De afgelopen jaren verschenen er steeds meer printers met navulbare inktreservoirs op de markt. Die bieden een hogere printcapaciteit tegen lagere verbruikskosten. Epson loopt met zijn succesvolle EcoTank-serie voorop in professionele printers, terwijl concurrenten als Canon en HP ook geregeld cartridgevrije all-in-one-printers uitbrengen. Tot slot kunnen veelgebruikers natuurlijk ook een laserprinter overwegen.

Mensen die veel printjes maken, stonden zo’n zeven à acht jaar geleden voor een dilemma. Een laserprinter is relatief duur en vanwege een beperkte resolutie ongeschikt voor foto’s. Een inkjetprinter op basis van cartridges is in de regel goedkoper en kan doorgaans ook nog eens prima fotoafdrukken maken. Daarentegen valt de printcapaciteit van de inktpatronen vaak tegen, zelfs bij aanschaf van prijzige XXL-cartridges met meer inhoud. Epson dook in dit gat door op grote schaal inkjetmachines met navulbare inktreservoirs te ontwikkelen. HP en Canon volgden met respectievelijk hun Smart Tank- en MegaTank-modellen vervolgens dit voorbeeld.

Printerfabrikanten ontwikkelen voor hun cartridgevrije printers speciale inktflesjes. Hiermee kunnen gebruikers de reservoirs eigenhandig navullen. Deze reservoirs hebben, vergeleken met inktpatronen, meer inhoud en zijn volgens printerfabrikanten goed voor duizenden kleurenpagina’s. Het huidige inktniveau kun je aan de voorzijde van de machine aflezen, waardoor je op tijd verse inkt kunt aanschaffen.

Veelzijdig en hoge opbrengst

HP Smart Tank 7305 (€ 348,99)

©PXimport

De Smart Tank 7305 is weliswaar prijzig, maar HP levert wel flink wat inkt mee. Tenminste, als we de opgegeven capaciteit van achtduizend kleurenpagina’s mogen geloven. De productdoos bevat in elk geval vijf flesjes, namelijk magenta, cyaan, geel en tweemaal zwart. Aan de voorkant zijn er vier inktreservoirs zichtbaar die je eenvoudig kunt navullen.

Deze all-in-one-printer ondersteunt veel functies. Zo heeft de automatische documentinvoer een capaciteit van 35 vellen, zodat je een stapeltje paperassen snel kunt kopiëren of scannen. Verder behoren ook automatisch dubbelzijdig afdrukken en het uitprinten van foto’s op 15×10-papier tot de mogelijkheden. De printsnelheid van negen kleurenpagina’s per minuut is niet bijster hoog, dus voor het snel afdrukken van lange documenten is de Smart Tank 7305 minder geschikt. De maximale printresolutie bedraagt in kleur 4800 × 1200 dpi.

Voor de bediening bevat de bovenzijde eenvoudige drukknoppen. Daarnaast is er ook een smal zwart-witdisplay aanwezig. Je kunt het afdrukapparaat via wifi aan het thuisnetwerk koppelen en zodoende vanaf elke computer, smartphone of tablet printjes maken. Voor mobiele afdruktaken kun je eventueel een beroep doen op de HP Smart-app, al is er ook ondersteuning voor Apple AirPrint en Android ingebakken. Verder bevat de achterzijde een ethernet- en usb-poort, zodat je deze printer ook bekabeld kunt aansluiten.

A3-printer met twee papierlades

Epson EcoTank ET-16680 (€ 1800,-)

©PXimport

Deze grote A3-printer is gemaakt om veel mee te printen. De twee papierlades zijn in totaal goed voor een capaciteit van vijfhonderd vellen, zodat je niet steeds papier hoeft bij te vullen. Daarnaast passen er in de automatische documentinvoer nog eens vijftig vellen. Een pluspunt is dat de EcoTank ET-16680 de eerste pagina binnen zes seconden afdrukt. De printsnelheid bedraagt 25 kleurenpagina’s per minuut.

Naast printen, scannen en kopiëren kun je met deze machine ook faxen. Voor de bediening doe je een beroep op het aanraakpaneel en de drukknoppen aan de voorzijde. Aan de linkerkant staat het actuele inktniveau weergegeven. De meegeleverde inktflesjes bieden volgens de fabrikant een capaciteit van zo’n zesduizend kleurenpagina’s.

Zoals je van een printer in deze prijsklasse mag verwachten, is er aan mogelijkheden geen gebrek. Zo kun je vanaf de (mobiele) apparaten printtaken starten en automatisch dubbelzijdig afdrukken. De aanwezige duplexmodule kan zowel met A3- als A4-vellen overweg. De afdrukresolutie in kleur is maximaal 4800 × 1200 dpi. Als alternatief voor wifi kun je deze printer ook op een bekabeld netwerk aansluiten. Verder is het mogelijk om een usb-opslagdrager te koppelen en rechtstreeks documenten of afbeeldingen uit te printen. Naast de hier besproken kleurenprinter is er onder de productnaam EcoTank ET-M16680 een zwart-witprinter met vergelijkbare specificaties verkrijgbaar. Die kost circa 1200 euro.

Betaalbaar en hoge afdrukresolutie

Epson EcoTank ET-2810 (€ 249,99)

©PXimport

Epson hanteert op zijn eigen website weliswaar een adviesprijs van 249,99 euro, maar bij enkele verkoopadressen ligt de vraagprijs van dit product ruim onder de tweehonderd euro. Daarmee geldt de EcoTank ET-2810 als relatief goedkope printer waarmee je veel kunt afdrukken. De meegeleverde inktflesjes biedt volgens de fabrikant een capaciteit van 7500 printjes in kleur.

Voor een all-in-one-printer vallen de afmetingen van 37,5 × 34,7 × 17,9 centimeter erg mee. Je kunt hem dus bijvoorbeeld in een kast of op een hoek van een bureau kwijt. Houd er wel rekening mee dat deze printer geen automatische documentinvoer ondersteunt. Gelukkig kan dit apparaat wel automatisch dubbelzijdig afdrukken. Verder is de hoge printresolutie van 5760 × 1440 dpi fijn voor wie graag foto’s uitprint.

De EcoTank ET-2810 is wat minder geschikt voor de verwerking van lange documenten. Zo biedt de papierlade een beperkte capaciteit van honderd vellen. Bovendien is de afdruksnelheid van vijf kleurenpagina’s per minuut niet bijster hoog.

De behuizing bevat enkele knoppen om de printer aan te sturen, zoals het inschakelen van wifi of het starten van een kopieertaak. Via vier transparante vensters aan de rechterkant kun je het huidige inktniveau controleren. Nadelen zijn het ontbreken van een bedieningsdisplay en een fysieke netwerkaansluiting. Wel kun je als alternatief voor wifi de EcoTank ET-2810 via usb rechtstreeks met een computer verbinden.

Hoge printcapaciteit

Canon Maxify GX7050 (€ 659,99)

©PXimport

Met de Maxify GX7050 richt Canon zich op zakelijke gebruikers. Het Japanse merk claimt dat een enkele flessenset goed is voor een opbrengst van maar liefst 14.000 kleurenpagina’s. In de zuinige modus zou er zelfs een capaciteit haalbaar zijn van 21.000 pagina’s in kleur. Het zwarte inktreservoir is overigens extra ruim, zodat je naar hartenlust documenten kunt afdrukken. Voor de bediening van deze printer kun je het aanraakscherm en de omringende fysieke knoppen gebruiken.

Deze MegaTank-printer heeft veel plek voor papier. De papiercassettes kunnen allebei namelijk 250 A4’tjes herbergen. Daarnaast passen er in de achterste papierlade nog eens honderd vellen. Dit uitgebreide apparaat bevat verder automatische documentinvoer voor maximaal vijftig vellen. Hiermee kun je vlot een stapeltje documenten kopiëren of scannen. De printsnelheid bedraagt 15,5 kleurenpagina’s per minuut. Houd rekening met een relatief lage printresolutie van 600 × 1200 dpi. Deze printer leent zich om die reden minder goed voor foto’s.

Op het gebied van connectiviteit zijn er verschillende mogelijkheden. Allereerst is er een wifi-adapter met ondersteuning voor de 2,4GHz- en 5GHz-frequentieband ingebouwd. Vertrouw je liever op een bekabelde verbinding, dan kun je een netwerkkabel in de ethernetpoort steken. Tot slot kun je via usb ook rechtstreeks een computer aansluiten. Voor mobiele afdrukapparaten biedt Canon een eigen app aan, maar de Maxify GX7050 is ook geschikt voor rechtstreekse printopdrachten vanuit iOS en Android. Ten slotte is er ook een fax geïntegreerd.

Betaalbare usb-printer

Canon Pixma G1520 (€ 199,99)

©PXimport

Wie goed zoekt, koopt de Canon Pixma G1520 voor minder dan tweehonderd euro. Na de aanschaf kunnen gebruikers meteen volop afdrukken. De productdoos bevat namelijk twee flesjes zwarte inkt met een opgegeven opbrengst van in totaal 12.000 pagina’s. Zoals bij veel printers van Canon is het zwarte inktreservoir ruimer ten opzichte van de reservoirs voor de drie kleuren. De overige bijgesloten flesjes met de kleuren cyaan, magenta en geel vertegenwoordigen volgens de fabrikant zo’n 7700 pagina’s.

De afmetingen van de behuizing zijn met 44,5 × 33 × 13,5 centimeter bescheiden. Een invoerlade voor automatische documentinvoer ontbreekt, waardoor deze printer laag uitvalt. De Pixma G1520 ondersteunt een behoorlijke afdrukresolutie van maximaal 4800 × 1200 dpi. Je kunt dus foto’s in een acceptabele kwaliteit uitprinten. De printsnelheid bedraagt in kleur vijf pagina’s per minuut. Zwart-witdocumenten verwerkt deze machine bijna tweemaal zo snel.

De relatief lage aanschafprijs heeft consequenties voor de aanwezige functies. Zo ontbreekt er opvallend genoeg een netwerkfunctie. Je kunt dit apparaat dus uitsluitend via een usb-kabel met een computer verbinden. Verder ondersteunt de Pixma G1520 geen automatisch dubbelzijdig afdrukken. Houd er ten slotte rekening mee dat er in de papierlade slechts honderd vellen passen.

Compacte kleurenlaser

Xerox C310 (€ 300,-)

©PXimport

De onlangs verschenen Xerox C310 is al bij behoorlijk wat (web)winkels verkrijgbaar. De vraagprijzen lopen erg uiteen, maar goede speurders vinden deze kleurenlaser voor minder dan driehonderd euro. Vergeleken met vergelijkbare printers valt de omvang relatief mee. De behuizing meet namelijk 41,12 × 42,1 × 30,8 centimeter. Xerox zet met dit product in op kleine bedrijven en mensen met een thuiskantoor. Volgens het Amerikaanse concern maakt deze laserprinter weinig herrie, waardoor het apparaat zich goed leent voor gebruik in een kleine ruimte.

De C310 is ontwikkeld om veelvuldig mee te printen. Dat kan eventueel ook automatisch dubbelzijdig. Met een snelheid van zo’n 33 kleurenafdrukken per minuut, print je binnen mum van tijd een uitgebreid rapport of verslag. Van opwarmtijd is nauwelijks sprake, want voor de eerste pagina heeft deze machine ongeveer zeven tellen nodig. De papierlade biedt plek aan 250 vellen, maar je kunt eventueel nog een extra papierlade voor 550 vellen aanschaffen. De C310 is een pure printer, want een scan- en kopieerfunctie ontbreken. Onder de productnaam C315 verschijnt er binnenkort wel een soortgelijke printer met all-in-one-functies op de markt.

De C310 bevat wifi, ethernet en een usb-aansluiting. Bezitters van een iPhone, iPad of Android-toestel kunnen vanaf hun toestel dus direct printtaken starten. Verder heeft de voorzijde een usb-poort, zodat je desgewenst rechtstreeks documenten vanaf een usb-opslagdrager kunt uitprinten. De maximale printresolutie bedraagt 1200 × 1200 dpi. Voor de bediening gebruik je het 2,4inch-kleurendisplay samen met de drukknoppen.

Goedkope zwart-witprinter

Brother HL-L2350DW (€ 140,-)

©PXimport

Zoek je een goedkope laserprinter voor zwart-witdocumenten, dan heeft Brother meerdere interessante producten in zijn gamma. De HL-L2350DW is hiervan een goed voorbeeld. Deze bescheiden printer is alweer enige tijd op de markt, maar een aantal (web)winkels verkoopt het product nog steeds. De afmetingen bedragen 35,6 × 36 × 18,3 centimeter, zodat je de machine zo nodig in een kleine ruimte kwijt kunt.

Volgens de fabrikant blijft het geluidsniveau in de stille modus onder de 44 decibel, al resulteert dat wel in een lagere afdruksnelheid. Brother levert een toner mee, maar die is niet volledig gevuld. De bijgesloten toner is namelijk goed voor ongeveer zevenhonderd afdrukken. Een nieuw exemplaar biedt een capaciteit van zo’n 1200 (TN-2410) of 3000 (TN-2420) afdrukken.

Gebruikers hebben keuze uit twee mogelijkheden om dit apparaat aan te sluiten. Je kunt de HL-L2350DW aanmelden op het wifi en zodoende vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken starten. De ondersteuning voor iOS en Android is ingebakken. Daarnaast biedt Brother zijn eigen iPrint & Scan-app aan. Gebruik eventueel de usb-aansluiting om deze zwart-witprinter rechtstreeks op een computer aan te sluiten. Een ethernetpoort ontbreekt.

De HL-L2350DW ondersteunt een maximale resolutie van 600 × 2400 dpi en kan automatisch dubbelzijdig afdrukken. Heel prettig is de hoge afdruksnelheid van dertig pagina’s per minuut in de standaardmodus. In de papierlade passen 250 vellen. De bediening spreekt voor zich met het eenvoudige display en enkele fysieke knoppen. Houd er rekening mee dat dit apparaat niet kan scannen en kopiëren.

De Philips Hue Bridge Pro volgt de tien jaar oude Bridge op en doet dat met verve. Het apparaat biedt nieuwe functies en is toekomstbestendig, wat hem boeiend maakt voor bestaande én nieuwe Philips Hue-gebruikers. In deze review leggen we je uit waarom.

Als je thuis slimme verlichting van Philips Hue hebt, is de kans groot dat je gebruikmaakt van de witte Hue Bridge. Dit kleine kastje verbindt met je lampen en bijbehorende accessoires en stelt je in staat om de verlichting ook te bedienen als het internet even is uitgevallen. Na een decennium is er nu een Bridge Pro, goed te herkennen aan zijn zwarte ontwerp. De Bridge Pro kost 90 euro, waar de reguliere Bridge (versie 2.1) circa 50 euro kost. Ja, dat is een relatief forse meerprijs, maar als je het systeem tien jaar wilt gebruiken juist weer een kleine extra investering.

©Rens Blom

Veel meer lampen

De Bridge Pro biedt belangrijke voordelen ten opzichte van de normale Bridge, zowel voor bestaande als nieuwe gebruikers. Zo kun je hem nog steeds via ethernet gebruiken, maar is dat niet verplicht. Er is namelijk ook - nieuw - wifi-ondersteuning. De voeding is bovendien geen specifieke stroomkabel meer, maar een usb-c-kabel. Die kun je eenvoudiger vervangen.

©Rens Blom

De belangrijkste vernieuwing? Een compleet nieuwe processor, meer werkgeheugen en meer opslagcapaciteit, waardoor de Hue Bridge Pro veel krachtiger is dan zijn voorganger. Dat is geen mooie marketingpraat, maar goed zichtbaar aan het totaal aantal gadgets dat de bridge kan aansturen. Bij de reguliere Bridge zijn dat 50 lampen en 12 accessoires (zoals draadloze afstandsbedieningen), waar de Bridge Pro 150 lampen en 50 accessoires ondersteunt. Heb je een huis (en misschien ook tuin) vol Hue-producten, dan loop je bij de normale Bridge waarschijnlijk (snel) tegen de limieten aan. Bij de Bridge Pro moet je daar echt je best voor doen.

Je kunt met de Bridge Pro ook veel meer scènes (500) opslaan in de Hue-app dan met de normale Bridge (200), wat voor sommigen handig zal zijn. De Bridge Pro biedt ook nieuwe optionele foefjes, zoals je lampen inzetten als bewegingssensoren om je te attenderen bij beweging in bepaalde kamers. Ook is de Bridge Pro standaard geschikt voor Matter, het nieuwe smarthomeprotocol waar veel merken ondersteuning voor bieden.

©Rens Blom

Overzetten is zo gebeurd

Van oude technologie naar nieuwe technologie overstappen kan soms frustrerend zijn, maar dat geldt zeker niet wanneer je de Bridge verruilt voor de Bridge Pro. De stappen in de Philips Hue-app zijn duidelijk en wij waren binnen tien minuten klaar, waarna de app op de achtergrond veertig minuten nodig had voor de echte migratie.

Al onze instellingen zijn behouden, de accessoires en lampen zijn overgezet en de reguliere Bridge mag na tien jaar met pensioen. Begin je pas met Philips Hue, dan stel je de Bridge Pro vanzelfsprekend in als je eerste bridge. Ook dat is een fluitje van een cent.

©Rens Blom

Conclusie: Philips Hue Bridge Pro kopen?

De Philips Hue Bridge Pro is naar onze mening dé bridge om te kopen als je start met Philips Hue. Heb je nu de normale Bridge, dan biedt de Pro-versie zo veel verbeteringen dat wij het (op termijn) upgraden de eenmalige investering waard vinden.

Een computer laat het vaak afweten op het slechtste moment. Of het nu gaat om een zwart scherm, geen internetverbinding of verdwenen bestanden: wie goed voorbereid is, bespaart tijd en ergernis. In dit artikel lees je welke hardware- en softwaretools je het best vooraf klaarzet, voor jezelf of om anderen te helpen – desnoods vanaf afstand.

Tip 1 - Gerichte aanpak

Een computer en zeker een (thuis)netwerk vormen een complex geheel van componenten, waardoor het lastig kan zijn om snel de juiste oorzaak van een probleem te achterhalen en het op te lossen. Het kan aan hardware liggen (zoals een defecte adapter of slechte kabel), maar ook aan software (zoals een configuratiefout, malware of een incompatibel stuurprogramma). Het is dus verstandig om op zowat alles voorbereid te zijn. Dit vraagt niet alleen kennis en ervaring, maar ook een doordachte aanpak.

Begin met een gerichte observatie van fout­meldingen of gedrag, en voer dan systematisch tests uit. Start bij de eenvoudigste oorzaken, zoals herstarten of bekabeling. Sluit stapsgewijs andere mogelijke oorzaken uit. Noteer wat je test en welk resultaat je krijgt. Bij netwerkproblemen werk je het best van buiten naar binnen: controleer eerst randapparatuur en verbindingen, daarna besturingssysteeminstellingen, en tot slot software of hardware.

Daarvoor heb je natuurlijk ook het juiste ­materiaal nodig, en dat is nu net onze focus. We bekijken eerst welke hardwaretools nuttig zijn, zowel vrij eenvoudige gereedschappen als meer geavanceerde tools. Je kiest uiteraard zelf hoe ver je hierin wilt gaan. Daarna bespreken we handige softwaretools voor diagnose, herstel en reparatie, gebundeld op een multibootstick. Tot slot bekijken we nog enkele opties voor hulp op afstand.

©Angela - stock.adobe.com

Tip 2 - Basisgereedschap

We starten met het basisgereedschap. Kleine dingen die je weleens over het hoofd kunt zien, maar die soms goed van pas komen! We denken bijvoorbeeld aan plakband of ducttape (bijvoorbeeld voor het (tijdelijke) herstel van een gescheurde kabel) en labeltape of markeerstickers om bepaalde (te verplaatsen) onderdelen duidelijk te identificeren. Enkele fijne permanente kleurmarkers kunnen hiervoor ook nuttig zijn. Zorg ook dat je een pincet of fijn tangetje bij de hand hebt, evenals een usb-lampje of een mini-zaklamp (eventueel gebruik je de led van je smartphone). Schroevendraaiers mogen uiteraard evenmin ontbreken: zowel kruiskopschroevendraaiers (Phillips PH0, PH1, PH2), als sleufschroevendraaiers, als torx-modellen (vooral T5 tot T10). Eventueel stop je er ook een paar drie- en zeskantige schroevendraaiers bij, evenals pentalobe-modellen (zoals voor Apple-laptops). Het is wel zo makkelijk als je schroevendraaiers magnetisch zijn om kleine schroefjes (in de systeemkast) niet te verliezen. Let wel op dat je hiermee geen elektronische onderdelen aanraakt. Een handige allround-oplossing is een precisie-schroevendraaierset met magnetische houder en verwisselbare bits.

Voor het schoonhouden van je apparatuur heb je ook altijd een spuitbus met perslucht in de buurt, evenals een luchtblazer (rubberen balgpompje), enkele watten- of schuimstaafjes en een paar micro­vezeldoekjes. Voor het reinigen van contactpunten, sockets, toetsenborden en behuizingen is een goed afsluitbare fles isopropyl-alcohol handig (liefst minimaal 99,9 procent). Zorg ook voor een anti­statische polsband of mat om elektrostatische schade te voorkomen. Denk verder ook aan een usb-stick, usb-hub (met eigen voeding) en een paar netwerk-patchkabels (bij voorkeur CAT 6). Bij elkaar kost dit hele setje basisgereedschap zo’n 160 euro.

©Nikolay - stock.adobe.com

Tip 3 - Extra gereedschap

Kant-en-klare netwerkkabels hebben onze voorkeur, maar soms is een zelfgemaakte kabel op maat handiger. Daarvoor heb je een krimptang nodig en wat handigheid om de connector goed te plaatsen. Op YouTube vind je genoeg instructievideo’s; na enige oefening lukt dat vlot. Zorg ook voor een RJ45-netwerktester. Er bestaan complete netwerksets met krimptang, stripper en tester.

Stop een paar lithium-knoopcellen (CR2032) in je kit, want het CMOS-geheugen van veel computers krijgt stroom van zo’n batterij en die dien je na enkele jaren te vervangen. Een batterijtester die ook geschikt is voor knoopcellen, is ook altijd handig (circa 10 euro). Voor het uitlezen van SD-kaarten gebruik je het liefst een externe SD-kaartlezer. Om problemen met draadloze muizen of toetsenborden te vermijden, zijn een usb-muis en -toetsenbord ­nuttig (samen vanaf zo’n 20 euro).

Ook enkele typische adapters zijn onmisbaar. Denk aan een usb-naar-wifi-adapter, usb-naar-ethernet-adapter (voor als de interne netwerkpoort niet werkt), usb-naar-SATA-adapter (om een interne schijf via usb op je eigen pc aan te sluiten), en een usb-c-multi-adapter. De geschatte totaalprijs van de spullen uit deze tip is zo’n 190 euro.

©kvladimirv - stock.adobe.com

Tip 4 - Voor de echte techneut

Ben je intussen de vaste computerreparateur geworden voor buren, kennissen en familie, dan is het misschien tijd om je reparatiekit verder te professionaliseren. Een psu-tester en een multimeter horen daar zeker bij. Met een psu-tester controleer je eenvoudig een pc-voeding (Power Supply Unit): sluit de ATX-stekker (van de desktop) en eventueel andere connectors (als cpu of PCIe) aan, waarna je per lijn de spanning uitleest (zoals 3,3V, 5V, 12V en andere). Een multimeter is veelzijdiger: je meet er spanning, stroom en weerstand mee (categorie 2 is geschikt tot 230V). Zo’n apparaat vergt wel enige ervaring, maar YouTube-video’s helpen je vast op weg.

Een (snelle) externe usb-ssd van bijvoorbeeld 2 TB komt ook van pas, bijvoorbeeld voor systeemback-ups. Bij schermproblemen is een klein reservescherm met voldoende resolutie (én HDMI en usb-c-aansluitingen) handig. Zorg eveneens voor een tubetje thermische pasta, voor als je cpu-koelers moet (ver)plaatsen of bij oververhittingsproblemen.

Eventueel kun je een diagnostische POST-kaart (Power-On Self Test) toevoegen, die je via PCIe (x1) op een (desktop)computer aansluit. Bij het opstarten voert het UEFI/BIOS een POST-routine uit, waarbij het systeem per stap een hex-code via de systeembus doorstuurt. Zo’n kaart vangt deze codes op en toont ze op een leddisplay. De betekenis lees je af in een POST-tabel (online of in de onderhoudshandleiding), zodat je gericht kunt testen. Eenvoudige modellen vind je al vanaf zo’n 10 euro. De geschatte totaalprijs van deze spullen is zo’n 280 euro.

©Mr.Norasit Kaewsai

Tip 5 - Programma's verzamelen

Je EHBO-kit is inmiddels goed gevuld met tools voor hardwareproblemen. Maar wat als de oorzaak bij software ligt? Zulke fouten los je doorgaans software­matig op, dus verzamel je het best vooraf alvast de meest geschikte programma’s voor diagnose en herstel. Deze tools kunnen sterk variëren, want ook de oorzaken van problemen verschillen. Denk aan corrupte drivers of systeembestanden, foutgelopen updates, conflicterende software, malware, ­verkeerde configuraties en beschadigde opstartitems. Je hebt dus tools nodig die malware kunnen opsporen en verwijderen, bootstructuren (tot op sectorniveau) kunnen controleren en herstellen, schijven kunnen herpartitioneren, data kunnen redden van nukkige systemen, wachtwoorden kunnen achterhalen of wissen en meer.

Daarnaast moet je de juiste manier vinden om de software te starten. Soms lukt dat via een koppeling van de interne schijf van het defecte systeem aan je eigen computer. In de praktijk werkt het meestal handiger als je de EHBO-software rechtstreeks op het probleemtoestel kunt draaien. Als een ­normale start niet lukt, zelfs niet in de veilige modus (Windows), biedt een bootstick uitkomst. Dit is een opstartbare usb-stick met een eigen besturingssysteem, zoals Windows of Linux. Idealiter kies je voor een multibootstick, met meerdere systemen of tools, zodat je vlot de meest geschikte diagnose- of herstelomgeving kunt selecteren. We behandelen in dit artikel twee uitstekende, gratis oplossingen.

Tip 6 - YUMI-stick maken

YUMI (Your Universal Multiboot Installer) is een tool waarmee je zo’n multibootstick kunt maken. Deze tool is handig omdat je uit tal van besturingssystemen kunt kiezen, zonder die zelf te hoeven zoeken. Surf naar www.kwikr.nl/yumi, scrol tot bij YUMI exFAT Download en klik op Download YUMI. Dubbelklik op het gedownloade exe-bestand om de portable tool te starten. Klik op I Agree en plaats een (lege) usb-stick in je pc, bij voorkeur 3.x en met voldoende ruimte voor alle gewenste distributies. Klik indien nodig op Redetect Disks als het station niet zichtbaar is bij Step 1: You Chose. Selecteer de juiste stick en klik op Prepare this Device, zodat de stick correct geformatteerd wordt. Bevestig met Ja als je zeker weet dat de stick geen belangrijke gegevens bevat. Na afloop verschijnt een exFAT-partitie in Verkenner met de naam YUMI. Voor wie technisch geïnteresseerd is: via Schijfbeheer zie je ook een kleine FAT-partitie (VTOYEFI). Dit is de EFI-systeempartitie, maar daar hoef je je verder niet om te bekommeren.

Bij Step 2: Select a Distribution […] kies je vervolgens de gewenste distributie. Er zijn er meer dan 100, vooral Linux-distributies, maar ook systemen als back-uptools, partitiebeheerders, wachtwoordkrakers, geheugentesters, penetratietesters en allround-troubleshooters zoals Ultimate Boot cd, SystemRescue (Linux) en Hiren’s BootCD PE (Windows). Op enkele hiervan komen we straks nog even terug.

Tip 7 - YUMI-distributies

Selecteer de eerste gewenste distributie. De verwijzing naar het bijbehorende schijfkopiebestand kleurt oranje als YUMI dit in de YUMI-map detecteert, althans wanneer je het daar zelf al had geplaatst. Kleurt dit rood, dan kun je via Browse naar de juiste downloadmap navigeren. Staat het bestand nog niet op je schijf, klik dan op Download link om het te downloaden. Of klik op Visit the […] site om het zelf binnen te halen van de site van de producent. Bij sommige distributies, zoals Ubuntu, verschijnt een extra optie (Step 4) waarmee je optioneel opslagruimte reserveert voor persistente wijzigingen. Zodra de juiste distributie is geladen bij Step 3, klik je op Create en bevestig je met Ja. De voortgang volg je in het logvenster. Na afloop klik je op Next en op Ja om extra distributies toe te voegen aan het YUMI-bootmenu, op dezelfde manier als daarnet. Dat kan ook later nog, zolang je YUMI opnieuw start zonder de stick opnieuw te formatteren.

Wil je een toegevoegde distributie verwijderen, plaats dan een vinkje bij View or Remove Installed Distros, selecteer het ongewenste systeem en klik op Remove.

Tip 8 - Ventoy

Lukt het om een of andere reden niet met YUMI of wil je liever een andere tool gebruiken, dan is Ventoy een prima alternatief. Download de recentste versie van het portable programma via www.kwikr.nl/ventoy. Pak het zip-bestand uit en start de tool. In het Language-menu kies je eventueel voor Dutch (Nederlands).

Plug een geschikte (lege) usb-stick in en dubbelklik op het bestand Ventoy2Disk.exe. Klik op de ronde pijlknop zodat Ventoy de stick correct herkent. Open nu eerst even het menu Opties. Bij Partitietabel staat standaard MBR geselecteerd. In de meeste gevallen is dat de beste optie, tenzij je zeker weet dat je de stick enkel op moderne UEFI-systemen gebruikt; in dat geval kun je GPT selecteren. Laat ook de optie voor Secure Boot aangevinkt, behalve als je weet dat je de stick enkel op oudere systemen zonder secure boot gebruikt of bereid bent secure boot tijdelijk uit te schakelen (zonder de UEFI-bootmodus te wijzigen). In dit menu vind je ook de optie Ventoy verwijderen: hiermee maak je de stick leeg en verwijder je de partities als je dit wenst.

Tip 9 - Distributies plaatsen

Er rest nu nog maar één stap. Klik op Installeren (Bijwerken is bedoeld voor een update naar een recentere Ventoy-versie) en bevestig dit tweemaal met Ja. Alle data op de stick worden gewist en, net als bij YUMI, verschijnen er twee partities: een grote VENTOY-datapartitie en een kleine VTOYEFI-systeempartitie. Het hele proces duurt slechts enkele seconden.

Daarna mag je Ventoy sluiten: je stick is nu klaar om de eerste distributies te ontvangen. Dat klinkt misschien ingewikkeld, maar eigenlijk is het heel eenvoudig. Je hoeft enkel het schijfkopiebestand (meestal een iso-bestand) van een distributie naar de VENTOY-partitie te kopiëren, desgewenst in aparte mappen (zoals \allround, \antivirus, \backup, \dataherstel, \partitiebeheer enzovoort). Dit kan gewoon via Verkenner. Dit geldt trouwens ook voor een YUMI-stick, aangezien die onderliggend gebruikmaakt van Ventoy-technologie. In het tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’ vermelden we enkele uitstekende tools, inclusief hun downloadlocaties.

Tip 10 - Bootstick opstarten

Het is nu de bedoeling dat je je multibootstick opstart op een (problematisch) systeem. Daarbij maakt het weinig uit of je een YUMI- of een Ventoy-stick gebruikt. Tijdens het opstarten druk je enkele keren op een sneltoets, zoals ESC, F8 of F12, om het opstartmenu te openen. Op oudere toestellen moet je mogelijk eerst het BIOS-setupmenu oproepen via een sneltoets en daar bij Boot order (priority) de usb-stick als eerste opstartmedium instellen.

Gaat het om een moderner UEFI-systeem, dan staat secure boot waarschijnlijk ingeschakeld, wat kan verhinderen dat je bootstick opstart. Voor een YUMI-stick moet je deze functie wellicht eerst tijdelijk uitschakelen om te kunnen opstarten. Een Ventoy-stick start meestal wél op als je eerder de optie Secure Boot had aangevinkt (zie tip 8). In dit geval moet je bij de allereerste opstart wel nog een korte procedure doorlopen, zoals beschreven op www.kwikr.nl/vensec. Je kunt eventueel ook hier eerst secure boot tijdelijk uitschakelen.

Het startmenu van je bootstick verschijnt nu. Laten we Ventoy als voorbeeld nemen. Je ziet hier alle toegevoegde distributies als menu-opties. Met F3 kun je ook overschakelen naar een mapweergave, waarbij je eerst een map opent (zoals \allround, \antivirus enzovoort) en daarna de gewenste distributie start. Zo start je vanaf één stick moeiteloos allerlei distributies en tools, en kun je meteen gericht troubleshooten.

Tip 11 - Extra tools

De kans is groot dat je met de applicaties uit de kadertekst ‘Onmisbare reddingstools’ al vrijwel alle nodige tools hebt. Toch kun je gaandeweg nog programma’s ontdekken die je graag aan je bootstick toevoegt. Dat werkt zowel op een YUMI- als op een Ventoy-stick heel eenvoudig.

Op www.portableapps.com/apps kun je alvast terecht voor meer dan 1100 apps, waaronder zo’n 160 uiteenlopende hulpprogramma’s. Download het .paf.exe-bestand van de gewenste tool en voer dit uit in een tijdelijke map op je eigen systeem. Kopieer daarna de uitgepakte bestanden naar een aparte submap op je bootstick, bijvoorbeeld in \tools\<naam\_app>.

Daarna open je binnen een opgestarte distributie (zoals de Windows Verkenner in Hiren’s BootCD PE: zie tekstkader ‘Onmisbare reddingstools’) gewoon deze map en start je de portable exe-app van daaruit. Zo stem je je bootstick volledig af op je eigen voorkeuren en behoeften (zie ook tekstkader ‘AIO-pakketten’).

Tip 12 - Quick Assist

Tot nu toe gingen we ervan uit dat je als troubleshooter fysiek aanwezig bent om het probleem op te lossen. Maar er zal vast weleens iemand vanaf afstand je hulp inroepen. We veronderstellen dan wel dat die persoon zijn systeem nog kan opstarten, eventueel in de veilige modus, en zo een tool voor afstandsbeheer kan openen.

Eerst stellen we kort een app voor die standaard met Windows wordt meegeleverd: Quick Assist. Begin aan de helperszijde door de app te starten, klik op Iemand helpen en meld je aan met je Microsoft-account. Noteer de beveiligingscode en geeft die door aan de hulpvrager, bijvoorbeeld via telefoon of bericht. Deze persoon start daarna ook Quick Assist en vult de beveiligingscode in bij Beveiligingscode van assistent. Na een klik op Verzenden verschijnt een bevestigingsvraag: hij plaatst een vinkje en klikt op Toestaan. Zijn bureaublad zou nu zichtbaar moeten zijn in een schaalbaar venster op jouw systeem.

Om het systeem over te nemen klik je bovenaan op Besturing aanvragen. Na een bevestiging van de hulpvrager via Toestaan krijg je toegang tot zijn pc. Boven in het venster vind je knoppen als Laserpointer, Aantekening en Chat (voor communicatie via een apart venster). Als er meerdere schermen zijn aangesloten, kun je via Scherm selecteren het gewenste scherm kiezen. Je kunt de overname stopzetten met Stop best. of Besturing annuleren, en met Verlaten sluit je de sessie volledig af.

Tip 13 - AnyDesk

Quick Assist werkt uitsluitend op Windows, maar er bestaan ook tools als AnyDesk die meerdere platformen ondersteunen, waaronder Windows, macOS en mobiele systemen (www.anydesk.com; gratis voor persoonlijk gebruik). Hier gaan we uit van de Windows-versie.

Start de app op, zowel aan jouw kant als aan die van de hulpvrager. Vraag hem vervolgens via telefoon of bericht om de identificatiecode van zijn werkplek: dit is een 10-cijferige code bovenaan in het venster. Vul deze code in op je eigen app, bij Voer remote adres in. Druk op Enter en geef je firewall desgevraagd toestemming.

De hulpvrager klikt nu op de knop Accepteren met het schildicoon om een sessie met beheerrechten toe te staan. Even later verschijnt zijn bureaublad op jouw scherm en kun je zijn pc op afstand bedienen.

AnyDesk biedt meer opties dan Quick Assist. Zo is er een chatfunctie, een schermopnamefunctie, een whiteboard en een handige datatransferfunctie om snel bestanden tussen beide systemen te verplaatsen. Je kunt de schermweergave aanpassen en via de knop Acties bijvoorbeeld een screenshot maken of de toegangsrichting omkeren. Uiteraard kunnen ook hier beide partijen de verbinding op elk moment stopzetten.