Wanneer je nog een oude pc hebt staan, kun je er in een paar stappen een ESXi-server van maken. Daarop kun je gelijktijdig meerdere besturingssystemen gebruiken met behulp van virtualisatie. Behalve leuk is dat ook heel handig, bijvoorbeeld om vanaf de tablet dingen op je pc te doen.

Virtualisatie op oude hardware (in plaats van via een bestaand OS op je huidige pc) noemen we bare-metal-virtualisatie, en de bekendste software is ESXi van VMware. Alle grote bedrijven gebruiken het en ook nog in hun meest kritische omgevingen. ESXi is namelijk zeer robuust en toch eenvoudig te gebruiken.

Bovendien is ESXi gratis, wat het ook aantrekkelijk maakt om thuis te gebruiken. Er is eigenlijk maar één belangrijk kenmerk om goed te onthouden en te overwegen voor je jouw eigen pc ombouwt tot ESXi-server: op een ESXi-server kun je niet gewoon computeren! Je hebt áltijd een ander apparaat nodig (een andere pc of een tablet) om de virtuele machines op de ESXi-server te gebruiken.

Systeemeisen ESXi

De minimale systeemeisen van ESXi zijn bescheiden: een harde schijf of SSD van 256 GB, een 64-bit-dualcore-processor en 4 GB RAM-geheugen. Maar: vooral meer geheugen is welkom. Verder moet je in het BIOS twee technieken inschakelen. Druk bij de start van de pc op DEL of F2 (of welke toets dat ook is op jouw systeem) om het BIOS te openen. Ga naar de processorinstellingen en zoek naar termen als NX Technology, XD Support of Execute Disable Bit. Zet die opties op Enabled. Ook een optie getiteld Intel (Intel VT) Virtualization Technology of AMD (AMD-V) Virtualization Technology moet op Enabled staan.

Voordat je ESXi installeert, raden we met klem aan om een back-up te maken van de hele pc. In elk geval wordt de harde schijf waarop je ESXi installeert tijdens de installatie gewist. Voor het geval er nog meer schijven aan hangen: bij een installatie als deze is een totale back-up (image) altijd beter. 

©PXimport

ESXi downloaden

Om ESXi te downloaden bij VMware, moet je een account aanmaken. Ga naar de site van VMware en klik op Download Now. Log in of maak een nieuw account via Create an Account. Ben je ingelogd, dan kom je direct op de pagina License en Download. Neem de licentiecode over, die heb je later nodig. Klik bij ESXi ISO image (Includes VMware Tools) op Manually Download en doe hetzelfde bij VMware vSphere Client.

Bewaar beide bestanden op de pc. Plaats een lege cd in de cd-brander en open Windows Verkenner. Blader naar het iso-bestand en klik erop met de rechtermuisknop, kies Schijfkopiebestand branden. Zet een vinkje bij Schijf controleren na branden en bevestig met Branden. Haal de cd eruit als die klaar is en schrijf er met een cd-markeerstift op dat dit de VMware ESXi 6.0-installatieschijf is.

Boot de pc vanaf de ESXi-installatieschijf en wacht even, na zes seconden start automatisch de installatie. Wacht tot je bij het scherm Welcome to the VMware ESXi Installation bent, druk dan op Enter om verder te gaan en daarna op F11 om de licentie te accepteren.

Selecteer in de volgende stap de harde schijf om ESXi te installeren. Als er meerdere schijven zijn ontdekt, kun je met de pijltjestoetsen wisselen. Druk op Enter als bevestiging en doe dit daarna nogmaals om de standaard toetsenbordindeling te accepteren.

©PXimport

De volgende stap is erg belangrijk. Hier bepaald je het root-wachtwoord voor de server. Deze heb je later vaker nodig. Typ het wachtwoord bij Root password en herhaal het bij Confirm password. Druk dan op Enter om verder te gaan. Druk tot slot op F11 om de installatie nu echt uit te voeren. ESXi wist nu de installatieschijf en kopieert er de eigen bestanden naartoe. Zodra je de melding ESXi has been succesfully installed ziet, verwijder je de installatie-cd en druk je op Enter om het systeem opnieuw te starten.

De server opstarten

Wacht tot de ESXi-server is opgestart, je kunt het verloop onderin het scherm volgen. In het grijze deel van het openingsscherm zie je wat systeeminformatie, belangrijker is de informatie in het geelgekleurde deel. Daar staan twee url’s voor het downloaden van tools plus enkele functietoetsen waarmee je ESXi kunt beheren. Bij de bovenste url kun je het huidige IP-adres van de server aflezen. Neem de url over in de adresbalk van de browser. Je maakt nu verbinding met de webservice op de ESXi-server en ziet er wat verdere informatie.

IP-adres toewijzen

Het belangrijkste om nu te doen is de server een vast IP-adres te geven. Zoals je op de voorpagina kunt zien, is het huidige IP-adres uitgegeven via DHCP en dat kan dus zo maar veranderen. Bepaal welk IP-adres de server het beste kan krijgen en neem anders het IP-adres over dat deze nu heeft. Druk op F2 om de configuratieopties te starten. Druk op Enter om te bevestigen dat je als root inlogt en typ daarna het wachtwoord, bevestig met Enter.

Ga met de pijltjestoets op het toetsenbord omlaag naar Configure Management Network / IPv4 Configuration. Ga naar Set status IPv4 adress and network configuration. Druk op de spatiebalk om deze configuratieoptie te kiezen. Druk weer op het pijltje omlaag en pas bij IPv4 Address het IP-adres aan en eventueel ook Subnet Mask en Default Gateway, al moet je die laatste twee alleen aanpassen als je de ESXi-server ook echt naar een heel ander netwerk verplaatst. Druk op Enter om de aanpassingen te bevestigen. Druk daarna op Esc om de managementconsole te verlaten en bevestig met Y dat je de configuratiewijziging wilt doorvoeren.

Lees verder op de volgende pagina.

©PXimport

Wil je de ESXi-server uitschakelen, dan kan dat vanuit de vSphere Client via een rechtsklik op de server in de linkerkolom van het programma. Bevestig via Ja dat de server niet in maintenance mode staat, geef een korte reden voor het uitschakelen en schakel de server uit via OK. Je kunt het ook doen rechtstreeks op de server. Druk op F12, bevestig dat je de root bent door op Enter te drukken en typ dan het wachtwoord. Druk dan op Enter en F2. Zorg er wel voor dat vooraf alle actieve virtuele machines of gepauzeerd zijn of uitgeschakeld.

Uitschakelen

Het gebruik van Windows of Linux als virtuele machine op ESXi is niet anders dan wanneer het op de pc zelf zou staan. Je kunt onderdelen toevoegen, applicaties installeren, je eigen achtergrondje erop zetten. Maar ook beveiliging blijft nodig, zoals de installatie van een antivirusprogramma, en het regelmatig updaten van het besturingssysteem en de geïnstalleerde programma’s.

Voor de virtuele machine maakt het niet uit dat hij virtueel is, hij weet het niet eens. Heb je eens een probleem met een virtuele machine, de bekende toetscombinatie Ctrl+Alt+Del geef je via het menu VM / Guest / Send Ctrl + Alt + Del. En een virtuele machine hard uitzetten gaat via de rode stopknop op het console: Shutdown Guest.

VMware Tools

Om de prestaties en het gebruiksgemak van een virtuele machine te verbeteren, zijn er de VMware Tools. Deze installeer je in de virtuele machine. De tools zijn er voor zowel Windows als Linux. Start de virtuele machine en open de console. Klik dan op VM / Install/Upgrade VMware Tools. De installatie loopt dan verder vanzelf. Heel handig, met de VMware Tools geïnstalleerd is het niet meer nodig telkens toetsenbord en muis los te maken van de virtuele machine. Beweeg de muis naar buiten de virtuele machine en je kunt direct de pc weer gebruiken.

Behalve met vSphere Client kun je ook op andere manieren verbinding maken met één van de virtuele machines. Je kunt TeamViewer installeren in een virtuele machine of de standaard Remote Desktop (Extern Bureaublad) gebruiken. Voor beide zijn er apps voor iOS, Android en Windows Phone. Verder heeft VMware enkele ESXi-apps zoals de vSphere Client voor iOS en WatchList voor Android, maar beide kunnen wel een goede update gebruiken want erg uitgebreid zijn ze niet. Als alternatief download je het gratis vmwViewer of koop je voor een paar euro de app vmwPAD (beide gebruiken onder water VNC).

©PXimport

ESXi-server afsluiten

Wil je de ESXi-server uitschakelen, dan kan dat vanuit de vSphere Client via een rechtsklik op de server in de linkerkolom van het programma. Bevestig via Ja dat de server niet in maintenance mode staat, geef een korte reden voor het uitschakelen en schakel de server uit via OK. Je kunt het ook doen rechtstreeks op de server. Druk op F12, bevestig dat je de root bent door op Enter te drukken en typ dan het wachtwoord. Druk dan op Enter en F2. Zorg er wel voor dat vooraf alle actieve virtuele machines of gepauzeerd zijn of uitgeschakeld.

Tekst: Edmond Varwijk

 vSphere Client

De server is nu klaar voor gebruik. Om virtuele machines aan te maken, gebruiken we de vSphere Client die we eerder al bij VMware hebben gedownload. Installeer het programma en start het op. Vul bij IP address/Name het IP-adres van de ESXi-server in, bij User name vul je root in en bij Password het bijbehorende wachtwoord. Klik dan op Login. Er verschijnt een waarschuwing dat de server een onbekend certificaat gebruikt om de verbinding te beveiligen. Zet een vinkje bij Install this certificate and do not display any security warnings en klik op Ignore. Even later ben je ingelogd op de vSphere Client en kun je de ESXi-server gaan gebruiken.

ESXi licentie

ESXi is gratis, maar je hebt wel een licentie nodig. De licentie heb je eerder al genoteerd of kun je alsnog aanvragen door te klikken op Assign a license to the ESXi host en daarna met je VMware-account in te loggen. Kopieer de licentiesleutel naar de pc. Klik dan in vSphere Client op het tabblad Configuration en selecteer links in de lijst met opties Software / Licensed Features. Klik op Edit en daarna op Assign a new license key to this host. Klik op Enter key en plak hier de licentiesleutel. Bevestig met twee keer OK.

©PXimport

Datastores

Voordat je een eerste virtuele machine maakt, is het handig het daarvoor benodigde installatie-iso-bestand naar de ESXi-server te kopiëren. Klik op Configuration / Storage en daarna met de rechtermuisknop op datastore1. Kies Browse datastore. De opslag op de ESXi-server wordt nu geopend in een soort Verkenner-venster. De centrale storage op de ESXi-server is nog leeg.

Klik op Create a new folder en maak een map aan met de naam ISOs. De map komt rechts in het Verkenner-venster te staan. Dubbelklik op de map. Maak een map met de naam van het besturingssysteem dat je wilt installeren. Dubbelklik dan weer op die map en klik daarna op Upload files to this folder / Upload file. Selecteer nu het iso-bestand en bevestig dat je het wilt uploaden naar de ESXi-server.

Virtual machine aanmaken

Zijn de iso’s geüpload, klik dan op Getting started / Create a new virtual machine. Doorloop de stappen van de wizard, meestal voldoet de standaardkeuze. Geef de virtuele machine de naam van het besturingssysteem en selecteer datastor1 als plek om deze te bewaren. Selecteer bij Guest Operating System het besturingssysteem dat je gaat installeren, ESXi kiest dan automatisch de juiste instellingen. Is alles klaar, klik dan op Finish.

In de linkerkolom van vSphere Client staat nu de nieuwe virtuele machine. Klik erop met de rechtermuisknop en kies Edit settings. Klik op CD/DVD drive 1 en selecteer rechts eerst Datastore ISO file, en selecteer daarna via Browse het installatie-iso-bestand. Zet dan een vinkje bij Connect at power on. Bevestig met OK. Klik nu opnieuw met de rechtermuisknop op de virtuele machine en kies Open console. Klik op Power on, de groene driehoek bovenin de console. Even later zal de virtuele machine beginnen met de installatie van het besturingssysteem.

©PXimport

Om iets in de virtuele machine te kunnen doen met toetsenbord of muis, klik je met de muis in het venster van de virtuele machine. Wil je weer terug naar de pc, dan wil dat niet. Daarvoor moet je eerst toetsenbord en muis weer loskoppelen van de virtuele machine. Dit doe je door gelijktijdig de Ctrl-toets en Alt-toets in te drukken op het toetsenbord.

Driverproblemen ESXi

Het meest voorkomende probleem wanneer ESXi op een pc wordt geïnstalleerd, is het ontbreken van drivers. Vaak gaat het dan om een netwerkkaart (vaak Realtek of Marvell) of de SATA/AHCI-controller. Dit probleem los je op door de drivers aan de ESXI-ISO toe te voegen en daarmee de installatie te herhalen. Controleer eerst welke hardware niet wordt ondersteund. Zoek daarna online de ontbrekende driver. Dit moet een Linux-driver zijn, veel ervan zijn ook bij VMware te downloaden. Daarna gebruik je een Powershell-script om de drivers aan de ISO toe te voegen. Uitleg en tools vind je hier. 

Lees verder op de volgende pagina.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Wanneer je met een smartwatch je gezondheid in de gaten wilt houden en bijvoorbeeld tijdens activiteiten je hartslag wilt meten, is het handig als zo'n slim horloge ook waterdicht is. En met een GPS-functie kun je ook goed bijhouden welke afstand je hebt afgelegd.

Een smartwatch is meer dan alleen een horloge: het is een slimme assistent om je pols. Met een smartwatch kun je eenvoudig meldingen van je smartphone ontvangen, zoals berichten, oproepen en agenda-afspraken. Veel modellen bieden daarnaast functies zoals stappentellen, hartslagmeting, slaapregistratie en GPS-tracking. Dat maakt ze ideaal voor wie zijn gezondheid en activiteiten wil bijhouden. Sommige horloges ondersteunen zelfs contactloos betalen of muziekbediening, zodat je minder vaak je telefoon uit je zak hoeft te halen.

Een ander belangrijk voordeel is de waterbestendigheid, wat bij smartwatches wordt aangeduid met een zogeheten ATM-classificatie. ATM staat voor 'atmosfeer' en geeft aan hoe hoog de druk op het horloge mag zijn. Een smartwatch met 5 ATM is bijvoorbeeld bestand tegen waterdruk die overeenkomt met 50 meter diepte. Dat betekent dat je ermee kunt douchen, zwemmen of in de regen lopen, maar dat de watch niet per se geschikt is voor diepzeeduiken.

Amazfit Cheetah Square

De Amazfit Cheetah Square is een smartwatch met een rechthoekig AMOLED-scherm van 1,75 inch. Het model biedt uitgebreide sportondersteuning met meer dan 150 modi en beschikt over dual-band GPS voor nauwkeurige plaatsbepaling. Daarnaast zijn er sensoren voor hartslag, SpO₂ (het percentage zuurstof in je bloed dat via een saturatiemeter wordt gemeten, en aangeeft hoeveel van je rode bloedcellen verzadigd zijn met zuurstof), slaap en stress. De behuizing is lichtgewicht en de horlogeband is van siliconen. De waterdichtheid van 5 ATM maakt hem geschikt voor gebruik in het water. De batterijduur varieert afhankelijk van het gebruik, met tot 8 dagen bij gemiddeld gebruik en tot 28 uur met GPS ingeschakeld.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 8 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,75 inch

Huawei Watch Fit 2

De Huawei Watch Fit 2 is een relatief compacte smartwatch met een AMOLED-display van 1,74 inch. Het model ondersteunt verschillende trainingsmodi en beschikt over sensoren voor onder andere hartslag, SpO₂ en slaapmonitoring. Hoewel deze watch geen ingebouwde GPS heeft, maakt hij gebruik van verbonden GPS via een smartphone. De batterijduur is met maximaal 10 dagen redelijk lang. De smartwatch is waterbestendig tot 5 ATM en is beschikbaar in verschillende edities en kleuren.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 10 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,74 inch

Fitbit Sense 2

De Fitbit Sense 2 biedt een combinatie van gezondheidsmetingen, zoals een ECG-app, cEDA-sensor voor stressdetectie en SpO₂-metingen. Het horloge is uitgerust met een 1,58 inch AMOLED-scherm en een ingebouwde GPS. De batterij gaat bij normaal gebruik ongeveer 6 dagen mee. Daarnaast is de Sense 2 waterbestendig tot 50 meter (5 ATM). Het model ondersteunt contactloze betalingen via Fitbit Pay, maar mist functies zoals muziekopslag of volledige ondersteuning voor apps van derden.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 6 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,58 inch

Garmin Venu 2

De Garmin Venu 2 heeft een 1,3 inch AMOLED-display en legt de nadruk op gezondheid en sport. De smartwatch beschikt over onder meer hartslagmeting, ademhalingsregistratie, Body Battery, stressmeting en Pulse Ox. GPS is ingebouwd, en de batterij gaat tot 11 dagen mee in smartwatch-modus. Bij gebruik van GPS en muziek is dit korter. Het horloge is waterdicht tot 5 ATM, wat standaard is voor dit soort toepassingen.

🚿 Waterdichtheid: 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 11 dagen
📱 Schermdiagonaal: 1,3 inch

OnePlus Watch 2

De OnePlus Watch 2 draait op Wear OS 4 en gebruikt een dubbele chipsetstructuur om prestaties en batterijduur te balanceren. Met een 1,43 inch AMOLED-scherm, ondersteuning voor dual-band GPS, en sensoren voor hartslag en slaap is hij geschikt voor dagelijks gebruik. De batterijduur is echter niet heel lang, maar het horloge is wel IP68-gecertificeerd en bestand tegen waterdruk tot 5 ATM.

🚿 Waterdichtheid: IP68 / 5 ATM
🔋 Typische gebruiksduur: Tot 100 uur
📱 Schermdiagonaal: 1,43 inch

De Enchant 1100 is de nieuwste top-soundbar van Harman Kardon. Ondersteuning voor Dolby Atmos en een streepje Scandi-design maken het een interessante optie.

De grotere Enchant 1100 soundbar werd begin dit jaar samen met de kleinere Enchant 900 voorgesteld. Het is een echt topmodel dat veel speakers inzet om omhullende 3D-geluid te bieden, inclusief twee aan de bovenzijde. Dit is niet de eerste of enige soundbar van Harman Kardon die de naam 'Enchant' draagt, maar eigenlijk lijkt hij meer op de voorgaande Citation-reeks van Harman Kardon. Citation was bedoeld als een volledig antwoord op Sonos, met multiroom-functionaliteit en met een design dat luxueuze textiel van Kvadrat toepaste. 

De Enchant 1100 neemt veel van de Citation-eigenschappen over, waaronder het design (maar zonder Kvadrat-stofjes) en de uitbreidbaarheid. Hij gebruikt ook een knappe techniek van Harman, Multibeam, om geluid breed de kamer in te sturen. Met ondersteuning voor Dolby Atmos en DTS:X, veel streamingopties, een extra HDMI-ingang (geschikt voor 4K en Dolby Vision) en uitbreidingsopties spreken we hier over een veelzijdige soundbar. 

©Jamie Biesemans

Uitbreiden met speakers kan

Wie meer wil, kan de Enchant 1100 uitbreiden met de Enchant Sub (adviesprijs 399 euro) en/of een paar Enchant-draadloze speakers (adviesprijs 229 euro/stuk). Het is daarmee een directe uitdager van de Sonos Arc Ultra, nog een topmodel dat je op eigen tempo kunt uitbreiden met extra speakers. De Harman Kardon is wel nog iets scherper geprijsd. Het koppelen met speakers in andere kamers kan via Google Cast of AirPlay 2. Een pluspunt: dat kan ook met luidsprekers van verschillende merken.

Zacht en harmonieus design

Ontsnappen aan de klassieke balkvorm van een soundbar doet de Enchant 1100 niet. Maar omdat de afgeronde behuizing helemaal bedekt is door een fraai zwart stofje en verder geen opvallende elementen toont, verdwijnt hij netjes in de achtergrond. Minimalisme ten top, totdat je het volume of een optie aanpast. Dan zie je een grote display in een coole dotmatrix-stijl oplichten. Dat zorgt dan weer voor vleugje retro-gevoel. In tegenstelling tot bij de Citation-soundbars, lijkt er deze keer geen lichtgrijze versie te bestaan.

Onder het strakke uiterlijk zitten aardig wat speakers verborgen: elf stuks. Twee daarvan zitten bovenaan en zorgen voor de driedimensionale geluidservaring. De Enchant 1100 is slechts 6,5 cm hoog en kan dus bij een tv op een voet geplaatst worden. Maar het beste resultaat krijg je als je hem 10 à 20 cm vóór het scherm zet, zodat de bovenliggende speakers vrij naar het plafond gericht zijn. Ook de zijkanten moeten helemaal vrij blijven. Aan elke zijde is er een opening waar je een speaker kunt zien; die zorgen voor een heel breed geluidsbeeld rond de tv.

©Harman Kardon

Aan weerszijden is er een opening met een tweeter die schuin gemonteerd is.

Ontspannen kan ook

In de doos vind je een kleine afstandsbediening, maar je kunt ook de Harman Kardon One-app gebruiken. Welke optie je ook kiest: het volume regelen, een aantal audio-instellingen veranderen en muziek pauzeren zijn mogelijk. Een unieke optie heet Moment, dat zelfs zijn eigen knop op de remote heeft.

Als je hierop drukt, rollen er uit de soundbar rustgevend geluiden. Je kunt via de app kiezen of je dan even kunt relaxen met het geluid van regen, een bos of de zee. Misschien wel leuk voor meditatieoefeningen, maar wel een apart iets om zo'n prominente plek te geven.

Muziek spelen kan op vele manieren

In een app kun je muziek en internetradio afspelen van bepaalde diensten, waaronder Amazon Music, Napster, Qobuz, Tidal en TuneIn. Bij Amazon en Tidal wordt zelfs het afspelen van muziek in Dolby Atmos-formaat ondersteund, dat kom je zelden tegen.

In het lijstje ontbreken natuurlijk heel wat belangrijke diensten, zoals Apple Music of Spotify. Ze afspelen kan echter makkelijk via AirPlay, Chromecast of Spotify Connect. De soundbar kan ook bediend worden met Roon, de audiofiele muzieksoftware van een Harman Kardon-zusterbedrijf die vooral in de hifi-wereld wordt gebruikt. Ten slotte is de Enchant 1100 uitgerust met bluetooth. Manieren genoeg dus om muziek af te spelen.

Eenvoudige installatie

Het instellen van de Enchant 1100 gebeurt via de One-app. Een visueel stappenplan maakt het heel eenvoudig. Wat je ook in de app (of via de remote) kunt doen is het geluid "kalibreren". De soundbar verspreidt dan twintig seconden luide testgeluiden om zo de woonkamer te leren kennen. Na deze meting wordt de weergave aanpast zodat de soundbar beter klinkt. Zo'n functie wordt stilaan standaard op een high-end soundbar; hier blijkt het zeer effectief in het balanceren van bassen en helderheid. 

©Jamie Biesemans

In de Harman Kardon One-app vind je heldere uitleg.

Geslaagd in 3D

Bij het bekijken van demovideo's van Dolby en een aantal filmfragmenten valt in de eerste plaats de zuivere weergave van de Enchant 1100 op. Het klinkt luchtig en ruim, waardoor geluidseffecten los in de kamer verschijnen. Bij de Shattered-demo bewegen de geluiden van brekend glas echt van rechts naar ver links.

©Jamie Biesemans

De Enchant 1100 heeft goede dialogenweergave.

Ook bij drukke actiescènes, zoals tijdens de finale veldslag op Scarif in Star Wars: Rogue One – waarvan Andor op Disney+ de prequel vormt – houdt de Harman Kardon een goede controle. Het is een goed resultaat dat vooral heel detailrijk en gebalanceerd overkomt, met name na de kalibratie. Wel is het in onze woonkamer wat minder 'cinematisch' (of je mag ook zeggen 'bombastisch') bij bijvoorbeeld de race in Ready Player One. Je wordt wel omgeven door geluid, inclusief hoog boven de tv, dat wel. Maar het is niet zo knallend of dynamisch als bij bijvoorbeeld JBL.

Een subwoofer erbij of niet?

Het toevoegen van een subwoofer of extra speakers kan daar iets aan doen. Dat verloopt eveneens via de app. Je hebt er wel even tijd voor nodig, want elk toestel moet met de wifi verbonden worden. Vervolgens moet er nog een update worden geïnstalleerd, wat ook even kan duren. Ten slotte combineer je bijvoorbeeld de Enchant 1100 met de Enchant Sub via de app. Dat ging tijdens het testen vlot, en de app maakt het proces ook heel transparant. Wel spijtig: de kalibratiefunctie werkt niet langer als je een sub toevoegt aan een soundbar. Hopelijk komt die mogelijkheid er nog.

©JORDI HUISMAN

De Enchant Sub zet je bij voorkeur naast de soundbar.

Mét Enchant Sub wordt de Enchant 1100 een stukje spectaculairder, al blijft het vooral het mooie detail en de controle die indruk maken bij het zeer intense vuurgevecht in het Witte Huis in Civil War. Dit zijn goede prestaties, ook voor gaming. Toch is de stap naar een extra sub geen verplichting. De Enchant Sub is niet zo krachtig of verfijnd, dus in een kleinere woonkamer ga je aan de soundbar zelf voldoende hebben. Positief wel is dat die Sub vergeleken met optionele subs bij sommige concurrenten relatief goedkoop is.

Conclusie

De Enchant 1100 is een soundbar die zeer gelikt oogt en sterk presteert. Kamervullend de soundtrack van een film of tv-serie neerzetten doet hij goed, net als muziek afspelen. Zonder extra apparaten levert de Harman Kardon al een topprestatie, waarbij detail en helderheid de grootste troeven zijn. Spraak en geluidseffecten klinken duidelijk en zijn goed gepositioneerd. Al mag het niet een basmonster zijn, je wordt goed ondergedompeld in een film.