Zo maak je Windows 10 privacyvriendelijk
Ben je zuinig op je gegevens? Neem geen genoegen met de standaardinstellingen in Windows 10 en zorg voor échte bescherming van je gegevens. Op het gebied van privacy valt er nog flink veel winst te behalen en wij leggen je haarfijn uit hoe je hiervoor te werk gaat.
Tip 01: Privacy in Windows 10
De afgelopen jaren heeft Microsoft flink gesleuteld aan de privacyopties in Windows 10. En eerlijk is eerlijk: op het gebied van instelmogelijkheden en duidelijkheid hebben de makers een flinke verbetering doorgevoerd. Controleer of de privacyopties zo min mogelijk persoonlijke gegevens delen. Je vindt de privacyopties in het instellingenvenster van Windows (Windows-toets+I). Kies voor Privacy. We beginnen in de sectie Algemeen. In dit venster vind je vier opties, waarvan de kans groot is dat sommige zijn ingesteld op Aan. Hier brengen we verandering in. Zet elke optie op Uit. De secties onder Algemeen open je ook. Bij Spraak zet je de schuif ook op Uit, net als bij Persoonlijke instellingen voor handschrift en typen. In het onderdeel Diagnostische gegevens en feedback wordt bepaald hoeveel gegevens over jouw computergebruik worden gedeeld met Microsoft. Deze gegevens worden gebruikt door Microsoft om eventuele fouten op te sporen en daarmee Windows te verbeteren. Deel je liever niet te veel gegevens (zoals de informatie over bezochte websites en het gebruik van apps), dan kies je in dit onderdeel voor Basis. In deze modus wordt alleen basisinformatie over de computer gedeeld. In de twee onderdelen eronder (Handschrift en typen verbeteren en Ervaringen op maat) zorg je ervoor dat de schuif ook staat op Uit.
©PXimport
Tip 02: Diagnostische info
De recente versies van Windows 10 hebben de mogelijkheid om te tonen welke persoonlijke gegevens in de loop van de tijd over je zijn verzameld. Je vindt deze mogelijkheid in het instellingenvenster Privacy, in de sectie Diagnostische gegevens en feedback. Blader naar het onderdeel Diagnostische gegevens weergeven. Standaard is de instelling die dit aangeeft uitgeschakeld en daar brengen we snel verandering in. Zet de schuif op Aan en klik vervolgens op De viewer voor diagnostische gegevens openen. Helaas is de viewer niet heel gebruiksvriendelijkheid, maar als je de tijd neemt om het bestand door te nemen, zie je uiteindelijk wel welke gegevens worden gedeeld. Je krijgt daarmee een goed beeld van de hoeveelheid en het soort gegevens dat wordt gedeeld. Nu je een beeld hebt van de verzamelde gegevens en in de vorige stappen zoveel mogelijk opties hebt afgeschermd, kun je ervoor kiezen om persoonlijke gegevens die in het verleden zijn verzameld, te verwijderen. In de sectie Diagnostische gegevens verwijderen klik je op de knop Verwijderen. Ook gegevens die op servers van Microsoft zijn opgeslagen, worden bij deze actie verwijderd. Mogelijk wordt niet alle informatie verwijderd. Om hiervan een beter beeld te krijgen, open je je persoonlijke privacydashboard (zie tip 4).
©PXimport
Meer controle over wat er met je gegevens gebeurt
-
Tip 03: Geen vragen meer!
Soms vraagt Windows je uit het niets naar je ervaring, bijvoorbeeld met een onderdeel van het besturingssysteem. Standaard is deze ‘optie’ ingeschakeld als automatisch. Heb je hieraan geen behoefte, verbied Windows dan om naar feedback te vragen. In het instellingenvenster Privacy kies je voor Diagnostische gegevens en feedback. In de sectie Frequentie van feedback kies je in het menu voor Nooit. Je wordt hierna niet meer lastiggevallen.
©PXimport
Tip 04: Persoonlijk dashboard
Best belangrijk, maar helaas weinig bekend: het privacydashboard van Microsoft, waarin je ziet welke gegevens van je worden verzameld binnen je Microsoft-account. Voor ons doel belangrijk om hier een kritische blik op te werpen. Je vindt het dashboard op de site van Microsoft. Het bestaat uit vijf tabbladen. Op de tab Overzicht zie je die verschillende activiteiten en welke gegevens hier worden verzameld. Zo is er bijvoorbeeld het onderdeel Zoekgeschiedenis, waarin je kunt zien op welke items je hebt gezocht. Of Locatieoverzicht, waarin wordt bijgehouden waar je je hebt begeven. Al deze gegevens kun je wissen. Als je het overzicht hebt geopend, kies je voor Activiteit wissen. Deze optie vind je in de rechterbovenhoek van het venster. Om in één keer alle overzichten van activiteiten te zien, klik je op Activiteitenoverzicht. Net als bij andere online diensten, zoals Facebook, heb je bovendien de mogelijkheid om een kopie van alle gegevens te downloaden, die je lokaal kunt opslaan. Kies dan voor Uw gegevens downloaden en klik op Nieuw archief maken.
©PXimport
Via het online dashboard heb je meer inzicht in verzamelde gegevens
-
Tip 05: Persoonlijke reclame
In het privacydashboard vinden we nog een ander belangrijk onderdeel: Advertentie-instellingen. Op basis van je computergebruik kunnen adverteerders persoonlijke aanbiedingen doen. Niet iedereen is hiervan gediend. Via deze pagina kun je daar een einde aan maken. Klik op Advertentie-instellingen. In de sectie Aangepaste advertenties weergeven in uw browser zet je de schuif op Uit. Ook de optie Advertenties weergeven die interessant voor u zijn schakelen we uit. Hiermee voorkom je dat gegevens over je zoek- en surfactiviteiten worden gebruikt voor het tonen van advertenties.
©PXimport
Tip 06: Hulp van buitenaf
We nemen geen genoegen met de standaardinstellingen en -programma’s in Windows. De makers van O&O ShutUp10 hebben als doel om je als Windows-gebruiker meer controle te geven over je persoonlijke gegevens. Prettig is dat je het programma gratis mag gebruiken en je het ook niet hoeft te installeren. Nadat je het hebt gedownload en gestart, vind je in het hoofdvenster de verschillende categorieën waarin de beveiligingsopties zijn ondergebracht. Zo is er onder andere een categorie Privacy, een categorie Microsoft Edge en Windows Settings. Onder elke categorie vind je de bijbehorende beveiligingsinstellingen. Door op een instelling te klikken, verschijnt een grijze balk met uitleg over de optie. Neem nu alle privacyinstellingen door. Wil je een instelling blokkeren (zodat deze niet meer actief is), dan klik je op het schuifje links van de instelling. Handig is het zoekvak rechtsboven in het venster, waarmee je specifieke instellingen kunt vinden.
O&O ShutUp10 helpt je met verborgen instellingen
-
Tip 07: Wel of niet aanbevolen
Soms is het lastig om te bepalen welke invloed het in- of juist uitschakelen van een privacyinstelling heeft. Dat weten de makers van ShutUp10 ook en daarom hebben zij dit per instelling bepaald. In de kolom Recommended (uiterst rechts in het venster) zie je per optie of deze wel of niet wordt aanbevolen. Lees je Yes, dan kun je deze optie uitschakelen. Lees je Limited, dan is het zelf af te wegen of het verbieden van de instelling de moeite waard is. Bij No kun je de instelling beter ongemoeid laten. Als je volledig vertrouwen hebt in de opvatting van de makers, kun je hun voorkeuren direct overnemen voor je eigen computer. Kies voor Actions / Apply only recommended settings. Wil je rigoureuzer te werk gaan, dan kun je ook de limited-opties activeren: kies voor Actions / Recommended and somewhat recommended settings. Gewoon álles verbieden gaat via de keuze Actions / Apply all settings. Deze laatste instelling raden we niet aan: daarmee worden ook instellingen uitgeschakeld die de privacy wél ten goede komen.
©PXimport
Zekerheid voor alles
Voordat je wijzigingen aanbrengt, is het verstandig om via ShutUp10 een herstelpunt te maken. Hiermee creëer je voor jezelf de mogelijkheid om de situatie te herstellen, in geval van problemen. Maak het herstelpunt voordat je de wijzigingen aanbrengt. Kies voor Actions / Create a system restoration point. Je kunt ook altijd terugkeren naar de fabrieksinstellingen. Kies dan voor Actions / Undo all changes (“factory settings”).
Tip 08: Instellingen bewaren
Gebruik je meerdere computers waarop je O&O ShutUp10 wilt uitvoeren? Je kunt gemaakte instellingen exporteren en ze vervolgens importeren op een andere computer. Dit bespaart kostbare tijd en je zorgt ervoor dat de instellingen op alle computers gelijk zijn. In het hoofdvenster van O&O ShutUp10 kies je voor File / Export settings. Geef een geschikte bestandsnaam op en klik op Opslaan. Het resulterende bestand kun je vervolgens op de andere computer importeren. Kies op die computer in O&O ShutUp10 voor File / Import settings en wijs het eerder gemaakte bestand aan. De instellingen worden overgenomen.
©PXimport
Tip 09: Data versleutelen
Bij een optimale privacy hoort ook een optimale beveiliging van je documenten en andere bestanden. Om je bestanden veilig achter slot en grendel te zetten, zetten we de hulp in van een extern programma: VeraCrypt. Dit programma maakt gebruik van een unieke ‘identifier’, zoals een wachtwoord, en combineert dat met een versleutelingsalgoritme. Dat laatste zorgt ervoor dat je bestanden onleesbaar worden. Met het wachtwoord maak je de gegevens weer bruikbaar. Geen enkele beveiliging is waterdicht, maar met goede versleuteling zijn je gegevens wel een stuk veiliger. Prettig aan VeraCrypt is dat het programma opensource is en continu wordt verbeterd. Je bepaalt zelf welke bestanden je versleutelt. Met VeraCrypt heb je de mogelijkheid om de volledige schijf te versleutelen of juist alleen specifieke gedeelten. Dat kan handig zijn als je een gedeelte van de schijf wilt reserveren voor vertrouwelijke bestanden. VeraCrypt maakt dan een ‘Encrypted File Container’ aan. Om toegang tot deze ‘afgesloten ruimte’ te krijgen, maak je gebruik van een wachtwoord.
©PXimport
Tip 10: Volume maken
Voordat je aan de slag gaat met het versleutelen van je bestanden, zorg je eerst voor een reservekopie van je bestanden. Het is belangrijk dat je eerst bekend raakt met de werking van VeraCrypt en voorkomt dat je per ongeluk de toegang tot je kostbare bestanden kwijtraakt. Ben je volledig bekend met de werking, dan kun je de reservekopie (met de bestanden die immers nog niet zijn versleuteld) naar eigen inzicht verwijderen of opbergen in een kluis waar ze alsnog veilig zijn. Maak de reservekopie van de bestanden bijvoorbeeld op een externe schijf.
Alles in orde? Dan is het tijd om verder te gaan met VeraCrypt. Eerst maken we een nieuw volume aan. Klik op de knop Create Volume. Een wizard loodst je door de stappen. Bepaal welk deel je wilt afschermen. Wil je een specifiek gedeelte afschermen, dan kies je Create an encrypted file container. Naar deze optie gaat onze voorkeur uit: je zorgt hiermee voor een veilige omgeving, maar houdt de flexibiliteit van snelle toegang tot onderdelen die je niet per se hoeft te versleutelen. Wil je een volledige partitie of de hele schijf versleutelen, dan kies je voor Encrypt a non-system partition/drive. Wil je ook dat Windows zelf wordt versleuteld, dan is er de optie Encrypt the system partition or entire system drive. Dit betekent uiteraard wel dat er om een wachtwoord wordt gevraagd zodra je de computer opstart, voordat Windows wordt geladen. Bevestig je keuze met een klik op Next.
©PXimport
Tip 11: Volumes verbergen
VeraCrypt biedt de mogelijkheid om de versleutelde volumes te verbergen. Ze zijn dan niet zichtbaar in bijvoorbeeld Windows Verkenner. Wij kiezen voor Standard VeraCrypt volume. Klik op Next en geef aan op welke locatie het versleutelde volume moet worden opgeslagen. Dat kan op de vaste schijf zijn of op een externe medium zoals een usb-stick. Klik op Next. Voor de versleuteling van bestanden ondersteunt VeraCrypt meerdere algoritmen. Je krijgt dan ook de keuze van welk algoritme je gebruikt wilt maken. Het veranderen van het standaardalgoritme is niet nodig voor de gemiddelde gebruiker: wij kiezen dan ook voor de geselecteerde versleuteling. Klik op Next. Hierna geef je aan hoe groot het versleutelde volume mag zijn, bijvoorbeeld 2 GB of 1 TB. Zorg ervoor dat je een omvang kiest die ook beschikbaar is op de schijf waarop je de versleutelde bestanden onderbrengt. Klik op Next om te bevestigen.
©PXimport
