Neem jij nog genoegen met de standaardomgeving van Windows? Nergens voor nodig! Kies je eigen pictogrammen, geef je vensters een unieke uitstraling en geef letters een grootte die jij zelf prettig vindt. Lees snel verder en ontdek hoe je Windows aanpast aan je persoonlijke wensen.

#brandedcontent - Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Microsoft.

Welke laptop past bij mij?

Doe de keuzehulp

Tip 01: Eigen kleurtje

Windows ziet er standaard al verzorgd uit, maar door je eigen kleuren te kiezen maak je het nóg persoonlijker. Zo kun je de accentkleuren van Windows aanpassen. Met deze kleur worden onderdelen uit de gebruikersomgeving extra onder de aandacht gebracht, bijvoorbeeld koppelingen naar andere opties in het instellingenvenster. Open het instellingenvenster (Windows-toets+I): dit venster zullen we vaker gebruiken in dit artikel. Kies voor Persoonlijke instellingen / Kleuren. Op basis van de bureaubladachtergrond kan Windows een eigen accentkleur hanteren (kies voor de optie Automatisch een accentkleur uit mijn achtergrond selecteren), maar gelukkig heb je ook de mogelijkheid om expliciet een kleur te kiezen. Selecteer de gewenste kleur bij Windows-kleuren. Staat deze er niet tussen, kies dan voor Aangepaste kleur. Een kleurenwaaier verschijnt waarin je de gewenste kleur kiest. Om nóg preciezer te zijn: klik op Meer en geef de gewenste rgb-waarde of hex-waarde van de kleur aan. Bevestig met een klik op Gereed. We zijn bijna klaar: geef nu aan op welke onderdelen de accentkleur mag worden toegepast. Kies onderin het venster voor de optie Start, taakbalk en actiecentrum en voor Titelbalken en vensterranden. 

©CIDimport

Tip 01 Kies een accentkleur die bij je past.

Tip 02: Hoog contrast

Zie je niet altijd alles even duidelijk in Windows? Met de hoog-contrastweergave worden er meer verschillende kleuren gebruikt. Het gevolg: de informatie is hiermee voor sommige gebruiker duidelijker zichtbaar. In het instellingenvenster kies je voor Toegankelijkheid. Klik op Hoog contrast. Zet de schuif op Aan bij Hoog contrast inschakelen. Selecteer hierna het gewenste thema bij Een thema kiezen. Kies bijvoorbeeld voor Zwart – hoog contrast of Wit – hoog contrast. In totaal zijn er vier mogelijkheden. Een voorbeeld wordt telkens weergegeven in het voorbeeldvlak eronder. Je kunt ook de contrastmodus op bepaalde momenten uitschakelen, als je hieraan geen behoefte hebt. Gebruik dan de toetsencombinatie Alt Links+Shift Links+Print Scrn. Druk nogmaals op de combinatie om het contrast later weer in te schakelen.

©CIDimport

Tip 02 Hoog contrast snel in- en uitschakelen.

PowerToysHeb je de smaak te pakken met het personaliseren van Windows? Neem dan ook een kijkje bij de relatief nieuwe PowerToys voor Windows 10. Dit is een set hulpprogramma’s waarmee je Windows nóg meer naar je hand zet. Je vindt ze hier: GitHub - microsoft/PowerToys: Windows system utilities to maximize productivity. Een van de onderdelen is FancyZones: hiermee kun je zelf de indeling van de verschillende Windows-vensters bepalen en deze indeling telkens ‘oproepen’. Zo beschik je altijd over je favoriete werkindeling.

Tip 03: Groter maken

Windows 10 kent verschillende manieren om informatie op het scherm beter leesbaar te maken. Allereerst kun je ervoor kiezen om tekst groter te maken. In de sectie Toegankelijkheid van het instellingenvenster kies je voor Beeldscherm. Bij Tekst groter maken verplaats je de schuif naar rechts, totdat de voorbeeldtekst de gewenste grootte heeft. Bevestig met een klik op Toepassen. Bij het vergroten van informatie hoef je je niet te beperken tot tekst alleen: je kunt er ook voor kiezen om alle elementen groter te tonen. Ga naar de sectie Alles groter maken. Kies in het meerkeuzelijstje voor de gewenste vergroting, bijvoorbeeld 150%. Maak je gebruik van meerdere beeldschermen (bijvoorbeeld bij een multimonitor-opstelling), dan kun je bovendien kiezen voor De grootte van apps en tekst op andere beeldschermen wijzigen. Via deze optie krijg je toegang tot de individuele instellingen per beeldscherm. Handig: zo kun je per beeldscherm de gewenste grootte bepalen, afhankelijk van de beeldschermkenmerken.

©CIDimport

Tip 03 Zorg ervoor dat onderdelen nog duidelijker op het beeldscherm verschijnen.

Geen franjeWindows kent aardig wat animaties. Leuk, tenzij je hieraan geen behoefte hebt. In de sectie Windows vereenvoudigen en aan uw persoonlijke voorkeur aanpassen zet je de schuif op Uit bij Animaties in Windows weergeven. Hier kun je ook andere ‘animaties’ uitschakelen, zoals Schuifbalken in Windows automatisch verbergen. Wil je dat meldingen langer blijven staan, omdat je meer tijd nodig hebt om te lezen, dan pas je de waarde aan bij Meldingen weergeven gedurende. De opties variëren van 5 seconden tot 5 minuten.

Tip 04: Synchroniseren

Windows 10 gebruikt het Microsoft Account (waarmee je je aanmeldt) ook om het uiterlijk van de computer te synchroniseren met andere computers waarop je je met hetzelfde account aanmeldt. Zo beschik je op elke computer over dezelfde bureaubladachtergrond, maar ook over dezelfde kleurenset en -thema’s. Deze synchronisatie is gelukkig niet verplicht: je kunt de synchronisatie uitschakelen als je hieraan geen behoefte hebt en bijvoorbeeld op elke computer een ander thema wilt toepassen. Kies bij Persoonlijke instellingen voor Achtergrond en klik op Uw instellingen synchroniseren (rechts in het venster). Windows synchroniseert meerdere onderdelen, waaronder het gebruikte thema, maar ook wachtwoorden en taalvoorkeuren. Gebruik de schuifjes onder Instellingen afzonderlijk synchroniseren om per onderdeel aan te geven of het mag worden gesynchroniseerd. Wil je dat er helemaal niet meer wordt gesynchroniseerd, zet dan de schuif op Uit bij Instellingen synchroniseren.

©CIDimport

Tip 04 Je kunt ervoor kiezen om het uiterlijk van Windows er ook op andere computers waarop je met je Microsoft-account inlogt hetzelfde te laten uitzien.

Tip 05: Achtergrond-wissel

Snel uitgekeken op de achtergrond van het vergrendelingsscherm? Je kunt een eigen achtergrond instellen, maar in plaats daarvan ook gebruikmaken van een wisselende achtergrond. Kies voor de sectie Vergrendelingsscherm en selecteer Windows-spotlight bij Achtergrond.

Verder biedt het vergrendelingsscherm de mogelijkheid om informatie van een app op het scherm te tonen, zoals aankomende afspraken. Daarnaast kun je tot zeven andere apps selecteren die beknopte informatie mogen tonen, bijvoorbeeld de actuele temperatuur. Klik op de knop met het plusteken (+) en voeg de gewenste app toe. Wil je dat de achtergrondafbeelding van het scherm ook wordt getoond in het aanmeldingsscherm, dan zet je de bijbehorende schuif op Aan (je vindt de optie onderin het venster). Via hetzelfde venster heb je toegang tot de opties voor de schermbeveiliging, die met elke nieuwe versie van Windows verder weg zijn verstopt. Windows maakt standaard geen gebruik meer van een schermbeveiliging, tenzij je die expliciet inschakelt. Kies voor Instellingen voor schermbeveiliging. Een nieuw venster wordt geopend, waarin je de schermbeveiliging kunt selecteren en kunt aangeven of het aanmeldingsscherm moet worden getoond zodra de schermbeveiliging wordt uitgeschakeld.

©CIDimport

Tip 05 Bepaal de inhoud en uitstraling van het vergrendelingsscherm.

Nieuwe achtergrondenHoud je Windows-omgeving fris en trakteer je zelf af en toe op een nieuw thema, waaronder een nieuwe achtergrond. Op Achtergronden - Windows Help (microsoft.com) vind je een flinke hoeveelheid bureaubladachtergronden waaruit je kunt kiezen. Ook vind je hier een koppeling naar de Microsoft Store, waar je kunt kiezen uit verschillende thema’s.

Tip 06: Privacy op scherp

Het vergrendelingsscherm kan nog meer: standaard laat het aanmeldingsscherm niet zoveel informatie over de gebruikersaccount zien. Deze keuze hebben de makers vooral met het oog op privacy gemaakt. Ben je de enige gebruiker van de computer en wil je dat Windows de informatie wel gewoon laat zien? Kies in het instellingenvenster voor Accounts en open de sectie Aanmeldingsopties. In de sectie Privacy zet je de schuif op Aan bij de optie Accountdetails zoals mijn e-mailadres weergeven op aanmeldingsscherm. Om te voorkomen dat het vergrendelingsscherm lang in beeld blijft als je niet bij de computer bent, kies je in het instellingenvenster voor Systeem en kies je voor Energiebeheer en slaapstand. Bepaal bij de sectie Scherm na hoeveel minuten het scherm moet worden uitgeschakeld.

©CIDimport

Tip 06 Wél of juist niet de accountdetails in het vergrendelingsscherm tonen?

Schaal corrigerenHeb je de beeldscherminstellingen aangepast en merk je dat bepaalde programma’s wazig worden getoond? Mogelijk hebben de makers van het programma de app niet geoptimaliseerd voor die weergave. In die situaties kan Windows proberen de beeldkwaliteit van het programma te verbeteren. In het instellingenvenster kies je voor Systeem, Beeldscherm. Kies hierna voor Geavanceerde schaalinstellingen en zet de schuif op Aan bij Windows apps laten verbeteren zodat deze geen wazig beeld geven.

Tip 07: Kleurfilters

Windows heeft kleurfilters in huis om de weergave van foto’s en kleuren op het beeldscherm te verbeteren. Kies voor Toegankelijkheid en selecteer Kleurfilters (links in het venster). Zet de schuif op Aan bij Kleurfilters gebruiken. Plaats ook een vinkje bij de optie Filter in- of uitschakelen met sneltoets toestaan, zodat je met behulp van de toetsencombinatie Windows-toets+Ctrl+C het filter kunt activeren. Kies vervolgens het gewenste filter. Voor de optimalisatie van kleuren heeft Windows er drie in huis. Heb je moeite met het onderscheiden van kleuren of ben je kleurenblind, dan kun je bovendien kiezen tussen drie aanvullende filters die het onderscheid tussen de kleuren verhogen.

©CIDimport

Tip 07 Met kleurfilters worden onderdelen zoals foto’s meer zichtbaar gemaakt. 

In één keer opgeruimdAls je bureaublad in de loop van de tijd is gevuld met talloze pictogrammen (bijvoorbeeld snelkoppelingen en documenten), is het tijd om het bureaublad eens op te schonen. Heb je daar even geen zin in of tijd voor, dan kun je ‘valsspelen’. Klik met de rechtermuisknop op een leeg gedeelte van het bureaublad en kies Beeld. Haal het vinkje weg bij Bureaubladpictogrammen weergeven. Het bureaublad is in één keer leeg.

Tip 08: Muis 2.0

Hoe belangrijk de muis ook is, vaak wordt er weinig aandacht aan besteed. Dat is jammer, omdat Windows de nodige opties in huis heeft voor het gebruik van de muis. In de sectie Thema’s klik je op Muiscursor. Deze optie vind je rechts van de voorbeeldweergave van de huidige thema. Een nieuw venster wordt geopend. Op de tab Aanwijzers kies je bij Schema voor het gewenste schema. Een voorbeeld wordt in het vak rechts getoond. Om de weergave van de muisaanwijzer te verbeteren, kun je kiezen voor een schaduw, die achter de aanwijzer wordt getoond (kies voor Aanwijzerschaduw inschakelen). Tevreden met het nieuwe schema? Open dan het tabblad Opties voor de aanwijzer. Op deze tab vind je aanvullende instellingen voor het gedrag van de aanwijzer, met onder meer in het vak Zichtbaarheid een drietal opties om de muisaanwijzer meer prominent te maken. Zo kun je de muisaanwijzer een spoor laten achterlaten, zodat de positie duidelijker is (Aanwijzerspoor weergeven), kun je ervoor kiezen om de muisaanwijzer altijd in beeld te laten (vink de optie Aanwijzer verbergen tijdens het typen uit) en kun je met een druk op Ctrl de muisaanwijzer laten opvallen (Locatie van de aanwijzer weergeven als ik op Ctrl druk).

©CIDimport

Tip 08 Geef de muis wat extra aandacht en verbeter de zichtbaarheid en werking.

Extra’s
In het eigenschappenvenster van de muis vind je enkele handige extra’s die vooral van pas komen als je de muisaanwijzer vaak uit het oog verliest. Via de tab Opties voor de aanwijzer kun je de muisaanwijzer altijd automatisch op de voorkeursknop van een venster laten springen (bijvoorbeeld OK of Opslaan): kies voor Aanwijzer in dialoogvensters automatisch op de standaardknop plaatsen. Ook prettig: Klikvergrendeling inschakelen. Doe je dat, dan kun je voortaan selecteren en slepen zonder de muisknop ingedrukt te hoeven houden. Je vindt deze optie op de tab Knoppen. Klik eerst op Klikvergrendeling inschakelen en hierna op Instellingen. Geef hierna aan hoelang je de muisknop ingedrukt houdt voordat het item wordt vergrendeld en bevestig met een klik op OK.

Tip 09: ClearType

ClearType is alweer enkele versies geleden in Windows geïntroduceerd, maar sinds Windows 10 in de vergetelheid geraakt. Met ClearType worden de letters op het beeldscherm scherper gemaakt. Bepaal zelf of dit het geval is en schakel ClearType uit als je niet tevreden bent. Open het Startmenu en typ Cleartype. Klik op ClearType-tekst aanpassen. Haal het vinkje weg bij de optie ClearType inschakelen en bekijk het voorbeeld. Worden de letters beter getoond, dan kun je ClearType beter uitschakelen. Klik hierna op Volgende. Er vindt nu een controle van de resolutie plaats. Hierna toont de wizard enkele vlakken met voorbeeldteksten. Geef nu aan welke teksten het beste resultaat geven. De wizard toont meerdere schermen en het is de bedoeling dat je in elk venster de gewenste resolutie aangeeft. Deze stap is helaas ook nodig als je ClearType juist hebt uitgeschakeld.

©CIDimport

Tip 09 ClearType kan helpen tekst scherper weer te geven.

Tip 10: Thema aanpassen

Met behulp van thema’s geef je Windows in één keer een ander uiterlijk. Je hoeft echter niet alle elementen van een thema te gebruiken, maar kunt in plaats hiervan ook specifieke elementen gebruiken. Kies het onderdeel Thema’s. Rechts van het themavoorbeeld (bovenin het scherm) zie je de verschillende componenten waaruit het thema is opgebouwd, zoals achtergrond, kleur en geluiden. Klik op een specifiek onderdeel om de bijbehorende instelling aan te passen. Herhaal dit met elk onderdeel van het thema dat je zelf wilt aanpassen. Tevreden? Klik op de knop Thema opslaan. Ook aangepaste thema’s worden met andere computers gesynchroniseerd (zie tip 4). Standaard wordt Windows geleverd met een aantal thema’s, maar je kunt deze collectie uitbreiden met aanvullende thema’s. In het instellingenvenster kies je voor Meer thema’s in de Microsoft Store downloaden. Bij de thema’s in de Store wordt aangegeven of een thema gratis of betaald is.

©CIDimport

Tip 10 Pas de individuele onderdelen van een thema aan.

Tip 11: Geheime settings

Op het eerste gezicht geeft Windows weinig instellingen voor het aanpassen van de visuele effecten van het systeem. Dit komt omdat de meeste instellingen uit eerdere Windows-versies nu zijn ondergebracht in het vereenvoudigde instellingenvenster. Niet alle opties zijn echter netjes ‘meeverhuisd’. We laten ons hierdoor niet van de wijs brengen. In het instellingenvenster (Windows-toets+I) kies je voor Systeem. Ga naar Info en klik rechtsboven in het venster op Systeeminfo. Een nieuw, klassiek eigenschappenvenster verschijnt. Open het tabblad Geavanceerd en klik op de knop Instellingen in het vak Prestaties. Een nieuw venster opent, met de tab Visuele effecten. Kies voor Aangepast. Via de lijst heb je toegang tot een flinke hoeveelheid minder bekende instellingen: zo kun je vensters een schaduw geven, zachte randen rond letters inschakelen en bepalen of de inhoud van vensters tijdens het verslepen moet worden getoond of juist tijdelijk mag worden verborgen. Nadat je alle instellingen hebt doorlopen, sla je de nieuwe instellingen op via een klik op OK.

©CIDimport

Tip 11 Een venster ‘uit het verleden’, maar nog steeds handig en relevant.

Ongewijzigde pictogrammenHeb je een eigen thema gekozen, maar wil je niet dat het thema ook de standaardbureaubladpictogrammen aanpast? Kies in het instellingenvenster voor Thema’s en klik rechts in het venster op Instellingen voor bureaubladpictogrammen. Haal het vinkje weg bij Thema’s mogen bureaubladpictogrammen wijzigen en klik op OK. Pas hierna het thema aan: de oorspronkelijke pictogrammen blijven behouden.

Tip 12: Snelle toegang

Onderdelen in het instellingenvenster die je vaak gebruikt, kun je toevoegen aan het Startmenu. Ze worden dan als tegel in het menu geplaatst en zijn snel toegankelijk. Het toevoegen van deze tegels gaat eenvoudig: klik met de rechtermuisknop op de sectie in het instellingenvenster die je wilt toevoegen. Bijvoorbeeld: de sectie Kleuren uit het onderdeel Persoonlijke instellingen. Kies voor Aan Start vastmaken. Open vervolgens het Startmenu en controleer of de tegel is verschenen. Voortaan hoef je niet meer het instellingenvenster eerst te openen. Heb je een groot scherm en maak je intensief gebruik van tegels in het Startmenu, dan kun je het Startmenu meer tegels laten weergeven. Open de sectie Start in het instellingenvenster en zet de schuif op Aan bij Meer tegels weergeven in Start. Controleer direct de andere instellingen in deze sectie, om het uiterlijk van het Startmenu verder aan je wensen aan te passen.

©CIDimport

Tip 12 Specifieke onderdelen uit het instellingenvenster kun je snel toegankelijk maken via het Startmenu.

Andere taal
Het aanpassen van Windows betekent ook dat je de taal van Windows kunt aanpassen. Gebruik je bijvoorbeeld de Engelse versie, dan kun je de schermelementen ook in het Nederlands tonen. Op Taalpakketten - Windows Help (microsoft.com) vind je een overzicht van beschikbare taalpakketten en lees je of jouw editie van Windows 10 het schakelen tussen verschillende talen ondersteunt. Handig!

Welke laptop past bij mij?

Doe de keuzehulp

Wat hebben organisaties als KRO-NCRV, NS, Bits of Freedom en Oxfam Novib met elkaar gemeen? Dat ze niet langer actief zijn op het socialmediaplatform X. Waarom willen ze dat niet meer? Wat speelt er bij X? Welke alternatieven zijn er?

Sinds juli 2023 voegden veel media maandenlang ‘Twitter’ toe achter elke vermelding van X. Velen moesten namelijk nog wennen aan de nieuwe naam. Elon Musk, die Twitter in oktober 2022 voor 44 miljard dollar kocht, vond dat X beter paste bij zijn visie om het microblogging-platform om te vormen tot een allesomvattend digitaal ecosysteem, vergelijkbaar met WeChat in China. Musk lijkt trouwens een opvallende affiniteit te hebben met de letter X, wat ook zichtbaar is in projecten als SpaceX, Tesla Model X en xAI. Veel gebruikers waren niet gerust op deze overname, en niet geheel onterecht, want Musk heeft inmiddels ingrijpende veranderingen doorgevoerd.

X: aanpassingen

Kort na de overname herstelde Musk eerder geschorste accounts, waaronder die van controversiële figuren als Donald Trump, Andrew Tate en Kanye West. Het platform stopte bovendien met het handhaven van het beleid tegen desinformatie rond Covid-19. En waar vroeger een gratis verificatiesysteem was, waarbij Twitter invloedrijke personen en organisaties een blauw vinkje gaf, is dat nu puur commercieel: wie betaalt, krijgt een vinkje. Het staat niet langer voor authenticiteit, maar toont enkel aan dat een gebruiker betaalt voor X Premium en zo extra functionaliteit en zichtbaarheid krijgt.

Daarnaast introduceerde X de For You-feed, een sectie met aanbevelingen op basis van gebruikersvoorkeuren en -gedrag, maar ook beïnvloed door strategische beleidsbeslissingen. Dit gebeurt via een AI-gestuurd algoritme, waarvan slechts delen openbaar zijn gemaakt, wat vragen oproept over transparantie en mogelijke bias.

Het moderatiebeleid veranderde eveneens. Tweets die de richtlijnen schenden, worden niet meer verwijderd, maar zijn enkel minder zichtbaar (‘Freedom of Speech, Not Reach’). Daarnaast is er een verschuiving naar gemeenschapsgestuurde moderatie (‘Community Notes’), waardoor factchecking minder centraal en vaak trager verloopt.

De algoritmen van X roepen bij velen vragen op over de transparantie en mogelijke bias.

Fediverse

Musk zelf noemt deze aanpassingen democratischer, maar voor veel gebruikers hebben deze aanpassingen geleid tot een meer toxische inhoud. Daarbij worden specifieke groepen kritisch bekeken en beoordeeld, onder wie liberalen en de LGBTQ+-gemeenschap.

De cijfers lopen uiteen, maar de meeste bronnen zijn het er wel over eens dat heel wat gebruikers en organisaties het platform hebben verlaten sinds de overname door Musk.

Twee jaar geleden leek er maar één echt alternatief te zijn: Fediverse, dat gebruikers meer controle gaf over hun data en de moderatie.

Fediverse is een samentrekking van ‘federated’ en ‘universe’ en kun je zien als een netwerk van onderling verbonden platformen en servers, die onafhankelijk worden beheerd door organisaties of individuen. Bij traditionele socialmediaplatforms ben je afhankelijk van één centrale organisatie. Daardoor kun je met bijvoorbeeld een Instagram-account niet zomaar gebruikers van X bereiken. De gemeenschappelijke protocollen binnen het Fediverse, zoals het populaire ActivityPub, maken onderlinge communicatie juist wel mogelijk. Je kunt dus een account aanmaken op een server en vervolgens communiceren en gegevens uitwisselen met gebruikers op andere platformen. Binnen het Fediverse beweeg je dus vrijelijk tussen verschillende servers en platformen.

Het Fediverse-netwerk bevat talrijke platformen, waarvan de meeste door het ActivityPub-protocol zijn verbonden (afbeelding: Per Axbom, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons).

Mastodon

Mastodon was – en is nog steeds – het populairste Fediverse-platform, maar dat bleek helaas niet geschikt voor het grote publiek. Veel (mainstream) gebruikers vonden het namelijk verwarrend dat ze zelf een server moesten kiezen bij registratie. Ook de interface en gebruikerservaring waren minder gestroomlijnd dan bij Twitter/X. Door de decentrale structuur werkten sommige servers ook traag of werden ze slecht beheerd.

Daarnaast bood Mastodon slechts beperkte ondersteuning voor video en live-updates en ontbraken universeel doorzoekbare inhoud en trending topics, waardoor populaire discussies moeilijker te volgen waren. Bekende personen waren er ook nauwelijks actief, en veel gebruikers hadden moeite om hun sociale netwerk opnieuw op te bouwen. Eind 2023 bereikte Mastodon een piek in regelmatige bezoekers, maar de groei vlakte al snel af.

De interface van Mastodon, met vertrouwde ingrediënten als tijdlijn, meldingen en favorieten.

Threads

Mastodon behoudt weliswaar een niche bij privacybewuste en opensource-enthousiastelingen, maar bleek dus te ingewikkeld en gefragmenteerd voor de doorsneegebruiker. Vanaf eind 2023 zochten velen daarom hun toevlucht tot traditionelere sociale netwerken als LinkedIn, Instagram en vooral Threads.

Dit laatste platform werd medio 2023 door Meta (Mark Zuckerberg) gelanceerd als reactie op de groeiende kritiek op Twitter/X. Het is direct gekoppeld aan Instagram, waardoor gebruikers hun bestaande account kunnen gebruiken.

De interactiemogelijkheden binnen Threads lijken sterk op die van X, met opties als liken, citeren, posten en reageren. Ook doet het veel denken aan het oude Twitter: je volgt zelf mensen of vertrouwt op het algoritme. Volgens veel gebruikers is dit algoritme vooral ontworpen om politieke discussies en nieuwsverwijzingen te mijden. Al kun je zelf wel bepaalde mensen volgen. Het platform toont daarnaast vaak berichten die reacties willen uitlokken (‘engagement bait’). Op dit platform vind je veel beroemdheden en influencers, en de meeste content is vrij luchtig.

Threads werkt trouwens ook aan ondersteuning voor het ActivityPub-Fediverse, wat de dienst compatibel maakt met onder meer Mastodon.

Ook bij Threads kun je zelf bepalen wie je wilt volgen.

Bluesky

Hoewel Threads momenteel veel meer maandelijkse gebruikers heeft (circa 275 miljoen), trekt ook het microblogging-platform Bluesky tegenwoordig een groeiend aantal voormalige X-gebruikers aan (circa 30 miljoen). Ter vergelijking: X zou nu nog zo’n 500 miljoen maandelijkse gebruikers tellen, terwijl Mastodon er ongeveer 15 miljoen heeft.

Bluesky wordt gerund door Bluesky Social. Het werd begin 2023 officieel gelanceerd, maar ontstond al in 2021, opgericht door Jack Dorsey, medeoprichter van Twitter.

Net als Mastodon is Bluesky een gedistribueerd netwerk, maar het is wel gebruiksvriendelijker, mede dankzij het modernere, open protocol AT (Authenticated Transfer). Het platform streeft naar transparantie en wil ook gebruikers zelf hun eigen algoritme laten maken en verfijnen.

Er zijn nog geen advertenties en de tijdlijn toont berichten in chronologische volgorde, zonder verborgen algoritme. In principe kun je ook zelf een server kiezen, al is dat in de praktijk nagenoeg altijd hostingprovider bsky.social. Gevorderde gebruikers kunnen zelfs een eigen server hosten (PDS, personal data server).

Bluesky wordt momenteel vooral bevolkt door Amerikaanse gebruikers, en het valt nog af te wachten in welke mate ook het aantal actieve Nederlandse en Vlaamse gebruikers zal toenemen. In het vervolg van dit artikel maken we grondiger kennis met Bluesky, waarbij we vooral focussen op hoe je volgaccounts en berichtgeving meer naar eigen hand kunt zetten, met onder meer migratie, startpakketten, lijsten, feeds en ook extra diensten.

Meer dan Threads verwelkomt Bluesky ook politieke discussies.

Account

Je kunt Bluesky gebruiken via je browser of de app, beschikbaar in de officiële appstores van Android en Apple. Na installatie kies je de interface-taal (waaronder Nederlands) en registreer je je met een e-mailadres, wachtwoord, geboortedatum en ‘gebruikershandle’. Vervolgens upload je een profielafbeelding of kies je een avatar, en na het aanduiden van je interesse(s) kun je direct aan de slag. Je moet nog wel even een verificatiecode invullen die je via e-mail krijgt.

Bluesky: na een snelle registratie ben je er klaar voor.

Ontdekken en volgen

Wanneer je de startpagina opent, zie je twee secties: Discover en Following. In Discover verschijnen direct berichten, gebaseerd op de interesses die je bij registratie hebt opgegeven. Je ziet hier ook trending topics en populaire posts binnen de gemeenschap. Je kunt deze feed personaliseren via aangepaste feeds, door er zelf een te creëren of een passend algoritme te kiezen.

In de sectie Following zie je berichten van accounts die je volgt. Aanvankelijk is deze leeg, behalve het Bluesky-account. Om iemand te volgen, houd je de muis boven de post header (met accountnaam, tijdstip en berichttitel) en klik je op +Volgen. Dit verandert in Volgend; klik hierop als je het account niet langer wilt volgen. Berichten van gevolgde accounts verschijnen vervolgens in de sectie Following.

Het vergt slechtsr een muisklik om iemand te (ont)volgen.

Zoeken en migreren

Er zijn verschillende manieren om snel extra accounts aan je volglijst toe te voegen. Open de rubriek Zoeken (tik in de mobiele app op het pictogram met drie streepjes) en vul in de zoekbalk een onderwerp in, zoals Artificial intelligence. Selecteer een geschikt account en klik op +Volgen.

Wil je accounts van Twitter/X ook op Bluesky volgen, dan gaat dit het snelst met de browserextensie Sky Follower Bridge, beschikbaar in de officiële Chrome- en Firefox-webstores. Na installatie start je de extensie en meld je je aan met je Bluesky-handle of e-mailadres en een app-wachtwoord.

Om zo’n wachtwoord (met beperkte machtigingen) te maken, ga je in Bluesky naar Instellingen, kies je Privacy en beveiliging, selecteer je App-wachtwoorden en klik je op +App-wachtwoord toevoegen. Geef het een naam, bijvoorbeeld SkyFollowerBridge, bevestig met Volgende, kopieer of noteer het wachtwoord en klik pas daarna op Gereed.

Na aanmelding open je je lijst met gevolgde accounts op X via www.x.com/<je_accountnaam>/following. Klik op de extensieknop en kies Find Bluesky Users. De extensie zoekt naar actieve Bluesky-accounts in je lijst. Klik op View Detected Users en daarna op Follow on Bluesky om de gewenste accounts te volgen.

Sky Follower Bridge automatiseert het migratieproces van gevolgde accounts van X naar Bluesky.

Startpakketten

Een andere handige manier om je volglijst uit te breiden is met startpakketten. Als je een interessant account vindt, klik je erop om de profielpagina te openen en ga je naar het onderdeel Startpakketten. Met wat geluk heeft deze persoon al pakketten aangemaakt: dit zijn verzamelingen accounts rond een specifiek onderwerp. Open zo’n pakket, bekijk de tabbladen Personen en Berichten en volg gewenste accounts via de knop +Volgen.

Je kunt ook zelf startpakketten maken. Ga naar Profiel en open het tabblad Startpakketten. Klik op Aanmaken, geef je pakket een naam en voeg een beschrijving toe. Druk op Volgende en voeg minstens acht accounts toe die relevante berichten posten. Klik weer op Volgende om eventueel feeds toe te voegen of kies voor Overslaan. Daarna kun je anderen uitnodigen via een QR-code of door de link te kopiëren.

Je kunt ook je eigen startpakketten creëren en deze met anderen delen.

Lijsten en feeds

Je kunt zelf ook een reeks gebruikers opsommen en deze lijsten eventueel delen. Open hiervoor de rubriek Lijsten en klik op +Nieuw. Vul een naam en omschrijving in en bevestig met Opslaan. Voeg gebruikers toe en bekijk hun berichten vanuit de lijst. Klik op Vastzetten op startpagina om de lijst als aparte feed naast Discover en Following te tonen.

Je beheert feeds rechtstreeks via de rubriek Feeds. Onder Ontdek nieuwe feeds kun je voorgestelde feeds toevoegen of zelf zoeken via de zoekbalk. Klik op een feed bij Mijn feeds om de berichten te bekijken.

Gebruik het tandwielpictogram bij Feeds om feeds via het pinicoon op je startpagina vast te zetten of hieruit weg te halen. Niet-vastgezette feeds kun je hier ook verwijderen.

Je kunt eigen feeds creëren, bijvoorbeeld met een no-code tool als Skyfeed.app. Meld je aan met je Bluesky-account en een app-wachtwoord (zie ook de paragraaf ‘Zoeken en migreren’). Klik op Create your first feed en voeg in de Visual Editor (of JSON Editor) de gewenste blokken toe, zoals Input, Remove, RegEx, Sort by en Limit. Bevestig met Publish Feed.

Kopieer de feed-ID achteraan de gegenereerde link en deel deze met anderen. Zij hoeven alleen de rubriek Feeds in Bluesky te openen en het ID in de zoekbalk Search feeds te plakken om je feed toe te voegen.

Met een app als Skyfeed kun je ook eigen feeds creëren en deze met anderen delen.

Vandaag zijn het vooral Odido-abonnees die te kampen hebben met storing, maar ook als je klant bent bij bijvoorbeeld KPN, VodafoneZiggo, Ben, Simpel of Delta komt het voor: je kunt niet bellen en/of internetten. Als zo'n storing wat langer duurt, kun je recht hebben op compensatie. In dit artikel lees je wanneer je waar recht op hebt en hoe je die compensatie kunt aanvragen.

Een landelijke storing bij je internet, tv of telefoon is niet alleen vervelend, maar kan ook financiële gevolgen hebben. Gelukkig is in Nederland wettelijk vastgelegd dat je in sommige gevallen recht hebt op een vergoeding. Maar hoe werkt dat precies? Wanneer heb je recht op compensatie, hoe hoog is die vergoeding en waar kun je terecht bij jouw provider?

Volgens de Telecommunicatiewet heb je als consument of kleinzakelijke gebruiker recht op compensatie als er sprake is van een volledige netwerkstoring die twaalf uur of langer duurt. Dat betekent dat alle onderdelen van je abonnement uitvallen: dus bijvoorbeeld zowel internet als televisie en telefonie. Regionale storingen vallen ook onder deze regeling, zolang je binnen het getroffen gebied woont of werkt. Sommige providers hanteren uit zichzelf een iets soepelere norm en keren al bij acht uur storing een vergoeding uit, maar dat is niet verplicht. De wettelijke grens ligt op twaalf uur.

De hoogte van de vergoeding is gekoppeld aan de maandelijkse kosten van je abonnement. Bij een storing van twaalf tot vierentwintig uur ontvang je één dertigste van je maandbedrag. Duurt de storing langer, dan loopt het bedrag op met telkens nog een dertigste per extra dag. Voor prepaid-gebruikers geldt een vergoeding van vijftig cent per dag. De vergoeding wordt meestal verrekend op je volgende factuur. Je hoeft er als klant wel iets voor te doen: in de meeste gevallen moet je zelf een aanvraag indienen via de website of app van je provider.

Verzamel bewijs

Heb je last gehad van een storing, controleer dan altijd eerst hoe lang die precies heeft geduurd. De meeste providers publiceren actuele storingsmeldingen op hun website. Noteer de begindatum en -tijd en maak eventueel een screenshot als bewijs. Zodra de storing voorbij is, kun je je aanvraag indienen. Meestal kan dat nog tot enkele maanden na de storing, maar wacht niet te lang. Het aanvragen van compensatie gaat soms via een speciale pagina, in andere gevallen moet je daarvoor contact opnemen met de klantenservice. Hieronder staan handige links naar de grootste providers om je verder te helpen.

©Website Odido

Bron: Odido

Compensatie aanvragen doe je zo:

Bij KPN kun je een compensatieverzoek indienen via je persoonlijke KPN-pagina, waar je moet inloggen met je KPN ID.
👉 Meer lezen/aanvragen compensatie KPN

Vodafone-klanten kunnen hun aanvraag doen via de Vodafone-app of de klantenservice.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Vodafone

Ziggo heeft een aparte compensatiepagina, waar je een storing kunt melden en direct je vergoeding kunt aanvragen. Die staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ziggo

Ook bij Odido geldt de wettelijke grens van twaalf uur. Op de veelgestelde vragen-pagina lees je hoe je een claim kunt indienen. Odido zegt zelf een formulier online te zetten wanneer een storing langer dan twaalf uur geduurd heeft.

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Odido

Ben, dat gebruikmaakt van het netwerk van Odido, heeft dezelfde regeling. Informatie over compensatie vind je op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Ben

Simpel, dat ook gebruikmaakt van het Odido-netwerk, verwijst je naar je persoonlijke accountomgeving voor het melden van een storing. De klantenservicepagina staat hier:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Simpel

Bij Delta kun je compensatie aanvragen via MijnDELTA of per brief. Uitleg staat op:

👉 Meer lezen/aanvragen compensatie Delta

Dus: meer dan twaalf uur storing? Compensatie!

Samengevat: bij een volledige uitval van je netwerk van twaalf uur of meer heb je recht op een vergoeding van minimaal één dertigste van je maandbedrag. Bij sommige providers kun je al eerder compensatie krijgen, maar dat is geen wettelijke verplichting. De meeste providers maken het aanvragen makkelijk via hun eigen omgeving of app. Heb je geen toegang tot je account, dan kun je altijd contact opnemen met de klantenservice. De verwerking duurt meestal een paar weken. Laat je niet afschepen als je recht hebt op compensatie. De regeling is wettelijk vastgelegd!