Slecht wifi kan een vakantie behoorlijk frustreren. Ook op de camping en in het hotel moet je gewoon online kunnen zijn wanneer jij dat wilt en met alle smartphones en tablets die je mee hebt. Het wifi van veel campings en hotels is van matige kwaliteit. Met deze tips haal je er het maximale uit.

Tip 01: De juiste camping

Neem bij de keuze van camping, hotel of appartement ook de beschikbaarheid, kwaliteit en prijs van het wifi mee. Is het wel onbeperkt en gratis? Wat is de dekking? Op afstand lijkt het lastig dit echt te weten te komen, maar op recensiesites als Zoover.nl en Booking.com schrijven eerdere gasten over hun ervaringen. Slecht of duur wifi is zeker iets wat tegenwoordig wordt vermeld. Let wel op de datum waarop een recensie is geplaatst, een review kan al heel oud zijn en wellicht is de situatie inmiddels flink verbeterd.

Schroom ook niet de verhuurder of camping te bellen en te vragen naar het wifi. Zij weten precies waar op de camping de ontvangst goed is en waar minder. En als blijkt dat je per apparaat of per dag moet afrekenen, regel dan dat dit niet voor jou geldt. Zeker in zuidelijke landen valt er veel te dealen zolang je nog geen boeking hebt gedaan. Je kunt er een leuk bedrag mee besparen en daar heb je op vakantie wel een betere bestemming voor dan het wifi.

©PXimport

Tip 01 Op internet is al veel informatie te vinden over de kwaliteit en prijs van wifi op vakantieadressen.

Beperkingen van wifi

Deelnemers aan Campzone, een Nederlandse outdoor LAN-party, trekken elk jaar bossen netwerkkabels van tent naar tent. Alleen op deze manier, zo weten zij, zullen ze onder alle omstandigheden een maximaal snel en stabiel netwerk hebben. Voor een LAN-party is dat ook wel een vereiste, voor lekker internetten op de camping niet. Daarvoor kun je prima wifi gebruiken. Wel moet je rekening houden met een paar beperkingen. Zo heeft draadloos al een lagere bandbreedte, dus een lagere maximale snelheid, dan een bekabeld netwerk, en die lagere bandbreedte deel je dan ook nog eens met alle gebruikers van het accesspoint. Meer accesspoints betekent dus een hogere snelheid, mits ze althans goed zijn geconfigureerd.

Draadloze netwerken gebruiken behalve een band, de 2,4- of 5GHz-band, ook een kanaal. Het aantal kanalen per band is beperkt en bovendien overlappen de kanalen elkaar. Netwerken die hetzelfde kanaal gebruiken, zijn in een constant gevecht met elkaar om de bandbreedte. Dat komt de snelheid opnieuw niet ten goede. Tot slot is een wifi-netwerk gevoeliger voor storing. Had je gisteren nog prima ontvangst, vandaag staat er ineens een caravan tussen jou en het accesspoint en valt telkens je verbinding weg. Het kan zomaar gebeuren.

Tip 02: Kies de plek

Op een camping kun je vaak kiezen uit diverse plekken om de tent of caravan neer te zetten. Kijk rustig rond wat de mooiste plek is, maar neem wel even je smartphone, tablet of desnoods je laptop mee. Die kun je namelijk gebruiken als wifi-scanner, waarmee je de onzichtbare wifi-netwerken zichtbaar maakt en te weten komt hoe goed de ontvangst van het wifi-signaal is op de plek waar je op dat moment staat.

Er zijn heel veel van deze wifi-scanners. Voor Android heb je Network Signal Info, Wifi Analyzer en NetAdmin, voor iPhone en iPad zijn er Net Analyzer en Network Radar. Op de Mac gebruik je iStumbler en voor Windows is er InSSIDer. Van deze laatste moet je dan wel versie 1.3.2.1 nemen, latere versies zijn niet meer gratis. Als alternatief kun je het commando netsh wlan show all gebruiken in een opdrachtvenster, maar dat werkt minder goed.

Start de scanner. Let op de sterkte van het signaal, maar ook op het aantal andere netwerken. Een goed signaal en de aanwezigheid van weinig andere netwerken zijn de succesformule voor goed wifi. Geen wifi-scanner bij de hand? Kijk dan of je de wifi-antennes kunt zien. Ze hangen vaak iets hoger en zijn vaak goed zichtbaar. Dichter bij zo'n antenne zal de verbinding beter zijn dan er verder vanaf. En je kunt het de campingbaas natuurlijk ook gewoon vragen, hij weet dondersgoed waar de ontvangst goed is en waar niet.

Tip 03: Zenden én ontvangen

Alle deelnemers in een wifi-netwerk zenden én ontvangen. De tablet zendt iets naar het accesspoint, het accesspoint ontvangt het, even later zendt het accesspoint het antwoord terug, dat de tablet dan weer ontvangt, zo ongeveer gaat het de hele tijd. Ontvangt een van beide niet wat de ander zendt, dan wordt de wifi-verbinding traag of valt deze weg. In dit spel is de antenne het misschien wel belangrijkste onderdeel. Er zijn binnen- en buitenantennes, de laatste zijn waterdicht, de eerste niet. Er zijn richtantennes, die een gebundeld signaal in één richting sturen, en er zijn omni-directionele antennes, die het signaal in alle richtingen verspreiden. Laptop, tablet, smartphone en ook ieder standaard accesspoint gebruiken een omni-directionele antenne, om een zo groot mogelijk gebied te bestrijken en altijd een verbinding te kunnen maken waar in dat gebied de andere partij zich ook bevindt. Belangrijk aan een antenne is de versterking, deze bepaalt hoe ver het signaal komt dat hij uitzendt.

©PXimport

Tip 03 Een richtantenne zoals deze kan een wifi-signaal tientallen kilometers ver weg zenden, maar alleen heel precies naar één punt. Voor de camping is hij niet geschikt.

Tip 04: Externe antenne

Een eenvoudige verbetering die vooral geschikt is voor Windows-laptops en MacBooks, is het aansluiten van een externe wifi-antenne. Voorbeelden van zulke antennes zijn de Alfa AWUS036NHV en de Alfa AWUS036NHR. Beide kosten rond de vijftig euro. Installeer eerst de driver vanaf de meegeleverde cd-rom, start dan de pc opnieuw op en sluit daarna de antenne aan op een vrije usb-poort. Start dan het RealTEK USB Wireless LAN Utility. Klik dan op Beschikbaar netwerk en je zult veel meer netwerken zien dan met alleen de interne antenne. Selecteer het netwerk waarmee je verbinding wilt maken en klik op Toevoegen aan profiel. Controleer de instellingen en geef de benodigde Netwerksleutel om toegang te krijgen tot het beveiligde netwerk. Klik daarna op OK. De meegeleverde usb-kabel is zo lang dat je de antenne zelfs buiten de caravan of tent kunt zetten voor een nog betere verbinding.

dBm, dBi en mW

De goede antenne kiezen is lastig. Behalve dat de antenne goed moet samenwerken met de router, is ook de versterking van belang. Je krijgt dan te maken met de verschillende grootheden waarin deze kan worden uitgedrukt. Je raakt al snel de weg kwijt in het woud van dBm, dBi en mW. dB staat voor decibel, een aanduiding voor vermogen of intensiteit. Een afgeleide die van belang is voor antennes is dBi. Dat staat voor decibel-isotroop en dit is de versterking van een antenne. Diezelfde versterking kun je ook uitdrukken in milliwatts (mW) en dBm, wat staat voor decibel-milliwatts.

dBi en dBm kun je ongeveer gelijkschakelen en bij elkaar optellen en aftrekken. Dat geldt niet voor de mW. 20 dBm is 100 mW. Heeft een antenne 0 dBi, dan vindt er geen versterking plaats. Het signaal dat de router de antenne in stuurt, is dan ook het signaal dat de antenne uitzendt. En het signaal dat de antenne ontvangt, is ook wat het aan de router doorgeeft. Versterking van de antenne helpt namelijk niet alleen beter te zenden, het helpt ook beter te ontvangen. Daarom dat je dus een antenne wilt met enige versterking. Onbeperkt mag het echter niet, volgens de Nederlandse wet is 100 mW het maximale vermogen dat een wifi-antenne mag hebben. Heeft een router een uitgang van 12 dBm, dan zit je met een antenne van 8 dBi versterking dus aan de 100 mW en dus eigenlijk aan wat maximaal mag.

Tip 05: Obstakels

Wifi-signaal verplaatst zich als golven door de lucht. Die golven zijn gevoelig voor obstakels. Thuis zijn dat de muren en vloeren, maar op een camping bomen, struiken en de andere tenten en caravans. Obstakels verslechteren het wifi-signaal of houden het zelfs tegen. Een externe antenne heeft daar vaak minder last van, doordat deze een hoger zendvermogen heeft en een betere ontvangstgevoeligheid. Wat zo'n antenne verstuurt, komt dus verder, terwijl het aan een zwakker signaal genoeg heeft om toch een goede verbinding op te zetten.

Hoe sterk je een antenne mag maken, is wel aan regels gebonden. De sterkte van de zender is in Nederland begrenst op 100 milliwatt, wat genoeg moet zijn voor een bereik van 50 meter in en rondom het huis. Blijft een apparaat daaronder, dan krijgt het een CE-keurmerk, wat bewijst dat het voldoet aan de wettelijke eisen. Dan mag je het apparaat dus gebruiken. Voor de meeste wifi-apparaten geldt dat ze best meer kunnen, maar dat ze in verband met de regels zijn begrensd tot die 100 milliwatt.

©PXimport

Tip 04 Een beter zendvermogen en hogere ontvangstgevoeligheid zorgen voor een betere verbinding, ook bij een langere afstand of meer verstoring.

Tip 06: Hoger

Behalve dat je hem buiten de caravan of tent zet, kun je met een losse antenne nog wel meer verbeteringen uitvoeren die allemaal niets kosten. Experimenteer met de plaats en vooral de hoogte van de wifi-antenne. Kijk op welke plaats het signaal het beste is. Ga zeker ook eens de lucht in met de antenne, aan de mast van de tent of tegen de zijkant van de caravan. Hiervoor zijn speciale zuignappen te koop, maar bij een model als de Alfa AWUS036NHR wordt deze standaard meegeleverd. Een stuk klittenband of een tiewrap doet overigens ook wonderen en kan de antenne prima op hoogte vastzetten.

Wees terughoudend met het 'richten' van de antenne. Een omni-antenne zoals deze externe antennes stralen naar alle kanten gelijkmatig uit, in een mooie cirkel rondom de antenne. Alleen verticaal is de bol wat afgeplat. Richt je de antenne op het accesspoint, dan zorg je er daardoor juist voor dat een deel van de antenne waar juist weinig tot geen signaal afkomt, het beste is gepositioneerd ten opzichte van het accesspoint.

©PXimport

Tip 07 De R36-router van Alfa Networks: een begrip onder kampeerders.

Tip 07: Niet voor alles

Een gezin heeft op vakantie al snel acht of meer apparaten met een wifi-verbinding bij zich. Het is dan leuk om een laptop van snel wifi te voorzien door er een externe antenne op aan te sluiten, maar dit is voor alle andere apparaten geen oplossing. Die oplossing is er echter wel. Gebruik de externe antenne niet om één laptop met het wifi te verbinden, maar gebruik de externe antenne om met een router een eigen wifi-netwerk voor alle laptops, tablets en smartphones te maken. Een mobiel eigen wifi-netwerk dat je overal mee naartoe kunt nemen en dat je telkens alleen met het camping-wifi hoeft te verbinden. Alle apparaten op het eigen wifi blijven ongewijzigd. Dat is gemakkelijk én wanneer de camping of het hotel voor elk apparaat apart het internet in rekening brengt, ben je zo lekker voordelig klaar. Alleen de router is bekend op het wifi van de camping en alleen voor de router betaal je. Alle apparaten op het eigen wifi liften gratis mee.

Om dit te kunnen doen is wel een speciale router nodig. De R36 van Alfa Networks is een begrip onder kampeerders en campereigenaren. Dit is een compacte router met een usb-poort waarop een tweede, externe antenne kan worden aangesloten. De standaardantenne gebruik je om het eigen wifi-netwerk te maken, de externe router gebruik je voor de verbinding met het camping-wifi.

De experts

Voor dit artikel gingen wij te rade bij Koert Verlind en Arjan van Lint van 2com.nl, al tien jaar dé experts op het gebied van wifi op de camping. Via hun webshop verkopen ze behalve losse producten ook wat zij MultiWifi-sets noemen, combinaties van een router, een antenne en een adapter, voorzien van de juiste firmwares en dus direct klaar voor gebruik.

"Wifi op de camping is toch weer net even anders dan thuis, ook doordat je zelf de combinatie van router en antenne kunt samenstellen. Doordat wij alle producten zelf testen, weten we precies wat wel en niet goed samenwerkt. Op basis van die kennis stellen we de verschillende MultiWifi-sets samen. We versturen ze bovendien met een zelfgeschreven Nederlandse handleiding en bieden onze klanten elke avond telefonische support."

Tip 08: Eigen hotspot

De R36 is niet zo verfijnd als een Linksys- of Netgear-router, je moet dus goed en rustig te werk gaan. Verbind een pc met de router en log in op de webinterface. Kies voor Easy setup en USB wireless adapter. We gaan nu eerst de router verbinden met het eigen thuis-wifi. Klik op Site survey en selecteer het netwerk van de camping. Klik op Select. In het volgende scherm zijn de belangrijkste kenmerken van het camping-wifi ingevuld, maar om verbinding te maken moet je hier nog wel bij Pass Phrase het wifi-wachtwoord opgeven. Klik op Next en wacht tot alle instellingen zijn vastgelegd. De verbinding met het campingnetwerk is nu klaar. Nu moet het eigen netwerk worden opgezet. Voer een SSID in, selecteer bij Security mode, WPA2-PSK en daarna bij WPA de geheime Pass Phrase. Klik dan op Done. Daarna reboot de router. Je bent nu klaar met de basisconfiguratie van de eigen hotspot. Verwijder de kabel die je eventueel hebt gebruikt om de router te configureren en maak dan draadloos verbinding met het zojuist geconfigureerde eigen netwerk. Verbind daarna ook alle andere smartphones, tablets en verdere apparaten die het draadloos netwerk gaan gebruiken.

Tip 09: Volgende camping

Ben je aangekomen op de volgende camping en heb je de inloggegevens van het camping-wifi, dan is het in een paar minuten gebeurd. Log in op de router en klik op Change Profile. Om nu verbinding te maken met het wifi van de nieuwe camping klik je op Site survey en herhaal je daarna de stappen uit de eerdere configuratie, waarmee je de router hebt aangesloten op het wifi van de camping. Typ in het volgende venster in elk geval de Pass phrase van het netwerk waarmee je de router verbindt en klik dan op Save. Klik dan op Save and activate en even later ben je weer online met al je smartphones, tablets en laptops. De instellingen van elk netwerk waarmee je de router eenmaal verbindt, blijven bewaard, je kunt ze later altijd weer snel hergebruiken. Kies daartoe simpelweg het profiel en klik dan op Activate. Ook handig als je weleens een hotspot gebruikt van Ziggo, KPN of een andere provider of wanneer je elk jaar terugkeert naar dezelfde camping.

©PXimport

Tip 09 Je kunt de verschillende internetverbindingen elk met hun eigen instellingen als profiel bewaren.

Tip 10: Andere antenne

Het voordeel van de Alfa R36 is dat de externe antenne wordt aangesloten op de usb-poort. Je kunt dan ook van antenne veranderen of de R36 kopen in combinatie met de antenne die jij nodig hebt. Om van antenne te veranderen moet je wel de router uitschakelen én soms ook van firmware veranderen. Alfa Networks biedt voor de R36 drie firmwares aan met elk ondersteuning voor een of enkele antennes. Gelukkig kun je eindeloos wisselen van firmware, ook van hogere naar lagere versienummers.

Om dat te doen log je in op de router. Kies dan Advanced / System Management. Klik bij Firmware Upgrade op Bestand kiezen en selecteer de firmware die je op de router wilt installeren. Het best zet je een vinkje bij Load Factory Defaults, dit betekent dat de router na de upgrade helemaal nieuw is. Je bent dan wel de configuratie kwijt, maar weet ook zeker dat alles werkt. Wacht tot de nieuwe firmware is geïnstalleerd en log dan opnieuw in.

©PXimport

Tip 10 De firmware van de R36 laat zich eindeloos upgraden en downgraden om de verschillende antennes te ondersteunen.

Tip 11: Een buitenantenne

Niet met elkaar verwarren, de externe antenne en de buitenantenne! Beide staan los van de laptop of router en kunnen in het geval van de Alfa-antennes met een usb-kabel ook op enige afstand worden geplaatst. Van de twee is echter alleen de buitenantenne ook echt geschikt voor gebruik buiten. Bij mooi weer kan ook een binnenantenne buiten worden geplaatst, maar één hoosbuitje en de antenne kan al defect zijn. Een buitenantenne niet, die is gemaakt om bij alle weersomstandigheden in de buitenlucht te zijn en kan zowel tegen regen als zonneschijn. Buitenantennes zijn vaak gemaakt van fiberglas, een glasvezelversterkte kunststof; lichtgewicht en toch heel sterk en bestand tegen weersinvloeden. Voor gebruik in combinatie met de R36 heb je behalve de feitelijke buitenantenne ook een Tube-U adapter nodig. Hierin zit de wifi-techniek, de antenne is echt alleen de antenne.

©PXimport

Tip 11 Een Tube-U wifi-module met een 9bBi-buitenantenne.

Tip 12: Campingspanning

Ben je onderweg naar de camping en heb je geen reguliere 230volt-aansluiting bij de hand, dan is het ook mogelijk de router met een adapter op de 12 volt van de sigarettenaansteker in de auto aan te sluiten. De router voedt zelf de antenne via de usb, de antenne heeft geen extra elektriciteit nodig. Het is wel belangrijk rekening te houden met spanningswisselingen. Tot 14 volt kunnen de meeste routers probleemloos verwerken, in de R36-router zit bijvoorbeeld een spanningsstabilisator die de router tot 14,8 volt beschermt. De aansluiting in de auto levert maximaal 13,8 volt, dus dat is geen probleem. Kijk wel uit met zonnepanelen op voornamelijk caravans en campers, die kunnen wel tot hoger pieken. Zo'n piek maakt de router kapot.

©PXimport

Tip 12 Gebruik onderweg een 12volt-autoadapter om de router te gebruiken.

Tip 13: Publieke hotspots

Onderweg, maar soms ook op campings met slecht wifi, kun je online gaan met behulp van een publieke hotspot van een telecomprovider of fastfoodrestaurant. De hotspots van telecomproviders zijn vaak gekoppeld aan het abonnement dat je thuis of op de smartphone hebt en zijn niet vrij te gebruiken. Voor de manier van verbinden maakt het in de meeste gevallen niets uit. Via Easy setup / USB wireless adapter / Site survey zoek je het hotspot-netwerk en maak je verbinding. Laat daarna de instellingen voor het eigen netwerk ongewijzigd en je bent online. Als een account nodig is om ook echt met het internet verbonden te worden, start je de webbrowser vanaf een van de apparaten die is verbonden met de R36. Voer dan gebruikersnaam en wachtwoord in en voltooi de verbinding. De hotspot registreert nu het MAC-adres van de R36 als een geldige gebruiker en zal ook alle andere apparaten die via die verbinding online komen, accepteren. Enige uitzondering zijn momenteel Ziggo/UPC WifiSpots, deze gebruiken een niet-ondersteunde WPA2-Enterprise encryptie.

Veilig online

Op de camping en zeker wanneer je eens onderweg een publieke hotspot gebruikt, zit je op het netwerk van iemand anders. Dat betekent dat je extra waakzaam moet zijn op misbruik van de gegevens. Misschien 'luistert' er wel iemand mee op het netwerk of is de eigenaar van het netwerk niet helemaal betrouwbaar.

Neem daarom altijd voorzorgsmaatregelen. Zorg voor een firewall op elk apparaat, gebruik zeker op Windows-pc's up-to-date antivirus. Gebruik zoveel mogelijk https in plaats van het onversleutelde http wanneer je websites bezoekt. Wees terughoudend met internetbankieren, gebruik daarvoor liever je mobiele telefoon en het 3G/4G-netwerk. Laat je privémail tijdelijk doorsturen naar een Gmail-adres dat je na de vakantie weer weggooit. Wijzig bij terugkomst de wachtwoorden van alle accounts die je toch hebt gebruikt op een onveilig netwerk. En wanneer je echt veilig wilt zijn, gebruik dan een VPN. Tunnel daarmee alle gegevens van de eigen apparaten over het onbekende wifi-netwerk. Je kunt bijvoorbeeld een NAS als VPN-server gebruiken in combinatie met de gratis OpenVPN-software.

©PXimport

Bescherm je privacy met OpenVPN.

De gezelligste periode van het jaar komt eraan: kerst! Een tijd om met familie of vrienden te genieten van uitgebreide diners en heerlijk eten. Maar met de stijgende kosten voor boodschappen en energie zoeken veel mensen naar manieren om het budget in toom te houden. Gelukkig hoeft een feestelijk kerstdiner niet duur te zijn. Lees hoe je met funcooking een betaalbaar én gezellig kerstdiner op tafel zet!

Lees ook: Waar voor je geld: 5x betaalbaar funcooken met het hele gezin

Zelf pizza's maken met de pizzarette

Naar een Italiaans restaurant voor een Italiaanse kerst kan natuurlijk, maar je kunt ook zelf een beetje Italië in huis halen met de pizzarette. De pizzarette is relatief compact en daardoor snel klaar met voorverwarmen. De warmte blijft vervolgens in de keramische koepel hangen, waardoor-ie na een kwartier al rond de 200 graden zit. Maak deeg en tomatensaus zelf of haal het kant-en-klaar in de supermarkt. Verder kan iedereen z'n eigen pizza maken. Na ongeveer 10 minuten in de pizzarette is je mini-pizza klaar. Buona cena!

©Photographer: Grzegorz Krysmalski

Ouderwets fonduen

De fondue is een echte funcooking-favoriet die perfect past bij kerst. Je hebt verschillende opties: van de klassieke vleesfondue tot een Chinese variant of een heerlijke kaasfondue. Voor een traditionele vleesfondue verhit je druivenpitolie in de pan. Serveer er zelfgemaakte saus bij – een simpele maar smaakvolle combinatie van mayonaise met verse kruiden zoals peterselie, bieslook en kervel, plus peper en zout naar smaak. Natuurlijk kun je ook kiezen voor kant-en-klare sausjes uit de supermarkt. Qua vlees kun je alle kanten op: kies voor een luxe stuk rundvlees van de slager of houd het budgetvriendelijk met een voordeliger stuk uit de supermarkt.

Liever kaasfondue? De traditionele kazen hiervoor zijn beaufort en gruyère, verkrijgbaar bij zowel de kaasspecialist als de supermarkt. Een handige tip voor wie op de kleintjes let: kant-en-klare kaasfondue uit de supermarkt is vaak voordeliger dan losse kazen. Serveer er een knapperig stokbrood bij en wat verse groenten om te dippen, en je tafelgenoten kunnen direct aan de slag!

©stockcreations

Goedkoper is een Chinese fondue. Je hebt hier alleen rijstnoedels, ossenhaas, prei, spinazie, lente-ui, shiitake, eieren, sojasaus en kippenbouillon voor nodig. Je gasten garen vervolgens zelf vlees en groente in de bouillon.

Je hebt tegenwoordig fonduesets die ook op de inductiekookplaat kunnen. Als je een gasfornuis hebt, kies je voor een elektrische fonduepan. Hiermee kun je besparen: je hoeft 'm niet eerst op te warmen op een fornuis. Het enige wat je nodig hebt, is een stopcontact in de buurt.

Sfeervol gourmetten met z'n allen

Gourmetten is nog zo'n funcooking-klassieker die perfect past bij de feestdagen. Het mooie van gourmetten is dat je zelf bepaalt hoe luxe of budgetvriendelijk je het maakt. Een slimme bespaartip: in plaats van duurdere kant-en-klaar gourmetschotels of vlees van de slager kun je ook zelf vlees uit de supermarkt in kleine stukjes snijden. Eventuele restjes bewaar je gemakkelijk voor de volgende dag of vries je in voor een andere keer.

Maak je gourmetavond compleet met verschillende bijgerechten. Denk aan vers stokbrood en pannenkoekenbeslag voor minipannenkoekjes – niet alleen lekker, maar ook lekker vullend, waardoor je minder vlees of vis nodig hebt. Vul de tafel aan met zelfgemaakte salades zoals een feestelijke koude schotel, pastasalade of aardappelsalade. Deze bijgerechten maken je gourmetmaaltijd niet alleen gevarieerder, maar helpen ook om de kosten beheersbaar te houden.

Zelf wokken met de wokgourmet

Wil je een oosterse kerst vieren? Kies dan voor wokgourmetten. Iedereen krijgt z'n eigen wokpannetje waarmee je je eigen gerechten maakt. Zet oosterse sauzen, garnalen, kip, paksoi, sperzieboontjes, lente-ui, rijst, noedels, shiitake, wokolie, gekookte ham, biefstukreepjes, paprika, rode ui, kort gekookte broccoliroosjes en geschaafde witte kool op tafel. Haal ook kroepoek en seroendeng om het oosterse gevoel compleet te maken.

Racletten: het beste van twee werelden

Racletten combineert het beste van kaasfondue en gourmetten. In kleine pannetjes smelt je kaas die je vervolgens over groenten of aardappelen laat lopen – een traditie die uit de Zwitserse keuken komt. De Nederlandse variant heeft een eigen draai gekregen: hier worden groenten, vlees of ei samen met de kaas in het pannetje verwarmd. Voor de échte raclette-ervaring gebruik je speciale raclettekaas, die je kant-en-klaar gesneden in de supermarkt vindt. Deze kaas is specifiek gekozen voor zijn smeltende eigenschappen en rijke smaak.

©beats_

Grillen op Tweede Kerstdag

Heb je ingrediënten over van het kerstdiner? Met een grillplaat tover je restjes om tot een heerlijke maaltijd voor Tweede Kerstdag. Van overgebleven gehakt maak je eenvoudig kleine, sappige burgertjes, groenterestjes krijgen een nieuw leven op de grill, en zelfs het stokbrood van gisteren wordt weer knapperig warm. Door slim in te kopen kun je direct voor twee dagen plannen – dat bespaart niet alleen geld, maar ook tijd.

De grillplaat is ideaal voor het bereiden van restjes: alles gaat op één plaat en is sneller klaar dan bij een gourmetstel. Natuurlijk kun je ook op Eerste Kerstdag al kiezen voor een gezellige grillsessie. Je kunt vrijwel alles op de grillplaat bereiden. Een budgetvriendelijke tip: kruid je gerechten zelf in plaats van kant-en-klare producten te kopen. Dat is niet alleen voordeliger, maar geeft je ook meer controle over de smaken.

Tips en de goedkoopste funcooking-optie

Kerst hoeft niet in je portemonnee te snijden als je slim plant en inkoopt. Begin op tijd met je voorbereidingen en spreid zo de kosten. Veel ingrediënten kun je prima vooraf kopen en invriezen, zoals vlees, vis en stokbrood. Kies daarnaast voor seizoensgroenten zoals wortelen en champignons – deze zijn niet alleen voordeliger, maar ook veel smaakvoller.

De grootste besparing maak je met vegetarische gerechten. Of je nu gaat voor grillen, fonduen of pizza's – ook zonder vlees of vis creëer je een feestelijke maaltijd. Wil je toch vlees of vis serveren? Kies dan voor de supermarkt in plaats van de specialist. Het diepvriesschap biedt vaak voordelige opties, vooral voor vis en schaaldieren. Ook de weekmarkt is een uitstekende plek om betaalbare groenten te scoren.

De meest budgetvriendelijke keuze voor een gezellig samenzijn is de pizzarette. Met zelfgemaakt deeg en een selectie van je favoriete toppings maak je heerlijke minipizza's die niet alleen voordelig zijn, maar ook nog eens goed vullen. Bovendien zorgt het samen pizza's maken voor extra gezelligheid aan tafel. 

De Sony MDR-M1 mag dan wel een hoofdtelefoon voor professioneel gebruik zijn, dat betekent niet dat de gewone consument er niet van kan genieten. De koptelefoon volgt de MDR-7506 op, die in, let op, 1991 op de markt kwam. Die was wel toe aan een update.

Als iets niet kapot is, moet je het niet maken. Dat mantra hangt al jarenlang boven het bed van de Sony-ontwerper die de Sony MDR-7506 maakte. Die koptelefoon is jarenlang de populaire keuze onder professionals geweest in de audiowereld. Meer dan dertig jaar om precies te zijn, aangezien het model in 1991 op de markt verscheen. Goede isolatie, inmiddels een prijs van onder de 100 euro, het neutrale geluid, brede frequentiebereik en de comfortabele fit hebben allemaal bijgedragen aan dat succes. Maar nu is het tijd aan zijn opvolger: de Sony MDR-M1.

Tussentijds zijn er natuurlijk meerdere koptelefoons voor professionals uitgekomen uit de stallen van Sony. Zo verscheen vorig jaar nog de MDR-MV1, een koptelefoon die overtuigt met een accurate geluidsproductie, comfortabele kussens voor lang luisterplezier en een uitzonderlijk frequentiebereik. Met zijn prijskaartje van 400 euro ligt de hoofdtelefoon soms net buiten het bereik van (beginnende) producenten. Maar met de Sony MDR-M1 kan de Japanse audioproduct daar wat aan doen. Deze bedrade koptelefoon kost namelijk 250 euro (tijdens de lancering).

©Wesley Akkerman

Dit is de Sony MDR-M1

Voor dat bedrag krijg je een koptelefoon met twee verwijderbare kabels: één van 1,2 meter lang voor verbinding met een telefoon of speler, en nog één van pakweg 2,3 meter, bedoeld voor studiowerk. Je schroeft de kabel echt in de koptelefoon vast, zodat die niet losschiet wanneer je beweegt. Houd daar wel rekening mee wanneer je de kabel in een laptop plugt, of ander apparaat dat van een bureau kan schuiven tijdens het opstaan. Verder kunnen we het waarderen dat de koptelefoon repareerbaar is: je kunt de oorkussens gemakkelijk zelf vervangen.

In de basis zie je het er nog steeds van af dat de Sony MDR-M1 in dezelfde lijn valt als de 7506 en eerdergenoemde MV1. Ze hebben alle drie duidelijk dezelfde designtaal. Enerzijds wellicht een beetje achterhaald, maar anderzijds ook erg tof dat Sony het simpel houdt. De M1 oogt meer opgefrist ten opzichte van het eerdere model, maar heeft nog steeds geen overbodige fratsen. Alleen die blauwe sticker vinden we jammer. Die hebben we dan ook proberen te verwijderen, maar die missie slaagde niet echt. Nu zit er moeilijk verwijderbare stickerresidu op een cup.

©Wesley Akkerman

In het teken van comfort

Dat kleine smetje daargelaten zijn we louter positief over het basale doch effectieve ontwerp, omdat het helemaal in het teken staat van comfort. De koptelefoon beschikt over zachte, dikke oorkussens. Bovendien is er een evenzo zachte band die op het hoofd rust. De band trekt niet aan je haar en zet ook geen overbodige druk op je schedel. Het gesloten design van de Sony MDR-M1 zorgt logischerwijs voor wat warmteontwikkeling bij de oren, maar echt oncomfortabel wordt het nooit. Je kunt de koptelefoon tot slot plat opvouwen en zodoende makkelijk meenemen.

Die zachte oorkussen bevatten de dynamische drivers van 40 millimeter, die voorzien zijn van een zogeheten neodymiummagneet. Dat laatste moet ervoor zorgen dat de Sony MDR-M1 een hogere gevoeligheid heeft (hij kan harder spelen met hetzelfde vermogen), verbeterde basweergave en minder vervorming. Sony meldt een gevoeligheid van 102 decibel; het frequentiebereik gaat van 5 Hz tot 80 kHz, waardoor er meer ruimte is voor diepere bas en detail in hogere tonen. Dat is breder dan wat standaard koptelefoons aanbieden. Die houden het meestal op 20 Hz tot 20 kHz.

©Wesley Akkerman

 Geluidsgolven krijgen alle ruimte

Bij dit soort specificaties is het altijd nog maar de vraag wat je daar daadwerkelijk van meekrijgt. Het menselijk oor pakt de geluidsgevolgen aan de uiterste kanten van het genoemde spectrum niet op. Bovendien is de kwaliteit van de audiobron ook van belang. Als die geen muziek in hogere resoluties ondersteunt, heb je vrij weinig aan al dat extra bereik. Het grote voordeel van dat brede spectrum is dat muziek niet afgemeten wordt. De golven, zowel hoog als laag, krijgen alle ruimte om te bewegen, waardoor de muziek ontzettend neutraal klinkt.

De gesloten koptelefoon zal nooit echt geschikt zijn voor het meest wijde of dimensionale geluid, maar voor de meeste genres zal dit echt wel van hoog niveau. We bekijken dit voornamelijk vanuit het perspectief van de gemiddelde consument, die op zoek is naar een goede, bedrade koptelefoon. De nadruk van de Sony MDR-M1 ligt echter op het midden, het centrum, van de audio. Het product kan goed onderscheid maken tussen de verschillende kanalen, en biedt daardoor een duidelijke, schone en effectieve presentatie van het stereoveld aan.

©Wesley Akkerman

De baslaag heeft wat opvallende elementen. Hoewel de Sony MDR-M1 redelijk diep kan gaan, en daar ook verschil aanbrengt in lagen, vinden we de weergave tegelijkertijd te neutraal om echt bijzonder te zijn. Begrijp ons niet verkeerd: het klinkt voortreffelijk, maar hier merk je enigszins dat je iets minder betaalt dan voor bijvoorbeeld de MV1. In de hogere regionen merken we vooral soepelheid op. Je hoort geen scherpte in s-geluiden. Over het algemeen klinkt de MDR-M1 helder, gedetailleerd en gebalanceerd; maar minder kleurrijk dan we zouden willen.

Sony MDR-M1 kopen?

De Sony MDR-M1 klinkt minder kleurrijk dan je zou willen. Het doel van deze koptelefoon is dat het geluid zo natuurgetrouw als mogelijk over te brengen, zoals de maker dat bedoeld heeft. En zodat muziekmakers heel goed kun mix kunnen afstellen, omdat ze goed onderscheid kunnen maken tussen alle lagen. In beide gevallen slaagt de koptelefoon wat ons betreft, en hebben we het hier over een waardige opvolger van de 7506 uit 1991. Dat geldt voor muziekproducten (in spe) en algemene muziekliefhebbers op zoek naar een fijne koptelefoon.