ID.nl logo
Gratis software
© Reshift Digital
Huis

Gratis software

Uw FAQman is dol op gratis software waarmee tóch professioneel kan worden gewerkt. Want waarom veel  geld uitgeven als u met gesloten beurs uw ding óók gedaan krijgt? Ofwel: doe uw voordeel met onze alternatieven voor bekende commerciële programma’s!

©CIDimport

Voordat we beginnen met al die gratis alternatieven, moeten we vooraf even een paar dingen met elkaar doornemen. Zo mag je van een freeware- of open source-programma natuurlijk nooit verwachten dat het net zo goed als (of beter dan) de betaalde grote broer is. In de praktijk zult u dan ook ervaren dat de ‘vervangers’ vaak wat grover en soberder zijn uitgevoerd; iets wat meestal te maken heeft met het kleinere aantal programmeeruren dat er in de ontwikkeling en finetuning is gestoken. Maar… in precies diezelfde praktijk zult u ook zien dat ‘underground-’ programma’s erg eigenzinnig kunnen zijn en daarom leuke uitstapjes durven maken! Denk daarbij aan een stoere grafische interface, totaal nieuwe mogelijkheden of een compleet afwijkende workflow. Wél moet u rekening houden met de mogelijk verplichte aanwezigheid van runtime-bibliotheken zoals het .NET Framework en Java, maar dat merkt u vanzelf wel. Ook kunnen alternatieven onderling leentjebuur spelen, wat neerkomt op doorborduren op het – alweer freeware of open source – werk van de collega’s.

Het werken met alternatieven heeft behalve dat het gratis is nog twee belangrijke voordelen. Om te beginnen kunt u eens ruiken aan de mogelijkheden die de software in kwestie te bieden heeft. Als u bijvoorbeeld nog nooit een videofilm hebt bewerkt, moet u dat zeker eerst gratis proberen. Iets wat ook geldt voor DTP’en oftewel het opmaken van (A4-)pagina’s. Dat kan tijdrovend, geestdodend, moeilijk en dus niet leuk zijn. Zonde als u dan al honderden euro’s aan een duur pakket gespendeerd hebt.

Verder hoeft u geen wroeging te hebben als u een alternatief aan kant schuift. Bevalt het om wat voor reden dan ook niet? Dan gewoon weer van uw computer afgooien! En als het alternatief tijdens het verwijderen tegensputtert, dan is daar altijd nog ‘Revo Uninstaller’, dat zelf weer een alternatief is voor de weggooitool van het Configuratiescherm van Windows.

Microsoft Office

Het eerste programma dat we aanpakken is natuurlijk Microsoft Office. De bekendste onderdelen zijn Word, Excel, PowerPoint en Outlook. Minder bekende onderdelen zijn Access (database), OneNote (notities) en Publisher (desktop publishing). Office is héél compleet en dat betekent dat de alternatieven van goeden huize moeten komen om een kans te maken.  

Verreweg het belangrijkste criterium bij het in gebruik nemen van een andere kantoorsuite is de compatibiliteit met de bestandsformaten van Microsoft Office. Als er geen onderlinge inwisselbaarheid mogelijk is, moet u er niet aan beginnen. Dat is logisch, want u zult ervaren dat veel andere computergebruikers blijven volharden in het gebruik van Microsoft Office.

Google Docs

Dit is een serieuze online concurrent voor Microsoft Office, vooral ook omdat u razendsnel en in de ‘cloud’ kunt beschikken over al uw documenten. Tip: draai Google Docs ook eens in de Chrome-browser!

docs.google.com

LibreOffice

Deze office suite is – zoals we mogen verwachten – volledig compatible met de collega’s. Een forse download, maar daarna een gevoelsmatig slank en snel totaalpakket met daarin uiteraard de belangrijkste mogelijkheden.

www.libreoffice.org

Office Web Apps

Het online Office-alternatief van Microsoft zelf. Word, Excel, PowerPoint en OneNote werken samen met SkyDrive en uw Live-account. Met een snelle internetverbinding echt een serieus alternatief voor de betaalde versie van dezelfde software.                      

office.microsoft.com

OpenOffice.org

De bekende Microsoft Office-tegenhanger waar al veel over is gepubliceerd. Waarom OpenOffice.org nog niet is doorgebroken is een raadsel, want hier wordt me toch een gratis standaard neergezet! Wel zou u, door de vele mogelijkheden, OpenOffice.org als overcompleet kunnen ervaren.  

www.openoffice.org

SoftMaker Office 2008

Dit summier gehouden pakket concentreert zich rond een tekstverwerker, een spreadsheet en een presentatieprogramma.         

www.softmakeroffice.com

Word

Voor veel computergebruikers is Word het gezicht van Microsoft Office. Sterker nog, voor die mensen is Word het enige onderdeel van Office waarmee ze werken! Het bestaat al heel lang (sinds Dos), er zijn al heel veel serieuze upgrades langs-gekomen en je moet ze de kost geven die de 2003-versie van Microsoft Word nog altijd de beste vinden. Goed, nu dus een alternatief… waarbij vooral belangrijk is dat het oude doc- en het nieuwe docX-bestandsformaat in ere gehouden worden!

AbiWord

Een van de leuke features van AbiWord is het gezamenlijk kunnen werken aan een en hetzelfde document. Verder is het een vrij complete tekstverwerker die niet moeilijk te doorgronden is.

www.abisource.com

Buzzword

Hier gaat het om de online-tekstverwerker die bij acrobat.com hoort. Goed te vergelijken met de gelijksoor-tige webapplicaties van Google Docs en Office Web Apps.      

www.buzzword.com

Jarte

Een compacte tekstverwerker die zeer eenvoudig portable kan worden gemaakt; is handig op de usb-geheugenstick. Een grappige interface die u even moet snappen voordat u lekker met dit programma kunt werken. Beslist compleet.

www.jarte.com

Lyx

Weet je nog wel oudje? Lyx geeft het oerdegelijke TeX/LaTeX een visuele slinger en slaagt erin om een prettig be-dienbare tekstverwerker te zijn. Grafisch mooi uitgevoerd en met opmerkelijke (formule-) opmaakmogelijkheden.

www.lyx.org

Zoho Writer

Een online tekstverwerker met mogelijkheden om documenten te delen en te bloggen. Importeren en exporteren kan van en naar zo’n beetje alles.

writer.zoho.com

Excel

Alweer vele jaren geleden was het Lotus 123 dat de klok luidde, maar die klepel is voorgoed gevallen. Rekenen doen we tegenwoordig met Excel. Het programma kent nogal wat uitvoeringen, maar hier wint de 2003-versie het nu eens niet van de moderne varianten en dat heeft vooral te maken met de grootte die u de werkbladen kunt geven. Wie zich achter de schermen van Excel begeeft op het niveau van de formulieren en de scripttaal, maakt kennis met een heuse programmeer-omgeving waarin je volledige kantoorapplicaties kunt bouwen. Maar vóór de schermen is het nog altijd ouderwets rekenen geblazen!

EditGrid

Dit is een prima online spreadsheet met veel mogelijkheden om samen te werken met andere gebruikers. Ook kunt u een rekenblad dat u hebt aangemaakt inbedden in een webpagina.    

www.editgrid.com

Gnumeric

Gnome, dat riekt naar Linux – en dat kan afschrikken. Niet nodig, want Gnumeric installeert eenvoudig en functioneert goed. Een mooi voorbeeld van een ouderwets degelijk rekenprogramma.

projects.gnome.org/gnumeric

PlanMaker

Even een uitstapje naar een onderdeel van het al eerder genoemde SoftMaker Office. PlanMaker is een strakke en snelle spreadsheet die zeer goed overweg kan met Excel-bestanden. Leuke grafische mogelijkheden en een goede export naar pdf.                      

www.softmakeroffice.com

Sheetster

Het online Sheetster is mooi om te zien en uitgevoerd met fraaie knoppen. Mailen en delen is mogelijk. Een werkblad kan naar de pc worden gedownload in diverse formaten.        

www.sheetster.com

SpreadsheetLIVE

Zo op het eerste gezicht is dit het meest complete spreadsheetprogramma dat momenteel op internet draait. Veel formules en veel analyse-mogelijkheden.

www.spreadsheetlive.com

Photoshop

Adobe Photoshop is natuurlijk de standaard waartegen alle andere fotobewerkingspakketten worden afgezet. Alleen, voor Adobe Photoshop heb je een serieus zware pc nodig en – dat zal weinig schelen – 99 procent van de mogelijkheden wordt nooit en te nimmer gebruikt door de modale fotobewerker! U gaat toch ook geen John Deere-tractor kopen als u het afkunt met een heggenschaar van Black & Decker?

We zoeken dus alternatieven die de basisfuncties van fotobewerken bieden: uitsneden maken, vergroten en verkleinen, kleuren bijwerken, filters gebruiken, retoucheren en vooral de bekende grafische bestandsformaten kunnen gebruiken.

De rest is allemaal extra, maar het slim kunnen selecteren van beeldonderdelen en het ondersteunen van lagen is wel zo lekker!

GIMP

Een geweldige fotobewerkingsprogramma met enorm veel opties, maar met een wat afwijkende bedieningsvorm waar u beslist even aan moet wennen. Eenmaal gewend wilt u mogelijk niets anders meer.

www.gimp.org

Paint.NET

Een verrassend snelle en compacte tool die is voorzien van alle basisingrediënten voor het kunnen bewerken van foto’s. Goed te vergelijken met de oude versies van Paint Shop Shop Pro, toen dat programma nog van Jasc was. En dat is een aanbeveling!   

www.getpaint.net

Photofiltre

Zo af en toe vinden we iets moois op internet en Photofiltre is zoiets moois. Prima selectiemethoden en veel leuke filters zorgen ervoor dat u deze software beslist wilt installeren en proberen!

photofiltre.free.fr

Photoscape

De interface is compleet anders dan u gewend bent, maar verder is dit een prima – en ook Nederlandstalige – fotobewerkingsprogramma dat iedereen kan snappen. Erg leuk!    

www.photoscape.org

Picasa

Picasa hoort eigenlijk niet thuis in dit rijtje, maar ook mag toch het niet ontbreken. Niet overdadig voorzien van fotobewerkingsmogelijkheden, maar voor de modale gebruiker is toch alles aan boord. De koppeling met Picasa Web Albums (picasaweb.google.com) is handig.

InDesign

Voor dtp-werkzaamheden zijn er nogal wat commerciële spelers in de markt. We noemen QuarkXPress , Corel Ventura en Adobe FrameMaker. Adobe InDesign is de écht grote jongen op dit vlak. Met dtp-software maakt u mooie – vaak A4 – pagina’s op, van full color modeglossy’s tot zwart/wit clubblaadjes. Gelukkig kan dat ook met minder dure programma’s dan bovenstaande jongens…

Houd er rekening mee dat de bestandsformaten van dtp-programma’s onderling meestal niet uitwisselbaar zijn. Een vereiste is in ieder geval dat u pdf-bestanden kunt exporteren, want met die pdf’jes gaat u namelijk naar de drukker of – dat kan ook – de copyshop.

Fatpaint

In de browser – en dan bij voorkeur Firefox – kunt u de mooiste ontwerpen maken. Beslist niet alleen bedoeld voor A4 en met veel leuke instructiefilmpjes.

www.fatpaint.com

Formatpixel

Alweer een online publishing tool. Prima uitgevoerd, maar een snelle internetverbinding is toch wel een vereiste. Logisch: het opmaken van allerhande pagina’s vereist wel wat bandbreedte.    

www.formatpixel.com

RagTime Solo

Een kantoor-suite en een dtp-programma ineen. Daarom is deze software niet gemakkelijk onder één noemer te vatten. Wel even zoeken op bijvoorbeeld www.download.com, want op de site van Ragtime zelf wordt dit gratis pareltje niet aangeboden!

www.ragtime-online.nl

Scribus

Een mooi en degelijk dtp-pakket dat gewoon op uw eigen pc draait. Nederlandstalig uitgevoerd en rijkelijk voorzien van professionele mogelijkheden. Tekstueel zeer compleet (afbeelding 8). Een voorbeeld van de kracht van open source!  

www.scribus.net

Serif Pageplus SE

Sympathiek: een  ‘Starter Edition’ van Serif Pageplus,voor het opmaken van pagina’s. Met voldoende mogelijkheden voor de normale thuisgebruiker.

www.freeserifsoft ware.com/software/PagePlus

Dreamweaver

Als u een geweldige html-editor zoekt, dan valt uw keuze al snel op Dreamweaver. Daarmee doen we dit programma tekort, want dit Adobe-programma is natuurlijk veel meer dan alleen een html-editor: het is echte web design software. Ook de koppeling van Adobe Dreamweaver met cms-producten als Drupal, Joomla en WordPress moet worden genoemd, want ook dat is een serieus argument om juist met dit programma te gaan werken. Maar… voor internet maakt het niet uit met welke html-editor uw site is gemaakt – als de html-code maar klopt. En die kunt u – als u dat per se wilt – zelfs met het Kladblok van Windows maken! Toegegeven, dat Kladblok van Windows is bepaald géén alternatief voor Adobe Dreamweaver. Met onderstaande programma’s kunt u beter uit de voeten.

Amaya

Gemaakt door een organisatie die zich ernstig bezig houdt met de geldende html-standaard, is dit niet alleen een prima html-editor (met ook voor de professional enkele leuke mogelijkheden), maar ook een goede tool om uw bestaande webpagina’s te controleren. Keurt Amaya het goed? Dan is het dat ook!

www.w3.org/Amaya

HTML-kit

Eindelijk een html-editor die uw webpagina’s lekker compact houdt, want er wordt geen overbodige en ongewenste troep toegevoegd. Intussen achter de schermen knutselen en voor de schermen kijken hoe dat uitpakt.                                                                 

www.chami.com

KompoZer

Niet alleen een fraaie WYSIWYG-editor voor webpagina’s, maar ook een diagnoseprogramma waarmee u geweldig inzicht krijgt in de opmaakstructuur van uw html-code.                                                         

kompozer.net

Serif Webplus SE

Softwaremaker Serif is de beroerdste niet als het aankomt op een ‘Starter Edition’ van een groter gastheerprogramma. Alhier een html-editor voor de – eenvoudige – rest van ons.

www.freeserifsoftware.com/software/WebPlus

SharePoint Designer 2007

Een weggevertje van Microsoft dat er wezen mag. Gebaseerd op Microsoft FrontPage gaat u met een echte zwaargewicht aan het werk.

www.microsoft.com (en dan zoeken in het Downloadcentrum)

Adobe Premiere Pro

Digitale video nu is wat de foto zo’n tien jaar geleden was: ‘heet!’ YouTube heeft het knutselen met videomateriaal in een stroomversnelling gebracht. Immers, iets dat je ‘nu’ filmt en edit kan over vijf minuten door iedereen op de hele wereld worden bekeken! Dat het filmen en editen van bewegende beelden een stuk moeilijker en tijdrovender is dan het bewerken van een stilstaande foto, hebt u vanzelfsprekend al ervaren – denk alleen al maar aan de synchronisatie van de scèneovergangen en het geluid.? Enfin, de software die u het leven met videofilms sterk vergemakkelijkt is Adobe Premiere Pro. Op videogebied is Adobe Premiere Pro – bijna – net zo groot als Adobe Photoshop op fotogebied, dus dan weet u in welke hoge regionen we ons begeven. Voor videobewerking belangrijk is: het kunnen werken met meerdere sporen, het kunnen toepassen van naadloze overgangen, het kunnen toevoegen van los geluid en het kunnen uitvoeren naar de belangrijkste videoformaten waaronder avi en flv. Branden naar dvd-video en blu-ray is niet noodzakelijk maar wel gewenst.

Lightworks

Niet te geloven dat dit open source is! Een geweldige video-editor die wel leunt op een apart te downloaden – en ook gratis – videocodec. In dit programma moet u zich serieus verdiepen, maar daar krijgt u dan wel wat voor terug.                      

www.lightworksbeta.com

Windows Live Movie Maker

Het oude Windows Movie Maker – altijd aangeduid met versie 2.6 – en het nieuwe Windows Movie Maker Live – thans in versie 2011 – worden doorgaans onderschat. Is onterecht, mits u zelf een allround brandprogramma bij de hand hebt.                   

explore.live.com

Cinefx

Kijk op de site ook even naar Cineplay en Cinecode, want dat zijn – net als Cinefx – tools die de digitale filmer graag wil hebben! Cinefx zelf is een wat eigenzinnig programma met een alternatieve interface. Niet voor iedereen geschikt.                                                                                  

www.cinefx.org

VirtualDub

Een hulpprogramma waar enorm veel videofilmers enorm veel plezier aan beleven. Wie een beetje speelt met de mogelijkheden, die kan opeens heel veel meer!

www.virtualdub.org

ZS4 Video Editor

Ook op deze website even rondkijken, want er is meer. Daarna direct aan de slag met ZweiStein, want daarvan is ZS de afkorting. Een compleet videobewerkingsprogramma met een wat gekke interface waarvoor u even de tijd moet nemen.                                                               

www.zs4.net 

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 16, jaargang 2011.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget
Huis

Waar voor je geld: vijf 65-inch televisies voor ieder budget

In de rubriek Waar voor je geld gaan we op zoek naar leuke aanbiedingen of producten met bijzondere eigenschappen. Dit keer hebben we een selectie van vijf 65-inch televisies voor je, met uiteenlopende prijzen van zo'n 800 tot 1.600 euro, voor ieder budget dus.

LG OLED65C46LA

Met de LG OLED65C46LA haal jij een televisie in huis die een groot 65‑inch scherm combineert met de uitstekende contrasten van OLED. Elke pixel kan individueel oplichten of uitstaan, zodat zwarte beelden echt donker worden en er geen achtergrondverlichting nodig is. In de praktijk levert dat scherp beeld en een prettige kijkhoek op, waardoor je zelfs vanuit de hoek van je woonkamer naar films of series kunt kijken. De 4K‑resolutie (3.840 × 2.160 pixels) zorgt ervoor dat ondertitels en fijne details bij natuurdocumentaires of sportwedstrijden scherp blijven.

Dankzij het 120 Hz‑paneel worden snelle bewegingen vloeiend weergegeven, wat vooral bij games of sport handig is. De tv draait op LG’s WebOS‑systeem; daarmee kun je eenvoudig navigeren tussen apps zoals Netflix, Disney+ en YouTube. Vier HDMI 2.1‑poorten bieden ruimte voor gameconsoles en randapparatuur. Ook beschikt de tv over eARC voor het doorgeven van geluid naar een externe soundbar.

De optimale kijkafstand

De juiste kijkafstand voor je televisie is belangrijk voor optimaal kijkcomfort en beeldkwaliteit. Een algemene vuistregel is dat je afstand ongeveer 2–3 keer de schermdiagonaal moet zijn. Zit je te dicht, dan worden scherpe details lastig te zien; te ver weg en je mist details.

Voor een 65-inch tv geldt dat de optimale kijkafstand dan ongeveer vier meter is. Het is dus niet heel logisch om te kiezen voor een grote televisie als de afstand vanaf de bank tot de plek waar de televisie staat, minder dan vier meter is.

Je kunt in zo'n geval ook kiezen voor een 43-inch of 55-inch televisie.

Samsung QE65Q73D

Als je graag een groot scherm wilt met levendige kleuren, dan is de Samsung QE65Q73D een model om naar te kijken. Deze QLED‑televisie heeft eveneens een schermdiagonaal van 165 centimeter, maar maakt gebruik van een Quantum‑Dot laag om licht om te zetten in een breed kleurvolume. Hierdoor zijn kleuren uit films, series of games aanwezig zonder dat je zelf iets hoeft bij te stellen. Met een verversingssnelheid van 100 Hz worden bewegingen soepel weergegeven en dankzij de Motion Xcelerator 120 Hz‑functie profiteer je bij gameconsoles die hogere verversingsfrequenties ondersteunen.

De 4K AI‑upscaler in Samsungs Quantum‑processor schaalt beelden op tot de volledige Ultra‑HD‑resolutie, zodat je oudere HD‑films scherper ervaart. Het besturingssysteem Tizen biedt toegang tot apps en streamingdiensten en je kunt via SmartThings andere

slimme apparaten bedienen. Er zijn vier HDMI‑poorten en wifi aan boord en energieklasse E geeft aan dat het verbruik gemiddeld is voor een groot QLED‑scherm.

LG OLED65G45LW

De LG OLED65G45LW uit 2024 is een zogeheten Gallery‑model, bedoeld om strak tegen de muur te hangen. Het scherm is slechts enkele centimeters dik, zodat het toestel in je interieur opgaat. Binnenin zit een OLED evo‑paneel met 4K‑resolutie, waardoor elk beeldpunt individueel wordt aangestuurd en kleurenkrachtig zijn. De televisie ondersteunt een verversingssnelheid van 120 Hz en biedt daardoor vloeiende beelden bij sport of snel bewegende films.

Via vier HDMI‑2.1‑aansluitingen kun je gameconsoles aansluiten en profiteren van variabele refresh rates. WebOS 8 vormt de basis voor het smart‑platform; hiermee navigeer je door apps en diensten en kun je via spraakassistenten als Google Assistant of Amazon Alexa de tv bedienen. De set wordt geleverd met een wandbeugel, zodat hij strak tegen de muur bevestigd kan worden.

LG OLED65B42LA

In de B‑serie van LG vind je de OLED65B42LA, een toestel dat in 2024 op de markt kwam. Deze televisie biedt de voordelen van OLED – elk pixel kan apart aan of uit – maar in een iets betaalbaarder segment dan de G‑ of C‑series. Het 65‑inch scherm combineert een 4K‑resolutie met een verversingssnelheid van 120 Hz. Hierdoor zijn bewegingen bij games of sportprogramma’s soepel en blijven details scherp.

WebOS maakt het mogelijk om streamingapps en live‑tv makkelijk te combineren en je kunt de tv bedienen met de meegeleverde Magic Remote. De televisie heeft vier HDMI‑poorten voor randapparatuur en ondersteunt eARC voor lossless audiotransport naar een soundbar of receiver. Door het slanke ontwerp staat de tv op twee subtiele pootjes of kun je hem aan de muur hangen via een VESA‑beugel.

Sony XR‑65A80L

Sony’s XR‑65A80L combineert een 65‑inch OLED‑scherm met het Google TV‑platform. Hierdoor kun je eenvoudig door streamingapps scrollen en de tv koppelen aan je Google‑account. Het XR‑paneel gebruikt Sony’s Cognitive Processor XR, die beelden analyseert en optimaliseert voor contrast en kleur. Met een vernieuwingsfrequentie van 120 Hz en ondersteuning voor HDMI 2.1 zijn snelle games of films geen probleem; variabele refresh rates en Auto Low Latency worden ondersteund.

De luidsprekers zitten achter het scherm verwerkt zodat het geluid direct uit het beeld lijkt te komen; met ondersteuning voor Dolby Atmos sluit je ook eenvoudig een soundbar aan. Vier HDMI‑poorten, wifi en Bluetooth zorgen voor verbinding met randapparatuur, en via de ingebouwde microfoon kun je spraakopdrachten geven. Dankzij de ingebouwde standaard kun je de tv neerzetten of via VESA aan de muur hangen. Het 55-inch model van deze televisie is eerder door ID.nl getest.

▼ Volgende artikel
In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

In een half uur klaar: gourmetstel schoonmaken stap voor stap

Gezellig, zo'n avondje gourmetten. Maar na afloop blijft er op het gourmetstel vaak aangebakken vet, gesmolten kaas en saus achter. Logisch dat je niet meteen zin hebt om de boel schoon te maken. Als je het slim aanpakt, is alles binnen een half uurtje weer schoon!

In dit artikel

Je leest hoe je je gourmetstel stap voor stap schoonmaakt zonder de antiaanbaklaag te beschadigen. We leggen uit wanneer je het beste begint met schoonmaken, hoe je losse onderdelen en het elektrische deel veilig reinigt en welke fouten je beter niet kunt maken. Ook krijg je praktische tips om je tafel tijdens en na het gourmetten schoon te houden, zodat je na afloop snel klaar bent.

Lees ook: Gourmetten zonder stank: 10 ideeën die écht werken

Laten afkoelen, maar wacht niet te lang

Zet het gourmetstel na gebruik uit en trek de stekker uit het stopcontact. Laat het geheel afkoelen tot het handwarm is. Wacht je te lang, dan koeken vet en kaas vast en wordt schoonmaken lastiger. Haal losse onderdelen zoals pannetjes, spatels en bakplaatjes eraf voordat je begint met schoonmaken.

Losse onderdelen schoonmaken

Gourmetpannetjes en bakplaatjes hebben meestal een antiaanbaklaag. Die blijft het mooist als je ze niet hardhandig schoon schrobt. Leg ze in warm water met een beetje afwasmiddel en laat ze tien tot vijftien minuten weken. Aangekoekte resten laten dan vanzelf los. Gebruik daarna een zachte spons of borstel en spoel alles goed af. Controleer altijd even de handleiding: sommige onderdelen kun je in de vaatwasser doen, andere juist niet.

©Saskia van Weert

Zo maak je het elektrische deel veilig schoon

Terwijl de pannetjes, spatels en losse bakplaatjes staan te weken, ga je door met het verwarmingselement. Dat element zelf mag nooit nat worden. Zie je vetspetters of etensresten, veeg die dan weg met keukenpapier zodra het gourmetstel is afgekoeld. Voor hardnekkiger vuil gebruik je een licht vochtige doek met een klein beetje afwasmiddel. Knijp de doek goed uit en zorg dat er geen water bij het snoer of in openingen komt. Droog alles direct na met een schone doek.

De bak- of grillplaat weer vetvrij krijgen

Heeft je gourmetstel een losse bak- of grillplaat, haal dan eerst het overtollige vet weg met keukenpapier. Leg de plaat vervolgens in warm water, zodat aangekoekte resten kunnen losweken. Is de bakplaat vast onderdeel van het gourmetstel, dan kun je deze uiteraard niet in water onderdompelen. Neem in dat geval de plaat af met een licht vochtige doek zodra hij is afgekoeld, eventueel met een beetje afwasmiddel. Zo voorkom je dat vet tijdens het schoonmaken uitsmeert. Gebruik vooral geen schuursponsjes of schrapers om het vet weg te krijgen, want die beschadigen de coating en zorgen ervoor dat eten de volgende keer sneller blijft plakken. 

Watch on YouTube

Veelgemaakte fouten bij het schoonmaken van een gourmetstel

Aangekoekte resten wegkrabben met een mesje of staalwol lijkt misschien slim (want: snel), maar beschadigt de antiaanbaklaag blijvend. Ook bij het elektrische deel gaat het vaak mis. Het verwarmingselement onderdompelen in water is onveilig en kan het gourmetstel onbruikbaar maken. Alles direct in de vaatwasser zetten is ook geen goed idee. Vaatwasprogramma's duren vaak lang en werken op hoge temperaturen. Antiaanbaklagen en dunne metalen onderdelen kunnen daardoor sneller slijten of kromtrekken. Twijfel je, dan is met de hand afwassen altijd de veiligste keuze.

Vergeet je tafel niet!

Vetspetters en gemorste saus zijn bijna niet te voorkomen. Leg daarom vooraf een afwasbaar tafelkleed of gebruik een papieren tafelkleed. Dat kan na het gourmetten rechtstreeks de vuilnisbak in. Houd tijdens het eten keukenpapier of doekjes bij de hand om gemorste resten meteen weg te vegen. Is de tafel toch vies geworden, neem hem dan zo snel mogelijk af met warm water en een mild schoonmaakmiddel.

Schoon wegzetten voor de volgende keer

Laat alle onderdelen volledig drogen voordat je het gourmetstel opbergt. Berg je alles nog vochtig op in de doos of kast, dan kunnen er snel muffe geurtjes ontstaan. Bewaar pannetjes en platen apart van elkaar, eventueel met een vel keukenpapier ertussen. Berg pannetjes en platen apart op, eventueel met een velletje keukenpapier ertussen. Zo voorkom je krassen. Zo is het volgende keer alleen nog maar een kwestie van de boel weer tevoorschijn halen en lekker gaan eten. Veel gourmetplezier!