Je werkt hard om je pc te beveiligen. Je houdt je antivirussoftware up-to-date, je vermijdt dubieuze websites, je opent geen verdachte e-mailbijlagen, je houdt Java, Flash en Adobe Reader up-to-date - of beter nog, je leert om zonder hen te leven. Desondanks is er een sluw Trojaans paard door de maz

Dit is een vrij vertaald artikel van onze zustersite PCWorld.com, geschreven door Lincoln Spector (@lincolnspector). Gebruikte termen kunnen in de Nederlandse versie van Windows anders worden weergegeven. De mening van de auteur komt niet per definitie overeen met die van ComputerTotaal.nl.

Hieronder beschrijven we een methodische aanpak waarmee je het probleem op je geïnfecteerde pc kunt identificeren, en je leert hoe je moet scannen en wat je daarna moet doen om de pc tegen toekomstige infecties te beschermen. Aan de slag dus!

1. Verifieer de infectie

Is de pc in kwestie daadwerkelijk geïnfecteerd? De eerste stap in het herstellen van de gezondheid van het systeem, is te bepalen of je te maken hebt met een virus in plaats van een hardware- of softwareprobleem (of gebruikersfouten).

Als je pc ongewoon traag is, of uit zichzelf allerlei dingen lijkt te doen waar je niet om gevraagd hebt, dan mag je inderdaad achterdochtig zijn. Maar ga eerst even naar de Windows Task Manager (klik met de rechtermuisknop op de Windows-taakbalk en selecteer Task Manager in het pop-up menu). Open het tabblad Processes, en controleer op vreemde of onbekende applicaties die op de achtergrond draaien - vooral apps met onzinnige namen en geen herkenbare autoriteit in de omschrijving.

Dit is natuurlijk slechts een algemene leidraad; niets weerhoudt een stukje malware ervan om zich met een onschuldige omschrijving als een legitiem proces voor te doen. Dat gezegd, je zult ervan versteld staan hoe vaak malware zichzelf verraadt door middel van een rij vreemde karakters of symbolen waar de procesomschrijving hoort te staan.

2. Controleer op duidelijke tekenen van malware

Echt verraderlijke malware zal ervoor proberen te zorgen dat je het niet zomaar kunt verwijderen. Als je pc opeens geen hulpprogramma's meer wil laden om handmatig malware mee te verwijderen (zoals msconfig of regedit) moet je op je hoede zijn. Als je antivirusprogramma ineens weigert te laden moeten de alarmbellen gaan rinkelen.

Soms is een aanval opvallender. Als een programma dat je niet herkent ineens allerlei waarschuwingen laat zien en je vraagt om een uitvoerbaar bestand te draaien of je creditcardnummer in te voeren, dan is je pc zeer zeker besmet met vervelende malware. Geef nooit je creditcardnummer of andere persoonlijke gegevens aan een programma of website die je probeert te waarschuwen dat je pc op sterven na dood is. Meestal gaat het om een vals beveiligingsprogramma - malware die je bang probeert te maken zodat je je persoonlijke gegevens weggeeft.

3. Zoek online naar mogelijke oplossingen

Het enige voordeel van die enge pop-ups is dat ze je in de richting van een remedie kunnen wijzen. Zoek op internet naar zinnen die in de pop-up worden gebruikt - je zult waarschijnlijk andere mensen tegenkomen die met dezelfde infectie worstelen. Hun ervaringen kunnen je helpen om je vijand te identificeren of zelfs stapsgewijze instructies te vinden om de malware te verwijderen. Wees voorzichtig: Volg alleen adviezen van sites die gerenommeerd lijken, en vergeet niet om - nadat je instructies gevolgd hebt - een volledige virusscan te draaien.

4. Ga ervan uit dat je oude virusscanner is aangetast

Verspil geen tijd aan het scannen van je harde schijven met je reguliere antivirussoftware. Die was er immers niet in geslaagd om de malware te onderscheppen. Zelfs het beste antivirusprogramma kan soms een nieuw of bijzonder slim ontworpen virus over het hoofd zien. En als het er eenmaal doorheen is geglipt, is je antivirussoftware gecompromitteerd.

Je hebt een nieuwe malware scanner nodig - eentje die niet al op je computer geïnstalleerd staat. De software moet in staat zijn om de malware te detecteren en te verwijderen, en moet in een omgeving kunnen draaien waarin de malware niet eerst kan laden. Linux is de beste keuze, maar probeer voordat je die optie kiest in Windows Safe Mode op te starten om te zien of je de virusbesmetting daar kunt oplossen.

5. Bitdefender en HouseCall

Windows heeft een Safe Mode die een minimale versie van het besturingssysteem opstart met generieke drivers en niets anders. De meeste opstartapplicaties worden niet geladen en (hoogstwaarschijnlijk) ook de malware waarmee je pc geïnfecteerd is niet. Om naar de Safe Mode te gaan, start je computer op en druk op de F8-toets voordat Windows begint te laden.

Selecteer Safe Mode with Networking uit de lijst met opties. Het is belangrijk dat je with Networking kiest, omdat je internettoegang nodig hebt om je virusprobleem op te lossen.

In de Safe Mode, open Internet Explorer (het gebruik van andere browsers is in deze modus vaak problematisch) en draai een gerenommeerde online virusscanner zoals Bitdefender. Voor de beste resultaten raad ik de ESET Online Scanner aan, een web-gebaseerde virusdetector die altijd up-to-date is en vanaf een server op afstand draait. Je moet een browser add-on accepteren, maar de scanner zou deze moeten verwijderen zodra hij klaar is. Klik voordat je gaat scannen op Advanced settings en vink zoveel mogelijk extra controleniveaus, waaronder het scannen van archiefbestanden en browserdata, aan.

Trend Micro's HouseCall is ook prima. Het is geen web-applicatie, maar je kunt het op een andere computer downloaden en naar een flashdrive kopiëren. Op die manier heb je altijd een draagbare virusscanner bij je. Als je dan in de problemen raakt kun je de flashdrive in de geïnfecteerde pc pluggen en het programma vanaf de drive draaien (je hebt wel nog steeds een internetverbinding nodig om de virusdefinities te updaten). Draai HouseCall niet met de standaardinstellingen: Ga eerst naar Settings en selecteer Full system scan.

Welke scanner je ook gebruikt, doorloop dit onderdeel van het proces niet gehaast. Controleer de opties en selecteer de traagste, meest grondige scan. Zodra de scan begint kun je even wat anders gaan doen.

6. Vergeet niet: De tweede scan is scheepsrecht

Draai, wanneer die eerste scan voltooid is, voor de zekerheid nog een scan met een andere scanner. Het is eenvoudig, en je bent geruster als meerdere scanners zeggen dat je pc schoon is.

7. Linux is je laatste verdedigingslinie

Het opstarten in de Safe Mode blokkeert niet altijd de meest kwaadaardige software. Als je nadat je in de Safe Mode meerdere scans hebt gedraaid nog steeds problemen hebt, zal je Windows geheel moeten omzeilen en kun je beter niet vanaf de harde schijf opstarten. Daarvoor heb je een bootable CD of flashdrive nodig met een Linux-gebaseerde antivirustool erop.

Voor deze stap is geen kennis van Linux vereist, maar je hebt wel een internetverbinding nodig omdat dergelijke scanners online hun malware database updaten.

Eerst moet je een bootable virusscanner als .iso bestand downloaden. Daarmee kun je eenvoudig een bootable CD maken. In Windows 7 moet je op het bestand dubbelklikken en de instructies volgen. In Windows 8, klik er met de rechtermuisknop op en selecteer Burn disc image. In oudere versies van Windows heb je een programma van derden nodig, zoals ISO Recorder (gratis).

Door zijn Windows-achtige gebruikersinterface zal je je met de Kaspersky Rescue Disk thuis voelen. Maar wees voorzichtig met het instellen van de scan. De Kaspersky Rescue Disk updatet de definities niet automatisch. Om dit handmatig te doen, selecteer het tabblad Update Center en klik op Start update. Zodra de tool up-to-date is ga je terug naar het tabblad Objects Scan. Klik daar op Settings en kies het hoogste beveiligingsniveau. Zorg dat alle harde schijven zijn aangevinkt voordat je begint te scannen en wegloopt.

Als je de Kaspersky Rescue Disk vanaf een flashdrive wilt opstarten zal je de Utility to record Kaspersky Rescue Disk 10 to USB devices moeten downloaden. Sla het op in dezelfde map als het .iso bestand, draai de tool, en volg de wizard.

De F-Secure Rescue CD is niet zo gebruiksvriendelijk als het programma van Kaspersky. Je kunt er zelfs door naar DOS gaan snakken. Maar het werkt. Je kunt het volgende (onnodig alarmerende) waarschuwingsbericht ontvangen: If a Windows system file is infected, the computer may not restart. Ik heb nog nooit van iemand gehoord dat zijn of haar Windows systeem na een F-Secure scan niet meer wilde opstarten, en ik vermoed dan ook dat dit een zeer zeldzaam verschijnsel is. Als er inderdaad een Windows systeembestand is aangetast vermoed ik ook dat F-Secure het niet kan opschonen zonder het te vernietigen - dus herinstallatie zou dan toch je enige optie zijn.

F-Secure heeft een uitgeklede, onaantrekkelijke tekst-gebaseerde gebruikersinterface. Maar in tegenstelling tot Kaspersky updatet het programma de virusdefinities zelf (als het een internetverbinding kan vinden), en het begint zonder gedoe een volledige, grondige scan.

F-Secure biedt geen speciale USB-tool. Als je het op een flashdrive wilt zetten moet je de Universal USB Installer downloaden en installeren. Onder Stap 1 zal je bijna onderaan een hele lange lijst F-Secure Rescue CD tegenkomen.

8. Bescherm je opgeschoonde pc

Probeer wanneer je denkt dat je pc echt schoon is Windows op te starten. Deïnstalleer vervolgens je oude antivirus programma - het is aangetast.

Je wilt natuurlijk niet onbeschermd blijven. Installeer het programma opnieuw en update het naar de meest recente versie, of (als je het vertrouwen erin kwijt bent) installeer een concurrent.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.