Met extra sensoren en scripts maak je de apparatuur die je al in huis hebt nét even wat slimmer en uitgebreider. Wij geven 15 manieren om je huis te automatiseren.

Domoticz als regelpunt

1 Krachtige transceiver 433 MHz

De Rfxcom RFXtrx433E transceiver (lees: zender én ontvanger) voor 433 MHz is niet heel goedkoop (ongeveer 110 euro) maar wel erg flexibel. Het apparaat ondersteunt een zeer groot aantal sensoren op 433 MHz, zoals deurcontacten, bewegingsmelders, temperatuursensoren en slimme stopcontacten. Die sensoren zijn in de regel veel goedkoper dan die van tegenhanger Z-Wave. De firmware van de transciever wordt voortdurend bijgewerkt om met nieuwe protocollen en dus nieuwe producten overweg te kunnen. En ook Domoticz kan er heel goed mee overweg.

©PXimport

2 Start met KlikAanKlikUit-producten

Je hebt vast weleens gehoord over de breed verkrijgbare KlikAanKlikUit-producten. Via onder meer afstandsbedieningen, draadloze wandschakelaars en slimme stopcontacten maken ze het handmatig in- en uitschakelen van lampen en andere apparaten een stuk makkelijker. De fabrikant heeft inmiddels een breed aanbod domotica-producten. De meeste werken op 433 MHz en het gebruikte protocol wordt ondersteund door de transceiver van Rfxcom (tip 1). Heb je al KAKU-producten in huis, dan is dat een mooi startpunt voor experimenten in Domoticz.

©PXimport

3 Weerdata van Weather Underground

Het weer is een handige trigger voor domotica. Denk aan het inklappen van rolluiken bij te veel wind of een waarschuwing bij nachtvorst. Je kunt een compleet weerstation opzetten, maar dat hoeft niet. Dankzij Weather Underground kun je de weergegevens van talloze weerstations raadplegen, ook bij jou in de buurt. Voor ieder weerstation kun je terugzien wat voor apparatuur wordt gebruikt, wat een idee geeft van de nauwkeurigheid. Ook domotica-software zoals Domoticz kan de weerdata gebruiken (zie tip 4).

4 Virtuele weersensor in Domoticz

Dankzij de gratis api van Weather Underground kun je weerdata van ieder weerstation in jouw domotica-systeem opnemen, bijvoorbeeld Domoticz. Maak daarvoor eerst een api-key (sleutel) aan via de gratis opties Stratus Plan en Developer. In Domoticz ga je dan naar Instellingen / Hardware. Kies bij Type voor Weather Underground en voer je api-sleutel in. Bij Locatie voer je de Station ID van het gewenste weersstation in. Voor persoonlijke weerstations moet je hier pws: voor zetten, bijvoorbeeld pws:IUTRECHT60. De meer geavanceerde weerstations zijn nauwkeuriger en rapporteren ook veel meer details, zoals luchtdruk, windsnelheid, zonkracht, zicht en neerslaghoeveelheid.

©PXimport

5 Overal een temperatuursensor

Wil je in iedere kamer in huis de temperatuur meten, dan kunnen de temperatuursensoren een aardige kostenpost vormen. Gelukkig vind je in Chinese webshops volop sensoren voor minder dan tien euro die ook goed werken. De meeste geven zowel temperatuur als luchtvochtigheid door en zijn te gebruiken met bijvoorbeeld de transceiver van Rfxcom (zie tip 1). Zit er een (kleine) afwijking in de gemeten waarde, dan kun je dat door Domoticz laten bijstellen. Die laat trouwens ook meteen alle gemeten waardes in grafieken zien.

©PXimport

6 Energieverbruik slimme meter

Een actueel overzicht van je energieverbruik is handig als je wilt besparen. En bij zonnecellen wil je natuurlijk zien wat je terug hebt geleverd. Veel huishoudens zijn al over op de slimme meter. Een eenvoudige interfacekabel, ook wel slimme-meter-kabel genoemd, is genoeg om de data uit te lezen met bijvoorbeeld Domoticz. Op internet koop je zo’n kabel voor ongeveer 20 euro. Die kabel is niet zo lang; de server met Domoticz moet daarom wel in de buurt van de slimme meter staan.

©PXimport

7 Koppel Hue-lampen

De Philips Hue Bridge koppelt Hue-lampen aan je netwerk, zodat je de Hue-app op je smartphone of tablet kunt gebruiken om ze te bedienen. Die Hue Bridge kun je ook aan Domoticz koppelen, zodat je meer logica kunt toevoegen, bijvoorbeeld het inschakelen van lampen via een bewegingssensor of als het donker wordt. Versie 1.0 van de Hue Bridge is voor veel toepassingen overigens prima, die kun je voor weinig geld tweedehands oppikken. Versie 2.0 is ook compatibel met Apple HomeKit, zodat je Hue ook via Siri aan het werk kunt zetten.

©PXimport

8 Bestuur Hue via commando’s

De Hue Bridge bevat een speciale interface waardoor je Hue-lampen via commando’s kunt besturen. Zo kun je veel specifieker lampen bedienen, vanaf een zelfgeschreven programma of script. In het ontwikkelaarsgedeelte van Philips Hue vind je een toegankelijk onderdeel Getting Started. Met de tips kun je bijvoorbeeld nummers van lampen opvragen en vervolgens een specifieke lamp aan- of uitzetten en de helderheid aanpassen. In Domoticz kun je de commando’s in een script opnemen en aan een sensor koppelen, zoals een bewegingssensor. Aardig detail is dat je zelfs de kleur van een lamp kunt wijzigen (zie tip 9).

9 Geef kleur aan je Hue-lampen via commando’s

Heb je een Hue-lamp met kleur dan zou je die als statuslamp kunnen gebruiken. Reageert je nas bijvoorbeeld niet meer? Dan maak je dat met een rode lamp snel duidelijk. Om de kleur aan te passen moet je in je commando een bepaalde hue-waarde opgeven. Op verschillende websites (bijvoorbeeld http://hslpicker.com) kun je een zogenaamde hsl-kleurcode berekenen. De hue-waarde (h) vermenigvuldig je vervolgens met 182. Voor donkerroze (h=327) geef je in je commando zodoende een hue-waarde van 59514 op.

©PXimport

10 Raam/deursensor en bewegingssensor

Met een raam/deursensor of bewegingssensor zijn leuke toepassingen mogelijk, van een inbraakbeveiliging tijdens de vakantie tot het inschakelen van verlichting bij beweging. Op Chinese webshops vind je zulke sensoren al voor een paar euro. De meeste gebruiken de PT2262-chip. Enkele sensoren melden alleen het openen van de deur met aan-signaal, niet het sluiten daarvan. Zo’n sensor kun je in Domoticz het beste toevoegen als bewegingssensor met uitschakelvertraging van bijvoorbeeld 1 seconde, zodat de sensor na het ‘signaleren’ weer op ‘uit’ staat.

©PXimport

11 Domoticz-app op Android

Domoticz kun je behalve via een browser ook met diverse apps bedienen, zoals de officiële Android-app (5,99 euro of gratis Lite-versie). Met de app kun je gemakkelijk je schakelaars bedienen maar ook een stapje verder gaan. Een mooi voorbeeld is geofencing, waarmee je de lampen al kunt aanzetten zodra je in de buurt van je huis komt. Ook kun je schakelaren aanzetten via nfc-tags door je smartphone tegen de tag te drukken. Voor het werken met nfc-tags bestaan overigens ook specifieke apps.

12 Domoticz bereikbaar van buitenaf

Wil je Domoticz van buitenaf kunnen benaderen, bijvoorbeeld voor het schakelen met een link vanaf IFTTT (zie tip 14), dan moet je hiervoor een regel voor port-forwarding instellen in je router voor de gewenste poort. Daarnaast is het verstandig een sterk wachtwoord in te stellen. Daarvoor ga je naar de instellingen van Domoticz. Hier kun je bovendien één of meerdere lokale netwerken opgeven, bij toegang vanaf die netwerken hoef je dan niet in te loggen.

©PXimport

13 Schakelen via een url

In Domoticz kun je acties zoals het schakelen van een lamp ook via een link uitvoeren, bijvoorbeeld met een browser, zelfgeschreven programma of IFTTT (zie tip 14). De wiki van Domoticz laat zien welke commando’s er zoal mogelijk zijn en geeft voorbeelden van de links die je kunt gebruiken. Wie graag internettoepassingen of scripts maakt, kan met linkjes ook statusinformatie uitlezen, zoals de waarde van een temperatuursensor.

©PXimport

14 Linken met IFTTT

IFTTT bevat niet alleen heel veel standaardacties, je kunt ook handmatige acties toevoegen, waaronder de zogeheten webhook. Dat is een link die wordt uitgevoerd bij een bepaalde trigger. De trigger is bijvoorbeeld het ontvangen van een sms’je of het betreden van een bepaald gebied (geofencing). De link kan dan een bepaalde actie in Domoticz zijn (zie tip 13). De koppeling in IFTTT maak je via de website van IFTTT door een zogenaamde webhook te maken in het onderdeel Applets.

15 Knutselen met de Raspberry Pi

Wie een beetje handig is met de soldeerbout en elektronica kan naar harteloos experimenteren met de gpio-poorten op de Raspberry Pi. Dat zijn digitale in- en uitgangen die via software aangestuurd kunnen worden. Ook Domoticz kan ermee overweg. Je kunt er een eenvoudig drukknopje aan hangen maar ook bijvoorbeeld een bewegingssensor of een relais. Het is wel handig als je een klein beetje leert programmeren, zodat je door middel van scripts logica kunt toevoegen. Wie nog een stapje verder wil gaan kan ook een RFLink Gateway maken voor draadloze toepassingen (ook op 433 MHz), als voordelig alternatief voor de transceiver van Rfxcom.

©PXimport

Wanneer je Windows 11 (opnieuw) installeert, vereist Microsoft dat je je aanmeldt met een Microsoft-account of dat je er eentje aanmaakt. En dat terwijl je je voorheen in Windows 10 gewoon met een offline account kunt aanmelden. Wij laten je zien hoe je dat ook in Windows 11 doet, rechtstreeks tijdens de installatieprocedure.

Microsoft wil maar al te graag dat je een Microsoft-account hebt en deze ook gebruikt bij het aanmelden van Windows 11. Behalve dat je hiermee in geval van het vergeten van je installatiecode het besturingssysteem makkelijker opnieuw kunt activeren, biedt een Microsoft-account niet heel veel extra voordelen in Windows 11 zelf. Het enige wat met zo'n account makkelijker gaat is het instellen van e-mail en OneDrive, maar dat zijn ook diensten waar je je later bij kunt aanmelden.

Installatieprocedure

In een van de laatste stappen van de installatieprocedure, of wanneer je een Windows 11-laptop hebt gekocht, word je - om de laatste instellingen toe te passen - gevraagd om in te loggen bij een Microsoft-account, of er eentje aan te maken.

©MG | ID.nl

Wanneer je in bovenstaand scherm bent aangekomen, lijkt het alsof je hier niet meer uit kunt komen: je moet óf een account invullen, óf er eentje aanmaken, óf een stap terug gaan met de pijl rechtsboven in beeld. Toch kun je hier nog iets anders doen, namelijk een opdrachtprompt openen. En dat is handig, want met een opdrachtprompt tijdens de installatie van Windows 11 kun je alvast dingen regelen voordat Windows 11 zelf is opgestart. Het omzeilen van het aanmaken of invoeren van een Microsoft-account bijvoorbeeld. Om de opdrachtprompt te openen, moet je de volgende toetscombinatie intypen:

Shift+F10

Let op: bij sommige computers zoals laptops kan het zijn dat je ook de Functietoets Fn moet indrukken om de F10-knop te kunnen gebruiken. De opdracht wordt in dat geval dan:

Shift+Fn+F10

Na het indrukken van deze toetscombinatie wordt een zwart venster voor de opdrachtprompt geopend.

©MG | ID.nl

In dit scherm voor je een speciale opdracht in waarmee we de verplichte invoer voor een Microsoft-account gaan omzeilen. Zodra Windows 11 heeft gedetecteerd dat jouw computer een werkende verbinding heeft, blijf je op dat accountscherm hangen, maar ook wanneer er nog geen verbinding is gemaakt, wil Microsoft toch eerst dat je verbinding maakt en daarna alsnog met een Microsoft-account aan de slag gaat.

Nu de opdrachtprompt is geopend, schakelen we die online functie uit. Voer exact de volgende opdracht in:

start ms-cxh:localonly

Gevolgd door een druk op de Enter-toets. Dat zit eruit als hieronder:

©MG | ID.nl

Nadat je op Enter hebt gedrukt, verschijnt er een nieuw venster met de mogelijkheid om een lokaal account (dus zonder Microsoft-account) aan te maken. Goed om te weten: dit account is ook meteen een administrator-account.

©MG | ID.nl

Je kunt hier dus gewoon een normale (voor- en achter)naam opgeven, een e-mailadres is dan niet nodig. Je kunt ervoor kiezen om nu een wachtwoord in te vullen, maar als je dat doet, krijg je ook direct drie controlevragen die je moet opgeven; dat kun je niet skippen. Sla je het aanmaken van een wachtwoord nu over, dan kun je dat later in Windows 11 alsnog doen.

Nadat je de benodigde gegevens hebt ingevuld, worden de laatste installatiestappen voltooid, en wordt de computer nog een keertje opnieuw opgestart. Daarna kun je je aanmelden met het nieuwe account en voer je nog een aantal stappen uit met betrekking tot functies als locatie, diagnostische gegevens en handschriftherkenning.

Account aanpassen

Het account waarmee je je aanmeldt is een administrator-account. In dat geval doe je er goed aan om een wachtwoord in te stellen als je dat nog niet hebt gedaan in de hierboven uitgelegde stap. Om een wachtwoord in te stellen, klik je op de Startknop, en vervolgens op je accountnaam en kies je voor Mijn account beheren.

©MG | ID.nl

Je komt nu in het instellingenscherm terecht voor je account. Scroll naar de knop Aanmeldingsopties en daarna op Wachtwoord.

©MG | ID.nl

Nu kun je een wachtwoord naar wens opgeven, de eisen zijn hier niet streng, maar uiteraard kies je wel voor een lastig te raden wachtwoord. Wel ben je verplicht om een geheugensteuntje op te geven, maar dat is minder lastig dan drie extra beveiligingsvragen die je normaliter bij het installatiescherm moet opgeven. Bij de geheugensteun mag het wachtwoord (vanzelfsprekend) niet gebruikt worden .

©MG | ID.nl

Wachtwoord en geheugensteun ingevoerd? Dan ben je in principe klaar en kun je je systeem verder gaan configureren. Eventueel kun je nu ook nieuwe extra accounts aanmaken via het onderdeel Andere gebruikers in het instellingenscherm.

Je pakt je telefoon om even snel iets te bekijken – en ineens ben je zomaar een uur verder, omdat je niet kon stoppen met scrollen. En onderweg ben je meestal niet blijven hangen bij blije kattenfilmpjes, maar bij rampen, slecht nieuws en roddel. Of bij posts van mensen die allemaal mooier of rijker lijken dan jij. Doomscrolling dus. Slecht voor je humeur en zelfbeeld én zonde van je tijd. Maar gelukkig kun je er iets tegen doen.

Lees ook: Minder afleiding van je telefoon met deze 6 apps

Wat is doomscrolling?

Doomscrolling is eindeloos blijven scrollen door berichten, filmpjes en posts die je eigenlijk alleen maar onrustig maken. Dat begon ooit met nieuws, maar geldt tegenwoordig ook voor sociale media. Denk aan TikTok, Instagram of X waar je urenlang blijft scrollen, maar waar je zelden wijzer of rustiger van wordt. Het algoritme weet precies wat je aandacht trekt – en hoe het je blijft vasthouden.

De term ontstond rond 2020, tijdens de COVID-19-pandemie, toen mensen massaal thuis zaten en constant updates zochten over het virus. Maar het fenomeen heeft zich sindsdien uitgebreid naar alle vormen van nieuws of posts waar je je slechter van gaat voelen.

Waarom blijven we scrollen?

Apps zijn zo ontworpen dat ze je aandacht vasthouden. Elke swipe of nieuwe video geeft een kleine prikkel in je brein: een signaal dat er misschien iets interessants komt. Soms zit er iets tussen dat écht boeit, maar vaak blijft het bij vluchtige prikkels. Ondertussen raakt je hoofd vol, maar je krijgt er weinig voor terug.

Hoe weet je of je doomscrollt?

Er bestaat geen test waarmee je kunt checken of je een doemscroller bent. Maar er zijn wel duidelijke signalen. Je zit in de gevarenzone wanneer je:

🚩 Gedachteloos nieuws- of socialmedia-apps opent, vaak meerdere keren per dag
🚩 Je daarna leeg, onrustig of somber voelt
🚩 Moeite hebt om te stoppen, terwijl je eigenlijk wel weet dat het nergens toe leidt
🚩 's Avonds of 's ochtends lang op je telefoon zit zonder duidelijk doel
🚩 Niet toekomt aan andere dingen, of je gejaagd voelt als je niets checkt

Herkenbaar? Dan is het tijd om je scrollgedrag te doorbreken. Dat is niet makkelijk, maar het kan wel. Onderstaande tips helpen je op weg.

©Gorodenkoff

Wat kun je doen tegen doomscrolling?

1. Beperk je schermtijd en las schermvrije tijdstippen in

Geef jezelf vaste momenten waarop je iets mag checken. Bijvoorbeeld: 's ochtends 15 minuten nieuws, 's avonds 10 minuten social media. Stel een timer in, zodat je niet ongemerkt blijft hangen. Je kunt ook met jezelf afspreken dat je bijvoorbeeld één uur per dag niet op je scherm kijkt. Of in het weekend pas na twaalf uur 's middags je telefoon pakt. Ook is het mogelijk om tijdslimieten in te stellen voor bepaalde apps. Hieronder lees je hoe je dat doet op een iPhone en op een Android-toestel.

Scherm- en apptijd beperken op iPhone

Wil je op vaste tijden niet gestoord worden? Stel dan apparaatvrije tijd in op je iPhone. Tijdens die periodes zijn alleen telefoongesprekken, berichten en apps die je zelf toestaat beschikbaar. Ga naar Instellingen > Schermtijd, tik op App- en websiteactiviteit en schakel dit in als dat nog niet gebeurd is. Kies daarna voor Apparaatvrije tijd en stel via Gepland de begin- en eindtijd in. Je kunt kiezen voor elke dag hetzelfde tijdstip of per dag variëren. Vlak voor de ingestelde tijd krijg je een herinnering.

Ook kun je tijdslimieten instellen voor apps of hele categorieën, zoals sociale netwerken of games. Ga naar Instellingen > Schermtijd > Applimieten > Voeg limiet toe en selecteer de gewenste apps of categorieën. Tik op Volgende, stel de limiet in en gebruik eventueel Pas dagen aan voor verschillende limieten per dag. Rond af met Voeg toe.

Scherm- en apptijd beperken op je Android-telefoon

Rustmomenten op je Android-toestel stel je in via de Bedtijdmodus. Tijdens deze periodes worden je schermkleuren aangepast (bijvoorbeeld naar grijstinten) en kun je meldingen dempen of het scherm automatisch laten uitschakelen. Ga naar Instellingen > Digitaal welzijn en ouderlijk toezicht > Bedtijdmodus en stel in wanneer de modus moet starten en eindigen. Je kunt dit voor elke dag apart instellen of een vast schema kiezen.

Wil je appgebruik beperken? Ga dan naar Digitaal welzijn > Dashboard en kies de app die je wilt beperken. Tik op het zandlopertje naast de app en stel een dagelijkse limiet in. Zodra de limiet is bereikt, is de app de rest van die dag niet meer toegankelijk.

2. Zet meldingen uit

Pushmeldingen van nieuwsapps, sociale media of video-apps zorgen dat je telkens toch weer gaat kijken en scrollen. Zet ze uit. Wat je niet ziet, open je ook minder snel.

3. Richt je telefoon prikkelarmer in

Zet socialmedia- en nieuwsapps niet op je beginscherm. Of verwijder ze helemaal. Wil je ze toch echt bezoeken, dan kan dat via de browser. Dat is een extra handeling vergeleken met een app, maar juist daarom doe je het misschien minder vaak.  

Verder kun je er ook voor kiezen om de grijstintenmodus in te schakelen. Dat zorgt voor minder afleiding en een beeld dat rustiger is.

Op een iPhone ga je hiervoor naar Instellingen > Toegankelijkheid > Weergave en tekstgrootte > Kleurfilters en schakel je de optie in. Op een Android-smartphone ga je hiervoor naar Instellingen -> Toegankelijkheid -> Kleurfilters. Hier schakel je de optie Grijstinten in. Afhankelijk van je toestel kunnen deze menu-opties een iets andere naam hebben.

©ID.nl

4. Volg niet alles en iedereen

Kies één of twee betrouwbare nieuwsbronnen. Ontvolg accounts die vooral onrust of negativiteit brengen. Kies liever voor mensen of media die je inspireren, informeren of aan het denken zetten. Een account waar je geen energie van krijgt, maar dat je energie kost: dat kun je beter ontvolgen.

Stoppen met doom-scrolling? Het kan!

Doomscrolling gaat allang niet meer alleen over nieuws. Ook gedachteloos scrollen langs filmpjes, reacties of meningen op sociale media hoort erbij. Het lijkt onschuldig, maar kost tijd, energie en aandacht — en levert weinig op.

Het goede nieuws: je kunt ermee stoppen. Niet in één keer, maar stap voor stap. Door bewuster te kiezen wat je leest en wanneer. Door je telefoon minder het ritme van je dag te laten bepalen. En door ruimte te maken voor dingen die je echt iets opleveren.