Als je aan de slag wil met robotica, denk je waarschijnlijk niet zo snel aan Lego. De Deense fabrikant van de plastic bouwblokjes heeft echter recent zijn derde generatie programmeerbare robots uitgebracht, Mindstorms EV3.

Mindstorms is een hardware-pakket met bijbehorende software. Voor 400 euro krijg je iets meer dan 600 stukjes, hoofdzakelijk uit de serie Lego Technic. Het grootste deel van de prijs betaal je voor de sensoren en de zogenaamde 'intelligente steen', de centrale computer van EV3. Deze kleine computer heeft een 300 MHz ARM9-processor aan boord, 64 MB RAM en draait op Linux.

Via de meegeleverde usb-kabel sluit je de intelligente steen aan op je Windows-computer of Mac. Download vervolgens de bijbehorende Mindstorms-software. Met deze software programmeer je de steen en de aangesloten sensoren en motoren. In het Mindstorms-pakket vind je twee grote motoren, een kleinere motor, een kleurensensor, een aanraaksensor, een infraroodsensor en een infrarood-afstandsbediening.

©PXimport

De steentjes zullen je bekend voorkomen als je wel eens met Lego Technic hebt gebouwd. Op de achtergrond zie je de sensoren en de intelligente steen.

TRACK3R

In de doos vind je één gedrukte handleiding van de robot TRACK3R. Het is aan te raden om eerst deze robot te bouwen, zodat je bekend wordt met het concept van Mindstorms. Denk er eveneens aan dat je voor de intelligente steen 6 AA-batterijen en voor de afstandsbediening 2 AAA-batterijen nodig hebt.

©PXimport

Doordat alle sensoren en motoren Lego-aansluitingen hebben, kun je ze in elk Lego Technic-model integreren.

Naast de instructies moet je het EV3-bestand van de robot downloaden en openen in de software. Eén bestand kan uit meerdere programma's voor dezelfde robot bestaan. Vanuit de software stuur je de EV3-programma's naar de intelligente steen, zodat je robot zonder computer kan functioneren. Het is daarna natuurlijk de bedoeling dat je zelf aan de slag gaat om programma's te schrijven voor je robot. Omdat je zowel aan de software- als aan de hardware-kant flexibel bent, zijn er honderden mogelijkheden om een robot te creëren.

Intelligente steen

De intelligente steen is uitgerust met een bluetooth-module, zodat je met je Android- of iOS-smartphone of -tablet je robot kunt besturen. Wil je je robot op afstand bedienen, dan kun je een aparte wifi-dongle kopen en via internet commando's naar de robot sturen. De software werkt goed, maar vergt wel enige gewenning en kan wat onoverzichtelijk werken, mede doordat er veel gebruik wordt gemaakt van symbolen. Gelukkig vind je veel instructiefilmpjes en stap-voor-stap aanwijzingen.

©PXimport

De vijf basismodellen, op de website vind je er nog tien.

Het programmeren en bouwen van robots met Lego Mindstorms werkt verslavend en is zeker niet alleen voor kinderen.

Bij de mainstream oled-modellen is er ondertussen flink wat concurrentie. Sony heeft een reputatie voor uitstekende beeldkwaliteit, maar daar hangt een stevig prijskaartje aan. Kan Sony nog genoeg verschil maken om een hoge prijs te rechtvaardigen?

Over design kun je van mening verschillen, maar over de kwaliteit van afwerking kan er zelden discussie zijn. Zo kunnen we het ontwerp van deze Sony echt wel waarderen, maar het is de uitstekende afwerking die we echt appreciëren. Het scherm heeft geen kader, wat tegenwoordig standaard is op een tv, maar alleen een dunne donkerzilveren rand rondom. De zacht gewelfde rug heeft een mooi vierkantjespatroon.

Opstellen kan op vier manieren. De zilveren, metalen poten kun je links en rechts onder het uiteinde van het toestel monteren, of meer naar het centrum. Voor beide keuzes biedt Sony ook nog de optie om de voeten hoog of laag te monteren, afhankelijk van de vraag of je een soundbar onder het scherm wil plaatsen. Al kun je natuurlijk ook uit esthetische overwegingen voor een bepaalde positie kiezen. 

©Sony

Aansluitingen

De XR80, overigens ook bekend als de Bravia 8, is uitgerust met vier HDMI-poorten, waarvan twee HDMI2.1-poorten met ondersteuning voor ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en Nvidia G-Sync Compatible).

Hoewel Sony zelf een spelconsole in huis heeft, worden gamers niet echt verwend. Zo kun je maximaal tot 120 Hertz gaan, terwijl alle concurrenten al 144 Hertz aankunnen. We vinden het jammer dat je nog steeds geen vier HDMI2.1-poorten krijgt op wat we toch wel een hoger gepositioneerd model mogen noemen. Zeker omdat ARC/eARC op een van die HDMI2.1-poorten staat.

Gamers met meerdere 4K120-bronnen die een soundbar willen, houden zo maar één poort over die 4K120 aankan. De inputlag is wel uitstekend, met 13,5 ms (4K60) en 5,1 ms (2K120) mag Sony prat gaan op topresultaten.

📺Duizelt het je van alle termen? Hier vind je uitleg: Tv-jargon: dit betekenen al die technische termen en afkortingen

©Sony

Verder vind je een optische digitale audio-uitgang, een dubbele tv-tuner met een CI+-slot en twee usb-poorten. Wie externe usb-opslag aansluit, kan tv kijken en tegelijk een ander kanaal opnemen. De S-Center-speaker-aansluiting maakt het mogelijk om de tv te gebruiken als centerkanaal wanneer je een externe Sony-audio-oplossing gebruikt. Bluetooth, wifi en een ethernetaansluiting maken de lijst compleet. 

Beeldverwerking

Sony levert bijzonder goede beeldverwerking, die over het algemeen duidelijk maar subtiel genoeg ingrijpt om het beeld te verbeteren zonder beeldartefacten te introduceren. De upscaling levert mooie scherpe beelden, die je een beetje extra detail kunt geven via de zogeheten Reality Creation-instelling. We merkten wel dat dit beter werkte voor HD-content dan voor SD-content (zoals dvd's). Bij die laatste introduceert Reality Creation wat valse details.

©Sony

De ruisonderdrukking werkt prima, maar waar Sony tot vorig jaar een aparte instelling had om kleurovergangen vloeiend te houden (Soepele Gradatie), is die dit jaar verdwenen. Toch kan de Bravia 8 ook op dat vlak nog prima resultaten produceren. Alleen bij onze lastigste testsequenties bleven er duidelijke kleurstroken zichtbaar.

We zien een verbetering in de MotionFlow-techniek. Wie dat vroeger activeerde om snelle camerabewegingen in films toch vloeiend weer te geven, merkte dat de processor soms aarzelde en wat beeldfouten veroorzaakte. Dat probleem is nu verholpen, waardoor de tv nu zeer goede bewegingsscherpte heeft.

Knap oled-contrast, maar matig zwartdetail

Sony gebruikt in zijn line-up geen w-oled-panelen (zie kader hieronder voor uitleg) met een microlenslaag (zoals de LG G4). Voor de topplaats in de line-up (de A95L) koos de fabrikant voor QD-oled-technologie. Daarom gebruikt deze Bravia 8 een standaard w-oled-paneel van de laatste generatie.

De televisie biedt een indrukwekkende beeldkwaliteit met levendige kleuren en een uitstekend contrast, dankzij een breed kleurbereik dat 98 procent van de P3-kleurruimte bestrijkt en een hoge piekhelderheid van 825 nits op een 10 procent venster, die zelfs kan oplopen tot boven de 900 nits voor het weergeven van kleine heldere details in het beeld.

Op het volledig witte scherm houd je nog 154 nits over; dat is goed maar niet uitstekend. Het toont ook dat Sony de piekhelderheid relatief sterk dimt naarmate een groter deel van het beeld wit wordt. HDR-beelden met heldere accenten houdt de Sony uitstekend in balans door zijn eigen tonemapping-algoritme.

©Sony

Veel lichtnuances blijven bewaard, en intense heldere kleuren behouden goed hun tint. Minder goed vergaat het de tv met erg donkere beelden. Daar zien we dat er veel schaduwnuance verdwijnt. Donkere beelden krijgen daardoor sterker contrast, maar je mist veel detail. Dat zagen we bovendien ook in SDR-beelden.

Voor het meest natuurlijke beeld schakel je naar de Professional-beeldmodus. Die toonde over het algemeen mooie beelden, met natuurlijke kleuren, maar was minder accuraat dan we van Sony gewend zijn. Naast het ontbrekende schaduwdetail (in HDR en SDR) bleken in SDR de donkerste tinten wat te rood te zijn.

Geluid

Het (w)oledscherm van deze tv dient tevens als luidsprekermembraan, wat te maken heeft met het Acoustic Surface Audio+-systeem. Geluid komt daardoor rechtstreeks uit het beeld en volgt ook vrij goed de actie op het scherm. Sony heeft er dit jaar ook twee zijwaarts gerichte tweeters aan toegevoegd voor nog betere positionering en surround-effect. Het 50 watt sterke systeem ondersteunt Dolby Atmos en DTS:X. De audiokwaliteit is goed en heeft een degelijke basweergave.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Alleen onze krachtige metal-fragmenten klonken wat minder zuiver. Het maximale volume is voldoende, maar wie een grote kamer wil vullen met geluid zal het mogelijk wat krap vinden, vooral omdat de basweergave vermindert als je het geluid vrij hard zet. De surround-ervaring is goed, maar kan door het ontbreken van opwaarts gerichte speakers geen hoogte-effecten creëren.

Google TV

Sony kiest nog steeds voor Google TV en dat heeft zeker een aantal belangrijke voordelen. De Mediatek Pentonic MT5897-chipset met quad-core ARM Cortex-A73 CPU, 6GB-RAM en de Mali-G57 GPU garandeert alvast een vlotte ervaring. Daarnaast vind je op het Google TV-platform het ruimste aanbod apps, zodat je geen enkele streamingdienst hoeft te missen.

Google TV biedt uitgebreide aanbevelingen, gerangschikt per categorie, zoals actiefilm, thriller enzovoort. Een alternatieve mediaspeler (zoals VLC) of een mediabibliotheek-app (zoals Plex) maakt van de tv ook een uitstekende speler voor je thuisbibliotheek. Content van je smartphone afspelen is geen probleem dankzij ondersteuning voor Apple AirPlay 2 en Google Cast. Sony heeft ook nog een eigen streamingdienst, Sony Picture Core (het vroegere Bravia Core), waar je tal van films vindt.

©Eric Beeckmans | ID.nl

De tv wordt geleverd met twee afstandsbedieningen. De klassieke versie stoppen we onmiddellijk in de la. Onze voorkeur gaat uit naar de moderne, compacte afstandsbediening. Die gebruikt een via usb-c oplaadbare accu, heeft verlichte toetsen en vooral een eenvoudiger maar erg goede lay-out. De toetsen hebben een aangename en precieze aanslag. Rechts bovenaan staan een toets voor het snelmenu en een voor het menu met extra functies zoals het on-screen toetsenbord. Het is even wennen, maar die zijn erg handig.

©Eric Beeckmans | ID.nl

Conclusie

Deze Sony K-65XR80 met een beeldscherm van 65 inch levert erg mooi beeld, met dank aan de prima prestaties van het oledpaneel en de XR-processor. De tv verbergt wel wat schaduwdetail en de kalibratie in de Professional-modus mag iets beter; dat zijn foutjes die we niet gewend zijn van Sony. Voor gamers is het jammer dat de tv slechts twee HDMI2.1-poorten heeft. Ondanks die kritiek kunnen we stellen dat de Sony erg mooie resultaten neerzet.

De tv heeft een prachtig afgewerkt design, uitstekende beeldkwaliteit en fijne audio die dankzij het Acoustic Surface recht uit het scherm lijkt te komen. Google TV biedt alles wat je streaminghart maar kan bedenken.

Maar deze Sony blijkt wel wat te duur geprijsd te zijn. Hij zit qua prijs flink boven die van de LG C4, maar biedt daar niet echt iets unieks tegenover.

Zet 29 november in je agenda, want dan is het Black Friday! Voor techliefhebbers is dit een absolute topdag. Met elk jaar nóg spectaculairdere aanbiedingen scoor je geweldige deals op het gebied van laptops, telefoons, tablets en computerspulletjes. Spontaan shoppen kan, maar wie zich vooraf voorbereidt, loopt geen enkele mooie aanbieding mis!

Lees meer: Zo scoor je de beste deals tijdens de Amazon Prime Days

Black Friday

Je weet vast dat Black Friday bekend staat om zijn scherpe aanbiedingen, maar ken je de oorsprong van deze wereldwijde koopjesdag? Black Friday is over komen waaien vanuit Amerika, waar de dag direct volgt op Thanksgiving. Aangezien Thanksgiving altijd op een donderdag valt en veel Amerikanen er een lang weekend van maken, bleek deze vrijdag ideaal voor winkeliers om forse kortingen aan te bieden.

Hele weekend

Niet alleen deze vrijdag is het feest voor de consument, het hele weekend heb je kans op grote kortingen. De maandag na Black Friday heet Cyber Monday en dit is de dag waarop internetwinkels de laatste jaren hun grootste koopjes aanboden. Het is wel zo dat de verschillen tussen Black Friday en Cyber Monday beginnen te vervagen, je ziet tegenwoordig dat eigenlijk het hele weekend – van vrijdag tot en met maandag – de aanbiedingen je om de oren vliegen.

🚨 Meteen bookmarken: https://www.kieskeurig.nl/prijsdalers

Focus op elektronica

Black Friday is hét moment om elektronica en computerapparatuur in te slaan. Alle grote (web)winkels doen mee en bieden stevige kortingen. In het verleden kon je al flink besparen op laptops, tv's en smartphones – en dat waren niet alleen oude modellen. Elke winkel heeft wel een speciale deal die tot de grote dag geheim wordt gehouden.

Ook audiofanaten komen aan hun trekken. Verwacht flinke kortingen op soundbars, koptelefoons en speakers. Daarnaast zijn er meestal mooie aanbiedingen voor computeraccessoires zoals muizen, headsets en toetsenborden. En niet te vergeten: externe harde schijven en smarthome-apparaten zoals camera's, lampen en deurbellen gaan ook vaak met korting de deur uit.

Op = op

Het is daarom belangrijk om snel te handelen. Zie je een aantrekkelijke aanbieding, aarzel dan niet en plaats het product direct in je winkelmandje. Het is niet verstandig om lang te wachten in de hoop dat een ander hetzelfde product net iets goedkoper aanbiedt, want dan loop je het risico mis te grijpen. Als een bekende winkel zoals Coolblue, MediaMarkt of Bol een laptop, smartphone of gameconsole met een aanzienlijke korting aanbiedt, wees er dan van bewust dat deze binnen enkele uren uitverkocht kunnen zijn. Tijdens deze periode is twijfelen dus geen goede strategie!

Voorbereiden

Wie slim wil shoppen, bereidt zich goed voor. Bekijk alvast de websites waar je normaal bestelt en schrijf je in voor hun nieuwsbrieven om geen deals te missen. Sommige grote winkels zoals MediaMarkt en Bol.com starten al geruime tijd vóór Black Friday met hun aanbiedingen.

Let op: sommige deals gelden de hele week, andere wisselen dagelijks. En kijk verder dan de bekende winkels – ook bij Kruidvat, Otto, Amazon.de en Wehkamp kun je verrassend goede aanbiedingen vinden, net als vorig jaar.

©Wesley Akkerman

Cashback en andere acties

Let tijdens dit weekend niet alleen op de prijs, maar ook op andere acties die naar boven komen drijven. Cashback-acties of kortingen op je volgende aankoop waren vorig jaar veelvoorkomende aanbiedingen. Ook is het mogelijk dat bepaalde producten deze week gratis worden aangeboden. Ben je op zoek naar een nieuwe laptop? Dan is het slim om te controleren of je er dit weekend gratis software bij krijgt, of misschien ontvang je bij een tablet wel een gratis toetsenbord of hoes.

Vals spelen

Pas op met 'nepkortingen'! Sommige winkels verhogen hun prijzen vlak voor Black Friday om de kortingen beter te laten lijken. Houd daarom nu al de prijzen bij van producten die je wilt kopen. Kieskeurig.nl is hierbij een handig hulpmiddel. Als je daar een product opzoekt, laat een groene pijl omlaag zien dat de prijs echt gedaald is. Hoe hoger het getal bij de pijl, hoe meer échte korting je krijgt vergeleken met de afgelopen dagen!

Kieskeurig

Je kunt natuurlijk ook gewoon op de website van Kieskeurig zoeken komend weekend. Prijsdatabases van alle bekende webshops worden constant automatisch geüpdatet en zo kun je meteen zien in welke winkel een moederbord, nieuwe pc of je volgende smartphone het goedkoopste is. Je vindt er 10 onmisbare tips voor het shoppen tijdens Black Friday, en op de Prijsdalers-pagina krijg je meteen de allerbeste deals te zien. Wil je de beste Black Friday-deals in je inbox, meld je dan op de site van Kieskeurig even aan voor de nieuwsbrief.