Freewaremakers zijn meestal enthousiaste computergebruikers die niet programmeren uit winstbejag, maar hun vaardigheden inzetten om iets te verbeteren. Dankzij de gratis programma’s wordt computeren leuker en handiger! We bespreken de beste freeware van dit moment en nieuwe versies van ‘evergreens’.

Elke maand zetten we de beste freeware voor je op een rijtje. Je vindt de volledige lijst hier!

Tip 01: Geleerd

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

We kennen in het Nederlands het woord ‘boekenwijsheid’, een denigrerende term voor kennis die uit een boek is opgedaan, maar niet aansluit bij de werkelijkheid. Toch valt er uit (studie)boeken heel veel te leren, maar zo nu en dan zijn die teksten onhandelbare bakstenen. Misschien is dat dan ook wel een van de redenen voor de populariteit van de flashcards; kaartjes met op de voorkant een vraag en op de achterkant het antwoord. Ideaal voor allerlei kennis die erin gestampt moet worden, zoals vreemde woorden, vervoegingen, formules, de botten, spieren en pezen in het menselijk lichaam enzovoort.

Het fraaie programma Anki is enorm veelzijdig. De kaartjes die je erin maakt hoeven niet alleen maar tekst bevatten, maar kunnen ook bestaan uit opgemaakte formules en kunnen zelfs beeld en geluid hebben. Al neemt dit niet weg dat het maken van een set kaartjes voor een bepaald onderwerp een flinke klus is. Daarom is het de moeite waard om eerst (vanuit het programma) te kijken welke sets kaarten al door anderen zijn gemaakt, deze te downloaden en zo nodig aan te passen.

©PXimport

Tip 2: Fotogeniek

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Aan gratis fotobewerkers geen gebrek, maar iedere gebruiker heeft een andere behoefte. Waar de een slechts af en toe een foto hoeft op te lappen en daarvoor een eenvoudig programma zoekt dat zo veel mogelijk automatisch doet, wil de fanatiekere hobbyfotograaf graag de hele gereedschapskist met alle denkbare foefjes op zijn plaatjes kunnen loslaten. Voor die laatste doelgroep is er PhotoDemon. Dit programma biedt een enorme collectie professioneel gereedschap om foto’s handmatig en deels automatisch op te fleuren. Daarvoor bevat het een grote collectie kleurenfilters, een ruim aanbod aan effecten en de mogelijkheid om met lagen te werken en deze op allerlei manieren te mengen. PhotoDemon heeft als voordeel ten opzichte van een aantal concurrenten dat het ook nog op oudere Windows-versies werkt en bovendien is het programma compact en portable. Kortom: een echte aanrader!

©PXimport

Tip 03: Letterlijk

Geschikt voor: elk systeem

Windows wordt standaard geleverd met een flink aantal lettertypen die uitstekend voldoen als je een brief, rapport of andersoortige tekst wilt schrijven. Enkele fonts lenen zich voor het maken van een uitnodiging of affiche, maar heb je een specifieke stijl in je hoofd, dan is de kans niet groot dat je die in Windows terug gaat vinden. Gelukkig zijn er volop websites waar je lettertypen gratis kunt downloaden. Een website waar je ruim 60.000 verschillende lettertypen kunt vinden, is fontspace.com. Ben je op zoek naar ‘iets’, dan is dat in zo’n enorm aanbod onbegonnen werk, ware het niet dat je wel op naam kunt zoeken. Maar eigenlijk kennen alleen drukkers en beroepstypografen veel namen uit hun hoofd. Gelukkig is het kolossale aanbod onderverdeeld in rubrieken. Je vindt ze via het menu Browse. Zoals je kunt zien, heeft elke hoofdcategorie nog een eigen onderverdeling. Zo vinden we bij Decorative stijlen zoals handschrift (Handwriting) en schrijfmachineletters (Typewriter) terug. Zie je de stijl niet waar je naar op zoek bent, scrol dan naar beneden en klik op all font categories. Daar vind je het complete aanbod aan categorieën, zo’n 23.000. Betekent dat dan dat er per categorie maar een paar lettertypen te vinden zijn? Nee hoor, vaak zijn het er meer dan 100, want elk lettertype kun je via meerdere trefwoorden te vinden.

©PXimport

Tip 04: Grootheid

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Wanneer we Windows Verkenner gebruiken in de detailweergave verschijnt achter elk bestand keurig de grootte. Die kolom blijft achter mapnamen echter angstvallig leeg. Gelukkig bestaan er verschillende programma’s om ook hier inzicht in te krijgen. Sommigen gaan daarbij grafisch helemaal los terwijl anderen het visueel wat soberder houden. Tot die laatste categorie behoort MeinPlatz. Soberheid is overigens niet synoniem voor een gebrek aan informatie. MeinPlatz geeft namelijk de relatieve grootte weer in een subtiel staafdiagrammetje, maar wie verder naar rechts scrolt, ziet ook de grootte in bytes, kilobytes, megabytes en gigabytes. Daarnaast toont het programma het aantal bestanden en submappen in een map en gegevens zoals de aanmaakdatum.

Gebruik je het programma bijvoorbeeld om de totale grootte van alle videobestanden te vinden, dan kun je bestandstypen insluiten gescheiden door een komma, bijvoorbeeld *.avi, *.mp4. Ook kun je bepaalde bestandstypen uitsluiten van de telling. Het is helaas niet mogelijk deze criteria voor hergebruik op te slaan.

MeinPlatz kun je downloaden als gewoon installatiebestand of als portable versie in zowel een 32- als een 64bits-versie.

©PXimport

Tip 05: Wakend oog

Geschikt voor: Windows XP, Vista, 7, 8.x, 10

Wanneer je een bestand in een map opslaat of een bestand in een map wijzigt, dan is dat een bewuste handeling en weet je wat er gebeurd is. Maar op elke pc gebeurt ook van alles volautomatisch, of dat nu gewenst is, zoals het maken van een back-up, of niet, wanneer je last hebt van ransomware. Het breed inzetbare FolderChangesView houd in de gaten wat er allemaal op je pc gebeurt.

Zo zou je FolderChangesView (FCV) prima in kunnen zetten om zelf een map met lokbestanden te maken en te monitoren als je vermoedt dat je ransomware op je pc hebt, maar FCV kan ook voor je nagaan of iemand iets op je pc heeft gedaan toen je even weg was, of controleren of een back-up of automatische download klaar is. Ook kan FCV in netwerkmappen (denk aan een nas) snuffelen. Om FCV zijn werk te laten doen, moet je om te beginnen één of meer mappen opgeven die moeten worden bewaakt. Helaas beschikt het programma zelf niet over een dialoogvenster voor het selecteren van een map, maar in Windows 10 kun je in Verkenner naar een map gaan, rechtsklikken in de adresbalk en kiezen voor Adres als tekst kopiëren om de juiste map te selecteren. Je kunt meerdere mappen opgeven en zelfs bestandstypen aangeven die je wel of juist niet wilt volgen.

©PXimport

Tip 06: Ruimtelijk

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Madame Tussauds maakte haar eerste wassen beelden van beroemdheden die als gevolg van de Franse Revolutie onder de guillotine belandden. Later werd het vervaardigen van zulke levensechte figuren een minder lugubere aangelegenheid en lieten de groten der aarde zich vrijwillig vereeuwigen. Wat vroeger het wassen beeld was, is nu het 3D-model. Bij verschillende bedrijven kun je jezelf al voor enkele tientallen tot honderden euro’s laten vereeuwigen. Beetje prijzig wel. Al zijn er tegenwoordig ook opties voor doe-het-zelvers, zoals het uitgebreide, maar complexe Meshroom. De theorie achter Meshroom is simpel: fotografeer een object waarvan je een 3D-model wilt maken van alle kanten (liefst in kleine stapjes), stop die afbeeldingen in het programma en dat levert vervolgens een model dat je kunt importeren in 3D-software en dus ook in programma’s die een 3D-printer kunnen aansturen. De praktijk is uiteraard wel wat ingewikkelder, want het is bepaald geen eenvoudige klus. Wel kun je allerlei instellingen aanpassen om tot het perfecte resultaat te komen. Het programma vergt de nodige studie, maar er zijn op YouTube heel veel video-tutorials te vinden.

©PXimport

Tip 07: Beestachtig goed

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Al sinds het oude dos-tijdperk vinden mensen dat bestandsbeheer met een dubbel venster prettiger werkt dan met een enkel venster. Dat Microsoft zo’n mogelijkheid nooit in Windows heeft gestopt, blijft dan ook een van de grootste mysteries van onze tijd. Wel betekent dit dat er genoeg ruimte is voor alternatieven voor Verkenner, zowel gratis als commercieel. Het grote gratis aanbod heeft er zelfs voor gezorgd dat het aanvankelijk betaalde Atap Salamander tegenwoordig gratis is.

Salamander is een zeer veelzijdige vervanger voor Verkenner. Natuurlijk kun je het programma in eerste instantie gebruiken om bestanden en mappen op een veel overzichtelijkere manier te kopiëren en verplaatsen, maar Salamander heeft veel meer in zijn mars. Zo kun je de inhoud van allerlei bestandstypen zien, bestanden coderen en converteren, op verschillende wijzen hernoemen en vergelijken. Een deel van de geavanceerde functies wordt geleverd door plug-ins en deze collectie kun je via het forum op de site van de makers zelfs nog uitbreiden. Tot slot biedt Salamander een script-functie waarmee je veelvoorkomende taken kunt automatiseren.

©PXimport

Tip 08: 8(8)

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

In Windows 7 hadden we gadgets, kleine programmaatjes die je aan de zijkant van het Bureaublad kon zetten om bijvoorbeeld de tijd of de processorstatus in de gaten te houden. Microsoft is daarmee gestopt, maar wie zoiets toch prettig vindt, kan terecht bij 8GadgetPack. De naam is een beetje misleidend, want waar het ooit begon met acht gadgets, zijn het er ondertussen heel wat meer. Het zijn er nog geen 88, maar dat aantal komt wel in zicht. De collectie bevat naast de al genoemde onderdelen, gadgets om het weer in de gaten te houden, eenheden te converteren, memo’s te maken en mail te checken. 8GadgetPack bevat niet alleen maar serieuze zaken, er zijn ook de nodige onderhoudende gadgets, zoals een radio, een plaatjespuzzel en zelfs een mini-piano. Na installatie verschijnen de drie populairste gadgets aan de rechterkant van het scherm en vervolgens kun je daar je eigen favorieten aan toevoegen. Bovendien heeft elke gadget ook nog zijn eigen instellingen.

©PXimport

Tip 09: Bestandsinfo

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Naast de informatie die standaard in Verkenner getoond wordt, zoals bestandsgrootte en -datum, bevatten bestanden vaak nog veel meer type-afhankelijke informatie. Zo bevatten mp3-bestanden vaak mp3-tags met gegevens over de artiest, het album enzovoort en bevatten foto’s exif-data waarin zaken zoals de gebruikte camera en sluitertijd zijn opgeslagen. Wie met rechts klikt op een van de kolommen in de detailweergave van Verkenner kan uit een groot aantal van deze zogeheten metatags kiezen.

Metadata++ beschikt echter over veel meer tags. Al is het programma niet alleen maar bedoeld voor het bekijken van deze gegevens, je kunt ze er ook mee wijzigen, verwijderen (denk aan het verwijderen van exif-data uit foto’s die je online zet), printen, importeren en exporteren. Naast bekijken en bewerken biedt het programma de mogelijkheid om de metadata van grote groepen bestanden tegelijk te doorzoeken en kun je bestanden op basis van tags sorteren. Tot slot kun je met Metadata++ zelfs bestandstypes van tags voorzien die dat normaliter niet ondersteunen.

©PXimport

Tip 10: Fotogeniek II

Geschikt voor: elk systeem

De fotobewerker PhotoDemon (tip 2) is een uitstekend product, maar er kleven twee nadelen aan voor een gebruiker die maar zelden foto’s bewerkt. Ten eerste heeft het programma zijn eigen manier van werken, en ten tweede moet je het op je pc installeren. Wie slechts zo nu en dan een foto hoeft te bewerken, komt al snel terecht bij een van de vele online diensten. Denk je nu al dat je op termijn vaker foto’s gaat bewerken, bijvoorbeeld omdat je nu nog een beginnend fotograaf bent, dan kom je als vanzelf uit bij Photopea. Deze online fotobewerker heeft namelijk een gebruikersinterface die heel veel lijkt op die van de moeder aller fotobewerkers: Photoshop. Ook veel functionaliteiten komen overeen, voor wie weleens met Photoshop heeft gewerkt. Dat betekent onder andere dat je met aparte lagen voor zowel objecten als bewerkingen kunt werken. Zulke aanpassingslagen maken het zelfs mogelijk om contrast en kleurtonen eindeloos aan te passen, ook al ben je al vele stappen verder in het bewerkingsproces.

©PXimport

Tip 11: Sneltoets

Geschikt voor: Windows 7, 8.x, 10

Windows kent een enorme hoeveelheid sneltoetsen om zonder omwegen allerlei acties uit te voeren. De meeste gebruikers kennen er echter maar een paar uit het hoofd. Wie zelf sneltoetsen bedenkt voor bepaalde taken, zal ze makkelijker onthouden en dat is precies wat je met Lintalist kunt doen. Het aardige is dat je in Lintalist niet alleen sneltoetsen aan acties kunt koppelen, maar ook kleine tekstfragmentjes. Zo zou je het programma kunnen leren om altijd ‘Nederland’ in te voeren wanneer je ‘nl’ typt. Sneltoetsen of tekstfragmenten die aan een actie zijn gekoppeld, heten snippets en worden bewaard in bundels. Hierdoor kun je verschillende collecties voor verschillende doeleinden gebruiken en raak je niet snel door de beschikbare toetscombinaties heen. Je kunt ook scripts maken – zelfs met variabelen – die zelf naar de context kijken (met name in welk programma je de snippet oproept) en dan de juiste bundel oproepen.

©PXimport

Tip 12: Bij hoog en laag

Geschikt voor: elk systeem

In ons laaggelegen kikkerlandje is het een goed idee om in de gaten te houden hoe snel (en of) de zeespiegel stijgt, zodat we niet op een dag plotseling met natte voeten achter de pc zitten. Op de Actuele Hoogtekaart Nederland is de hoogte van elke plek in ons land in detail vastgelegd en met de online AHN-Viewer kun je deze gegevens bekijken. De kaart is zodanig gedetailleerd dat je kunt inzoomen op je eigen huis om te zien of de straat waaraan je woont onder of boven NAP ligt en hoeveel precies. Ook kun je op gebouwen klikken om hun hoogte te achterhalen en zelfs bij bomen lukt dat aardig. Om het navigeren te vereenvoudigen is er ook een wegenkaart en een luchtfoto beschikbaar.

©PXimport

Gevaarlijk?

Niet te snel klikken

©PXimport

Het is bijna kerst en tussen het regelen van de laatste boodschappen door kijk je om je heen. De post ligt nog op tafel, er slingert speelgoed rond en een grote schoonmaak gaat niet meer lukken. Toch wil je dat je gasten in een net huis binnenkomen. Met een strak plan kun je in precies zestig minuten de perfecte illusie van een schoon huis creëren. Zet de timer, doe je favoriete muziek aan en ga aan de slag.

Je begint waar je gasten binnenkomen. De hal is vaak een rommelige plek, zeker in de winter. Pak een grote mand of krat en gooi daar alles in wat er niet hoort: sjaals die niemand draagt, post, sleutels en rondslingerende tassen. Zet die mand tijdelijk weg in de berging, schuur of desnoods in je eigen kledingkast. Zorg dat er ruimte is aan de kapstok voor de jassen van je bezoek. Klop de deurmat even krachtig buiten uit en haal de stofzuiger snel door de gang. Als je hierna nog dertig seconden over hebt, veeg je met een doekje over de spiegel. Een schone spiegel en een lege vloer geven direct bij binnenkomst al het gevoel van een opgeruimd huis.

De woonkamer: sfeer boven perfectie

Door naar de plek waar jullie de meeste tijd zullen doorbrengen. In de woonkamer geldt nu de regel: opruimen is belangrijker dan boenen. Loop een rondje met een vuilniszak voor alles wat weg kan en een wasmand voor spullen die naar een andere kamer moeten. Maak de salontafel en bijzettafels helemaal leeg. Een leeg oppervlak oogt namelijk direct schoon, zelfs als je niet nat afneemt. Schud daarna de kussens op de bank flink op en vouw plaids netjes op. Haal de stofzuiger alleen door het midden van de kamer en langs de bank; vergeet de hoekjes en plinten, want daar kijkt vanavond niemand naar.

©Евгения Рубцова

Het toilet: kort maar krachtig

Dit is de enige plek waar je gasten echt even alleen zijn en stilzitten, dus hier moet het wel fris zijn. Gelukkig is de ruimte klein. Spuit wc-reiniger in de pot en laat dit even inwerken terwijl je de rest doet. Gebruik een wegwerpdoekje of een sopje voor de bril, de spoelknop, de deurklink en de kraan. Hang een schone handdoek op en controleer of er voldoende toiletpapier ligt. Heb je nog een geurkaarsje of geurstokjes? Zet die dan hier neer. Als het lekker ruikt, voelt je toilet al snel schoner aan.

Puntjes op de i in de keuken

Je hebt nu nog een kwartier over. Snel door naar de keuken. Zorg allereerst dat het aanrecht helemaal leeg is. Als het niet meer lukt om alles af te wassen, zet je de vuile vaat snel in de vaatwasser, ook als deze eigenlijk al vol is. Een andere slimme noodoplossing is om de vaat tijdelijk in een keukenkastje te verstoppen. Het gaat erom dat alles uit het zicht is. Haal tot slot nog even een doekje over het aanrecht en de kookplaat zodat alles weer fris oogt.

©APALKOV | MestoSveta - stock.adobe.com

Sfeer maken

Nu is het tijd voor de belangrijkste truc: het aanpassen van de verlichting. Dim de grote lampen en steek overal kaarsen en sfeerverlichting aan. Dat ziet er niet alleen heel gezellig uit, maar dat zachte licht zorgt er ook voor dat achtergebleven stof of verdwaalde kruimels niet meer opvallen. Tot slot doe je nog één ding voor de sfeer. Zet een raam op een kier voor frisse lucht of zet een pannetje op het vuur met wat water, kaneel en sinaasappelschil voor een heerlijke kerstgeur.

Klaar voor de bel

Kijk nu eens om je heen. Je huis is opgeruimd, het ruikt lekker en het is gezellig verlicht. Niemand die ziet dat je de bovenkant van de kasten hebt overgeslagen. Schenk wat te drinken voor jezelf in en adem uit. Laat die bel maar gaan!

Na een uitgebreid diner is de koffie vaak de afsluiter van de avond. In plaats van een standaard zwarte bak zet je met een paar simpele ingrediënten iets bijzonders op tafel. Je hoeft geen volleerd barista te zijn om indruk te maken; met wat kruiden of een restje chocolade geef je de koffie direct een feestelijke twist. Speciaal voor jou: vijf heerlijke koffierecepten.

Espresso met witte chocolade en kardemom

Witte chocolade is een goede match voor de sterke smaak van een espresso. Leg een paar blokjes witte chocolade onderin het glas en laat deze langzaam smelten door de hete koffie eroverheen te gieten. Als je een snufje kardemom door de melk mengt voordat je deze opschuimt, krijg je een heerlijke warme en kruidige geur. De kardemom zorgt ervoor dat de zoete chocolade niet de overhand krijgt, waardoor de koffiesmaak goed overeind blijft.

Tiramisu uit een glas

Je kunt de smaken van het bekende Italiaanse dessert ook gewoon drinken. Meng een sterke kop koffie met een drupje amandelsiroop voor de herkenbare smaak van amaretto, maar dan zonder de alcohol. In plaats van gewone melk kun je een mengsel van halfstijve slagroom en een beetje mascarpone bovenop de koffie leggen. Een flinke laag cacaopoeder over de room maakt het plaatje compleet. Dit koffierecept kan eigenlijk ook direct als vervanger van een dessert kan dienen, vooral het serveert met bijpassend koekje, zoals cantuccini of amaretti.

Mokka met sinaasappel en pure chocolade

De combinatie van pure chocolade en sinaasappel doet het altijd goed tijdens de feestdagen. Rasp de schil van een sinaasappel en roer dit samen met een blokje pure chocolade door je warme koffie totdat alles is opgelost. De olie uit de sinaasappelschil geeft een fris aroma dat heel goed samengaat met donker gebrande koffiebonen. Als je dit serveert met een klein stukje sinaasappelschil op de rand van het glas, ziet het er meteen feestelijk uit. De pure chocolade maakt de koffie wat dikker en voller, wat goed past bij een koude winteravond.

Karamel met een snufje zeezout

Gezouten karamel is al jaren populair en dat is niet zonder reden. Het zout versterkt namelijk de zoete tonen van de karamel en haalt tegelijkertijd de bittere randjes van de koffie af. Doe een scheutje karamelsiroop in je glas en voeg daar echt maar een heel klein beetje zeezout aan toe. Gebruik havermelk voor het schuim, omdat dit van zichzelf al een beetje romig en nootachtig smaakt. Het resultaat is een zachte koffie die het door de combinatie van zout en zoet bij bijna iedereen goed doet.

Koffie met honing en kaneel

Voor wie geen chocolade of room lust, is een combinatie van honing en kaneel een goed alternatief. Roer een goede lepel honing door de zwarte koffie en bestrooi de melkschuimlaag met wat kaneelpoeder. De honing geeft een andere soort zoetheid dan suiker en maakt de koffie zachter voor de keel. Het is een eenvoudige manier om een normale latte een feestelijke upgrade te geven met spullen die je waarschijnlijk al in je keukenkastje hebt staan. De geur van kaneel die van de warme melk afkomt, maakt meteen duidelijk dat het kerst is! 

©ID.nl

Zo maak je je koffie helemaal af

Je kunt de feestkoffie nog net wat mooier presenteren door aandacht te besteden aan de garnering. Een klein beetje kaneel, nootmuskaat of cacaopoeder op de melkschuimlaag doet bijvoorbeeld al wonderen. Gebruik een klein zeefje zodat de poeder gelijkmatig verdeeld wordt en er geen klontjes ontstaan. Voor een luxe effect kun je met een fijne rasp wat krullen van een blok pure of witte chocolade schaven. Dit smelt langzaam weg in het schuim en geeft bij elke slok een beetje extra textuur.

Ook met koekjes of fruit kun je creatief uit de hoek komen. Serveer de koffie met een typisch winters koekje op de schotel, zoals een speculaasje of een Italiaanse cantuccini. Een dunne reep sinaasappelschil die je even rond je vinger draait tot een krul staat erg chique aan de rand van het glas. Wil je echt uitpakken, dip de rand van het glas dan in wat water en daarna in suiker voor een bevroren effect. In plaats van een gewone lepel kun je tot slot een kaneelstokje in de koffie zetten, wat tijdens het drinken subtiel steeds meer smaak afgeeft.

Drie espressomachines voor je feestkoffie

De'Longhi PrimaDonna Soul

Dit apparaat van De'Longhi is een zeer uitgebreide volautomaat. Dankzij de 18 voorgeprogrammeerde recepten zet je met één druk op de knop een krachtige espresso of een zachte latte. Voor wie van variatie houdt, biedt dit toestel ook de mogelijkheid om de sterkte van de koffie nauwkeurig aan te passen, zodat je altijd die gewenste sterke kop koffie krijgt. De machine is bovendien via een smartphone-app te bedienen.

Siemens EQ.500

De Siemens EQ.500-serie staat bekend om het gebruiksvriendelijke display waarbij je de koffiespecialiteiten direct via sensorvelden selecteert. Naast de standaard espresso en latte beschikt dit apparaat over de zogenaamde 'aromaDouble Shot'-functie. Hiermee zet je een extra sterke koffie door middel van een dubbel maal- en zetproces, zonder dat de koffie een bittere nasmaak krijgt.

Melitta Barista Smart T

De Melitta Barista Smart TS blinkt uit in veelzijdigheid met maar liefst 21 voorgeprogrammeerde recepten. Een groot voordeel is de fluisterstille molen, waardoor je zonder veel lawaai geniet van versgemalen bonen. Dankzij het dubbele bonenreservoir kun je bovendien eenvoudig wisselen tussen een milde boon voor je latte en een krachtige variant voor de espresso. De machine is via een handige app op je smartphone te bedienen. Met de 'My Coffee Memory'-functie sla je de persoonlijke voorkeuren van acht verschillende personen op.