ID.nl logo
Versleutel je bestanden in de cloud
© Reshift Digital
Huis

Versleutel je bestanden in de cloud

Dropbox, Google Drive en SkyDrive zijn al enkele jaren enorm in opkomst, maar cloudopslag is niet zonder gevaren. Je geeft immers de controle over je eigen bestanden uit handen. Wie snuffelt er allemaal door je bestanden? We wijzen je op de gevaren en hoe je je daartegen beschermt.

Cloudopslag heeft heel wat voordelen: je hebt op al je apparaten toegang tot dezelfde bestanden, je bent je bestanden niet kwijt als je computer, tablet of smartphone defect is of gestolen wordt en vaak kun je ook eenvoudig je online bestanden delen met anderen. Maar aan elke technologie zit zijn keerzijde en bij cloudopslag is die te vinden in je privacy. Weet jij wie er allemaal toegang hebben tot je bestanden? Dit zijn er vaak meer dan je zou denken (en hopen).

Je moet op het ergste voorbereid zijn en ervan uitgaan dat je bestanden voor heel wat mensen zichtbaar zijn zodra ze je computer verlaten. Hoe voorkom je dat? Door je bestanden te versleutelen. Maar de ene versleuteling is de andere niet. In deze cursus bespreken we de mogelijkheden die je hebt om je bestanden te beschermen.

©PXimport

Bij Wuala kan geen enkele werknemer uw bestanden lezen, bij Dropbox in principe wel.

Versleuteling?

Met versleuteling of encryptie zorg je dat een bestand alleen leesbaar is voor wie de juiste sleutel heeft. Je kiest een sleutel (in de praktijk een wachtwoord) en versleutelt (ofwel encrypteert) het bestand met een encryptieprogramma. Als iemand anders dat bestand wil lezen, ziet hij alleen maar willekeurige tekens. Het versleutelde bestand is in zijn oorspronkelijke staat te herstellen door iemand die de sleutel heeft.

Jij kunt dus op elk moment het bestand ontcijferen (decrypteren) met een decryptieprogramma waarin je de sleutel ingeeft. Het spreekt voor zich dat je een goed sleutelwachtwoord moet kiezen. Als iemand anders immers eenvoudigweg de sleutel kan raden, is je bestand onveilig. Kies een programma dat een degelijk algoritme gebruikt, zoals AES-128 of AES-256. Vermijd programma's die niet duidelijk aangeven welk encryptiealgoritme ze gebruiken.

©PXimport

Gebruik nooit een clouddienst die niet duidelijk maakt welk encryptiealgoritme ze gebruiken.

Algoritme

Als je op zoek gaat naar een dienst om je cloudbestanden veilig op te slaan, proberen allerlei opslagdiensten je met argumenten te overtuigen om voor hen te kiezen. Zo promoten Dropbox, Wuala en younited hun dienst allemaal met de boodschap dat ze je bestanden versleutelen met het algoritme AES-256.

Dat is een zeer goede keuze, maar ga wel na: wie heeft de encryptiesleutel? In het ideale geval ben jij dat.

Plaats van de sleutel

Bij gebruik van Wuala leidt de Wuala-client van je gebruikersnaam en wachtwoord een master key af waarmee al je online bestanden ontcijferd worden. Die master key verlaat jouw kant van de verbinding (de client) niet, zodat die onder jouw controle staat. De mensen van Wuala hebben geen toegang tot jouw sleutel en kunnen dus ook je bestanden niet lezen. Dat is zoals het hoort. Een nadeel? Als je je wachtwoord vergeten bent, kun je ook niet meer bij je bestanden.

Dropbox en younited werken anders. Zij houden zelf de sleutel bij en kunnen dus de inhoud van je bestanden lezen. Ze lopen hier natuurlijk niet mee te koop, dus je zult dit niet direct op de startpagina van zo'n dienst lezen. Misschien kom je het pas ergens in de kleine lettertjes of de veelgestelde vragen tegen.

©PXimport

Wuala versleutelt je bestanden in de client, zodat ze op de servers door niemand leesbaar zijn.

Een eenvoudige manier om te weten te komen of een cloudopslagdienst je sleutel kent is de volgende test: als je je wachtwoord vergeet en een wachtwoordreset uitvoert, kun je dan je online bestanden nog lezen? Indien ja, dan bezit jij de sleutel niet. Om jou toegang te geven tot je bestanden zonder je oorspronkelijke wachtwoord moet de opslagdienst immers de bestanden kunnen lezen en dus over de sleutel beschikken. En als je ziet dat een dienst als younited automatisch thumbnails maakt van foto's die je uploadt, dan weet je ook dat younited een sleutel heeft.

Wil dat zeggen dat je Dropbox of younited links moet laten liggen en Wuala moet gebruiken? Nee, maar je moet je wel bewust zijn van de risico's: niemand van Wuala kan je bestanden lezen (tenzij er een backdoor in de software zit) dus misschien is dat een betere keuze voor documenten die echt niemand anders mag zien. Maar voor gemiddeld gebruik volstaan Dropbox en younited zeker. Die afweging moet je zelf maken.

©PXimport

Biedt je cloudopslagdienst een wachtwoordreset aan? Dan gebeurt de encryptie op de server en heeft ook de dienst jouw sleutel.

Backdoor

Als je heel veel belang hecht aan je privacy en daarom voor Wuala kiest, ben je nog niet zeker dat niemand in je bestanden kan snuffelen. Wie weet zit er immers een backdoor in de Wuala-software. Ook al heb je bij Wuala zelf de controle over de sleutel die voor de encryptie gebruikt wordt, als de client achter je rug die sleutel naar de servers van Wuala stuurt, kunnen ze toch je bestanden ontcijferen.

De zekerheid dat dat niet gebeurt, heb je niet. SpiderOak, een andere clouddienst die de sleutel in de client aanmaakt, heeft echter plannen om zijn client opensource te maken. In het algemeen is het moeilijker om in opensourcesoftware een backdoor te verbergen, omdat iedereen kan zien hoe de software geprogrammeerd is.

Boxcryptor

Als je favoriete cloudopslagdienst geen encryptie aanbiedt of zelf de sleutel in handen houdt, is er nog geen man overboord. Met een tool zoals Boxcryptor versleutel je zelf je bestanden voordat je ze naar Dropbox, Google Drive of SkyDrive uploadt. Als iemand van de cloudopslagdienst je bestanden zou willen lezen, krijgt diegene een versleutelde versie te zien die onleesbaar is zonder de sleutel.

In onze cursus Cloudopslag - beveiligen met Boxcryptor lees je hoe dat gaat. Na de installatie van Boxcryptor hoef je je eigenlijk helemaal niets meer aan te trekken van de encryptie: dat gebeurt vanzelf op de achtergrond. Je hoeft dus niet je bestanden handmatig te versleutelen voor je ze in de cloud opslaat, en je hoeft ze ook niet handmatig te ontcijferen als je ze weer uit de cloud downloadt.

De software bestaat voor Windows en Mac en er bestaan ook apps voor iOS en Android. Boxcryptor is niet opensource en heeft wat beperkingen in de gratis versie: je krijgt maar toegang tot één versleutelde cloudmap tegelijk en de bestandsnamen worden niet versleuteld.

©PXimport

Met Boxcryptor versleutel je je bestanden voor je ze naar Dropbox, Google Drive of SkyDrive uploadt.

SSL

Als we het hier over encryptie hebben, bedoelen we vooral encryptie van bestanden 'in rust': op je eigen harde schijf of op de server van de cloudopslagdienst. Een ander moment waarop encryptie toegepast kan worden, is tijdens het up- of downloaden van je bestanden naar of van de cloudopslagdienst.

Doorgaans gebruikt men voor de versleuteling van het netwerkverkeer tussen je computer en de cloudopslagdienst SSL (Secure Sockets Layer) of diens opvolger TLS (Transport Layer Security). Als je zelf over de sleutel beschikt en je bestanden dus op je computer al versleuteld worden, is SSL niet zo belangrijk, want alleen jij kunt je bestanden ontcijferen. Maar als je gebruikmaakt van een cloudopslagdienst die pas op de server je bestanden versleutelt of die helemaal niets versleutelt, kunnen anderen je bestanden onderscheppen.

Gelukkig versleutelen diensten zoals Dropbox, Strato HiDrive en Windows Live SkyDrive hun netwerkverkeer met SSL om dat te voorkomen.

©PXimport

Met SSL (te herkennen aan https en het slotje in de adresbalk van je browser) wordt de verbinding met de cloudserver versleuteld.

Eigen clouddiensten eerst

Tot nu toe hebben we het vooral over technische maatregelen gehad om je bestanden van al te nieuwsgierige ogen af te schermen, maar een tweede aspect is net zo belangrijk: in welk land bevinden de servers van de cloudopslagdienst zich? De onthullingen van klokkenluider Edward Snowden hebben duidelijk gemaakt dat heel wat Amerikaanse bedrijven met de veiligheidsdienst NSA meewerken en persoonlijke bestanden en gegevens er niet veilig zijn.

We waarschuwen onze lezers overigens al jaren voor het gebruik van Amerikaanse clouddiensten om de eenvoudige redenen dat de privacywetgeving in de VS niet zo streng is als in Europa en dat de veiligheidsdiensten aan de overkant van de oceaan altijd al heel wat privileges hadden.

Amerikaanse clouddiensten zijn dus vanuit privacystandpunt niet aan te raden als je zelf niet de beschikking hebt over de encryptiesleutel. Dropbox en iCloud vallen dan al af. En wat met SkyDrive? Hoewel Microsoft heeft aangegeven dat het gegevens van Europese klanten op Europese servers plaatst, geeft het daarvoor geen harde garanties. Bovendien kan de Amerikaanse overheid met de Patriot Act in principe nog altijd Microsoft dwingen om jouw bestanden af te geven, zonder notificatie.

Wil je op veilig spelen, gebruik dan enkel Europese cloudopslagdiensten die al hun servers in Europa hebben staan. Ga wel de privacyverklaring na, want heel wat Europese diensten hebben in de kleine lettertjes staan dat je privégegevens op Amerikaanse servers kunnen belanden.

©PXimport

De privacyverklaring van een cloudopslagdienst is geen prettige lectuur, maar lees het toch maar voor je je bestanden eraan toevertrouwt.

©PXimport

De USA Patriot Act richt zich op terroristen, maar bedreigt iedereen die bestanden in de cloud opslaat.

Ingebouwde beveiliging

Een veelbelovende cloudopslagdienst is younited, een initiatief van het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure. Het biedt je de mogelijkheid om al je gegevens van andere clouds te verzamelen in één plaats. Bovendien ligt de nadruk op beveiliging en privacy. Al je bestanden staan op servers in Finland. In de personal data policy staat wel dat je gegevens gedeeld kunnen worden met partners buiten Europa, maar dat F-Secure de nodige technische en contractuele maatregelen neemt om je gegevens te beschermen.

Younited garandeert ook dat slechts een klein team van ingenieurs toegang heeft tot de opslag. Zij kunnen je bestanden niet lezen. De bestanden worden op de server versleuteld met AES-256, met voor elk bestand een afzonderlijke sleutel. Je moet dus wel wat vertrouwen op de goede wil van younited, maar het is duidelijk dat de dienst heel wat meer moeite doet voor beveiliging van je gegevens en je privacy dan vele andere diensten.

Keuze

Wie van alle voordelen van klassieke cloudopslagdiensten wil genieten maar een redelijke beveiliging wil, zal younited dus zeker appreciëren. Wil je daarentegen dat de cloudopslagdienst je gegevens niet onversleuteld in de handen krijgt, kies dan voor Wuala of SpiderOak. Vertrouw je die diensten niet omdat de client niet opensource is, versleutel dan zelf je bestanden voor je ze uploadt, bijvoorbeeld met een opensourcetool zoals TrueCrypt.

©PXimport

Lees altijd in de kleine lettertjes of een cloudopslagdienst je gegevens deelt met externe partijen.

©PXimport

Younited, van het Finse beveiligingsbedrijf F-Secure, belooft veilig met je gegevens in de cloud om te gaan.

ownCloud

Wil je echt alles zelf in handen hebben, installeer dan het opensourcepakket ownCloud op een thuisserver, zoals een Raspberry Pi (zie onze cursus) of je NAS. De code van ownCloud is opensource, waardoor eventuele backdoors snel aan het licht zouden komen.

Als je met meerdere personen van dezelfde ownCloud-server gebruikmaakt, moet je wel beseffen dat de beheerder in principe de bestanden van alle gebruikers kan lezen. Wil je overal toegang krijgen tot je bestanden, schakel dan in je router port forwarding in en vraag een dynamisch DNS aan. Het kost wat moeite, maar dan ben je wel volledig de baas over je eigen cloudopslag.

▼ Volgende artikel
Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?
© sara_winter - stock.adobe.com
Huis

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat?

De geur van versgebakken oliebollen hoort bij december. Toch ziet niet iedereen het zitten om met een pan heet vet aan de slag te gaan. Oliebakken in de airfryer lijkt dan een aantrekkelijk alternatief: minder luchtjes en ook nog eens minder vet. Maar levert bakken in een airfryer dezelfde oliebol op, of moet je toch de frituurpan uit het vet halen?

In dit artikel

Je leest waarom je geen klassieke oliebollen kunt bakken in een airfryer en wat daar technisch misgaat. Ook leggen we uit wat je wel voor oudjaarsalternatief kunt maken met de airfryer én hoe je de airfryer slim gebruikt om gekochte oliebollen weer knapperig en warm te maken.

Lees ook: Ontdek de minder bekende functies van je airfryer

Oliebollen bakken in de airfryer, kan dat? Het korte antwoord is duidelijk: nee, een traditionele oliebol bak je niet in een airfryer. Klassiek oliebollenbeslag is vloeibaar en heeft direct contact met hete olie nodig om zijn vorm en structuur te krijgen. Een airfryer is in de basis een compacte heteluchtoven. Zonder een bad van hete olie kan het beslag niet snel genoeg stollen. Wie het toch probeert, ziet het deeg door het mandje zakken of uitlopen tot een platte, taaie schijf. Dat ligt niet aan het recept, maar aan de techniek.

Waarom hete olie onmisbaar is

Zodra je het beslag van de oliebol in de hete olie van de frituurpan schept, ontstaat er vrijwel direct een korstje om de buitenkant. Binnen in de bol ontstaat stoom, waardoor de bol uitzet en luchtig wordt. Die combinatie van afsluiten en opblazen zorgt voor de typische oliebolstructuur. In een airfryer ontbreekt die directe warmteoverdracht. Hete lucht is simpelweg minder krachtig dan hete olie. Zonder direct contact met heet vet kan het beslag niet snel genoeg stollen. Daardoor blijft een echte oliebol uit de airfryer onmogelijk.

©Gegenereerd door AI

Wat wel kan: kwarkbollen uit de airfryer

Wie toch iets zelf wil maken in de airfryer, moet het klassieke oliebollenbeslag loslaten. Met een steviger beslag, bijvoorbeeld op basis van kwark, kun je ballen vormen die hun vorm behouden. Deze bollen garen prima in de hete lucht en krijgen een mooie bruine buitenkant. De uitkomst lijkt qua vorm op een oliebol, maar de structuur is compacter en de smaak meer broodachtig. Denk aan iets tussen een zoet broodje en een scone. Lekker, lichter en prima als alternatief, maar: het is geen oliebol zoals je die van de kraam kent.

Kwarkbollen uit de airfryer

Meng 250 gram volle kwark met 1 ei en 50 gram suiker tot een glad mengsel. Voeg vervolgens 300 gram zelfrijzend bakmeel toe, samen met een snuf zout. Meng alles kort tot een samenhangend deeg. Het deeg moet stevig zijn en nauwelijks plakken. Is het te nat, voeg dan een beetje extra bakmeel toe. Wie wil, kan rozijnen, stukjes appel of wat citroenrasp door het deeg mengen.

Bestuif je handen licht met bloem en draai ballen ter grootte van een kleine mandarijn. Leg ze met wat ruimte ertussen in het mandje van de airfryer, eventueel op een stukje bakpapier. Bak de bollen in ongeveer 12 tot 15 minuten op 180 graden. Halverwege kun je ze voorzichtig keren zodat ze gelijkmatig bruin worden.

Laat de bollen kort afkoelen en bestuif ze eventueel met poedersuiker. Vers zijn ze het lekkerst, maar ook lauw blijven ze prima eetbaar.

Wat ook goed kan: oliebollen opwarmen in de airfryer

Waar de airfryer wel echt tot zijn recht komt, is bij het opwarmen van gekochte oliebollen. In de magnetron worden ze snel slap en taai. In de airfryer gebeurt het tegenovergestelde. Door de bollen een paar minuten op ongeveer 180 graden te verwarmen, wordt de korst weer knapperig en warmt de binnenkant gelijkmatig op. Je oliebollen smaken weer alsof je ze net gebakken (of gehaald) hebt!

Samenvatting

Wil je de échte oliebol, dan heb je twee opties: zelf bakken in een frituurpan of halen bij de kraam. Bakken in de airfryer kan niet, omdat vloeibaar beslag niet geschikt is voor hete lucht. Je kunt bijvoorbeeld wel kwarkbollen maken, maar dat is toch anders. De grootste winst zit in het opwarmen van kant-en-klare oliebollen: in de airfryer gaat dat snel, ze worden heerlijk knapperig en je hebt geen last van frituurlucht in huis.


Nog even niet aan denken...

...maar voor 1 januari, je goede voornemens

🎆 Vuurwerk op je Galaxy Smartphone? 👇

View post on TikTok
▼ Volgende artikel
Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11
© ID.nl
Huis

Zo krijg je oude randapparatuur weer werkend onder Windows 10 en 11

Het spreekwoord 'krakende wagens lopen het langst' gaat helaas vaak niet op in de computerwereld. Moderne systemen reageren soms allergisch op oudere hardware. Toch zijn er methoden en slimme trucs om zulke apparaten te laten werken onder Windows 10 of 11.

Dit gaan we doen

Je hebt nog een oudere printer, scanner of ander randapparaat in de kast liggen. Weggooien kan, maar het is duurzamer en goedkoper als je het toestel weer aan de praat krijgt op je moderne Windows-systeem. Zulke apparatuur wordt helaas niet altijd meteen herkend. Fabrikanten bieden namelijk vaak geen ondersteuning meer en Windows bevat lang niet alle stuurprogramma's (drivers) voor oudere apparaten.

Toch is er meer mogelijk dan je denkt. We laten stap voor stap zien wat je kunt doen als Windows het apparaat niet herkent, als de juiste driver ontbreekt of niet compatibel is, en als Windows de installatie weigert. We gaan ook kort in op alternatieve methoden, zoals compatibiliteitsmodi, universele drivers en virtualisatie. Sommige technieken zijn eenvoudig, andere vragen iets meer inspanning en technische kennis. Het loont in elk geval de moeite om het apparaat weer aan de praat te krijgen.

Apparaat niet herkend

Wanneer je een oud apparaat aansluit, kan het gebeuren dat Windows het niet herkent.. Daardoor verschijnt het niet in de lijst met apparaten. Je controleert dit door via een klik met rechts op de Windows-knop Apparaatbeheer te openen. Verschijnt hier iets als 'Onbekend apparaat' of zie je een geel driehoekje of vraagteken, dan heeft Windows het apparaat wel fysiek herkend, maar geen juiste driver gevonden. Je leest hier meer over bij de passage Driverprobleem. Mogelijke oorzaken zijn het ontbreken van een plug-and-playdriver of een verouderd aansluitingstype.

Je kunt dan verschillende dingen proberen. Controleer eerst de aansluiting en de stroomvoorziening. Zorg dat het apparaat juist is aangesloten en ingeschakeld. Bij usb-apparaten helpt het soms een andere poort te proberen. Oudere usb1.1-apparaten werken vaak beter via een usb2.0-poort of een usb-hub met eigen voeding dan via een usb3.0-poort. Heeft je pc nog een parallelle of seriële poort? Controleer dan in het systeem-BIOS of deze is ingeschakeld. Heeft je toestel zo'n poort niet, dan ben je meestal aangewezen op een adapter (zie de passage Aansluitingen).

Een apparaat dat niet wordt herkend, is niet te vinden in Apparaatbeheer.

Handmatige installatie

Je kunt het apparaat ook handmatig proberen te installeren. Misschien heb je nog een cd-rom met de installatiebestanden, zodat het zo lukt. Heeft je pc geen cd-station meer, dan sluit je een extern cd-station aan of kopieer je de bestanden op een andere pc met cd-station naar een usb-stick. Je kunt er ook een iso-bestand van maken en dit met een dubbelklik als virtuele schijf koppelen op je pc. Je kunt dit doen met bijvoorbeeld Burnaware Free. Ga naar www.burnaware.com en kies voor ISO-bestand aanmaken.

Heb je geen cd-rom? Start dan Apparaatbeheer, open het menu Actie en kies Oudere hardware toevoegen. Kies De hardware opsporen en automatisch installeren, geef het hardwaretype aan, zoals Beeldapparaten of Draagbare apparaten, en selecteer het juiste product en model. Heb je zelf een geschikte driver gevonden (bijvoorbeeld op de site van de producent), klik dan op Bladeren en verwijs naar het installatiebestand (inf).

Voor printers open je Instellingen in Windows en kies je Bluetooth en apparaten / Printers en scanners. Klik op Apparaat toevoegen en kies bij De printer die ik wil gebruiken, staat niet in de lijst voor Handmatig een nieuw apparaat toevoegen. In het dialoogvenster laat je Mijn printer is iets ouder. Help mij met zoeken geselecteerd. Werkt dat niet, probeer dan Een lokale printer of een netwerkprinter toevoegen met handmatige instellingen, waarna je de juiste poort en het stuurprogramma kiest. Klik hier ook op Windows Update: zo is de kans groter dat Windows alsnog de juiste driver ophaalt. Je kunt ook een vergelijkbaar model uit de lijst proberen.

De wizard Hardware toevoegen laat je eerst uit een productcategorie kiezen.

Soorten aansluitingen

Gaat het om oudere apparaten, dan hebben die vaak een interface die je op moderne pc's niet meer vindt, zoals een parallelle of seriële aansluiting of firewire. Voor parallel gebruik je een usb-naar-parallel-adapter (meestal usb-A naar 36-pins Sub-D). De printer verschijnt dan als 'USB Printing Support' en werkt vaak met generieke drivers. Sommige oude drivers verwachten een echte LPT-poort met een logische naam als LPT1. Je kunt dan de gedeelde usb-printerpoort mappen naar LPT1 met het opdrachtprompt-commando

net use LPT1: "\\localhost\<printershare>" /persistent:yes

(met net use LPT1: /delete verwijder je deze koppeling). <printershare> is de gedeelde printernaam, zoals ingesteld via Instellingen in Windows: klik op de printernaam, kies Printereigenschappen en open het tabblad Delen. Zo kun je vaak nog printen vanuit oude DOS- of Windows-apps.

Voor een seriële poort (met een DB9 RS232-kabel) gebruik je eveneens een usb-adapter, liefst met FTDI-chip en aangesloten op een usb2.0-poort. Mogelijk moet je eerst de adapterdriver installeren voordat deze in Apparaatbeheer verschijnt (onder een naam als '[…] COMx'). Om het juiste poortnummer (zoals COM1) in te stellen, klik je met rechts op het apparaat, open je Poortinstellingen en klik je op Geavanceerd.

Koop altijd adapters van goede kwaliteit (en van een bekend merk), aangezien goedkopere exemplaren zich niet altijd aan de specificaties houden.

Voor firewire kun je de installatie van een PCIe-naar-firewire (IEEE 1394) adapterkaart overwegen. Met de Microsoft 1394 OHCI Legacy Driver activeer je deze vervolgens in Windows 10/11 en kun je bijvoorbeeld een oude DV-camera of audio-interface aansluiten. Klik hier voor een downloadlink met instructies.

De LPT-poort wordt semipermanent aan de gedeelde usb-printerpoort gekoppeld.

Driverprobleem

Wanneer Windows het apparaat herkent via een van bovenstaande stappen, blijft het afwachten of er een geschikte driver voor Windows 10/11 beschikbaar is. Je kunt eerst een generieke driver proberen, die vaak via de Windows-updatefunctie beschikbaar is. Klik in Apparaatbeheer met rechts op het apparaat, kies Stuurprogramma bijwerken en klik vervolgens op Automatisch zoeken naar stuurprogramma's / In Windows Update zoeken naar bijgewerkte stuurprogramma's.

Soms vind je geschikte drivers bij de optionele updates. Ga hiervoor naar Instellingen, kies Windows Update / Geavanceerde opties / Optionele updates en open Stuurprogramma-updates. Je kunt ook zoeken naar een basisdriver, add-onmodule of universele driver van de fabrikant, zoals de (Smart) Universal Printer Driver van HP.

Vind je geen driver op de site van de fabrikant, dan kun je er ook zelf naar googelen op basis van het hardware-ID. Start Apparaatbeheer, klik met rechts op het apparaat (eventueel bij Andere apparaten of Onbekend apparaat), kies Eigenschappen en open het tabblad Details. Stel Eigenschap in op Hardware-id's. Klik met rechts op een gevonden ID, kies Kopiëren en plak dit met Ctrl+V in een zoekmachine als Google. Mogelijk levert dit een geschikte driver op.

Heb je nog een driver voor Windows 7 of ouder, probeer dan de installatie in compatibiliteitsmodus. Klik met rechts op het installatieprogramma, kies Eigenschappen en ga naar het tabblad Compatibiliteit. Zet een vinkje bij Dit programma uitvoeren in compatibiliteitsmodus voor en kies de laatst ondersteunde versie, zoals Windows 7 of Windows XP (Service Pack 2). Door ook Dit programma als administrator uitvoeren te selecteren, vergroot je de kans dat Windows de oudere driver alsnog aanvaardt, zeker als het geen 'kernel-driver' met volledige systeemrechten betreft (zie ook de passage Driverblokkade). Dit is ons bijvoorbeeld al gelukt voor een Canon Pixma iP4200-printer.

Lees ook: De perfecte printer kiezen? Hier moet je op letten

Soms zitten driverupdates wat verstopt bij de optionele updates.

Alternatieve drivers

Je kunt ook op zoek gaan naar alternatieve, niet-officiële stuurprogramma's. Er zijn verschillende community's en fora die voor populaire oudere apparaten aangepaste drivers aanbieden of INF-bestanden hebben aangepast om ze onder nieuwere Windows-versies te laten werken.

Voor scanners is de alternatieve software van VueScan populair. Deze ondersteunt bijna achtduizend oude scanner-modellen en werkt vaak prima, al is de software niet gratis (vanaf circa 19 euro per jaar). Een proefversie is wel beschikbaar (je kunt eventueel een wegwerpadres gebruiken), zodat je kunt nagaan of je scanner werkt onder Windows 10/11.

Voor printers is het Gutenprint-driverpakket bekend, voorheen bekend als Gimp-print, al is dit alleen beschikbaar voor Linux en macOS. We hebben helaas niet de ruimte om hier dieper op in te gaan, maar je kunt een al dan niet virtuele Linux-machine op je netwerk opzetten (ook op een Raspberry Pi) en hierop Gutenprint installeren. Vervolgens deel je de printer zodat je deze ook op je Windows-pc kunt gebruiken. Voor scanners bestaat een vergelijkbaar project: Scanner Access Now Easy, eveneens voor Linux.

De kans is groot dat je met VueScan je oude scanner nog prima aan de praat krijgt.

Driverblokkade

Het kan gebeuren dat er wel een driver beschikbaar is, maar dat Windows 10/11 de installatie blokkeert. Mogelijk is de driver technisch incompatibel, bijvoorbeeld een 32bit-driver op een 64bit-systeem (Windows 11 is altijd 64 bit), of een kerneldriver die noodzakelijke kernelfuncties mist doordat deze niet meer worden ondersteund door het geüpdatete besturingssysteem. In dit geval kun je nog de compatibiliteitsmodus proberen (zie de passage Driverprobleem), maar het resultaat blijft onzeker. Je maakt dan meer kans via een virtuele machine met een oudere Windows-versie, zoals Windows 10 voor 32bit-drivers.

Soms blokkeert Windows 10/11 de installatie omdat de (kernel)driver niet digitaal is ondertekend. Ben je zeker dat het om een betrouwbare driver gaat, dan kun je deze controle tijdelijk uitschakelen. Open Instellingen, kies Systeem / Systeemherstel en klik tweemaal op Nu opnieuw opstarten. Kies vervolgens Problemen oplossen / Geavanceerde opties / Opstartinstellingen en klik op Opnieuw opstarten. In het menu dat verschijnt, kies je optie 7: Afdwingen van stuurprogrammahandtekening uitschakelen. Windows start nu zonder handtekeningcontrole, zodat je de driver kunt installeren. Bij de volgende herstart is de controle weer actief, maar de driver blijft werken.

Ga je liever voor een iets doortastender aanpak? Voer dan de Opdrachtprompt uit als administrator, voer het commando bcdedit /set TESTSIGNING ON in en herstart je pc. Deze draait dan in testmodus, zie de indicatie rechtsonder. Installeer de driver en voer daarna meteen bcdedit /set TESTSIGNING OFF uit, gevolgd door een herstart om terug normaal te werken.

Deze Windows draait tijdelijk in een (minder veilige) testmodus.

Virtueel alternatief

Lukt het niet om je oude apparaat met een van de bovenstaande workarounds aan de praat te krijgen binnen Windows 10/11, dan zit er weinig anders op dan een ouder of ander besturingssysteem te gebruiken. Het handigst is om dit als virtuele machine (VM) bovenop je huidige Windows te draaien. Binnen deze VM installeer je dan de originele driver en software voor het apparaat.

Geschikte gratis tools zijn Oracle VirtualBox en VMware Workstation Pro (na registratie op https://support.broadcom.com). Via bijvoorbeeld https://archive.org kun je naar schijfkopiebestanden zoeken en downloaden. Wij vonden er onder meer diverse Windows XP-iso-bestanden en installeerden een exemplaar in VirtualBox.

Dit kan als volgt. Start VirtualBox, klik op Nieuw en vul de gegevens in, zoals Microsoft Windows XP (32-bit). Bij ISO-image verwijs je naar je download. Vink Overslaan zonder toezicht aan, klik op Afmaken en vervolgens op Starten. Volg de installatie-instructies. Je bezit of vindt wellicht een geldige licentie voor deze oude Windows.

Koppel het apparaat aan een fysieke poort op je pc en geef deze vervolgens door aan de VM, zodat de virtuele Windows het apparaat herkent. Dit kan vanuit het menu Apparaten in het venster met een opgestarte VM.

Bij printers kun je ook delen via het VM-netwerk, zodat je vanuit je gewone Windows via het netwerk kunt printen naar de VM. Selecteer de (uitgeschakelde) VM in VirtualBox, kies Instellingen, open Netwerk en vink Netwerkadapter inschakelen aan. Stel eventueel Gekoppeld aan in op Bridged Adapter zodat de VM een ip-adres krijgt binnen hetzelfde netwerk als je host-pc.

Een oude HP-printer werd succesvol op een virtuele Windows XP geïnstalleerd.

Extra tips

Soms brengen fabrikanten firmware-updates uit die de compatibiliteit met een nieuwer besturingssysteem verbeteren. Het kan dus lonen om de firmware van het apparaat te controleren en eventueel te updaten. Raadpleeg hiervoor de bijbehorende instructies. Het is ook mogelijk dat sommige apparaten, zoals printers, een legacy- of compatibiliteitsmodus hebben, waardoor ze wel ondersteund worden door Windows of een generieke driver. Raadpleeg ook hiervoor de handleiding.

Tot slot nog een tip die we met enige terughoudendheid geven. Vind je geen geschikte driver op de website van de fabrikant, probeer dan eventueel een gratis tool als IObit Driver Booster of Snappy Driver (Lite). Soms halen deze nog een oude driver uit de online Microsoft Update Catalog die werkt. Dit kan helaas ook zomaar fout gaan, dus maak vooraf zeker een herstelpunt. Let ook op dat je geen ongewenste extra's mee installeert.

Driver-installers: als het echt niet anders kan, en nadat je een herstelpunt hebt gemaakt.

 Nieuwe printer nodig? Kijk op Kieskeurig.nl/prijsdalers om voor de beste deal!

Inkt en cartridges

Voor je printer