is gepusht. Het virus heeft daar 5 dagen in wacht gelegen tot het op de 27e plotseling werd ingeschakeld. De timing is toevallig, omdat 27 juni de Dag van de Onafhankelijkheid is in Oekraïne.

MeDoc heeft inmiddels een verklaring uitgebracht op Facebook. Ook Microsoft zegt dat het virus op die manier rondgaat.

Losgeld

De ransomware vraagt 300 dollars in bitcoin aan losgeld, een opvallend laag bedrag voor malware die zich juist op bedrijven richt. Bedrijven zijn doorgaans sneller bereid hogere bedragen te betalen. Dat kan erop duiden dat de ransomware niet bedoeld is om geld te verdienen, maar dat er meer achter zit...

Op dit moment zijn er slechts 36 transacties gedaan naar het bitcoinadres, waarvan er zelfs een paar transacties maar een paar cent zijn. Net als WannaCry is ook Petya geen vetpot...

Email in plaats van Tor

Een paar dingen aan de ransomware zijn opvallend, zoals de betaalmethode. Waar dat normaal gesproken via een .onion-site en Tor gaat, vragen de hackers in dit geval om de unieke identificatiecode naar een mailadres te sturen. Maar: de hostingpartij heeft wowsmith12345@posteo.net inmiddels op nonactief gezet. Emails komen daar dus niet meer binnen, en dat betekent dat ontsleutelcodes (als die er al waren) ook niet meer kunnen worden verstuurd.

Dat is tot groot ongenoegen van sommige beveiligingsexperts, die zeggen dat het emailadres één van de weinige manieren was om de daders op te sporen.

Gelukkig zijn er nog wel mogelijkheden de ransomware te stoppen. Petya werkt namelijk in 2 fases. In de eerste wordt de computer geïnfecteerd en wordt het virus uitgevoerd op de achtergrond. Daarna herstart de computer automatisch, en pas bij het herstarten wordt een nieuwe bootloader gestart die het scherm versleutelt. Ook dat is pas het moment dat de bestanden versleuteld worden.

Het is daarom mogelijk de ransomware te stoppen door 'Automatisch herstarten bij problemen' uit te schakelen. Ook hebben security-onderzoekers ontdekt dat het virus zoekt naar een bestand genaamd perfc in C:\windows staat. Het is niet duidelijk waarom het dat doet, maar als dat bestand bestaat wordt de ransomware niet uitgevoerd. Zo blijf je toch een beetje beschermd.

Is dit wel Petya?

Maar het meest opvallende aan 'Petya'? Niemand weet of het echt om Petya gaat... Aanvankelijk werd dat wel aangenomen, omdat de ransomware dezelfde methode had als de eerste varianten van Petya, die in april 2016 voor het eerst rondgingen.

Harde schijf

Petya versleutelt namelijk geen individuele bestanden, zoals veel ransomware dat doen. In plaats daarvan maakt Petya een kleine custom bootloader die direct naar een kernel gaat waarop alleen maar de losgeldbrief te lezen is. Daarbij wordt de master boot record van de schijf overschreven, zodat de bestanden niet meer te benaderen zijn. De bestanden zelf worden echter ook nog versleuteld met AES-128 encryptie, dus zelfs als je die kunt terughalen heb je er nog niets aan.

Parallel met WannaCry

De ransomware heeft daarnaast ook nog eens veel weg van een ander incident: WannaCry. Dat is de ransomware die in mei van dit jaar toesloeg bij duizenden bedrijven over de hele wereld, en die uiteindelijk bleek uit te schakelen met een simpele killswitch. Petya blijkt die niet te hebben, al is er wel een mogelijkheid om de ransomware te stoppen door een bepaald bestand op de computer aan te maken.

NSA-exploit

De meest in het oog springende overeenkomst met WannaCry is de exploit die wordt gebruikt. Dat is namelijk opnieuw EternalBlue, een gelekte exploit die afkomstig was van de NSA en werd gelekt door hackersgroep ShadowBrokers. EternalBlue maakt gebruik van een kwetsbaarheid in het SMB-protocol van Windows.

Geavanceerde ransomware

Maar, en dit is belangrijk, waar WannaCry nogal slordig in elkaar was gezet lijkt Petya veel geavanceerder. Zo krijgt de ransomware namelijk toegang tot de admin-rechten van een pc om zich zo makkelijker naar andere computers op het netwerk te verspreiden, waarbij de SMB-exploit niet eens nodig is. De m,alware maakt ook gebruik van PSexec om beheerdersrechten te krijgen. Dat is alleen mogelijk door andere NSA-exploits te gebruiken. Zulke zero-days zijn zeldzaam, en doen juist ook denken aan andere grote cyberwapens zoals Stuxnet, dat destijds gebruik maakte van een ongekend aantal van 4 zero-days.

(Not)Petya

Omdat Petya zo veel geavanceerder lijkt dan veel andere ransomware zeggen sommige beveiligingsonderzoekers dat het virus juist niets te maken heeft met Petya - ze noemen het zelfs NotPetya.

Als we de feiten onder elkaar zetten zien we een schrikbarend beeld:

- De ransomware zit professioneel in elkaar

- De betaalmethode is juist erg simplistisch en wel érg makkelijk offline te halen (wat ook gebeurd is)

- De ransomware is gericht om systemen onbruikbaar te maken in plaats van bestanden

- De ransomware begon in Oekraïne en treft vooral daar veel bedrijven

Vragen

En dat alles doet de vraag rijzen: hebben we hier wel te maken met een vorm van ransomware, of is er meer aan de hand? Gaat het hier niet om een grootschalige sabotage-aanval? En welk doel had die dan?

Te vroeg voor antwoorden

Het is nog veel te vroeg om iets te zeggen over de aard van de aanval. Daarvoor weten we nog te weinig over de details van de ransomware. Bij WannaCry duurde het bijvoorbeeld weken tot de onderzoekers de ransomware linkten aan Noord-Korea - en zelfs dan gaat het nog om alleen een vermoeden.

Voorlopig weten we nog niet genoeg over aanval, maar nu er steeds meer feiten boven tafel komen ontstaat een beeld dat niet bepaald rooskleurig is...

Steeds meer mensen gebruiken hun smartphone als enige camera. Logisch: je hebt 'm altijd bij je, de kwaliteit is flink verbeterd en met één tik deel je je foto meteen. Toch valt het resultaat in de praktijk vaak tegen. Slechte belichting, wazige opnames of vertekende beelden komen vaker voor dan je denkt. Gelukkig kun je dat makkelijk voorkomen, zonder dure apps of ingewikkelde instellingen.

Waarom smartphonefoto's vaak tegenvallen

Smartphones zijn slim, maar niet feilloos. Zeker bij lastig licht of als je iets snel wilt vastleggen, maakt de camera keuzes die niet altijd de beste zijn. Denk aan overbelichte luchten, fletse gezichten of onscherpe details. Dat komt doordat de automatische stand van je smartphone vaak te generiek is. En omdat je zelf misschien niet altijd de tijd neemt om bewust te fotograferen.

Ook de manier waarop je de telefoon vasthoudt, hoeveel licht er is en zelfs of je de lens schoon hebt gemaakt, heeft invloed op het resultaat. Hieronder zie je welke fouten je zoveel mogelijk moet zien te vermijden – en wat je wél kunt doen voor de beste smartphonefoto's!

❌ Altijd inzoomen met je vingers

Je kent het wel: je ziet iets moois op afstand en knijpt met je vingers op het scherm om in te zoomen. Handig, maar helaas ook funest voor de beeldkwaliteit. Bij de meeste smartphones gaat het hier om digitale zoom. Dat betekent: het beeld wordt softwarematig vergroot en de kwaliteit gaat flink omlaag. Details verdwijnen, het beeld wordt korrelig of onscherp, en wat overblijft lijkt eerder op een screenshot dan op een scherpe foto.

➡️ Wil je een onderwerp dichterbij halen? Probeer fysiek dichter naar het object toe te lopen. En als dat niet kan, maak de foto op normale afstand en snijd 'm later bij. Je houdt dan meer controle over de scherpte.

❌ Recht tegen het licht in fotograferen zonder HDR

Fotografeer je buiten met de zon achter je onderwerp, dan krijg je vaak een silhouet of een uitgebleekte lucht. Zeker bij mensen zie je dan alleen donkere gezichten terwijl de achtergrond overbelicht is. HDR (High Dynamic Range) zorgt ervoor dat de telefoon meerdere foto's met verschillende belichtingen combineert tot één goed gebalanceerd beeld. Zo worden details in zowel lichte als donkere delen behouden.

➡️ Veel smartphones schakelen HDR automatisch in, maar controleer dit liever handmatig. Zie je een overbelicht beeld op het scherm? Tik dan op het onderwerp zodat de belichting zich aanpast, of gebruik de schuif om het licht iets te temperen.

©StudioPN - stock.adobe.com

❌ Altijd rechtop fotograferen – ook bij landschappen

Onze telefoons houden we bijna altijd verticaal vast, en dus is het logisch dat veel mensen ook zo fotograferen. Dat is prima voor portretten of een enkel object, maar voor landschappen, architectuur of groepsfoto's mis je dan veel beeld. In horizontale stand kun je meer van de omgeving vastleggen en ziet de compositie er vaak natuurlijker uit. Zeker als je later de foto op een computerscherm of televisie bekijkt, valt een verticale uitsnede ineens erg krap.

➡️ Wen jezelf aan om je telefoon even te draaien als het beeld daarom vraagt. Je zult merken dat je foto's meteen sterker ogen.

❌ De lens vergeten schoon te maken

Het lijkt een open deur, maar wordt toch vaak vergeten: de lens schoonmaken. Smartphones zitten in je broekzak, jaszak of tas, en komen daarbij in aanraking met stof, vet, vezels en vingers. Dat zie je niet altijd op het scherm, maar het effect is wel zichtbaar op je foto: een waas, vlekken of een doffe gloed. Vooral in tegenlicht wordt dat snel storend.

➡️ Gebruik een zachte microvezeldoek (zoals een brillendoekje) of desnoods een schone hoek van je kleding om de lens voorzichtig schoon te wrijven. Even vegen voor elke foto kan het verschil maken tussen een matige en een heldere opname.

©Kicking Studio

❌ Te veel vertrouwen op portretmodus

De portretmodus van je smartphone simuleert scherptediepte door de achtergrond kunstmatig te vervagen. Op het eerste gezicht ziet dat er mooi uit, maar in de praktijk gaat het vaak mis. Haren worden half weggesneden, brillen krijgen rare randen, en objecten die nét buiten het middelpunt vallen, vervagen mee. Het effect lijkt professioneel, maar is het meestal niet.

➡️ Gebruik portretmodus dus alleen als je ziet dat het goed werkt. Twijfel je? Maak dan dezelfde foto ook zonder deze functie, zodat je achteraf kunt kiezen. Bij detailrijke scènes of meerdere personen in beeld is de gewone fotostand vaak betrouwbaarder.

Top 5 camera-smartphones 2025

1. Samsung Galaxy S25 Ultra

Deze smartphone staat volgens veel experts bovenaan als beste camera-phone van 2025. Hij heeft een indrukwekkende camera-configuratie: 200 MP hoofdcamera, 50 MP ultrabreedhoek, en twee telefoto-objectieven, gecombineerd met een krachtige AI-beeldverwerking en uitstekende zoommogelijkheden. Lees hier onze Samsung Galaxy S25 Ultra review.

2. Apple iPhone 16 Pro / Pro Max

De iPhone 16 Pro(reeks) blinkt uit in natuurlijke kleuren, scherpe telefoto-opnames en professionele videomogelijkheden zoals 4K‑120fps slow‑motion. Lees hier onze iPhone 16 Pro review.

3. OnePlus 13

Volgens veel reviewers biedt de OnePlus 13 uitgebalanceerde kleuren, heldere details en snelle autofocus bij actie- en macro-opnamen. Lees hier onze OnePlus 13 review.

4. Google Pixel 9 Pro

De Pixel 9 Pro combineert uitstekende fotokwaliteit – met name bij macro, zoom en bewerking – dankzij de Tensor G4-chip en krachtige AI‑features. De gezaghebbende Amerikaanse site Tom's Guide plaatst hem als beste Android-camera na de S25 Ultra. Lees hier onze  Google Pixel 9 Pro XL review.

5. Xiaomi 15 Ultra

Testers van TechRadar prijzen de Xiaomi 15 Ultra – met 1‑inch sensor en Leica-lenzen – als een van de beste cameratelefoons ooit getest. Vooral de beeldkwaliteit en professionele lenskwaliteit vallen op. Lees hier onze Xiaomi 15 Ultra review.

Heb je huisdieren, dan merk je extra goed dat het zomer is. Ze verharen meer, en de kans dat ze vlooien of teken oplopen is groter. Veel honden zoeken verkoeling in een sloot of meer, terwijl katten juist vaker buiten liggen om een rustig, schaduwrijk plekje te vinden. Die zomerse gewoontes zorgen binnen al snel voor extra haren, vuil en vieze luchtjes. Met de juiste aanpak houd je je huis toch fris en schoon, ook als het kwik oploopt.

Koopgids: 5 goede stofzuigers voor baasjes van huisdieren

Modderpoten en natte vachten: handdoek bij de hand

In de zomer is de kans groot dat je hond na een wandeling nat of modderig thuiskomt: een meertje of sloot vol kroos is bij hoge temperaturen natuurlijk extra aanlokkelijk. Zet daarom bij de deur een bak met handdoeken klaar, of nog beter: een grote microvezeldweil die goed vocht en vuil opneemt. Wie vaker naar het bos of strand gaat, heeft baat bij een mobiele hogedrukreiniger. Die lijkt op een compacte plantenspuit met pomp, werkt zonder stroom en geeft een zachte, constante waterstraal. Geen krachtige druk, maar precies genoeg om poten schoon te spoelen voordat je hond weer op de achterbank springt. Spuit altijd van boven naar beneden, vermijd ogen, oren en neus, en gebruik lauw water als het buiten erg warm is.

Geen mobiele hogedrukreiniger? Je kunt bij thuiskomst ook een tuinslang gebruiken en de je hond goed afdrogen met een oude handdoek. Een robuuste deurmat is ook handig: die werkt als een soort vuilvanger. Laat je hond of kat er een paar keer overheen lopen en het grootste deel van het vuil blijft achter. Vergeet niet om de mat regelmatig te stofzuigen of te wassen.

©Javier Brosch

Schone vloeren, óók als er natte poten overheen lopen

Laminaat, hout of tegels krijgen in de zomer veel te verduren van natte of vuile poten. Dweilen met een sopje kan, maar niet elk schoonmaakmiddel is geschikt. Veel dieren hebben een gevoelige neus of huid. Kies daarom voor producten op natuurlijke basis of gebruik een stoomreiniger. Die reinigt hygiënisch met alleen water en is veilig voor mens en dier.

Zomer = in de rui: dit doe je tegen al die dierenharen

De meeste honden en katten verharen flink zodra het warmer wordt. Dat is hun manier om de wintervacht in te ruilen voor een luchtiger zomervachtje. Regelmatig borstelen is dan geen luxe, maar noodzaak. Daarmee verwijder je overtollige haren voordat ze zich in banken, kleden of vloerkieren nestelen. Kies een borstel die past bij de vacht van je dier, en maak er een gewoonte van om hem of haar elke dag even te borstelen of te kammen. Daarmee voorkom je al veel losse haren in huis.

Gebruik voor het stofzuigen in huis een roterende turboborstel. Die verwijdert ook vastzittende haren uit tapijten, vloerkleden en bekleding. Klop hondenmanden en kattenkussens regelmatig uit en gebruik een kruimelzuiger om ook de laatste haren makkelijk weg te krijgen.

Teken en vlooien: voorkom dat ze zich verspreiden in huis

In de zomer zijn vlooien en teken actiever. Controleer je huisdier dagelijks, vooral na een wandeling door hoog gras of een duik in het water. Gebruik een tekenpincet om teken direct te verwijderen, en voorkom besmetting met een preventief middel zoals een vlooienband of druppels in de nek. Toch een plaag? Dan is het slim om ook je huis grondig aan te pakken. Stofzuig niet alleen de vloer, maar ook kieren, naden, banken en manden. Gebruik eventueel een stoomreiniger op stoffen oppervlakken. Daarmee worden eitjes, neten en larven gedood zonder dat je daarvoor chemische middelen hoeft te gebruiken.

©Yury and Tanya

Zo houd je hondenmanden en kattenkussens lekker fris

Als het warm is, zweten dieren niet zoals mensen, maar hun vacht wordt wel sneller vettig. Zeker als ze vaak buiten liggen of actief zijn. Die typische dierenlucht trekt makkelijk in stoffen zoals mandhoezen, dekens en kussens. Was die daarom wekelijks op 60 graden, zodat bacteriën en geurtjes verdwijnen. Controleer wel even of het materiaal op die temperatuur gewassen mag worden.

Hang het textiel na het wassen buiten in de zon – UV-licht helpt mee om geurtjes te neutraliseren. Geen tijd om te wassen? Strooi wat baking soda over de stof, laat het een uurtje liggen en zuig het daarna grondig op.

Buiten genieten, binnen alles schoon

In de zomer draait alles om buiten zijn, relaxen en genieten – voor jou én je huisdier. Maar al dat buiten leven brengt ook wat extra schoonmaakwerk met zich mee. Met wat handigheid, regelmaat en de juiste spullen houd je je huis makkelijk lekker fris. Fijn voor Fikkie of Tijger, en minstens zo prettig voor jezelf.