De afgelopen jaren verschenen er steeds meer printers met navulbare inktreservoirs op de markt. Die bieden een hogere printcapaciteit tegen lagere verbruikskosten. Epson loopt met zijn succesvolle EcoTank-serie voorop in professionele printers, terwijl concurrenten als Canon en HP ook geregeld cartridgevrije all-in-one-printers uitbrengen. Tot slot kunnen veelgebruikers natuurlijk ook een laserprinter overwegen.

Mensen die veel printjes maken, stonden zo’n zeven à acht jaar geleden voor een dilemma. Een laserprinter is relatief duur en vanwege een beperkte resolutie ongeschikt voor foto’s. Een inkjetprinter op basis van cartridges is in de regel goedkoper en kan doorgaans ook nog eens prima fotoafdrukken maken. Daarentegen valt de printcapaciteit van de inktpatronen vaak tegen, zelfs bij aanschaf van prijzige XXL-cartridges met meer inhoud. Epson dook in dit gat door op grote schaal inkjetmachines met navulbare inktreservoirs te ontwikkelen. HP en Canon volgden met respectievelijk hun Smart Tank- en MegaTank-modellen vervolgens dit voorbeeld.

Printerfabrikanten ontwikkelen voor hun cartridgevrije printers speciale inktflesjes. Hiermee kunnen gebruikers de reservoirs eigenhandig navullen. Deze reservoirs hebben, vergeleken met inktpatronen, meer inhoud en zijn volgens printerfabrikanten goed voor duizenden kleurenpagina’s. Het huidige inktniveau kun je aan de voorzijde van de machine aflezen, waardoor je op tijd verse inkt kunt aanschaffen.

Veelzijdig en hoge opbrengst

HP Smart Tank 7305 (€ 348,99)

©PXimport

De Smart Tank 7305 is weliswaar prijzig, maar HP levert wel flink wat inkt mee. Tenminste, als we de opgegeven capaciteit van achtduizend kleurenpagina’s mogen geloven. De productdoos bevat in elk geval vijf flesjes, namelijk magenta, cyaan, geel en tweemaal zwart. Aan de voorkant zijn er vier inktreservoirs zichtbaar die je eenvoudig kunt navullen.

Deze all-in-one-printer ondersteunt veel functies. Zo heeft de automatische documentinvoer een capaciteit van 35 vellen, zodat je een stapeltje paperassen snel kunt kopiëren of scannen. Verder behoren ook automatisch dubbelzijdig afdrukken en het uitprinten van foto’s op 15×10-papier tot de mogelijkheden. De printsnelheid van negen kleurenpagina’s per minuut is niet bijster hoog, dus voor het snel afdrukken van lange documenten is de Smart Tank 7305 minder geschikt. De maximale printresolutie bedraagt in kleur 4800 × 1200 dpi.

Voor de bediening bevat de bovenzijde eenvoudige drukknoppen. Daarnaast is er ook een smal zwart-witdisplay aanwezig. Je kunt het afdrukapparaat via wifi aan het thuisnetwerk koppelen en zodoende vanaf elke computer, smartphone of tablet printjes maken. Voor mobiele afdruktaken kun je eventueel een beroep doen op de HP Smart-app, al is er ook ondersteuning voor Apple AirPrint en Android ingebakken. Verder bevat de achterzijde een ethernet- en usb-poort, zodat je deze printer ook bekabeld kunt aansluiten.

A3-printer met twee papierlades

Epson EcoTank ET-16680 (€ 1800,-)

©PXimport

Deze grote A3-printer is gemaakt om veel mee te printen. De twee papierlades zijn in totaal goed voor een capaciteit van vijfhonderd vellen, zodat je niet steeds papier hoeft bij te vullen. Daarnaast passen er in de automatische documentinvoer nog eens vijftig vellen. Een pluspunt is dat de EcoTank ET-16680 de eerste pagina binnen zes seconden afdrukt. De printsnelheid bedraagt 25 kleurenpagina’s per minuut.

Naast printen, scannen en kopiëren kun je met deze machine ook faxen. Voor de bediening doe je een beroep op het aanraakpaneel en de drukknoppen aan de voorzijde. Aan de linkerkant staat het actuele inktniveau weergegeven. De meegeleverde inktflesjes bieden volgens de fabrikant een capaciteit van zo’n zesduizend kleurenpagina’s.

Zoals je van een printer in deze prijsklasse mag verwachten, is er aan mogelijkheden geen gebrek. Zo kun je vanaf de (mobiele) apparaten printtaken starten en automatisch dubbelzijdig afdrukken. De aanwezige duplexmodule kan zowel met A3- als A4-vellen overweg. De afdrukresolutie in kleur is maximaal 4800 × 1200 dpi. Als alternatief voor wifi kun je deze printer ook op een bekabeld netwerk aansluiten. Verder is het mogelijk om een usb-opslagdrager te koppelen en rechtstreeks documenten of afbeeldingen uit te printen. Naast de hier besproken kleurenprinter is er onder de productnaam EcoTank ET-M16680 een zwart-witprinter met vergelijkbare specificaties verkrijgbaar. Die kost circa 1200 euro.

Betaalbaar en hoge afdrukresolutie

Epson EcoTank ET-2810 (€ 249,99)

©PXimport

Epson hanteert op zijn eigen website weliswaar een adviesprijs van 249,99 euro, maar bij enkele verkoopadressen ligt de vraagprijs van dit product ruim onder de tweehonderd euro. Daarmee geldt de EcoTank ET-2810 als relatief goedkope printer waarmee je veel kunt afdrukken. De meegeleverde inktflesjes biedt volgens de fabrikant een capaciteit van 7500 printjes in kleur.

Voor een all-in-one-printer vallen de afmetingen van 37,5 × 34,7 × 17,9 centimeter erg mee. Je kunt hem dus bijvoorbeeld in een kast of op een hoek van een bureau kwijt. Houd er wel rekening mee dat deze printer geen automatische documentinvoer ondersteunt. Gelukkig kan dit apparaat wel automatisch dubbelzijdig afdrukken. Verder is de hoge printresolutie van 5760 × 1440 dpi fijn voor wie graag foto’s uitprint.

De EcoTank ET-2810 is wat minder geschikt voor de verwerking van lange documenten. Zo biedt de papierlade een beperkte capaciteit van honderd vellen. Bovendien is de afdruksnelheid van vijf kleurenpagina’s per minuut niet bijster hoog.

De behuizing bevat enkele knoppen om de printer aan te sturen, zoals het inschakelen van wifi of het starten van een kopieertaak. Via vier transparante vensters aan de rechterkant kun je het huidige inktniveau controleren. Nadelen zijn het ontbreken van een bedieningsdisplay en een fysieke netwerkaansluiting. Wel kun je als alternatief voor wifi de EcoTank ET-2810 via usb rechtstreeks met een computer verbinden.

Hoge printcapaciteit

Canon Maxify GX7050 (€ 659,99)

©PXimport

Met de Maxify GX7050 richt Canon zich op zakelijke gebruikers. Het Japanse merk claimt dat een enkele flessenset goed is voor een opbrengst van maar liefst 14.000 kleurenpagina’s. In de zuinige modus zou er zelfs een capaciteit haalbaar zijn van 21.000 pagina’s in kleur. Het zwarte inktreservoir is overigens extra ruim, zodat je naar hartenlust documenten kunt afdrukken. Voor de bediening van deze printer kun je het aanraakscherm en de omringende fysieke knoppen gebruiken.

Deze MegaTank-printer heeft veel plek voor papier. De papiercassettes kunnen allebei namelijk 250 A4’tjes herbergen. Daarnaast passen er in de achterste papierlade nog eens honderd vellen. Dit uitgebreide apparaat bevat verder automatische documentinvoer voor maximaal vijftig vellen. Hiermee kun je vlot een stapeltje documenten kopiëren of scannen. De printsnelheid bedraagt 15,5 kleurenpagina’s per minuut. Houd rekening met een relatief lage printresolutie van 600 × 1200 dpi. Deze printer leent zich om die reden minder goed voor foto’s.

Op het gebied van connectiviteit zijn er verschillende mogelijkheden. Allereerst is er een wifi-adapter met ondersteuning voor de 2,4GHz- en 5GHz-frequentieband ingebouwd. Vertrouw je liever op een bekabelde verbinding, dan kun je een netwerkkabel in de ethernetpoort steken. Tot slot kun je via usb ook rechtstreeks een computer aansluiten. Voor mobiele afdrukapparaten biedt Canon een eigen app aan, maar de Maxify GX7050 is ook geschikt voor rechtstreekse printopdrachten vanuit iOS en Android. Ten slotte is er ook een fax geïntegreerd.

Betaalbare usb-printer

Canon Pixma G1520 (€ 199,99)

©PXimport

Wie goed zoekt, koopt de Canon Pixma G1520 voor minder dan tweehonderd euro. Na de aanschaf kunnen gebruikers meteen volop afdrukken. De productdoos bevat namelijk twee flesjes zwarte inkt met een opgegeven opbrengst van in totaal 12.000 pagina’s. Zoals bij veel printers van Canon is het zwarte inktreservoir ruimer ten opzichte van de reservoirs voor de drie kleuren. De overige bijgesloten flesjes met de kleuren cyaan, magenta en geel vertegenwoordigen volgens de fabrikant zo’n 7700 pagina’s.

De afmetingen van de behuizing zijn met 44,5 × 33 × 13,5 centimeter bescheiden. Een invoerlade voor automatische documentinvoer ontbreekt, waardoor deze printer laag uitvalt. De Pixma G1520 ondersteunt een behoorlijke afdrukresolutie van maximaal 4800 × 1200 dpi. Je kunt dus foto’s in een acceptabele kwaliteit uitprinten. De printsnelheid bedraagt in kleur vijf pagina’s per minuut. Zwart-witdocumenten verwerkt deze machine bijna tweemaal zo snel.

De relatief lage aanschafprijs heeft consequenties voor de aanwezige functies. Zo ontbreekt er opvallend genoeg een netwerkfunctie. Je kunt dit apparaat dus uitsluitend via een usb-kabel met een computer verbinden. Verder ondersteunt de Pixma G1520 geen automatisch dubbelzijdig afdrukken. Houd er ten slotte rekening mee dat er in de papierlade slechts honderd vellen passen.

Compacte kleurenlaser

Xerox C310 (€ 300,-)

©PXimport

De onlangs verschenen Xerox C310 is al bij behoorlijk wat (web)winkels verkrijgbaar. De vraagprijzen lopen erg uiteen, maar goede speurders vinden deze kleurenlaser voor minder dan driehonderd euro. Vergeleken met vergelijkbare printers valt de omvang relatief mee. De behuizing meet namelijk 41,12 × 42,1 × 30,8 centimeter. Xerox zet met dit product in op kleine bedrijven en mensen met een thuiskantoor. Volgens het Amerikaanse concern maakt deze laserprinter weinig herrie, waardoor het apparaat zich goed leent voor gebruik in een kleine ruimte.

De C310 is ontwikkeld om veelvuldig mee te printen. Dat kan eventueel ook automatisch dubbelzijdig. Met een snelheid van zo’n 33 kleurenafdrukken per minuut, print je binnen mum van tijd een uitgebreid rapport of verslag. Van opwarmtijd is nauwelijks sprake, want voor de eerste pagina heeft deze machine ongeveer zeven tellen nodig. De papierlade biedt plek aan 250 vellen, maar je kunt eventueel nog een extra papierlade voor 550 vellen aanschaffen. De C310 is een pure printer, want een scan- en kopieerfunctie ontbreken. Onder de productnaam C315 verschijnt er binnenkort wel een soortgelijke printer met all-in-one-functies op de markt.

De C310 bevat wifi, ethernet en een usb-aansluiting. Bezitters van een iPhone, iPad of Android-toestel kunnen vanaf hun toestel dus direct printtaken starten. Verder heeft de voorzijde een usb-poort, zodat je desgewenst rechtstreeks documenten vanaf een usb-opslagdrager kunt uitprinten. De maximale printresolutie bedraagt 1200 × 1200 dpi. Voor de bediening gebruik je het 2,4inch-kleurendisplay samen met de drukknoppen.

Goedkope zwart-witprinter

Brother HL-L2350DW (€ 140,-)

©PXimport

Zoek je een goedkope laserprinter voor zwart-witdocumenten, dan heeft Brother meerdere interessante producten in zijn gamma. De HL-L2350DW is hiervan een goed voorbeeld. Deze bescheiden printer is alweer enige tijd op de markt, maar een aantal (web)winkels verkoopt het product nog steeds. De afmetingen bedragen 35,6 × 36 × 18,3 centimeter, zodat je de machine zo nodig in een kleine ruimte kwijt kunt.

Volgens de fabrikant blijft het geluidsniveau in de stille modus onder de 44 decibel, al resulteert dat wel in een lagere afdruksnelheid. Brother levert een toner mee, maar die is niet volledig gevuld. De bijgesloten toner is namelijk goed voor ongeveer zevenhonderd afdrukken. Een nieuw exemplaar biedt een capaciteit van zo’n 1200 (TN-2410) of 3000 (TN-2420) afdrukken.

Gebruikers hebben keuze uit twee mogelijkheden om dit apparaat aan te sluiten. Je kunt de HL-L2350DW aanmelden op het wifi en zodoende vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken starten. De ondersteuning voor iOS en Android is ingebakken. Daarnaast biedt Brother zijn eigen iPrint & Scan-app aan. Gebruik eventueel de usb-aansluiting om deze zwart-witprinter rechtstreeks op een computer aan te sluiten. Een ethernetpoort ontbreekt.

De HL-L2350DW ondersteunt een maximale resolutie van 600 × 2400 dpi en kan automatisch dubbelzijdig afdrukken. Heel prettig is de hoge afdruksnelheid van dertig pagina’s per minuut in de standaardmodus. In de papierlade passen 250 vellen. De bediening spreekt voor zich met het eenvoudige display en enkele fysieke knoppen. Houd er rekening mee dat dit apparaat niet kan scannen en kopiëren.

De Logitech MX Master 4 is de nieuwste telg in de populaire MX-serie. De muis belooft meer controle, precisie en comfort dan ooit, met haptische feedback en een 8K-sensor die zelfs op glas moeiteloos werkt. Maar is hij de stevige prijs van 129,99 euro waard?

De MX Master 3S was al een dikke publieksfavoriet, maar met de MX Master 4 legt Logitech de lat opnieuw een tikkie hoger. Dit is een echte powerhouse voor wie dagelijks veel met tekst, beeld of code bezig is. Of gewoon voor wie een heel lekkere muis wil. Alles draait om controle, snelheid en comfort. Daar betaal je met een krappe 130 euro weliswaar een premiumprijs voor, maar deze muis is dan ook duidelijk bedoeld voor mensen die hun werk serieus nemen. De MX Master 4 is verkrijgbaar in Graphite en Pale Gray, en wordt standaard geleverd met een Logi Bolt-ontvanger. Wij hebben voor de test de Pale Gray-variant voor de Mac mogen bepotelen.

©ER | ID.nl

Muizen met gevoel

Het opvallendste snufje is de toevoeging van haptische feedback. Elke klik, sneltoets of melding voel je subtiel onder je vingers trillen. Niet als gimmick, maar als tastbare feedback: je voelt letterlijk wat je doet. En dat werkt echt prettig, vooral omdat je iets dergelijks ook gewend bent van bijvoorbeeld je smartphone. Via Logi Options+ bepaal je zelf hoe intens die feedback is en kun je verschillende acties aan specifieke apps knopen. Dat geeft de muis een persoonlijk tintje. Zeker bij precisiewerk (foto- en tekstbewerking of het schrijven van code) merk je hoe natuurlijk dat aanvoelt.

De grote toets onder de duim, waarmee je het Haptic Sense-paneel oproept, is wel vrij gevoelig. Tijdens de paar weken dat we de muis hebben getest, drukten we die knop af en toe per ongeluk in, wat even storend kan zijn. Toch is dat gelukkig een kwestie van gewenning, want het idee achter de functie is sterk.

Snelheid zonder haast

De befaamde MagSpeed-scroll is gelukkig gebleven en is zelfs nog iets verfijnd. Eén draai aan het stalen wiel en je schiet door lange documenten of spreadsheets. Nieuw is de Actions Ring, een rond menu dat rond je cursor verschijnt. Daarmee open je favoriete tools of snelkoppelingen zonder je toetsenbord aan te raken. Logitech beweert dat je hierdoor tot 63 procent minder muisbewegingen maakt. Dat is misschien wat optimistisch, maar het systeem werkt verrassend intuïtief en snel. Hieronder een overzichtje van de mogelijkheden.

Werkt zelfs op glas

De Darkfield-sensor met 8000 dpi is extreem nauwkeurig en werkt op vrijwel elk oppervlak, zelfs op glas of gelakt hout. Je kunt de gevoeligheid aanpassen in stappen van 50 dpi, maar de meeste mensen zullen vermoedelijk gewoon de standaard afstelling gebruiken: hij voelt van nature al prima aan. Dankzij een nieuwe radiochip en antenne is de verbinding bovendien rotsvast. Je kunt de muis gebruiken via bluetooth low energy of de meegeleverde Logi Bolt-ontvanger, die een bereik van zo'n 10 meter garandeert.

©ER | ID.nl

Comfortabel stil

Qua vorm blijft Logitech dicht bij zijn succesformule. De muis ligt daarom nog altijd als gegoten in de hand, met een lichte hellingshoek, een vertrouwde duimpositie en een extra horizontaal scrolwiel. De klikgeluiden zijn nu 90 procent stiller dan bij de vorige generatie, meldt Logitech. En met 150 gram voelt de MX Master 4 solide aan zonder zwaar te worden.

Kleine kanttekening: de twee navigatieknoppen voor browsergebruik (vooruit en terug) zijn iets naar achteren verplaatst om ruimte te maken voor de Gesture Button (zie kader hieronder). Dat zorgt er soms voor dat je per ongeluk op de verkeerde knop drukt, vooral als je gewend bent aan een van de MX Master-voorgangers. Misschien een detail, maar wel merkbaar bij dagelijks gebruik.

Via Logi Options+ stel je sneltoetsen, app-profielen en automatiseringen in. De software werkt het best binnen Windows en macOS, maar ook in Linux, ChromeOS, Android en iPadOS doet de muis wat hij moet doen, al zijn daar minder functies beschikbaar.

©Logitech

Batterij die blijft gaan

Logitech zegt dat de ingebouwde 650 mAh-accu het tot 70 dagen op één lading moet kunnen volhouden. Dat hebben we nog niet kunnen testen, maar we kregen de muis met 55 procent van de lading binnen en daar is na een weekje driftig muizen slechts 2 procent van af. Bovendien levert één minuut snelladen drie uur gebruik op, mocht je haast hebben. Opladen gebeurt via usb-c, al levert Logitech geen kabeltje mee. Jammer, maar je hebt er vast nog eentje rondslingeren thuis.

Al met al

De Logitech MX Master 4 is een muis die wat ons betreft zijn eigen categorie verdient. Hij is snel, stil, precies en slimmer dan ooit. De paar kleine schoonheidsfoutjes doen daar weinig aan af. Voor ontwerpers, programmeurs, schrijvers en andere intensieve gebruikers is dit een investering die zich op den duur terugbetaalt in comfort en efficiëntie. Casual gebruikers zullen hem misschien een beetje overkill vinden, maar wie hem eenmaal in de hand heeft, wil niets anders meer.

Zelf een toetsenbord samenstellen is niet voor iedereen weggelegd, maar één ding is duidelijk: een goed toetsenbord maakt een groot verschil. In deze test bekijken we de beste kant-en-klare toetsenborden van dit moment. Of je nu op zoek bent naar het snelste toetsenbord voor gaming of een comfortabel model voor kantoorwerk: we helpen je bij het maken van de juiste keuze.

Onze laatste vergelijkende test van toetsenborden is inmiddels alweer meer dan vijf jaar oud. Toen draaide alles om het concept ‘mechanisch’, praktisch elke fabrikant maakte toen gebruik van de switches van het Duitse Cherry of een goedkopere Chinese afgeleide daarvan, de Kailh-switch.

Inmiddels is het aanbod versplinterd en zien we enkele van de elementen die custom borden populair maken doorsijpelen naar de kant-en-klare producten. Zo zien we veel meer lay-out-opties en een veel breder scala aan switchopties. Stillere varianten, zwaardere varianten voor een stevigere aanslag en lubed-varianten voor een soepelere aanslag. De opvallendste stap de afgelopen jaren is de introductie van een magnetisch, optische switch, waarbij de aanslag niet digitaal is (ingedrukt ja of nee), maar analoog. Zie ook het kader ‘Analoge switches?’ voor meer hierover.

Andere ontwikkelingen

Een positieve ontwikkeling is dat menig toetsenbord inmiddels voorzien is van zogeheten hot-swap switches. Mocht je per ongeluk een switch stukmaken (bijvoorbeeld door het morsen van drinken), dan kun je nu veelal enkele knoppen vervangen in plaats van meteen een nieuwe model te moeten kopen. Daarnaast hebben verbeteringen in accutechniek en draadloze protocollen ervoor gezorgd dat draadloze high-endtoetsenborden tegenwoordig een realistische optie zijn zonder constant het toetsenbord bij te hoeven laden.

Endorfy Celeris 1800

Endorfy is een relatieve nieuwkomer in de markt, maar liet eerder met de Thock-toetsenborden al zien dat het bedrijf veel waar voor je geld kan bieden. Het nieuwste model, de Celeris 1800, doet dat wederom. Het bord kan wat gevoel en bouwkwaliteit betreft aardig concurreren met flink duurdere modellen in deze test. Als je hem probeert te buigen zie je wel wat verschil, maar op tafel bij normaal gebruik merk je daar niets meer van.

Het opvallendst is het relatief compacte ontwerp, terwijl er toch een numeriek toetsenbord op zit. Dat deel is vergeleken met de meeste andere toetsenborden wat naar links geschoven, wat ergonomisch fijn is voor mensen die niet alleen gamen, maar ook vooral veel in Excel werken. Sommige gebruikers, primair programmeurs, moeten er rekening mee houden dat de plaatsing van de Home-, End- en Page-toetsen mogelijk niet voor iedereen ideaal is. Ook liggen de toetsen relatief hoog, ook iets wat niet iedereen zal liggen.

De Celeris 1800 is gloednieuw en heeft een adviesprijs van 99 euro. Dat maakt hem al een van de goedkoopste toetsenborden in deze test. Prijzen zakken normaliter nog wat na de lancering. Grofweg 100 euro voor een fijn toetsenbord dat ook nog eens draadloos (dongel voor gaming, bluetooth voor laptopwerkers) kan functioneren en Mac-ondersteuning heeft, is een uitstekende deal.

©Endorfy

Corsair K65 Plus Wireless

Corsair kennen we vooral van grote mechanische toetsenborden met veel extra's, maar het is de compacte K65 Plus Wireless waar we de laatste tijd het meest gecharmeerd van waren. De constructie is enorm degelijk en het toetsenbord is voorzien van fijne, soepel voelende switches die niet te luid zijn. Dat zorgt vrijwel direct voor een heel fijne ervaring onder de vingers.

Of de compacte vormgeving fijn is, is uiteraard subjectief. Compact is fijner voor gamers en andere gebruikers die het numerieke toetsenbord niet nodig hebben, het bespaart ruimte op je bureau (of in je rugtas) en laat meer ruimte over voor je muis. Excel-gebruikers zullen dit toetsenbord natuurlijk direct diskwalificeren.

Toen het bord uitkwam voor 160 euro was onze voornaamste kritiek dat het eigenlijk iets te duur was vergeleken andere toetsenborden die voor 100 euro grofweg hetzelfde boden. Of juist net niet uitgebreid genoeg vergeleken met borden van 200 euro. Inmiddels is de prijs gezakt tot 137 euro en op dat punt kun je, mits de compacte vormgeving bij je past, eigenlijk niet om deze Corsair heen. Net wat chiquer dan nauwelijks goedkopere modellen, voorzien van draadloze functionaliteit en vooral het feit dat het een relatief laag bord is (voor een model met hoge switches) maakt dit een makkelijke aanrader en onze redactietip.

©Corsair

Razer Joro

Razer staat vooral bekend om hun grote modellen met alle toeters en bellen, maar biedt met de Joro ook wat anders. De Razer Joro is extreem compact en verreweg het lichtste bord in deze test. De doelgroep bestaat hier overduidelijk uit gamers die hun toetsenbord vooral veel meeslepen. Puur op basis van afmetingen en gewicht ligt deze Razer voor dat doeleind natuurlijk voor de hand. Ondanks het lage gewicht ligt de Joro toch stevig op tafel en zit de bouwkwaliteit van de constructie erg goed in elkaar. De aluminium behuizing voelt ook chic aan, de lage positie is toegankelijk voor velen en aangesloten via de kabel is het ook een snel competitief bord voor gamers.

Razer laat ook wel wat steekjes vallen, vooral voor hun gamende doelgroep. De afwezigheid van een dongel voor een snelle draadloze verbinding en het feit dat de switches nog wel wat speling vertonen, maakt enkele goedkopere alternatieven in deze test in onze optiek fijner. Voor de harde werkers onder ons vinden we de MX Keys ook wat beter voor minder geld.

Daarmee is de Joro in onze optiek niet de meest voor de hand liggende optie, zeker niet voor 130 euro. Als je echt op zoek bent naar het compactste en lichtste toetsenbord, dan is de Joro wel een prima optie.

©Razer

ASUS ROG Azoth X

ASUS en dan met name de ROG-producten staan niet bepaald bekend om hun bedaagde ontwerp. De fabrikant doet daar met hun Azoth X nog een flinke schep bovenop. Wat je er ook van vindt, uniek is het kleurrijke design met half doorzichtige keycaps (voor meer RGB-effect) zeker. Kwalitatief valt er heel weinig op dit bord aan te merken. Het is oerdegelijk en heeft een uitstekende aanslag; het is zelfs een van de fijnste borden in deze test. Het bord heeft ook handige eigenschappen. Draadloos krijg je bijvoorbeeld zowel een snelle als een bluetoothoptie. Daarnaast heeft het bord een goede accuduur, een mooie stevige polssteun plus nog wat minder cruciale extra’s, zoals een aanpasbaar oled-scherm in de bovenhoek. Kost wat, maar dan krijg je ook wat.

Ons voornaamste bezwaar gaat over de definitie van het woord ‘wat’. Want voor 200 euro hadden we het bij het bovenstaande gelaten. Een prijs van 250 euro zouden we wel erg pittig noemen, maar de adviesprijs van 329 euro is wel echt extreem. Daarvoor zouden we bijvoorbeeld toch wel analoge switches willen zien of een echt extreem luxe afwerking. Wellicht dat de prijs nog wat zakt, maar ondanks onze hoge inhoudelijke waardering is de exorbitante prijs vooralsnog het argument om het hoogste eremetaal achterwege te laten.

©ASUS

SteelSeries Apex Pro TKL Gen 3

De SteelSeries Apex Pro TKL is ook geen goedkoop bord en is misschien nipt wat minder chic dan de ROG. In tegenstelling tot die concurrentie weet SteelSeries wel een gezonde balans te vinden tussen de kwaliteit van het product, het toevoegen van extra mogelijkheden en het alsnog een beetje temmen van de prijs.

De bouw is uitstekend en de analoge, volledig instelbare switches zijn zowel aangenaam onder de vingers als zeer stabiel met minimale speling. Het strakke ontwerp is ook iets toegankelijker, zeker als je naast gamen ook nog een beetje zakelijk voor de dag wilt komen. Daarnaast is het ook nog een relatief stil toetsenbord, wat fijn is voor de omgeving. Al hangt de stilte natuurlijk altijd af van hoe hard je zelf op de knoppen slaat.

Ook hier is een oled-schermpje van de partij en Steelseries heeft als voordeel dat als je de door ons geteste compacte TKL-versie niet aantrekkelijk vindt, dat er ook een volledige en een nog compactere variant van bestaat.

Nadelen zijn er ook. Zo vinden we het volumewiel net wat te klein in gebruik, is het bord relatief hoog en ontbreekt draadloze functionaliteit. Maar als je je bord toch niet meeneemt is de meerwaarde daarvan te klein om daar meer geld aan uit te geven. Als draadloos niet nodig is, dan is dit in onze optiek het beste bord van dit moment.

©SteelSeries

©SteelSeries

ASUS ROG Falchion Ace HFX

Net als SteelSeries maakt ook ASUS op de ROG Falchion Ace HFX gebruik van magnetische analoge switches. Het bord heeft een nog wat compactere 65%-lay-out, waarbij je dus goed moet opletten of het ontbreken van de functietoetsen een bezwaar voor je is. Functioneel is hij grotendeels gelijkwaardig aan het toetsenbord van SteelSeries en de toevoeging van 8000 Hz polling geeft in theorie nog een klein voordeel in reactiesnelheid boven de SteelSeries.

Voor de originele prijs van 200 euro laat ASUS wel punten liggen. De bouw en de afwerking van de 100 euro kostende Endorfy is zelfs wat beter. Je merkt dat de Falchion iets meer doorveert dan andere borden wanneer je stevig tikt en dat is onacceptabel in het hogere segment. Het bord kost bij de meeste aanbieders 209 euro, maar was tijdens de testperiode ook verkrijgbaar voor 119 euro. Ook voor dat lagere bedrag weet de Corsair K65 Plus Wireless iets meer indruk te maken met zijn bouwkwaliteit en aanslag. Maar als je toch graag een analoge switch wilt waarbij je de aanslagdiepte kunt instellen, dan is dit als de lagere prijs structureel blijft één van de goedkopere opties die als bonus ook nog eens visueel leuk voor de dag komt.

©ASUS

Logitech G Pro X TKL

Logitech is met afstand marktleider op gebied van toetsenborden en heeft dan ook een enorm aanbod aan borden. Het bedrijf heeft praktisch elke populair formaat in huis en er zijn ook nog eens een flink aantal kleurstellingen. Waar Logitech wat minder goed in is, is de naamgeving van de producten. Zo is er ook een G Pro X muis en headset, en zelfs de G Pro X TKL-toetsenborden bestaan in flink wat verschillende uitvoeringen. De reguliere variant wordt ook wel de Lightspeed genoemd, wat staat voor de toevoeging van een snelle draadloze werking. De Rapid-variant is juist voorzien van magnetische switches, maar is die weer volledig bedraad.

Logitech doet op zich weinig fout met deze producten. De bouw, de switches en de mogelijkheden met onder andere mediaknoppen zijn prima. Combineer dat met het feit dat ze veel zullen verkopen omdat ze het bekendste merk zijn, en de meeste kopers zullen tevreden zijn. De realiteit is wel dat er andere modellen zijn die (minimaal) hetzelfde bieden voor minder geld, of een overtreffende prestatie weten te bieden voor iets meer. Voor 160 euro zouden we toch iets meer dan ‘prima’ willen zien, wat extra’s zoals een polssteun of een betere accuduur.

©Logitech

be quiet! Dark Mount

De Dark Mount is het eerste toetsenbord van be quiet!, dat we vooral van de stille behuizingen kennen. Die focus wordt meteen duidelijk zodra je gaat tikken; het is namelijk het stilste toetsenbord in deze test. De focus op stilte gaat helaas wel wat ten koste van switchstabiliteit en tikgevoel.

Qua mogelijkheden zet het bord zich door een modulaire opbouw erg af van de rest. Naast een rechttoe rechtaan compact TKL-bord krijg je ook een afneembaar numeriek veld met macrotoetsen voorzien van een schermpje dat je ook nog eens zowel links als rechts kunt plaatsen. Ook krijg je een opzetmodule met schermpje en mediatoetsen en polssteunen. Zo transformeert de Dark Mount binnen een paar seconden naar een overcompleet XL-monsterbord.

Was de Dark Mount scherp geprijsd geweest, dan hadden we enkele kanttekeningen door de vingers kunnen zien. Maar als je de hoofdprijs vraagt, dan verwachten we dat alles top is. Dat is niet helemaal het geval. De polssteun is kwalitatief treurig, de switches voelen minder chic dan borden die de helft kosten en de software voor de macrotoetsen laat te wensen over. Voor hetzelfde geld kun je ook een prima toetsenbord en een los macrotoetsenbord als de Elgato Stream Deck kopen. Een aanbieding en een software-update kan wel genoeg zijn om van dit goede idee een serieuze concurrent te maken.

©be quiet

Logitech MX Keys S

De Logitech MX Keys S is een beetje het buitenbeentje in deze vergelijking. In tegenstelling tot de ander toetsenborden is het namelijk géén bord waar fanatieke gamers blij van zullen worden. De keerzijde is dat het voor iedereen die een high-endbord zoekt voor alle andere doeleinden een model is waar je praktisch niet omheen kunt. Ook bestaat er naast de door ons geteste full size-versie een minivariant waarop het numerieke veld ontbreekt.

Dit bord is uitstekend gebouwd, voorzien van fijne switches en het heeft een low profile-ontwerp dat ook erg toegankelijk is voor iedereen die nog niet eerder een high-endbord gebruikt heeft. Als je nu een goedkoper toetsenbord hebt, dan voelt dit als een verademing en een ervaring waar je niet meer zonder wilt. Je kunt hem met meerdere apparaten verbinden, de accuduur is uitstekend en de software van Logitech is volwassen en biedt tal van extra mogelijkheden die voor kantoorwerkers relevant zijn.

Zolang gamen geen eis is, is dit een fijn bord zonder dat je echt de hoofdprijs betaalt. Houd alleen even de verschillende formaten in de gaten, en het feit dat er verpakkingen met en zonder polssteun worden verkocht.

©Logitech

Conclusie

Echt slechte borden hebben we reeds uit onze selectie gefilterd, dus geen van de geteste toetsenborden is een miskoop. Het belangrijkst is om duidelijk in kaart te brengen welk formaat en indeling je nodig hebt en aan welke extra eigenschappen je waarde hecht. Het merk is normaliter bijzaak, maar er valt iets voor te zeggen om al je randapparatuur in één softwarepakket te beheren.

Toch zien we wel enkele uitblinkers. Zoek je louter een toetsenbord zonder fratsen voor kantoorwerk, dan is de Logitech MX Keys S onze eerste keus, met als bonus dat de lage toetsen voor praktisch iedereen fijn tikken. We geven Logitech daarom een redactietip. Wil je wel gamen, dan biedt Endorfy een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding voor minder dan 100 euro, al vinden we de Corsair K65 Plus Wireless zijn paar tientjes meer wel waard voor de iets betere bouw en de lagere constructie. Beide borden zetten veel druk op de concurrenten, waarbij je veel meer betaalt voor een bescheiden impact op de daadwerkelijke ervaring. Uiteindelijk krijgt ook Corsair een redactietip. In het hogere segment zien we wel degelijk waarde worden toegevoegd. Zo biedt de ASUS ROG Azoth X een van de beste ervaringen, maar vinden we de prijs van meer dan 300 euro niet helemaal in verhouding staan. De Steelseries Apex Pro TKL vinden we ook een uitblinker die wel een iets redelijkere balans weet te vinden in dat segment: degelijke bouw en aanslag, zeer compleet qua mogelijkheden en de instelbare analoge switches bieden ook echt iets nieuws en unieks. Als zo'n 200 euro voor een toetsenbord geen bezwaar is, zou dat onze eerste keuze zijn.