Dell blijkt een gevaarlijk en agressief root-certificaat op nieuwe laptops te plaatsen, 'eDellRoot'. Maar wat is daar nou eigenlijk zo gevaarlijk aan? En hoe verwijder je het van je laptop? We zetten de belangrijkste vragen voor je onder elkaar.

Wat is er precies gebeurd?

Computerfabrikant Dell blijkt root-certificaten op zijn laptop te plaatsen, die het kinderlijk eenvoudig maken om te spoofen.

De certificaten werden ontdekt door een Twitter-gebruiker, en werden later op Reddit geplaatst.

Deze certificaten bleken controversieel, omdat alle certificaten dezelfde sleutel hadden om ze te authenticeren. Dat betekent dat ze makkelijk te kopiëren zijn, of dat ze voor de gek kunnen worden gehouden door aanvallers via foute code in een nep-certificaat zetten. Dat levert een groot gevaar op voor gebruikers. De situatie doet bovendien denken aan het contoversiële < a href="http://www.pcmweb.nl/nieuws/hoe-zit-het-nou-met-lenovo-5-vragen-over-de-superfish-malware.html" target="_blank">Superfish-schandaal van Lenovo.

De certificaten werken alleen op Windows-computers. Dell verscheept ook laptops met Ubuntu, en hoewel er aanvankelijk nog werd gedacht dat de certificaten ook op Linux van toepassing waren, bleek dat later niet waar te zijn.
 

Wat deden die certificaten precies?

Aanvankelijk was niet duidelijk waar de certificaten precies deden, maar Dell legde dat later wel uit: De certificaten werden gebruikt voor klantenservice en ondersteuning. Wanneer een gebruiker een probleem had en contact op nam met de klantenservice, was het via het certificaat mogelijk voor Dell om direct het modelnummer van de laptop te identificeren.

Volgens Dell werd er verder geen persoonlijke informatie verzameld door het certificaat, en bevatte dat geen adware of malware. Ontwikkelaars die het certificaat zelf hebben geïnstalleerd ontdekten ook geen vreemde zaken aan het certificaat.
 

Wat is er precies zo erg aan?

Wat is dan het gevaar? Het probleem zit 'em in de ondertekening van het certificaat. Om dat te authenticeren, moet er een sleutel worden toegepast op dat certificaat. Het probleem bij 'eDellRoot' was dat er één sleutel werd gebruikt voor álle certificaten op álle Dell-computers. Bovendien werd die sleutel met het certificaat meegeleverd.

Dat betekent dat een kwaadwillende via een man-in-the-middle-aanval makkelijk een vals certificaat kan injecteren door het eDellRoot-certificaat precies te kopiëren én te ondertekenen. Zo'n vals certificaat kan dan worden gebruikt om gegevens te stelen, of malware te plaatsen op machines.

In de praktijk is dat een stukje lastiger, want daarvoor moet een aanvaller wel eerst een MitM-aanval kunnen uitvoeren. Dat kan wanneer de gebruiker bijvoorbeeld op een openbaar netwerk zit.

De kans dat dat in het echt gebeurd is, is klein - al doe je er nog steeds goed aan het certificaat te verwijderen. Zeker nu het nieuws naar buiten is gebracht.
 

Om welke laptops gaat het?

Het is niet helemaal duidelijk om welke modellen het precies gaat - Dell heeft zelf geen lijst vrijgegeven. Wel hebben gebruikers het certificaat in ieder geval teruggevonden op de XPS 13 en de XPS 15, en op de Inspiron 5000. Er wordt echter ook gesproken over de OptiPlex- en Precision-modellen. Je doet er dus goed aan zelf nog even goed te kijken naar je certificaten.
 

Hoe verwijder ik het van mijn computer?

Dell heeft inmiddels in een reactie ook een oplossing geplaatst voor het probleem. We hebben daar zelf ook een workshop van gemaakt, dus als je onlangs een Dell-laptop hebt gekocht lees je dit artikel: 'Zo verwijder je het Dell-root-certificaat 'eDellRoot'.
 

Wat zegt Dell zelf?

Al vrij snel nadat het nieuws naar buiten kwam, kwam Dell met een reactie. Daarin zei het dat spijt heeft van de fout, en dat het bedrijf eraan werkt om die te herstellen. Ook gaf Dell gelijk een oplossing.
 

Is dit vergelijkbaar met Superfish?

De situatie doet direct denken aan Superfish, het notoire beveiligingscertificaat dat Lenovo op meerdere laptops meestuurde. Dat is echter niet helemaal eerlijk. Er zijn weliswaar overeenkomsten, maar ook veel verschillen.

Het belangrijkste daarvan is dat de certificaten van Dell niet werden gebruikt voor malafide doeleinden, waar Superfish dat wel was. Superfish was duidelijk bedoeld om reclame te serveren aan gebruikers, maar eDellRoot doet niet zoveel. Het wordt alleen gebruikt om het modelnummer van de computer makkelijk toegankelijk te maken. Bovendien overschreef Superfish bestaande ssl-certificaten in de browser - ook dat is een stuk ernstiger dan eDellRoot.

De vergelijking is echter wel snel gemaakt, want het gaat in beide gevallen om certificaten die op root-niveau werken en die ook allebei terugkomen wanneer je het certificaat verwijdert.

Amazon introduceerde kortgeleden een nieuwe generatie slimme speakers, waaronder de hier besproken Echo Dot Max. Volgens de fabrikant levert deze bescheiden luidspreker een verbeterde audiokwaliteit, terwijl de microfoon naar verluidt nauwkeuriger spraakopdrachten verwerkt. Met een adviesprijs van 109,99 euro is het ook nog eens een van de goedkopere smartspeakers in de markt. Hoog tijd voor een review!

Vergeleken met de voorgaande Echo Dot-speaker uit 2022 is het design ietwat op de schop gegaan. De behuizing oogt weliswaar nog altijd als een bolletje met als verschil dat er aan de voorzijde een stukje is 'afgesneden'. Je treft hier twee volumetoetsen en een aan-uitknop voor de microfoon. Rondom dit bedieningspaneel bevindt zich een blauwgekleurde ledring. Verder zit er aan de achterzijde een ingang voor de bijgesloten voedingsadapter.

©Maikel Dijkhuizen

Lichtgewicht wifi-speaker zonder accu

De bolvormige behuizing heeft een diameter van amper elf centimeter. Ondanks deze geringe afmetingen leent de wifi-speaker zich voornamelijk voor binnengebruik. Dit nieuwe model heeft namelijk, net zoals bij eerdere generaties het geval was, weer geen accu. Een gemiste kans, want de compacte constructie van 505 gram is in principe handzaam genoeg om ook als mobiele bluetooth-speaker te dienen.

De door ons geteste paarse uitvoering heeft naar onze smaak een nogal kitscherige uitstraling. Gelukkig is de Amazon Echo Dot Max er ook in een wit en grijs jasje. Die zien er al heel wat chiquer uit en zullen in jouw woonkamer niet misstaan. Het grootste deel van de kunststof behuizing is voorzien van een laagje stof. Dit materiaal voelt niet zo stevig aan zoals we bij veel bluetooth-speakers van onder andere JBL tegenkomen. Nou is dat niet zo'n probleem, want ten opzichte van weerbestendige speakers heeft dit exemplaar natuurlijk minder te lijden.

©Maikel Dijkhuizen

Verbinden en luisteren

De configuratie en bediening van het apparaat gebeurt via de Amazon Alexa-app op een smartphone. Dat gaat erg vlot. Na verbinding met wifi downloadt de Echo Dot Max eerst een firmwareupdate. In de behuizing zit trouwens een rappe wifi6E-adapter, waardoor het apparaat overweg kan met de snelste draadloze netwerken. Al met al duurt de configuratie slechts enkele minuten.

Je koppelt Spotify of een andere muziekdienst eenvoudig aan je Amazon-account. Zeg vervolgens hardop waarnaar je wilt luisteren. Met een spraakopdracht als “Alexa, speel Coldplay” hoor je binnen enkele ogenblikken de bijbehorende deuntjes. Gebruik je stem ook om bijvoorbeeld een liedje te skippen of het volume te wijzigen. De microfoon is zéér gevoelig. Zelfs zacht uitgesproken (fluister)opdrachten op enkele meters afstand verwerkt de speaker zonder morren.

Lees ook: Van mobiel naar desktop: waarom je Spotify op je pc moet proberen

De behuizing is weliswaar compact, maar toch slaagde Amazon erin om een tweeter en woofer te integreren. Kijken we binnen dezelfde prijscategorie naar de enigszins vergelijkbare Apple HomePod Mini, dan biedt dit nieuwe model van Amazon dus een extra audiodriver. Voor zo'n kleine speaker in deze prijsklasse hoef je uiteraard geen wonderen te verwachten, maar voor het opzetten van een achtergrondmuziekje voldoet dit product prima. Met name de hoge tonen klinken erg helder. Als we geconcentreerd luisteren, horen we ook een beetje bas. Deze lage tonen zijn ietwat ondervertegenwoordigd. Verder gaat het geluid op een hoog volume galmen en vervormen.

©Maikel Dijkhuizen

Smartspeaker met Alexa

Lange tijd legde Alexa van Amazon het af tegen de spraakassistenten van Google en Apple, maar sinds 2024 verstaat Alexa eindelijk ook Nederlands. Daarmee is de Echo Dot Max een serieus alternatief voor smartspeakers van de eerdergenoemde merken. Je kunt in de Alexa-app onder andere een wekker, timer, herinnering, agenda-afspraak en boodschappenlijst instellen.

De behuizing heeft een temperatuursensor, zodat je naar de kamertemperatuur kunt vragen. Je kunt ook allerlei andere verzoeken doen. Vraag bijvoorbeeld naar de weersverwachting of naar de leeftijd van een BN'er. Helaas gaat niet iedere stemopdracht even vlekkeloos. Zo weigert ons testmodel om een overzicht van het laatste nieuws af te spelen.

Een nuttige optie is dat je in huis andere smarthome-apparaten met Alexa-ondersteuning kunt bedienen, zoals slimme lampen, stekkers en thermostaten. Dat werkt eveneens via spraakopdrachten. Misschien komt de geïntegreerde aanwezigheidssensor goed van pas, zodat de smartspeaker geschikte apparaten zelfstandig kan in- en uitschakelen.

Amazon Echo Dot Max kopen?

Zoek je een slimme luidspreker met een redelijke audiokwaliteit voor het luisteren van achtergrondmuziek? Dan is de Amazon Echo Dot Max een interessante kandidaat. Dankzij een zeer gevoelige microfoon laat je allerlei stemopdrachten op deze smartspeaker los. Meestal verwerkt de Echo Dot Max probleemloos deze commando's, al gaat er soms ook weleens iets fout.

Heb je een pc met weinig opslagruimte dan loont het wellicht om in Windows 11 de bestandscompressie in te schakelen. Dan hebben we het niet over zip-archieven, maar de NTFS-compressie waarmee je bestanden, mappen en zelfs volledige schijven kunt verkleinen.

Eerst een waarschuwing

Dankzij compressie is het mogelijk om meer data op te slaan op dezelfde ruimte. In Windows 11 kun je NTFS (New Technology File System) aanspreken. Het nadeel van deze methode is dat het extra rekenkracht vraagt iedere keer dat je zo'n gecomprimeerd bestand opent. Hetzelfde gebeurt wanneer je na de bewerking het bestand sluit en er recompressie wordt toegepast. Gebruik deze methode dus voor data die je lange tijd niet gebruikt en waar extra laadtijd nauwelijks hinderlijk is.

Je kunt op deze manier ook een volledige schijf comprimeren, maar we raden af om dit met de opstartschijf te doen. Gebruik deze functie niet op usb-sticks en alleen op snelle schijven zoals ssd's. Het prestatieverlies zou teveel doorwegen. Bij jpg-afbeeldingen of mp3- of mp4-mediabestanden is de winst verwaarloosbaar.

Map comprimeren

Open Windows Verkenner en navigeer naar de map waarvan je de inhoud wilt verkleinen. Klik met de rechtermuisknop op de map en in het snelmenu selecteer je Eigenschappen. Open het tabblad Algemeen en klik op Geavanceerd. Bij de Geavanceerde kenmerken zie je onderaan Compressie en versleutelingskenmerken. Plaats een vinkje bij Inhoud comprimeren om schijfruimte vrij te maken. Klik op OK en klik daarna op Toepassen.

Selecteer indien nodig de optie Wijzigingen toepassen op deze map, submappen en bestanden en klik op de OK-knop. Net zoals voorheen kun je zo'n map openen en de bestanden bekijken in Verkenner. Om de volledige map te decomprimeren, open je opnieuw de Eigenschappen en volg je de beschreven stappen.

Station comprimeren

Het is mogelijk om een volledige schijf te comprimeren. Open Windows Verkenner en klik op Deze pc in het linkerdeelvenster. Klik met de rechtermuisknop op de opslagschijf die je wilt comprimeren. Selecteer onder het gedeelte Apparaten en stations de optie Eigenschappen. Daarna kun je opnieuw de optie aanvinken: Dit station comprimeren om schijfruimte te besparen.