ID.nl logo
Gratis video’s downloaden en converteren naar een ander formaat
Huis

Gratis video’s downloaden en converteren naar een ander formaat

Je beschikt over een mooie videocollectie of hebt een online video op het oog die je wilt downloaden van YouTube. Eén probleem: het zijn allemaal verschillende, logge bestandsformaten, of alleen beschikbaar op een streamingplatform. Niet handig als je ze wilt gebruiken, bijvoorbeeld op een smartphone of tablet. Hoe converteer je gratis je favoriete video’s in een handomdraai? ID.nl legt het uit.

Als je een videocollectie of online video wil converteren naar een ander formaat ben je bij ons aan het juiste adres. In dit artikel laat ID.nl jou zien hoe je gemakkelijk beeldmateriaal kan omzetten. We behandelen het volgende:

Er bestaan verschillende situaties waarin je je favoriete beeldmateriaal graag omzet naar een ander bestandsformaat. Heb je bijvoorbeeld een videobestand dat je graag meeneemt naar familie en vrienden en ter plekke toont op je telefoon of tablet? Het is dan prettig om het bestand zo compact mogelijk te maken. Heb je een favoriete video die helaas alleen op een videoplatform (zoals YouTube) beschikbaar is? Dan kun je die video alsnog omzetten naar lokaal formaat, zodat je meer vrijheid hebt. Er bestaan verschillende programma’s voor het omzetten van video’s, zowel betaald als gratis. In dit artikel gebruiken we het gratis Handbrake voor het converteren van lokaal opgeslagen materiaal en het eveneens kosteloze Kabuu Video Downloader voor het downloaden van video’s en desgewenst extraheren van daarin aanwezige audio. 

 

Copyright 

Werk je met beeld en geluid? Houd altijd rekening met de auteursrechten. Bijvoorbeeld als je video’s lokaal bewaart of geluid van video’s vastlegt en gebruikt. Dat iets technisch mogelijk is, betekent nog niet dat het juridisch mag. Controleer dat per video- of audiobron en respecteer de auteursrechten. 

 

HandBrake 

Online vind je talloze programma’s voor het omzetten van video’s. Helaas wisselt de kwaliteit flink en word je in ongunstige gevallen bestookt met advertenties en zelfs malafide bestanden om te downloaden. Voor ons doel maken we gebruik van HandBrake. Dit is een opensource-programma dat zich richt op het transcoderen van video’s. Je vindt de nieuwste versie op www.handbrake.fr. Mogelijk is er na de installatie nog een .NET-component van Windows nodig: het installatieprogramma geeft aan wanneer dit het geval is en leidt je naar de relevante downloadpagina. 

HandBrake helpt je bij het omzetten van videobestanden. 

In het hoofdvenster van HandBrake kun je een bestand of een volledige map omzetten. In het linkerdeel van het venster vind je de opties: kies voor Folder (Batch Scan) als je een volledige map in één keer wilt omzetten. Gaat het om een individueel bestand, dan kies je voor File. Rechts in het venster vind je een groot vlak waarnaar je bestanden of mappen kunt verslepen. Hierna wordt het detailvenster geopend. Het bovenste gedeelte van het venster bevat de details van de ingeladen video. Bij Preset geef je aan wat de gewenste resolutie en beeldkwaliteit zijn. Neem de tijd om deze lijst door te nemen: hier bepaal je voor welk doeleinde de video geschikt is. 

Bepaal welke bestanden je wilt omzetten. 

Uitvoerformaten 

In de lijst met presets zie je voorgedefinieerde formaten, zoals Fast 1080p en Very Fast 480p30. In de praktijk is het verstandig om formaten die je aanspreken, uit te proberen en hierna te bepalen of het resultaat naar wens is. In de categorie Web vind je formaten die zijn afgestemd op specifiek onlinegebruik. Wil je de video bijvoorbeeld gebruiken voor e-mail, dan kun je kiezen voor Gmail Medium 5 minutes 480p30. Ook vind je hier formaten specifiek voor videodiensten, zoals Vimeo (kies bijvoorbeeld Vimeo YouTube HG 1080p60). Verder biedt HandBrake kant-en-klare presets voor apparaten. Dat is interessant als je het materiaal geschikt wilt maken voor gebruik op bijvoorbeeld een Android-telefoon of iPhone. Ook voor het afspelen van de video op apparaten zoals Chromecast en je spelconsole zoals PlayStation, zijn presets beschikbaar. 

Je kunt kiezen uit een keur aan formaten, ook op apparaatniveau. 

Verder vinden we een aparte sectie met allerhande populaire mkv-formaten en zijn er secties met formaten die pas verschijnen wanneer het bronbestand en de computer hiervoor geschikt zijn, zoals 4K-videoformaten. Je hoeft geen genoegen te nemen met een standaardpreset, maar kunt ook een eigen preset maken. Hierover lees je verderop, bij ‘Eigen presets’. 

 

Details opgeven 

Het tweede gedeelte van het venster is opgebouwd uit een aantal tabbladen, waarvan Summary het belangrijkst is. Hier bepaal je naar welk formaat de video wordt omgezet. Kies het formaat bij Format, bijvoorbeeld het populaire (en breed ondersteunde) MP4. Gaat het je alleen om het omzetten van de video en heb je geen aanvullende wensen, zoals het aanpassen van de afmetingen, dan geef je bij Save As aan waar het bestand mag worden opgeslagen en welke bestandsnaam wordt gebruikt. 

 

Klik hierna op When Done. Hier bepaal je wat er moet gebeuren nadat het bestand is omgezet. Zo kun je ervoor kiezen om de computer automatisch af te sluiten (Shutdown) of in de slaap- of stand-bystand te schakelen (Sleep of Hibernate). Tevreden over de instellingen? Klik op de knop Start Encode. Wil je eerst het resultaat bekijken, dan klik je op de knop Preview. Een nieuw venster opent: klik op Live Preview om een voorbeeldweergave te bekijken. 

Rechts in het venster vind je een voorbeeldweergave. 

 In één keer los 

Wil je meerdere bestanden omzetten? Je hoeft gelukkig niet alle bestanden per stuk om te zetten. Maak in plaats daarvan gebruik van de wachtrij. Nadat je de instellingen voor een bestand hebt opgegeven, klik je niet op de knop Start Encode, maar klik je op de knop Add to Queue. Wil je de rij bekijken? Klik op de knop Queue. Het cijfer ernaast geeft het aantal items in de wachtrij weer. Via hetzelfde overzichtsvenster kun je de conversie aftrappen. Klik daartoe op de knop Start Queue. Ook hier vind je de optie When Done, waarmee je bepaalt wat er met de computer moet gebeuren na het verwerken van de wachtrij. 

 

Eigen presets 

Hoewel HandBrake een flinke hoeveelheid bruikbare presets kent, heb je mogelijk eigen wensen. Maak je vaak gebruik van dezelfde instellingen, dan is het handig om deze als eigen preset op te slaan. Zo kun je ze altijd snel oproepen. Nadat je alle instellingen naar je hand hebt gezet, klik je op de knop Presets en kies je voor Save New Preset. Een nieuw venster opent. Geef een passende naam (Name) en beschrijving van de preset (Description) en bepaal in welke categorie de eigen preset moet verschijnen. Bij Resolution Limit geef je de maximale toegestane resolutie aan. Bij Audio kun je aangeven welke audiotracks als standaard moeten worden gebruikt (als er meerdere audiolagen aanwezig zijn) en bij Subtitles geef je optioneel aan welke standaardtaal voor ondertiteling actief moet zijn. Zodra je de informatie hebt opgegeven, klik op je Add. De preset wordt aan de lijst toegevoegd en is voortaan snel toegankelijk. 

 

Nog meer controle 

Tijd om een blik te werpen op de overige tabbladen. Open de tab Dimensions. Hier vind je instellingen om de oriëntatie van het beeld aan te passen. Werp hiervoor een blik op de sectie Orientation and Cropping. Zo kun je het beeld spiegelen (plaats een vinkje bij Flip), maar het beeld ook roteren (via Rotation). Die laatste optie is vooral handig bij oudere video’s die mogelijk geen volledig horizontaal beeld hebben (bijvoorbeeld scans van oude VHS-banden). 

 

In de sectie Resolution and Scaling kun je de resolutie van het materiaal aanpassen, maar ook een eigen resolutie bepalen als je specifieke wensen hebt. Verwijder dan eerst het vinkje bij Optimal Size. Hierdoor wordt de optie Scaled Size beschikbaar. Je kunt in beide vakken de gewenste resolutie opgeven. Tot slot is er de sectie Borders. Hier stel je eventuele randen van het beeldmateriaal in. Kies voor Custom en geef de gewenste afstanden op bij de instellingen Top, Left, Right en Bottom. Bij Colour geef je aan welke kleur de randen moeten hebben. 

Geef aanvullende instellingen op, zoals oriëntatie.

**Betere prestaties **

Ben je nog niet tevreden over de snelheid waarmee HandBrake de bestanden omzet, dan kun je de snelheid opschroeven. We gebruiken hiervoor het instellingenvenster, dat je bereikt via de menukeuze Tools / Preferences. In de sectie General zoek je naar de optie Priority Level. Die is standaard ingesteld op Normal. Door HandBrake een hogere prioriteit voor Windows te geven, krijgen de processen van het programma voorrang en werkt het programma vlotter. Kies bijvoorbeeld voor Above Normal of voor High

Met een hogere prioriteit verbeteren de systeemprestaties. 

 

Filters 

Ben je een meer gevorderde gebruiker, dan open je ook de tab Filters. Hier kun je optimalisaties aan het beeld opgeven. Zo vind je hier de optie Sharpen, waarmee je het beeld scherper kunt maken. Ook kun je eventuele ruis uit het beeld verwijderen en zelfs een kleurenvideo omzetten naar een versie bestaande uit grijstinten. 

Aanvullende opties, zoals het toepassen van filters om het beeld te verbeteren. 

Je kunt in HandBrake ook aangeven hoe de bestandsnaam standaard moet worden opgebouwd. Dat is handig als je meerdere bestanden omzet en telkens dezelfde structuur wilt aanhouden. Open het instellingenvenster via Tools / Preferences. Ga naar Output Files. Bij File Format geef je de gewenste opbouw van de bestandsnaam op. In de regel eronder vind je de verschillende mogelijkheden. Zo kun je onder meer de actuele datum en tijd opgeven, maar ook de kwaliteit, uitgedrukt in de gebruikte bitrate. 

 

Voor gevorderden 

HandBrake kent nog een paar andere tabbladen. Op de tab Video kun je bepalen welke encoder wordt gebruikt voor het omzetten van de video’s. Ook kun je hier de framerate bepalen en aangeven of er gebruik moet worden gemaakt van een dynamische of vaste framerate. In de sectie Quality bepaal je met een schuifregelaar de kwaliteit van het materiaal. Verder kun je een blik werpen op de tab Audio. Via deze tab kun je de standaard encoder voor de geluidslaag aanpassen. Ook hiervoor geldt: verander deze instellingen alleen als je de achterliggende werking en gevolgen voor de videokwaliteit kent. 

 

Video downloaden van YouTube en omzetten

Stel je voor dat je graag een online video van YouTube wilt gebruiken op je lokale computer. In zulke gevallen is het handig om de video te downloaden en eventueel om te zetten naar een ander formaat, zodat je deze ook zonder internetverbinding kunt bekijken. Met een zogeheten Video Downloader regel je dit betrekkelijk eenvoudig. We maken gebruik van Kabuu Video Downloader. Je mag dit programma gratis gebruiken. Bovendien ondersteunt het een flinke hoeveelheid resoluties (tot aan 4K) en wordt het niet stiekem geleverd met onnodige software, iets wat in dit domein helaas wel vaak gebeurt. Na installatie open je het programma. Breng nu een bezoek aan YouTube en open de video die je lokaal wilt bewaren. Kopieer het adres uit de adresbalk: selecteer het, klik erop met de rechtermuisknop en kies Kopiëren. Open het venster van Kabuu Video Downloader en klik op Paste Link. De video wordt toegevoegd aan de wachtlijst. Vervolgens kun je hem downloaden. Klik op de knop Download. Deze vind je rechts van de video in de wachtlijst. Standaard kiest Kabuu Video Downloader een bestandsformaat, maar je kunt dit ook zelf bepalen. Klik op de knop waarin het bestandsformaat wordt getoond (bijvoorbeeld MP4), kies Download Video en selecteer het gewenste formaat bij Format. Ook kun je hier de resolutie bepalen. 

Met Kabuu Video Downloader sla je online video’s lokaal op en converteer je ze. 

In plaats van video’s los te downloaden, kun je ook in één keer een lijst met adressen opgeven. Dat is handig als je meerdere video’s wilt downloaden en omzetten. Klik op de knop Add Link en kies voor Add Links in Batch. Kopieer alle adressen in de lijst, waarbij je voor elke link een aparte regel gebruikt. Je kunt ook een volledige afspeellijst opgeven en alle inhoud hiervan downloaden en omzetten. Klik op Add Link en kies Add Playlist/User

 

Alleen geluid 

Mogelijk ben je niet geïnteresseerd in de video, maar gaat het je alleen om het geluid van het materiaal. Bijvoorbeeld bij een muziekvideo. Ook dan komt Kabuu Video Downloader van pas: je kunt een video selecteren en alleen het geluid downloaden. Plak wederom het webadres van de video via de knop Paste Link. Klik hierna op de rechthoekige knop met het standaardbestandsformaat (bijvoorbeeld MP4). Klik nu op het eerste menu Download Video. Een lijst klapt uit. Kies voor Download Audio. Bij Format geef je vervolgens het gewenste bestandformaat aan, bijvoorbeeld M4A. Sluit het venter via Close en klik nu op Download om alleen de audio binnen te halen. 

Handig: je kunt ook alleen het geluid van een online video opslaan. 

Alle video- en audiobestanden vind je door te klikken op de knop Download Folder. Je kunt deze map eenvoudig aanpassen aan een andere map. Klik op de knop Settings. Kies de tab Downloads en geef de nieuwe map aan bij Download folder. Via hetzelfde venster kun je ook aangeven welk bestandsformaat je voorkeur heeft. Kies de tab Format Preferences en selecteer het voorkeursformaat bij Prefered Format Order. Gebruik de knoppen Up en Down om de gewenste volgorde van formaten in te stellen. Bij Prefered Subtitle Language kies je welke taal bij voorkeur voor de ondertiteling moet worden gebruikt (uiteraard alleen indien beschikbaar).

▼ Volgende artikel
ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional
© Selman - stock.adobe.com
Huis

ChatGPT onder de knie: zo word je een promptprofessional

ChatGPT is inmiddels een van de populairste websites wereldwijd. De chatbot wordt continu beter en veelzijdiger. Bijna wekelijks worden nieuwe functies aangekondigd. Toch is niet iedereen bekend met alle aspecten van de chatbot. In dit artikel leer je werken met ChatGPT. Je ontdekt hierbij de belangrijkste mogelijkheden en leert om effectievere prompts te schrijven, zodat je er nog meer uit kunt halen.

In dit artikel laten we zien hoe je ChatGPT gebruikt – van de eerste vraag tot geavanceerde AI-functies:

  • Kies het juiste model
  • Organiseer gesprekken in projecten
  • Schrijf effectievere prompts door rollen toe te kennen en context te geven
  • Gebruik ChatGPT als zoekmachine
  • Werk aan je tekst of programmacode in een canvas
  • Stel taken in die op de achtergrond automatisch worden uitgevoerd
  • Genereer afbeeldingen via Dall-E en pas ze aan met aangepaste prompts
  • Experimenteer met spraakbediening voor interactieve gesprekken en live vertalingen

Ook zeker interessant om te lezen: Makkelijk switchen tussen AI-taalmodellen? Maak kennis met Jan

ChatGPT is nu iets meer dan twee jaar oud en maakte in die relatief korte periode een enorme groei door. De chatbot, gemaakt door OpenAI, staat inmiddels steevast in de lijst met tien meest bezochte websites. Er zijn wekelijks meer dan 300 miljoen gebruikers. Dit succes is voor een groot deel te danken aan zijn veelzijdigheid. De tool, die is gebaseerd op een Large Language Model (LLM), komt bij zeer uiteenlopende taken van pas.

Voortdurend wordt nieuwe functionaliteit toegevoegd. Soms zelfs dagelijks, zoals tijdens het evenement 12 Days of OpenAI, in december 2024. Daar introduceerde het bijvoorbeeld ChatGPT search, waarmee je in natuurlijke taal kunt zoeken op internet. Ook kwam Sora naar ChatGPT, voor het creëren van video’s. En het introduceerde projecten voor het organiseren van conversaties en bestanden, met aangepaste instructies om ze beter af te stemmen op het project. Sinds kort kun je ook nog taken instellen, die op de achtergrond worden uitgevoerd. En gebruikers hebben de beschikking over nieuwe taalmodellen: o3-mini en o3-mini-high.

Niet iedereen benut al deze mogelijkheden ten volle. In dit artikel duiken we daarom de diepte in. We behandelen de toegang tot ChatGPT en de belangrijkste functies van ChatGPT, geven tips voor het schrijven van doeltreffende prompts en laten zien hoe deze tool je in de praktijk bij tal van facetten kan helpen.

Hoe werkt een groot taalmodel

Een groot taalmodel of Large Language Model is getraind met een enorme hoeveelheid teksten, gemakkelijk miljoenen boeken in omvang. Het betreft veelal openbare bronnen, zoals websites en forums, en boeken in digitale vorm. Het leert daarin patronen en zinsverbanden. De Transformer-architectuur, die ook aan de basis van Google Translate staat, speelt hierbij een grote rol. Het helpt om de relatie tussen woorden in een zin te begrijpen.

In de vorm van tokens wordt alles opgeslagen in een neuraal netwerk. Training, met hulp van menselijke feedback, maakt daarna bepaalde verbindingen sterker of zwakker. Een model kan na zijn training taal ‘nabootsen’ door nieuwe zinnen te maken. Daar komt ook de term generatieve AI vandaan. Feitelijk voegt ChatGPT steeds het meest waarschijnlijke woord aan de zin toe, om daarna voor de nieuwe zin het volgende woord te voorspellen, en zo verder. Het antwoord is dus gebaseerd op statistische waarschijnlijkheden en niet op feitelijke kennis, waardoor ook fouten kunnen worden gemaakt.

1 Starten met ChatGPT

Als je naar www.chatgpt.com gaat, kun je direct vragen stellen aan de assistent. We raden aan om een account te maken. Dit geeft je direct meer mogelijkheden, waaronder het uploaden van bestanden en afbeeldingen. Ook kan ChatGPT voorkeuren onthouden binnen je account.

Als je de chatbot actiever gaat gebruiken, kun je tegen limieten aanlopen. Een Plus-abonnement van ongeveer 22 euro per maand geeft je veel ruimere mogelijkheden, bijvoorbeeld voor geavanceerde spraak. Je kunt ook vaak als eerste de laatste modellen gebruiken of nieuwe functies benutten, zoals taken. Je kunt een abonnement afsluiten via de website, met een creditcard, of vanuit de app voor Android of iOS. Het abonnement kun je daarna op elk apparaat gebruiken. Het is bedoeld voor individueel gebruik. Delen, bijvoorbeeld binnen je gezin, is niet gebruikelijk en officieel ook niet toegestaan.

ChatGPT kun je niet alleen via de browser gebruiken. Er zijn ook apps voor smartphone of de desktop. Die geven een diepere integratie. Zo kun je op de desktop screenshots maken en hier vragen over stellen. Ook zal de app, zeker in de toekomst, steeds meer met andere software op je pc kunnen samenwerken.

Je kunt ChatGPT via de browser gebruiken, maar ook met een app.

2 Belangrijkste instellingen

Er zijn enkele belangrijke instellingen die we hier kort doornemen. Alle conversaties worden normaal in de zijbalk getoond, waar je ze kunt archiveren of verwijderen. Onder Algemeen zie je enkele opties voor het beheer van deze conversaties. Onder Personalisatie kun je aangepaste instructies instellen. Daarmee zorg je dat de assistent bij elke conversatie direct belangrijke details over jou weet. Ook kun je aangeven hoe deze moet antwoorden. Op dat tabblad zie je ook een optie om het geheugen te gebruiken en te beheren (zie het kader ‘Geheugen van ChatGPT’). Eventuele gedeelde links kun je beheren onder Gegevensbeheer. Onder Abonnement kun je je abonnement beheren.

Via de instellingen kun je onder meer gearchiveerde chats beheren.

Geheugen van ChatGPT

Tijdens het gebruik leert ChatGPT veel bij over jouw persoonlijke omstandigheden en voorkeuren, zoals je interesses, werk, hobby’s of gezinssituatie. Daarmee kan het antwoorden beter op jou afstemmen. Geef je bijvoorbeeld in een conversatie aan dat je geïnteresseerd bent in duurzaam ondernemen, dan zal het dit bewaren in het geheugen en in de conversatie een melding daarover geven. Soms stelt het nog aanvullende vragen ter verfijning.

Je zult merken dat de assistent daar in nieuwe discussies soms op inhaakt. Via de instellingen van ChatGPT kun je zien wat er in het geheugen is opgeslagen. Eventueel kun je details verwijderen of het complete geheugen wissen. Je kunt overigens ook in een gesprek vragen om een bepaalde herinnering te veranderen, verwijderen of aanvullen. Heb je ChatGPT al een tijdje gebruikt met de geheugenfunctie? Vraag dan eens hoe ChatGPT denkt dat jouw leven eruitziet, door hier een afbeelding van te maken!

Ook het geheugen kan vanuit een conversatie worden bijgewerkt.

3 Conversatie beginnen

Als je ChatGPT opent, kun je via het invoerveld eenvoudig je conversatie starten. Er zijn een paar belangrijke details. Ten eerste kun je bovenaan eventueel een ander model kiezen. Vaak zul je GPT-4o gebruiken. Ook kun je de geavanceerdere modellen o1, o3-mini of o3-mini-high proberen voor complexe vragen of ingewikkelde programmeertaken.

Verder zie je een handige optie voor een tijdelijke chat. Je kunt dit met de incognitomodus van je browser vergelijken. De conversatie komt dan niet in de conversatielijst en het geheugen wordt niet aangesproken. In het invoerveld voor je bericht zie je nog wat extra opties, zoals het bijvoegen van een bestand en tools als het genereren van een afbeelding, zoeken op internet en werken op een canvas. Maar je kunt ook gewoon direct vragen om bijvoorbeeld een canvas te gebruiken of een afbeelding te genereren. Verder zie je een optie om de spraakmodus te gebruiken. Veel van deze opties behandelen we verderop in dit artikel.

Via het invoerveld kun je een conversatie starten en zie je extra opties.

4 Conversaties beheren

In de zijbalk zie je de conversatielijst met alle conversaties, die je individueel kunt archiveren of verwijderen. Eventueel kun je via de instellingen de gearchiveerde chats bekijken of in één keer alle conversaties archiveren of verwijderen. Heel praktisch is de zoekfunctie om eerdere conversaties sneller terug te vinden. Ook kun je een project maken, wat we in de volgende paragraaf behandelen. Je kunt een conversatie ook delen met anderen, in de huidige staat. De ontvanger kan het gesprek zien en vervolgen, maar ziet niet latere mutaties in jouw conversatie.

Via de conversatielijst kun je conversaties beheren.

5 Projecten

Sinds kort kun je in ChatGPT met projecten werken. Je maakt zo’n project via het linkermenu. Het voordeel van een project is dat je conversaties daarover bij elkaar hebt. Ook kun je bestanden uploaden en aangepaste instructies instellen. De context van bestanden en gesprekken wordt naadloos gecombineerd in een project. Daarmee bedoelen we dat je in elke conversatie vragen kunt stellen over onderwerpen die in een bepaald document of een andere conversatie aan bod komen.

Het instellen van aangepaste instructies is handig om te beïnvloeden hoe ChatGPT reageert. Vraag bijvoorbeeld om korte en formele antwoorden, of antwoorden in een bepaalde taal. Verander je de aangepaste instructies, dan zijn ze alleen in nieuwe conversaties van kracht.

Projecten zorgen ervoor dat je alle conversaties over een onderwerp bij elkaar hebt.

Projecten versus NotebookLM

Het werken met projecten in ChatGPT doet een beetje denken aan NotebookLM, een onderzoekstool van Google. Je kunt binnen NotebookLM verschillende bronnen toevoegen, zoals documenten, websites en YouTube-video’s, en hier vervolgens vragen over stellen. Je leest in een artikel verderop meer over NotebookLM. Projecten in ChatGPT zijn in vergelijking met NotebookLM wat eenvoudiger. Het is vooral praktisch om alles bij elkaar te hebben, met gedeelde context en aangepaste instructies. Op termijn zullen de mogelijkheden wellicht worden verruimd. Zo is het aannemelijk dat je in de toekomst ook in teamverband aan een project kunt werken. Als alternatief kun je in een organisatie natuurlijk ook een aangepaste GPT maken.

6 Onderdelen van een prompt

Je kunt je chatbot het hemd van het lijf vragen in natuurlijke taal (zie het kader ‘Beste taal voor conversatie met ChatGPT’). Maar voor een bruikbaarder resultaat zijn er wat richtlijnen. Er zijn enkele belangrijke basisonderdelen: rol, context, taak en uitvoer. Vaak helpt het enorm om de chatbot een bepaalde rol te geven, zoals die van ervaren tekstschrijver, juridisch adviseur of expert in sociale media. ChatGPT zit dan direct in de juiste ‘mindset’ en begrijpt beter in welke context je de vraag stelt.

Als je ChatGPT bijvoorbeeld de rol van arts geeft, zal het gezondheidsvragen beantwoorden met meer nadruk op medische kennis. Geef ook voldoende context. Zoals je doel of situatie, wat je met het antwoord wilt bereiken, of voor welke doelgroep het bestemd is. Verder zul je altijd een taak geven, zoals het schrijven, samenvatten of vertalen van een tekst. Je kunt ook de uitvoer sturen. ChatGPT kan bijvoorbeeld een tekst, tabel of opsomming maken, maar ook uitvoer in het markdown-formaat of als csv-bestand.

Het is vaak ook nuttig om de omvang te beperken, zoals een bepaald aantal woorden. Je kunt ook voorbeelden toevoegen, zodat het bijvoorbeeld jouw schrijfstijl kan overnemen.

ChatGPT kan gegevens ook uitvoeren in een overzichtelijke tabel.

Beste taal voor conversatie met ChatGPT

Je kunt ChatGPT in heel veel verschillende talen gebruiken. Hoe goed dat werkt, hangt grotendeels af van de trainingsdata. Het Engels is daar zeker het sterkst vertegenwoordigd. Er zijn geen precieze gegevens, maar je zou de CommonCrawl-archieven eventueel als uitgangspunt kunnen nemen. Dit is een gigantische verzameling van gecrawlde internetpagina’s. De dataset wordt vaak gebruikt als trainingsmodel voor AI-modellen. Ongeveer 43 procent van de teksten is in het Engels. Alle andere talen vormen elk minder dan 6 procent van de trainingsdata. Het Nederlands is nog vrij goed vertegenwoordigd (ongeveer 2 procent), maar niet zo goed als bijvoorbeeld Duits, Frans, Spaans en Italiaans. Meer exotische talen kun je het beste vermijden. En soms kun je natuurlijk proberen of het Engels een beter resultaat geeft dan het Nederlands.

Het Engels is vermoedelijk het best vertegenwoordigd in de trainingsset.

7 Strategieën

Er zijn veel strategieën om betere prompts te schrijven. Vraag als oefening eens aan ChatGPT om een optimale prompt te schrijven over een bepaald onderwerp. Je ontvangt vaak heel goede suggesties die je eventueel naar je voorkeuren kunt aanpassen en dan meteen afvuren op de assistent. Vraag ook eens aan ChatGPT om je te overhoren over een bepaald onderwerp. Ook heel leuk is een dialoog of rollenspel, zeker voor het leren van een vreemde taal.

Een rollenspel is een doeltreffende manier om een vreemde taal te leren.

8 Zoeken met ChatGPT

Lange tijd vertrouwde ChatGPT volledig op zijn (verouderde) trainingsdata. Zelfs toen vonden veel mensen de chatbot al praktischer dan een zoekopdracht met Google. Tegenwoordig is de trainingsdata actueler én zoekt de tool zelf de laatste informatie op internet op als dat nodig is. Ook kun je de chatbot nu expliciet als zoekmachine inzetten via een pictogram. Je krijgt dan altijd een antwoord op maat, wat het eigenlijk meer tot een soort antwoordenmachine maakt.

Dankzij de bronvermelding kun je de geraadpleegde artikelen nader onderzoeken. Volgens OpenAI zal dit de primaire manier worden waarop we informatie zoeken. Je hoeft niet altijd expliciet een zoekopdracht te starten. Ook als een conversatie daarom vraagt, kan ChatGPT recente(re) informatie op internet erbij zoeken.

ChatGPT kan actuele informatie op internet erbij zoeken waar nodig.

9 Werken met een canvas

Een canvas maakt het een stuk eenvoudiger om aan bijvoorbeeld tekst of programmacode te werken. Deze functie is sinds kort ook voor gratis accounts beschikbaar. Bij een canvas wordt het scherm opgedeeld waarbij je aan de linkerkant je prompts en antwoorden van de assistent ziet en rechts de tekst of code waaraan je werkt. Dat werkt erg praktisch en overzichtelijk.

Via het deelvenster links kun je via prompts vragen om aanpassingen of uitleg, terwijl je rechts steeds de veranderingen ziet in de actuele tekst of code. Wat ook heel praktisch is, is dat je in het canvas een selectie kunt maken. Je kunt vervolgens vragen om bijvoorbeeld dat specifieke gedeelte uit te leggen of uit te breiden.

Een canvas is heel praktisch bij het werken aan programmacode.

Code uitvoeren via ChatGPT

ChatGPT maakt bij veel taken zoals analyses zelf op de achtergrond gebruik van Python. En als je in een canvas de code voor een Python-programma hebt, dan zou je die code in principe direct kunnen laten uitvoeren, op de servers van ChatGPT. Daarvoor gebruik je de knop Uitvoeren rechtsboven. Er zijn echter wel beperkingen, opgelegd door de sandbox-omgeving waarin het programma wordt gedraaid.

De sandbox heeft bijvoorbeeld geen internettoegang, en kan dus geen API-verzoeken doen, hooguit simuleren. De systeemprestaties zijn beperkt en er is beperkte ondersteuning van externe bibliotheken. Verder heeft de sandbox geen toegang tot lokale bestanden of systemen. Er is daarnaast ook geen interactieve invoer mogelijk.

Je kunt een gebruiker dus niet vragen om bepaalde tekst in te voeren via een toetsenbord. Gezien de beperkingen is het vaak handiger om code in je eigen omgeving te draaien. Voor Python kun je bijvoorbeeld het programma Thonny installeren.

Eenvoudige Python-code kun je eventueel laten uitvoeren door ChatGPT.

10 Taken

ChatGPT schuift steeds meer in de richting van de zogeheten AI-agents, die zelfstandig opdrachten uitvoeren. Zo lanceerde het recent de mogelijkheid om taken aan te maken.

Je kunt in natuurlijke taal taken toevoegen die dan op de aangegeven tijd worden uitgevoerd. Ook herhalende taken zijn mogelijk. Vraag bijvoorbeeld om elke week het nieuws over ChatGPT samen te vatten. Of vraag om elke zondag zeven vegetarische recepten te ontvangen met een boodschappenlijst gegroepeerd per afdeling van de supermarkt. Ingestelde taken worden ook uitgevoerd als je offline bent. Je ontvangt een pushbericht of e-mailbericht als de taak is voltooid. Je kunt in eerste instantie maximaal tien taken instellen.

Je kunt taken in natuurlijke taal aanmaken en naderhand bewerken.

11 Afbeeldingen genereren

In ChatGPT kun je op basis van een tekstuele omschrijving afbeeldingen laten genereren. Dit dankt het aan de integratie van Dall-E. De tool is vernoemd naar de kunstenaar Salvador Dali en de Pixar-robot WALL-E. Het is eenvoudiger en toegankelijker dan alternatieven als Midjourney.

Voor het genereren van een afbeelding gelden dezelfde principes als voor het voeren van een conversatie. Je moet duidelijk en specifiek zijn en genoeg context meegeven. Beschrijf dus niet alleen wat je wilt zien, maar ook bijvoorbeeld in welke omgeving of in welke stijl, zoals een abstracte, futuristische of vintage-afbeelding. Dat kan in natuurlijke taal.

Probeer bijvoorbeeld eens een tekening door een vijf jaar oud kind, of een schilderij in de stijl van Van Gogh. Als omgeving kun je denken aan een futuristische stad, de savanne of een modern kantoor. Geef ook aan welke emotie of stemming het beeld moet uitstralen. Benoem eventueel het gewenste kleurenpalet, zoals warme herfstkleuren. Na het genereren van een afbeelding klik je erop om deze in het groot te zien. Je ziet dan ook de optie om het beeld te downloaden als webp-bestand.

Je kunt veel soorten afbeeldingen laten genereren.

12 Extra opties voor afbeeldingen

Je zit niet vast aan vierkante afbeeldingen maar kunt vragen om bijvoorbeeld een bepaalde beeldverhouding (zoals 16:9) of resolutie (zoals: 1024 × 1024). Probeer ook eens een ander soort beeld te maken, zoals een logo, poster, pictogram of infographic.

Heb je wat inspiratie nodig voor goede prompts? Een website als www.freeflo.ai kan een goede hulp zijn. Voeg eventueel een andere afbeelding toe als bestand. Je kunt dan vragen om voor het beeld diezelfde stijl te gebruiken.

Prompts van andere websites kun je gebruiken ter inspiratie.

13 Afbeeldingen aanpassen

Er zijn een paar manieren om een afbeelding die je met ChatGPT hebt gegenereerd aan te passen. Open eerst de gegenereerde afbeelding in het groot door erop te klikken. Je ziet nu rechtsboven enkele pictogrammen. Een van deze pictogrammen geeft informatie over de prompt die ChatGPT heeft gebruikt om deze afbeelding te maken. Feitelijk is voor het genereren van de afbeelding niet onze eenvoudige instructie gebruikt, maar zijn juist heel veel details toegevoegd om het resultaat interessanter te maken.

Je kunt deze prompt hergebruiken met eventuele aanpassingen. Als alternatief kun je ook gewoon via een prompt vragen om het beeld te bewerken. Rechtsboven zie je ten slotte nog een pictogram om een selectie te maken. Je kunt via deze optie delen op het beeld markeren. Daarna kun je vragen om gerichte aanpassingen in dat gedeelte te maken.

Je kunt ook de prompt die aan de basis van de afbeelding staat, aanpassen.

Inspiratie voor prompts

Het maken van een prompt voor een afbeelding is niet moeilijk, maar wél als je een bepaald resultaat voor ogen hebt. We raden je aan om veel te experimenteren om er wat meer gevoel voor te krijgen. Als oefening kun je ook een willekeurige foto als uitgangspunt nemen. Die kun je vinden op websites als Pexels. Probeer die foto vervolgens zo goed mogelijk na te maken door een beschrijvende prompt te maken. Daarbij moet je uiteraard goed alle details in de foto aangeven.

Inspiratie nodig? Je kunt de foto toevoegen als bestand in een conversatie en vervolgens aan ChatGPT vragen om de afbeelding te beschrijven, of om een prompt te maken die de bewuste afbeelding zo goed mogelijk zou namaken.

14 Geavanceerde spraak

Geavanceerde spraak is een leuke functie die levensechte gesprekken mogelijk maakt met de assistent. Via een pictogram onder het invoerveld kun je de spraakmodus aanzetten. Instellingen zoals aangepaste instructies en het geheugen worden ook in de spraakmodus gehonoreerd. Je kunt kiezen welke stem moet worden gebruikt. Er worden meer dan 50 talen ondersteund. Daardoor kun je het ook voor live vertalingen gebruiken. Je kunt er bovendien veel lol mee hebben. Zeg bijvoorbeeld dat ChatGPT met veel sarcasme moet antwoorden. Of vraag om te fluisteren, in dichtvorm te antwoorden, of met een bepaald accent, zoals Engels met een Texaans accent. Uiteraard is het vaak ook heel praktisch, bijvoorbeeld als je je handen niet vrij hebt, of bij een visuele beperking. Probeer het ook eens als persoonlijke coach. Dat kan zelfs tijdens een wandeling, handig voor een brainstormsessie.

Voor geavanceerde spraak kun je zelf een passende stem kiezen.

▼ Volgende artikel
Tropendagen op komst? Zo haal je het maximale uit je mobiele airco
© Alexander Kharchenko
Energie

Tropendagen op komst? Zo haal je het maximale uit je mobiele airco

Nederland zucht onder de hitte: het asfalt plakt, je bureaustoel ook, en zelfs de kat lijkt gesmolten. Met temperaturen boven de 30 graden is dit hét moment om je mobiele airco uit de kast te trekken. Maar hoe zorg je dat hij ook echt doet wat-ie belooft? In dit artikel lees je stap voor stap hoe je een mobiele airco goed installeert, waar je op moet letten bij de plaatsing én hoe je voorkomt dat de warme lucht net zo hard weer naar binnen waait.

📝 Sneloverzicht: wat lees je in dit artikel?

– Hoe een mobiele airco werkt en waarom de afvoerslang een must is – Waar je de airco het beste kunt plaatsen voor optimale prestaties – Hoe je voorkomt dat warme lucht terug naar binnen komt – Wat je moet weten over condenswater en afwatering – Welke slimme functies je extra comfort en gemak bieden – Veelvoorkomende fouten bij het installeren (en hoe je ze vermijdt)

Een mobiele airco haalt warme lucht uit de kamer, koelt die af via een gesloten systeem waarin een koelmiddel circuleert en blaast de koele lucht vervolgens terug de ruimte in. Tegelijkertijd ontstaat er restwarmte die ergens heen moet, en daar komt de afvoerslang om de hoek kijken. Die dikke, vaak wat lompe slang voert de warme lucht af naar buiten, meestal via een raam. En precies dát punt zorgt vaak voor de meeste hoofdbrekens: hoe voorkom je dat de warme lucht die je net kwijt bent geraakt weer net zo hard naar binnen komt?

Kies een slimme plek in huis

Een mobiele airco oogt misschien flexibel, maar laat je niet misleiden: de locatie waar je hem neerzet, doet er echt toe. Je hebt een plek nodig met toegang tot een raam of deur waar de afvoerslang door naar buiten kan, en een vrij stopcontact dat het stroomverbruik van het apparaat aankan, doorgaans tussen de 1000 en 2500 watt. Let ook op de ruimte rondom het toestel. De airco moet kunnen 'ademen' om effectief te blijven werken. Zet je hem te dicht op een muur of naast een kast, dan loop je het risico dat de afgevoerde warme lucht zich ophoopt of zelfs weer wordt aangezogen. En dat drukt niet alleen de prestaties, maar kan ook de levensduur van het apparaat verkorten.

©Ton Hazewinkel

Er moet een slang naar buiten om de warme lucht weer af te voeren.

De afvoerslang: onderschat 'm niet

De werking van je mobiele airco staat of valt met een goede afvoer van warme lucht. Laat je de slang zomaar uit een open raam hangen, dan gaat een groot deel van het koelvermogen verloren omdat de warme lucht zomaar weer naar binnen waait. Het loont dus om te investeren in een raamafdichtingskit: een speciaal doek of scherm, soms met een ritssluiting, waarmee je de opening rondom de slang netjes afsluit. Er zijn kits voor verschillende typen ramen – van kantel- tot schuiframen – en voor wie graag zelf knutselt, zijn er ook alternatieven. Denk aan een plaat plexiglas of hout op maat gezaagd, met een uitsparing voor de slang. Wat je ook kiest, zorg vooral dat de kier goed dicht is, zodat de luchtcirculatie buiten blijft en je airco efficiënt zijn werk kan doen.

Voorkom natte voeten

Tijdens het koelen haalt een mobiele airco niet alleen warmte, maar ook vocht uit de lucht. Dat water moet ergens naartoe. Sommige modellen laten een groot deel van de condens verdampen via de luchtslang, terwijl andere apparaten het water opvangen in een intern reservoir dat je handmatig moet legen. Welke methode jouw airco gebruikt, is iets om van tevoren goed uit te zoeken. Zeker op hete of vochtige dagen kan het opvangbakje sneller vol zitten dan verwacht, en een overgelopen waterreservoir is niet alleen onhandig, maar kan ook schade veroorzaken. Regelmatig controleren is dus geen overbodige luxe: een klein klusje dat grote ongemakken voorkomt.

Extra comfort met slimme functies

De meeste mobiele airco's zijn tegenwoordig uitgerust met handige snufjes die het gebruik een stuk comfortabeler maken. Zo kun je met een timer instellen wanneer het apparaat automatisch aan of uit moet gaan – ideaal als je overdag van huis bent en 's avonds in een koele ruimte wilt thuiskomen. Steeds vaker zie je ook modellen met wifi-functionaliteit, waarmee je via een app of spraakassistent de airco op afstand bedient. Heb je een eenvoudiger model? Dan kun je alsnog slim schakelen met behulp van een slimme stekker. Daarmee regel je precies wanneer de airco inschakelt, zonder dat je fysiek aanwezig hoeft te zijn. Het is een simpele toevoeging die zowel comfort als energie-efficiëntie verhoogt.

©Alexandra

Veelgemaakte fouten die je eenvoudig voorkomt

Bij het installeren van een mobiele airco gaan er vaak een paar dingen mis die met een beetje aandacht makkelijk te vermijden zijn. Het meest voorkomende probleem is een raam dat niet goed is afgesloten, waardoor de warme lucht zo weer naar binnen stroomt en het apparaat zich suf draait zonder effect.

Een tweede veelvoorkomende fout is het gebruik van een te klein model voor de ruimte: een airco met een koelvermogen van 7000 BTU is simpelweg niet opgewassen tegen een ruime, zonovergoten woonkamer. Ook wordt het toestel nogal eens weggestopt in een hoek of tussen meubels, wat de luchtcirculatie belemmert en de efficiëntie ondermijnt.

En tot slot loert er nog een ander risico: onveilige stroomvoorziening. Vermijd verlengsnoeren of stekkerblokken die het hoge vermogen niet aankunnen, want dat kan leiden tot overbelasting of zelfs brandgevaar. Een vaste wandcontactdoos is altijd de veiligste keuze.

Hoeveel BTU heb je nodig voor een mobiele airco?

De koelcapaciteit van een mobiele airco wordt uitgedrukt in BTU (British Thermal Unit). Hoe groter de ruimte, hoe hoger het aantal BTU dat nodig is om de temperatuur effectief te verlagen. Bij mobiele airco’s ligt de aanbevolen capaciteit vaak wat hoger dan bij vaste systemen. Dat komt doordat ze minder efficiënt zijn, vaak warmte verliezen via de luchtslang en meestal in een open raam geplaatst worden.

Fabrikanten geven het vermogen van mobiele airco’s vaak op in kubieke meters (m³), terwijl je als consument meestal rekent in vierkante meters (m²). De vertaalslag is simpel: vermenigvuldig het vloeroppervlak met de plafondhoogte. Voor een gemiddelde kamerhoogte van 2,5 meter geldt dus:

20 m² × 2,5 m = 50 m³

In onderstaande tabel combineren we beide eenheden, zodat je snel kunt inschatten welk BTU-bereik past bij jouw ruimte. De richtlijnen zijn afgestemd op normaal geïsoleerde woningen met een plafondhoogte van circa 2,5 meter.

Oppervlakte van de ruimteAanbevolen BTU-capaciteit
tot 20 m² (tot 50 m³)5000 – 7000 BTU
20 – 30 m² (50 – 80 m³)7000 – 9000 BTU
30 – 40 m² (80 – 100 m³)9000 – 12.000 BTU
40 – 50 m² (100 – 120 m³)12.000 – 14.000 BTU
50 – 60 m² (120 – 140 m³)14.000 – 16.000 BTU
60 – 70 m² (140 – 160 m³)16.000 – 18.000 BTU

Met een beetje aandacht kom je een stuk verder

Een mobiele airco installeren is geen hogere wiskunde, maar vergt wel iets meer voorbereiding dan alleen de stekker in het stopcontact steken. Als je zorgt voor een goede opstelling, een goed afgesloten afvoerkanaal en het condenswater op tijd afvoert, haal je veel meer uit je investering. Het resultaat is een airco die merkbaar beter koelt en bovendien zuiniger draait. En het fijne is: zodra alles eenmaal goed staat, heb je er nauwelijks nog omkijken naar. Behalve dan af en toe het waterreservoir legen, maar daarna? Gewoon achteroverleunen en genieten van de frisse lucht.

Mobiele airco kopen?

Bekijk hier de beste deals!