ID.nl logo
Gratis software
© Reshift Digital
Huis

Gratis software

Uw FAQman is dol op gratis software waarmee tóch professioneel kan worden gewerkt. Want waarom veel  geld uitgeven als u met gesloten beurs uw ding óók gedaan krijgt? Ofwel: doe uw voordeel met onze alternatieven voor bekende commerciële programma’s!

©CIDimport

Voordat we beginnen met al die gratis alternatieven, moeten we vooraf even een paar dingen met elkaar doornemen. Zo mag je van een freeware- of open source-programma natuurlijk nooit verwachten dat het net zo goed als (of beter dan) de betaalde grote broer is. In de praktijk zult u dan ook ervaren dat de ‘vervangers’ vaak wat grover en soberder zijn uitgevoerd; iets wat meestal te maken heeft met het kleinere aantal programmeeruren dat er in de ontwikkeling en finetuning is gestoken. Maar… in precies diezelfde praktijk zult u ook zien dat ‘underground-’ programma’s erg eigenzinnig kunnen zijn en daarom leuke uitstapjes durven maken! Denk daarbij aan een stoere grafische interface, totaal nieuwe mogelijkheden of een compleet afwijkende workflow. Wél moet u rekening houden met de mogelijk verplichte aanwezigheid van runtime-bibliotheken zoals het .NET Framework en Java, maar dat merkt u vanzelf wel. Ook kunnen alternatieven onderling leentjebuur spelen, wat neerkomt op doorborduren op het – alweer freeware of open source – werk van de collega’s.

Het werken met alternatieven heeft behalve dat het gratis is nog twee belangrijke voordelen. Om te beginnen kunt u eens ruiken aan de mogelijkheden die de software in kwestie te bieden heeft. Als u bijvoorbeeld nog nooit een videofilm hebt bewerkt, moet u dat zeker eerst gratis proberen. Iets wat ook geldt voor DTP’en oftewel het opmaken van (A4-)pagina’s. Dat kan tijdrovend, geestdodend, moeilijk en dus niet leuk zijn. Zonde als u dan al honderden euro’s aan een duur pakket gespendeerd hebt.

Verder hoeft u geen wroeging te hebben als u een alternatief aan kant schuift. Bevalt het om wat voor reden dan ook niet? Dan gewoon weer van uw computer afgooien! En als het alternatief tijdens het verwijderen tegensputtert, dan is daar altijd nog ‘Revo Uninstaller’, dat zelf weer een alternatief is voor de weggooitool van het Configuratiescherm van Windows.

Microsoft Office

Het eerste programma dat we aanpakken is natuurlijk Microsoft Office. De bekendste onderdelen zijn Word, Excel, PowerPoint en Outlook. Minder bekende onderdelen zijn Access (database), OneNote (notities) en Publisher (desktop publishing). Office is héél compleet en dat betekent dat de alternatieven van goeden huize moeten komen om een kans te maken.  

Verreweg het belangrijkste criterium bij het in gebruik nemen van een andere kantoorsuite is de compatibiliteit met de bestandsformaten van Microsoft Office. Als er geen onderlinge inwisselbaarheid mogelijk is, moet u er niet aan beginnen. Dat is logisch, want u zult ervaren dat veel andere computergebruikers blijven volharden in het gebruik van Microsoft Office.

Google Docs

Dit is een serieuze online concurrent voor Microsoft Office, vooral ook omdat u razendsnel en in de ‘cloud’ kunt beschikken over al uw documenten. Tip: draai Google Docs ook eens in de Chrome-browser!

docs.google.com

LibreOffice

Deze office suite is – zoals we mogen verwachten – volledig compatible met de collega’s. Een forse download, maar daarna een gevoelsmatig slank en snel totaalpakket met daarin uiteraard de belangrijkste mogelijkheden.

www.libreoffice.org

Office Web Apps

Het online Office-alternatief van Microsoft zelf. Word, Excel, PowerPoint en OneNote werken samen met SkyDrive en uw Live-account. Met een snelle internetverbinding echt een serieus alternatief voor de betaalde versie van dezelfde software.                      

office.microsoft.com

OpenOffice.org

De bekende Microsoft Office-tegenhanger waar al veel over is gepubliceerd. Waarom OpenOffice.org nog niet is doorgebroken is een raadsel, want hier wordt me toch een gratis standaard neergezet! Wel zou u, door de vele mogelijkheden, OpenOffice.org als overcompleet kunnen ervaren.  

www.openoffice.org

SoftMaker Office 2008

Dit summier gehouden pakket concentreert zich rond een tekstverwerker, een spreadsheet en een presentatieprogramma.         

www.softmakeroffice.com

Word

Voor veel computergebruikers is Word het gezicht van Microsoft Office. Sterker nog, voor die mensen is Word het enige onderdeel van Office waarmee ze werken! Het bestaat al heel lang (sinds Dos), er zijn al heel veel serieuze upgrades langs-gekomen en je moet ze de kost geven die de 2003-versie van Microsoft Word nog altijd de beste vinden. Goed, nu dus een alternatief… waarbij vooral belangrijk is dat het oude doc- en het nieuwe docX-bestandsformaat in ere gehouden worden!

AbiWord

Een van de leuke features van AbiWord is het gezamenlijk kunnen werken aan een en hetzelfde document. Verder is het een vrij complete tekstverwerker die niet moeilijk te doorgronden is.

www.abisource.com

Buzzword

Hier gaat het om de online-tekstverwerker die bij acrobat.com hoort. Goed te vergelijken met de gelijksoor-tige webapplicaties van Google Docs en Office Web Apps.      

www.buzzword.com

Jarte

Een compacte tekstverwerker die zeer eenvoudig portable kan worden gemaakt; is handig op de usb-geheugenstick. Een grappige interface die u even moet snappen voordat u lekker met dit programma kunt werken. Beslist compleet.

www.jarte.com

Lyx

Weet je nog wel oudje? Lyx geeft het oerdegelijke TeX/LaTeX een visuele slinger en slaagt erin om een prettig be-dienbare tekstverwerker te zijn. Grafisch mooi uitgevoerd en met opmerkelijke (formule-) opmaakmogelijkheden.

www.lyx.org

Zoho Writer

Een online tekstverwerker met mogelijkheden om documenten te delen en te bloggen. Importeren en exporteren kan van en naar zo’n beetje alles.

writer.zoho.com

Excel

Alweer vele jaren geleden was het Lotus 123 dat de klok luidde, maar die klepel is voorgoed gevallen. Rekenen doen we tegenwoordig met Excel. Het programma kent nogal wat uitvoeringen, maar hier wint de 2003-versie het nu eens niet van de moderne varianten en dat heeft vooral te maken met de grootte die u de werkbladen kunt geven. Wie zich achter de schermen van Excel begeeft op het niveau van de formulieren en de scripttaal, maakt kennis met een heuse programmeer-omgeving waarin je volledige kantoorapplicaties kunt bouwen. Maar vóór de schermen is het nog altijd ouderwets rekenen geblazen!

EditGrid

Dit is een prima online spreadsheet met veel mogelijkheden om samen te werken met andere gebruikers. Ook kunt u een rekenblad dat u hebt aangemaakt inbedden in een webpagina.    

www.editgrid.com

Gnumeric

Gnome, dat riekt naar Linux – en dat kan afschrikken. Niet nodig, want Gnumeric installeert eenvoudig en functioneert goed. Een mooi voorbeeld van een ouderwets degelijk rekenprogramma.

projects.gnome.org/gnumeric

PlanMaker

Even een uitstapje naar een onderdeel van het al eerder genoemde SoftMaker Office. PlanMaker is een strakke en snelle spreadsheet die zeer goed overweg kan met Excel-bestanden. Leuke grafische mogelijkheden en een goede export naar pdf.                      

www.softmakeroffice.com

Sheetster

Het online Sheetster is mooi om te zien en uitgevoerd met fraaie knoppen. Mailen en delen is mogelijk. Een werkblad kan naar de pc worden gedownload in diverse formaten.        

www.sheetster.com

SpreadsheetLIVE

Zo op het eerste gezicht is dit het meest complete spreadsheetprogramma dat momenteel op internet draait. Veel formules en veel analyse-mogelijkheden.

www.spreadsheetlive.com

Photoshop

Adobe Photoshop is natuurlijk de standaard waartegen alle andere fotobewerkingspakketten worden afgezet. Alleen, voor Adobe Photoshop heb je een serieus zware pc nodig en – dat zal weinig schelen – 99 procent van de mogelijkheden wordt nooit en te nimmer gebruikt door de modale fotobewerker! U gaat toch ook geen John Deere-tractor kopen als u het afkunt met een heggenschaar van Black & Decker?

We zoeken dus alternatieven die de basisfuncties van fotobewerken bieden: uitsneden maken, vergroten en verkleinen, kleuren bijwerken, filters gebruiken, retoucheren en vooral de bekende grafische bestandsformaten kunnen gebruiken.

De rest is allemaal extra, maar het slim kunnen selecteren van beeldonderdelen en het ondersteunen van lagen is wel zo lekker!

GIMP

Een geweldige fotobewerkingsprogramma met enorm veel opties, maar met een wat afwijkende bedieningsvorm waar u beslist even aan moet wennen. Eenmaal gewend wilt u mogelijk niets anders meer.

www.gimp.org

Paint.NET

Een verrassend snelle en compacte tool die is voorzien van alle basisingrediënten voor het kunnen bewerken van foto’s. Goed te vergelijken met de oude versies van Paint Shop Shop Pro, toen dat programma nog van Jasc was. En dat is een aanbeveling!   

www.getpaint.net

Photofiltre

Zo af en toe vinden we iets moois op internet en Photofiltre is zoiets moois. Prima selectiemethoden en veel leuke filters zorgen ervoor dat u deze software beslist wilt installeren en proberen!

photofiltre.free.fr

Photoscape

De interface is compleet anders dan u gewend bent, maar verder is dit een prima – en ook Nederlandstalige – fotobewerkingsprogramma dat iedereen kan snappen. Erg leuk!    

www.photoscape.org

Picasa

Picasa hoort eigenlijk niet thuis in dit rijtje, maar ook mag toch het niet ontbreken. Niet overdadig voorzien van fotobewerkingsmogelijkheden, maar voor de modale gebruiker is toch alles aan boord. De koppeling met Picasa Web Albums (picasaweb.google.com) is handig.

InDesign

Voor dtp-werkzaamheden zijn er nogal wat commerciële spelers in de markt. We noemen QuarkXPress , Corel Ventura en Adobe FrameMaker. Adobe InDesign is de écht grote jongen op dit vlak. Met dtp-software maakt u mooie – vaak A4 – pagina’s op, van full color modeglossy’s tot zwart/wit clubblaadjes. Gelukkig kan dat ook met minder dure programma’s dan bovenstaande jongens…

Houd er rekening mee dat de bestandsformaten van dtp-programma’s onderling meestal niet uitwisselbaar zijn. Een vereiste is in ieder geval dat u pdf-bestanden kunt exporteren, want met die pdf’jes gaat u namelijk naar de drukker of – dat kan ook – de copyshop.

Fatpaint

In de browser – en dan bij voorkeur Firefox – kunt u de mooiste ontwerpen maken. Beslist niet alleen bedoeld voor A4 en met veel leuke instructiefilmpjes.

www.fatpaint.com

Formatpixel

Alweer een online publishing tool. Prima uitgevoerd, maar een snelle internetverbinding is toch wel een vereiste. Logisch: het opmaken van allerhande pagina’s vereist wel wat bandbreedte.    

www.formatpixel.com

RagTime Solo

Een kantoor-suite en een dtp-programma ineen. Daarom is deze software niet gemakkelijk onder één noemer te vatten. Wel even zoeken op bijvoorbeeld www.download.com, want op de site van Ragtime zelf wordt dit gratis pareltje niet aangeboden!

www.ragtime-online.nl

Scribus

Een mooi en degelijk dtp-pakket dat gewoon op uw eigen pc draait. Nederlandstalig uitgevoerd en rijkelijk voorzien van professionele mogelijkheden. Tekstueel zeer compleet (afbeelding 8). Een voorbeeld van de kracht van open source!  

www.scribus.net

Serif Pageplus SE

Sympathiek: een  ‘Starter Edition’ van Serif Pageplus,voor het opmaken van pagina’s. Met voldoende mogelijkheden voor de normale thuisgebruiker.

www.freeserifsoft ware.com/software/PagePlus

Dreamweaver

Als u een geweldige html-editor zoekt, dan valt uw keuze al snel op Dreamweaver. Daarmee doen we dit programma tekort, want dit Adobe-programma is natuurlijk veel meer dan alleen een html-editor: het is echte web design software. Ook de koppeling van Adobe Dreamweaver met cms-producten als Drupal, Joomla en WordPress moet worden genoemd, want ook dat is een serieus argument om juist met dit programma te gaan werken. Maar… voor internet maakt het niet uit met welke html-editor uw site is gemaakt – als de html-code maar klopt. En die kunt u – als u dat per se wilt – zelfs met het Kladblok van Windows maken! Toegegeven, dat Kladblok van Windows is bepaald géén alternatief voor Adobe Dreamweaver. Met onderstaande programma’s kunt u beter uit de voeten.

Amaya

Gemaakt door een organisatie die zich ernstig bezig houdt met de geldende html-standaard, is dit niet alleen een prima html-editor (met ook voor de professional enkele leuke mogelijkheden), maar ook een goede tool om uw bestaande webpagina’s te controleren. Keurt Amaya het goed? Dan is het dat ook!

www.w3.org/Amaya

HTML-kit

Eindelijk een html-editor die uw webpagina’s lekker compact houdt, want er wordt geen overbodige en ongewenste troep toegevoegd. Intussen achter de schermen knutselen en voor de schermen kijken hoe dat uitpakt.                                                                 

www.chami.com

KompoZer

Niet alleen een fraaie WYSIWYG-editor voor webpagina’s, maar ook een diagnoseprogramma waarmee u geweldig inzicht krijgt in de opmaakstructuur van uw html-code.                                                         

kompozer.net

Serif Webplus SE

Softwaremaker Serif is de beroerdste niet als het aankomt op een ‘Starter Edition’ van een groter gastheerprogramma. Alhier een html-editor voor de – eenvoudige – rest van ons.

www.freeserifsoftware.com/software/WebPlus

SharePoint Designer 2007

Een weggevertje van Microsoft dat er wezen mag. Gebaseerd op Microsoft FrontPage gaat u met een echte zwaargewicht aan het werk.

www.microsoft.com (en dan zoeken in het Downloadcentrum)

Adobe Premiere Pro

Digitale video nu is wat de foto zo’n tien jaar geleden was: ‘heet!’ YouTube heeft het knutselen met videomateriaal in een stroomversnelling gebracht. Immers, iets dat je ‘nu’ filmt en edit kan over vijf minuten door iedereen op de hele wereld worden bekeken! Dat het filmen en editen van bewegende beelden een stuk moeilijker en tijdrovender is dan het bewerken van een stilstaande foto, hebt u vanzelfsprekend al ervaren – denk alleen al maar aan de synchronisatie van de scèneovergangen en het geluid.? Enfin, de software die u het leven met videofilms sterk vergemakkelijkt is Adobe Premiere Pro. Op videogebied is Adobe Premiere Pro – bijna – net zo groot als Adobe Photoshop op fotogebied, dus dan weet u in welke hoge regionen we ons begeven. Voor videobewerking belangrijk is: het kunnen werken met meerdere sporen, het kunnen toepassen van naadloze overgangen, het kunnen toevoegen van los geluid en het kunnen uitvoeren naar de belangrijkste videoformaten waaronder avi en flv. Branden naar dvd-video en blu-ray is niet noodzakelijk maar wel gewenst.

Lightworks

Niet te geloven dat dit open source is! Een geweldige video-editor die wel leunt op een apart te downloaden – en ook gratis – videocodec. In dit programma moet u zich serieus verdiepen, maar daar krijgt u dan wel wat voor terug.                      

www.lightworksbeta.com

Windows Live Movie Maker

Het oude Windows Movie Maker – altijd aangeduid met versie 2.6 – en het nieuwe Windows Movie Maker Live – thans in versie 2011 – worden doorgaans onderschat. Is onterecht, mits u zelf een allround brandprogramma bij de hand hebt.                   

explore.live.com

Cinefx

Kijk op de site ook even naar Cineplay en Cinecode, want dat zijn – net als Cinefx – tools die de digitale filmer graag wil hebben! Cinefx zelf is een wat eigenzinnig programma met een alternatieve interface. Niet voor iedereen geschikt.                                                                                  

www.cinefx.org

VirtualDub

Een hulpprogramma waar enorm veel videofilmers enorm veel plezier aan beleven. Wie een beetje speelt met de mogelijkheden, die kan opeens heel veel meer!

www.virtualdub.org

ZS4 Video Editor

Ook op deze website even rondkijken, want er is meer. Daarna direct aan de slag met ZweiStein, want daarvan is ZS de afkorting. Een compleet videobewerkingsprogramma met een wat gekke interface waarvoor u even de tijd moet nemen.                                                               

www.zs4.net 

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 16, jaargang 2011.

▼ Volgende artikel
Verras je gasten: 5 keer de lekkerste koffie voor de feestdagen
© ID.nl
Huis

Verras je gasten: 5 keer de lekkerste koffie voor de feestdagen

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Bij deze recepten draait het vooral om het contrast tussen de warme drank en de extra toevoegingen. Je kunt de smaken vaak al voorbereiden voordat de gasten aan tafel gaan, zodat je op het moment zelf niet te lang in de keuken staat. In de tabel onderin zie je telkens wat de basiskoffie voor een recept is en wat je extra toevoegingen zijn.

Lees ook: 5 veelgemaakte espressofouten (en zo voorkom je ze!)

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

ReceptBasisSmaakmakerTopping
Witte chocoladeEspressoWitte chocoladeKardemom
TiramisuSterke koffieAmandelsiroopMascarpone-room
Sinaasappel mokkaEspressoPure chocoladeSinaasappelrasp
Zoute karamelEspressoKaramelsiroopZeezout
Honing & kaneelLatteBloemenhoningKaneelpoeder

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.

Watch on YouTube
▼ Volgende artikel
Steengrill, bakplaat of raclette: wat is het verschil en wat kies je?
© ID.nl
Huis

Steengrill, bakplaat of raclette: wat is het verschil en wat kies je?

Het is dé klassieker tijdens de feestdagen: met de hele familie rondom een apparaat zitten om je eigen eten te bereiden. Maar sta je in de winkel of scrol je online door het aanbod, dan vliegen de termen je om de oren. Is racletten hetzelfde als gourmetten? Waarom zou je voor een steen kiezen in plaats van een metalen plaat? Wij leggen haarfijn (en hapklaar) uit wat de verschillen zijn.

Raclette: voor de echte kaasfans

Laten we beginnen met de term die vaak voor de meeste verwarring zorgt: raclette. Hoewel we het woord in Nederland vaak door elkaar gebruiken met gourmetten, is het van oorsprong een Zwitsers nationaal gerecht. De naam komt van het Franse woord racler, wat 'schrapen' betekent. Bij traditionele raclette verwarm je een groot stuk kaas aan één kant, waarna je de gesmolten laag over aardappelen, zilveruitjes en augurken schraapt.

Kijken we naar de consumentenapparaten die je nu in de winkel koopt, dan verwijst de term raclette specifiek naar het gebruik van de pannetjes die je onderin het apparaat schuift. Je gebruikt hierbij de hitte van het verwarmingselement om kaas te smelten of kleine gerechtjes, zoals een omelet of pannenkoekje, te garen. Vaak zit er bovenop het apparaat nog een grillplaat of steen, zodat je het racletten kunt combineren met grillen. Ben je een echte kaasliefhebber of houd je van afwisseling tussen bakken en gratineren, dan is de raclette-optie onmisbaar. Een handige tip is om altijd speciale raclettekaas te gebruiken; deze smelt perfect met een ideale romigheid.

Lees ook: 🧀 Ze smelten de kazen! Waarom raclette dé topper is voor de feestdagen

©Roland - stock.adobe.com

Steengrill: puur natuur en gezond

De naam geeft het eigenlijk al weg: bij een steengrill bak je het voedsel op een plaat van natuursteen, meestal gemaakt van graniet. Dit ziet er niet alleen robuust en chique uit op tafel, het werkt ook fundamenteel anders dan een metalen plaat. Een steen heeft namelijk wat meer tijd nodig om op te warmen, dus reken er bij het aanzetten op dat je zo'n twintig tot dertig minuten geduld moet hebben voordat de plaat goed heet is. Eenmaal op temperatuur houdt de steen de hitte echter extreem goed en lang vast.

Het grootste voordeel van de steengrill is het gezonde aspect. In tegenstelling tot andere bakplaten heb je op een steen geen boter of olie nodig. Vaak strooi je alleen wat zout op de steen om aanbakken te voorkomen. Hierdoor schroeit het vlees snel dicht en blijven de sappen optimaal bewaard, wat zorgt voor een pure smaak. Houd er wel rekening mee dat steen een poreus natuurproduct is. Je mag deze beslist niet met afwasmiddel schoonmaken, want dat trekt in de steen en proef je de volgende keer terug in je biefstukje. Even laten weken en schoon schrapen of schrobben met enkel warm water is hier het devies.

©Yaruniv-Studio - stock.adobe.com

De bakplaat: snelheid en gemak

De bakplaat, vaak ook grillplaat of Teppanyaki genoemd, is meestal gemaakt van metaal en voorzien van een sterke anti-aanbaklaag. Je ziet ze vaak in twee varianten: de geribbelde grillplaat voor die mooie, karakteristieke streepjes op je vlees of groente, en de vlakke plaat die ideaal is voor roerbakken of vis.

De grote kracht van de metalen bakplaat is snelheid en gebruiksgemak. Je stopt de stekker in het stopcontact en binnen enkele minuten kun je al beginnen met bakken, wat een stuk sneller is dan bij natuursteen. In tegenstelling tot de steengrill gebruik je hier wel een klein beetje boter of olie. Dankzij de gladde antiaanbaklaag glijdt je eten makkelijk over de plaat en blijft er zelden iets kleven. Ook na het eten wint de bakplaat het op punten van de steengrill: je kunt de plaat vaak losklikken en eenvoudig met een sopje afwassen. Sommige platen zijn zelfs bestand tegen de vaatwasser, al is het altijd verstandig om dat even in de handleiding te checken.

©Donghyun Kim - stock.adobe.com

In één oogopslag: De technische verschillen

Twijfel je nog over welk apparaat bij jou past? We hebben van alle drie de apparaten de technische eigenschappen naast elkaar gezet:

EigenschapSteengrillBakplaat (metaal)Raclette
MateriaalNatuursteen (graniet)Metaal met anti-aanbaklaagPannetjes (onderin)
OpwarmtijdLangzaam (20-30 min)SnelDirect (via element)
Boter/OlieNee (gebruik zout)JaNee (kaasvet is genoeg)
SmaakPuur, dichtgeschroeidBakken en bradenRomig, gesmolten kaas
SchoonmaakSchrobben met waterMakkelijk (sopje/vaatwasser)Pannetjes weken

Kiezen? Dat hoeft niet!

Vroeger moest je echt een keuze maken tussen deze apparaten, maar fabrikanten snappen gelukkig dat wij consumenten van alles wat willen proberen. Tegenwoordig zijn de meeste apparaten die als 'gourmetstel' worden verkocht, slimme combi-apparaten. Deze bieden vaak ruimte voor de raclette-pannetjes onderin, terwijl de bovenkant bestaat uit een grill- en/of bakplaat is.

Er zijn ook modellen met verwisselbare platen, waarbij je de ene keer kiest voor de gezonde steengrill en de andere keer voor de snelle bakplaat. Als je een nieuw apparaat gaat kopen, is zo'n combi-set met verwisselbare opties vaak de beste keuze voor de meeste huishoudens. Let er bij aankoop ook op of het apparaat een 'parkeerdek' heeft; dat is een koude zone waar je je hete pannetje even veilig kwijt kunt als je een eetpauze inlast.

Lees ook: Gourmetten nieuwe stijl: topfavoriet met een eigen twist


❤️🧑‍🍳Matchmaker: welk ingrediënt op welke plaats?

Niet elk stukje vlees of groente wordt blij van dezelfde bereiding. Wil je de beste smaak? Hanteer dan deze vuistregels voor je ingrediënten:

IngrediëntBeste keuzeWaarom?
Biefstuk & ossenhaasSteengrillDoor de hoge hitte schroeit het vlees direct dicht; zo blijft het supermals.
Gemarineerd vleesBakplaatMarinades en kruiden verbranden snel op steen en koeken aan. Op de metalen plaat met wat olie gaat dit perfect.
Vis & garnalenBakplaatVis is kwetsbaar en plakt snel vast aan natuursteen. De anti-aanbaklaag van de bakplaat is veiliger.
Hamburgers & worstjesBakplaatDeze producten laten veel vet los; op een bakplaat (vooral een geribbelde) loopt dit makkelijker weg naar het opvangbakje.
Groenten (paprika/ui)Steengrill / RacletteOp de steen garen ze langzaam en puur. Wil je ze gratineren met kaas? Doe ze dan in het pannetje.
Pannenkoeken & eiBakplaat / RacletteVloeibare ingrediënten lopen van de steen af. Gebruik een vlakke bakplaat of het pannetje.
KaasRacletteDe enige echte plek voor kaas is in het pannetje onder het element!

Steengrill, raclette en bakplaat: bekende merken

Tefal levert veelzijdige sets zoals de Tefal Raclette Gourmet 3-in-1 RE610D , een tafelmodel dat grillen, raclette en bakken in één apparaat combineert. De stevige antiaanbaklaag en eenvoudige bediening maken dit dé keuze voor mensen die iets zoeken dat prettig werkt en makkelijk schoon blijft.
Princess
biedt betaalbare en degelijke tafelgrills. Een goed voorbeeld is de Princess 162660 Raclette Purify. Dit apparaat is speciaal voor grotere gezelschappen en is niet alleen gebruiksvriendelijk(zo kun je met draaiknoppen de warmte instellen), maar heeft ook nog eens ingebouwde geurafzuiging!
Solis staat bekend om multifunctionele en duurzame tafelgrills. Met de Solis Table Grill 5-in-1, heb je de keuze uit verschillende bereidfingswijzen. Grillen, bakken of gourmetten: het kan allemaal.
Tristar levert voordelige sets voor kleinere of gemiddelde huishoudens. Neem bijvoorbeeld de Tristar RA-2996 Raclette Grill, een model dat simpel werkt en genoeg ruimte biedt voor een avondje samen eten.
Bourgini combineert toegankelijke prijzen met degelijke bouw. De Bourgini Gourmet Raclette Grill Plus – 8 personen is een combinatie van een raclette en grill. Hij is robuust van bouw en heeft (altijd fijn) een antiaanbaklaag en een cool grip handgreep.