In deze tijd van appjes en e-mails is er één moment waarop we massaal nog wél naar papier grijpen: kerst! Maar dat eindeloze enveloppen schrijven .... Zie je daar ook tegenop? Gelukkig kun je veel tijd besparen. Alles wat je nodig hebt is een adreslijst in Excel, een printopdracht die je uitvoert via Word en een printer. Krijgt ID dit jaar ook een kaartje?

Lees ook: De kerstboom versieren: zo doe je dat snel én slim

De adressen voor de stickers worden later uit een lijst in Excel gehaald. In dat Excel-werkblad moeten in de bovenste rij de kopjes naast elkaar staan, zoals Voornaam, tv (tussenvoegsel), Achternaam, Adres, Postcode en Woonplaats. In de betreffende kolommen daaronder staan de gegevens van de personen en bedrijven.

 Mocht jouw Excel-bestand meer tabbladen bevatten, onthoud dan even het nummer of de naam van het tabblad waarin de adreslijst staat (kijk onder in beeld). Want dat is in Stap 3 van belang. Of verwijder alle andere werkbladen uit die werkmap. Dan kun je Excel afsluiten.

Zorg verder dat je een aantal vellen van A4-formaat hebt met stickers. Het liefst kies je voor 24 stickers, dat zijn drie naast elkaar en acht boven elkaar. We nemen als voorbeeld stickers van 70 bij 37 millimeter. Deze verkoopt Bruna in pakjes van 15 vellen voor 4,19 euro, bij Bol.com vind je 100 vel voor 11,49 euro. Neem je die van de Hema, dan heb je voor 5 euro een pakje van 25 vellen met 21 stickers per vel; die meten 63,5 bij 38,1 millimeter. De maten van de stickers stel je in Stap 2 in. Als je adreslijst in Excel zo is opgebouwd, komen de gegevens van één persoon steeds op een etiket.

Etiketten samenstellen

We maken de etiketten in het programma Word. Dit proces heet Afdruk samenvoegen (mail merge in het Engels). Dat gaat soepel aan de hand van een wizard, die je in zes stappen door dit proces leidt. Zit je in een bepaalde stap en wil je nog iets bijstellen, dan kun je gewoon een stap teruggaan.

Start Word. Verschijnt er geen leeg document, klik dan in de tab Bestand op Nieuw, Leeg document en op Maken (sneltoets: Ctrl+N). Klik op de tab Verzendlijsten en klik daarin op Afdruk samenvoegen starten. Een menu opent. Klik op Stapsgewijze wizard Afdruk samenvoegen. Rechts in beeld verschijnt het taakvenster Afdruk samenvoegen.

Stap 1: Etiketten kiezen

Rechtsonder in het taakvenster zie je dat je in Stap 1 van 6 bent. Kies onder Documenttype selecteren de optie Etiketten. Klik onder in beeld op Volgende: Begindocument. Overigens worden in dit venster de termen Etiketten en Labels door elkaar gebruikt. 

Stap 2: Begindocument en maten kiezen

Onder Begindocument selecteren laat je de standaardoptie Documentindeling wijzigen geselecteerd. Voor de etiketten wordt dit document namelijk ingedeeld als een tabel.

Hiervoor moet Word de afmetingen van jouw etiketten weten. Die geef je nu op. Klik op Opties (of: Labelopties). In het venster dat opent, kies je het formaat etiketten aan de hand van de keuzelijst bij Etiketproducent. Daar vind je Bruna niet tussen, maar kies Avery Zweckform. Schuif in de lijst onder Productnummer omlaag en kijk intussen rechts in dit venster tot je de formaten Hoogte: 3,7 cm en Breedte: 7 cm ziet. Bij nummer 18037 is het raak. Via de knop Details kun je zien dat deze keuze horizontaal 3 en verticaal 8 etiketten per vel heeft.

 Formaat aanpassen

Komt het formaat van jouw stickers niet in deze keuzelijst voor, dan stel je de afmetingen zelf in. Kies uit de keuzelijst een formaat dat het dichtst bij jouw formaat komt. Klik op de knop Details. In het volgende venster stel je precies in hoe groot je etiketten zijn, hoeveel er naast en onder elkaar op een vel zitten en hoe breed de marges van het etiketvel zijn. Bij Etiketnaam geef je je eigen formaat een naam, bijvoorbeeld ‘Drie bij acht’ of ‘1Mijn maat’. Wil je later weer etiketten maken met dezelfde maten, dan vind je deze naam terug in Stap 2, als je klikt op Opties en in dit venster in de keuzelijst Etiketproducent voor Overige/Aangepast kiest. Als jouw etiketnaam met een 1 begint, staat die later altijd bovenaan in deze keuzelijst.

Klik op OK om de vensters met de opties voor de etiketten te sluiten. Mogelijk krijg je een melding dat bestaande inhoud van het document wordt verwijderd. Daarom is het belangrijk om dit proces met een nieuw document te beginnen. Klik onder in het taakvenster nu op Volgende: Adressen selecteren. 

Stap 3: Adressen selecteren

Nu de maten zijn ingesteld, zijn de adressen aan de beurt. Die komen uit de lijst die je eerder hebt gemaakt in Excel. Kies hiervoor boven in het venster de optie Een bestaande lijst gebruiken. Klik op Bladeren; het venster Gegevensbron selecteren gaat open. Standaard zoekt Word naar bestanden in de map My Data Sources (of in Microsoft\Query’s), maar daar had je jouw Excel-bestand vast niet opgeslagen. Navigeer naar je Excel-bestand met de adressen en selecteer het. Klik op Openen en op OK. Het venster Tabel selecteren verschijnt. Daarin is de optie De eerste rij met gegevens bevat kolomkoppen ingeschakeld. Dat zijn de opschriften boven de kolommen in je Excel-lijst; die kopjes hoeven niet op een etiket, dus dat laat je zo.

Stap 4: Etiketten schikken

In deze stap kies je welke delen van het adres er op het etiket komen. Ga hiervoor naar het etiket linksboven in je document (dat gaat snel met de sneltoets Ctrl+Home) en klik op Meer items. Er verschijnt een venster met de opschriften die boven de kolommen van je adreslijst in Excel staan. Klik op Voornaam en klik op Invoegen; in het document zie je <<Voornaam>> verschijnen. Kies dan tv (het tussenvoegsel) en klik weer op Invoegen. Klik op Achternaam en op Invoegen, klik op Adres en op Invoegen, klik op Postcode en op Invoegen, gevolgd door Woonplaats en Invoegen. Klik op Sluiten.

Plaats van de tekst bepalen

Deze woorden met punthaken zijn zogeheten velden. Deze staan in het etiket nog pal achter elkaar, maar je wilt drie regels onder elkaar en een spatie tussen de voor- en achternaam. Ga weer naar het etiket linksboven en zet de cursor precies tussen de punthaken >><< die tussen Voornaam en tv staan, dus zo Voornaam>> cursor <<tv en typ daar een spatie. Plaats ook een spatie tussen tv>>|<<Achternaam. Springt het veld <<Achternaam>> naar de volgende regel zonder dat je op Enter drukt? Geen probleem, op het etiket zelf komt dit goed.

Om het adres en de woonplaats op een nieuwe regel te laten beginnen, klik je tussen de punthaken van de achternaam en het adres en druk je op de Enter-toets. Herhaal dit tussen de velden voor het adres en de postcode. Typ ten slotte drie (!) spaties tussen de punthaken tussen de postcode en de woonplaats. Onder Stap 6 lees je waarom.

Op dit punt aangekomen, kun je iets toevoegen dat op alle etiketten moet staan. Stuur je deze adresstickers vanuit het buitenland, dan kun je onderaan Nederland of België in de betreffende taal typen. Ga hiervoor naar het etiket linksboven en druk na <<Achternaam>> op de Enter-toets. Typ dan de naam van het land waar de kaart naartoe moet. Dit hoef je slechts eenmaal te doen, alleen in het eerste etiket.

Indeling overnemen

Staan de onderdelen op hun plaats, klik dan in het taakvenster op de knop Alle etiketten bijwerken. Alle velden met punthaken worden gekopieerd. Dit is erg belangrijk! Want daardoor nemen alle etiketten de indeling van het eerste etiket over.

Deze velden tussen punthaken in Word zijn de verbindingen met de cellen in de adreslijst in Excel. Klik op Volgende: Etiketvoorbeeld. Nu worden deze velden met de echte gegevens gevuld en staat ieder adres op een eigen etiket. 

Stap 5: De etiketten controleren

Deze stap is ter controle. Word toont als voorbeeld de eerste pagina met de adressen in etiketopstelling. Je kunt hier nog adressen weghalen of toevoegen, de lijst filteren of anders sorteren. Klik hiervoor op Adreslijst bewerken. Je krijgt hetzelfde venster Geadresseerden voor Afdruk samenvoegen als in Stap 3. Heb je alle adressen die je wilt, klik dan op Volgende: Samenvoeging voltooien.

Stap 6: Etiketten afmaken

We zijn er bijna. Zoals je onder in het taakvenster ziet, kun je terug naar de vorige stappen als je nog instellingen wilt wijzigen. Wil je zien hoe alle etiketten eruitzien, klik dan op Afzonderlijke etiketten bewerken en kies in het volgende venster Alles. Er wordt een nieuw document gemaakt met de naam Etiketten1, met alle adressen op etiketten. Je kunt hier nog verbeteringen aanbrengen, voordat je de vellen met etiketten afdrukt. Controleer bijvoorbeeld of een lange naam er goed op staat.

In ieder geval staat er bij mensen zonder een tussenvoegsel een spatie te veel tussen hun voor- en achternaam. Die verwijder je snel als volgt. Klik in het tabblad Start op Vervangen (helemaal rechts, of druk op de sneltoets Ctrl+H). Het venster Zoeken en vervangen opent. Typ in het vak Zoeken naar twee spaties. Typ in het vak Vervangen door één spatie. Klik op Alles vervangen. Alle dubbele spaties worden vervangen door enkele spaties. Klik in de melding op OK en op Sluiten. PostNL ziet graag twee spaties tussen de postcode en de woonplaats. Als je in Stap 4 drie spaties tussen de punthaken hebt getypt, blijven er twee van over.

Je kunt de adressen een ander lettertype geven. Druk op Ctrl+A om alles te selecteren en kies het lettertype (cursief vindt PostNL niet fijn). Wil je meer ruimte langs de linkerkant, verbreed dan de linkermarge van alle etiketten. Klik hiervoor op Beeld / Liniaal, druk op Ctrl+A om alles te selecteren en versleep het blokje linksboven. 

Drukproef maken

Om geen kostbare etiketvellen te verspillen door misdrukken, controleer je vooraf of de afdruk goed op de etiketten terecht zal komen. Druk hiervoor alleen de eerste bladzijde af op gewoon papier. Klik op de tab Bestand en klik via Afdrukken op Afdrukken (sneltoets Ctrl+P). Kies met het menu onder Instellingen voor Huidige pagina afdrukken. Alleen de pagina waarin de cursor staat, wordt afgedrukt. Leg deze afdruk op een etiketvel, houd ze samen tegen het licht en kijk of de adressen binnen de etiketten passen. Komen de afmetingen niet overeen, ga dan terug naar Stap 2 en stel de maten bij. 

En dan: afdrukken maar!

Is alles naar wens, dan druk je de etiketten af. Leg de vellen met etiketten in de printer en let op welke kant naar boven moet. Bij een aantal printers moet je de vellen één voor één invoeren. Klik in het taakvenster op Afdrukken, kies in het volgende venster Alles en klik op OK. Heb je geklikt op Afzonderlijke etiketten bewerken, dan klik je op Bestand / Afdrukken. En daar komen de vellen met stickers uit je printer.

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.