ID.nl logo
Bescherm je thuisnetwerk met een zelfgebouwde VPN
© arrow - stock.adobe.com
Huis

Bescherm je thuisnetwerk met een zelfgebouwde VPN

Wanneer je op afstand een apparaat of server in je thuisnetwerk benadert, is dat niet zonder risico. Met een eigen VPN-server creëer je een versleutelde verbinding. Daarmee blijft je netwerk van buitenaf onzichtbaar, behalve voor geautoriseerde apparaten zoals je smartphone.

In dit artikel laten we zien hoe je zelf een VPN-server opzet met WireGuard:

  • Installeer Docker Desktop op een Windows-pc
  • Maak een docker-compose.yml-bestand aan
  • Controleer of het WireGuard-dashboard lokaal bereikbaar is
  • Maak een VPN-client aan en verbind je smartphone via de WireGuard-app met een QR-code
  • Maak externe toegang mogelijk door je publieke IP-adres in te stellen in het yml-bestand
  • Configureer poortdoorverwijzing op je router om externe VPN-verzoeken door te sturen
  • Gebruik DuckDNS om je VPN bereikbaar te houden via een vast domein, zelfs bij een dynamisch IP-adres
  • Laat een tweede container draaien om je DuckDNS-adres automatisch te updaten

Stel ook je thuisnetwerk goed in: Netwerken zonder gedoe: de ultieme gids voor (gevorderde) thuisgebruikers

Het kan handig zijn om bijvoorbeeld services op je thuiscomputer, of andere apparaten, zoals ip-camera’s en domotica op afstand te benaderen. Veel gebruikers maken dit mogelijk met een poortdoorverwijzing in de router. Deze gaat rechtstreeks naar een of andere interne service waardoor de poorten van deze services ook van buitenaf bereikbaar zijn. Dit is helaas niet de veiligste oplossing. Veel botnets en hackers scannen namelijk automatisch op open poorten om vervolgens gerichte aanvallen uit te voeren. Zo kan ook malware worden geïnstalleerd die zich vervolgens naar andere apparaten in je netwerk kan verspreiden.

Daarnaast is het verkeer met je thuisnetwerk vaak onversleuteld, zeker wanneer je geen https of TLS (Transport Layer Security) gebruikt. Maak je bijvoorbeeld verbinding via een openbaar wifi-netwerk, dan kunnen aanvallers makkelijk je gegevens onderscheppen en je netwerkverkeer manipuleren. Met een eigen VPN-server in je netwerk vermijd je deze risico’s grotendeels. We leggen uit hoe dit werkt, maar vooral hoe je dit installeert op een Windows-pc en je netwerk extern via deze server benadert. Je kunt dit eventueel ook realiseren op je Raspberry Pi, NAS of binnen Home Assistant.

Virtual Private Network

Een VPN-verbinding (Virtual Private Network)werkt door eerst een VPN-server op te zetten en te bepalen welke apparaten of clients toegang krijgen. Dit gebeurt via een cryptografisch sleutelpaar, bestaande uit een publieke en private sleutel, uniek voor elke client. Je kunt VPN-servers meestal ook zo configureren dat elke client aan een specifiek ip-adres wordt gekoppeld, waardoor alleen aanvragen met de juiste publieke sleutel vanaf dat ip-adres worden geaccepteerd. Niet-herkende sleutels krijgen doorgaans helemaal geen reactie (silent drop), wat wel zo veilig is. Alleen vertrouwde apparaten kunnen dus verbinding maken. Bovendien wordt ook het dataverkeer volledig versleuteld, zodat internetproviders en hackers dit niet kunnen lezen.

Als je via een VPN-server op je thuisnetwerk verbinding maakt met het internet, zien verder alleen websites en diensten het publieke ip-adres van je thuisnetwerk. Ze zien dus niet die van je mobiele apparaat. Dit kan handig zijn als je bijvoorbeeld online wilt bankieren vanuit het buitenland. Sommige banken blokkeren buitenlandse transacties of vragen om extra verificatie.

Er zijn enkele betrouwbare VPN-protocollen, zoals OpenVPN, IKEv2/IPsec en WireGuard. In dit artikel gaan we aan de slag met WireGuard. Die biedt niet alleen sterke encryptie en snelle verbindingen (via UDP), maar is via WireGuard Easy relatief eenvoudig te installeren op Linux en Windows (met Docker Compose).

Een veilige verbinding via een versleutelde VPN-tunnel.

Docker Desktop

We installeren de VPN-server op een Windows 11-pc. Dit gaat het eenvoudigst via Docker Desktop. Deze applicatie is beschikbaar voor Windows, macOS en Linux. Hiermee draai je een nagenoeg kant-en-klare WireGuard-server in een geïsoleerde omgeving, oftewel een container.

De installatie verloopt in enkele muisklikken: de eerste keer klik je op Accept en twee keer op Skip. Minimaliseer hierna het venster, maar laat de app draaien. Standaard wordt ook Docker Compose geïnstalleerd, dit is een opdrachtregeltool waarmee je vanuit één configuratiebestand (docker-compose.yml) ook meerdere containers tegelijk kunt starten en beheren. Dit maakt het opzetten van de WireGuard-server eenvoudiger. Je kunt vanaf de Opdrachtprompt met de opdrachten docker info (of docker run hello-world) en docker compose version checken of beide componenten beschikbaar zijn.

Docker Desktop heb je met enkele klikken geïnstalleerd.

Docker Compose

Docker is nu klaar om de WireGuard-container te installeren, starten en beheren. Gebruik hiervoor dit docker-compose.yml-bestand. Scrol op de pagina naar de link docker-compose.yml en druk op het knopje Copy raw file (rechtsboven). Open een teksteditor, zoals Notepad++  of Kladblok. Plak de inhoud met de toetscombinatie Ctrl+V in de editor. Sla dit bestand op als docker-compose.yml in een aparte, eventueel nog te creëren map, bijvoorbeeld C:\Users\<je_gebruikersnaam>\docker\wireguard.

Het nog onbewerkte yml-bestand hebben we lokaal opgeslagen.

Wachtwoord en taal

Wijzig het standaardwachtwoord zonder dit in leesbare vorm op te slaan. Gebruik het veld PASSWORD_HASH en voer hier een versleutelde wachtwoord-hash in.

Ga hiervoor naar de hash generator, vul het gewenste wachtwoord in bij Enter plain text to hash en klik op Generate. Kopieer de Hashed Output met Ctrl+C en plak deze met Ctrl+V achter PASSWORD_HASH= in het yml-bestand. Verwijder hier het commentaarteken # en vervang alle enkele $-tekens in de hash door dubbele $$-tekens. Voor bijvoorbeeld het wachtwoord 123ReshiftNL!!! zou dit opleveren: PASSWORD_HASH=$$2a$$04$$OXVNdAoCApXePuUr1IXNqe2JuDf.62hzkbINCSPGaf4QMOhQadP.i.

Als je het WireGuard-dashboard niet wilt beveiligen, kun je deze regel geheel verwijderen, maar dit is niet aan te raden. Verder kun je de dashboardinterface instellen op Nederlands door in het yml-bestand – LANG=en te vervangen door – LANG=nl.

Veiligheidshalve gebruik je een wachtwoordhash en dus niet het wachtwoord zelf.

Netwerkparameters

Een andere belangrijke parameter is nog WG_HOST. Deze kun je, als test, voorlopig instellen op het interne ip-adres van de pc met je WireGuard-server. Zorg er bij voorkeur voor dat dit een vast of gereserveerd ip-adres is. Je vindt dit adres door op de Opdrachtprompt het commando ipconfig uit te voeren, achter IPv4 Address bij je actieve netwerkverbinding, zoals Ethernet of Wi-Fi.

Je treft in het yml-bestand bijvoorbeeld ook WG_DEFAULT_DNS aan. Standaard wordt blijkbaar de CloudFlare DNS-server (1.1.1.1) gebruikt, maar als je wilt kun je dit hier wijzigen, bijvoorbeeld in WG_DEFAULT_DNS=8.8.8.8, 8.8.4.4 voor de Google DNS-servers (verwijder dan ook het commentaarteken #).

Noteer ook de poorten die door WireGuard worden gebruikt: 51820 (poort voor inkomende VPN-verbindingen) en 51821 (poort voor het lokale dashboard). Uit veiligheidsoverwegingen zou je eventueel de luisterpoort voor inkomende connecties kunnen aanpassen. Dat doe je bijvoorbeeld als volgt: - “55555:51820/udp”. De eerste, gewijzigde poort is namelijk de externe poort. De tweede poort is de interne poort die WireGuard zelf gebruikt en deze moet zo blijven. Er zijn nog heel wat andere instelbare parameters, maar deze kun je in principe ongewijzigd laten.

De meeste parameters in het yml-bestand kun je (gelukkig) ongemoeid laten.

Proefdraaien

Controleer of alle items die met beginnen netjes onder elkaar staan uitgelijnd, want YAML blijkt gevoelig voor spaties en inspringingen. Bewaar vervolgens het gewijzigde yml-bestand via Bestand / Opslaan(als).

Hoewel er nog router- en clientinstellingen nodig zijn, kan het geen kwaad om alvast te testen of de WireGuard-container goed opstart en het dashboard bereikbaar is. Open de Opdrachtprompt en navigeer naar de WireGuard-map (C:\Users\<je_gebruikersnaam>\docker\wireguard in ons eerdere voorbeeld). Voer daar het commando docker compose up -d uit.

Als Docker meldt dat de Windows Firewall de verbinding blokkeert, klik dan op Toestaan. Kort daarna verschijnt de melding Container wg-easy Started. In Docker Desktop, bij het onderdeel Containers, zie je dat wg-easy actief isen via Show all ports worden de netwerkpoorten weergegeven zoals in het yml-bestand opgenomen. Hier kun je de container ook stoppen, opnieuw starten of desnoods verwijderen.

Test het WireGuard-dashboard door op de pc te surfen naar localhost:51821. Na het invoeren van het wachtwoord verschijnt de melding dat er nog geen clients zijn. Die moet je dus eerst nog aanmaken.

Je kunt op verschillende manieren controleren of de container goed is opgestart.

Client op je mobiel

Maak voor elk apparaat dat je met de VPN-server wilt verbinden een aparte login aan, zodat je altijd ziet welke apparaten een connectie hebben gemaakt. Klik op +Nieuwe client, geef een duidelijke naam in, zoals Mijn Android smartphone, en bevestig met Creëren. Je krijgt nu het ip-adres te zien dat WireGuard voor deze connectie reserveert. Zorg dat de schakelknop is ingeschakeld en klik op het QR-code-pictogram.

Ga nu naar je apparaat. Test dit eerst met een smartphone die verbonden is met hetzelfde netwerk als je WireGuard-server. Download en open de WireGuard-app via de appstore. Tik op de +-knop en kies Scan van QR-code. Bevestig met Tijdens gebruik vanapp en richt de camera op de QR-code op je pc. Geef de tunnel een naam, zoals MijnWireGuard, en bevestig met Maak nieuwe tunnel.

Zodra je de schakelknop bij deze verbinding inschakelt, wordt de VPN-connectie opgezet. Dit herken je vaak aan een sleutelicoontje in de statusbalk. Tik op de naam van de verbinding om details te bekijken zoals de Publieke sleutel, Adressen, ingestelde DNS-servers, het Eindpunt (poort en ip-adres waarop je WireGuard-server luistert) en de Transfer (ontvangen en verzonden data). Dit dataverkeer kun je trouwens ook realtime volgen in het WireGuard-dashboard bij de betreffende client.

Zowel op de server als op de client kun je de verbinding en transfers volgen.

Client op je pc

Als je apparaat geen QR-code ondersteunt, kun je een configuratiebestand gebruiken. Ga naar het WireGuard-dashboard en klik op het downloadicoontje naast de betreffende client om een conf-bestand te genereren.

Voor bijvoorbeeld een Windows-laptop installeer je met een paar muisklikken eerst de WireGuard-app. Start deze app en klik op Import tunnel(s) from file. Verwijs naar het gedownloade conf-bestand en bevestig met Activate. De VPN-connectie wordt meteen opgezet.

Je kunt een VPN-verbinding ook opzetten met het bijbehorende configuratiebestand.

Firewall

Lukt de VPN-connectie niet, controleer dan op de pc met de WireGuard-server of de juiste poort in luistermodus staat. We gaan uit van de standaardpoort 51820. Open de Opdrachtprompt en voer het volgende commando uit: netstat -ano | findstr :51820.

Als het goed is, krijg je zoiets als UDP 0.0.0.0:51820 : te zien.

Toch niet? Voeg dan een regel toe in Windows Firewall om dit binnenkomende verkeer toe te staan. Druk op Windows-toets+R, voer firewall.cpl in en open Geavanceerde instellingen. Ga naar Regels voor binnenkomende verbindingen en klik op Nieuwe regel. Kies Poort, klik op Volgende, selecteer UDP en vul bij Specifieke lokale poorten 51820 in. Klik op Volgende, kies De verbinding toestaan, klik weer op Volgende, selecteer de drie items, klik opnieuw op Volgende en geef een naam in, zoals WireGuard UDP 51820. Rond af met Voltooien.

Indien nodig zet je de VPN-poort open met een extra firewallregel.

Externe toegang

De VPN-connectie werkt voorlopig helaas alleen binnen je eigen netwerk, wat niet zo nuttig is. Om je VPN-server ook extern bereikbaar te maken, gebruik je niet het interne ip-adres van de server, maar vul je in het yml-bestand achter WG_HOST= het publieke ip-adres van je router/netwerk in. Dit adres vind je door vanaf je netwerk naar www.whatismyip.org te surfen en bij My Public IPv4 te kijken. Dit resulteert bijvoorbeeld in WG_HOST=85.196.235.130.

Zet deze wijzigingen door door de WireGuard-container opnieuw te creëren, door vanuit de WireGuard-map de commando’s docker compose down en docker compose up -d uit te voeren.

Maak opnieuw de container aan om aanpassingen in het yml-bestand door te voeren.

Routerconfiguratie

Je kunt dit op zich al testen, maar verder dan je router kom je helaas niet. Je moet namelijk eerst een mechanisme instellen dat aanvragen voor WireGuard (op standaardpoort 51820) doorstuurt naar de computer waarop de VPN-server draait. Hoe je deze poortdoorverwijzing uitvoert, hangt af van je routermodel. Op deze site staan instructies voor talrijke modellen.

Meestal komt het hierop neer: Meld je aan bij je router via de browser. Het interne ip-adres van je router vind je door ipconfig in de Opdrachtprompt uit te voeren, en bij Default Gateway te kijken. Zoek in de routerconfiguratie een rubriek als PortForwarding of eventueel Virtual Server en creëer een nieuwe regel. Stel zowel de externe als interne poort in op 51820 (UDP) en vul tevens het interne ip-adres van je WireGuard-server in. Bevestig je instellingen. Maak vervolgens een nieuwe client aan in je WireGuard-dashboard. Hiermee zou je nu ook extern verbinding moeten kunnen maken met de VPN-server.

Zo ziet de poortdoorverwijzingsregel eruit op onze eigen router (D-Link EaglePro AI).

Nukkige router

We hebben de WireGuard-setup in dit artikel bewust in fasen opgezet: eerst intern via het interne ip-adres, daarna extern via het publieke ip-adres en tot slot via DDNS. Deze getrapte aanpak kan namelijk helpen bij het gericht opsporen van mogelijke problemen.

Vooral bij externe verbindingen kunnen weleens obstakels opduiken. Zo kan je router een firewall hebben die inkomende verbindingen blokkeert. Overweeg dan een firewallregel die verkeer op poort 51820 (UDP) toestaat.

Een ander mogelijk probleem is CGNAT (Carrier Grade Network Address Translation), dat door sommige internetproviders vooral bij glasvezelabonnementen wordt toegepast. Hierdoor krijg je een gedeeld publiek ip-adres (zo’n adres begint meestal met 100.) en lukt poortdoorverwijzing niet zomaar. In dat geval kun je een externe VPN-service met ingebouwde poortdoorverwijzing overwegen, zoals ZeroTier of Tailscale.

Ook kan je netwerk achter een dubbele router zitten: die van je internetprovider en een eigen router. In dit geval moet je eerst een extra poortdoorverwijzing instellen van de buitenste router (op UDP 51820) naar het interne ip-adres van de binnenste router.

Een actieve Tailscale-verbinding tussen pc en mobiel apparaat.

DDNS: registratie

We zijn er helaas wellicht nog niet helemaal. De kans is namelijk reëel dat je internetprovider je publieke ip-adres dynamisch toekent, waardoor dit adres zomaar kan wijzigen. In plaats van dit na elke wijziging telkens handmatig aan te moeten passen in het WireGuard yml-bestand, is het beter een DDNS-dienst (Dynamic DNS) te gebruiken.

Een handige, gratis optie is DuckDNS. Ga naar www.duckdns.org en maak een account aan, bijvoorbeeld via Sign in with Google. Kies een geschikt subdomein en bevestig met add domain, bijvoorbeeld http://mijn-wireguard.duckdns.org. Als alles goed gaat, verschijnt je publieke ip-adres automatisch bij current ip. Vul het desnoods handmatig in en bevestig dan met update ip. Noteer het token dat bovenaan wordt weergegeven, bijvoorbeeld c88e263d-3c31-4a72-a879-6aeb90660037.

Om te testen of je domein correct werkt, open je de Opdrachtprompt en geef je (in ons voorbeeld) het volgende commando:

nslookup mijn-wireguard.duckdns.org

Dit zou je publieke ip-adres moeten tonen. Vul nu deze domeinnaam (mijn-wireguard.duckdns.org) in het yml-bestand achter WG_HOST=, en maak de bestaande container opnieuw aan, zoals eerder uitgelegd.

Creëer het gewenste subdomein bij DuckDNS en controleer of dat operationeel is.

DDNS: auto-update

De DDNS-provider heeft het gekozen subdomein aan je huidige publieke ip-adres gekoppeld. Nu moet je ervoor zorgen dat deze koppeling behouden blijft, ook als het publieke ip-adres wijzigt. Dit kan door een op de achtergrond draaiende Docker-container een API (Application Programming Interface) van Duck DNS te laten aanroepen.

Open je teksteditor en voer de volgende code in:

services:
  duckdns:
    image: linuxserver/duckdns
    container_name: duckdns
    restart: unless-stopped
    environment:
      - TZ=Europe/Amsterdam
      - SUBDOMAINS=<mijn_subdomein>
      - TOKEN=<mijn_duckdns_token>
      - LOG_FILE=false # Optioneel, zet op true voor logs
    networks:
      - default

Vervang uiteraard <mijn_subdomein> en <mijn_duckdns_token> door de juiste waarden. Bewaar dit bestand als docker-compose.yml in een aparte map, bijvoorbeeld C:\Users\<je_gebruikersnaam>\docker\duckdns. Voer vervolgens vanuit deze map het commando docker compose up -d uit en controleer in Docker Desktop of de container van Duck DNS draait.

Met een extra container houd je de Duck DNS-koppeling netjes up-to-date.

Toepassingen

Zodra je met je VPN-server verbonden bent, kun je op afstand normaliter ook je WireGuard-dashboard openen door in je browser het interne ip-adres van de server gevolgd door :51821 in te voeren, zoals 192.168.0.164:51821. Daarnaast krijg je wellicht ook toegang tot gedeelde mappen op de pc waarop WireGuard draait, bijvoorbeeld via een mobiele bestandsbrowser als Cx File Explorer, mits je de juiste inloggegevens gebruikt. Ook zou je andere toestellen in je netwerk moeten kunnen pingen, tenzij een firewall dit blokkeert.

Wil je ook services op andere toestellen binnen je thuisnetwerk benaderen, zoals bestands- of fotodeling, dan zijn vaak extra configuraties nodig. Dit hangt af van de situatie en kan zich op verschillende niveaus afspelen:

  • VPN-configuratie: zorg dat de VPN-client pakketten voor je LAN-subnet via de WireGuard-interface kan verzenden en ontvangen;
  • Routering en NAT op Windows: schakel eventueel ip-forwarding in, voeg een statische route toe en configureer eventueel NAT;
  • Docker-netwerk: koppel de WireGuard-container aan een (extra?) Docker bridge-netwerk dat toegang heeft tot je LAN;
  • Firewall: stel indien nodig regels in die ervoor zorgen dat WireGuard en de betreffende services verkeer op de juiste poorten doorlaten.

We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan.

Een van de configuraties: onze WireGuard-container hebben we aan ons LAN-netwerk gekoppeld.

▼ Volgende artikel
Review Xiaomi 15T Pro – topdisplay en camera's, maar software loopt achter
© Wesley Akkerman
Huis

Review Xiaomi 15T Pro – topdisplay en camera's, maar software loopt achter

De Xiaomi 15T Pro laat zich moeilijk nog een midrange toestel noemen. Met een adviesprijs van 799 euro schuift hij stevig richting de premiumklasse. Kijken we naar de processor en de camera's, dan lijkt dat gerechtvaardigd. In deze review lees je er meer over.

Uitstekend
Conclusie

De Xiaomi 15T Pro is een krachtig toestel dat qua hardware een ervaring op vlaggenschipniveau biedt voor een acceptabele prijs. Het uitstekende scherm, de solide batterijduur en het veelzijdige camerasysteem overtuigen allemaal. De sterke punten kunnen echter overschaduwd worden door de software. Het toestel draait op een oudere Android-versie en de HyperOS-interface hoeft niet iedereen te bekoren. Maar als je op zoek bent naar een smartphone die de focus legt op fotografie, dan is dit een goed alternatief voor een Samsung.

Plus- en minpunten
  • Strak en simpel ontwerp
  • Lekker groot amoled-scherm
  • Krachtige processor (ook voor gaming)
  • Lange batterijduur
  • Fijn camerasysteem voor authentieke beelden
  • Veel mogelijk met verschillende lenzen
  • Draait niet meteen op Android 16
  • HyperOS is niet voor iedereen
  • Licht in de avond soms te fel

De Xiaomi 15T Pro voelt direct als een high-end toestel. Het platte ontwerp met aluminium frame oogt strak en ligt stevig in de hand. De matte achterkant voorkomt vingerafdrukken en houdt het toestel netjes, terwijl de IP68-certificering bescherming biedt tegen stof en water. Het scherm is afgewerkt met Gorilla Glass 7i om krassen te weren. Handig is dat Xiaomi een hoesje en screenprotector meelevert, zodat de telefoon vanaf het eerste gebruik goed beschermd is tegen vallen en slijtage.

Het 6,83-inch amoled-scherm is een van de grootste pluspunten. Ook op zonnige dagen is het ontzettend helder (3.200 nits), waardoor je op vrijwel alle momenten goed kunt aflezen wat erop gebeurt. De hoge 144 Hz-verversingssnelheid van het Pro-model zorgt voor fijne en vloeiende animaties; dat merk je vooral bij het gamen, maar ook het scrollen. Kleuren zijn standaard levendig, maar wie een natuurgetrouwer beeld wil, kan schakelen naar de Original Color Pro-modus. Verder ondersteunt het scherm Dolby Vision en HDR10+. Het display laat deze smartphone dus weinig te wensen over.

©Wesley Akkerman

©Wesley Akkerman

Snel en soepel in gebruik

De 15T Pro levert hoge prestaties dankzij de krachtige Dimensity 9400+-processor. Het toestel voelt razendsnel, waardoor haperingen bij alledaagse taken (zoals mailen, scrollen of WhatsAppen) niet voorkomen. Zelfs veeleisende games op de hoogste grafische instellingen draaien moeiteloos zonder dat het toestel merkbaar heet wordt. De standaard 12 GB aan werkgeheugen zorgt ervoor dat multitasken verder soepel verloopt. Op papier is de 9400+ 'slechter' dan het Elite 8-vlaggenschip van Qualcomm, maar de vraag is of je écht iets mist.

Met de forse 5500mAh-batterij kom je goed de dag door. Zelfs bij zware belasting haal je geregeld gewoon de avond. Ben je een minder fanatieke of veeleisende gebruiker, dan is anderhalve dag realistisch. Hoewel de laadsnelheid teruggebracht is naar 90 W, blijft dit sneller dan wat gangbaar is op dit prijspunt. Opladen duurt daardoor, technisch gezien, langer dan bij de voorganger. Maar je krijgt er wel een batterij met een groter vermogen voor terug. Bovendien komen fabrikanten als Samsung en Google niet in de buurt van 90W-laden.

Macromodus.

20x

10x

Nog geen Android 16

De telefoon draait op HyperOS, een softwarelaag bovenop Android 15. De interface wijkt duidelijk af van standaard Android en vraagt daarom om wat gewenning, al kun je veel onderdelen naar wens aanpassen. Minder prettig is de hoeveelheid meegeleverde apps: naast de Google-apps vind je ook dubbele downloadstores en software van derden. Positief is dat Xiaomi vijf jaar upgrades en zes jaar beveiligingsupdates belooft. Toch loop je meteen al achter, want het toestel start nog op Android 15 en levert daardoor in de praktijk één update in.

Naast bekende Google-functies zoals Circle to Search, voegt Xiaomi eigen AI-tools toe voor fotobewerking en vertalingen. Je moet dan wel een Xiaomi-account en altijd een internetverbinding hebben, maar dan kun je foto's en teksten bewerken – een beetje de gebruikelijke dingen. Met HyperOS 3 wil Xiaomi die mogelijkheden verder uitbreiden. Een unieke toevoeging is Offline Communication, waarmee je een gesprek voert met een andere 15T (Pro)-eigenaar, zonder mobiel netwerk. Geinig: een soort walkietalkiefunctie dus.

5x

2x

1x

Indrukwekkend camerasysteem

Waar het allemaal echt om gaat zijn de camera's. Het systeem bestaat uit drie lenzen, aangevoerd door een 50MP hoofdcamera met de hoogwaardige Light Fusion 900-sensor. De echte ster is echter de 50MP-telelens, die met 5x optische zoom en beeldstabilisatie ontzettend fijne prestaties levert (en dat is zeldzaam in deze prijsklasse). De lens wordt aangevuld door een 12MP-ultragroothoeklens, hoewel dit kwalitatief de minst indrukwekkende van dit trio is. De kleurconsistentie tussen de lenzen is gelukkig erg goed en de brandpuntafstanden zijn hetzelfde.

De samenwerking met Leica resulteert in foto's met een authentiek en vaak contrastrijk karakter. Vooral de hoofd- en telelens blinken uit in details vastleggen en het creëren van een natuurlijke scherptediepte. Ook bij weinig licht presteert de hoofdcamera redelijk goed zonder beelden kunstmatig te verlichten. Over het geheel blijft één bekend minpunt bestaan: in het donker is het dynamisch bereik beperkt. Felle lichtbronnen worden snel overbelicht, waardoor details verloren gaan. Dit is een euvel waar Xiaomi eigenlijk al jaren last van heeft.

0,6x

1x

Xiaomi 15T Pro kopen?

De Xiaomi 15T Pro is een krachtig toestel dat qua hardware een ervaring op vlaggenschipniveau biedt voor een acceptabele prijs. Het uitstekende scherm, de solide batterijduur en het veelzijdige camerasysteem overtuigen allemaal. De sterke punten kunnen echter overschaduwd worden door de software. Het toestel draait op een oudere Android-versie en de HyperOS-interface hoeft niet iedereen te bekoren. Maar als je op zoek bent naar een smartphone die de focus legt op fotografie, dan is dit een goed alternatief voor een Samsung.

▼ Volgende artikel
Wasdroogcombinatie of losse wasmachine en droger: wat past het best bij jou?
© brizmaker - stock.adobe.com
Huis

Wasdroogcombinatie of losse wasmachine en droger: wat past het best bij jou?

Waarom zou je een aparte wasmachine en droger kopen als je ook voor een wasdroogcombinatie kunt kiezen? Nou, zo simpel is het niet. Een wasdroogcombinatie werkt namelijk zeker niet hetzelfde als een losse wasmachine en droger. We vertellen je hoe dit zit.

In het kort

Het klinkt handig: een wasmachine en droger combineren in één apparaat. Dat scheelt immers een hoop ruimte én je hoeft nooit meer je wasgoed over te hevelen van het ene naar het andere apparaat. Toch is een wasdroogcombinatie niet voor iedereen de beste keuze. Zo heeft een wasdroogcombinatie vaak een kleinere trommelinhoud en is het droogproces minder efficiënt. Maar er zijn ook goede redenen om juist wél voor een wasdroogcombinatie te kiezen. We vergelijken de wasdroogcombinatie en de losse wasmachine en droger op een aantal punten: ruimte, energiezuinigheid, droogresultaten, droogcapaciteit en aanschafprijs.

Ruimte

De voornaamste reden om voor een wasdroogcombinatie in plaats van een aparte wasmachine en droger te kiezen, is de geringe ruimte die zo'n gecombineerd apparaat inneemt. Een losse wasmachine en droger kunnen samen behoorlijk wat ruimte in beslag nemen, vooral in kleinere ruimtes. Vaak is het wel mogelijk om de apparaten te stapelen (zoals je ziet op de foto hieronder – meer daarover lees je in het artikel Stapelvraag: droger op wasmachine of wasmachine op droger?, maar dan moet wel het plafond hoog genoeg zijn. Een wasdroogcombinatie is daarentegen net zo groot als een 'gewone' wasmachine en kun je dus makkelijk in kleine ruimtes kwijt. Eén apparaat oogt ook een stuk netter en ruimtelijker, wat ideaal is als je het apparaat bijvoorbeeld in de badkamer of keuken plaatst. 

©Leonid Iastremskyi

Droogresultaten

Een groot verschil in de werking van een losse droger en een wasdroogcombinatie is dat die eerste over een condensor beschikt. Die condensor haalt bij het drogen vocht uit de warme lucht, waarna het water wordt opgevangen in een reservoir of wordt afgevoerd via een slang. Kleding droogt op die manier snel én energiezuinig. Bij een wasdroogcombinatie gaat dit anders. Dit type apparaat droogt het wasgoed door middel van een verwarmingselement, waar veel energie voor nodig is. Bovendien heeft een wasdroogcombinatie geen condensor, waardoor het drogen langer duurt. Wasdroogcombinaties doen er wel twee tot drie keer langer over om wasgoed te drogen dan een aparte droger. Daarnaast zijn de droogresultaten van wasdroogcombinaties over het algemeen iets minder goed, zo concludeerde de Consumentenbond, al zijn de verschillen minimaal. 

Droogcapaciteit

Voor het drogen van wasgoed is meer ruimte nodig dan voor wassen. Dat heeft ermee te maken dat de warme lucht goed bij het natte wasgoed moet kunnen komen. De wascapaciteit van een wasdroogcombinatie is daarom altijd zo'n 25 tot 50 procent groter dan de droogcapaciteit. Dat betekent dat als je wasgoed gewassen is, je eerst een deel van het wasgoed uit de machine moet halen voordat het droogproces kan starten - tenzij je een kleine was draait, natuurlijk. Koop je een aparte wasmachine en droger met dezelfde trommelinhoud, dan heb je hier geen last van. Het enige nadeel is dat je je kleding tussen het was- en droogproces van het ene naar het andere apparaat moet verplaatsen.

Energiezuinigheid

Wasmachines en drogers vreten best wat stroom. Het is dus begrijpelijk als je een apparaat wilt aanschaffen dat energiezuinig is. Een losse wasmachine en droger is hierin de beste keuze, en dat heeft vooral te maken met het efficiëntere droogproces. Een wasdroogcombinatie verbruikt daarentegen relatief veel stroom, omdat het verhitten van het verwarmingselement veel energie kost. Dat dit type apparaat daarnaast langer bezig is met drogen, draagt ook niet bij aan de energiezuinigheid. Een wasdroogcombinatie verbruikt ook meer water dan een losse droger. 

Aanschafprijs

Je hoopt natuurlijk dat je met twee apparaten in één geld bespaart, en over het algemeen is dat ook zo. Volgens de Consumentenbond is een wasdroogcombinatie vaak goedkoper dan een losse wasmachine en droger van hetzelfde merk. Er zijn al wasdroogcombinaties van rond de 500 euro, waarmee je zeker geld bespaart ten opzichte van twee losse apparaten, maar ze zijn er ook van 2000 euro. Let wel op de droogcapaciteit: hoe goedkoper een wasdroogcombinatie, hoe groter de kans dat het apparaat minder wasgoed tegelijk kan drogen. 

Dus: wat kies je?

Heb je genoeg ruimte in huis, wil je net zoveel kunnen drogen als wassen én vind je energiezuinigheid belangrijk? Kies dan voor een losse wasmachine en droger. Dit is in aanschafprijs iets duurder dan een wasdroogcombinatie, maar je krijgt wel waar voor je geld.

Wil je ruimte besparen en wil je niet te veel geld neerleggen voor een nieuwe wasmachine en droger? Dan is een gecombineerd apparaat de betere keuze. Hou er wel rekening mee dat een wasdroogcombinatie meestal meer kan wassen dan drogen, en dat het drogen langer duurt. 

Lekker luchtje aan je droge was?

Gebruik droogtrommeldoekjes