ID.nl logo
Alle media afspelen in Windows 10 met deze 12 tips
© PXimport
Huis

Alle media afspelen in Windows 10 met deze 12 tips

In downloadnetwerken als usenet en bittorrent circuleren allerlei bestandsformaten voor films, series en muziek. Helaas ondersteunt Windows 10 van zichzelf niet ieder bestandsformaat. Help het besturingssysteem een handje en speel ieder mediabestand voortaan probleemloos af.

Tip 01: Codecs

Windows 10 bevat standaard verschillende programma's waarmee je mediabestanden kunt afspelen. Denk hierbij aan Windows Media Player, Groove Muziek en Films en tv. Helaas accepteren ze niet ieder bestandsformaat. De reden hiervoor is dat computers beeld en geluid veelal gecodeerd opslaan om de bestandsomvang te beperken. Aan de hand van de juiste codecs is je pc in staat om het mediabestand te decoderen, zodat er beeld en geluid op het scherm verschijnt. Lees ook: Zo stream je films en series met Kodi.

Windows 10 heeft van zichzelf jammer genoeg niet alle benodigde codecs in huis. In dat geval verschijnt er op het scherm een foutmelding wanneer je een niet-compatibel bestand wilt afspelen. Verder gebeurt het ook regelmatig dat er bij films geen audio hoorbaar is.

©PXimport

Tip 01 Zodra je met Windows Media Player een iso-bestand afspeelt, krijg je een waarschuwing te zien.

Tip 02: Windows 10

Microsoft heeft met Windows 10 enkele zaken verbeterd als het gaat om het afspelen van mediabestanden. Zo lukt het nu eenvoudig om flac-audiobestanden af te spelen. Zeker voor muziekliefhebbers die liedjes in een hogere audiokwaliteit willen beluisteren, is dat een uitkomst. Daarnaast is het nu eindelijk mogelijk om de meeste mkv-bestanden af te spelen via de H.264- of H.265-codec. Gunstig, want een groot deel van films op usenet en bittorrent zijn in dit containerformaat beschikbaar. Toch zitten er nog de nodige haken en ogen aan deze afspeelopties. Zo kun je bij mkv-containers helaas geen DTS-audiospoor via de speakers afspelen. Veel films hebben hierdoor geen geluid. Verder is het nog altijd veel gedoe om een mappenstructuur van een dvd aan de praat te krijgen. Windows 10 weet namelijk geen raad met vob- en ifo-bestanden. Voor flv-filmpjes is er eveneens geen ondersteuning. Ook een zogeheten image, een exacte kopie van een cd, dvd of blu-ray, is niet afspeelbaar.

©PXimport

Tip 02 Windows 10 heeft meer afspeelopties gekregen, zoals de weergave van flac-muziekbestanden.

Tip 03: Codecpack

Wil je mediabestanden graag met de standaardprogramma's van Windows 10 afspelen? Hoewel Microsoft de bestandscompatibiliteit in de afgelopen jaren sterk heeft verbeterd, heb je nog altijd externe codecs nodig om alle films inclusief beeld en geluid weer te geven. Gelukkig zijn die er volop beschikbaar. Het is lastig om codecs afzonderlijk op het web te verzamelen en aan je computer toe te voegen. Een codecpack werkt een stuk gemakkelijker. Hiermee installeer je in één klap een grote hoeveelheid codecs, waarna bijna ieder audio- en videobestand in Windows afspeelbaar is. Surf naar de pagina van het K-Lite Codec Pack om de verschillende pakketten te bekijken. Voor gebruik op Windows 10 kun je het beste uit de voeten met de standaardversie. Let goed op dat je de juiste downloadlink aanklikt en open de installatiewizard.

Tip 04: Installatie K-Lite

In de installatiewizard van K-Lite klik je op Next, waarna er verschillende installatiemodi zichtbaar zijn. Via de modus Normal passeren alle benodigde instellingen de revue. Ga naar het volgende scherm en bepaal onder Preferred video player welk programma je wilt gebruiken voor de weergave van mediabestanden. K-Lite levert zelf ook een mediaspeler mee, namelijk Media Player Classic - Home Cinema (MPC-HC), zie ook tip 5. Je kunt hier ook iets anders selecteren, bijvoorbeeld Windows Media Player. Geef ook aan met welk programma je audio wilt afspelen en klik viermaal op Next zonder verder iets te wijzigen. Selecteer het aantal audiokanalen dat je in gebruik hebt op de pc, bijvoorbeeld Stereo of 5.1 surround.

Wanneer je de pc hebt aangesloten op een homecinema-systeem, gebruik je hiervoor mogelijk S/PDIF of HDMI als uitgang. Je pc hoeft dan geen audiospoor te decoderen, want deze taak neemt de receiver voor zijn rekening. Is dat bij jou ook het geval, selecteer dan onder Audio bitstreaming de juiste optie. Als je speakers rechtstreeks op de pc zijn aangesloten, laat je de optie staan op Disabled. Klik op Next en voorkom tweemaal met Decline dat K-Lite extra (ongewenste) software aan je pc toevoegt. Klik op Install en Finish om de installatie af te ronden. Je zult zien dat bestanden die eerst niet afspeelbaar zijn, nu wel ineens met de standaardprogramma's van Microsoft functioneren. Speel maar eens een film af in Windows Media Player.

Tip 05: MPC-HC

Ondanks de aanwezigheid van externe codecs heeft het gebruik van Windows Media Player in Windows 10 nog altijd beperkingen. Zo lukt het niet om iso-images en mappenstructuren van dvd-rips af te spelen. Wanneer je dergelijke bestandsformaten wilt weergeven, wijk je hiervoor het beste uit naar een andere mediaspeler. Het programma MPC-HC is hier bij uitstek voor geschikt. Wanneer je tip 4 volledig hebt uitgevoerd, staat deze mediaspeler al op je pc. Zodra je het programma opstart, verschijnt er een compact venster. Sleep een mediabestand naar dit venster om de weergave te starten, bijvoorbeeld een mkv- of iso-bestand. Om de mappenstructuur van een dvd af te spelen, sleep je het ifo-bestand uit de map naar het venster. MPC-HC kan tevens overweg met m2ts-bestanden die veelal in blu-ray-rips aanwezig zijn.

©PXimport

Tip 05 Laad het ifo-bestand van een dvd-rip in MPC-HC en krijg toegang tot het menu.

Tip 06: Films afspelen

Zodra je een film afspeelt in MPC-HC is wellicht niet het juiste audiospoor actief. In plaats van surround hoor je bijvoorbeeld stereogeluid en de personages praten wellicht Frans of Duits. Ga in het menu naar Afspelen / Geluidsspoor. Maak vervolgens de juiste keuze door het gewenste audiospoor te selecteren. Voor ondertitels geldt eigenlijk hetzelfde. Navigeer naar Afspelen / Ondertiteling en selecteer Nederlandstalige ondertiteling. Sommige films hebben wellicht geen Nederlandstalige ondertitels. In dat geval loont het de moeite om een geschikt ondertitelbestand vanaf internet te downloaden en handmatig aan MPC-HC toe te voegen. Een goede website met betrouwbare ondertitelbestanden is www.opensubtitles.org. Binnen de mediaspeler klik je achtereenvolgens op Bestand / Ondertiteling laden om het bestand toe te voegen. Fijn is dat MPC-HC zo'n beetje alle formaten accepteert, waaronder srt, ass en ssa.

©PXimport

Tip 06 Bij de meeste films heb je keuze uit verschillende audiosporen.

Tip 07: Dvd's

Veel mensen die een schone installatie van Windows 10 hebben uitgevoerd, kunnen geen dvd's meer afspelen. De reden hiervoor is dat Microsoft de ondersteuning heeft verwijderd. Je haalt de functie weer terug door een app uit de Windows Store te downloaden. Open de Store via het menu Start en zoek op Windows Dvd-speler. Na betaling van een kleine vijftien euro installeer je de app op het systeem. Wanneer je een upgrade naar Windows 10 hebt uitgevoerd vanaf een Windows-versie met Media Center, is deze app waarschijnlijk al op je systeem aanwezig.

Microsoft heeft echter aangegeven dat deze app voor deze groep slechts tijdelijk gratis beschikbaar is. Een einddatum is op het moment van schrijven niet bekend. Wens je permanente dvd-ondersteuning en wil je daarvoor niet betalen? Een oplossing is om dvd's via een ander programma af te spelen. Het eerder besproken MPC-HC is daar uitstekend voor geschikt. Doe een zelfgebrande of commerciële dvd in de computer. Ga in het mediaprogramma naar Bestand / DVD/BD openen en blader naar het cd/dvd-station van de pc. Bevestig met Map selecteren om de weergave te starten. Als je pc een blu-ray-speler bevat, kun je ook zelfgebrande blu-rays afspelen. Voor commerciële blu-rays is aanvullende software vereist (zie kader).

©PXimport

Tip 07 Met MPC-HC speel je zowel zelfgebrande als commerciële dvd's af.

Commerciële blu-rays

Helaas zijn er geen gratis programma's die commerciële blu-rays kunnen afspelen. De reden hiervoor is dat de benodigde licenties geld kosten. Ontwikkelaars van freeware kunnen het zich om die reden niet permitteren om geschikte applicaties te bouwen. Je bent om die reden aangewezen op betaalde programma's. CyberLink PowerDVD Pro en Corel WinDVD Pro zijn de bekendste namen die blu-rays afkomstig uit een winkel probleemloos weergeven. Hiervoor betaal je wel ongeveer vijftig euro. Goed om te weten is dat veel computerfabrikanten het programma CyberLink PowerDVD Pro standard meeleveren met een desktop of laptop waarin een blu-ray-station is geïntegreerd.

Tip 08: Cd/dvd-station (1)

In de meeste gevallen verloopt een upgrade van Windows 7/8.1 naar versie 10 vlekkeloos, al zijn er soms ook problemen. Zo klagen veel mensen dat hun pc geen cd/dvd-station meer herkent, waardoor het niet lukt om schijfjes af te spelen. Mogelijk is het stuurprogramma van je cd/dvd-station nog niet bijgewerkt. Open via de zoekfunctie van Windows 10 het hulpprogramma Apparaatbeheer. Klik op het pijltje voor Dvd-/cd-rom-stations en kijk of het optische station staat vermeld. Klik erop met de rechtermuisknop en kies voor Installatie ongedaan maken. Bevestig met OK. Herstart vervolgens de pc. Je computer haalt als het goed is automatisch het nieuwste stuurprogramma op voor het cd/dvd-station. Een andere mogelijke oplossing is om in het geval van een desktop een andere SATA-aansluiting van het moederbord te gebruiken voor het aansluiten van het cd/dvd-station.

©PXimport

Tip 08 Vaak herkent Windows 10 het cd/dvd-station wanneer je het stuurprogramma herinstalleert.

Tip 09: Cd/dvd-station (2)

Herkent je computer het cd/dvd-station na de instructies in de voorgaande tip nog steeds niet? In dat geval is het noodzakelijk om een zogeheten subsleutel te maken in het register. Bedenk wel dat een registeraanpassing niet zonder risico is, dus zorg vooraf voor een back-up. Verder is het belangrijk dat je als administrator bij Windows bent aangemeld. Open de zoekfunctie van Windows 10 en typ regedit gevolgd door een druk op Enter. Er verschijnt een waarschuwing in beeld, waarbij je met Ja bevestigt. Blader in het linkerdeelvenster naar de volgende sleutel:

HKEY_LOCAL_MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Services\atapi. Klik met de rechtermuisknop op Atapi. In het contextmenu kies je achtereenvolgens voor Nieuw en Sleutel. Je typt vervolgens Controller0 en bevestigt met Enter. Nu klik je met de rechtermuisknop op Controller0 en kies je voor Nieuw / DWORD (32-bits)-waarde. Je geeft deze registersleutel de naam EnumDevice1 en drukt daarna op Enter. Ditmaal klik je met de rechtermuisknop op de zojuist aangemaakte sleutel, waarna je kiest voor Aanpassen. In het veld onder Waardegegevens typ je 1. Bevestig met OK en sluit de Register-editor af via het kruisje. Na een herstart is je cd/dvd-station vermoedelijk weer zichtbaar binnen Windows Verkenner.

VLC Media Center

Als alternatief voor MPC-HC is er nog een mediaprogramma dat vrijwel alles zonder externe codecs afspeelt, namelijk VLC Media Player. De verschillen op het gebied van functionaliteit tussen beide applicaties zijn te verwaarlozen. Zo speel je ook met VLC probleemloos flv-, iso- en mkv-bestanden af. Verder heeft het programma geen moeite met mappenstructuren van dvd's en blu-rays. Bovendien lukt het ook om de inhoud van fysieke dvd's inclusief menu weer te geven. Kortom, een prima speler waarmee je met bijna alle gangbare bestandsformaten uit de voeten kunt.

©PXimport

Voor het afspelen van films is VLC Media Player al jarenlang een betrouwbare partner.

Tip 10: Kodi

Microsoft heeft al sinds 2009 helemaal niets meer aan Media Center gedaan en voor Windows 10 is dit programma zelfs helemaal niet meer beschikbaar. Erg rouwig hoef je daar niet om te zijn, want de bestandscompatibiliteit van Media Center is erg mager. Er bestaan betere alternatieven om een echte HTPC in te richten. Een belangrijk kenmerk hiervan is dat het menu grote pictogrammen heeft, zodat het goed zichtbaar is op de televisie. Kodi voldoet op visueel gebied aan alle eisen en speelt ook nog eens talloze mediabestanden af.

Surf naar www.kodi.tv om de nieuwste versie van het programma te downloaden. Open het exe-bestand en neem alle stappen van de wizard door om dit mooie freewarepakket te installeren. Hierbij is het niet nodig om instellingen te wijzigen, zodat je automatisch alle onderdelen van Kodi installeert. Na afloop start je het programma op. Kodi gaat eerst enkele plug-ins bijwerken (zie tip 12). Verder is de taal Engelstalig, maar dat wijzig je eenvoudig. Navigeer naar System / Settings / Appearance / International en kies achter Language voor Dutch.

Tip 11: Films toevoegen

In tegenstelling tot het eerder besproken mediaprogramma MPC-HC is het met Kodi mogelijk om een mediabibliotheek aan te leggen. Hierbij voeg je eenvoudig filminformatie en afbeeldingen toe, zodat er een levendige catalogus ontstaat. Je geeft eerst aan Kodi door waar je filmbestanden staan opgeslagen. Ga naar Video's / Bestanden / Toevoegen video's en zoek via Bladeren de juiste filmmap op. Je kunt ook een netwerkbron selecteren, bijvoorbeeld een NAS. Bevestig met tweemaal OK, waarbij je de locatie desgewenst een naam geeft. Bij Deze map bevat geef je aan om wat voor mediabestanden het gaat. Afhankelijk van de inhoud, kies je voor (Speelfilms) of (Series). Kodi selecteert automatisch een bron op internet om filmgegevens op te halen. Aan de hand hiervan koppelt het freewarepakket de juiste gegevens aan de videobestanden. Als je klikt op OK, gaat Kodi alle videobestanden indexeren. Open het hoofdmenu door rechtsonder op het pictogram met het huisje te klikken. Bekijk welke films er in Kodi beschikbaar zijn. Je wijzigt eventueel aan de linkerkant de lay-out van de bibliotheek. Klik op een titel om de weergave te starten.

©PXimport

Tip 11 Kodi verfraait de mediacatalogus door gegevens en afbeeldingen vanaf webbronnen toe te voegen.

Tip 12: Plug-ins

Een belangrijk pluspunt van Kodi is de ondersteuning van plug-ins. Hiermee voeg je leuke extra's toe aan het programma. Ga naar Systeem / Add-ons / Installeer van repository om het aanbod te bekijken. Onder Video add-ons zie je bijvoorbeeld extensies om Uitzending Gemist (NPO) en RTL XL aan het mediaprogramma toe te voegen. Klik op de naam van een plug-in en Installeren om de uitbreiding te activeren. Als je de Uitzending Gemist (NPO) bijvoorbeeld hebt toegevoegd, blader je naar Video's / Add-ons om deze plug-in te openen.

©PXimport

Tip 12 Voor Kodi zijn er een heleboel interessante plug-ins beschikbaar.

▼ Volgende artikel
Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!
© andrey
Huis

Zelf je elektrische kookplaat aansluiten? Zo doe je dat slim en veilig!

Hoewel koken op gas voorlopig nog mag, is duidelijk dat de toekomst elektrisch is. Veel mensen stappen nu al over op elektrisch koken – vaak in combinatie met inductie. Ben jij toe aan een nieuwe kookplaat of wil je van het gas af? Dan is het goed om te weten hoe je zo’n elektrische kookplaat aansluit, waar je op moet letten en wanneer je beter een professional kunt inschakelen.

Na het lezen van dit artikel weet je:
  • Dat er 1-, 2- en 3-fase-aansluitingen en -kookplaten zijn
  • Hoe je met de multimeter bepaalt wat voor aansluiting jij hebt
  • Hoe je de elektrische kookplaat aansluit

Dit vind je vast ook interessant: Wat voor soort kookplaten zijn er?

Eén, twee of drie fasen: wat betekent dat?

In tegenstelling tot een gaskookplaat, die je simpelweg aan een gasaansluiting koppelt, is een elektrische kookplaat net iets technischer. Zo'n kookplaat kan worden aangesloten op één, twee of drie elektrische fasen. Welke van de drie je nodig hebt, hangt af van het vermogen van je kookplaat én van de aansluiting in je keuken.

Een 1-fase kookplaat is het eenvoudigst. Die werkt op een gewone stekker met twee pinnen, precies zoals je gewend bent van andere apparaten in huis. Deze modellen hebben een beperkt vermogen – maximaal 3680 watt – maar zijn vaak krachtig genoeg voor wie niet al te fanatiek kookt. Aansluiten is simpel: stekker erin en je kunt aan de slag.

Voor een 2-fase kookplaat heb je een zogenoemde perilex-stekker nodig, met vijf pinnen. Die zie je vooral bij iets krachtigere inductiekookplaten. Meestal worden dit soort kookplaten zonder stekker geleverd, en is het slim om een elektricien in te schakelen voor de installatie. Het benodigde vermogen ligt tussen de 3681 en 7360 watt.

Een 3-fase kookplaat vraagt nog meer stroom en werkt op krachtstroom. Ook hier gebruik je een perilex-stekker met vijf pinnen, maar je moet wel eerst controleren of je meterkast daar op is voorbereid. De aansluitwaarde ligt boven de 7360 watt en het is belangrijk dat de aansluiting klopt – anders werkt de kookplaat niet of loop je zelfs risico op overbelasting. Laat dit daarom bij voorkeur aan een vakman over.

©vectorizer88 - stock.adobe.com

Een kookplaat voor 1- en 2-fase

Je kunt ook kiezen voor een kookplaat met powermanagement. Dat is een kookplaat die je op een normaal stopcontact of op een perilex-stopcontact aansluit. Deze kookplaat kun je in de toekomst uitbreiden, als je dat wilt, maar hiervoor hoef je nu nog niet meteen de aanpassingen in de meterkast en aansluiting door te voeren. Als je wel de aanpassingen in de meterkast laat doen, heb je profijt van de kracht van een 2-fase kookplaat.

Hoe weet je welke kookplaat bij je keuken past?

Wat je kunt aansluiten, hangt af van het type stopcontact in je keuken. Heb je een standaard wandcontactdoos met twee gaten? Dan past daar alleen een 1-fase kookplaat op. Die worden meestal geleverd met stekker en snoer, zodat je hem meteen kunt gebruiken.

Zie je een perilex-stopcontact (met vijf gaten)? Dan is je keuken in principe geschikt voor een 2- of 3-fase kookplaat. Alleen weet je dan nog niet of je meterkast daadwerkelijk drie fasen aankan. Dat kun je op twee manieren controleren: met een multimeter of door in je meterkast te kijken.

Zo check je de aansluiting met een multimeter

Heb je een multimeter in huis? Dan kun je precies meten hoeveel fasen je aansluiting ondersteunt. Teken op een papier het patroon van het perilex-stopcontact en noteer per gat wat je meet. Prik met één pin in het middelste gat (de aarde) en meet met de andere pin de overige vier. Krijg je twee keer 230 volt en twee keer 0? Dan heb je een 2-fase aansluiting. Meet je drie keer 230 volt en één keer 0? Dan is het een 3-fase aansluiting. Label de gaten met ‘L’ voor stroom en ‘N’ voor nul, zodat je straks precies weet wat waar hoort.

©Dmitriy

Voordat je een kookplaat aanschaft, check je eerst de nismaat van je aanrechtblad. Meet met een rolmaat eerst de nis op in het aanrechtblad. Doe dit voor de breedte, de diepte en de hoogte. Komen de afmetingen niet overeen met de kookplaat die je graag wilt? Kijk dan of je het aanrechtblad kunt aanpassen.

Geen multimeter? Kijk in de meterkast

Heb je geen meetapparatuur? Dan kun je in de meterkast zien hoeveel fasen er beschikbaar zijn. Bij een 2-fase aansluiting zie je twee gekoppelde groepen met een hendel ertussen. Zie je vier gekoppelde groepen? Dan is er krachtstroom aanwezig en kun je dus ook een 3-fase kookplaat aansluiten – mits het stopcontact daar geschikt voor is.

©auremar

Zelf een kookplaat aansluiten

Ga je zelf aan de slag? Dan is het belangrijk dat je weet wat je doet. Elektriciteit is geen speelgoed, dus bij twijfel: bel een vakman. Heb je een 1-fase kookplaat met powermanagement die je op een normaal stopcontact wilt aansluiten? Dan moet je deze eerst correct instellen.

Leg om te beginnen een stuk piepschuim onder de kookplaat, zodat je hem veilig kunt omdraaien zonder krassen of barsten. Plak daarna de afdichtband rondom het apparaat, bij voorkeur zo dicht mogelijk bij de glasrand. Begin aan de achterkant, zodat de naad niet in het zicht valt.

Open het aansluitcompartiment onder de kookplaat en controleer het aansluitschema dat daar staat. Gebruik de bijgeleverde bruggetjes om de juiste verbindingen te maken. Sluit het snoer aan: bruin op L, blauw op N en geelgroen op aarde. Zet het snoer vast met trekontlasting en sluit het klepje.

Draai nu de kookplaat weer om en steek de stekker in het stopcontact. Leg de kookplaat op z’n plek in het aanrechtblad. Houd de pauzeknop vijf seconden ingedrukt om het menu te openen. Zoek via de plusknop naar het onderdeel ‘PO’ (power) en stel het vermogen in op 3.7 in plaats van 7.4. Bevestig dit door de pauzeknop nog eens vijf seconden ingedrukt te houden. Je kookplaat is nu geschikt voor een standaard aansluiting.

Houd de stekker op de juiste positie tijdens het meten met de multimeter. Kijk hoe je de stekker in het getekende stopcontact zou steken, zodat je de juiste kleuren van de draden noteert op je tekening.

Een 2-fase kookplaat aansluiten: zo werkt het

Heb je een 2-fase kookplaat? Dan moet je eerst bepalen welke kleur draad bij welk contact hoort. Meet het snoer door met een multimeter, op de piepstand of op de Ohm-stand. Noteer welke draad bij welke stekkerpin hoort en gebruik die info bij het aansluiten.

Open vervolgens het aansluitvak onder de kookplaat en kijk welk aansluitschema je moet gebruiken. L1 en L2 koppel je aan de juiste stroomdraden, 01 en 02 aan de juiste nuldraad. Maak de trekontlasting los, sluit de draden aan zoals je eerder hebt gemeten, en zet alles weer stevig vast.

Steek daarna de stekker in het stopcontact en plaats de kookplaat netjes in het blad. Dankzij de afdichtband blijft alles goed op z'n plek. Zet vervolgens de kookplaat aan en test of alle kookzones werken. Krijg je een foutmelding? Dan is er waarschijnlijk iets misgegaan bij het aansluiten. Geen foutmelding? Dan is je kookplaat klaar voor gebruik.

©S.Engels

Het is gebruikelijk dat de pannen een licht tikkend of zoemend geluid maken tijdens het koken. Dit heeft te maken met het magnetisch veld van de kookplaat. Ruik je een vreemde geur na het installeren van de kookplaat? Dit is ook gebruikelijk en de geur trekt uiteindelijk weg.

▼ Volgende artikel
⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping
© Olga Yastremska, New Africa, Africa Studio
Huis

⛈️ Wat te doen bij onweer: thuis, buiten en op de camping

Vooral in de zomer is het vaak raak: code geel of code oranje wegens onweer. Weet jij wat je wél en juist níet moet doen als er een onweersbui nadert? Thuis kun je veel risico's beperken, maar juist buitenshuis – en zeker op de camping – is het opletten geblazen. In dit artikel lees je hoe je jezelf en anderen beschermt, of je nu binnen, buiten of aan het kamperen bent.


In het kort:

⚡ Onweer & thuis ⚡ Onweer & buiten ⚡ Onweer en kamperen: 🏕️ Tent 🚐 Caravan

Lees ook: Regen, regen en nog eens regen … zo voorkom je wateroverlast

Thuis tijdens onweer: veilig, maar niet zonder risico's

In huis ben je relatief goed beschermd tegen blikseminslag, zeker als het gebouw voorzien is van een goede bliksemafleider. Toch zijn er een paar voorzorgsmaatregelen die je serieus moet nemen. Gebruik bij onweer liever geen apparaten die verbonden zijn met het stroomnet of met leidingen. Denk aan de wasmachine, een vaste telefoon of een bedrade computer. Bliksem kiest daarbij meestal de makkelijkste route naar de grond, en dat zijn vaak metalen onderdelen in huis zoals koperdraden of waterleidingen.

Trek bij voorkeur de stekkers uit het stopcontact van kwetsbare apparatuur zoals computers, tv's of de router. Een stekkerdoos met overspanningsbeveiliging biedt wel wat bescherming, maar niet bij een directe inslag. Ga liever ook niet douchen of in bad, want waterleidingen kunnen de elektrische spanning van een blikseminslag geleiden.

Ramen kun je gewoon dicht houden, en als je wilt kijken naar het natuurgeweld, doe dat dan vanaf een veilige plek binnenshuis. Zorg dat huisdieren binnen zijn en zet het alarmsysteem even uit als dat storingsgevoelig is bij blikseminslag.

Buiten bij onweer: voorkom dat je zelf bliksemafleider bent

Ben je onderweg of buiten als het begint te donderen, dan is het zaak om snel te handelen.

Onthoud: als je de bliksem ziet en binnen 10 seconden de donder hoort, zit je binnen de gevarenzone. Zoek dan zo snel mogelijk een veilige schuilplek.

De veiligste plek is een gebouw met muren en een dak – bijvoorbeeld een winkel, huis of station. Een auto met metalen carrosserie is ook een prima optie. Die werkt als een kooi van Faraday en geleidt de stroom om je heen in plaats van door je heen.

Vermijd tijdens onweer open velden zoals weilanden of sportterreinen, want daar ben je letterlijk het hoogste punt. Ook hooggelegen plekken zoals duinen of heuveltoppen vormen een risico. Zoek geen beschutting onder een boom die in z'n eentje op een veld staat – dat is juist een bliksemmagneet. Blijf verder uit de buurt van metalen objecten zoals hekken, masten of fietsen, en houd afstand van water – of dat nu een meer, sloot of zwembad is.

Kun je nergens heen? Maak jezelf dan zo klein mogelijk: hurk neer op je voetzolen, houd je voeten tegen elkaar en wikkel je armen om je knieën. Ga niet liggen; zo vergroot je je contactoppervlak met de grond, wat het risico op aardstroom vergroot.

©ID.nl

Kamperen met onweer: extra opletten in tent of caravan

Kamperen geeft een gevoel van vrijheid, maar bij onweer ben je juist extra kwetsbaar. Een tent biedt geen enkele bescherming tegen bliksem, hoe stevig het doek ook is. Het metalen frame vergroot het risico juist, vooral als je op een open veld kampeert of vlak bij een losse boom staat.

Als er onweer op komst is, zoek dan zo snel mogelijk een veilig onderkomen. Een stenen sanitairgebouw, de receptie of je auto bieden veel meer bescherming dan een tent. Zit je in een camper of caravan met een metalen buitenkant? Dan ben je redelijk veilig, mits je ramen en deuren gesloten houdt en geen contact maakt met metalen delen. Stacaravans met een houten of kunststof omhulsel bieden die bescherming niet: het klopt dat ze geen stroom geleiden, maar ze voeren die ook niet af. Daardoor kan een blikseminslag via leidingen of metalen onderdelen binnen alsnog gevaarlijk uitpakken. Tijdens onweer blijf je dus beter uit de buurt van dat soort constructies.

Laat ook je elektronische spullen niet in de tent of aan opladers zitten. Berg ze los op, zonder kabels of contact met de grond.

Staan er bomen op de camping? Zorg dat je tent daar niet direct onder staat. Bij inslag kunnen takken afbreken of kan de bliksem via de wortels naar de grond doorslaan. Ook op campings in de bergen of aan open water is het risico op blikseminslag extra hoog – check bij aankomst wat de aanbevolen schuilplaatsen zijn.

En hoe zit het met de tentstokken?

Metalen tentstokken zijn niet per definitie gevaarlijk, maar ze kunnen wel extra risico opleveren bij onweer. Omdat tenten vrijwel altijd met metalen haringen in de grond staan, is er al snel sprake van een geleidende verbinding met de bodem. Bij een blikseminslag kan de stroom zich dan via het frame en de haringen verspreiden, met risico voor wie zich in de tent bevindt. Daarom blijft het advies: verlaat bij onweer de tent en zoek een écht veilige plek op.

Tot slot: een goede voorbereiding helpt

Kijk altijd naar de weersvoorspelling voordat je op pad gaat. Veel weerapps geven een melding bij onweerskansen, vaak met een tijdsindicatie en locatie. Op de camping is het handig om bij aankomst al te weten waar je naartoe kunt bij slecht weer.

Zorg ook dat je zaklamp, powerbank en radio of noodaccu paraat hebt als je kampeert, voor het geval de stroom uitvalt. En vooral: blijf rustig. Onweer is gevaarlijk, maar met de juiste kennis en voorzorgsmaatregelen voorkom je ongelukken.

🔦 Voor als de stroom uitvalt

Licht in de duisternis!