Uw FAQman is dol op gratis software waarmee tóch professioneel kan worden gewerkt. Want waarom veel  geld uitgeven als u met gesloten beurs uw ding óók gedaan krijgt? Ofwel: doe uw voordeel met onze alternatieven voor bekende commerciële programma’s!

©CIDimport

Voordat we beginnen met al die gratis alternatieven, moeten we vooraf even een paar dingen met elkaar doornemen. Zo mag je van een freeware- of open source-programma natuurlijk nooit verwachten dat het net zo goed als (of beter dan) de betaalde grote broer is. In de praktijk zult u dan ook ervaren dat de ‘vervangers’ vaak wat grover en soberder zijn uitgevoerd; iets wat meestal te maken heeft met het kleinere aantal programmeeruren dat er in de ontwikkeling en finetuning is gestoken. Maar… in precies diezelfde praktijk zult u ook zien dat ‘underground-’ programma’s erg eigenzinnig kunnen zijn en daarom leuke uitstapjes durven maken! Denk daarbij aan een stoere grafische interface, totaal nieuwe mogelijkheden of een compleet afwijkende workflow. Wél moet u rekening houden met de mogelijk verplichte aanwezigheid van runtime-bibliotheken zoals het .NET Framework en Java, maar dat merkt u vanzelf wel. Ook kunnen alternatieven onderling leentjebuur spelen, wat neerkomt op doorborduren op het – alweer freeware of open source – werk van de collega’s.

Het werken met alternatieven heeft behalve dat het gratis is nog twee belangrijke voordelen. Om te beginnen kunt u eens ruiken aan de mogelijkheden die de software in kwestie te bieden heeft. Als u bijvoorbeeld nog nooit een videofilm hebt bewerkt, moet u dat zeker eerst gratis proberen. Iets wat ook geldt voor DTP’en oftewel het opmaken van (A4-)pagina’s. Dat kan tijdrovend, geestdodend, moeilijk en dus niet leuk zijn. Zonde als u dan al honderden euro’s aan een duur pakket gespendeerd hebt.

Verder hoeft u geen wroeging te hebben als u een alternatief aan kant schuift. Bevalt het om wat voor reden dan ook niet? Dan gewoon weer van uw computer afgooien! En als het alternatief tijdens het verwijderen tegensputtert, dan is daar altijd nog ‘Revo Uninstaller’, dat zelf weer een alternatief is voor de weggooitool van het Configuratiescherm van Windows.

Microsoft Office

Het eerste programma dat we aanpakken is natuurlijk Microsoft Office. De bekendste onderdelen zijn Word, Excel, PowerPoint en Outlook. Minder bekende onderdelen zijn Access (database), OneNote (notities) en Publisher (desktop publishing). Office is héél compleet en dat betekent dat de alternatieven van goeden huize moeten komen om een kans te maken.  

Verreweg het belangrijkste criterium bij het in gebruik nemen van een andere kantoorsuite is de compatibiliteit met de bestandsformaten van Microsoft Office. Als er geen onderlinge inwisselbaarheid mogelijk is, moet u er niet aan beginnen. Dat is logisch, want u zult ervaren dat veel andere computergebruikers blijven volharden in het gebruik van Microsoft Office.

Google Docs

Dit is een serieuze online concurrent voor Microsoft Office, vooral ook omdat u razendsnel en in de ‘cloud’ kunt beschikken over al uw documenten. Tip: draai Google Docs ook eens in de Chrome-browser!

docs.google.com

LibreOffice

Deze office suite is – zoals we mogen verwachten – volledig compatible met de collega’s. Een forse download, maar daarna een gevoelsmatig slank en snel totaalpakket met daarin uiteraard de belangrijkste mogelijkheden.

www.libreoffice.org

Office Web Apps

Het online Office-alternatief van Microsoft zelf. Word, Excel, PowerPoint en OneNote werken samen met SkyDrive en uw Live-account. Met een snelle internetverbinding echt een serieus alternatief voor de betaalde versie van dezelfde software.                      

office.microsoft.com

OpenOffice.org

De bekende Microsoft Office-tegenhanger waar al veel over is gepubliceerd. Waarom OpenOffice.org nog niet is doorgebroken is een raadsel, want hier wordt me toch een gratis standaard neergezet! Wel zou u, door de vele mogelijkheden, OpenOffice.org als overcompleet kunnen ervaren.  

www.openoffice.org

SoftMaker Office 2008

Dit summier gehouden pakket concentreert zich rond een tekstverwerker, een spreadsheet en een presentatieprogramma.         

www.softmakeroffice.com

Word

Voor veel computergebruikers is Word het gezicht van Microsoft Office. Sterker nog, voor die mensen is Word het enige onderdeel van Office waarmee ze werken! Het bestaat al heel lang (sinds Dos), er zijn al heel veel serieuze upgrades langs-gekomen en je moet ze de kost geven die de 2003-versie van Microsoft Word nog altijd de beste vinden. Goed, nu dus een alternatief… waarbij vooral belangrijk is dat het oude doc- en het nieuwe docX-bestandsformaat in ere gehouden worden!

AbiWord

Een van de leuke features van AbiWord is het gezamenlijk kunnen werken aan een en hetzelfde document. Verder is het een vrij complete tekstverwerker die niet moeilijk te doorgronden is.

www.abisource.com

Buzzword

Hier gaat het om de online-tekstverwerker die bij acrobat.com hoort. Goed te vergelijken met de gelijksoor-tige webapplicaties van Google Docs en Office Web Apps.      

www.buzzword.com

Jarte

Een compacte tekstverwerker die zeer eenvoudig portable kan worden gemaakt; is handig op de usb-geheugenstick. Een grappige interface die u even moet snappen voordat u lekker met dit programma kunt werken. Beslist compleet.

www.jarte.com

Lyx

Weet je nog wel oudje? Lyx geeft het oerdegelijke TeX/LaTeX een visuele slinger en slaagt erin om een prettig be-dienbare tekstverwerker te zijn. Grafisch mooi uitgevoerd en met opmerkelijke (formule-) opmaakmogelijkheden.

www.lyx.org

Zoho Writer

Een online tekstverwerker met mogelijkheden om documenten te delen en te bloggen. Importeren en exporteren kan van en naar zo’n beetje alles.

writer.zoho.com

Excel

Alweer vele jaren geleden was het Lotus 123 dat de klok luidde, maar die klepel is voorgoed gevallen. Rekenen doen we tegenwoordig met Excel. Het programma kent nogal wat uitvoeringen, maar hier wint de 2003-versie het nu eens niet van de moderne varianten en dat heeft vooral te maken met de grootte die u de werkbladen kunt geven. Wie zich achter de schermen van Excel begeeft op het niveau van de formulieren en de scripttaal, maakt kennis met een heuse programmeer-omgeving waarin je volledige kantoorapplicaties kunt bouwen. Maar vóór de schermen is het nog altijd ouderwets rekenen geblazen!

EditGrid

Dit is een prima online spreadsheet met veel mogelijkheden om samen te werken met andere gebruikers. Ook kunt u een rekenblad dat u hebt aangemaakt inbedden in een webpagina.    

www.editgrid.com

Gnumeric

Gnome, dat riekt naar Linux – en dat kan afschrikken. Niet nodig, want Gnumeric installeert eenvoudig en functioneert goed. Een mooi voorbeeld van een ouderwets degelijk rekenprogramma.

projects.gnome.org/gnumeric

PlanMaker

Even een uitstapje naar een onderdeel van het al eerder genoemde SoftMaker Office. PlanMaker is een strakke en snelle spreadsheet die zeer goed overweg kan met Excel-bestanden. Leuke grafische mogelijkheden en een goede export naar pdf.                      

www.softmakeroffice.com

Sheetster

Het online Sheetster is mooi om te zien en uitgevoerd met fraaie knoppen. Mailen en delen is mogelijk. Een werkblad kan naar de pc worden gedownload in diverse formaten.        

www.sheetster.com

SpreadsheetLIVE

Zo op het eerste gezicht is dit het meest complete spreadsheetprogramma dat momenteel op internet draait. Veel formules en veel analyse-mogelijkheden.

www.spreadsheetlive.com

Photoshop

Adobe Photoshop is natuurlijk de standaard waartegen alle andere fotobewerkingspakketten worden afgezet. Alleen, voor Adobe Photoshop heb je een serieus zware pc nodig en – dat zal weinig schelen – 99 procent van de mogelijkheden wordt nooit en te nimmer gebruikt door de modale fotobewerker! U gaat toch ook geen John Deere-tractor kopen als u het afkunt met een heggenschaar van Black & Decker?

We zoeken dus alternatieven die de basisfuncties van fotobewerken bieden: uitsneden maken, vergroten en verkleinen, kleuren bijwerken, filters gebruiken, retoucheren en vooral de bekende grafische bestandsformaten kunnen gebruiken.

De rest is allemaal extra, maar het slim kunnen selecteren van beeldonderdelen en het ondersteunen van lagen is wel zo lekker!

GIMP

Een geweldige fotobewerkingsprogramma met enorm veel opties, maar met een wat afwijkende bedieningsvorm waar u beslist even aan moet wennen. Eenmaal gewend wilt u mogelijk niets anders meer.

www.gimp.org

Paint.NET

Een verrassend snelle en compacte tool die is voorzien van alle basisingrediënten voor het kunnen bewerken van foto’s. Goed te vergelijken met de oude versies van Paint Shop Shop Pro, toen dat programma nog van Jasc was. En dat is een aanbeveling!   

www.getpaint.net

Photofiltre

Zo af en toe vinden we iets moois op internet en Photofiltre is zoiets moois. Prima selectiemethoden en veel leuke filters zorgen ervoor dat u deze software beslist wilt installeren en proberen!

photofiltre.free.fr

Photoscape

De interface is compleet anders dan u gewend bent, maar verder is dit een prima – en ook Nederlandstalige – fotobewerkingsprogramma dat iedereen kan snappen. Erg leuk!    

www.photoscape.org

Picasa

Picasa hoort eigenlijk niet thuis in dit rijtje, maar ook mag toch het niet ontbreken. Niet overdadig voorzien van fotobewerkingsmogelijkheden, maar voor de modale gebruiker is toch alles aan boord. De koppeling met Picasa Web Albums (picasaweb.google.com) is handig.

InDesign

Voor dtp-werkzaamheden zijn er nogal wat commerciële spelers in de markt. We noemen QuarkXPress , Corel Ventura en Adobe FrameMaker. Adobe InDesign is de écht grote jongen op dit vlak. Met dtp-software maakt u mooie – vaak A4 – pagina’s op, van full color modeglossy’s tot zwart/wit clubblaadjes. Gelukkig kan dat ook met minder dure programma’s dan bovenstaande jongens…

Houd er rekening mee dat de bestandsformaten van dtp-programma’s onderling meestal niet uitwisselbaar zijn. Een vereiste is in ieder geval dat u pdf-bestanden kunt exporteren, want met die pdf’jes gaat u namelijk naar de drukker of – dat kan ook – de copyshop.

Fatpaint

In de browser – en dan bij voorkeur Firefox – kunt u de mooiste ontwerpen maken. Beslist niet alleen bedoeld voor A4 en met veel leuke instructiefilmpjes.

www.fatpaint.com

Formatpixel

Alweer een online publishing tool. Prima uitgevoerd, maar een snelle internetverbinding is toch wel een vereiste. Logisch: het opmaken van allerhande pagina’s vereist wel wat bandbreedte.    

www.formatpixel.com

RagTime Solo

Een kantoor-suite en een dtp-programma ineen. Daarom is deze software niet gemakkelijk onder één noemer te vatten. Wel even zoeken op bijvoorbeeld www.download.com, want op de site van Ragtime zelf wordt dit gratis pareltje niet aangeboden!

www.ragtime-online.nl

Scribus

Een mooi en degelijk dtp-pakket dat gewoon op uw eigen pc draait. Nederlandstalig uitgevoerd en rijkelijk voorzien van professionele mogelijkheden. Tekstueel zeer compleet (afbeelding 8). Een voorbeeld van de kracht van open source!  

www.scribus.net

Serif Pageplus SE

Sympathiek: een  ‘Starter Edition’ van Serif Pageplus,voor het opmaken van pagina’s. Met voldoende mogelijkheden voor de normale thuisgebruiker.

www.freeserifsoft ware.com/software/PagePlus

Dreamweaver

Als u een geweldige html-editor zoekt, dan valt uw keuze al snel op Dreamweaver. Daarmee doen we dit programma tekort, want dit Adobe-programma is natuurlijk veel meer dan alleen een html-editor: het is echte web design software. Ook de koppeling van Adobe Dreamweaver met cms-producten als Drupal, Joomla en WordPress moet worden genoemd, want ook dat is een serieus argument om juist met dit programma te gaan werken. Maar… voor internet maakt het niet uit met welke html-editor uw site is gemaakt – als de html-code maar klopt. En die kunt u – als u dat per se wilt – zelfs met het Kladblok van Windows maken! Toegegeven, dat Kladblok van Windows is bepaald géén alternatief voor Adobe Dreamweaver. Met onderstaande programma’s kunt u beter uit de voeten.

Amaya

Gemaakt door een organisatie die zich ernstig bezig houdt met de geldende html-standaard, is dit niet alleen een prima html-editor (met ook voor de professional enkele leuke mogelijkheden), maar ook een goede tool om uw bestaande webpagina’s te controleren. Keurt Amaya het goed? Dan is het dat ook!

www.w3.org/Amaya

HTML-kit

Eindelijk een html-editor die uw webpagina’s lekker compact houdt, want er wordt geen overbodige en ongewenste troep toegevoegd. Intussen achter de schermen knutselen en voor de schermen kijken hoe dat uitpakt.                                                                 

www.chami.com

KompoZer

Niet alleen een fraaie WYSIWYG-editor voor webpagina’s, maar ook een diagnoseprogramma waarmee u geweldig inzicht krijgt in de opmaakstructuur van uw html-code.                                                         

kompozer.net

Serif Webplus SE

Softwaremaker Serif is de beroerdste niet als het aankomt op een ‘Starter Edition’ van een groter gastheerprogramma. Alhier een html-editor voor de – eenvoudige – rest van ons.

www.freeserifsoftware.com/software/WebPlus

SharePoint Designer 2007

Een weggevertje van Microsoft dat er wezen mag. Gebaseerd op Microsoft FrontPage gaat u met een echte zwaargewicht aan het werk.

www.microsoft.com (en dan zoeken in het Downloadcentrum)

Adobe Premiere Pro

Digitale video nu is wat de foto zo’n tien jaar geleden was: ‘heet!’ YouTube heeft het knutselen met videomateriaal in een stroomversnelling gebracht. Immers, iets dat je ‘nu’ filmt en edit kan over vijf minuten door iedereen op de hele wereld worden bekeken! Dat het filmen en editen van bewegende beelden een stuk moeilijker en tijdrovender is dan het bewerken van een stilstaande foto, hebt u vanzelfsprekend al ervaren – denk alleen al maar aan de synchronisatie van de scèneovergangen en het geluid.? Enfin, de software die u het leven met videofilms sterk vergemakkelijkt is Adobe Premiere Pro. Op videogebied is Adobe Premiere Pro – bijna – net zo groot als Adobe Photoshop op fotogebied, dus dan weet u in welke hoge regionen we ons begeven. Voor videobewerking belangrijk is: het kunnen werken met meerdere sporen, het kunnen toepassen van naadloze overgangen, het kunnen toevoegen van los geluid en het kunnen uitvoeren naar de belangrijkste videoformaten waaronder avi en flv. Branden naar dvd-video en blu-ray is niet noodzakelijk maar wel gewenst.

Lightworks

Niet te geloven dat dit open source is! Een geweldige video-editor die wel leunt op een apart te downloaden – en ook gratis – videocodec. In dit programma moet u zich serieus verdiepen, maar daar krijgt u dan wel wat voor terug.                      

www.lightworksbeta.com

Windows Live Movie Maker

Het oude Windows Movie Maker – altijd aangeduid met versie 2.6 – en het nieuwe Windows Movie Maker Live – thans in versie 2011 – worden doorgaans onderschat. Is onterecht, mits u zelf een allround brandprogramma bij de hand hebt.                   

explore.live.com

Cinefx

Kijk op de site ook even naar Cineplay en Cinecode, want dat zijn – net als Cinefx – tools die de digitale filmer graag wil hebben! Cinefx zelf is een wat eigenzinnig programma met een alternatieve interface. Niet voor iedereen geschikt.                                                                                  

www.cinefx.org

VirtualDub

Een hulpprogramma waar enorm veel videofilmers enorm veel plezier aan beleven. Wie een beetje speelt met de mogelijkheden, die kan opeens heel veel meer!

www.virtualdub.org

ZS4 Video Editor

Ook op deze website even rondkijken, want er is meer. Daarna direct aan de slag met ZweiStein, want daarvan is ZS de afkorting. Een compleet videobewerkingsprogramma met een wat gekke interface waarvoor u even de tijd moet nemen.                                                               

www.zs4.net 

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 16, jaargang 2011.

Een nieuwe laptop koop je niet zomaar. Het aanbod is groot, de verschillen in prijs en prestaties nog groter. Processors, opslag, schermtechniek en aansluitingen veranderen steeds, waardoor kiezen lastig blijft. De beste laptop is die past bij wat jij ermee doet: werk, studie, streamen of zwaardere taken als gamen of videobewerking. In deze koopgids lees je waar je anno 2025 (en ook al een beetje anno 2026) op let en hoe je binnen jouw budget een laptop vindt die lang meegaat.

Wanneer je een nieuwe laptop wilt kopen, dan is er aan keuze geen gebrek. Je moet dus goed weten waar je naar op zoek bent en dat begint bij je doel: wat ga je met de laptop doen en waar gebruik je hem? Bij een laptop die voor je werk of studie veel onderweg gebruikt wordt, zijn het gewicht en de accuduur bijvoorbeeld belangrijke aandachtspunten. Gebruik je een laptop voornamelijk thuis zonder extra randapparatuur, dan is een groter scherm fijner en maakt het gewicht weer minder uit. Belangrijk is dat je een realistisch budget bepaalt dat rekening houdt met je wensen. We raden je sowieso aan om minimaal 700 euro uit te trekken: vanaf dat prijsniveau krijg je zonder al te veel concessies een bruikbare 16 GB RAM en 512 GB-ssd. Wil je serieus aan de slag met fotobewerking of een heel goede bouwkwaliteit, mik dan op 900 tot 1200 euro zodat bijvoorbeeld een beter scherm tot de mogelijkheden behoort. Wil je serieus gamen of zware 4K-video's bewerken? Reken dan op minimaal 1200 euro voor een laptop met losse gpu en extra koeling. Ligt je budget lager, overweeg dan refurbished zakelijke modellen of een Chromebook als je vooral online werkt.

Snelle checklist

✅Bepaal waarvoor je de laptop vooral gebruikt (werk, studie, gamen, reizen)
✅Kijk naar formaat en gewicht als je vaak onderweg bent
✅Let op accuduur en schermhelderheid bij gebruik buiten
✅Ga voor minimaal 16 GB RAM en 512 GB ssd-opslag
✅Controleer aansluitingen (usb-c met laden en video, HDMI 2.0 of hoger)
✅Vergelijk toetsenbordcomfort en bouwkwaliteit
✅Controleer of onderdelen later uitbreidbaar zijn (RAM, ssd)

Schermformaat

Het beeldscherm bepaalt voor een belangrijk gedeelte het formaat van een laptop. Wanneer je een laptop veelvuldig buitenshuis wilt gebruiken, raden we je een 13- of 14inch-scherm aan. Een 14inch-laptop is wat ons betreft de ideale combinatie tussen een scherm waarop je comfortabel kunt werken en de draagbaarheid onderweg. We gaan er daarbij wel vanuit dat een laptop thuis of op je werkplek voornamelijk met een los beeldscherm gebruikt wordt als je echt langdurig werkt. Gebruik je geen los scherm en neem je je laptop nooit mee, dan is een wat groter 15- of 16inch-scherm wel fijn. Gebruik je een laptop vooral buitenshuis? Let dan op de schermhelderheid: voor gebruik in lastige lichtomstandigheden is minimaal 400 nits aan te raden. Daarnaast zijn matte schermen minder gevoelig voor storende reflecties, terwijl glanzende schermen vaak een levendiger beeld geven maar sneller spiegelen in fel licht.

Een Full-HD-scherm is ook op goedkope laptops tegenwoordig gelukkig de standaard en op een 14inch-scherm heb je hiermee een scherp plaatje. Op een 14inch-laptop is de meerwaarde van een 4K-scherm beperkt, al kan een scherm met wat hogere resolutie als 2880 x 1620 of 2560 x 1600 pixels wel prettig zijn. Voor grotere laptops geldt dat nog sterker. We zien dat de markt steeds meer verschuift van 16:9- naar 16:10-schermen. In plaats van een resolutie van 1920 x 1080 pixels heb je dan een scherm met 1920 x 1200 pixels. Die extra verticale ruimte maakt spreadsheets en websites zichtbaar prettiger zonder dat de behuizing significant groter wordt.

©Dell | Shaun Lucas

Beeldkwaliteit

Naast dat je ook op goedkopere laptops tegenwoordig een bruikbare resolutie krijgt, is ook een IPS-scherm steeds meer standaard geworden. Hierdoor is de beeldkwaliteit over het algemeen beter dan een aantal jaar geleden, toen er vooral TN-schermen op goedkopere laptops gebruikt werden. Uiteraard zijn er nog wel verschillen tussen goedkopere en duurdere IPS-panelen, maar de kwaliteit van een goedkoop IPS-paneel is doorgaans een stuk beter dan die van een goedkoop TN-paneel. Duurdere IPS-panelen hebben een betere kleurweergave omdat ze een groter gedeelte van het kleurspectrum kunnen weergeven. Goedkope panelen kunnen vaak niet alle kleuren goed weergeven, waardoor ze niet heel geschikt zijn voor serieuze fotobewerking. Daarnaast is oled sterk in opmars en bij laptops vanaf 800 euro is er genoeg keuze als je op zoek bent naar een oledscherm. Oled heeft als voordeel dat het contrast veel hoger is dan bij IPS-schermen, omdat de individuele pixels uitgeschakeld of gedimd kunnen worden. Ook is de kleurweergave over het algemeen goed, waardoor een oledscherm er al snel indrukwekkend uitziet. Een nadeel kan zijn dat oledschermen op laptops doorgaans PWM (pulse-width modulation) gebruiken om de helderheid te regelen en niet iedereen dat comfortabel vindt. Een andere schermtechniek die in opkomst is, is het mini-ledscherm. Dit is een IPS-scherm waarvan de achtergrondverlichting bestaat uit mini-leds die in zones aangestuurd kunnen worden. Hierdoor is het contrast veel beter dan bij traditionele achtergrondverlichting, waardoor de eigenschappen van een oledscherm benaderd worden.

©ASUS

©HP

RAM en opslag

Windows 11 heeft genoeg aan 8 GB RAM, maar dat is een hoeveelheid werkgeheugen die we in 2025 afraden. Software stelt steeds meer eisen en het is wel zo prettig als je tijdens het werken meerdere vensters en programma's naast elkaar kunt gebruiken. Kies dus voor minimaal 16 GB RAM. Op een krachtige laptop voor videobewerking of een krachtige gamelaptop raden we je 32 GB RAM aan. Kies ook als je weinig eisen hebt minimaal een ssd met een capaciteit van 512 GB. Een kleinere ssd wordt namelijk wel heel krap als je wat programma's op je laptop installeert. Wil je gamen? Dan is een ssd van 1 TB wat ons betreft het minimum. Moderne spellen vereisen vaak ergens tussen de 40 en 100 GB opslagruimte. Het is toch wel prettig om een paar spellen tegelijkertijd te kunnen installeren, zeker omdat het downloaden en installeren door de grote omvang ook steeds meer tijd in beslag neemt. Let erop dat het bij veel laptops niet mogelijk is om het werkgeheugen later uit te breiden of te vervangen. Bij gamelaptops of krachtigere workstations kan dat doorgaans nog wel. De opslag is bij veel laptops wel te vervangen omdat er meestal gebruik wordt gemaakt van een M.2-NVMe-ssd. Sommige laptops hebben een tweede M.2-slot.

©Adnan Ahmad Ali - stock.adobe.com

Toetsenbord

Het toetsenbord is een van de belangrijkste onderdelen van een laptop en bepaalt in grote mate hoe fijn je kunt werken. In de praktijk zijn er grote verschillen tussen het tikcomfort van laptops. Sommige toetsenborden geven een duidelijke feedback als je een toets indrukt, terwijl andere toetsenborden geen duidelijk drukpunt hebben. Op heel dunne laptops hebben de toetsen soms minder travel, wat zorgt voor een minder comfortabele tikervaring. Op goedkope laptops zit er soms speling in het toetsenbord, wat vervelend is als je langere stukken wilt tikken. Soms vind je in reviews informatie over het tikcomfort, maar in het echt uitproberen heeft wel onze voorkeur. Werk je veel met getallen, dan is een numeriek veld waarschijnlijk onmisbaar en moet je in de praktijk kijken naar laptops met minimaal een 15inch-scherm.

Een verlicht toetsenbord lijkt misschien een onbeduidend detail, maar is in de praktijk een heel fijne toevoeging. Laptops gebruik je immers vaak ook onderweg, waarbij de verlichting niet altijd zo goed is als op je werkplek thuis. Dan is het toch wel fijn als je kunt zien op welke toetsen je drukt als je naar je toetsenbord kijkt.

©Hairem - stock.adobe.com

Aansluitingen

Uiteraard is het belangrijk dat je laptop alle aansluitingen heeft die je nodig hebt, waarbij je extra moet letten op de mogelijkheden van de usb-c-poorten. Een laptop zonder usb-c-poort die ook geschikt is voor laden en het aansluiten van een beeldscherm zouden we zelf niet meer kopen. Als een laptop thunderbolt 4 of 5 ondersteunt, dan weet je zeker dat je een usb-c-poort met alle mogelijkheden krijgt, met ondersteuning voor heel hoge overdrachtssnelheden van 40 of zelfs 80 Gbit/s (thunderbolt 5). In combinatie met een geschikt thunderbolt-dockingstation ondersteunt een thunderbolt-poort twee 4K-schermen; op usb-c-dockingstations zonder thunderbolt kan dit beperkt zijn tot één scherm. Usb 4 is gebaseerd op thunderbolt en kan theoretisch ook een snelheid tot 40 Gbit/s ondersteunen, maar de eisen zijn minder streng, waardoor de maximale snelheid vaak 20 Gbit/s is. Daarnaast is het mogelijk dat de beelduitvoer beperkt is tot één 4K-scherm. In de praktijk zijn alle usb-c-aansluitingen met ondersteuning voor usb 4 geschikt voor laden en video. Tot slot zijn er ook usb-c-poorten die gebruikmaken van usb 3.2 en een maximale overdrachtssnelheid van 5 of 10 Gbit/s bieden en maximaal één 4K-scherm ondersteunen. De meeste laptops met een usb-c-poort op basis van usb 3.2 ondersteunen laden en video, maar dat is niet altijd zo. Gebruik je HDMI voor het aansluiten van een scherm, controleer dan of dat HDMI 2.0 of nieuwer is, zodat je een 4K-scherm op 60 Hz kunt gebruiken. Een of twee usb-a-poorten, een kaartlezer en een 3,5mm-headsetaansluiting zijn in de praktijk ook erg handig.

©HP

Veel processorkeuze

Elk jaar komen er nieuwe laptop-cpu's uit, terwijl ook oudere generaties in de schappen blijven, waardoor vergelijken snel onoverzichtelijk wordt en het lastig is om een bepaalde processor aan te raden. In grote lijnen gebruikt Intel tegenwoordig Core 3/5/7 voor mainstream en Core Ultra 5/7/9 voor de premiumklasse. De belangrijkste vernieuwingen zitten in de Core Ultra 200V-reeks (Lunar Lake), bedoeld voor dunne en zuinige laptops. Deze processors combineren een moderne geïntegreerde gpu met een npu voor on-device AI en voldoen aan Microsofts eisen voor een Copilot+-pc, waarmee je extra functies in Windows krijgt. Voor normale energiezuinige laptops heeft Intel de Core Ultra 200U-reeks, terwijl de 200H/HX voor krachtige laptops bedoeld is. Deze doorgaans snellere processors op basis van de Arrow Lake-architectuur zijn echter niet voorzien van een npu die voldoet aan de eisen voor een Copilot+-pc. Let er daarnaast op dat er ook Core 200-processors zonder Ultra zijn: die zijn bedoeld voor iets goedkopere mainstreamlaptops en gebruiken een oudere architectuur, vergelijkbaar met Intels eerdere 13e en 14e generatie Core-processors (Raptor Lake). Op zich is dat niet heel erg, ook de oudere generaties Core-processors zijn prima chips.

AMD volgt grofweg eenzelfde logica als Intel en verkoopt processors als Ryzen 3, 5, 7 en 9. AMD heeft wel de generatieaanduiding veranderd, want waar er eerst reeksen waren als 5000, 7000 en 8000, vallen de nieuwste processors in de 9000-, 200- en 300 AI-reeks. De Ryzen 200-reeks is een refresh op basis van Zen 4 die inzet op prijs en efficiëntie en, net als de oudere chips in de 7000- en 8000-reeks, geen npu heeft die krachtig genoeg is om te voldoen aan de eisen van een Copilot+-pc. Geschikte chips vind je bij AMD in de Ryzen AI 300-reeks met nieuwe Zen 5-cores en snellere geïntegreerde graphics. De 9000-reeks is eveneens op Zen 5 gebaseerd en omvat krachtige processors die bedoeld zijn voor bijvoorbeeld gamelaptops. Deze chips hebben een relatief langzame geïntegreerde gpu, want ze worden gecombineerd met een losse gpu.

©Intel

Prestatieverschillen

Net als bij Intel gebruikte AMD op oudere processors de letter H voor chips met een hoger energieverbruik en de letter U voor energiezuinige processors. Bij de nieuwe Ryzen 300 AI- en Ryzen 200-reeks staan geen letters meer in het typenummer. In de specificaties vind je wel een standaardenergieverbruik. Het energieverbruik zegt wel iets over prestaties, maar kan door fabrikanten vaak ook lager ingesteld worden. De koeling en fabrieksinstellingen per laptop bepalen in de praktijk veel van het werkelijke prestatieniveau. Omdat moderne chips vaak verschillende soorten kernen combineren (prestatie- en efficiëntiekernen), zegt ook een simpele eis als 'minstens zoveel cores' weinig. Als vuistregel zit je voor de meeste gebruikers veilig met Core (Ultra) 5 of Ryzen (AI) 5 of hoger. Eind 2025 komt Intel met een nieuwe processorreeks op basis van de Panther Lake-architectuur die vermoedelijk als Core Ultra 300 op de markt komt. Laptops op basis van die processors worden begin 2026 verwacht.

©AMD

ARM-processors

Toen de Microsoft Windows 11 Copilot+-pc's in 2024 geïntroduceerd werden, was dat in combinatie met een Qualcomm Snapdragon X Plus of Elite-processor die gebruikmaken van de ARM-architectuur. Een architectuur die Apple sinds 2020 met de introductie van de M1 gebruikt voor Macbooks. We vroegen ons een jaar geleden dan ook af of dit wellicht het einde van x86 in de Windows-laptop inluidde. Een jaar later moeten we concluderen dat dat nog niet het geval is. Er is namelijk niet zo heel gek veel gebeurd. Qualcomm heeft sindsdien goedkopere varianten van de Snapdragon X-processor met 8 cores geïntroduceerd, maar er zijn nog geen ARM-processors van andere fabrikanten. Nvidia en Mediatek zouden bezig zijn met een ARM-processor voor Windows, maar die lijkt te zijn uitgesteld naar 2026. De introductie van goedkopere varianten betekent wel dat ARM-laptops er nu vanaf zo'n 700 euro zijn. Als je op zoek bent naar een laptop voor kantoorwerkzaamheden, kunnen die interessant zijn als je zeker weet dat je niet tegen beperkingen aanloopt op het gebied van softwarecompatibiliteit. Want hoewel de meeste software werkt op de ARM-architectuur en de ondersteuning steeds beter wordt, zou het kunnen dat dit niet voor al jouw software geldt. Op de website windowsonarm.org vind je voor veel software informatie of deze werkt op een Windows-laptop voorzien van ARM-processor. Laptops voorzien van een Snapdragon X hebben over het algemeen een lange accuduur.

©Qualcomm

Lees ook: Productiever en creatiever: dit kan Copilot voor jou betekenen

Wat is je budget en wat kun je voor dat bedrag verwachten?

Gamelaptop

Iedere laptopprocessor is voorzien van een geïntegreerde gpu en voor dagelijks gebruik voldoen die ruimschoots. Sommige geïntegreerde gpu's zijn zelfs snel genoeg voor (licht) gamen. De gpu's in processors in Intels Core Ultra 200V-processors en AMD's Ryzen AI 300-processors zijn voor geïntegreerde gpu's best indrukwekkend. E-sportstitels en wat oudere spellen kun je bijvoorbeeld spelen op Full HD als je de kwaliteitsinstellingen bescheiden houdt. De geïntegreerde gpu's die je in andere processors vindt, zijn een stuk zwakker en niet heel geschikt voor gamen. Waar je op de desktop de keuze hebt uit videokaarten van Nvidia, AMD en Intel, ligt dat voor een laptop anders en biedt alleen Nvidia geschikte gpu's aan.

Wil je gamen in Full HD, dan heb je aan een laptop voorzien van een RTX 4060 of RTX 5050 genoeg. Wil je wat comfortabeler op Full HD of zelfs in 1440p spelen, dan zijn de RTX 4070, RTX 5060 of RTX 5070 goede kandidaten. Dit zijn helaas wel allemaal gpu's met 8 GB VRAM, een hoeveelheid die we je op een desktop-pc zouden afraden omdat spellen steeds vaker VRAM vereisen om lekker te draaien. Helaas hebben de meeste mobiele gpu's minder geheugen dan hun desktoptegenhangers. Laptops met een RTX 4050 of de oudere, nog wel verkrijgbare, RTX 3060, 3050 Ti en 3050 raden we wel af. Die gpu's zijn voorzien van 6 of zelfs 4 GB VRAM en dat is zelfs met lagere kwaliteitsinstellingen erg krap. Wil je comfortabel in spelen, dan zijn minimaal een RTX 4080 of RTX 5070 Ti dankzij de ruimere hoeveelheid 12 GB VRAM goede kandidaten.

Probeer bij gamelaptops altijd reviews te vergelijken als je meerdere modellen op het oog hebt. Want waar de prestaties van grafische kaarten op de desktop nauwelijks van elkaar verschillen, is dat bij mobiele gpu's anders. Fabrikanten kunnen op basis van de koeloplossing in de laptop het vermogen van een gpu aanpassen, waardoor een laptop met een RTX 4070 toch beter kan presteren dan een RTX 4080.

©Nvidia

Chromebook

Gebruik je een laptop vooral voor browsen en andere online-toepassingen, dan kan een Chromebook interessant zijn. Chrome OS is een relatief licht besturingssysteem, waardoor een Chromebook doorgaans goedkoper is dan een Windows-laptop. Wel is Chrome OS inmiddels meer dan alleen een browser; zo kun je tegenwoordig ook Android-apps installeren en is het ook mogelijk om Linux-applicaties te gebruiken. Hierdoor is het prettig als een Chromebook wat snellere hardware heeft. Zo is ook onder Chrome OS 8 GB RAM prettig, zodat je genoeg tabbladen en applicaties tegelijkertijd kunt gebruiken zonder tegen grenzen aan te lopen. Daarom is er naast de normale Chromebook tegenwoordig ook de Chromebook Plus. Google stelt strengere hardware-eisen aan een Chromebook Plus, waardoor deze varianten sneller zijn en softwarematig wat meer mogelijkheden, zoals ingebouwde Gemini, bieden. Ook is een Chromebook Plus net wat handiger offline te gebruiken, omdat je bestanden automatisch voor offline bewerken beschikbaar zijn. Bij een normale Chromebook moet je dat per bestand van tevoren aangeven. Een Chromebook Plus heb je vanaf zo'n 400 euro en dan krijg je sowieso een Full HD IPS-scherm, minimaal 8 GB RAM en minimaal 128 GB opslag. We raden je, gezien deze relatief lage prijs, aan om eerst naar de Plus-modellen te kijken als je een Chromebook zoekt. Normale Chromebooks zijn nog goedkoper en heb je al voor zo'n 300 euro. Dan krijg je doorgaans wel een laptop met slechts 4 GB RAM, weinig opslag of juist heel trage eMMC-opslag en een relatief trage processor.

Omdat Chromebooks ook gebruik kunnen maken van Android-apps, is een aanraakscherm met opklapbaar scharnier in de praktijk een fijne toevoeging. Veel Android-apps werken immers prettiger als je ze op een tablet kunt gebruiken.

©Acer

Apple MacBook Air

Het assortiment laptops van Apple is behoorlijk overzichtelijk en bestaat uit de MacBook Air en MacBook Pro, die beide in twee schermformaten leverbaar zijn. Met de huidige MacBook Air, die verkrijgbaar is in een 13- of 15-inchvariant, haal je een laptop in huis waarmee je vrijwel alle werkzaamheden kunt uitvoeren. De normale M4-processor heeft 10 cores en is een relatief vlotte laptopprocessor. Indrukwekkend is dat er ondanks die krachtige processor toch geen actieve koeling noodzakelijk is, waardoor de MacBook Air altijd heerlijk stil zijn werk doet. Een minpuntje van de MacBook Air is dat de instapmodellen voorzien zijn van 256 GB opslag en dat is, afhankelijk van je gebruiksdoel, wellicht te weinig. Upgraden kan alleen bij aanschaf; het is onmogelijk om de ssd op een moderne MacBook later te vervangen. Iedere MacBook is tegenwoordig wel van minimaal 16 GB RAM voorzien en dat werkt in de praktijk gewoon prettig en hoef je dus niet per se te upgraden, iets dat overigens ook alleen bij aanschaf kan. Voor consumenten is de MacBook Air wat ons betreft de laptop waar we naar zouden kijken. De duurdere MacBook Pro heeft wel een wat beter scherm met mini-ledverlichting en kan met veel krachtigere processors geconfigureerd worden en kan, doordat er wel actieve koeling is, de prestaties langduriger volhouden.

©Apple

De 10 bekendste laptopmerken in Nederland

HP (Hewlett-Packard) heeft een groot en veelzijdig aanbod. Van instapmodellen voor school en thuis tot de snellere Envy- en Omen-laptops, waarmee je ook zwaardere taken aankunt.

Apple richt zich op gebruikers die een stil en krachtig systeem willen dat jaren meegaat. De MacBook Air en Pro met M-chips draaien soepel, hebben een sterke accuduur en passen goed binnen het Apple-ecosysteem.

Lenovo valt op door zijn degelijke bouw en scherpe prijzen. De IdeaPad en Yoga zijn populaire keuzes voor dagelijks gebruik. De 2-in-1-modellen bieden extra flexibiliteit, handig als je het scherm ook als tablet wilt gebruiken.

ASUS combineert prestaties met vernieuwing. De ROG- en TUF-modellen spreken gamers aan, terwijl de ZenBook-serie bekendstaat om het slanke ontwerp en de OLED-schermen.

Acer is sterk in laptops die veel waar bieden voor hun geld. De Swift- en Aspire-series zijn betaalbaar, snel genoeg voor alledaags gebruik en breed verkrijgbaar.

Dell levert met de XPS-lijn hoogwaardige Windows-laptops voor wie kwaliteit en afwerking belangrijk vindt. Ook de Inspiron-serie blijft populair onder thuisgebruikers.

Microsoft richt zich met de Surface-lijn op lichtgewicht laptops en tablets met een goed scherm en nauwkeurige stylus-ondersteuning.

MSI spreekt vooral gamers en videomakers aan. De laptops hebben krachtige hardware, goede koeling en een uitgesproken uiterlijk.

Huawei groeit snel met de MateBook-serie. De laptops zijn dun, licht en netjes afgewerkt, met een helder scherm en scherpe prijs.

Samsung richt zich met de Galaxy Book-lijn op gebruikers die al andere Samsung-apparaten hebben. Laptops en smartphones werken daarin soepel samen.

De beste laptop ...

...is de laptop die het best bij jou past. Bedenk dus vooraf goed wat je wilt en nodig hebt. Kijk niet alleen naar de prijs, maar ook naar bouwkwaliteit, accuduur en uitbreidbaarheid. De techniek verandert snel, maar door nu slim te kiezen, zorg je dat je ook over drie of vier jaar nog prettig met je laptop werkt. Of je nu kiest voor Windows, macOS of ChromeOS: een model dat past bij wat je dagelijks doet, daar heb je uiteindelijk het meest aan!

De aanschaf van een nieuwe camera is een spannend moment, maar het enorme aanbod maakt kiezen soms lastig. Ga je voor full-frame, veel megapixels of staat gebruiksgemak voorop? Wij helpen je door de specificaties heen te kijken. In dit artikel wijzen we je op de aandachtspunten voor jouw zoektocht, zodat je kunt investeren in apparatuur waar je jarenlang plezier van hebt.

Partnerbijdrage - in samenwerking met Kamera Express

De knoop is doorgehakt: je gaat een nieuwe camera kopen. Dat is een leuk vooruitzicht, maar zodra je het aanbod bekijkt, kan de keuzestress toeslaan. Er zijn immers talloze modellen, sensoren en systemen op de markt die allemaal om je aandacht vragen. Om te voorkomen dat je verdwaalt in de specificaties, is het slim om vooraf goed in kaart te brengen wat je precies zoekt. Het maken van de juiste keuze begint niet bij de hardware, maar bij jezelf.

Bepaal je doel en de gewenste beeldkwaliteit

De allerbelangrijkste vraag die je jezelf moet stellen is wat je precies wilt gaan vastleggen. Een straatfotograaf heeft natuurlijk hele andere eisen dan iemand die vogels in de vlucht wil fotograferen of studioportretten maakt. Je doel bepaalt dus voor een groot deel welk type sensor je nodig hebt.

De sensor is het hart van je camera en heeft veel invloed op de beeldkwaliteit en prestaties bij weinig licht. Full-frame sensoren zijn fantastisch in donkere omstandigheden en bieden een prachtige scherptediepte, maar zijn vaak prijziger en zwaarder. Crop-sensoren zijn daarentegen compacter en vergroten het bereik van je lens, wat weer handig is voor natuurfotografie.

Kijk daarnaast kritisch naar de resolutie. Megapixels zijn belangrijk als je foto's op groot formaat wilt afdrukken of achteraf veel wilt bijsnijden, maar voor online gebruik volstaat een lagere resolutie vaak prima.

Het totale kostenplaatje

Bij de aanschaf van fotoapparatuur kijken mensen vaak alleen naar de prijs van de camera zelf, de zogenoemde body. Het is echter verstandiger om naar het totaalplaatje te kijken. Voor een beginnende fotograaf biedt een instapmodel vaak al meer dan genoeg functionaliteit, terwijl een gevorderde gebruiker misschien specifieke wensen en eisen heeft die een duurder model rechtvaardigen.

Vergeet daarom niet dat je budget ook ruimte moet overlaten voor accessoires. Lenzen zijn vaak bepalender voor de kwaliteit van je foto dan de camera zelf. Daarnaast heb je snelle geheugenkaarten, reservebatterijen en een goede tas nodig. Reken je rijk door het complete pakket in te schatten, zodat je niet voor verrassingen komt te staan.

Ergonomie en bedieningsgemak

Specificaties op papier zeggen niets over hoe een camera in de hand ligt. Het gebruikscomfort is misschien wel de meest onderschatte factor bij een aankoop. Een camera moet goed aanvoelen, niet te zwaar zijn als je er de hele dag mee op pad gaat, en een logische knoppenindeling hebben.

Voor beginners kan het heel prettig zijn als een camera beschikt over goede automatische functies, zoals oog-autofocus en gezichtsherkenning, zodat je direct scherpe foto's maakt. Wil je juist groeien in je hobby? Dan is het belangrijk dat de camera voldoende fysieke knoppen heeft om instellingen als sluitertijd en diafragma handmatig en snel aan te passen, zonder dat je eerst diep in een menu moet duiken.

©Niks Ads

Denk aan de toekomst en test het zelf

Een camera is zelden een losstaande aankoop; je koopt je in in een systeem. Controleer daarom altijd de uitbreidingsmogelijkheden. Heeft het merk dat je op het oog hebt voldoende lenzen beschikbaar die passen bij jouw ambities? Misschien wil je in de toekomst wel investeren in een reportageflitser of specifieke macro-lenzen.

Door te kiezen voor een systeem met voldoende compatibele accessoires, voorkom je dat je over een paar jaar alles moet vervangen. De beste manier om hier zeker van te zijn, is door het zelf te ervaren. Reviews lezen en specificaties vergelijken op de website van Kamera Express is een goed startpunt, maar stap vooral ook een winkel binnen. Door verschillende modellen vast te houden en advies te vragen aan specialisten, merk je direct welk model voor jou de juiste 'klik' heeft.