ID.nl logo
Versleutel je bestanden in de cloud
© Reshift Digital
Huis

Versleutel je bestanden in de cloud

Dropbox, Google Drive en SkyDrive zijn al enkele jaren enorm in opkomst, maar cloudopslag is niet zonder gevaren. Je geeft immers de controle over je eigen bestanden uit handen. Wie snuffelt er allemaal door je bestanden? We wijzen je op de gevaren en hoe je je daartegen beschermt.

Cloudopslag heeft heel wat voordelen: je hebt op al je apparaten toegang tot dezelfde bestanden, je bent je bestanden niet kwijt als je computer, tablet of smartphone defect is of gestolen wordt en vaak kun je ook eenvoudig je online bestanden delen met anderen. Maar aan elke technologie zit zijn keerzijde en bij cloudopslag is die te vinden in je privacy. Weet jij wie er allemaal toegang hebben tot je bestanden? Dit zijn er vaak meer dan je zou denken (en hopen).

Je moet op het ergste voorbereid zijn en ervan uitgaan dat je bestanden voor heel wat mensen zichtbaar zijn zodra ze je computer verlaten. Hoe voorkom je dat? Door je bestanden te versleutelen. Maar de ene versleuteling is de andere niet. In deze cursus bespreken we de mogelijkheden die je hebt om je bestanden te beschermen.

©PXimport

Bij Wuala kan geen enkele werknemer uw bestanden lezen, bij Dropbox in principe wel.

Versleuteling?

Met versleuteling of encryptie zorg je dat een bestand alleen leesbaar is voor wie de juiste sleutel heeft. Je kiest een sleutel (in de praktijk een wachtwoord) en versleutelt (ofwel encrypteert) het bestand met een encryptieprogramma. Als iemand anders dat bestand wil lezen, ziet hij alleen maar willekeurige tekens. Het versleutelde bestand is in zijn oorspronkelijke staat te herstellen door iemand die de sleutel heeft.

Jij kunt dus op elk moment het bestand ontcijferen (decrypteren) met een decryptieprogramma waarin je de sleutel ingeeft. Het spreekt voor zich dat je een goed sleutelwachtwoord moet kiezen. Als iemand anders immers eenvoudigweg de sleutel kan raden, is je bestand onveilig. Kies een programma dat een degelijk algoritme gebruikt, zoals AES-128 of AES-256. Vermijd programma's die niet duidelijk aangeven welk encryptiealgoritme ze gebruiken.

©PXimport

Gebruik nooit een clouddienst die niet duidelijk maakt welk encryptiealgoritme ze gebruiken.

Algoritme

Als je op zoek gaat naar een dienst om je cloudbestanden veilig op te slaan, proberen allerlei opslagdiensten je met argumenten te overtuigen om voor hen te kiezen. Zo promoten Dropbox, Wuala en younited hun dienst allemaal met de boodschap dat ze je bestanden versleutelen met het algoritme AES-256.

Dat is een zeer goede keuze, maar ga wel na: wie heeft de encryptiesleutel? In het ideale geval ben jij dat.

Plaats van de sleutel

Bij gebruik van Wuala leidt de Wuala-client van je gebruikersnaam en wachtwoord een master key af waarmee al je online bestanden ontcijferd worden. Die master key verlaat jouw kant van de verbinding (de client) niet, zodat die onder jouw controle staat. De mensen van Wuala hebben geen toegang tot jouw sleutel en kunnen dus ook je bestanden niet lezen. Dat is zoals het hoort. Een nadeel? Als je je wachtwoord vergeten bent, kun je ook niet meer bij je bestanden.

Dropbox en younited werken anders. Zij houden zelf de sleutel bij en kunnen dus de inhoud van je bestanden lezen. Ze lopen hier natuurlijk niet mee te koop, dus je zult dit niet direct op de startpagina van zo'n dienst lezen. Misschien kom je het pas ergens in de kleine lettertjes of de veelgestelde vragen tegen.

©PXimport

Wuala versleutelt je bestanden in de client, zodat ze op de servers door niemand leesbaar zijn.

Een eenvoudige manier om te weten te komen of een cloudopslagdienst je sleutel kent is de volgende test: als je je wachtwoord vergeet en een wachtwoordreset uitvoert, kun je dan je online bestanden nog lezen? Indien ja, dan bezit jij de sleutel niet. Om jou toegang te geven tot je bestanden zonder je oorspronkelijke wachtwoord moet de opslagdienst immers de bestanden kunnen lezen en dus over de sleutel beschikken. En als je ziet dat een dienst als younited automatisch thumbnails maakt van foto's die je uploadt, dan weet je ook dat younited een sleutel heeft.

Wil dat zeggen dat je Dropbox of younited links moet laten liggen en Wuala moet gebruiken? Nee, maar je moet je wel bewust zijn van de risico's: niemand van Wuala kan je bestanden lezen (tenzij er een backdoor in de software zit) dus misschien is dat een betere keuze voor documenten die echt niemand anders mag zien. Maar voor gemiddeld gebruik volstaan Dropbox en younited zeker. Die afweging moet je zelf maken.

©PXimport

Biedt je cloudopslagdienst een wachtwoordreset aan? Dan gebeurt de encryptie op de server en heeft ook de dienst jouw sleutel.

Backdoor

Als je heel veel belang hecht aan je privacy en daarom voor Wuala kiest, ben je nog niet zeker dat niemand in je bestanden kan snuffelen. Wie weet zit er immers een backdoor in de Wuala-software. Ook al heb je bij Wuala zelf de controle over de sleutel die voor de encryptie gebruikt wordt, als de client achter je rug die sleutel naar de servers van Wuala stuurt, kunnen ze toch je bestanden ontcijferen.

De zekerheid dat dat niet gebeurt, heb je niet. SpiderOak, een andere clouddienst die de sleutel in de client aanmaakt, heeft echter plannen om zijn client opensource te maken. In het algemeen is het moeilijker om in opensourcesoftware een backdoor te verbergen, omdat iedereen kan zien hoe de software geprogrammeerd is.

Boxcryptor

Als je favoriete cloudopslagdienst geen encryptie aanbiedt of zelf de sleutel in handen houdt, is er nog geen man overboord. Met een tool zoals Boxcryptor versleutel je zelf je bestanden voordat je ze naar Dropbox, Google Drive of SkyDrive uploadt. Als iemand van de cloudopslagdienst je bestanden zou willen lezen, krijgt diegene een versleutelde versie te zien die onleesbaar is zonder de sleutel.

In onze cursus Cloudopslag - beveiligen met Boxcryptor lees je hoe dat gaat. Na de installatie van Boxcryptor hoef je je eigenlijk helemaal niets meer aan te trekken van de encryptie: dat gebeurt vanzelf op de achtergrond. Je hoeft dus niet je bestanden handmatig te versleutelen voor je ze in de cloud opslaat, en je hoeft ze ook niet handmatig te ontcijferen als je ze weer uit de cloud downloadt.

De software bestaat voor Windows en Mac en er bestaan ook apps voor iOS en Android. Boxcryptor is niet opensource en heeft wat beperkingen in de gratis versie: je krijgt maar toegang tot één versleutelde cloudmap tegelijk en de bestandsnamen worden niet versleuteld.

©PXimport

Met Boxcryptor versleutel je je bestanden voor je ze naar Dropbox, Google Drive of SkyDrive uploadt.

SSL

Als we het hier over encryptie hebben, bedoelen we vooral encryptie van bestanden 'in rust': op je eigen harde schijf of op de server van de cloudopslagdienst. Een ander moment waarop encryptie toegepast kan worden, is tijdens het up- of downloaden van je bestanden naar of van de cloudopslagdienst.

Doorgaans gebruikt men voor de versleuteling van het netwerkverkeer tussen je computer en de cloudopslagdienst SSL (Secure Sockets Layer) of diens opvolger TLS (Transport Layer Security). Als je zelf over de sleutel beschikt en je bestanden dus op je computer al versleuteld worden, is SSL niet zo belangrijk, want alleen jij kunt je bestanden ontcijferen. Maar als je gebruikmaakt van een cloudopslagdienst die pas op de server je bestanden versleutelt of die helemaal niets versleutelt, kunnen anderen je bestanden onderscheppen.

Gelukkig versleutelen diensten zoals Dropbox, Strato HiDrive en Windows Live SkyDrive hun netwerkverkeer met SSL om dat te voorkomen.

©PXimport

Met SSL (te herkennen aan https en het slotje in de adresbalk van je browser) wordt de verbinding met de cloudserver versleuteld.

Eigen clouddiensten eerst

Tot nu toe hebben we het vooral over technische maatregelen gehad om je bestanden van al te nieuwsgierige ogen af te schermen, maar een tweede aspect is net zo belangrijk: in welk land bevinden de servers van de cloudopslagdienst zich? De onthullingen van klokkenluider Edward Snowden hebben duidelijk gemaakt dat heel wat Amerikaanse bedrijven met de veiligheidsdienst NSA meewerken en persoonlijke bestanden en gegevens er niet veilig zijn.

We waarschuwen onze lezers overigens al jaren voor het gebruik van Amerikaanse clouddiensten om de eenvoudige redenen dat de privacywetgeving in de VS niet zo streng is als in Europa en dat de veiligheidsdiensten aan de overkant van de oceaan altijd al heel wat privileges hadden.

Amerikaanse clouddiensten zijn dus vanuit privacystandpunt niet aan te raden als je zelf niet de beschikking hebt over de encryptiesleutel. Dropbox en iCloud vallen dan al af. En wat met SkyDrive? Hoewel Microsoft heeft aangegeven dat het gegevens van Europese klanten op Europese servers plaatst, geeft het daarvoor geen harde garanties. Bovendien kan de Amerikaanse overheid met de Patriot Act in principe nog altijd Microsoft dwingen om jouw bestanden af te geven, zonder notificatie.

Wil je op veilig spelen, gebruik dan enkel Europese cloudopslagdiensten die al hun servers in Europa hebben staan. Ga wel de privacyverklaring na, want heel wat Europese diensten hebben in de kleine lettertjes staan dat je privégegevens op Amerikaanse servers kunnen belanden.

©PXimport

De privacyverklaring van een cloudopslagdienst is geen prettige lectuur, maar lees het toch maar voor je je bestanden eraan toevertrouwt.

©PXimport

De USA Patriot Act richt zich op terroristen, maar bedreigt iedereen die bestanden in de cloud opslaat.

Ingebouwde beveiliging

Een veelbelovende cloudopslagdienst is younited, een initiatief van het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure. Het biedt je de mogelijkheid om al je gegevens van andere clouds te verzamelen in één plaats. Bovendien ligt de nadruk op beveiliging en privacy. Al je bestanden staan op servers in Finland. In de personal data policy staat wel dat je gegevens gedeeld kunnen worden met partners buiten Europa, maar dat F-Secure de nodige technische en contractuele maatregelen neemt om je gegevens te beschermen.

Younited garandeert ook dat slechts een klein team van ingenieurs toegang heeft tot de opslag. Zij kunnen je bestanden niet lezen. De bestanden worden op de server versleuteld met AES-256, met voor elk bestand een afzonderlijke sleutel. Je moet dus wel wat vertrouwen op de goede wil van younited, maar het is duidelijk dat de dienst heel wat meer moeite doet voor beveiliging van je gegevens en je privacy dan vele andere diensten.

Keuze

Wie van alle voordelen van klassieke cloudopslagdiensten wil genieten maar een redelijke beveiliging wil, zal younited dus zeker appreciëren. Wil je daarentegen dat de cloudopslagdienst je gegevens niet onversleuteld in de handen krijgt, kies dan voor Wuala of SpiderOak. Vertrouw je die diensten niet omdat de client niet opensource is, versleutel dan zelf je bestanden voor je ze uploadt, bijvoorbeeld met een opensourcetool zoals TrueCrypt.

©PXimport

Lees altijd in de kleine lettertjes of een cloudopslagdienst je gegevens deelt met externe partijen.

©PXimport

Younited, van het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure, belooft veilig met je gegevens in de cloud om te gaan.

ownCloud

Wil je echt alles zelf in handen hebben, installeer dan het opensourcepakket ownCloud op een thuisserver, zoals een Raspberry Pi (zie onze cursus) of je NAS. De code van ownCloud is opensource, waardoor eventuele backdoors snel aan het licht zouden komen.

Als je met meerdere personen van dezelfde ownCloud-server gebruikmaakt, moet je wel beseffen dat de beheerder in principe de bestanden van alle gebruikers kan lezen. Wil je overal toegang krijgen tot je bestanden, schakel dan in je router port forwarding in en vraag een dynamisch DNS aan. Het kost wat moeite, maar dan ben je wel volledig de baas over je eigen cloudopslag.

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.