ID.nl logo
Fake video's: de opkomst van deepfake
© Reshift Digital
Huis

Fake video's: de opkomst van deepfake

Het wordt steeds eenvoudiger om met AI-systemen fake video’s te maken. Wat heeft dat voor gevolgen?

Nog niet zo lang geleden had je als regisseur een miljoenenbudget nodig als je special effects aan een film wilde toevoegen. Neem bijvoorbeeld de uitdaging waarvoor Martin Scorsese zich gesteld zag in 2015: zijn misdaadfilm The Irishman omspande vijf decennia. Dat betekende dat de hoofdrolspelers op zeer uiteenlopende leeftijden in beeld moesten verschijnen. Scorsese had kunnen kiezen voor het inzetten van jongere look-a-likes van hoofdrolspelers Robert de Niro, Al Pacino en Joe Pesci, die toen al dik in de zeventig waren.

Hij koos echter voor een technische oplossing: hij huurde een bedrijf in dat de acteurs achteraf met digitale animatie verjongde. Al tijdens het filmen moest daarmee rekening worden gehouden. De normale camera werd geflankeerd door twee infraroodcamera’s. Die brachten de exacte gezichtsbewegingen van de acteurs continu in drie dimensies in beeld. Zo kon hun mimiek achteraf op de computer als draadmodel worden gereconstrueerd, en kon de software daarover een jonger masker leggen.

©PXimport

Gratis software

De voor de Irishman gebruikte techniek was niet alleen kostbaar maar ook arbeidsintensief. De postproductie van de film duurde maar liefst twee jaar. Groot was dan ook de schok toen drie maanden na het uitbrengen van de film in 2019 op YouTube een video opdook met de titel ‘The Irishman De-Aging: Netflix Millions VS. Free Software!’. Een anonieme persoon – die zichzelf iFake noemde – had het digitale verjongingsproces verbeterd. Hij had daarvoor gratis software gebruikt. In slechts zeven dagen tijd had hij een resultaat bereikt dat beter was dan in de film.

©PXimport

Deep learning

De slimme software die iFake gebruikte, dankt zijn bestaan aan deep learning. Bij deze vorm van kunstmatige intelligentie leert een computer zelf, door ervaring. Dat gebeurt in een neuraal netwerk, dat losjes geïnspireerd is op de werking van het menselijk brein. Wanneer onze hersenen iets leren, leggen ze nieuwe verbindingen tussen hersencellen. Een kunstmatig neuraal netwerk leert op soortgelijke wijze en gebruikt daarvoor een soort digitale pendant van hersencellen.

Zo kan ook een computer leren; net als jonge kinderen dat doen: met vallen en opstaan, door eindeloos te proberen en te kijken wat wel en wat niet werkt. Een getraind kunstmatig intelligent neuraal netwerk volgt daardoor geen voorgeprogrammeerde regels, maar doet zelf stap voor stap ervaring op.

Wedijverende neurale netwerken

Van oorsprong waren kunstmatig intelligente neurale netwerken vooral goed in herkenning, bijvoorbeeld van beelden. In het zelf bedenken van dingen waren ze lange tijd minder sterk.

Daar kwam verandering in dankzij computerstudent Ian Goodfellow. Hij was in 2014 al een tijd tevergeefs aan het proberen om een neuraal netwerk zo gek te krijgen om nepportretten te produceren. Tot hij op het lumineuze idee kwam om een tweede neuraal netwerk te trainen in het ontmaskeren van het nepportret-productiesysteem. Beide systemen zouden dus met elkaar gaan wedijveren, en elkaar op die manier maximaal uitdagen. Die aanpak had vrijwel meteen effect: Goodfellows neurale netwerk produceerde betere fake portretten dan ooit tevoren.

Dit soort trainingsnetwerken worden tot op de dag van vandaag gebruikt om neurale netwerken het vuur aan de schenen te leggen. Ze worden generatieve antagonistennetwerken genoemd – in het Engels generative adversarial networks, afgekort tot GAN.

©PXimport

Deepfakes

Deep learning kent allerlei nuttige toepassingen. Zo hebben autonome auto’s dankzij deep learning geleerd om wegmarkeringen, verkeersborden en andere weggebruikers te signaleren en erop te reageren. Zo zijn spraakherkenningsprogramma’s in staat om het geluid van een menselijke stem om te zetten in letters op een scherm. En zo zullen binnen enkele jaren ook mensen zonder veel verstand van kunstmatige intelligentie met eenvoudige, gratis software nepfoto’s, -audio en -video’s kunnen produceren.

Deskundigen voorspellen dat het internet overspoeld zal raken met zogeheten deepfakes. Volgens sommige schattingen zal in 2030 zo’n negentig procent van al het online audiovisuele materiaal nep zijn. Hoe levensecht een deepfake eruit kan zien, zie je bijvoorbeeld op www.thispersondoesnotexist.com. Iedere keer dat je deze websitepagina ververst, bedenkt een achterliggend neuraal netwerk automatisch een nieuwe portretfoto van een niet bestaand persoon.

©PXimport

Deepfake-Dalí

Deep learning maakt het mogelijk om deepfakes te maken van bestaande personen. Een voorwaarde daarvoor is dat er voldoende camerabeelden van die persoon beschikbaar zijn om een deep-learningsysteem mee te trainen. In zo’n geval bestudeert een AI-systeem eerst uitgebreid iemands biometrische kenmerken – gezicht, lichaam, stem, mimiek en/of motoriek. Daarna maakt het stapje voor stapje een fake video van de bestudeerde persoon.

Dat overkwam bijvoorbeeld Salvador Dalí, twintig jaar na zijn dood in 1989. Het naar hem vernoemde museum in Florida maakte in 2019 een kunstinstallatie waarin een nep-Dalí vanaf een scherm uitleg geeft over de tentoongestelde werken. Bezoekers waren onder de indruk van deze deepfake, die was gemaakt door historische beelden van Dalí aan een deep-learningsysteem te voeren. Ze hadden het idee naar de echte Dalí te kijken. Dat effect werd nog eens versterkt doordat Dalí bij het verlaten van de tentoonstelling voorstelde om samen een selfie te maken.

©PXimport

Afpersing en misleiding

Het voorbeeld van Dalí is onschuldig en vermakelijk, maar deepfaketechnologie kent helaas ook kwalijke toepassingen. “Ik overdrijf niet als ik zeg dat wanneer je ooit – in welke vorm dan ook – bent gefilmd, gefotografeerd of je stem is opgenomen, je theoretisch slachtoffer kunt worden van deepfake fraude”, schrijft Nina Schick in haar standaardwerk over deepfakes. Zo werden al vroeg in de historie van deepfakes ontelbare actrices slachtoffer van een ‘face swap’, waarbij hun gezicht op het lichaam van een pornoster werd geplaatst.

Ook criminelen kunnen misbruik maken van deepfakes, bijvoorbeeld om mensen af te persen of te misleiden. Zo werd een hoge functionaris bij een Britse energiemaatschappij in 2018 gebeld door iemand die exact klonk als diens directeur. De stem vroeg hem onmiddellijk 250.000 Britse ponden over te maken naar een bankrekeningnummer dat zou toebehoren aan een leverancier. De medewerker gehoorzaamde, omdat hij ervan overtuigd was de directeur aan de lijn te hebben. Hij sloeg pas alarm toen hij nogmaals werd gebeld door zijn directeur met een soortgelijk verzoek, zo meldde de verzekeringsmaatschappij die de claim behandelde.

©PXimport

De infocalyps komt eraan

Ook regimes en politieke groeperingen kunnen deepfakes inzetten, om zo bewust desinformatie te verspreiden. Om te waarschuwen voor ‘de toekomst van fake news’, liet nieuws- en entertainment-website Buzzfeed in het voorjaar van 2018 een deepfake video van Barack Obama maken. In deze korte video beledigt Obama niet alleen Trump, maar spreekt hij ook waarschuwende woorden: we leven in een tijdperk waarin je zorgvuldig moet zijn in het kiezen van je informatiebronnen.

Toch voorspelt Schick dat ook traditionele media door de opkomst van deepfakes steeds vaker onder vuur zullen komen te liggen. “Als mensen zich realiseren dat kunstmatige intelligentie nepcontent kan synthetiseren, zullen ze ook bij authentieke audio en video hun vraagtekens zetten”, zei ze deze zomer tijdens een discussie in de Balie in Amsterdam. Schick vreest om die reden voor een ware ‘infocalyps’, waarin niemand elkaar nog gelooft en discussies onmogelijk worden.

De term infocalyps werd overigens al in 2016 gebruikt door de Amerikaanse technologieonderzoeker Aviv Ovadya. Hij waarschuwde dat de algoritmen die sociale-mediaplatformen gebruiken om de aandacht van hun leden gevangen te houden, ertoe leiden dat mensen steeds extremer nieuws binnen hun eigen interessesfeer krijgen voorgeschoteld. Kwaadwillenden kunnen van dat mechanisme misbruik maken door propaganda te verspreiden en mensen tegen elkaar uit te spelen.

©PXimport

Couppoging

Een triest bijeffect van deepfakes is dat mensen ook steeds vaker zullen twijfelen aan de echtheid van authentiek audiovisueel materiaal. Lobbygroepen, autoritaire regimes en extremistische politieke groeperingen kunnen van dat effect misbruik maken.

Dat gebeurde bijvoorbeeld in het West-Afrikaanse land Gabon. Toen president Bongo in januari 2019 zijn traditionele nieuwjaarstoespraak hield, werd de echtheid van de tv-beelden door velen in twijfel getrokken. Bongo was in oktober van het jaar daarvoor getroffen door een beroerte. De regering had daarover pas laat openheid gegeven en had bovendien tegenstrijdige berichten naar buiten gebracht. Politieke tegenstanders hadden de gelegenheid aangegrepen om op social media het gerucht te verspreiden dat de president overleden was. Toen Bongo op 1 januari eindelijk op televisie verscheen, vermoedden velen daardoor dat het ging om een dubbelganger, een gemanipuleerde video of een deepfake. Dat vermoeden werd versterkt doordat Bongo’s gezicht bijna geen expressie vertoonde. Een Amerikaanse neuroloog vertelde later aan The Washington Post dat Bongo’s vlakke gezichtsuitdrukkingen het gevolg konden zijn van diens beroerte. Daarnaast verklaarden twee computerexperts dat de kans klein was dat het om een deepfake ging. Het kwaad was echter al geschied: de onrust hield aan en politieke tegenstanders deden op 7 januari 2019 een couppoging.

©PXimport

Deepfake Detection Challenge

Vanwege de grote schade die deepfakes op allerlei manieren kunnen aanrichten, komen er steeds meer onderzoeks-, bedrijfs en regeringsinitiatieven om ze te detecteren en te bestrijden.

Een daarvan is de Deepfake Detection Challenge. Deze wedstrijd werd georganiseerd door Facebook, Microsoft en een aantal onderzoeksinstituten. Speciaal voor dit doel creëerde het samenwerkingsverband, met de hulp van maar liefst 3500 acteurs, zo’n 115.000 video’s, waaronder zowel echte als nep. Zo kregen onderzoekers opeens toegang tot een gigantische databank om hun deepfake-detectiemodellen te trainen. De hoop was om zo de ontwikkeling van deze ontmaskeringsmodellen te stimuleren. De winnaar van deze challenge werd beloond met een geldbedrag van een half miljoen dollar.

©PXimport

Controle met metadata

Mensenrechtenorganisatie Witness koos een andere benadering om de infocalyps te bestrijden: het maakte een app waarmee je kunt bewijzen dat een foto of video daadwerkelijk op een bepaalde plaats en tijdstip is gemaakt. Dat is onder meer relevant voor de rapporteurs van deze organisatie, die wereldwijd misstanden aan de kaak proberen te stellen.

Met ‘ProofMode’ kan iedereen automatisch metadata opslaan van alle omstandigheden waaronder een opname is gemaakt. Daarbij gaat het niet alleen om de tijd, maar ook om de metingen die ingebouwde sensoren doen, zoals de gps, die de exacte locatie registreert. Ook naburige gsm-antennes geven daarover informatie, net zoals bewegingssensoren iets kunnen zeggen over de omstandigheden waaronder een opname werd gemaakt. Al deze informatie wordt in ProofMode als metadata versleuteld en samen met het audio- of videobestand opgeslagen. Zo kan later worden gecontroleerd of een foto of video authentiek en onbewerkt is.

©PXimport

Kat- en muisspel

Toch zullen deze slimme technieken er niet voor zorgen dat deepfakes in de toekomst beter kunnen worden ontdekt en bestreden, zo voorspelt het Rathenau-instituut in het rapport Digitale dreigingen voor de democratie. “Tegenmaatregelen kunnen op hun beurt juist leiden tot nog geavanceerde deepfakes, die moeilijker zijn te detecteren. Ook kunnen ze ertoe leiden dat de activiteiten van producenten en verspreiders van desinformatie zich verplaatsen naar besloten groepen en kanalen, en zich daarmee onttrekken aan het oog van moderators.”

Ook om een andere reden kan de bestrijding van desinformatie achterop raken, voorspelt het Rathenau-Instituut. “De mogelijkheden die nieuwe technologieën bieden om desinformatie te bestrijden, lijken beperkter dan de technologische mogelijkheden om desinformatie te produceren en te verspreiden. Zo kunnen productie- en verspreidingstechnologieën sterk profiteren van automatisering, terwijl voor de bestrijding ervan vaak mensen nodig blijven om te beoordelen of er werkelijk sprake is van misleidende informatie.”

▼ Volgende artikel
Review Dreame H15 Pro Foamwash – Schuim maakt het verschil
© Wesley Akkerman
Huis

Review Dreame H15 Pro Foamwash – Schuim maakt het verschil

Met de Dreame H15 Pro Foamwash gaat het Chinese merk net een stapje verder als het om dweilen gaat, terwijl het de stofzuigprestaties niet laat overschaduwen. Ondanks dat pakt het merk niet elk probleem aan van het 699 euro kostende apparaat.

Uitstekend
Conclusie

De H15 Pro Foamwash is niet zwaar, ligt lekker in de hand en rijdt gemakkelijk met je mee. Hij haalt hardnekkig en aangekoekt vuil veel sneller en beter weg dan de concurrentie, dankzij het gebruik van schuim (dat je zelf kunt doseren). Ja, de prijs is fors, maar met een beetje korting is de nat-droogcombinatie de aanschaf waard als je bijvoorbeeld huisdieren hebt en af wilt van nare geurtjes.

Plus- en minpunten
  • Soepel en behendig
  • Gaat ook onder de bank
  • Bijna geen omkijken naar
  • Koppeling met app
  • Muren worden niet nat
  • Robotarm en wisser
  • Plat en rechtop
  • Schuim voor hardnekkige vlekken
  • Prijs
  • Oppassen met draden op de vloer
  • Eén opvangbak voor stof en vies water
  • Geen tapijtherkenning
  • Waterbak op de kop

2025 is het jaar van de Dreame H15 Pro-serie, waarvan de Dreame H15 Pro Foamwash de meest recente versie is. Het is ook een van de duurdere modellen binnen deze reeks (waartoe onder meer ook de H15 Pro en H15 Mix behoren). Dit model richt zich vooral op de dweilfunctie en introduceert daarvoor een speciale foamkop. Deze kop spuit schuim op de vloer, waardoor hardnekkig vuil en uitwerpselen van huisdieren beter loskomen.

In de basis is dit nog steeds de vertrouwde H15 Pro, maar dan met een paar opvallende extra's. De Foamwash heeft net als het standaardmodel een robotarm die voorkomt dat muren nat worden en een ingebouwde wisser die de dweilborstel schoonhoudt. Je kunt het apparaat zowel rechtop als plat gebruiken, waardoor je ook moeiteloos onder banken en stoelen dweilt. Instellen en bedienen doe je eenvoudig via de Dreame-app.

©Wesley Akkerman

Dezelfde basis

Ook heb je er qua onderhoud bijna geen omkijken naar. Je plaats hem op de meegeleverde oplaadbasis, drukt op de knop voor zelfreiniging en vervolgens doet het apparaat de rest. Het maakt schoon met heet water en neemt de tijd voor het drogen, waardoor er geen nare geurtjes ontstaan. Je kunt alles zó instellen dat er om de zoveel tijd een extra schoonmaakbeurt wordt uitgevoerd, zodat je huis fris blijft en nare geurtjes geen kans krijgen.

Hoewel we over het algemeen positief zijn over de Dreame H15-serie, blijven er ook aandachtspunten. Net als bij het Pro-model zonder toevoeging, herkent dit model geen kabels en kan het die dus per ongeluk opzuigen. Tapijtherkenning ontbreekt eveneens, en water en vuil belanden samen in één opvangbak in plaats van apart. Bovendien zit de schoonwaterbak ondersteboven – en dat levert geregeld een kliederboel op.

©Wesley Akkerman

Unieke eigenschappen

In vergelijking met de H15 Pro en H15 Pro Heat biedt de Foamwash net wat meer zuigkracht, met 23.000 Pa. Ook heeft deze variant, net als de robotstofzuigers, een speciale borstel die korte metten maakt met (dieren)haren, zodat ze niet vast blijven zitten of zich ophopen tijdens het schoonmaken. Dat maakt dit apparaat een uitstekende optie voor mensen met huisdieren of lang haar (of allebei), vooral op harde vloeren.

Net zoals veel andere H15-versies biedt de Foamwash dus een unieke functie aan. Zoals gezegd kun je tijdens het schoonmaken een laagje schuim op de grond spuiten. Dit gaat heel soepel met een klein hendeltje dat onder je duim rust. Als je dat naar beneden duwt en kort ingedrukt houdt, spuit de stofzuigermond wat foam op de grond. Vervolgens ga je hier met de nat-droogstofzuiger overheen en maak je schoon zoals je dat ook zonder schuim zou doen.

©Wesley Akkerman

Met of zonder schuim

Maar waarom zou je dat doen? Nou, die extra schuimlaag kan twee dingen doen. Ten eerste helpt het schuim om nare geurtjes te verdoezelen en een frisse geur te verspreiden, waardoor je bijvoorbeeld geen last meer hebt van de geurtjes afkomstig van huisdierongelukjes. Daarnaast maakt het schuim grondiger schoon. Door wat extra schuim op een hardnekkige vlek te spuiten, verdwijnt die vaak sneller dan zonder foam.

Over het algemeen is de Dreame H15 Pro Foamwash al capabel genoeg om na één duw flink wat soorten vuil weg te halen. Denk dan aan sauzen, stof, brokjes, pap, appelmoes, noem maar op. In een enkel geval moet je er misschien een tweede keer overheen, maar dat is standaard voor dit soort machines. De grootste uitdaging blijft het aanpakken van aangekoekte vlekken. Vetvlekken op de grond naast het fornuis krijgt hij nog niet helemaal weg, maar vrijwel al het andere verdwijnt zonder moeite.

©Wesley Akkerman

Dreame H15 Pro Foamwash kopen?

Tijdens het gebruik merkten we dat de Dreame H15 Pro Foamwash dankzij de extra schuimfunctie goed presteert bij hardnekkige of opgedroogde vlekken. Je moet er soms wel een paar keer overheen gaan en bij elke beweging wat schuim laten vrijkomen, maar dat is precies waarom je dit apparaat in huis haalt. Het schuim weekt het vuil los, waardoor het na een paar bewegingen moeiteloos verdwijnt.

Tel daarbij op dat de Foamwash niet heel zwaar in de hand ligt, gemakkelijk over de vloer rijdt en redelijk flexibel is en je houdt een betrouwbare nat-droogcombinatie over die vuil sneller en beter weghaalt dan menig ander dweilstofzuiger. De prijs is vrij fors, maar met een goede aanbieding haal je een sterke allrounder in huis. Dat laagje schuim maakt echt verschil. Bovendien is de basis op orde, aangezien de H15 Pro het fundament vormt.

▼ Volgende artikel
Meer dan alleen Word: verborgen parels in Microsoft 365
© monticellllo - stock.adobe.com
Huis

Meer dan alleen Word: verborgen parels in Microsoft 365

Microsoft 365 puilt uit van apps en functies, maar de meeste mensen beperken zich tot Outlook, Teams en Word. Daardoor blijven vele tools onbenut die je werkdag juist soepeler, creatiever en meetbaar productiever kunnen maken. In dit artikel bespreken we vijf minder bekende Microsoft-apps die al binnen enkele minuten tijdswinst opleveren.

In dit artikel lees je:
  • Waarom veel Microsoft 365-tools onbenut blijven

  • Welke vijf apps je vandaag nog kunt gebruiken

  • Forms voor snelle feedback en data in Excel

  • Sway voor interactieve presentaties zonder dia’s

  • To Do voor focus en dagplanning

  • Whiteboard voor realtime brainstormen

  • Clipchamp voor simpele video’s in de browser

We weten allemaal dat Microsoft 365 meer is dan alleen Word. Alleen zodra de mail is weggewerkt en de meeting is afgelopen, grijpen we automatisch terug naar onze vaste patronen. Zonde, want juist in die minder gebruikte apps zit de winst. Ze zijn al opgenomen in je licentie, vragen geen installatiestress en sluiten naadloos aan op de gegevens waarmee je toch al werkt.

Deze apps zijn eigenlijk nog je ongeopende gereedschapsladen voor onder meer snelle polls, interactieve presentaties en slim taakbeheer. We laten stap voor stap zien hoe je Forms, Sway, To Do, Whiteboard en Clipchamp inzet. Daarmee versnel je je routineklussen, trigger je je creativiteit en maak je het samenwerken leuker. Elk voorbeeld kun je in enkele minuten uitproberen, direct in de browser. Pak dus een kop koffie, open de app-launcher en ontdek wat er al klaarstaat om jouw werkdag soepeler te maken. 

Microsoft Forms: Instant enquêtes

Microsoft Forms is waarschijnlijk de snelste manier om feedback te verzamelen, maar weinig mensen weten dat de app standaard tot hun beschikking staat. Open Forms via de app-launcher of open de url en klik op Nieuw formulier. Geef je formulier een titel en beschrijving, druk op + en kies Keuze om meerkeuzevragen toe te voegen. Probeer ook eens de optie Likert nadat je een nieuwe vraag toevoegt met het plusje. Hiermee kun je verschillende vragen en antwoordopties combineren in een handige tabel.

Klik na het invoeren van al je vragen bovenaan op Voorbeeld om het resultaat te testen in de desktop- en de mobiele weergave. Zodra alles klopt, gebruik je Antwoorden verzamelen en selecteer je Koppeling kopiëren. Binnenkomende antwoorden vind je onder Antwoorden weergeven, waar je met één klik op Resultaten openen in Excel een realtime gekoppeld werkblad krijgt. Zo voeg je data toe aan bestaande dashboards zonder handmatige import. Daarmee is Forms een handige tool om snel data in een Excel-sheet te krijgen.

Een formulier is zo gemaakt, verstuurd én geanalyseerd.

Sway: Interactief en meetbaar

Sway is Microsofts digitale canvas waarmee je in een handomdraai een interactieve presentatie, nieuwsbrief of rapport publiceert, zonder ook maar één dia te ontwerpen. Klik in de app-launcher op Sway (of ga naar de browserversie) en selecteer Nieuwe maken. Je start met een lege Verhaallijn waarin elke kaart een inhoudsblok vertegenwoordigt. Typ een titel, druk op Enter en klik op + om tekst, afbeeldingen of video toe te voegen. Wanneer je bij Media kiest voor Zoeken, haalt de app rechtenvrije beelden uit Bing Image Search en slaat deze meteen op in de presentatie.

Open vervolgens het rechtervenster Ontwerpen via de knop linksboven en klik op Stijlen. Met het vergrootglas-pictogram pas je lettertype en kleuren aan. De knop Remix! draait het complete ontwerp net zo lang tot het fris oogt. Druk op Afspelen om de verticale of horizontale scrolrichting te testen. Door bovenaan Delen te kiezen en de optie Invoegcode ophalen te kopiëren, plaats je de presentatie in SharePoint of op een externe site. Zo verruil je de statische dia’s voor dynamische, mobielvriendelijke verhalen voor elk publiek.

Een Sway-presentatie wordt pas echt interessant wanneer je interactiviteit toevoegt. Klik in de verhaallijn op + en kies Groep; selecteer vervolgens Stapel om een stapel kaarten te maken. Gebruik Groep / Vergelijking als je een effect wilt, bijvoorbeeld om productfeatures te onthullen.

Heb je alles gepubliceerd, ga dan naar het dashboard en open je project. Klik rechtsboven op Analyse. Hier zie je leestijd, scroltempo en de hoeveelheid tegels die zijn bekeken. Als te weinig lezers het einde halen, experimenteer dan met kortere tekstkaarten of een extra accentkleur via Stijlen. Door deze datagedreven tweaks te herhalen, optimaliseer je je verhaal op een vergelijkbare manier als A/B-testen in marketing, maar zonder ingewikkelde tools of code.

Microsoft Sway is een modern alternatief voor PowerPoint.

Alles wat met Sway is gemaakt kun je snel bekijken, ook de gebruiksstatistieken.

Welke licentie heb je nodig?

Vraag je je af of je extra moet betalen voor minder bekende Microsoft-apps? Goed nieuws: apps zoals Forms, Sway, To Do en Whiteboard zijn inbegrepen bij bijna alle Microsoft 365-abonnementen, ook bij de versies voor thuisgebruik.

Clipchamp – handig voor het maken en bewerken van video’s – zit standaard in de nieuwere Microsoft 365-pakketten. Heb je een ouder abonnement, dan kun je de gratis versie gebruiken, al zit daar soms een klein watermerk op. Voor toegang tot extra functies zoals professionele stockvideo’s of merksets heb je een betaalde uitbreiding nodig.

Power Automate, waarmee je taken automatiseert, is beperkt beschikbaar in standaardabonnementen. Zolang je het niet intensief gebruikt, hoef je niets extra’s te betalen. Whiteboard werkt prima op een gewone laptop en is ideaal voor het maken van snelle schetsen of samen brainstormen.

Wil je zeker weten welke apps je kunt gebruiken? Kijk dan in je Microsoft 365-instellingen. Daar zie je welke apps zijn ingeschakeld en kun je eventueel functies aan- of uitzetten. Zo haal je het meeste uit je abonnement zonder onnodige kosten.

To Do: dagelijkse focus

Microsoft To Do lijkt op het eerste gezicht een takenlijst, maar de app bevat krachtige functies om afleidingen te minimaliseren. Start de dag in Mijn dag en klik op Taak toevoegen en vervolgens op Toevoegen, zodat ze in de dagplanning verschijnen. Klik vervolgens op een taak en stel via het bel-pictogram een herinnering in, bijvoorbeeld tien minuten voor je vergadering. Gebruik bij grotere projecten de functie Stap toevoegen om subtaken te definiëren, zodat je progressie ziet zonder het hoofdticket af te vinken. Door consequent prioriteiten en vervaldatums in te vullen, ontstaat een realtime dashboard dat je minder tijd kost dan een handmatig bijgehouden spreadsheet.

To Do is veel meer dan een simpel boodschappenlijstje.

Whiteboard: virtueel brainstormen

Microsoft Whiteboard verandert elk toestel in een gedeeld canvas waarop je samen met anderen realtime schetst, post-its plakt en processen visualiseert. Klik op Nieuw whiteboard; er verschijnt een leeg bord voor iedereen die je ervoor uitnodigt. Klik onderaan op Notitie of notitieraster toevoegen om digitale sticky’s te plaatsen en druk na iedere regel op Ctrl+Enter voor een nieuwe kaart. Gebruik vervolgens Reacties en selecteer het smiley-pictogram om stemmen uit te brengen zonder de flow te onderbreken.

Wil je structuur aanbrengen, open dan het pictogram Sjablonen en selecteer bijvoorbeeld Kanban of SWOT. Sleep de sjabloon naar het bord en laat collega’s hun bestaande notities erin gooien. Als iemand liever tekent, activeer je de pennen onderaan. Na de sessie klik je op Instellingen / Exporteren / Afbeelding om het resultaat van je brainstorm te downloaden.

Een brainstormsessie is natuurlijk niet compleet zonder een paar (virtuele) post-its.

Clipchamp: snel sociale video’s maken

Clipchamp is Microsofts video-editor waarmee je zonder zware software toch professionele filmpjes in elkaar zet. De app staat standaard geïnstalleerd in Windows 11. Meld je aan met je account, en kies welk soort video’s je wilt gaan maken.

Klik op Een nieuwe video maken en kies het gewenste beeldformaat, bijvoorbeeld 16:9 voor YouTube of 9:16 voor Instagram Reels. Sleep vervolgens je ruwe beelden naar het mediaveld of importeer rechtstreeks vanaf OneDrive. Trek een clip op de tijdlijn, selecteer hem en druk op S om het fragment exact op de cursor te splitsen. Gebruik de knop Tekst aan de linkerkant en selecteer een sjabloon om de video van je eigen tekst te voorzien.

Voor dynamische overgangen klik je tussen twee clips op Overgang toevoegen, in de rechterzijbalk vind je verschillende opties. Klaar? Druk rechtsboven op Exporteren en zet de dropdown op 1080p voor de beste balans tussen scherpte en bestandsgrootte. Dankzij directe upload naar OneDrive kun je de clip meteen delen in Teams zonder extra handelingen of mails.

Met Clipchamp maak je in een handomdraai een professioneel ogende social video.

Maak meer impact!

Je hoeft dus geen nieuwe software te kopen om sneller, creatiever en datagedreven te werken. Forms levert je in vijf minuten bruikbare inzichten op, zeker wanneer je de antwoorden via Power Automate omzet in acties. Sway vervangt statische dia’s door responsive verhalen die zich aanpassen aan elk scherm. Met To Do combineer je persoonlijke focus en teamtaken zonder dubbelwerk. Met Whiteboard kun je intuïtief brainstormen, terwijl Clipchamp binnen de browser video’s produceert die klaar zijn voor sociale kanalen. Door deze minder bekende onderdelen slim in te zetten, verhoog je de productiviteit én de betrokkenheid zonder een cent extra.