Wilt u zelf een webserver opzetten of een eigen ftp-server laten draaien? En mogen alleen bepaalde pc's in uw thuisnetwerk gebruik maken van MSN of LimeWire? Het toewijzen van een vast ip-adres biedt uitkomst.[afbeelding0]Om met meerdere pc's dezelfde internetverbinding te kunnen delen, hebt u een router of modem met router nodig.

Wilt u zelf een webserver opzetten of een eigen ftp-server laten draaien? En mogen alleen bepaalde pc's in uw thuisnetwerk gebruik maken van MSN of LimeWire? Het toewijzen van een vast ip-adres biedt uitkomst.[afbeelding0]Om met meerdere pc's dezelfde internetverbinding te kunnen delen, hebt u een router of modem met router nodig. Zo'n router zorgt ervoor dat de twee netwerken, internet en het thuisnetwerk, met elkaar verbonden worden en dat het ene ip-adres (zeg maar huisnummer) dat uw internetaanbieder u toewijst door meerdere pc's gedeeld kan worden. De router maakt hiervoor een slimme vertaalslag en deelt nieuwe interne ip-adressen uit om de pc's bij u thuis uit elkaar te houden. Op het moment dat een pc een pakje naar buiten stuurt (bijvoorbeeld door een webpagina op te vragen), onthoudt uw router van welke pc deze aanvraag afkomstig is. Op het moment dat het antwoord komt - in dit geval de webpagina - wordt dit netjes doorgestuurd naar de pc die de aanvraag indiende. Dit doorsturen van verkeer wordt gedaan door een router-onderdeel dat NAT heet. Een router heeft als bijkomend voordeel dat de pc's in uw thuisnetwerk niet zichtbaar (en minder kwetsbaar) zijn vanaf het internet.

DHCP

Waarschuwing!

Wees voorzichtig met het verwijderen van items uit Apparaatbeheer. Niet alle vervaagde items zijn overbodig. Maak een herstelpunt met Systeemherstel zodat u dit eventueel terug kunt zetten. Verwijder alleen items als u echt heel zeker weet dat ze niet meer van nut zijn en verwijder liefst zo min mogelijk tegelijk. Controleer na een herstart of Windows nog goed werkt. Als Windows niet meer goed start, drukt u op F8 tijdens het opstarten (voordat Windows start). Er verschijnt een opstartmenu. Kies met de pijltoetsen de optie Laatst bekende juiste configuratie en druk op Enter om de vorige configuratie terug te zetten.

Dat toekennen van ip-adressen aan de pc's in uw thuisnetwerk gebeurt automatisch en wordt gedaan door de DHCP-server in uw router. Deze kijkt eerst welke ipadressen nog niet bezet zijn en kent het eerstvolgende ip-adres dat vrij is toe. Het allereerste ip-adres in uw netwerk, meestal 192.168.1.1 of soms 192.168.0.1 of 192.168.2.1, behoort aan uw router toe. Typt u dit adres in uw browser dan kunt u uw router configureren. De eerste pc in uw netwerk die aangezet wordt krijgt meestal 192.168.1.2 en de volgende 192.168.1.3 en zo verder. Naast het uitdelen van ip-adressen zorgt DHCP er ook voor dat de pc's die een ip-adres krijgen, ook weten wat de DNS-servers zijn. DNS-servers zijn computers op internet die webadressen zoals computeridee.nl vertalen naar ip-adressen. Ze zijn nodig om er voor te zorgen dat de juiste site in uw browser wordt weergeven. Iedere provider heeft meerdere DNS-servers - of eigenlijk telefoonboeken - die hiervoor gebruikt kunnen worden. Krijgt uw pc met de eerste (primaire) geen contact dan wordt automatisch van een tweede (secundaire) gebruikt gemaakt. Zouden we bij het aanzetten van uw pc meeluisteren, dan zou het gesprek er ongeveer zo uitzien:

Deze methode werkt uitstekend, want dankzij DHCP hoeft u helemaal niets te configureren. Er is echter een nadeel: het ip-adres dat uw computer via DHCP krijgt toegekend, zal iedere keer wanneer u deze inschakelt anders zijn.

Vast ip-adres

Bij normaal gebruik is er niets aan de hand, maar als u een thuis-server wilt gaan gebruiken of alleen wilt dat bepaalde pc's met MSN of LimeWire overweg mogen, dan verdient een vast ip-adres de voorkeur. Als uw huisnummer iedere dag anders zou zijn, is dit bij het versturen van post geen probleem maar het verkleint de kans dat u iedere dag de krant in de bus krijgt. Ter illustratie: Stel u hebt in uw thuisnetwerk een computer die u als ftp-server wilt gebruiken. Dan weet u dat verkeer van buitenaf (= internet) via poort 21 (de poort die door ftp wordt gebruikt) naar die ftp-pc moet worden doorgestuurd. In uw router kunt u dit instellen waarbij u moet aangeven wat het ip-adres is van de ftppc. Heeft deze pc echter een dynamisch ip-adres, dan zal dit vermoedelijk bij elke herstart veranderen. Het gevolg hiervan is dat uw ftp-server niet langer bereikbaar is. Met een vast ip-adres is hij echter altijd bereikbaar.

Methode 1

[afbeelding0]Een pc een vast ip-adres toekennen kan op twee manieren. Bij de eerste methode dwingt u de router uw pc een bepaald ip-adres toe te kennen. Dat doet u door de netwerkinstellingen van de betreffende computer aan te passen. Hiervoor gaat u naar het Configuratiescherm en kiest u voor Netwerk- en internetverbindingen, Netwerkverbindingen. Klik met de rechtermuisknop op uw netwerkverbinding en kies voor Eigenschappen. Dubbelklik nu in het lijstje op Internet-Protocol (tcp/ip). Kies nu voor Het volgende ip-adres gebruiken. Vul nu bij ip-adres in 192.168.1.60 als u routeradres 192.168.1.1 hebt. Controleer dit in de handleiding. Vul indien de router 192.168.0.1 heeft het ip-adres 192.168.0.60 in. Geef bij Subnetmasker 255.255.255.0 in en bij Standaard-gateway het adres van uw router. U ziet ook dat u nu handmatig de adressen van de DNS-servers moet ingeven. Deze zijn afhankelijk van uw internetprovider en we raden u aan, voordat u de netwerkinstellingen wijzigt, deze te controleren op de online helpdesk van uw aanbieder. Klik vervolgens op OK. Als het goed is worden de netwerkinstellingen ververst en wordt de volgende conversatie gevoerd.

Check vervolgens de instellingen door uw browser te starten. Kunt u surfen? Dan werkt alles naar behoren. Zo niet, dan moet u de netwerkinstellingen controleren en opnieuw aanpassen.

Methode 2

[afbeelding0]Bij de tweede methode om een vast ip-adres te krijgen, benut u een uniek adres dat de netwerkkaart in uw pc al heeft: het zogeheten mac-adres, ook wel fysiek-adres genoemd. Dit is een unieke cijfer-/letterreeks die ieder netwerkapparaat van zijn fabrikant heeft gekregen en waarmee uw pc zich binnen uw eigen netwerk kan onderscheiden van andere netwerkapparaten zoals modems, routers, pc's, etc. In het onderdeel Wat is mijn ip- of mac-adres? leest u hoe u ontdekt wat het mac-adres is van uw pc. In uw router is een apart onderdeel, Mac Address Control, waarin u kunt aangeven welk ip-adres moet worden toegekend aan een pc (of beter: netwerkinternet kaart van een pc) die een bepaald mac-adres gebruikt. Raadpleeg hiervoor de handleiding. Het handige van deze methode is dat u verder niets hoeft te veranderen aan de netwerkinstellingen op de pc. Als alles goed is ingesteld vindt tussen router en pc de volgende conversatie plaats.

Router configureren

[afbeelding0]U bent nu klaar voor de volgende stap: het instellen van de regels op uw router. Hiermee bepaalt u welk inkomend verkeer direct naar de pc met het vaste ipadres moet worden gestuurd. Hiervoor gebruikt u de handleiding en moet u wat geduld hebben. Maar het eindresultaat is dat u totale controle hebt over al het verkeer in uw netwerk.

Wat is mijn ip- of mac-adres?

[afbeelding0]Wilt u weten wat uw ip-adres of mac-adres is? Ga dan naar Start, Programma's, Bureau-accessoires, Opdrachtprompt. Type nu 'ipconfig /all'(zonder aanhalingstekens) en druk op Enter. Achter 'Fysiek adres'ziet u wat het macadres is. Ook uw huidige ip-adres wordt netjes vermeld. Bij een dynamisch ip-adres zal dat iedere keer als u de pc aanzet veranderen, bij een vast ip-adres blijft dit gelijk.

LG blijft verbetert de oled-techniek nog veel verder en dat werpt dit jaar eindelijk zijn vruchten af. De LG OLED EVO 65G56LS is uitgerust met een nieuw type oled-paneel dat aanzienlijk meer piekhelderheid en kleurbereik levert. Daarnaast heeft LG webOS 25 uitgerust met een aantal AI-functies die het gebruiksgemak moeten verbeteren.

De nieuwe G-serie van LG is verkrijgbaar in twee versies. Een met een centrale voet in doos zoals ons testmodel, te herkennen aan de letters ‘LS’ achteraan en een model met een meegeleverde wandbeugel, die modellen hebben de letters ‘LW’ achteraan. De G-reeks mikt nog steeds in eerste instantie op wandmontage. Het toestel zelf is 24mm diep, dat lijkt misschien veel, maar die dikte heeft het wel over het hele oppervlak. Er is geen behuizing voor elektronica die verder uitsteekt. De rand is afgewerkt met een zilverkleurige strip, en dat geeft deze tv van opzij bekeken echt een premium look. De wandbeugel is verstelbaar, je kunt het toestel beperkt links en rechts draaien. De voet kun je monteren in twee posities, hoog en laag, in de hoge positie is er ruim plaats voor een soundbar. Het moet gezegd ook op een tv-meubel ziet hij er prima uit, wandmontage is zeker geen verplichting. 

Aansluitingen

De selectie aansluitingen die LG gebruikt is al enige tijd onveranderd gebleven, maar is dan ook erg goed. Met vier hdmi-poorten die allemaal de maximale hdmi 2.1-bandbreedte (48Gbps) leveren, zitten gamers in ieder geval gebeiteld. Verdere gamingfuncties zijn ALLM, 4K120 en VRR (AMD FreeSync en NVIDIA G-Sync). PC-gamers kunnen zelfs tot 4K165 gaan, dat is een duidelijke upgrade ten opzichte van vorig jaar. Input-lag is altijd een sterk punt geweest bij LG, dat is dit jaar niet anders, in 4K60 meten we 10,5ms, in 2K120 zelfs maar 5,5ms. Op poort 2 kan je ARC/eARC gebruiken, gamers die een soundbar willen aansluiten, houden nog steeds drie volwaardige HDMI-poorten over. 

Wil je de opstelling zo netjes mogelijk houden, altijd mooi bij een premium tv, dan kun je de bijgeleverde IR-blaster gebruiken om brontoestellen te besturen met de LG-afstandsbediening, ook als die apparaten bijvoorbeeld in een kast staan. De G5 ondersteunt het WiSA-protocol (Wireless Speaker and Audio Association), maar is beperkt tot 2.1-configuraties. Daarmee is jammer genoeg geen draadloze surroundopstelling mogelijk. Alle kabels kun je via twee clips en twee verzonken kanalen wegleiden naar de voet. 

Nieuw oled-paneel, nieuw record

Nieuwe ontwikkeling op vlak van oled-technologie zijn niet uitzonderlijk. Twee jaar geleden introduceerde LG bijvoorbeeld oled-panelen met een laag microlenzen die voor een mooie verbetering in helderheid zorgden. Die microlenzen zijn op de G5 echter niet meer aanwezig. In ruil gebruikt dit model een gloednieuw paneel dat een andere opbouw van de oled-materialen gebruikt. Onder de naam OLED evo Met Brightness Booster Ultimate belooft de G5 hogere piekhelderheid en een breder kleurbereik. En dat blijken geen loze beloftes. Op het 10%-venster haalt de G5 2409 nits, en op een volledig wit beeld zelfs 356 nits. 

Dat alles gemeten in de uitstekend gekalibreerde HDR Filmmaker mode. Ter verduidelijking, dat is een 50 procent verbetering tegenover de G4 van vorig jaar, en voldoende om de kop van het oled-peloton aan te voeren. Vooral de verbetering op het volledig wit veld is impressionant. Daardoor moet de G5 nu de helderheid veel minder laten dalen als het beeld veel wit bevat, iets wat op vorige generaties nog merkbaar was. Ook het kleurbereik is weer groter geworden, en met 99,9% P3 is de G5 perfect uitgerust voor prachtige HDR-beelden. Het paneel had een uitstekende uniformiteit en weert zeer goed reflecties. De kijkhoek is prima.

De Filmmaker Mode is er voor wie minimale beeldverwerking wil, en de mooiste beelden getrouw aan de intentie. In SDR laat dat prachtige resultaten zien, maar de echte pracht van de G5 komt tevoorschijn bij HDR-beelden. Ook hier is de kalibratie nagenoeg perfect met enorm veel witdetail, intense kleuren, en dankzij de hoge piekhelderheid tintelende lichtaccenten. Kleuren worden goed bewaard als ze zeer helder zijn, dat dankt de tv aan het nieuwe paneel. Enkel in de donkerste beelden laat de G5 wat steken vallen. Er is veel schaduwdetail, maar in sommige beelden merken we veel ruis die het beeld ruw maakt en detail verbergt. In een ander geval was er wat blokvorming en bandvorming zichtbaar. We hopen dat LG nog wat aan de software kan sleutelen. 

Prima beeldverwerking

De Alpha11 beeldprocessor is aan zijn tweede generatie toe, maar nieuwe features lijken er niet te zijn. De upscaling en ruisonderdrukking zijn erg goed. In deinterlacing van 1080i-beeld merkten we op een testpatroon opnieuw een foutje waardoor kamvorming zichtbaar was, al bleek dat bij de meeste content niet tot problemen te leiden. Kleurstroken in zachte gradiënten elimineer je met de Vloeiende Gradatie-instelling, maar activeer die enkel als je het echt nodig acht, en dan alleen in de laagste stand. In een van onze testclips veegde die instelling ook wolken uit de lucht. Ook de dynamische tonemapping waar we gebruikelijk erg tevreden over zijn, laat je op dit model beter uit inactief.

Die maakte het beeld te helder, waardoor het aan contrast en impact verliest. Bovendien levert de G5 ook zonder dynamische tonemapping knap beeld. Goede punten waren er voor de bewegingsscherpte. Het oled-paneel laat nauwelijks of geen dubbele rand optekenen rond bewegende voorwerpen. Wie in 24Hz-filmmateriaal te veel last heeft van judder bij snelle camerabewegingen, activeert best TruMotion, bijvoorbeeld in ‘Cinematografische Beweging’ als je minimale invloed wenst. Maar ook hogere instellingen leverden goede resultaten, en de G5 toonde erg weinig beeldfouten zelfs met TruMotion in de Vloeiend-stand. 

Geen DTS-ondersteuning meer

Het is jammer, maar de G5 ondersteunt alleen nog maar Dolby Atmos, geen DTS meer. Vooral voor mensen met een uitgebreide bibliotheek Blu-ray schijven is dat een tegenvaller. Streaming gebruikt overwegend Dolby Atmos, dus daar weegt dat gebrek minder. De 60 Watt 4.2 kanaalsoplossing leek ons onveranderd. De klank is goed gebalanceerd, met een warm karakter en duidelijke baslijn. Zelfs surround is goed hoorbaar. Voor veel mensen zal dit volstaan, maar voor echte bioscoop audio zal een soundbar toch vereist zijn. Nieuw dit jaar is de Personal Sound Wizard. Die laat je een aantal keer in groepen van vier fragmenten horen met verschillende geluidsinstellingen, jij duidt aan wat je het best vindt klinken. Na de test bepaalt de processor op basis van je keuzes je geprefereerde klankinstellingen. Iets gelijkaardig bestond vorig jaar al voor beeld, maar we vinden dat je daar beter voor Filmmaker Mode of Cinema beeldmode kiest. Bij audio mogen persoonlijke voorkeuren wat meer doorwegen. 

WebOS 25, AI als persoonlijk hulpje

Kunstmatige intelligentie moet de nieuwe troef zijn van webOS 25, maar al deze nieuwe functies bleken niet te werken in het Nederlands. Voice ID, waarbij de tv je herkent op basis van je stem is nog niet beschikbaar in Nederlands. Maar ook andere functies, zoals de AI Chatbot die je moet helpen bij eenvoudige vragen zoals het aanpassen van beeldkwaliteit of aanbevelingen geven voor content, leek zelden te weten wat hij met onze vragen moest doen. LG kondigde ook generatieve kunst aan die je kan gebruiken in de screensaver, maar ook dit was nog niet beschikbaar. Nu missen we die AI-functies wel niet, de G5 is zo ook gebruiksvriendelijk, maar we hopen toch dat dit via software updates verbeterd wordt. 

In dit overzichtsartikel vind je alle informatie over webOS. WebOS 25 is van uitzicht niet echt veranderd op wat details na. Zo kan je live tv en HDMI-ingangen nu als tegels toevoegen in de rij met apps op het Home-scherm. Apps en Quick Cards die je niet gebruikt, kan je verbergen. Het app-aanbod is erg ruim en de G5 ondersteunt Airplay2 en Google Cast. LG toont helaas reclame op het Home-scherm en in de screensaver, lees in dit artikel hoe je reclame verwijdert.

De ‘Magic Remote’ heeft een nieuw ontwerp gekregen. Een rechthoekige vorm met afgeronde hoeken, en vooral minder toetsen. Weg zijn de cijfer- en kleurtoetsen, de volume- en kanaaltoetsen zijn nu kanteltoetsen. De mute-toets is verdwenen, muten doe je door de volume knop lang naar beneden te duwen. De ingangen-toets is vervangen door een Home Hub-toets, maar wanneer je die lang indrukt, toont de tv de ingangen. De aanwijsfunctie is gebleven, je kan de cursor op het scherm besturen door de afstandsbediening te bewegen. De afstandsbediening oogt moderner, en het gebruiksgemak is prima, maar we zouden hem niet beter noemen dan de oude versie. 

Conclusie

LG toont met de G5 dat er nog flink wat vooruitgang geboekt kan worden in oled-technologie. Perfect is deze tv echter nog niet, vooral in heel donkere beelden moet LG de software nog aanpassen om ruis en zichtbare gradaties te vermijden.  De OLED65G56LS haalt uit het nieuwe oled-paneel echter wel een indrukwekkende piekhelderheid, en erg ruim kleurvolume. We durven bijna zover gaan om te zeggen dat hij de klassieke zwakke punten van oled elimineert. Samen met de uitstekende kalibratie geniet je zo in Filmmaker Mode van bijna referentie beeldkwaliteit.

De ingebouwde luidsprekers leveren een aangename klank, wel jammer dat LG DTS-ondersteuning geschrapt heeft. De nieuwe AI-features in webOS 25 moeten duidelijk nog verder rijpen, voorlopig leveren ze geen meerwaarde, maar webOS blijft wel erg gebruiksvriendelijk. De nieuwe afstandsbediening sluit aan bij de moderne trend met minder toetsen. Gamers tot slot vinden op de G5 alles wat ze maar kunnen wensen. Dit is een topmodel, met een bijhorend prijskaartje, maar hij is het zeker waard.

Het is misschien niet het eerste waar je aan denkt, maar ook Android heeft – net als Windows – een klembord. Daarmee kun je gemakkelijk tekst kopiëren van de ene app naar de andere. Maar hoe open je dat klembord eigenlijk? En waar vind je wat erop staat? Je leest het in dit artikel!

Tekst of afbeeldingen kopiëren en plakken: het is een van de basisfuncties van elk besturingssysteem. Ook Android ondersteunt dit natuurlijk. Je kunt iets kopiëren in de ene app en het vervolgens plakken in een andere. Maar het Android-klembord kan meer dan alleen dat. Alles wat je kopieert, wordt daar namelijk tijdelijk opgeslagen. Handig als je per ongeluk iets hebt weggehaald, iets wilt terugvinden of gewoon even wilt kijken wat je allemaal hebt gekopieerd.

Let wel: hoe je precies bij het klembord komt, hangt af van je toestel en de Android-versie die je gebruikt. Zo hebben merken als Samsung en LG hun eigen klembordfunctie ingebouwd. Andere toestellen vereisen meestal een specifieke toetsenbord-app om het klembord te kunnen openen. In dit artikel leggen we je uit hoe je dat doet met zo’n toetsenbord-app.

Klembord binnen toetsenbord-apps

Om toegang te krijgen tot het klembord, heb je een toetsenbord-app nodig die die functie ondersteunt. Populaire keuzes zijn Gboard van Google en SwiftKey van Microsoft. Beide bieden vergelijkbare klembordfuncties, dus je kunt zelf kiezen welke je het prettigst vindt. Download en installeer de app, en stel deze daarna in als je standaard toetsenbord.

©PXimport

Met een ander toetsenbord in Android heb je meer mogelijkheden.

Dat instellen doe je via het instellingenmenu van je Android-telefoon. Gebruik het zoekveld bovenin het scherm en typ 'toetsenbord'. Je krijgt dan een lijst met resultaten. Kies de optie waarmee je het standaard toetsenbord kunt wijzigen en tik daarop.

Kies vervolgens de toetsenbord-app die je net hebt geïnstalleerd, zoals Gboard of SwiftKey. Let op: de vormgeving van de instellingen kan per toestel verschillen. Gebruik je liever een andere toetsenbord-app met klembordfunctie? Geen probleem – zolang je maar de juiste app selecteert bij het instellen.

Tekst kopiëren en plakken

Het klembord werkt meestal alleen met tekst. Wil je iets kopiëren naar een andere app? Selecteer dan een stuk tekst en kopieer het. Open bijvoorbeeld WhatsApp, ga naar een chat en houd het tekstveld even ingedrukt om de tekst direct te plakken. Soms zie je ook een klembordsymbooltje verschijnen, net boven het toetsenbord en onder het tekstveld. Tik daarop om het volledige klembord te openen.

Zie je dat symbooltje niet meteen? Dan krijg je waarschijnlijk eerst de suggestie om alleen de laatst gekopieerde tekst te plakken. Tik in dat geval op het witte rondje met het pijltje naar rechts – zo krijg je alle opties te zien.

Onder het kopje Recent zie je een lijstje met wat je als laatste hebt gekopieerd. Tik op een item om het direct in het tekstveld te plakken. Let wel: deze lijst wordt na een tijdje automatisch geleegd. Gebruik je vaak dezelfde tekst? Dan kun je die vastpinnen, zodat hij bewaard blijft. Zowel Gboard als SwiftKey ondersteunen deze functie: houd het item ingedrukt en kies voor Vastpinnen.

Klembord sinds Android 13

Sinds Android 13 is het klembord flink verbeterd. De basis is nog steeds hetzelfde: je kopieert tekst of een afbeelding in de ene app en plakt die in een andere. Maar de manier waarop je het klembord gebruikt, is een stuk handiger en overzichtelijker geworden. Dat maakt het werken met meerdere fragmenten tegelijk een stuk efficiënter.

Een van de grootste vernieuwingen is dat je nu meerdere items kunt bewaren – zowel tekst als afbeeldingen. Alles wat je kopieert, verschijnt in een nieuw klembordpaneel. Je opent dat paneel via het meldingscentrum of door een tekstveld lang ingedrukt te houden. Daar kun je door je gekopieerde items bladeren, kiezen wat je wilt plakken, en dingen die je niet meer nodig hebt, direct verwijderen. Je kunt zelfs een tekstfragment nog aanpassen voordat je het plakt.

Het klembordpaneel dat in Android 13 zijn intrede heeft gemaakt.

Met de komst van Android 13 werden er ook meteen een aantal nieuwe privacyfuncties voor het klembord geïntroduceerd. In eerdere versies konden apps op de achtergrond soms ongemerkt meelezen wat je had gekopieerd – met alle risico’s van dien. Nu heb je als gebruiker veel meer controle. Zo is er een nieuwe toestemmingsvraag voor klembordtoegang én krijg je een melding als een app probeert mee te kijken. Een stuk veiliger dus.