ID.nl logo
15 manieren om je huis te automatiseren
© PXimport
Huis

15 manieren om je huis te automatiseren

Met extra sensoren en scripts maak je de apparatuur die je al in huis hebt nét even wat slimmer en uitgebreider. Wij geven 15 manieren om je huis te automatiseren.

Domoticz als regelpunt

Wie zijn huis slimmer wil maken, kiest meestal voor een centraal regelpunt, bijvoorbeeld een basisstation van een bepaalde fabrikant of een Raspberry Pi of server met slimme software zoals Domoticz. Een groot voordeel van een softwareoplossing is dat je niet aan één standaard vastzit. Je kunt, geholpen door wat randapparatuur, vrijwel al je schakelaars en sensoren koppelen. Veel software kun je zelfs op een Raspberry Pi installeren. Domoticz kent prima alternatieven als Home Assistant en OpenHAB, maar de meeste zijn niet zo gebruiksvriendelijk. Bij Domoticz kun je vrijwel alles via de grafische interface instellen en de ondersteuning voor randapparatuur is erg breed.

1 Krachtige transceiver 433 MHz

De Rfxcom RFXtrx433E transceiver (lees: zender én ontvanger) voor 433 MHz is niet heel goedkoop (ongeveer 110 euro) maar wel erg flexibel. Het apparaat ondersteunt een zeer groot aantal sensoren op 433 MHz, zoals deurcontacten, bewegingsmelders, temperatuursensoren en slimme stopcontacten. Die sensoren zijn in de regel veel goedkoper dan die van tegenhanger Z-Wave. De firmware van de transciever wordt voortdurend bijgewerkt om met nieuwe protocollen en dus nieuwe producten overweg te kunnen. En ook Domoticz kan er heel goed mee overweg.

©PXimport

2 Start met KlikAanKlikUit-producten

Je hebt vast weleens gehoord over de breed verkrijgbare KlikAanKlikUit-producten. Via onder meer afstandsbedieningen, draadloze wandschakelaars en slimme stopcontacten maken ze het handmatig in- en uitschakelen van lampen en andere apparaten een stuk makkelijker. De fabrikant heeft inmiddels een breed aanbod domotica-producten. De meeste werken op 433 MHz en het gebruikte protocol wordt ondersteund door de transceiver van Rfxcom (tip 1). Heb je al KAKU-producten in huis, dan is dat een mooi startpunt voor experimenten in Domoticz.

©PXimport

3 Weerdata van Weather Underground

Het weer is een handige trigger voor domotica. Denk aan het inklappen van rolluiken bij te veel wind of een waarschuwing bij nachtvorst. Je kunt een compleet weerstation opzetten, maar dat hoeft niet. Dankzij Weather Underground kun je de weergegevens van talloze weerstations raadplegen, ook bij jou in de buurt. Voor ieder weerstation kun je terugzien wat voor apparatuur wordt gebruikt, wat een idee geeft van de nauwkeurigheid. Ook domotica-software zoals Domoticz kan de weerdata gebruiken (zie tip 4).

4 Virtuele weersensor in Domoticz

Dankzij de gratis api van Weather Underground kun je weerdata van ieder weerstation in jouw domotica-systeem opnemen, bijvoorbeeld Domoticz. Maak daarvoor eerst een api-key (sleutel) aan via de gratis opties Stratus Plan en Developer. In Domoticz ga je dan naar Instellingen / Hardware. Kies bij Type voor Weather Underground en voer je api-sleutel in. Bij Locatie voer je de Station ID van het gewenste weersstation in. Voor persoonlijke weerstations moet je hier pws: voor zetten, bijvoorbeeld pws:IUTRECHT60. De meer geavanceerde weerstations zijn nauwkeuriger en rapporteren ook veel meer details, zoals luchtdruk, windsnelheid, zonkracht, zicht en neerslaghoeveelheid.

©PXimport

5 Overal een temperatuursensor

Wil je in iedere kamer in huis de temperatuur meten, dan kunnen de temperatuursensoren een aardige kostenpost vormen. Gelukkig vind je in Chinese webshops volop sensoren voor minder dan tien euro die ook goed werken. De meeste geven zowel temperatuur als luchtvochtigheid door en zijn te gebruiken met bijvoorbeeld de transceiver van Rfxcom (zie tip 1). Zit er een (kleine) afwijking in de gemeten waarde, dan kun je dat door Domoticz laten bijstellen. Die laat trouwens ook meteen alle gemeten waardes in grafieken zien.

©PXimport

6 Energieverbruik slimme meter

Een actueel overzicht van je energieverbruik is handig als je wilt besparen. En bij zonnecellen wil je natuurlijk zien wat je terug hebt geleverd. Veel huishoudens zijn al over op de slimme meter. Een eenvoudige interfacekabel, ook wel slimme-meter-kabel genoemd, is genoeg om de data uit te lezen met bijvoorbeeld Domoticz. Op internet koop je zo’n kabel voor ongeveer 20 euro. Die kabel is niet zo lang; de server met Domoticz moet daarom wel in de buurt van de slimme meter staan.

©PXimport

7 Koppel Hue-lampen

De Philips Hue Bridge koppelt Hue-lampen aan je netwerk, zodat je de Hue-app op je smartphone of tablet kunt gebruiken om ze te bedienen. Die Hue Bridge kun je ook aan Domoticz koppelen, zodat je meer logica kunt toevoegen, bijvoorbeeld het inschakelen van lampen via een bewegingssensor of als het donker wordt. Versie 1.0 van de Hue Bridge is voor veel toepassingen overigens prima, die kun je voor weinig geld tweedehands oppikken. Versie 2.0 is ook compatibel met Apple HomeKit, zodat je Hue ook via Siri aan het werk kunt zetten.

©PXimport

8 Bestuur Hue via commando’s

De Hue Bridge bevat een speciale interface waardoor je Hue-lampen via commando’s kunt besturen. Zo kun je veel specifieker lampen bedienen, vanaf een zelfgeschreven programma of script. In het ontwikkelaarsgedeelte van Philips Hue vind je een toegankelijk onderdeel Getting Started. Met de tips kun je bijvoorbeeld nummers van lampen opvragen en vervolgens een specifieke lamp aan- of uitzetten en de helderheid aanpassen. In Domoticz kun je de commando’s in een script opnemen en aan een sensor koppelen, zoals een bewegingssensor. Aardig detail is dat je zelfs de kleur van een lamp kunt wijzigen (zie tip 9).

9 Geef kleur aan je Hue-lampen via commando’s

Heb je een Hue-lamp met kleur dan zou je die als statuslamp kunnen gebruiken. Reageert je nas bijvoorbeeld niet meer? Dan maak je dat met een rode lamp snel duidelijk. Om de kleur aan te passen moet je in je commando een bepaalde hue-waarde opgeven. Op verschillende websites (bijvoorbeeld http://hslpicker.com) kun je een zogenaamde hsl-kleurcode berekenen. De hue-waarde (h) vermenigvuldig je vervolgens met 182. Voor donkerroze (h=327) geef je in je commando zodoende een hue-waarde van 59514 op.

©PXimport

10 Raam/deursensor en bewegingssensor

Met een raam/deursensor of bewegingssensor zijn leuke toepassingen mogelijk, van een inbraakbeveiliging tijdens de vakantie tot het inschakelen van verlichting bij beweging. Op Chinese webshops vind je zulke sensoren al voor een paar euro. De meeste gebruiken de PT2262-chip. Enkele sensoren melden alleen het openen van de deur met aan-signaal, niet het sluiten daarvan. Zo’n sensor kun je in Domoticz het beste toevoegen als bewegingssensor met uitschakelvertraging van bijvoorbeeld 1 seconde, zodat de sensor na het ‘signaleren’ weer op ‘uit’ staat.

©PXimport

11 Domoticz-app op Android

Domoticz kun je behalve via een browser ook met diverse apps bedienen, zoals de officiële Android-app (5,99 euro of gratis Lite-versie). Met de app kun je gemakkelijk je schakelaars bedienen maar ook een stapje verder gaan. Een mooi voorbeeld is geofencing, waarmee je de lampen al kunt aanzetten zodra je in de buurt van je huis komt. Ook kun je schakelaren aanzetten via nfc-tags door je smartphone tegen de tag te drukken. Voor het werken met nfc-tags bestaan overigens ook specifieke apps.

12 Domoticz bereikbaar van buitenaf

Wil je Domoticz van buitenaf kunnen benaderen, bijvoorbeeld voor het schakelen met een link vanaf IFTTT (zie tip 14), dan moet je hiervoor een regel voor port-forwarding instellen in je router voor de gewenste poort. Daarnaast is het verstandig een sterk wachtwoord in te stellen. Daarvoor ga je naar de instellingen van Domoticz. Hier kun je bovendien één of meerdere lokale netwerken opgeven, bij toegang vanaf die netwerken hoef je dan niet in te loggen.

©PXimport

13 Schakelen via een url

In Domoticz kun je acties zoals het schakelen van een lamp ook via een link uitvoeren, bijvoorbeeld met een browser, zelfgeschreven programma of IFTTT (zie tip 14). De wiki van Domoticz laat zien welke commando’s er zoal mogelijk zijn en geeft voorbeelden van de links die je kunt gebruiken. Wie graag internettoepassingen of scripts maakt, kan met linkjes ook statusinformatie uitlezen, zoals de waarde van een temperatuursensor.

©PXimport

14 Linken met IFTTT

IFTTT bevat niet alleen heel veel standaardacties, je kunt ook handmatige acties toevoegen, waaronder de zogeheten webhook. Dat is een link die wordt uitgevoerd bij een bepaalde trigger. De trigger is bijvoorbeeld het ontvangen van een sms’je of het betreden van een bepaald gebied (geofencing). De link kan dan een bepaalde actie in Domoticz zijn (zie tip 13). De koppeling in IFTTT maak je via de website van IFTTT door een zogenaamde webhook te maken in het onderdeel Applets.

15 Knutselen met de Raspberry Pi

Wie een beetje handig is met de soldeerbout en elektronica kan naar harteloos experimenteren met de gpio-poorten op de Raspberry Pi. Dat zijn digitale in- en uitgangen die via software aangestuurd kunnen worden. Ook Domoticz kan ermee overweg. Je kunt er een eenvoudig drukknopje aan hangen maar ook bijvoorbeeld een bewegingssensor of een relais. Het is wel handig als je een klein beetje leert programmeren, zodat je door middel van scripts logica kunt toevoegen. Wie nog een stapje verder wil gaan kan ook een RFLink Gateway maken voor draadloze toepassingen (ook op 433 MHz), als voordelig alternatief voor de transceiver van Rfxcom.

©PXimport

▼ Volgende artikel
Zo deel je je keuken handig en logisch in
© Andy Dean Photography
Huis

Zo deel je je keuken handig en logisch in

Of je nu graag uitgebreid kookt of elke avond snel klaar wilt zijn: een slimme keukenindeling maakt het verschil. Alles moet logisch op zijn plek staan, zodat je moeiteloos overal bij kunt en na afloop ook weinig tijd kwijt bent aan opruimen.

Je keuken slim indelen? Wij hebben tips voor:
  • Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak
  • Werkblad en kookplaat
  • Koelkast
  • Neem de keuken-driehoek als uitgangspunt
  • Kies de optimale werkhoogte
  • Opbergruimte

Lees ook: Fornuis op maat: kies het aantal pitten dat bij je past

Vaatwasser, gootsteen en vuilnisbak

Heb je plannen voor een nieuwe keuken? Denk dan nu al na over welke slimme keuzes je kunt maken met de indeling. Plaats bijvoorbeeld de vaatwasser, de spoelbak en de afvalemmer dicht bij elkaar. Je hoeft dan nooit ver te lopen met vieze borden en je kunt ze makkelijk leegschrapen, eventueel afspoelen en direct inruimen. Staat de afvalbak in een kastje direct naast de vaatwasser? Let er dan op dat je het deurtje nog goed kunt openen als de deur van de vaatwasser omlaag staat. Dat werkt makkelijker bij het inruimen. Plaats verder de vaatwasser niet direct tegen een zijmuur. Tijdens het inruimen loop je dan sneller kans op spetters tegen de muur.

Werkblad en kookplaat

Het werkblad is meer dan alleen een plek om iets op te zetten. Je gebruikt het om te snijden, te mixen, spullen neer te leggen en borden op te scheppen. Zorg daarom dat je voldoende vrije werkruimte overhoudt – dus niet alles volbouwen met apparatuur. Plaats de spoelbak of kookplaat liever niet op een hoek. Je hebt aan beide kanten plek nodig, zodat je je handen vrij kunt houden en spetters opvangt. Reken aan weerszijden minimaal veertig centimeter. Dat oogt niet alleen rustiger, het werkt ook prettiger. Handig om te weten: bij je keukenspecialist wordt hiervoor vaak de term aflegruimte gebruikt. En nog even over de kookplaat: plaats die bij voorkeur niet pal naast de koelkast of een hoge kast; dat geeft weinig bewegingsvrijheid en maakt het lastig om met meerdere mensen tegelijk in de keuken te staan.

©Olga Yastremska and Leonid Yastremskiy

Koelkast

Een koelkast gebruik je vaker dan je denkt – gemiddeld zo'n 35 keer per dag. Zet 'm daarom op een plek waar je er makkelijk bij kunt, ook als je vanuit de woonkamer even snel iets wilt pakken. Zet de koelkast liever niet helemaal achterin of op een plek waar je niet vanzelf langsloopt; dat is al snel onhandig in het dagelijks gebruik. Let ook op de temperatuur rondom de koelkast. Zet hem niet naast een oven, radiator of op een plek waar veel zonlicht komt. Kan het echt niet anders, zorg dan voor een isolerende tussenplaat en houd minstens drie centimeter ruimte vrij tussen warmtebron en koelkast.

Gebruik de keuken-driehoek

In de basis draait een keuken om drie functies: koken, spoelen en koelen. Je fornuis, gootsteen en koelkast vormen samen een denkbeeldige driehoek. Als de afstanden tussen deze drie goed gekozen zijn, werk je prettiger. Staan ze te ver van elkaar, dan loop je onnodig veel. Staan ze te dicht bij elkaar, dan dan wordt het al snel krap en onhandig. Een keukenspecialist kan helpen bij het vinden van een goede verhouding, maar je merkt het zelf vaak ook al als iets net niet lekker werkt.

Optimale werkhoogte

Ook de hoogte van je werkplekken telt mee. Een oven op armhoogte is een stuk prettiger dan op kniehoogte, zeker als je vaak bakt. Het voorkomt bukken. Heb je een kleine keuken? Kies dan voor een compacte oven of voor een fornuis met geïntegreerde oven. Datzelfde geldt voor de vaatwasser: als je die wat hoger plaatst, spaar je je rug en knieën. Voor de kookplaat geldt een andere regel: meet de afstand van je onderarm tot het werkblad. Is die ongeveer twaalf centimeter, dan zit je goed qua houding en belast je je schouders niet onnodig.

Apparatuur wat hoger plaatsen (als dat kan) heeft nog een voordeel. Wanneer je kleine kinderen hebt rondlopen, kunnen die er minder makkelijk bij. Wel zo veilig!

©lev dolgachov

Opbergruimte

Tot slot: denk na over hoe je spullen opbergt. Onderkastjes bieden veel ruimte, maar vragen vaak veel van je rug. Bovenkastjes kunnen juist weer te hoog zijn. Een buffetkast biedt uitkomst: wat je dagelijks gebruikt zet je op ooghoogte, wat minder vaak nodig is kan best wat lager of juist hoger.

Slim indelen = een fijnere keuken!

Een goede keuken draait niet alleen om de juiste apparatuur, maar vooral ook om slimme keuzes die het koken makkelijker maken. Denk na over looproutes, werkhoogtes en voldoende bewegingsruimte. Positioneer alles op logische plekken, zorg voor een werkblad met voldoende vrije ruimte en let op kleine details zoals de draairichting van kastdeurtjes. Daarmee wordt de keuken (nog meer) het hart van je huis!

▼ Volgende artikel
Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken
© xMarshall
Huis

Cool artikel: zelf ijskoffie en ijsthee maken

Warm! Dorst! Hoog tijd dus voor ijskoffie en ijsthee. Je hoeft er niet eens voor naar de winkel: je kunt het binnen een paar minuten zelf maken, vaak gewoon met wat je al in huis hebt. Lekker verfrissend, en meestal ook gezonder én goedkoper dan wat je in de supermarkt vindt. In dit artikel lees je precies hoe je dat doet. Proost!

🧊 ➕ ☕ 🟰 😋
  • Zelf ijskoffie maken
    • Koud zetten
    • Met warme koffie
  • Extra luxe: affogato
  • Zelf ijsthee maken
  • 5x varieertips voor ijskoffie
  • 5x varieertips voor ijsthee

Lees ook: Geen ijsmachine, toch zelf ijs maken? Natuurlijk kan dat! 

Wie van koffie houdt, kan met ijskoffie alle kanten op. Je kunt koffie koud zetten (cold brew), of juist warme koffie gebruiken en die laten afkoelen.

In beide gevallen begint het met sterke koffie. Hoe sterker, hoe beter, want ijsblokjes verdunnen de smaak. Zet bijvoorbeeld een dubbele espresso of gebruik een koffiemachine op de hoogste intensiteit. Laat de koffie afkoelen, giet 'm over een glas vol ijsblokjes en voeg melk of plantaardige drink (haver, amandel of soja) toe als je dat lekker vindt.

Liever iets milders? Dan is cold brew een goed alternatief. Meng grofgemalen koffie met koud water in een kan of fles. Je moet er wel de tijd voor nemen, want je moet het daarna zo'n twaalf uur in de koelkast laten trekken. Daarna filter je het koffiedik eruit met een zeef of koffiefilter. Het resultaat is een zachte, cafeïnerijke drank die minder bitter is dan je zou verwachten – ideaal voor wie gewone zwarte koffie te scherp vindt. Verdun het naar smaak met melk, water of siroop, bijvoorbeeld vanillesiroop of hazelnootsiroop. Tip: je kunt ook wat meer maken dan je nodig hebt en dat in de koelkast bewaren (maximaal drie dagen). Heb je op een later tijdstip dan trek in ijskoffie, dan hoef je niet eerst twaalf uur te wachten.

Gebruik je een espressomachine, dan heb je meer controle over de smaak. Voor een krachtige ijskoffie kies een Arabica/Robusta-blend. Door de Robusta-bonen in deze melanges krijg je een pittige smaak en een stevige crèmelaag – ook lekker in ijskoffie.

Liever iets zachters of fruitigers? Ga dan voor 100% Arabica-bonen. Die zijn milder en hebben vaak meer nuance. Zulke bonen geven je ijskoffie een verfijnde smaak, soms met citrus- of bloemtonen.

Ook decafé werkt prima, bijvoorbeeld als je 's avonds nog iets kouds wilt drinken zonder daarna klaarwakker te liggen.

©annapustynnikova

IJskoffie of dessert? Wat maakt het uit: affogato ☝🏼is altijd lekker!

Traditionele ijskoffie maak je met ijsblokjes. Heb je zin in een luxe update? Dan is affogato echt iets voor jou. Schenk hiervoor een warme espresso over een bolletje vanille-ijs. Het ijs smelt deels, de koffie wordt iets zachter van smaak en samen vormen ze een combinatie om je vingers bij af te likken. Je serveert affogato in een glas of klein schaaltje, eventueel met wat geraspte pure chocolade, amandelschaafsel of een scheutje likeur erbij.

IJsthee: verkoelende dorstlesser

Ook ijsthee maak je in een paar simpele stappen. Gebruik losse thee of gewone theezakjes, maar zet het sterker dan je normaal zou doen. De thee wordt namelijk verdund zodra je er ijs aan toevoegt. Zwarte thee is een klassieker, maar groene thee, kruidenmengsels of gearomatiseerde soorten werken net zo goed. Let wel op: groene thee en kruideninfusies zijn gevoeliger voor een bittere nasmaak als je ze te lang laat trekken. Hou de trektijd dus korter dan bij zwarte thee. Hieronder lees je welke watertemperatuur je moet gebruiken en hoe lang je het mengsel moet laten trekken.

Zwarte thee: 95–100 °C, 4–5 minuten
Groene thee: 70–80 °C, 2–3 minuten
Kruideninfusies/rooibos: 95–100 °C, 5–6 minuten

©shersor

Laat de thee eerst een beetje afkoelen, of gebruik niet te veel ijs in één keer. Zo blijft de smaak in balans en voorkom je dat je thee bitter of waterig wordt. Je kunt de thee ook helemaal laten afkoelen op het aanrecht en daarna in de koelkast zetten – dan krijg je een heldere, frisse ijsthee zonder smaakverlies.

Voeg daarna eventueel smaakmakers toe zoals schijfjes citroen, munt of een beetje honing. Suiker los je het best op in de thee als die nog warm is, anders blijft het onder in je glas liggen. Houd je liever van minder zoet, dan kun je het ook bij een paar druppels citroen of een scheutje appelsap houden. Gebruik je verse vruchten zoals perzik of sinaasappel, snijd die dan in dunne plakjes en laat ze even meetrekken.

Gooi je ijsthee niet direct vol ijs, zeker niet als je hem lang wilt bewaren. Door de ijsklontjes vlak voor het serveren toe te voegen, blijft de smaak beter behouden. En als je slim bent, vries je wat van de thee zelf in als ijsklontjes. Zo wordt je drankje koud, zonder dat het verwatert.

Tot slot: experimenteren en bewaren

Het fijne aan zelf ijskoffie of ijsthee maken, is dat je eindeloos kunt variëren. Wissel af met kruiden, citrus, melksoorten of zoetmakers. Probeer eens een koude espresso met gecondenseerde melk of een groene ijsthee met gember en limoen. Hieronder hebben we zowel voor ijskoffie als ijsthee vijf smaakvariaties voor je verzameld.

Maak in één keer een grotere hoeveelheid en bewaar die in een afsluitbare fles in de koelkast. Zo heb je altijd iets klaarstaan als je behoefte hebt aan iets verfrissends én lekkers te drinken. Let er wel op dat vers gemaakte ijsthee en cold brew koffie maar een paar dagen houdbaar zijn. Drink het binnen drie dagen op, dan is de smaak op z'n best.  

©vikakurylo81 - stock.adobe.com

5 bijzondere ijskoffievariaties

Kokos-kardemom: kokosmelk, gemalen kardemom, honing
Sinaasappel-kaneel: geraspte sinaasappelschil, kaneelpoeder, ahornsiroop
Hazelnoot-salted caramel: hazelnotenmelk, karamelsiroop, snufje zeezout
Chocolade-chili: cacaopoeder, cayennepeper, bruine suiker
Rozemarijn-citroen: verse rozemarijn, citroensap, agavesiroop

5 bijzondere ijstheevariaties

Watermeloen-munt: watermeloensap, verse munt, limoen
Perzik-basilicum: verse perzik, basilicumblaadjes, honing
Hibiscus-granaatappel: hibiscusbloemen, granaatappelsap, stevia
Komkommer-dille: komkommer, verse dille, snufje zeezout
Ananas-tijm: ananasblokjes, tijmblaadjes, kokoswater

Smaakvariaties: hoe & wat

Tijdens het trekken (in de hete koffie/thee):

• Kruiden zoals kardemom, kaneel, rozemarijn, basilicum, dille, tijm
• Citrusschil (sinaasappel)
• Hibiscusbloemen

Na het afkoelen toevoegen:

• Verse sappen (watermeloen, granaatappel, citroensap)
• Verse stukjes fruit (perzik, ananas, komkommer)
• Melksoorten (kokosmelk, hazelnotenmelk, amandelmelk)
• Zoetmakers (honing, stroop, stevia)
• Verse kruiden die snel bitter worden (munt)

Extra smaakmakers:

• Cacaopoeder: eerst mengen met beetje heet water, dan toevoegen
• Zeezout: altijd op het laatst, naar smaak

Maak je ijskoffie

nóg lekkerder met een scheutje koffiesiroop