De meerwaarde van Windows als besturingssysteem is lang niet altijd meer vanzelfsprekend en een Chromebook is in veel gevallen toch iets te beperkend. Het zal dan ook niet verbazen dat steeds meer mensen naar Linux kijken. Is Linux thuis, op school en op het werk te gebruiken? Jazeker! In dit artikel tonen we je hoe je met Ubuntu een computer krijgt die gewoon doet wat je wilt.

Wil je Linux op je computer installeren op je pc thuis voor hobbymatig gebruik, voor school of voor je werk, dan is Ubuntu een uitstekende keuze. Niet alleen is deze Linux-distributie heel gebruiksvriendelijk (nagenoeg alle software die voor Linux wordt ontwikkeld, kan op Ubuntu gebruikt worden), maar ook op hardwaregebied heb je de meeste kans op een vlekkeloze gebruikservaring. De meeste hardwarefabrikanten die Linux ondersteunen, testen hun toestellen namelijk op Ubuntu én leveren drivers voor Ubuntu. Sommige computerfabrikanten leveren zelfs Ubuntu voorgeïnstalleerd op enkele van hun modellen. Op de lijst van Ubuntu Desktop certified hardware vind je vooral laptops en desktops van Dell, maar ook Lenovo en HP maken computers met Ubuntu als besturingssysteem.

01 Kies je versie

Van Ubuntu Desktop bestaan er twee versies, dus je dient eerst een keuze te maken: Ubuntu LTS of de normale Ubuntu-versie. Elke twee jaar in april komt er een LTS-versie uit, en elk half jaar in april en oktober verschijnt er een normale versie.

LTS staat voor ‘long-term support’: deze versie krijgt vijf jaar lang beveiligings- en onderhoudsupdates. Dat klinkt goed, want zo hoef je niet al te snel te upgraden naar een nieuwere versie. Voor bedrijven, waar een upgrade altijd spannend is en veel werk met zich meebrengt, is de LTS-versie dus ideaal. Het nadeel is echter dat je er geen nieuwe functionaliteiten bij krijgt. Als je dus vijf jaar lang dezelfde LTS-versie blijft draaien, werk je uiteindelijk met sterk verouderde software.

Voor de thuisgebruiker is de normale Ubuntu-versie een logischere keuze, dus daar gaan we in deze basiscursus dan ook vanuit. Een normale Ubuntu-versie krijgt negen maanden beveiligings- en onderhoudsupdates. Aangezien er elke zes maanden een nieuwe versie verschijnt, betekent dit wel dat je na het uitkomen van een nieuwe versie maar drie maanden de tijd hebt om te upgraden. Als je niet op tijd upgradet, is je Ubuntu-installatie mogelijk kwetsbaar voor beveiligingslekken. Gelukkig gebeurt een upgrade doorgaans vlekkeloos. Zie je het niet zitten om regelmatig te moeten upgraden en heb je er geen probleem mee om oudere software te draaien, dan kun je met een gerust hart de LTS-versie installeren. Dat is ook de versie die je op computers met een voorgeïnstalleerde Ubuntu vindt.

Ten tijde van schrijven waren de huidige versies Ubuntu 18.04.2 LTS (ondersteund tot april 2023) en Ubuntu 19.04 (ondersteund tot januari 2020).

©PXimport

02 Ubuntu naar dvd of usb-stick schrijven

Om Ubuntu te downloaden kies je de juiste versie op de pagina Download Ubuntu Desktop en klik je op Download. Sla het iso-bestand op en schrijf het naar een usb-stick of dvd. Wil je Ubuntu op een usb-stick zetten, gebruik dan bijvoorbeeld Rufus. Steek een lege usb-stick in je pc, start Rufus op, kies de schijfletter van je usb-stick en klik op Selecteren om je iso-bestand te selecteren. Laat de andere instellingen op hun standaardwaarden staan en klik op Starten om het iso-bestand naar de usb-stick te schrijven. Om een dvd te schrijven, rechtsklik je in Windows 10 op het iso-bestand en kies je Schijfkopiebestand branden. Stop een lege dvd in je pc, selecteer de schijfletter van je dvd-brander, vink Schijf controleren na branden aan en klik op Branden.

©PXimport

03 Ubuntu installeren

De installatie van Ubuntu duurt niet lang en staat duidelijk uitgelegd op de website van Ubuntu. Start je computer van het opstartmedium op, kies de juiste taal en klik dan op Ubuntu installeren. Tijdens de voorbereiding vraagt het installatieprogramma naar je toetsenbordindeling en indien nodig de instellingen voor je wifi-netwerk. Kies voor een Normale installatie, zodat er meteen allerlei standaardsoftware geïnstalleerd wordt. Vink ook de opties aan om al tijdens de installatie de nieuwst beschikbare updates te downloaden en om third-party software voor extra hardwareondersteuning en mediaformaten te installeren. Kies tot slot het type installatie: dualboot naast Windows of de hele schijf gebruiken voor Ubuntu. Kies alleen voor Iets anders als je je installatie op een andere manier wilt uitvoeren en je bekend bent met partitioneringsschema’s. Pas nadat je dit nog eens bevestigd hebt, wordt Ubuntu geïnstalleerd. Ondertussen krijg je de vraag om je locatie te bevestigen en je accountgegevens in te stellen. Afhankelijk van de snelheid van je computer en je netwerk is de installatie meestal na zo’n tien minuten voltooid. Daarna herstart je de pc en verwijder je het opstartmedium zodat je computer de zojuist geïnstalleerde Ubuntu-installatie opstart.

©PXimport

04 Online accounts instellen

Nadat je je aangemeld hebt, start een programma op dat je enkele vragen stelt om Ubuntu naar jouw wensen in te stellen. Als eerste krijg je de vraag of je je online accounts wilt koppelen. Als je dat niet wilt, klik dan gerust op Overslaan. Wil je je accounts later pas koppelen, of extra accounts koppelen (zoals Facebook of Microsoft Exchange), dan kan dat ook later nog door linksboven op Activiteiten te klikken en dan te zoeken op Online accounts. Daarmee open je het instellingenvenster voor online accounts. Standaard stelt Ubuntu voor om onder andere de accounts van Google (voor Gmail, Google Agenda enzovoort), Nextcloud (als je Nextcloud op geïnstalleerd hebt) en Microsoft (voor e-mail en OneDrive) te koppelen. Als je bij deze diensten accounts hebt en een gestroomlijnde integratie met Ubuntu wilt, voeg hier dan je accountgegevens toe: het maakt het werken met Ubuntu nadien veel prettiger. Een toegevoegd account verschijnt daarna rechts van de dienst in de lijst met online accounts. Klik tot slot op Volgende. In de volgende stappen kies je of je anonieme systeeminformatie naar Canonical wilt versturen, of je locatiediensten wilt inschakelen en of je al software wilt installeren. Daarna kun je met Ubuntu aan de slag.

©PXimport

05 Toegang tot je online gegevens

Nadat je het een en ander ingesteld hebt, heb je in Ubuntu toegang tot je online accounts. Klik je bijvoorbeeld bovenaan op de datum, dan krijg je een kalender te zien met de gebeurtenissen die vandaag in je agenda staan. Met het programma Agenda krijg je tot diezelfde agenda toegang en kun je ook gebeurtenissen toevoegen en aanpassen. En als je een printer aan Google Cloud Print toegevoegd hebt, vind je die terug in de lijst van beschikbare printers in Ubuntu. En als je het programma Bestanden opent (of dubbelklikt op het icoontje van je persoonlijke map links boven aan je bureaublad), zie je onderaan in de linkerbalk virtuele schijven voor je online accounts, zoals Google Drive of Nextcloud. Klik je bijvoorbeeld op je Google Drive, dan krijg je onmiddellijk toegang tot je bestanden die bij Google gestald staan. Documenten kun je lokaal in bijvoorbeeld LibreOffice bewerken, en wanneer je het bestand opslaat, wordt het automatisch op je Google Drive bijgewerkt.

Nuttige software voor thuis

©PXimport

06 Documenten en foto’s

Voor een nog betere integratie met bijvoorbeeld je Google-account is het slim om nog een paar GNOME-programma’s te installeren. Open daarvoor links in de Launcher het programma Ubuntu Software Center en installeer dan de programma’s Documenten en Foto’s. Start je vervolgens het programma Documenten, dan zie je een overzicht van je documenten, óók die online opgeslagen en met jou gedeeld zijn. Bovendien kun je eenvoudig door al die documenten zoeken. Klik daarvoor op het vergrootglas linksboven, en selecteer dan naast het zoekveld van welke bronnen en welk type bestanden je de resultaten wilt zien. Uiteraard kun je via Documenten de documenten ook gewoon bekijken en ze met een programma als LibreOffice openen om ze te bewerken.

Het programma Foto’s werkt nagenoeg hetzelfde. Het vindt automatisch alle foto’s op je online accounts en toont ze naast je lokaal opgeslagen foto’s. Ook foto’s die je op Facebook of Flickr opgeslagen hebt (als je die accounts toegevoegd hebt), worden getoond. Die foto’s kun je ook naar andere apparaten in je netwerk sturen om ze bijvoorbeeld op de tv aan familie of vrienden te laten zien. Klik daartoe op een foto en kies dan uit het menu voor Tonen op en selecteer de gewenste DLNA-renderer.

©PXimport

07 E-mail en contacten

Online e-mailaccounts kunnen helaas niet geïntegreerd worden in het standaard in Ubuntu geïnstalleerde e-mailprogramma Mozilla Thunderbird, maar dat kan wel in het programma Evolution. Ook dit programma installeer je weer via het Ubuntu Software Center.

Let op: als je tweestapsverificatie ingeschakeld hebt bij je Google-account, moet je dit voor je Ubuntu-computer even uitschakelen. Dat kan bijvoorbeeld door op de computer in te loggen op Gmail met Firefox en dan bij het inloggen klikken op Niet meer vragen op deze computer aan te vinken bij de extra aanmeldstap. Doe dit voordat je Evolution opent!

Open je daarna Evolution, dan hoef je niets meer te configureren: alle e-mail vind je onder Post onder het juiste e-mailaccount, de contactpersonen staan onder Contacten, je agenda kun je bewerken onder Agenda en nieuwe taken maak je aan onder Taken.

©PXimport

Nuttige software voor het werk

08 Toegang tot je netwerkshares

Ubuntu geeft je niet alleen toegang tot je cloudopslagdiensten als je je online accounts ingesteld hebt, het programma Bestanden laat je ook toe gedeelde mappen op andere computers in je netwerk te benaderen. Klik daarvoor in Bestanden links onderaan op Andere locaties. Je ziet dan alle computers in je netwerk. Klik op een computer om toegang tot de gedeelde bestanden te krijgen. Mogelijk moet je eerst nog een gebruikersnaam en wachtwoord invoeren als dat op die computer ingesteld is. Vervolgens wordt de gedeelde map op je computer geopend en zijn alle bestanden daaruit voor al je programma’s in Ubuntu beschikbaar. Zo’n gedeelde map vind je ook terug bij je netwerkmappen in de linkerzijbalk van Bestanden.

©PXimport

09 Bestanden delen op je netwerk

Helaas kost het wat meer moeite om de mappen van je Ubuntu-pc met andere computers te delen. Rechtsklik daarvoor op de map die je wilt delen in Bestanden en klik in het menu dat verschijnt op Lokale netwerkschijf. Vink Deze map delen aan. De eerste keer dat je dit doet, vraagt Ubuntu of je de dienst om mappen te delen wilt installeren. Klik op Dienst installeren. Je kunt de map daarna, indien gewenst, een andere naam geven, anderen schrijftoegang geven of gasttoegang (zonder wachtwoord) inschakelen. Klik tot slot op Gedeelde map aanmaken.

Als je niet alleen met gasttoegang mappen wilt delen, maar wilt je moet inloggen voordat je de inhoud van de mappen kunt zien, open dan een Terminal en typ daarin de opdracht sudo smbpasswd -a gebruiker met je gebruikersnaam van je Ubuntu-pc. Voer daarna het wachtwoord in dat je voor je gedeelde mappen wilt instellen en bevestig het wachtwoord. Daarna kun je op een andere computer de gedeelde map met je Ubuntu-gebruikersnaam en het ingestelde wachtwoord gebruiken.

©PXimport

10 Automatische reservekopieën

Zelfs als je veel in de cloud doet, staan er altijd nog wel bestanden op je computer die je liever niet verliest. Gelukkig maakt Ubuntu het eenvoudig om reservekopieën te maken. Open het programma Reservekopieën. Als je links op Mappen om een reservekopie van te maken klikt, zie je dat daar standaard je persoonlijke map staat. Met het plusteken onderaan voeg je daar nog andere mappen aan toe en met het minteken verwijder je mappen weer uit de lijst. Bij Mappen om te negeren stel je in van welke submappen uit de ingestelde mappen je geen reservekopie hoeft. Standaard staan daar de prullenbak en je downloadmap. Nadat je ingesteld hebt wat je wilt kopiëren, geef je aan waar je de reservekopie naartoe gekopieerd wilt hebben. In Reservekopielocatie kun je een account bij Google Drive of Nextcloud kiezen, een netwerkserver op je lokale netwerk of een lokale map. Dat laatste is natuurlijk niet zo veilig als back-uplocatie. Kies je een netwerkserver, vul dan bij Netwerklocatie een url in, inclusief het protocol, bijvoorbeeld smb://gebruikersnaam@NAS/backups. Vul daarna de map in waarin de reservekopie terecht moet komen. Ga dan links naar Overzicht en klik op Nu reservekopie maken om te testen of het werkt. De eerste keer krijg je de vraag om de benodigde pakketten te installeren, doe dat. Ook krijg je de vraag om een wachtwoord in te stellen om je reservekopie mee te versleutelen. Als het uploaden van je reservekopie gelukt is, kun je in Planning automatische reservekopieën instellen. Een reservekopie herstellen gaat even eenvoudig: klik in Overzicht op Herstellen. Probeer dat ook eens uit, dan weet je helemaal zeker dat je met een gerust hart kunt gaan slapen: je werk in Ubuntu zal niet zomaar verloren gaan!

©PXimport

Hardwarecompatibiliteit

©PXimport

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we daarom binnen een bepaald thema naar zulke deals. Vandaag richten we onze blik op Chromebooks met een 15,6-inch scherm – ideaal voor wie meer werkruimte wil zonder te diep in de buidel te tasten. We hebben vijf modellen geselecteerd die uitblinken in prestaties, bouwkwaliteit en gebruiksgemak.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2H-32UH)

Deze Chromebook is een stevige allrounder met een prettig groot scherm van 15,6 inch. De Full HD-resolutie in combinatie met een mat IPS-paneel zorgt voor comfortabele kijkhoeken, ook bij langere werksessies. Binnenin draait een Intel Core i3-1315U, een moderne chip met zes rekenkernen die zorgt voor een vlotte ChromeOS-ervaring. Samen met 8 GB LPDDR5X-werkgeheugen en 128 GB snelle ssd-opslag is dit systeem klaar voor een werkdag vol tabbladen, Google Docs en videobellen. Qua connectiviteit zit je goed met onder meer twee usb-c-poorten, een HDMI-poort, een usb-a-aansluiting en een microSD-slot. Dankzij wifi 6E profiteer je van hoge draadloze snelheden. De webcam filmt in Full HD en ondersteunt AI-functies zoals achtergrondvervaging, wat de Plus-status van dit model onderstreept.

Acer Chromebook Plus 515 (CB515-2HT)

Dit is de krachtiger en veelzijdiger broer van de CB515‑2H‑32UH hierboven. Beide modellen hebben een groot 15,6-inch Full HD-scherm, 8 GB snel LPDDR5X-geheugen en draaien op de nieuwste versie van ChromeOS. Het verschil zit 'm vooral in de prestaties en gebruiksmogelijkheden. De 2HT‑5789 is uitgerust met een snellere Intel Core i5‑processor, dubbele opslagcapaciteit (256 GB SSD) en een handig touchscreen, wat hem uitermate geschikt maakt voor multitasking, fotobewerking en gebruik van Android-apps. Zoek je een Chromebook met meer rekenkracht en flexibiliteit, dan biedt de 2HT‑5789 net dat beetje extra, zonder in te leveren op draagbaarheid of accuduur.

ASUS Chromebook Flip (CX1500FKA-E80049)

Deze 15,6-inch Chromebook valt op door zijn flexibele ontwerp. Dankzij het 360-gradenscharnier gebruik je het apparaat ook als grote tablet. Het Full HD-scherm is voorzien van aanraakbediening en het toetsenbord is verlicht, wat typerend is voor deze wat luxere instapper. Binnenin zit een energiezuinige Intel Celeron N4500, die in combinatie met 8 GB werkgeheugen prima presteert bij dagelijks gebruik zoals browsen, video's kijken en documenten bewerken. Met 64 GB opslagruimte is er net genoeg plek voor offline bestanden; de rest doe je natuurlijk in de cloud. Wifi 6 zorgt voor een stabiele verbinding, en het geheel weegt net geen 2 kilo. Verwacht geen snelheidsduivel, maar wel een soepele, veelzijdige werklaptop.

HP Chromebook 15a-nb0804nd

Deze HP combineert een modern ontwerp met een degelijke binnenkant. De Core i3-N305-processor is een relatief nieuwe chip met acht zuinige kernen, geschikt voor multitasking zonder oververhit te raken. Je krijgt 8 GB snel werkgeheugen en 128 GB UFS-opslag, dat net wat vlotter werkt dan standaard eMMC. Het IPS-scherm is uiteraard 15,6 inch groot, is gezegend met een Full HD-resolutie en biedt een nette kleurweergave. De behuizing bevat gerecyclede kunststoffen en voelt degelijk aan, met een prettige toetsaanslag. Dankzij wifi 6 en bluetooth 5.3 zit het ook qua verbinding wel goed. Aansluitingen? 2x usb-c, 1x usb-a, een 3,5mm-hoofdtelefoonaansluiting en een kaartlezer. Dit is een Chromebook die geschikt is voor serieuze school- of kantoortaken, zonder dat je te veel betaalt.

Lenovo Flex 3 Chrome (15IJL7)

Deze Lenovo is ideaal voor wie zoekt naar een groot scherm en maximale flexibiliteit. Je kunt hem namelijk helemaal omklappen tot een 15,6-inch tablet, met volledig aanraakscherm en 360-gradenscharnier. De Pentium Silver N6000-processor en 8 GB RAM zorgen voor degelijke prestaties bij standaardgebruik, zoals surfen, tekstverwerken of series streamen. De opslagruimte bedraagt 128 GB, en dat is ruim voldoende voor basisbestanden. Lenovo voorziet deze Chromebook van een HDMI-poort, meerdere usb-aansluitingen, een microSD-poort en een koptelefoonaansluiting. Handig is de fysieke afsluiter voor de webcam. De batterij gaat bij lichte taken tot wel 16 uur mee, wat opvallend veel is in deze klasse.

De OnePlus Pad 3 is een enorme tablet met laptopaspiraties. OnePlus verkoopt dan ook een aparte toetsenbordhoes, zodat je de tablet productiever kunt gebruiken. Voor wie is de OnePlus Pad 3 de moeite waard? Je leest het in deze review.

Tablet of laptop?

Met zijn 13,2inch-scherm is de OnePlus Pad even groot als de grootste iPad én heel wat compactere laptops. Het apparaat weegt 675 gram en is net geen 6 millimeter dik. Door het grote scherm is de tablet nauwelijks met één hand te gebruiken. Het lcd-scherm oogt wat minder fraai dan een oledscherm, maar is op alle aspecten wel erg goed. Zo oogt het beeld flink scherp dankzij de resolutie van 3392 x 2400 pixels.

OnePlus verkoopt voor 169 euro een speciale toetsenbordhoes die je aan de tablet kunt klikken. De toetsen tikken erg prettig en het trackpad werkt ook aardig. Zo productief als op een laptop zijn we niet, maar in het vliegtuig en de trein kunnen we zeker goed aan de slag.

©Rens Blom

Dat je toch een tablet voor je neus hebt, merk je bijvoorbeeld aan de beperkte selectie van poorten. De OnePlus Pad 3 heeft één usb-c-poort, en daarmee houdt het op. Je kunt wel een geschikte usb-c-hub aansluiten om meer aansluitingen te creëren, bijvoorbeeld voor een bedrade muis of HDMI-kabel richting je televisie.

©Rens Blom

Uitstekende specificaties

De specificaties van de tablet zijn ruimschoots in orde, wat je gezien de prijs ook mag verwachten. De tablet is razendsnel dankzij de Qualcomm Snapdragon 8 Elite-processor, die ook in veel dure smartphones zit. OnePlus verkoopt de Pad 3 in twee configuraties: de ene heeft 12 GB werkgeheugen met 256 GB opslag en in de andere variant zit 16/512 GB. De completere versie kost 100 euro meer, een meerprijs die we gerechtvaardigd vinden, al kunnen we ons voorstellen dat veel mensen (meer dan) genoeg hebben aan de instapversie.

De tablet heeft camera's op de voor- en achterkant. Die zijn kwalitatief niet bijzonder. Een iets betere selfiecamera was op zijn plaats geweest – vooral voor videogesprekken. Ook missen we een vingerafdrukscanner op de tablet.

©Rens Blom

OnePlus stopt een lekker grote accu in de tablet. Dankzij die stevige batterij lukt het ons om de Pad 3, inclusief toetsenbordhoes, langer dan een hele kantoordag te gebruiken voor werkgerelateerde apps, aangevuld met wat sociale media en het kijken van een YouTube-video. Een score waar wij blij van worden. Opladen gaat via de eerder genoemde usb-c-poort. In de doos zit, vanwege EU-wetgeving om consumentenelektronica duurzamer te maken, geen oplaadadapter. Je dient er zelf een te regelen. Kies dan een 100W-OnePlus-adapter voor snelladen of neem genoegen met langzamer opladen met een niet-OnePlus-adapter.

Software-ervaring

De Android 15-software op de tablet is door OnePlus geoptimaliseerd voor het enorme scherm. Zo kun je gebruiksvriendelijk twee apps naast elkaar gebruiken en is het ook mogelijk om een app als zwevend venster boven andere apps te blijven bekijken.

©Rens Blom

Interessant is dat OnePlus zijn OxygenOS-softwareschil heeft uitgebreid met ondersteuning voor macOS – van Apple inderdaad. Je kunt eenvoudig bestanden overdragen en je MacBook vanaf de tablet bedienen, zo is het idee. In de praktijk blijkt de deel-software van OnePlus om wel heel veel machtigingen te vragen, zien we soms Chinese tekst in beeld en werken de deel-functies uiteindelijk matig. We worden er dus (nog) niet zo vrolijk van.

©Rens Blom

©Rens Blom

Grote kans dat de Pad 3 in de nabije toekomst comfortabeler als laptopvervanger zal werken. In Android 16 komt namelijk een volwaardige desktopmodus, speciaal bedoeld voor tablets. Deze software-update komt later dit jaar, ook via OnePlus. Het is in elk geval goed om te zien dat het merk nu al serieus werk heeft gemaakt van software om de Pad 3 productief te gebruiken.

De Pad 3 krijgt drie Android-upgrades en zes jaar beveiligingsupdates. Een prima updatebeleid, als je het ons vraagt.

Alternatieven

Hoewel onze ervaringen met de OnePlus Pad 3 op veel vlakken positief zijn, heeft deze tablet ook de nodige concurrentie. Samsung biedt met zijn Tab S10-serie ook grote tablets inclusief toetsenbordhoezen aan. Voor Apple geldt hetzelfde: de iPad is met zijn iPadOS-software weliswaar anders in gebruik dan een Android-tablet, maar is in combinatie met een toetsenbordhoes even productief als de OnePlus Pad 3.

Ook het overwegen waard is een laptop met Chrome OS of Windows. Zeker een model met een touchscreen kan een goed alternatief zijn voor de OnePlus Pad 3 als je écht productief wil zijn op het apparaat. Een dergelijke laptop hoeft bovendien niet meer te kosten dan de Pad 3 (tablet + toetsenbordhoes). Wil je echt een tablet en hecht je meer waarde aan entertainment, dan is de Pad 3 jouw apparaat. Ook zonder toetsenbordhoes.

Conclusie: OnePlus Pad 3 kopen?

De OnePlus Pad 3 is een grote en premium tablet die ons goed bevalt, zeker in combinatie met de apart verkrijgbare toetsenbordhoes. Het loont wel om een vergelijking met de concurrentie te maken, met name door de stevige adviesprijs en sommige technische keuzes.