Wanneer je je verdiept in domoticaprotocollen kom je naast wifi, KlikAanKlikUit en Z-Wave vermoedelijk ook ZigBee tegen. In de praktijk is voor de consument ZigBee-apparatuur minder goed verkrijgbaar dan Z-Wave. Er is echter één uitzondering: verlichting. Het gaat hierbij wel om de specifieke variant ZigBee Light Link.

Wanneer je op zoek bent naar een geïntegreerd systeem voor slimme verlichting die is te bedienen met een app van de fabrikant, dan kom je al snel uit bij een systeem dat gebruikmaakt van ZigBee Light Link. Zo is niet alleen het populaire Philips Hue gebaseerd op ZZL, maar ook Osram Lightify, Innr en Ikea’s TRÅDFRI gebruiken ZigBee. Daarnaast komt Trust, dat overigens eigenaar is van KlikAanKlikUit, ook met slimme lampen die gebruik maken van ZZL. Het is niet voor niets dat ZigBee Light Link zo populair is, onder andere de verlichtingsfabrikanten Philips en Osram hebben meegewerkt aan het opstellen van de standaard.

ZigBee is een communicatieprotocol bedoeld voor personal area networks, gebaseerd op radiotechnologie met een laag energieverbruik. ZigBee Light Link (ZZL) is een zogenoemd profiel binnen ZigBee Pro bedoeld voor verlichtingstoepassingen in de consumentenmarkt. Diverse fabrikanten van slimme verlichting maken gebruik van ZZL als basis voor hun systeem.

Hoe ZigBee werkt

ZigBee is gebaseerd op de IEEE 802.15.4-standaard, een standaard voor ‘low-rate wireless personal area networks’ die onder andere een mesh-structuur ondersteunt. De standaard kan gebruikt worden op de frequentiebanden 868 MHz, 915 MHz of 2,4 GHz. In het geval van ZZL wordt de 2,4GH-band gebruikt met een maximale snelheid van 250 Kbit/s en een bereik van zo’n tien tot twintig meter. Bovenop de IEEE 802.15.4-standaard draait ZigBee Pro, het protocol dat de eigenlijke communicatie tussen apparaten en beveiliging voor zijn rekening neemt.

ZigBee Pro is weer onderverdeeld in verschillende toepassingsprofielen: een set afspraken over onder andere de berichten die verzonden worden. Het toepassingsprofiel ZZL bevat allerlei berichten om lampen aan te sturen waarbij onderscheid gemaakt kan worden tussen verschillende typen lampen. Daarnaast is in ZZL ook beschreven hoe lampen ingedeeld worden in groepen en scènes. Binnen het ZigBee-netwerk functioneren de nodes als routers of end-devices. Hierbij hebben routers de mogelijkheid om verkeer door te sturen.

Doorgaans werken nodes met een vaste stroomvoorziening zoals lampen als router, terwijl een sensor of losse afstandsbediening als end-device werkt. Daarnaast hebben de nodes verschillende rollen onderverdeeld in controllers en lightning-devices oftewel bediening en verlichting.

©PXimport

Beveiliging

Een groot verschil met andere ZigBee Pro-profielen is de manier waarop het ZigBee-netwerk wordt beveiligd. De 128bit-aes-versleuteling is hetzelfde, maar de benodigde sleutel wordt op een eenvoudigere manier uitgewisseld. Bij Light Link wordt namelijk geen gebruikgemaakt van de zogenoemde centrale coördinator die het netwerk beheert en eveneens functioneert als zogenoemd trust centre dat de encryptiesleutels beheert. Een nadeel van de coördinator is dat deze altijd beschikbaar moet zijn en dat werd voor een verlichtingssysteem dat ontworpen is voor thuisgebruikers niet handig bevonden.

Hoewel veel verlichtingssystemen geleverd worden met een bridge die altijd aan staat, is dit geen coördinator in ZigBee-termen. De bridge dient als controller én router tussen het ZigBee-netwerk en het normale ip-gebaseerde thuisnetwerk (en dus de app en eventuele api). ZZL maakt gebruik van 128bit-aes-encryptie met een unieke sleutel voor ieder netwerk. Wanneer je een lamp toevoegt, wordt een vaste geheime sleutel die aanwezig is in ieder zzl-apparaat eenmalig gebruikt om de unieke sleutel uit te wisselen. Deze geheime sleutel zou alleen beschikbaar moeten zijn voor fabrikanten van gecertificeerde apparatuur, maar hij is uitgelekt.

Daarnaast ondersteunt ZLL Touchlink, waarmee een lamp eenvoudig gekoppeld kan worden aan een controller. Het is theoretisch mogelijk dat de controle over een lamp wordt overgenomen. Hiervoor moet een eventuele aanvaller wel relatief dicht in de buurt van je huis zijn, de aanval verloopt immers over het ZigBee-netwerk.

Standaard?

Een van de voordelen van ZigBee Light Link zou moeten zijn dat je producten van verschillende fabrikanten kunt combineren, het is immers een standaard. Via deze site kun je controleren of een apparaat gecertificeerd is. Toch blijken er in de praktijk haken en ogen aan dit concept te zitten. Zo blokkeerde Philips in 2015 na een firmware-update lampen van andere fabrikanten, een beslissing waar ze na protest van gebruikers op terug kwamen.

Ook de lampen zelf kunnen voor problemen zorgen. Zo zijn Ikea’s lampen niet met Hue te koppelen omdat ze zich identificeren met het profiel ZigBee Home Automation, iets wat eventueel met een firmware-update is op te lossen. Ook Osrams Lightify-lampen werkten in het verleden niet lekker samen met systemen van andere fabrikanten, maar dit is opgelost met een firmware-update. Firmware-updates zijn dus (logischerwijs) ook voor lampen belangrijk, het is immers grotendeels software die de functionaliteit bepaald.

Een probleem is wel dat lampen niet van een update kunnen worden voorzien door de bridge van een andere fabrikant. Stel dat je dat Philips Hue gebruikt als basis voor je slimme verlichting, maar dat je ook lampen van Osram gebruikt. Dan heb je de Osram bridge nodig om je Osram-lampen bij eventuele problemen van een firmware-update te voorzien. De vermelding ZigBee Light Link én een officiële certificering biedt uiteindelijk geen garantie voor probleemloze comptabiliteit.

Belangrijke termen

Controller-devices: De nodes die commando’s versturen. Dit kunnen losse afstandsbedieningen zijn waarbij er onderscheid gemaakt wordt gemaakt tussen afstandsbedieningen zonder of met bediening voor kleuren, maar het kan ook een controller zijn die in het netwerk hangt zoals de Hue Bridge. Ook sensoren als een aanwezigheidssensor vallen onder controller-devices.

Lighting-devices: Dit zijn alle nodes in het netwerk die aangestuurd worden. Hieronder vallen uiteraard de lampen waarvoor vijf soorten gedefinieerd zijn (aan/uit, dimbaar, kleuren, uitgebreide kleuren en kleurtemperatuur), maar ook stekkermodules in een aan/uit- of dimmervariant.

Touch-link: Een methode om een node snel aan het netwerk toe te voegen door apparaten dichtbij elkaar te houden. Je voegt een (nieuwe) lamp bijvoorbeeld toe door een controller dichtbij de lamp te houden en een bepaalde knop in te drukken, waarna de beveiligingssleutel wordt overgebracht en de verbinding tot stand komt.

Ontwikkeling ZigBee

Zo zag de ontwikkeling van ZigBee er door de jaren heen uit.

2003: IEEE 802.15.4-standaard vastgesteld

2004: Draft ZigBee-standaard vastgesteld (IEEE 802.15.4-2003)

2005: ZigBee 2004

2006: ZigBee 2006

2007: ZigBee Pro (ook wel ZigBee 2007)

2007: ZigBee Home Automation geïntroduceerd

2012: ZigBee Light Link geïntroduceerd

2012: Philips Hue verschijnt op de markt

2014: Osram Lightify verschijnt op de markt

2017: Ikea TRÅDFRI verschijnt op de markt

De toekomst

Hoewel ZigBee klinkt als een standaard, is in de praktijk het ene ZigBee-product niet het andere. Door de vele toepassingsprofielen zijn de producten vaak niet compatibel met elkaar. Naast Light Link is er bijvoorbeeld Home Automation, Building Automation en Health Care. De ZigBee Alliance heeft in de vorm van ZigBee 3.0 een oplossing voor dit probleem.

ZigBee 3.0 maakt een einde aan de profielen, waardoor het mogelijk wordt om veel meer apparaten binnen één ZigBee-netwerk te gebruiken. Het is mogelijk om bestaande ZigBee-producten te upgraden naar ZigBee 3.0, maar het hangt uiteraard van de fabrikanten af of dat echt gaat gebeuren. Vooralsnog zijn er maar een paar ZigBee 3.0-producten op de markt.

Een magnetron kiezen lijkt misschien eenvoudig, maar schijn bedriegt. Er zijn allerlei opties waarvoor je kunt kiezen. Ga je voor een simpele uitvoering of een model met uitgebreide functies? Hoe belangrijk zijn vermogen, inhoud en bediening? In dit artikel helpen we je stap voor stap bij het maken van de juiste keuze.

Lees ook: Deze functies kun je tegenkomen op een magnetron

Een belangrijke eerste keuze is het type magnetron. Er zijn twee hoofdvarianten: de solo magnetron en de combimagnetron.

Een solo magnetron is de meest eenvoudige uitvoering en geschikt voor mensen die vooral willen opwarmen of ontdooien. Een combimagnetron biedt meer mogelijkheden. Naast de standaard magnetronfunctie heeft dit type ook functies zoals een oven, grill en soms zelfs stoom. Wil je dus meer doen dan alleen opwarmen of ontdooien, dan is dit voor jou het geschikte type – vooral als je wat kleiner behuisd bent en geen ruimte in je keuken hebt voor een aparte oven.

Functies

De functies bepalen wat je allemaal met je magnetron kunt doen. Naast de standaard magnetronfunctie, waarmee je eten kunt opwarmen en ontdooien, bieden veel modellen extra opties.

Met de ovenfunctie kun je gerechten garen en bakken (denk aan pizza of cake). Deze functie zorgt voor een gelijkmatige verwarming. Houd je van ovenschotels, dan is deze functie eigenlijk ook onontbeerlijk. De grillfunctie voegt daar nog een extra dimensie aan toe: je kunt vlees of groenten een knapperig laagje geven of zorgen voor een goudbruin gegratineerd kaaslaagje.

Met de stoomfunctie kun je gezonde maaltijden bereiden. Deze functie is perfect voor groenten, vis of rijst, omdat het voedingsstoffen en smaak behoudt.

Sommige magnetrons bieden daarnaast speciale programma's, zoals een crisp-functie (voor krokante snacks) of automatische kookprogramma's waarmee je zonder veel nadenken gerechten kunt bereiden.

Bij het kiezen van een magnetron is het slim om na te gaan welke functies je echt vaak gebruikt. Voor simpel gebruik is een model met alleen de basisfuncties vaak voldoende, maar als je creatief wilt koken, is een combimagnetron met extra mogelijkheden de investering waard.

Inhoud

De inhoud van de magnetron bepaalt hoeveel eten je erin kwijt kunt. Een inhoud van minder dan 25 liter is compact en geschikt voor een- of tweepersoonshuishoudens. Dit formaat is ideaal als je vooral kleinere gerechten of porties opwarmt.

Voor gezinnen of als je vaak in het groot kookt is een magnetron met een inhoud van 25 tot 40 liter geschikter. Hiermee kun je bijvoorbeeld een ovenschotel of meerdere porties tegelijk bereiden.

©pixel-shot.com (Leonid Yastremskiy)

Vermogen

Het vermogen van een magnetron wordt uitgedrukt in watt en bepaalt hoe snel je eten wordt verwarmd. Een magnetron met een vermogen tot 900 watt is geschikt voor basisgebruik, zoals opwarmen en ontdooien. Voor gerechten die sneller gaar moeten zijn, of als je alleen de magnetronfunctie gebruikt, is een model van 900 tot 1000 watt beter geschikt. Gebruik je daarnaast functies zoals de grill of oven, let dan op de temperatuurinstellingen van die specifieke standen.

Voor intensief gebruik of als je wilt dat gerechten snel en gelijkmatig klaar zijn, kun je het beste kiezen voor een magnetron met een vermogen van 1000 watt of meer. Modellen met 1100 watt of hoger zijn vooral handig voor grote huishoudens of voor het bereiden van grote ovenschotels, volledige maaltijden of gerechten met een hoger volume.

Draaiplateau

Het draaiplateau in een magnetron zorgt voor een gelijkmatige verdeling van de warmte. Voor kleinere gerechten is een draaiplateau met een diameter tot 25 cm voldoende. Dit is gebruikelijk bij compacte modellen.

Als je grotere borden of schalen wilt gebruiken, kies dan een draaiplateau van 25 tot 30 cm. Voor grote schalen of ovenschotels is een plateau van 30 cm of meer handig. Houd er rekening mee dat een groter draaiplateau ook meer ruimte in de magnetron vraagt. Wil je een groot draaiplateau, dan kom je dus eigenlijk automatisch uit bij een grote magnetron.

Bediening

De bediening van een magnetron kan variëren van eenvoudig tot uitgebreid. Modellen met een draaiknop of mechanische bediening zijn vaak goedkoper en makkelijk te gebruiken. Ze bieden alleen maar een paar eenvoudige instelmogelijkheden, zoals tijd en vermogen, en zijn daardoor ideaal voor basisgebruik.

Magnetrons met elektronische knoppen of een touchscreen bieden meer precisie en vaak extra functies. Hiermee kun je specifieke kookprogramma's kiezen of instellingen fijner afstemmen.

©v74

Wat past bij jou?

Als je vooral restjes opwarmt of simpele gerechten maakt, voldoet een solo magnetron met een inhoud tot 25 liter en een vermogen tot 900 watt. Voor huishoudens die meer willen, zoals bakken en grillen, is een combimagnetron met een grotere inhoud en meerdere functies beter geschikt. Het draaiplateau en de bediening spelen ook een rol: compacte modellen zijn handig in kleinere keukens, terwijl grotere modellen met touchbediening veelzijdiger zijn. Maar dat er altijd een magnetron is die bij jou past, dat durven we te garanderen!

De feestdagen draaien om gezellig samen zijn en uitgebreid tafelen. Maar na het kerstdiner blijft er vaak (veel) eten over. Weggooien? Zonde! Met wat slimme ideeën en eenvoudige recepten maak je van wat over is snel iets verrassends en smakelijks.

Lees ook: 8 slimme manieren om voedselverspilling tegen te gaan

Handig: de dag erna geen kookstress

Begin met het meest voor de hand liggende: zet de maaltijd nog een keer op tafel! Sommige gerechten, zoals stoofvlees of ragout, smaken de volgende dag zelfs beter, omdat de smaken dan volledig zijn ingetrokken. En wie weet heb je tijdens het kerstdiner niet eens alles kunnen proberen, simpelweg omdat je al vol zat. Bonus is natuurlijk dat je eens een dag níet hoeft na te denken over wat je moet koken!

Maak er iets nieuws van

Het hangt er natuurlijk vanaf wát je precies over hebt, maar vaak kun je van restjes iets heel nieuws maken. Heb je bijvoorbeeld brood (en stoofpeertjes) over? Maak er wentelteefjes van in de koekenpan en je hebt een prima Derde Kerstdag-ontbijt. Vlees dat over is kun je verwerken in een hartige taart of smakelijke pasta. Groenten kun je gebruiken in een omelet, lekkere soep of salade. Veel kaasjes over van de borrelplank? Gebruik ze om een ovenschotel te gratineren, of misschien kun je er wel kaasfondue van maken.

🎄🍕 Nieuwe traditie: de kerstpizza!

Heb je een vriezer, dan heb je daar vast wel een aantal basispizza's in liggen. Beleg die met overgebleven groenten zoals champignons, broccoli en tomaat, met restjes kalkoen of ham én met wat er aan kaas is overgebleven voor je eigen unieke 'derde kerstdagpizza'. Wat ons betreft een nieuwe traditie!

©Nataliya Korchmar

Wecken

Een traditionele methode om eten langer te bewaren is wecken. Hierbij maak je voedsel in glazen potten in, zodat het lang houdbaar blijft. Dit werkt uitstekend voor soepen, sauzen en sommige groentegerechten. Tijdens het proces verwarm je de gevulde potten, waardoor bacteriën worden gedood en een vacuüm ontstaat. Het resultaat: het blijft weken en soms zelfs maanden goed. Meer weten over geschikte potten? Kijk bijvoorbeeld eens hier.

Invriezen voor later

Wat natuurlijk ook altijd kan: de restjes invriezen. Handig wanneer je een keer minder tijd of zin hebt om te koken. Zorg ervoor dat je de restjes in luchtdichte containers of zakken verpakt om de smaak en kwaliteit te behouden.

Weggeven

Kerst draait om delen en geven, dus waarom wat over is niet delen met vrienden, buren en familie? Of breng het naar een plaatselijk daklozencentrum en geef het aan mensen die het kunnen waarderen. Lokale voedselbanken of liefdadigheidsinstellingen zijn ook blij met verse voedseldonaties. Maak eventueel zelfs een paar extra porties om uit te delen. Wedden dat dit zeer gewaardeerd wordt?

©Ольга Симонова

Haal alles uit je kerstdiner

Je ziet: er zijn allerlei mogelijkheden om iets te doen met alles wat er over is van je kerstdiner. Een snufje creativiteit, een mespuntje inspiratie, een flinke dosis kerstgevoel: fijne kerstdagen!