Al in Anno 2070 verruilde je je zeilscheepje voor een onderzeeër, je gotische kathedraal voor het hoofdkantoor van je miljardenbedrijf en de Oriënt voor de zeebodem. Dit was de laatste, echte Anno, in 2011 uitgebracht.

De onverwachte stap naar de toekomst (de andere games speelden zich tussen 1404 en 1701 af) beviel niet iedereen. Na de release van 2070 was het zo stil – op een browserversie van Anno 1404 na – dat velen het ergste vreesden. De aankondiging van Anno 2205 was een aangename verrassing. Wederom gaan we de toekomst in, ditmaal zelfs verder dan ooit, maar de game streeft meer realisme na. In samenwerking met futurologen wordt er een zo waarschijnlijk mogelijke toekomstvisie geschetst. En die speelt zich deels af op de maan. 

©PXimport

Don’t be a loony, be a moony!

Vanuit een ruimtehaven stuur je je scheepje (ze zijn er toch nog, ook in de toekomst) naar een eiland om het te claimen. Je bouwt er je eerste barakken, produceert er je bouwstoffen en je voedsel en zet je eerste stappen in het bouwen van een ruimtelift om uiteindelijk een maanbasis te installeren. Dat is een ontzettend lang proces, zeker omdat je materialen nodig hebt die je niet in je eigen leefomgeving krijgt. Hiervoor zal je het poolgebied moeten opzoeken en ook daar een kolonie beginnen, om bijvoorbeeld aan speciale harde metalen te komen.

Het spelen in het gewone klimaat, in het poolgebied en op de maan gebeurt tegelijkertijd. Alle drie de koloniën bevinden zich op verschillende kaarten, maar die staan met elkaar in verbinding door een grote strategiekaart. Dat betekent dus dat als je aan je maanbasis wilt werken, je je stad in het zuiden even op zichzelf aangewezen moet laten en je poolkolonie ook. Daar komt ook bij dat je financiële status berekend wordt op de kosten van al je speelkaarten en je geproduceerde (luxe)goederen ook een totaal zijn voor de hele wereld. Sterker nog: je poolkolonisten willen bijvoorbeeld graag fruitsap. Dat verbouw je dan in het normale klimaat, omdat je mensen dat daar ook nodig hebben. Maar je moet meer produceren om ook je wetenschappers op de noordpool tevreden te houden. Op de strategiekaart kun je handelsroutes instellen tussen de verschillende gebieden en naar de maan, om het iedereen naar de zin te maken. 

©PXimport

Human resources

Het bevredigen van behoeftes en daarmee economische stabiliteit waarborgen is immers nog steeds de hoofdmoot van Anno 2205. In elk gebied zullen mensen gaan wonen en al die kolonisten hebben harde eisen als je wilt dat ze hun belasting betalen. Je burgers in het zuiden willen bijvoorbeeld verjongingspillen, je poolkolonisten neuro-implantaten en je maanmensen een exoskelet. Ook belangrijk is om te voldoen aan speciale eisen: natuurlijk is het ijskoud in het poolgebied, dus je zult je mensen daar van warmte moeten voorzien door hun tentenkampen rondom fabrieken te bouwen. Op de maan loopt je basis het gevaar door meteoren bestookt te worden en moet je er dus elektromagnetische schilden installeren om dit te voorkomen.

Andere benodigdheden zijn energie, werknemers en transport. Net als in Anno 2070 draaien je productieketens op elektriciteit en moet je energie produceren, maar in tegenstelling tot die eerdere game hoef je je nu geen zorgen meer te maken om vervuiling. Wel is het belangrijk een oog te houden op hoeveel werknemers je hebt. Het is daarom niet alleen voor je inkomsten van waarde om grote bevolkingsaantallen te hebben, maar ook omdat je fabrieken anders onderbemand zijn. Daarbij komt ook dat je voldoende transport ter beschikking moet hebben. In tegenstelling tot eerdere Anno’s kun je in 2205 geen warenhuizen meer bouwen. Die zouden eerst het bouwbereik vergroot hebben en alle producten van bedrijven die in zijn invloedssfeer liggen hebben opgehaald en opgeslagen. Nu, zonder warenhuizen, zijn je eilanden vanaf het begin in hun geheel bebouwbaar en kun je je materialenvoorraad overal raadplegen. Wel heb je daarom transport nodig, want je producten zullen nog steeds van de productieketen afgehaald moeten worden en opgeslagen. 

©PXimport

Ik ben Argus niet

Een tekort aan energie, werknemers en transport zijn in Anno 2205 dus even pertinent als een negatief saldo of een gebrek aan goederen en een ontevreden bevolking. Dat zijn erg veel zaken om in de gaten te houden en niet slechts op één speelkaart, maar op minstens drie. Via de strategiekaart kun je het overzicht goed houden, maar het tegelijktijdig spelen op meerdere kaarten is zeker in het begin erg moeilijk. Veel tegenslagen zullen in het begin frustreren, maar zodra het eenmaal begint te lopen is het een genot om je koloniën te zien bloeien en als tandwielen in elkaar te zien passen.

Daartegenover staat dat de game soms erg wispelturig is. Sommige fabrieken gebruiken waanzinnig veel energie of werknemers, zijn ontzettend duur om te bouwen en vergen veel onderhoudskosten. Dat kan een enorme aanslag op je voorraden en stabiliteit zijn. Het komt te vaak voor dat je opeens zonder geld zit of te weinig werknemers hebt. Het één werkt het ander wel in de hand: om aan meer geld te komen, moet je meer werknemers hebben en dus los je het probleem op door meer huizen te bouwen en mensen aan te trekken. Maar om die te onderhouden heb je weer meer materialen en goederen nodig, die je dan moet gaan produceren, wat ook meer geld en werknemers kost. Het is daarom een kwestie van continu bijschaven tot je een zekere balans hebt gevonden. En dan kun je je koloniën ook eventjes alleen laten om je aandacht op andere dingen te vestigen. 

©PXimport

Crisis

Op de crisissectoren, bijvoorbeeld. Oorlogvoering is geheel optioneel geworden, maar ironisch genoeg heb je zeeslagen waarschijnlijk nog in geen enkele Anno zo nodig gehad als in 2205. Als je zonder geld zit, kun je niks in je koloniën. Een positief saldo heb je al gauw, maar dan duurt het wel even voor je weer voldoende fondsen hebt om verder te kunnen. Maar daar hoef je niet op te wachten: in de tussentijd kun je je bondgenoten uit de brand helpen in crisissectoren, die speciaal gewijd zijn aan zeeslagen.

Je vloot neemt het hier op tegen de Orbital Watch, een organisatie die niet wil dat de maan het eigendom van de mensheid wordt. Door hun schepen en basissen te vernietigen en quests in deze zones uit te voeren, krijg je speciale metalen die je nodig hebt om in de gewone bouwkaarten modules aan je productieketens te bouwen. Dit lijkt een beetje op het ontdekken van bijzondere metalen op planeten in de Mass Effect-trilogie om de Normandy te upgraden. Omdat het veel eenvoudiger en goedkoper is je bestaande productieketens te upgraden dan om nieuwe te bouwen, heb je veel van deze speciale metalen nodig en is het spelen in deze crisissectoren in feite een vereiste. Dus ja: oorlogvoering is optioneel geworden, maar het is onwijs stom om het niet te doen. 

©PXimport

Welkom in 2205

Gelukkig worden je koloniën zo wel gespaard. Er zal geen enkele kogel gevuurd worden en geen natuurramp plaatsvinden waar jij je basissen bouwt. Zo kun je je stad en je basissen in alle rust opbouwen en investeren in bijzondere projecten, zoals grote bruggen tussen eilanden, stuwdammen, een maanhotel, of een doorgang vinden door de ijskappen op de noordpool. Al deze speciale projecten zijn verhaalgedreven en sluiten aan op de overkoepelende campagne. Deze neemt je vanaf het begin aan de hand en legt je alles zeer rustig en uitnodigend uit.

De interface speelt hierop in: die is erg open en verschaft je alle informatie die je nodig kan hebben. En fouten maken is niet erg. Als je een gebouw verkeerd hebt geplaatst, verplaats je het gewoon. Afbreken en opnieuw bouwen is niet meer nodig. Een hele rits gebouwen in één keer neerplanten en upgraden behoort ook tot de mogelijkheden. Eilanden aan elkaar verbinden, maar ook energie en voorraden op het ene eiland produceren die je ook op het andere kunt gebruiken: alles in Anno 2205 is transparanter en begrijpelijker gemaakt. Het duurt niet lang om het spel te snappen en dat is de bedoeling: je hebt een stad gauw op poten gezet. Om die daarna draaiende te houden en een synthese te krijgen met je pool- en maanbasissen is de echte kunst. Dat is eenvoudiger gezegd dan gedaan, maar als het je lukt, voel je je daar erg zelfvoldaan en trots door. Een spel in Anno 2205 zal daardoor veel langer gaan duren dan in de voorgaande Anno’s, maar dat is het tegenovergestelde van erg.

De game ziet er fantastisch uit en een stuk realistischer dan voorganger 2070. Als vanouds is de detaillering een speciaal punt van aandacht waar je in een wat tragere periode vast graag meer aandacht op vestigt – sleehonden in het poolgebied, traag hoppende astronauten op de maan en breakdancers in de grote stad. De soundtrack is fantastisch. De animaties van en de interactie met de NPC’s erg mooi en de zeeslagen spannender dan ooit. Zorg wel dat je PC de game aankan: het zou zonde zijn om de game op de laagste instellingen te spelen en zoveel pracht verloren te laten gaan. 

Anno 2205 is te spelen op pc en vanaf vandaag verkrijgbaar via Steam voor €59,99. 

Miele heeft een nieuwe generatie koel- en vrieskasten geïntroduceerd die speciaal zijn ontworpen voor inbouw onder het werkblad. Deze zijn ideaal voor kleine huishoudens en komen met verbeterde energiezuinigheid, meer gebruiksgemak en ergonomische details. Klanten kunnen kiezen uit vier koelkasten en twee vrieskasten.

Bij deze onderbouwapparaten is bukken onvermijdelijk, maar slimme oplossingen maken het gebruik aangenamer. De lades in alle apparaten zijn gemakkelijk uitneembaar, waardoor ze rechtopstaand gevuld, gesorteerd of schoongemaakt kunnen worden. De deurvakken van de koelkasten zijn in hoogte verstelbaar voor meer flexibiliteit.

Het deelbare 'FlexiBoard' glazen plateau biedt variabiliteit, waardoor hoge containers of verpakkingen rechtop en binnen handbereik kunnen worden geplaatst.Bijzonder praktisch in een relatief kleine koelkast is het dynamische koelsysteem 'DynaCool'. Dit zorgt voor een constante temperatuur in het hele interieur, zodat het niet nodig is om de inhoud na het boodschappen doen te herschikken.

De nieuwe generatie wordt compleet gemaakt door uitgebreide, vaatwasserbestendige accessoires, zachte deursluiting dankzij 'SoftClose', de handige 'NoFrost'-functie voor vriezers (geen handmatig ontdooien meer) en netwerkfunctionaliteit.Om een consistent keukenontwerp te garanderen, biedt Miele apparaten met de standaard nishoogte van 82 centimeter, evenals één model per categorie voor de nieuwe comforthoogte van 86 tot 92 centimeter. Dit betekent dat een extra paneel in deze nissen niet langer nodig is. Er is ook een model met uittrekbare trolleys beschikbaar. Hier vervangen uittrekbare elementen de gebruikelijke lades en worden ze direct van bovenaf bediend.

Energiezuiniger

Alle apparaten van de nieuwe generatie zijn aanzienlijk energiezuiniger. De modellen vallen in energieklasse C of D, waardoor ze één klasse zuiniger zijn dan hun voorgangers."We hebben bij de ontwikkeling van deze nieuwe generatie koelkasten bijzondere aandacht besteed aan de combinatie van ergonomie en duurzaamheid," zegt Ursula Wilms van Miele.

Beschikbaarheid en prijzen

Alle modellen uit de nieuwe generatie Miele koel- en vrieskasten zijn per direct verkrijgbaar in de winkels. Exacte adviesprijzen zijn niet bekend gemaakt.

Bekijk hier andere Miele-koelkasten op Kieskeurig.nl:

Zodra de zon zich vaker laat zien, is het heerlijk om buiten te zijn. Mei is dan ook hét moment om je tuin zomerklaar te maken. Door nu de handen uit de mouwen te steken, zorg je dat alles er straks fris en verzorgd bij staat. Nieuwe planten, gesnoeide hagen, een opgeruimde border – dit is de maand om je tuin die welverdiende opfrisbeurt te geven.

Het jaar rond lekker bezig zijn in de tuin? Kijk dan op onze tuinkalender.

Zaaien en hagen planten

Hoewel de lente volop bezig is, is het slim om het vliesdoek nog even paraat te houden. Vooral in de eerste helft van mei kan het 's nachts nog flink afkoelen. Na IJsheiligen, op 14 mei, kunnen de kuipplanten en eenjarigen definitief naar buiten. Dan is de kans op nachtvorst vrijwel voorbij. Ook met zaaien kun je nu los. Klaprozen, leeuwenbekjes, korenbloemen, zonnebloemen, madeliefjes of duizendschoon – die mogen allemaal direct de volle grond in. Zomerbollen kun je alvast in potten zetten, dan zijn ze straks makkelijk over te planten naar de border. Heb je plannen voor een nieuwe haag? Wacht daar niet te lang mee. Tot half mei kun je nog heesters en coniferen planten.

Extra aandacht geven aan nieuwe planten

Nieuwe planten hebben in deze periode extra water nodig. Gebruik bij voorkeur water uit de regenton – dat is al op temperatuur en beter voor de wortels. Sproei je met leidingwater? Laat het dan als een fijne nevel op de planten vallen, in plaats van er met harde stralen op te richten. Zo voorkom je schade aan jonge scheuten. Een laag mulch helpt de bodem vochtig te houden en voorkomt dat de aarde uitdroogt. Slakken op pad? Strooi wat zaagsel of fijngemalen eierschalen rond de jonge planten, dat houdt ze op afstand. En vergeet de klimplanten niet: die groeien nu razendsnel en kun je het best op tijd aanbinden.

Lees ook: Slakken in de tuin? 8 tips om ervan af te komen

©Zoiakostina | Zoja

Snoeien

Na IJsheiligen kun je de buxus snoeien. Kies bij voorkeur een bewolkte dag, zodat de jonge snoeipunten niet verbranden in de zon. Ook de liguster, laurier, hulst en haagbeuk kun je nu bijwerken. Controleer wel even of er geen vogelnestje in de haag zit voor je aan de slag gaat. Rozen op stam en perkrozen mag je nu drie tot vijf ogen terugsnoeien. Bij vroegbloeiende struiken zoals ranonkelstruik en spirea knip je de uitgebloeide bloemen weg. Zo steekt de plant zijn energie in nieuwe bloemknoppen. Ook voorjaarsbloeiers zoals tulpen, narcissen, hyacinten, rododendrons en de kerstroos kun je nu ontdoen van oude bloemen. En de fuchsia? Die top je juist, zodat hij mooi vertakt.

Lees ook: Welke snoeischaar voor welke snoeiklus?

©SKT Studio - stock.adobe.com

Je gazon maaien en bemesten

Het is al volop lente, maar een flinke regenbui kan nog steeds voor wateroverlast zorgen. Blijft het water op plekken in de tuin staan of voelt de grond te nat aan? Prik dan met een mestvork in de bodem en beweeg deze voorzichtig heen en weer. Zo kan het regenwater beter wegzakken. En als er toch regen wordt voorspeld: dat is hét moment om je gazon te bemesten. Herhaal dit na een maand om het gras sterk en gezond te houden.

In mei maakt het gras een groeispurt. Je kunt het gazon dan één tot twee keer per week maaien – of je doet mee aan Maai Mei Niet. Door een maand niet te maaien, geef je bijen, vlinders en andere insecten meer bloeiende planten om van te leven. Vind je een hoog grasveld geen gezicht? Maai dan alleen een deel en laat de rest staan.

Niet alleen het gras groeit hard, ook het onkruid laat zich volop zien. Trek het eruit op droge dagen, dan komt het niet makkelijk terug. Schoffelen kan ook, maar wees voorzichtig: de wortels van andere planten kunnen daarbij beschadigd raken. Door bodembedekkers te planten maak je het onkruid bovendien lastiger om terrein te winnen.

Lees ook: Grasmaaien: fluitje van een cent met deze tips