Een robot in huis is een droom die het stadium van sciencefiction voorbij is, maar die ook dit jaar nog niet zal uitkomen. Zoveel leert een bezoek aan het Biorobotics Lab van de TU Delft, waar onze 'little helpers' uiteindelijk geboren gaan worden.

Een robot in huis is een droom die het stadium van sciencefiction voorbij is, maar die ook dit jaar nog niet zal uitkomen. Zoveel leert een bezoek aan het Biorobotics Lab van de TU Delft, waar onze 'little helpers' uiteindelijk geboren gaan worden. Voor elk stukje brein heeft al iemand iets bedacht, maar het moet allemaal nog samenballen in een robot.

Kent u The Jetsons nog?

©CIDimport

RoboCup

Het Biorobotics Lab van de TU Delft neemt in samenwerking met de TU Eindhoven en de Universiteit van Twente ook deel aan de Robo-Cup, een internationaal voetbaltoernooi voor zelfstandig bewegende robots. Doel van het evenement is om in 2050 een robot te kunnen introduceren die beter voetbalt dan pak 'm beet Christiano Ronaldo. De uitdaging daarin is dat je niet alleen zoekt naar een apparaat dat beter kan bewegen dan de mens, maar ook nog eens bijzonder intelligent is. Info: www.robocup.nlHalverwege de jaren zestig gunt de televisie het Amerikaanse publiek een blik op onze toekomst met The Jetsons, een animatieserie over George die met z'n vrouw en twee kinderen in de zwevende stad Orbit City leeft en op lollige wijze duidelijk maakt wat de techniek voor de mens vermag. Zoals Rosie, een vrouwelijke robot die in een mum van tijd het huis schoonmaakt...

Asimo verzorgt zelfs het ontbijt

Goed veertig jaar verder is de wereld van The Jetsons een stukje dichterbij gekomen. Tenminste, als we de laatste berichten uit Japan mogen geloven. Maak kennis met Asimo! Deze drie jaar oude robot van 1,30 meter hoog haalt 's ochtend de krant op, verzorgt het ontbijt inclusief koffie, maakt een heus praatje en doet vervolgens op een drafje van 6 kilometer per uur boodschappen. En als het gezellig is, gooit Asimo - die met z'n witte uniform, witte helm en zwart vizier iets weg heeft van een dwergastronaut - z'n soepele heupen los voor een dansje. Honda staat er in rode letters op z'n bovenarmen, naar een van de hightech-bedrijven die aan de wieg van Asimo stond en hoge verwachtingen van de huidige Japanse robothausse koestert.

Robot als receptioniste

Een ander voorbeeld is Muratec, een 1 meter hoge robot op wieltjes die niet alleen bezoekers in ziekenhuizen de weg wijst, maar ook tekent voor de vaste ronden met een medicijnkar langs patiënten. Helemaal spectaculair is Saya, een zogeheten humanoïde. Deze levensechte robot is niet in een hospitaal actief, maar als receptioniste op de universiteit van Tokio. Vanachter haar bureau wijst zij verraste bezoekers de weg. Saya kan niet lopen, maar is wel goed voor 300 woorden en 700 frases.

Nu nog duur

De carrière van Asimo, overigens ook een humanoïde, ligt evenwel in de huishouding. Woordvoerders laten desgevraagd weten dat Asimo nu nog 'minder dan een miljoen dollar' kost, maar dat de aanschafwaarde tussen nu en tien jaar op dezelfde hoogte komt te liggen als een nieuwe auto, dus ergens tussen de 30 en 40 duizend dollar. Dat zijn bedragen, zeggen experts, die Japanners wel willen neertellen voor een onvermoeibare hulprobot in huis.

Japanse toestanden

Martijn Wisse, universitair hoofddocent van het Biorobotics Lab van de Technische Universiteit Delft, glimlacht om de Japanse toestanden. Het is inderdaad zo dat ze in Japan verder zijn dan hier en als er binnen afzienbare tijd érgens robots in het huishouden opduiken, dan is het daar. "De wind staat daar goed. Zowel de Japanse overheid als het bedrijfsleven steunen de robotica. Bovendien draagt de cultuur bij aan de acceptatie van robots. Zo wil het shintoïsme dat ook niet levende dingen een geest kunnen hebben en groeit elk Japans kind op met Astro Boy, een robotje dat de mens helpt. Ook heb je daar veel robothobbyisten. In plaats van op afstand bestuurbare vliegtuigjes, maken ze bouwpakketrobots. In het Westen bestond tot voor kort toch meer een soort angst voor robots."

Personal Robots

Gevraagd naar wat hij en nog veertig andere techneuten in 'zijn' laboratorium aan het doen zijn, antwoordt Wisse dat ze een bijdrage willen leveren aan de autonome robots van de toekomst. En daarmee doelt hij op zelfstandige, intelligente, betrouwbare personal robots. "Een personal robot, die niet per se op een mens hoeft te lijken en waarschijnlijk eerder zal rollen dan lopen, zit ergens tussen een pc en een auto in, zowel wat betreft mogelijkheden als prijs. Dat zijn twee grote markten en iedereen heeft ze beide nodig." Maar de weg ernaartoe is nog heel lang. De twee grootste obstakels - ondanks de Japanse euforie - zijn de complexiteit van de bewegende delen en de intelligentie. "Voor het eerste geldt dat we zoeken naar een betaalbare oplossing voor een huis-, tuin- en keukengrijper die zich goed weet aan te passen en kan omgaan met variaties, iets waar de natuur goed in is. Ook al pak je blind een paar onbekende voorwerpen op, steeds kan je hand die voorwerpen heel goed vastgrijpen. En voor wat betreft slimheid: dan praat je eigenlijk over software."

Nog veel werk te doen

Volgens Wisse is de definitieve doorbraak van de robotica niet zozeer een kwestie van een miraculeus nieuw wetenschappelijk inzicht, maar gewoon heel veel werk. Het onderzoek moet gecontinueerd en het liefst geïntensiveerd worden en zich concentreren op integratie. "Voor elk stukje brein heeft al iemand iets bedacht, maar het moet allemaal nog samen gaan werken in een 'computer', al onze bestaande kennis moet samenballen in een robot. Als dat lukt, dan kan het echt beginnen."

Praktisch nut

©CIDimport

RoboCup

Hulp in huisRosie the Robot? Maak kennis met de Scooba, een autonome robot die efficiënt en zelfstandig de vloer boent. Of het nu gaat om linoleum, tegels of een hardhouten vloer, hij maakt het allemaal schoon zonder tussenkomst van een mens. Vul simpelweg zijn reservoir met water en schoonmaakmiddel, en de rest gaat vanzelf. Het boenen van een gemiddelde keukenvloer duurt ongeveer een uur. De Scooba Robotic Floor Washer kost iets meer dan 190 euro.Zo mogelijk een nog grotere hindernis die de opmars van de huis-, tuinen keukenrobot in de weg staat is de onduidelijkheid over het praktisch nut, de killer application, dé toepassing waardoor het grote publiek het interessant vindt om een robot te kopen en het voor investeerders de moeite waard is erin te stappen. "Volgens mij is die applicatie ergens te vinden op het terrein van vastpakken. En dat in combinatie met verplaatsen, dat een robot iets van A naar B kan brengen."

Definieer robot

Interessant is dat de definitie van een robot alsmaar verschuift. Naarmate 'apparaten' meer kunnen, wordt ons beeld van wat we een robot mogen noemen steeds complexer. Wisse denkt hardop aan een wasdroger. "Dat noemen we geen robot, maar er schuilt verbazend veel sensortechnologie en intelligentie in. Dat is ook zo in de fabriek. Er bestaan tegenwoordig volautomatische draai- en freesmachines, die van een massief stuk metaal in één keer een compleet onderdeel maken. Daar zit net zoveel technologie in als in de standaardrobotarm, maar toch noemen we het geen robot. En in de logistiek bestaan de zogenoemde automatisch geleide voertuigen (AGV) die spullen van en naar het magazijn brengen."

Vier voorwaarden

"Het wordt interessant zodra het apparaat aan vier volgende voorwaarden voldoet: het is mobiel (kan zichzelf verplaatsen), autonoom (maakt zelfstandig eenvoudige beslissingen, zoals welke kant beweeg ik nu op),kan iets in de omgeving manipuleren (vastpakken en verplaatsen) en zijn omgeving waarnemen."

Stofzuiger

In dit licht vindt Wisse de stofzuigerrobot net interessant worden. Volgens hem zou het nog boeiender zijn als het apparaat meer kon zien, meer kon doen, en meer kon denken, maar het komt in de buurt. "De stofzuiger is een van de meest succesveel volle consumentenrobots, maar in de fabriek scoort natuurlijk de robotarm het hoogst. Een ander heel succesvolle markt zijn de speelgoedrobots. Er komen dit jaar behoorlijk wat zeer geavanceerde speelgoedrobots op de markt, zelfs met ingebouwde webcam."

Wall.E

Wie goed naar Wisse luistert, krijgt niet de indruk dat de eerst Butlerrobot al aan de deur staat te morrelen en dat is zijn bedoeling ook. Niet te succesveel verwachtingen creëren. "Ik durf daarom ook geen jaartal te noemen. Het gaat steeds harder, ze komen er echt wel, de robots in de huishouding, en er is op die markt veel te verdienen. Maar we zijn er nog niet. Hoewel er interessante ontwikkelingen gaande zijn, is er in de hele wereld voorlopig nog geen bedrijf dat Wall.E's verkoopt."

Robot-revolutie

Woorden die ook zijn ingegeven door de situatie eind jaren zeventig, begin jaren tachtig, toen overschatting van de mogelijkheden van kunstmatige intelligentie vervolgens omsloeg in teleurstelling en de belangstelling voor robots bij overheden, bedrijfsleven en publiek sterk inzakte de zogeheten AI Winter. "Als dat duidelijk is, dan kunnen we de robot serieus gaan nemen. Om toch een voorspelling te doen: ik ga het nog meemaken dat we in robotland een omslag gaan krijgen die vergelijkbaar is met de revolutie van de pc. Ik doe er tenminste alles aan."
Info: www.dutchrobotics.net en www.dbl.tudelft.nl .
Dit artikel komt uit Computer Idee 07, jaargang 2009.

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Deze zomer klussen? Goed gereedschap is dan onontbeerlijk. Ee digitale waterpas bijvoorbeeld, ook wel kruislijnlaser genoemd. Dankzij een duidelijke lijn van laserlicht kun je alles mooi waterpas ophangen, zetten of plaatsen.

Een digitale waterpas met laser, ook wel kruislijnlaser genoemd, helpt je om alles perfect recht of waterpas te krijgen, bijvoorbeeld bij het ophangen van een schilderij, het plaatsen van een plank of het tegelen van een muur. De ingebouwde laser projecteert een strakke lijn op de muur, zodat je grotere afstanden gemakkelijk kunt uitlijnen zonder steeds opnieuw te hoeven meten. Handig bij het klussen, verbouwen of inrichten van je huis! Wij vonden vijf betaalbare kruislijnlasers.

Kapro Prolaser 862GS

Deze Kapro Prolaser 862GS verrast met een opvallend groen laserlijn die beter zichtbaar is in fel licht, perfect voor binnen én buiten gebruik. Hij werkt tot zo’n 20 m met indrukwekkende nauwkeurigheid van ± 0,2 mm/m en een zelfnivelleringsbereik van ± 3°. Je krijgt er zelfs een mini‑statief bij, waardoor je meteen aan de slag kunt. Compact, lichtgewicht – maar gebouwd om te presteren onder uiteenlopende omstandigheden dankzij zijn IP 54‑behuizing en lange batterijduur. Een slimme keuze voor wie zowel gemak als zichtbaarheid wil tijdens precisiewerk.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,4 mm / meter
Automatische correctie: ± 3 °
Lijnzichtbaarheid: 20 meter
Stroombron: 2x AA-batterij

Parkside PKLL 7 D3

De Parkside PKLL 7 D3 is een betaalbare instapper die verrassend veel kan. Hij projecteert kruislijnen met automatische nivellering tot ± 4° en werkt tot ca. 7  meter afstand. Uniek is de mogelijkheid om de lasers onder vaste hoeken te projecteren – handig bij creatief-imaginair werk of wanneer precieze hoeken nodig zijn zonder automatisch corrigerend niveau. Hij is compact, licht en ideaal voor gebruik bij kleine klussen in huis. De nauwkeurigheid van deze kruislijnlaser is met een afwijking van 0,8 mm per meter echter wel iets minder goed, iets om rekening mee te houden.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,8 mm / meter
Automatische correctie: 4°
Lijnzichtbaarheid: 7 meter
Stroombron: 2xAA-batterij

Makita SK105DZ

Deze Makita projecteert heldere rode lijnen tot 25 meter, ideaal voor zowel horizontale als verticale lijnprojectie. Dankzij de zelfnivellerende functie hoef je je nooit druk te maken over scheve hoeken: hij corrigeert automatisch tot zo'n 4° graden. Deze Makita werkt op en afzonderlijk te verkrijgen 12Volt CXT-accu. De nauwkeurigheid van de SK105DZ is met een afwijking van 0,3 mm per meter erg goed.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,3 mm / meter
Automatische correctie: 4°
Lijnzichtbaarheid: 25 meter
Stroombron: Accu

Stanley STHT77502-1 Cross 90

Deze Stanley Cross 90 projecteert naast een horizontale en verticale ook nog een extra verticale lijn op exact 90°, waardoor hij ideaal is voor bijvoorbeeld tegelwerk, vloeren en het netjes uitlijnen van tussenschotten. De automatische nivellering zorgt voor een precieze uitlijning zonder gedoe. Een uitstekende keuze voor wie professioneel resultaat wil zonder poespas.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,5 mm / meter
Automatische correctie: ± 4°
Bereik: 12 meter
Stroombron: 2xAA-batterij

Bosch Universal Level 2

De Bosch Universal Level 2 biedt drie handige modi: kruislijnen met automatische nivellering, verticale lijnen met puntenfunctie of een hellingsmodus voor schuine uitlijning. Dankzij de heldere rode laserstraal en de intuïtieve bediening ervaar je snel gemak en nauwkeurigheid. Compleet geleverd inclusief batterijen en opberghoes.

Lasertype: Kruislijn, horizontaal, verticaal
Nauwkeurigheid: 0,5 mm / meter
Automatische correctie: 4 °
Lijnzichtbaarheid: 10 meter
Stroombron: 3xAA-batterij

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.