Een robot in huis is een droom die het stadium van sciencefiction voorbij is, maar die ook dit jaar nog niet zal uitkomen. Zoveel leert een bezoek aan het Biorobotics Lab van de TU Delft, waar onze 'little helpers' uiteindelijk geboren gaan worden.

Een robot in huis is een droom die het stadium van sciencefiction voorbij is, maar die ook dit jaar nog niet zal uitkomen. Zoveel leert een bezoek aan het Biorobotics Lab van de TU Delft, waar onze 'little helpers' uiteindelijk geboren gaan worden. Voor elk stukje brein heeft al iemand iets bedacht, maar het moet allemaal nog samenballen in een robot.

Kent u The Jetsons nog?

©CIDimport

RoboCup

Het Biorobotics Lab van de TU Delft neemt in samenwerking met de TU Eindhoven en de Universiteit van Twente ook deel aan de Robo-Cup, een internationaal voetbaltoernooi voor zelfstandig bewegende robots. Doel van het evenement is om in 2050 een robot te kunnen introduceren die beter voetbalt dan pak 'm beet Christiano Ronaldo. De uitdaging daarin is dat je niet alleen zoekt naar een apparaat dat beter kan bewegen dan de mens, maar ook nog eens bijzonder intelligent is. Info: www.robocup.nlHalverwege de jaren zestig gunt de televisie het Amerikaanse publiek een blik op onze toekomst met The Jetsons, een animatieserie over George die met z'n vrouw en twee kinderen in de zwevende stad Orbit City leeft en op lollige wijze duidelijk maakt wat de techniek voor de mens vermag. Zoals Rosie, een vrouwelijke robot die in een mum van tijd het huis schoonmaakt...

Asimo verzorgt zelfs het ontbijt

Goed veertig jaar verder is de wereld van The Jetsons een stukje dichterbij gekomen. Tenminste, als we de laatste berichten uit Japan mogen geloven. Maak kennis met Asimo! Deze drie jaar oude robot van 1,30 meter hoog haalt 's ochtend de krant op, verzorgt het ontbijt inclusief koffie, maakt een heus praatje en doet vervolgens op een drafje van 6 kilometer per uur boodschappen. En als het gezellig is, gooit Asimo - die met z'n witte uniform, witte helm en zwart vizier iets weg heeft van een dwergastronaut - z'n soepele heupen los voor een dansje. Honda staat er in rode letters op z'n bovenarmen, naar een van de hightech-bedrijven die aan de wieg van Asimo stond en hoge verwachtingen van de huidige Japanse robothausse koestert.

Robot als receptioniste

Een ander voorbeeld is Muratec, een 1 meter hoge robot op wieltjes die niet alleen bezoekers in ziekenhuizen de weg wijst, maar ook tekent voor de vaste ronden met een medicijnkar langs patiënten. Helemaal spectaculair is Saya, een zogeheten humanoïde. Deze levensechte robot is niet in een hospitaal actief, maar als receptioniste op de universiteit van Tokio. Vanachter haar bureau wijst zij verraste bezoekers de weg. Saya kan niet lopen, maar is wel goed voor 300 woorden en 700 frases.

Nu nog duur

De carrière van Asimo, overigens ook een humanoïde, ligt evenwel in de huishouding. Woordvoerders laten desgevraagd weten dat Asimo nu nog 'minder dan een miljoen dollar' kost, maar dat de aanschafwaarde tussen nu en tien jaar op dezelfde hoogte komt te liggen als een nieuwe auto, dus ergens tussen de 30 en 40 duizend dollar. Dat zijn bedragen, zeggen experts, die Japanners wel willen neertellen voor een onvermoeibare hulprobot in huis.

Japanse toestanden

Martijn Wisse, universitair hoofddocent van het Biorobotics Lab van de Technische Universiteit Delft, glimlacht om de Japanse toestanden. Het is inderdaad zo dat ze in Japan verder zijn dan hier en als er binnen afzienbare tijd érgens robots in het huishouden opduiken, dan is het daar. "De wind staat daar goed. Zowel de Japanse overheid als het bedrijfsleven steunen de robotica. Bovendien draagt de cultuur bij aan de acceptatie van robots. Zo wil het shintoïsme dat ook niet levende dingen een geest kunnen hebben en groeit elk Japans kind op met Astro Boy, een robotje dat de mens helpt. Ook heb je daar veel robothobbyisten. In plaats van op afstand bestuurbare vliegtuigjes, maken ze bouwpakketrobots. In het Westen bestond tot voor kort toch meer een soort angst voor robots."

Personal Robots

Gevraagd naar wat hij en nog veertig andere techneuten in 'zijn' laboratorium aan het doen zijn, antwoordt Wisse dat ze een bijdrage willen leveren aan de autonome robots van de toekomst. En daarmee doelt hij op zelfstandige, intelligente, betrouwbare personal robots. "Een personal robot, die niet per se op een mens hoeft te lijken en waarschijnlijk eerder zal rollen dan lopen, zit ergens tussen een pc en een auto in, zowel wat betreft mogelijkheden als prijs. Dat zijn twee grote markten en iedereen heeft ze beide nodig." Maar de weg ernaartoe is nog heel lang. De twee grootste obstakels - ondanks de Japanse euforie - zijn de complexiteit van de bewegende delen en de intelligentie. "Voor het eerste geldt dat we zoeken naar een betaalbare oplossing voor een huis-, tuin- en keukengrijper die zich goed weet aan te passen en kan omgaan met variaties, iets waar de natuur goed in is. Ook al pak je blind een paar onbekende voorwerpen op, steeds kan je hand die voorwerpen heel goed vastgrijpen. En voor wat betreft slimheid: dan praat je eigenlijk over software."

Nog veel werk te doen

Volgens Wisse is de definitieve doorbraak van de robotica niet zozeer een kwestie van een miraculeus nieuw wetenschappelijk inzicht, maar gewoon heel veel werk. Het onderzoek moet gecontinueerd en het liefst geïntensiveerd worden en zich concentreren op integratie. "Voor elk stukje brein heeft al iemand iets bedacht, maar het moet allemaal nog samen gaan werken in een 'computer', al onze bestaande kennis moet samenballen in een robot. Als dat lukt, dan kan het echt beginnen."

Praktisch nut

©CIDimport

RoboCup

Hulp in huisRosie the Robot? Maak kennis met de Scooba, een autonome robot die efficiënt en zelfstandig de vloer boent. Of het nu gaat om linoleum, tegels of een hardhouten vloer, hij maakt het allemaal schoon zonder tussenkomst van een mens. Vul simpelweg zijn reservoir met water en schoonmaakmiddel, en de rest gaat vanzelf. Het boenen van een gemiddelde keukenvloer duurt ongeveer een uur. De Scooba Robotic Floor Washer kost iets meer dan 190 euro.Zo mogelijk een nog grotere hindernis die de opmars van de huis-, tuinen keukenrobot in de weg staat is de onduidelijkheid over het praktisch nut, de killer application, dé toepassing waardoor het grote publiek het interessant vindt om een robot te kopen en het voor investeerders de moeite waard is erin te stappen. "Volgens mij is die applicatie ergens te vinden op het terrein van vastpakken. En dat in combinatie met verplaatsen, dat een robot iets van A naar B kan brengen."

Definieer robot

Interessant is dat de definitie van een robot alsmaar verschuift. Naarmate 'apparaten' meer kunnen, wordt ons beeld van wat we een robot mogen noemen steeds complexer. Wisse denkt hardop aan een wasdroger. "Dat noemen we geen robot, maar er schuilt verbazend veel sensortechnologie en intelligentie in. Dat is ook zo in de fabriek. Er bestaan tegenwoordig volautomatische draai- en freesmachines, die van een massief stuk metaal in één keer een compleet onderdeel maken. Daar zit net zoveel technologie in als in de standaardrobotarm, maar toch noemen we het geen robot. En in de logistiek bestaan de zogenoemde automatisch geleide voertuigen (AGV) die spullen van en naar het magazijn brengen."

Vier voorwaarden

"Het wordt interessant zodra het apparaat aan vier volgende voorwaarden voldoet: het is mobiel (kan zichzelf verplaatsen), autonoom (maakt zelfstandig eenvoudige beslissingen, zoals welke kant beweeg ik nu op),kan iets in de omgeving manipuleren (vastpakken en verplaatsen) en zijn omgeving waarnemen."

Stofzuiger

In dit licht vindt Wisse de stofzuigerrobot net interessant worden. Volgens hem zou het nog boeiender zijn als het apparaat meer kon zien, meer kon doen, en meer kon denken, maar het komt in de buurt. "De stofzuiger is een van de meest succesveel volle consumentenrobots, maar in de fabriek scoort natuurlijk de robotarm het hoogst. Een ander heel succesvolle markt zijn de speelgoedrobots. Er komen dit jaar behoorlijk wat zeer geavanceerde speelgoedrobots op de markt, zelfs met ingebouwde webcam."

Wall.E

Wie goed naar Wisse luistert, krijgt niet de indruk dat de eerst Butlerrobot al aan de deur staat te morrelen en dat is zijn bedoeling ook. Niet te succesveel verwachtingen creëren. "Ik durf daarom ook geen jaartal te noemen. Het gaat steeds harder, ze komen er echt wel, de robots in de huishouding, en er is op die markt veel te verdienen. Maar we zijn er nog niet. Hoewel er interessante ontwikkelingen gaande zijn, is er in de hele wereld voorlopig nog geen bedrijf dat Wall.E's verkoopt."

Robot-revolutie

Woorden die ook zijn ingegeven door de situatie eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, toen overschatting van de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie vervolgens omsloeg in teleurstelling en de belangstelling voor robots bij overheden, bedrijfsleven en publiek sterk inzakte de zogeheten AI Winter. "Als dat duidelijk is, dan kunnen we de robot serieus gaan nemen. Om toch een voorspelling te doen: ik ga het nog meemaken dat we in robotland een omslag gaan krijgen die vergelijkbaar is met de revolutie van de pc. Ik doe er tenminste alles aan."
Info: www.dutchrobotics.net en www.dbl.tudelft.nl .
Dit artikel komt uit Computer Idee 07, jaargang 2009.

In Nederland is elektrisch rijden het voordeligst als je je auto thuis kunt opladen met eigen stroom, bijvoorbeeld van zonnepanelen. Maar dan moet je wel een eigen oprit hebben of van de gemeente toestemming krijgen om een laadkabel over de stoep te leggen. Uit onderzoek van energiebedrijf Zonneplan blijkt dat slechts een op de drie gemeenten dit toestaat.

Je auto voor de deur opladen met je eigen stekker kan op verschillende manieren: met een kabelmat, speciale kabelgoottegels of een laadarm die over de stoep hangt. De laatstgenoemde optie wordt alleen toegestaan in Haarlem en Zuidplas. Kabelgoottegels, waarbij de laadkabel verzonken ligt in de stoep, zijn het populairst - een kwart van de gemeenten experimenteert hiermee of heeft dit in het verleden gedaan. Het gebruik van een kabelmat is de meest toegankelijke oplossing, wat in 27 gemeenten (8 procent) is toegestaan.

Bron: Zonneplan

Vooral in de Randstad, Zeeland en Noord-Brabant zijn gemeenten flexibeler wat betreft het opladen over de stoep. In Drenthe, Groningen en Limburg is dit vrijwel nergens toegestaan, al hebben woningen daar vaker een eigen oprit.

Momenteel beschikt één op de twaalf Nederlandse huishoudens (8 procent) over een eigen laadpaal. Dit percentage is het hoogst in de gemeente Laren, waar bijna een derde van de huizen een laadvoorziening heeft. Ook in Rozendaal, Blaricum, Bloemendaal, Bergen en Oostzaan ligt dit percentage boven de 20 procent. Financiële middelen lijken een grotere rol te spelen bij het aanschaffen van een elektrische auto dan de fysieke ruimte voor een laadpaal.

"Het voordeel van thuis kunnen opladen ten opzichte van de openbare laadpaal is aanzienlijk," licht Zonneplan toe. Bij een gemiddeld jaarkilometrage van 18.200 kilometer en een verbruik van 187 Wattuur per kilometer betaal je aan een openbare laadpaal ongeveer 1530 euro per jaar, uitgaande van een gemiddeld tarief van 45 cent per kWh.

Thuisladen is merkbaar voordeliger. Met een vast of variabel contract komt het gemiddelde tarief momenteel op 28 cent per kWh, wat neerkomt op 952 euro per jaar. EV-rijders met een dynamisch contract betaalden bij Zonneplan de afgelopen twaalf maanden gemiddeld 22 cent per kWh, wat resulteert in een jaarlijkse kostenpost van 748 euro. Bovendien hebben veel thuisladende elektrische rijders zonnepanelen, waardoor ze een groot deel van het jaar gratis kunnen laden.

Kosten

De mogelijkheden voor het opladen van een elektrische auto via de stoep zijn afhankelijk van het beleid van de gemeente waarin je woont. De kosten voor thuisladen variëren tussen de 748 en 952 euro per jaar, afhankelijk van je energiecontract, terwijl opladen aan een openbare laadpaal gemiddeld 1530 euro per jaar kost.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Je favoriete muziek of podcast luister je het liefst overal en wanneer het jou uitkomt. Dat doe je natuurlijk het best met je eigen oortjes in. We hebben vijf draadloze setjes voor minder dan 75 euro voor je gevonden.

Draadloze oordopjes zijn ontzettend praktisch, want zonder kabels heb je alle bewegingsvrijheid die je wilt, ideaal voor onderweg of tijdens het sporten. Ze zijn klein, licht en passen makkelijk in je zak of tas. De geluidskwaliteit is tegenwoordig prima en veel oordopjes hebben ook noise cancelling, waardoor je minder last hebt van omgevingsgeluid zoals pratende collega's of treingeluiden.

JLab GO Air Sport True Wireless

De JLab GO Air Sport is vooral gericht op sporters die oordopjes zoeken die goed blijven zitten. Dankzij de oorhaakconstructie blijven ze ook tijdens beweging op hun plek. De behuizing is eenvoudig, maar handig is wel de ingebouwde usb-kabel waarmee je de oplaadcase direct in een usb-poort kunt steken. Water- en zweetbestendigheid zijn op orde, wat ze geschikt maakt voor in de sportschool of tijdens een regenachtige wandeling. Bluetooth 5.1 zorgt voor een stabiele verbinding, en hoewel je geen geavanceerde geluidsinstellingen hebt, is de bediening met tikbewegingen eenvoudig genoeg.

🔋 Opgegeven batterijduur: 8 uur / 32 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2 uur

JBL Wave Beam

De JBL Wave Beam is een degelijke keuze voor wie gewoon draadloze oordopjes zoekt zonder poespas. Het ontwerp is compact en qua geluid is er een duidelijke nadruk op bas, zoals je van JBL mag verwachten. Ze zijn niet waterdicht, maar wel enigszins beschermd tegen spatwater. Opladen gaat snel, en de case is klein genoeg om makkelijk in je zak mee te nemen. Bluetooth 5.2 zorgt voor een stabiele verbinding, maar verwacht geen ondersteuning voor high-res audio of geavanceerde ruisonderdrukking. Deze oordopjes zijn vooral bedoeld voor mensen die onderweg muziek luisteren of bellen en daarbij niet te veel willen instellen.

🔋 Batterijduur: 8 uur per oordopje / 32 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2 uur

Sony WF-C700N

De Sony WF-C700N is een betaalbaar model met actieve ruisonderdrukking, iets wat je niet vaak ziet in deze prijsklasse. De oordopjes zitten licht en stevig in je oor en ze voelen comfortabel, ook bij langer gebruik. Handig is dat ze automatisch aanpassen aan je omgeving, bijvoorbeeld wanneer je onderweg bent of op kantoor. De app van Sony biedt wat extra instellingen, zoals geluidsprofielen of een persoonlijke equalizer. De IPX4-rating betekent dat je je geen zorgen hoeft te maken over zweet of lichte regen.

🔋 Batterijduur: 7,5 uur met ANC / 15 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 1,5 uur

Huawei FreeBuds 5i

De Huawei FreeBuds 5i bieden opvallend veel functies voor de prijs. Ze ondersteunen hi-res audio via LDAC, waardoor muziek beter tot zijn recht komt – mits je telefoon dit ook ondersteunt. De actieve ruisonderdrukking werkt redelijk goed, vooral bij kantoorgeluiden of tijdens reizen. Ook prettig is dat ze aan meerdere apparaten tegelijk gekoppeld kunnen worden, bijvoorbeeld je laptop én je telefoon. De afwerking is netjes en de bediening werkt vlot via tikbewegingen. Ze zijn bestand tegen stof en spatwater, dus ook bruikbaar in wisselende omstandigheden. Voor wie flexibiliteit zoekt en goede functies zonder de hoofdprijs te betalen, zijn dit interessante oordopjes.

🔋 Batterijduur: 6 uur met ANC / 28 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 1,5 uur

Sony WF-C500

De Sony WF-C500 zijn eenvoudige maar fijne oordopjes voor dagelijks gebruik. Ze missen luxe functies zoals ruisonderdrukking, maar maken dat goed met hun stevige batterijduur en betrouwbare prestaties. Het geluid is verrassend gebalanceerd en kan via de Sony-app nog wat worden bijgesteld. De oordopjes zijn klein en licht, waardoor je ze bijna niet voelt zitten. Dankzij IPX4 zijn ze beschermd tegen spatwater, dus geen problemen tijdens een korte regenbui of sportsessie. Je krijgt geen fancy draadloze functies, maar wel een degelijke bouw en gebruiksgemak dat precies doet wat je nodig hebt.

🔋 Batterijduur: 10 uur per oordopje / 20 uur totaal met case
⚡ Oplaadtijd: 2,5 uur