Je installeert of gebruikt een toepassing en je wilt weten welke registersleutels of bestanden die zoal creëert of wijzigt, omdat je het bijvoorbeeld niet helemaal vertrouwt. Of je past een Windows- of een programma-instelling aan en wilt onderzoeken waar in het register die wijziging plaatsvindt zodat je die ook gemakkelijk elders kunt toepassen. Bestanden monitoren doe je zo.

Niet alleen Windows zelf maar ook heel wat achtergrondprocessen en toepassingen creëren of wijzigen voortdurend en ongemerkt allerlei bestanden en ook talloze registersleutels. In dit artikel bespreken we enkele tools waarmee je dergelijke veranderingen kunt monitoren, want die informatie kan best nuttig zijn. Vooral de wat gevorderde gebruiker zal zich hier aangesproken weten. We beperken ons tot technieken die ook bruikbaar zijn in Windows 10 Home en gaan dus voorbij aan de krachtige auditfuncties zoals die in Windows 10 Pro en hoger zijn ingebouwd. We focussen ons eerst op het Windows-register en bekijken daarna het bestandssysteem.

Register in beeld

Het Windows-register is een reeks bestanden die samen een hiërarchisch opgebouwde database vormen met daarin talloze configuratie-instellingen van zowel Windows, hardwarecomponenten als toepassingen. Je kunt deze database bestuderen door Windows-toets+R in te drukken en tik dan in: Regedit.

Stel, je installeert een toepassing en je wilt graag weten welke registerwijzigingen tijdens deze installatie worden uitgevoerd. Probeer dan de gratis, portable tool RegistryChangesView, waarvoor ook een Nederlands taalbestand beschikbaar is. Start de tool op, kies Momentopname van register maken, kies een locatie, beperk de snapshot eventueel tot specifieke registeronderdelen (zoals HKEY_CURRENT_USER) en bevestig met Momentopname maken. Daarna start je de installatie van de toepassing. Opnieuw bij RegistryChangesView kies je  Bestand, RegistryChangesView-opties. Bij de eerste gegevensbron verwijs je naar het zonet opgeslagen snapshotbestand en de tweede stel je in op Huidige register. Klik op OK om een overzicht van alle verschillen in het overzichtsvenster te zien.

©PXimport

Specifieke sleutels

Tools als RegistryChangesView zijn natuurlijk minder handig als je specifieke registersleutels wilt monitoren. Dan is het gratis, portable BgInfo meer geschikt. Hier kun je zelf een of meer registersleutels selecteren waarvan je de sleutelwaarden zichtbaar kunt maken op je bureaublad. Telkens als je BgInfo (of Windows) herstart, kun je zien of de betreffende sleutelwaarden zijn aangepast.

Pak het archiefbestand uit en start Bginfo.exe of Bginfo64.exe op. Standaard blijkt heel wat systeeminformatie beschikbaar, zoals Boot Time, DHCP Server en Free Space, maar wij zijn alleen in specifieke registersleutels geïnteresseerd en dus mag je alle items in de blauwgroene tab verwijderen. Druk vervolgens op Custom, New en selecteer Registry Value. Bij Path vul je nu het pad naar de beoogde registersleutel in. Dat kan ook als volgt: start Regedit op, navigeer naar de sleutel en kies Bewerken, Sleutelnaam kopiëren. Via Ctrl+V plak je die vervolgens in het Path-veld, waarna je er achteraan de juiste waarde toevoegt. Bijvoorbeeld: HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\Personalization\NoLockScreen. Bevestig met OK, selecteer het zojuist toegevoegde item, druk op Add en op Preview voor het resultaat. Druk nogmaals op Preview en op Apply of OK om de configuratie te bewaren.

©PXimport

Filtervoorwaarden

Windows Pro en hoger bevatten een aantal configuratie-opties die niet in Windows Home beschikbaar zijn of in ieder geval niet bereikbaar zijn vanuit de grafische interface. Maar vaak kun je die opties toch ook in Home instellen door de corresponderende registersleutel(s) te creëren of te wijzigen. De vraag is in dit geval: om welke registersleutel(s) gaat het precies? Dat kan de krachtige en gratis tool Process Monitor je vertellen.

Pak het archiefbestand uit en start Procmon.exe dan wel Procmon64.exe op. Klik op het vergrootglaspictogram zodat het automatisch loggen stopt en maak de huidige log leeg met het gumicoontje. Klik op de knoppenbalk op de vier meest rechtse pictogrammen zodat ze worden uitgeschakeld, maar laat het pictogram Show Registry Activity wel ingeschakeld.

Druk nu op het Filter-icoon zodat het dialoogvenster Process Monitor Filter verschijnt. Druk op de knop Reset waarna je bij Display entries matching these conditions er met behulp van de uitklapmenu’s voor zorgt dat je het volgende verkrijgt: Category is Write then Include. Voeg deze voorwaarde aan de standaardlijst toe met de knop Add en druk op OK. Open nu het menu Filter en plaats een vinkje bij Drop filtered events, zodat Process Monitor gefilterde gebeurtenissen niet toont of bewaart.

©PXimport

Verder inzoomen

Je bent nu bijna klaar om registerwijzigingen te loggen. Laat Process Monitor geopend en ga naar het instellingenvenster met de optie waarvan je wilt onderzoeken in welke registersleutel die wordt bewaard. Wijzig deze optie nog niet maar versleep eerst het vizier-icoon van Process Monitor naar het instellingenvenster, zodat er een filter wordt toegevoegd die alleen registerwijzingen zal loggen als die van het proces van dat instellingenvenster afkomstig is. Dat merk je aan de toegevoegde pid-regel (process idd) in het venster van Process Monitor Filter.

Start nu het loggingsproces in Process Monitor door op het vergrootglas-icoon te klikken of via de sneltoets Ctrl+E, waarna je de betreffende optie in- of uitschakelt. Meteen erna zet je het loggen weer stop. Als het goed is duiken even later een of meerdere registersleutels op in het logpaneel en weet je dus op welke sleutel(s) het in- of uitschakelen van de optie een impact heeft.

©PXimport

Reg-bestanden

Met enige handigheid kun je nu een bestand (op je bureaublad) creëren waarmee je die sleutelwaarde snel kunt aanpassen, zodat je voortaan niet meer naar dat instellingenvenster hoeft. Rechtsklik op de betreffende sleutel in het logvenster van Proces Monitor en kies Jump To. De Register-editor (Regedit) opent zich en navigeert automatisch tot bij die sleutel. Met die sleutel geselecteerd open je in Regedit het menu Bestand en kies je Exporteren. Zorg dat de optie Geselecteerde subsleutels is aangevinkt en vul een geschikte bestandsnaam in met bijvoorbeeld je bureaublad als opslaglocatie. Bevestig met Opslaan. Op het bureaublad zie je nu een reg-bestand. Klik hierop met rechts en kies Bewerken zodat de inhoud in het Kladblok zichtbaar wordt.

Zo’n regbestand begint altijd met Windows Registry Editor Version 5.00, gevolgd door een lege regel en vervolgens het sleutelpad tussen vierkante haken, met daaronder de feitelijke instructie ("<naam>"=[type:]<inhoud>), bijvoorbeeld: "UseDefaultTile"=dword:00000000. Mocht je langs deze weg een sleutelwaarde willen verwijderen dan volstaat "<naam>"=-, bijvoorbeeld "UseDefaultTile"=-.

Je kunt nu ook twee complementaire regbestanden maken: een waarbij de optie wordt ingeschakeld en een waarbij die wordt uitgeschakeld. Omschakelen is dan alleen een kwestie van een paar muisklikken: dubbelklik op het gewenste reg-bestand en bevestig met Ja (2x) en OK. Afhankelijk van de sleutel kan het wel zijn dat je je opnieuw moet aanmelden bij Windows of zelfs Windows moet herstarten voordat de wijziging plaatsvindt.

©PXimport

Bestandsfiltering

Soms worden niet alleen registersleutels, maar ook bestanden gecreëerd of gewijzigd. Het kan interessant zijn te weten welke bestanden worden benaderd, bijvoorbeeld door een applicatie die je niet echt vertrouwt. Ook dat kan met Process Monitor en wij achterhaalden hiermee bijvoorbeeld de werking van Secret Disk. Deze tool creëert een verborgen station dat alleen na het intikken van een wachtwoord zichtbaar wordt.

Wil je dit onderzoek ook zelf uitvoeren, installeer dan Secret Disk en start de tool op. Vul een Pin (2x) en e-mailadres in en bevestig met Sla op. Vul nogmaals je pin in en druk op Login. Start vervolgens Process Monitor, schakel tijdelijk de logging uit en reset het filtervenster. Zorg dat deze keer alleen het knopje Show File System Activity is ingeschakeld. In het menu Filter zet je een vinkje bij Drop Filtered Events. Versleep het vizier-icoon naar het programmavenster van het inmiddels opgestarte Secret Disk en schakel de logfunctie van Process Monitor in.

Doorloop nu de procedure in Secret Disk om een ‘geheim’ station te creëren, via Kies een disk letter, Connect en <X>: Open in Verkenner. Eventueel kun je het vizier-icoon nu ook tot boven het Verkenner-venster verslepen zolang je met je ‘geheime’ station aan de slag bent. In de logs merk je dat zowel SecretDisk.exe als explorer.exe veelvuldig het pad C:\Users\<uw_accountnaam>\Local\<…> benaderen. En inderdaad: wanneer je je pc vervolgens met een live (Linux-)medium opstart en naar deze locatie navigeert, dan vind je daar zomaar alle verborgen bestanden van je geheim station. Secret Disk stelt qua beveiliging dus weinig voor.

©PXimport

Map-monitor

Process Monitor is dus de uitgelezen tool om te ontdekken welke bestanden (en registersleutels en netwerkactiviteit) door een toepassing worden benaderd. Maar er zijn ook tools die monitoren en bijhouden welke bestanden zoal worden gecreëerd, gewijzigd of verwijderd in door je zelf in te stellen mappen. Ook dat kan handig zijn, bijvoorbeeld als je wilt weten wanneer een medegebruiker iets in een netwerkshare wijzigt.

Dat kan met tools als FolderChangesView, waarvan een Nederlands taalbestand beschikbaar is, en Folder Monitor. We bekijken de laatste.

Pak het zip-archief uit en start de tool op. Klik met rechts op het pictogram in het Windows-systeemvak en kies Open. Klik met rechts op het nog lege venster en kies Add folder (voor een map) of Add Path (voor een unc-netwerkpad als \\<computernaam>\<sharenaam>). Rechtsklik op het toegevoegde item en verwijder het vinkje bij Recursive als je wijzigingen in submappen niet mee wilt monitoren. Kies Options om te bepalen van welke gebeurtenissen de tool je op de hoogte moet houden: Created, Changed, Renamed of Deleted. Op het tabblad Execute command kun je in dat geval ook een opdracht of programma laten uitvoeren. Op het tabblad Filter kun je specifieke bestanden in- of uitsluiten (met behulp van RegEx). Standaard krijg je zowel een visuele als auditieve notificatie. Die kun je aanpassen door Options te kiezen in het contextmenu van het programma-icoon.

©PXimport

De jaarwisseling 2025/2026 is het laatste keer dat we zelf vuurwerk mogen afsteken. Reken maar dat er dus heel wat siervuurwerk de lucht in gaat op oudejaarsavond! Natuurlijk wil je daar foto's van maken, maar het blijft lastig om dit spektakel goed vast te leggen met een telefoon. Vaak eindig je met bewogen strepen of een overbelichte waas op je scherm. Met de juiste voorbereiding en instellingen maak je dit jaar foto's die wél de moeite waard zijn om te bewaren.

Begin met een schone lens door er even een microvezeldoekje overheen te halen. Vette vingers veroorzaken namelijk vlekken waardoor het felle licht van het vuurwerk minder goed wordt vastgelegd. Controleer daarnaast of je nog voldoende opslagruimte vrij hebt op je toestel. Omdat je waarschijnlijk veel beelden achter elkaar schiet, loopt je geheugen sneller vol dan je denkt. Vergeet ook niet om je batterij volledig op te laden, want als het koud is, gaat de accu van je smartphone sneller leeg.  

Stabiliteit voor scherpe beelden

Lichtflitsen in het donker fotograferen vraagt om een langere sluitertijd. Hierdoor is elke kleine beweging van je handen direct zichtbaar als een onscherpe vlek. Gebruik bij voorkeur een klein statief of een smartphonehouder om je toestel stil te houden. Heb je die niet bij de hand? Leun dan tegen een muur of lantaarnpaal en houd je smartphone met beide handen stevig vast. Gebruik in geen geval de digitale zoom. Dit verlaagt de kwaliteit van je foto aanzienlijk en maakt de korreligheid alleen maar erger.

©ID.nl

Lichtsporen vastleggen met iPhone

Heb je een iPhone, dan is de functie Live Photos je beste vriend tijdens de jaarwisseling. Zorg dat het ronde icoontje voor Live Photos bovenin je camera-app geel gekleurd is. Nadat je de foto hebt gemaakt, open je deze in de Foto's-app. Tik linksboven op het woordje 'Live' en kies uit het menu voor 'Lange belichting'. Je telefoon voegt dan alle beelden uit de opname samen tot één foto. Hierdoor veranderen de losse lichtpuntjes in vloeiende, lichtgevende banen tegen een donkere lucht. Gebruik hierbij bij voorkeur een statief of zet je iPhone ergens stabiel neer. Wanneer je namelijk los uit de hand fotografeert, worden de bewegingen die je zelf maakt ook meegenomen, en dat kan zorgen voor een wazig eindresultaat.

De Pro-modus op Android gebruiken

Veel Android-telefoons hebben een Pro-modus waarmee je handmatig de sluitertijd aanpast. Open deze stand in je camera-app en zoek naar de letter 'S' (Sluitertijd). Voor vuurwerk werkt een sluitertijd tussen de twee en vier seconden vaak het best. Houd de ISO-waarde laag, bijvoorbeeld op 100, om ruis in de donkere delen te voorkomen. Omdat de sluiter nu langer openstaat, is een statief echt een vereiste. Je krijgt dan de bekende foto's waarbij je de hele weg van de vuurpijl als een lichtspoor ziet.

Timing en compositie bepalen

Het moment waarop je afdrukt is bepalend voor het eindresultaat. Werk je met een normale sluitertijd, dan is de burst-modus handig: houd de ontspanknop ingedrukt wanneer een pijl de lucht in gaat. Zo leg je de hele explosie vast en kies je achteraf de mooiste foto uit de reeks. Denk ook na over de compositie van je beeld. Een foto van alleen de lucht is vaak wat kaal. Probeer elementen uit de omgeving mee te nemen, zoals silhouetten van gebouwen of bomen. Dit geeft context en maakt het plaatje een stuk interessanter.

🎆 Snelle checklist 🎆

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇