Ruimteafval opruimen: Deze initiatieven zijn in ontwikkeling
Er zweeft 8,3 miljoen kilo afval om ons heen. Het gaat dan niet om hetgeen we hier op aarde produceren (dat is 2 miljard ton), maar om ruimteschroot. Een probleem dat met de vele private bedrijven die nu ook buiten onze dampkring actief zijn, alleen maar groeit. Ruimteafval opruimen, hoe gaat dat straks in zijn werk?
Het oudste exemplaar is van Vanguard 1, een Amerikaanse satelliet die zonder nog iets toe te voegen maar in een baan om de aarde blijft cirkelen. Het klinkt simpel om dat op te ruimen. Je plukt die Vanguard uit zijn baan en dat is het. Echter zijn er diverse uitdagingen.
Ten eerste reist ruimteschroot op gigantische snelheden (in de lage baan is dit wel 8 km per seconde) en ten tweede is het meeste afval in de ruimte wat plankton is voor de zee. Het is heel klein. Het grootste deel van het ruimteafval is kleiner dan één centimeter en slechts 34.000 stukken zijn groter dan 10 centimeter. Ruim dertig jaar geleden was dat nog 7.000 stukken.
Kesslersyndroom
Toch moet ook dat puin in de gaten worden gehouden, want als het te veel wordt, dan is de kans aanwezig dat we de ruimte niet meer in kunnen omdat alles meteen stuk wordt gemaakt door dat afval. Bovendien zorgen botsingen ervoor dat er nog meer volume is aan ruimteschroot, dat bovendien nog harder door de ruimte schiet. Dit wordt ook wel het Kesslersyndroom genoemd en het is een van de grote redenen dat we niet gewoon raketten de ruimte inschieten om de boel op te ruimen.
Al het afval dat we hebben gemeten in de ruimte, komt van ons. Of het nu een stukje afgebladderde verf is, metaaldelen of boutjes en deksels. Het is dus niet alleen onze verantwoordelijkheid om er iets aan te doen zodat we straks aarde nog wel af kunnen, het is ook onze plicht naar moeder natuur. Gelukkig wordt de focus op ruimteschroot steeds groter, mede omdat het satellieten en kunstmanen kan stukmaken. ESA heeft dan ook in 2025 een missie gepland waarbij ClearSpace-1 wordt gelanceerd.
ESA's ClearSpace-1
ClearSpace-1 heeft de belangrijke taak om Vega Secondary Payload Adapter op te ruimen, dat is een stuk ruimteschroot afkomstig van lancering VV02 van een Vega-raket. Met zijn grijparmen zal hij Vespa aanklampen en samen komen ze dan de atmosfeer in.
Veel afval dat de atmosfeer in komt verbrandt onderweg naar aarde. Wat ook veel gebeurd met ruimteschroot is het in de kerkhofbaan te schieten. Daar cirkelen allerlei satellieten die we niet meer gebruiken, al is het beter om die satellieten toch zelf wat gecontroleerder op aarde te laten storten.
©PXimport
Een andere manier om ruimteafval te verwijderen, dat is om er met lasers op te schieten. Het puin wordt ruwer en gaat langzamer, waardoor het eerder tot verbranding komt in de dampkring. Bovendien kun je met laser een bepaalde kant raken, waardoor je enigszins kunt beïnvloeden welke kant het ruimteafval opgaat.
Echter hangt dat wel van het materiaal af hoe het reageert en is ‘enigszins’ zeker nog niet goed genoeg voor deze methode om volledig te worden geïmplementeerd. Hetzelfde geldt voor het in de ruimte brengen van een wolk minuscule stofdeeltjes. Het ruimtepuin zou dan botsen met het stof en verdampen. Dit is echter nog in de een experimentele fase.
Ruimtekliko
Er is echter ook nog de Elsa-d (End of Life Services demonstration). Elsa-d is inmiddels vanaf de Russische basis Bajkonoer gelanceerd en is er om puin te ruimen. Het is een enorm klein ding, kleiner dan een kliko-afvalbak. Een gedeelte heeft zonnepanelen en het andere is een soort bak, die laat hij straks los om hem vervolgens weer vast te pakken met zijn magneetarm.
©PXimport
Het is nu nog een demonstration, een proef, maar als het werkt dan kan Elsa ruimtepuin ‘vangen’. Het enige wat nog een uitdaging wordt, is om bij de tweede proef de bak weer te kunnen pakken, hij wordt dan namelijk met een zwiep losgelaten waardoor hij alle kanten op gaat om ruimte-afval op te vangen. Uiteindelijk komt Elsa met het afval in de dampkring en verbrandt het.
Er zijn allerlei initiatieven om iets te doen aan het ruimtepuin. Of Elon Musk inmiddels al een plan maakt om zijn in de ruimte cirkelende Tesla-auto op te ruimen met zijn andere bedrijf SpaceX, dat is nog onbekend.
