Wie op internet graag verder kijkt dan zijn neus lang is, komt met het doorsnee zoeken via Google of Bing nog wel eens bedrogen uit. Gelukkig kent onder andere Google ook de optie Geavanceerd zoeken. Daarmee is de kans dat u vindt wat u zoekt ineens een heel stuk groter!

©CIDimport

Wat is het grootste nadeel van een normale zoekopdracht in Google? U vindt vaak heel veel webpagina’s met informatie waar u niets aan hebt. Om dat te voorkomen, kan een geavanceerde zoekopdracht vaak uitkomst bieden. Geavanceerd zoeken kan daarbij op twee manieren. Zo kunt u hiervoor de speciale pagina op Google gebruiken, te vinden onder het tandwieltje op de hoofdpagina van de zoekmachine. U kunt echter ook speciale zoekcommando’s of zoekoperatoren gebruiken die u direct intikt in het zoekvenster.

Het gebruik hiervan lijkt wat achterhaald, maar zoekoperatoren zijn nog altijd uiterst handig.  Zo kunt u zoektermen uitsluiten, definities van ingewikkelde woorden vinden, in specifieke jaartallen zoeken, in de cache van een website kijken of discussies rond actuele thema’s vinden. Geavanceerde zoekopdrachten bieden daarnaast nog andere voordelen. Volgens de experts leveren ze tijdwinst op, worden de zoekresultaten ervan minder bepaald door de zoekmachine zelf en stijgt de relevantie van de gevonden webpagina’s vaak met sprongen. Tijd dus voor een opfriscursus Geavanceerd Zoeken met een overzicht van handige zoekcommando’s.

1. Dubbele aanhalingstekens

Door woorden of namen tussen dubbele aanhalingstekens te plaatsen, zoekt Google een stuk exacter. Bedenk echter goed of de aanhalingstekens echt nodig zijn. Met de zoekopdracht “Alexander Bell” mist u bijvoorbeeld Alexander G. Bell.

©CIDimport

2. Minteken

Door een minteken te gebruiken sluit u een bepaalde term uit van de zoekopdracht. Zo zal Google hier naar alle webmailprogramma’s zoeken, behalve naar Hotmail. Via de zoekopdracht zijn bovendien ook sites uit te sluiten (-site:nu.nl) of documentformaten (-filetype:pdf). Let echter op: voor het minteken hoort altijd een spatie te staan.

©CIDimport

3. Twee punten

Door twee punten in een zoekopdracht te gebruiken, kunt u zoeken in bepaalde periodes, bijvoorbeeld als u alleen informatie zoekt over de Tour de France van dit jaar en die van vorig jaar. Dit werkt ook met bedragen (laptop 500..1000 euro). Let echter op: plaats geen spaties voor en na de punten.

©CIDimport

4. Define

Via het commando ‘define:’ zijn betekenissen van bepaalde termen te vinden via een korte omschrijving. Het commando zoekt ook naar omschrijvingen en betekenissen van specifieke personen of uitdrukkingen. Dit zoekcommando werkt echter het beste in het Engels.Door een sterretje te gebruiken, vindt Google varianten in veelvoorkomende uitdrukkingen. Zo wordt niet alleen ‘gelachen’ gevonden als het juiste woord, maar ook ‘gedanst’ of  ‘stoned’. Het sterretje tussen twee spaties is verder te vervangen door twee sterretjes zonder spaties.

©CIDimport

5. Sterretje

Door een sterretje te gebruiken, vindt Google varianten in veelvoorkomende uitdrukkingen. Zo wordt niet alleen ‘gelachen’ gevonden als het juiste woord, maar ook ‘gedanst’ of  ‘stoned’. Het sterretje tussen twee spaties is verder te vervangen door twee sterretjes zonder spaties.

©CIDimport

6. Intitle

Op zoek naar een bepaald mp3-bestand? Via de zoekoperator ‘intitle:’ zoekt u snel in de indexen van websites naar lijsten met mp3-bestanden. Vergelijk het resultaat van deze zoekopdracht maar eens met een gewone zoekopdracht als “mp3 Gotey”.

©CIDimport

7. Allinurl

Gebruik het zoekcommando ‘allinurl:’ als u webpagina’s zoekt waarin de woorden ‘rapport’ en ‘rekenkamer’ en het jaartal 2011 in de url of het webadres staan. Met het alternatief ‘inurl:’ kunt u zoeken naar één enkel woord.

©CIDimport

8. AROUND

Met het zoekcommando ‘AROUND’ kunt u woorden of namen zoeken die op een webpagina in elkaars nabijheid staan. In het zoekresultaat zullen de woorden of namen maximaal veertien woorden van elkaar verwijderd zijn. Eventueel zijn ook nog trefwoorden als ‘aanvaring’ of ‘ruzie’ aan de zoekopdracht toe te voegen.

©CIDimport

9. Discussions

Benieuwd welke discussies er op internet plaatsvinden over de toekomst van Griekenland? Met de zoekoperator ‘discussions:’ vindt u de belangrijkste discussies van de afgelopen week op forums en nieuwssites, maar ook in video’s op YouTube.

©CIDimport

10. Filetype

Veel rapporten, scripties en proefschriften worden in pdf-formaat op internet gezet. In dat geval is het handig om het bestandsformaat aan een zoekopdracht toe te voegen. Zo kunt u eenvoudig naar duizenden typen bestanden zoeken, waaronder formaten als .doc, .docx, .ppt en .xls.

©CIDimport

Zoek in sociale netwerken

 Facebook biedt geen speciale pagina hiervoor. In plaats daarvan biedt de site een groot aantal zoekfilters. Om deze te vinden, klikt u bovenaan de profielpagina op ‘Meer zoekresultaten weergeven’ na het ingeven van een zoekopdracht. Via de link kunt u daarna verder zoeken naar mensen, pagina’s, plaatsen, groepen, apps, evenementen en onderwerpen op het web. Facebook biedt hier bovendien de mogelijkheid om te zoeken in berichten van vrienden, in openbare berichten en in berichten van groepen.

Twitter heeft een aparte pagina voor geavanceerd zoeken, die echter diep verborgen zit in de site (www.twitter.com/#!/search-advanced). De pagina lijkt het slachtoffer te zijn geworden van Twitters nieuwe design dat vorig jaar werd uitgerold. Voor het doorzoeken van de site biedt Twitter nu de ‘Ontdekken’-tab, te vinden geheel bovenaan ieders profielpagina. Klik hierop en u ziet filters voor zoekopdrachten naar onderwerpen, nieuwsberichten en Twitter-accounts. 

Veel Twitteraars gebruiken wellicht alleen het algemene zoekveld op de hoofdpagina van de site voor het zoeken naar informatie. Twitter biedt echter ook een groot aantal bruikbare zoekoperatoren voor geavanceerd zoeken. Zo kunt u bijvoorbeeld zoeken naar exacte woorden of zinnen en specifieke accounts. Operatoren zijn daarnaast te gebruiken om naar tweets zoeken op locatie, datum en bron. Handige zoekcommando’s zijn onder meer: zoek op hashtag (#Apple), afzender (from:gebruikersnaam), ontvanger (to:gebruikersnaam), locatie (near:Rotterdam within:50km), tijdstip (Olympics since:2012-06-01), bron (nieuws source:twitterfeed), negatieve lading (Vodafone :() of berichten met een link erin (Vodafone filter:links).

©CIDimport

Waar vind ik geavanceerd zoeken?

Op Google is het tegenwoordig zoeken geblazen naar de link voor geavanceerd zoeken. Op de hoofdpagina van Google (en bij veel Google-diensten) verdween de link achter het tandwieltje rechtsboven op de pagina. De diensten Afbeeldingen, YouTube, Video’s en Blogs bieden daarnaast ook een link helemaal onderaan de zoekresultaten. Voor de dienst Shopping verdween de functie echter naar een onzichtbare plek (die, zoals u hieronder kunt lezen, desondanks nog wel te vinden is). Een buitenbeentje is verder Google Nieuws. Daar blijkt de link verborgen te zitten onder het kleine driehoekje rechts in het zoekvenster.

Om uzelf tijd te besparen, kunt u de belangrijkste adressen voor geavanceerd zoeken natuurlijk opslaan als Favoriet. De belangrijkste adressen:

* Web: www.google.com/advanced_search

* Afbeeldingen: www.google.com/advanced_image_search

* Boeken: www.google.com/advanced_book_search

* Nieuws: news.google.com/news/advanced_news_search

* Winkelen: www.google.com/advanced_product_search

* Patenten: www.google.com/advanced_patent_search

©CIDimport

Tip: Gidsje voor zoekcommando’s

Zoekexpert Ewoud Sanders schreef een boekje getiteld ‘Slimmer zoeken op internet’. In het boekje staan allerlei nuttige tips voor het gebruik van ‘old school’ zoekcommando’s. Nieuwsgierig? Het boekje is voor € 7,50 te koop op de website van de auteur. Zie: www.ewoudsanders.nl

Tekst: Laurens Lammers

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 17, jaargang 2012

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.