Als de houdbaarheidsdatum van uw computer is overschreden, zijn prestatieproblemen met moderne programma's niet te vermijden. In deze rubriek pakken we dit probleem bij de wortels aan. Deze keer leest u hoe u soepel (grote) filmbestanden afspeelt op een oudere computer of een trage netbook. Hiervoor gebruiken we alternatieven voor Windows Media Player en zetten we reusachtige mkv-bestanden om naar een kleiner formaat.

1. Basis

Filmbestanden zijn er in allerlei formaten. Bekend zijn avi, mov, mpeg en mvk. Voor de volledigheid moeten we het nog iets complexer maken: het ene avi-bestand is het andere niet (en dat geldt voor bijna alle formaten). Beeld en geluid zijn op een bepaalde manier gecodeerd in het avi-bestand. Om beeld en geluid goed weer te geven, dient uw computer te beschikken over de juiste codec. Bekende codecs voor beeld zijn DivX en Xvid. Ook bij het geluid spreken we van een codec. Het bekendste voorbeeld hiervan is mp3, de ongekroonde en zeer populaire standaard voor digitale muziekbestanden. Het beeld van een filmbestand kan bijvoorbeeld de Xvid-codec vereisen, het geluid de mp3-codec.

©PXimport

Om een filmbestand af te spelen, dient uw computer te beschikken over de juiste codec voor zowel beeld als geluid.

2. Windows Media Player

Als u films bekijkt op de computer, hebt u een afspeelprogramma nodig. Een bekend voorbeeld is Windows Media Player, dat op vrijwel alle Windows-computers aanwezig is. Het programma blinkt op weinig fronten uit, of beter gezegd: er zijn goede alternatieven die sneller werken en die minder problemen geven. Als Windows Media Player bijvoorbeeld een avi-bestand probeert af te spelen en de codec ontbreekt, zal het programma proberen de codec te downloaden. In veel gevallen resulteert dit in de foutmelding dat de codec niet beschikbaar is. Dit roept irritatie op omdat de codec wel degelijk eenvoudig kan worden geïnstalleerd. Omdat Windows Media Player veel functies aan boord heeft die u niet nodig hebt om een filmbestand weer te geven, vormt het programma vooral voor oudere computers een zware belasting.

©PXimport

Windows Media Player is aanwezig op vrijwel alle Windows-computers.

3. Codec-verzameling

Als een film wordt afgespeeld zonder dat u beeld ziet of geluid hoort, kunt u op zoek gaan naar de ontbrekende codec(s). Het is echter eenvoudiger om dit probleem zowel voor nu als voor toekomstige sessies aan te pakken. Hiermee voorkomt u dat u later bij een ander bestand opnieuw tegen hetzelfde euvel aanloopt. Het toverwoord is 'codec-verzameling'. In zo'n pakket zijn alle bekende en minder bekende codecs ondergebracht. U installeert het één keer en kunt voortaan alle filmbestanden afspelen die op uw computer staan of die u nog gaat downloaden. Zo'n verzameling heet een 'codec-pack' en zulke packs worden op tal van websites aangeboden. Het bekendste codec-pack is K-Lite Codec Pack en u vindt het op Codec Guide en Free-Codecs.com. Wees alert tijdens de installatie: sommige codec-verzamelingen proberen een extra werkbalk te installeren in uw webbrowser of passen uw homepage aan.

©PXimport

Download en installeer een codec-verzameling (pack) om problemen met beeld- en geluidweergave te verhelpen.

Wat voor bestand heb ik?

Windows verbergt standaard het bestandsachtervoegsel van bekende bestandstypen. Hierdoor wordt bijvoorbeeld het bestand filmpje.avi weergegeven in de verkenner als 'filmpje' (waarbij de .avi-toevoeging dus ontbreekt). U kunt de extensies eenvoudig tevoorschijn halen. Open in Windows XP Start / Configuratiescherm /Vormgeving en thema's / Mapopties. Klik op het tabblad Weergave en verwijder het vinkje bij Extensies voor bekende bestandstypen verbergen. In Windows 7 vindt u de mapopties via Start / Configuratiescherm / Vormgeving en persoonlijke instellingen. Vanaf u nu wordt in de verkenner de bestandsextensie van alle bestanden getoond. Dat is handig omdat u zo in één oogopslag ziet of u met een Word-, Excel- of filmbestand hebt te maken. Let op: als u de mapopties hebt aangepast, dient u extra alert te zijn bij het hernoemen van bestanden. Als u bijvoorbeeld de naam aanpast van het bestand werkstuk.doc naar werkstuk2011, weet Windows niet meer dat het hier om een Word-document gaat. De correcte nieuwe naam is in dit geval werkstuk2011.doc.

©PXimport

Pas de mapopties van Windows aan als u het achtervoegsel van een bestand wilt zien, bijvoorbeeld xls, doc, mkv of avi.

4. Alternatieve afspeelsoftware

Tijdens de installatie van een codec-verzameling wordt vaak ook een alternatief afspeelprogramma meegeleverd. Bekend is Windows Media Player Classic (MPC). Dit is een goed alternatief voor het standaard Windows Media Player-programma. U kunt Windows Media Player Classic ook apart installeren. Windows Media Player Classic (of een ander afspeelprogramma) kan gewoon naast Windows Media Player worden geïnstalleerd (meer hierover leest u in het kader 'Standaard-afspeelprogramma'). Als u meerdere afspeelprogramma's hebt geïnstalleerd, kunt u bijvoorbeeld een avi-bestand vanuit de verkenner afspelen met Windows Media Player Classic, ook als Windows Media Player Classic niet uw standaard-afspeelprogramma is. Klik met rechts op het betreffende bestand, kies Openen met en klik op Windows Media Player Classic.

©PXimport

Windows Media Player Classic is een veelgebruikt - en lichter - alternatief voor het standaardprogramma Windows Media Player.

5. VLC

Het videoafspeelprogramma VLC verdient een aparte vermelding. VLC heeft namelijk alle gangbare video/audio-codecs al aan boord. Deze hoeft u dus niet apart te installeren. Als u een zeer oude computer hebt, is het de vraag of VLC snel werkt en soepel draait. De enige manier om hier achter te komen is door het uit te proberen. Download en installeer zowel VLC als Windows Media Classic (al dan niet via met een codec-verzameling) en onderzoek welke van deze programma's het beste werkt op uw computer.

©PXimport

Het afspeelprogramma VLC behoeft geen aparte codec-installatie: alle gangbare codecs zijn standaard al aanwezig.

Standaard-afspeelprogramma

Windows is voor verschillende typen bestanden voorzien van een standaardprogramma. Zo weet Windows dat een .doc-bestand geopend dient te worden met MS Word. Voor filmbestanden (avi, mkv, mov, enzovoorr) zijn vaak meerdere programma's aanwezig op een computer. U kunt slechts één programma instellen als standaardprogramma. Dit is het programma dat geopend wordt op het moment dat u dubbelklikt op een avi- of ander bestand. Als u bijvoorbeeld met Windows Media Player Classic en VLC experimenteert, kan het standaardprogramma worden gewijzigd waar u net aan gewend bent. U kunt eenvoudig handmatig instellen welk programma het standaardprogramma moet worden. De eenvoudigste manier om dit in te stellen, is via de rechtermuistoets. Klik met rechts op een avi-bestand en kies Openen met. Er verschijnt nu een lijst met programma's die het avi-bestand kunnen openen. Kies bijvoorbeeld voor VLC als u het avi-bestand eenmalig met dit programma wilt openen. Kies voor Standaardprogramma selecteren als u het standaardprogramma voor avi-bestanden wilt wijzigen. Er verschijnt vervolgens een beperkte keuzelijst. U kunt eventueel het programma aanwijzen met de knop Bladeren. Zorg er voor dat het vinkje actief is bij Dit type bestand altijd met dit programma openen en bevestig met Ok.

©PXimport

Met het dialoogvenster Openen met kunt u zelf bepalen welk programma uw standaardprogramma wordt voor het openen van bijvoorbeeld een avi-bestand.

6. Informatie over video-indeling

Met MediaInfo komt u er eenvoudig achter welke codec u nodig hebt om een filmbestand af te spelen. Het programma ondersteunt alle bekende en minder bekende codecs en geeft uitgebreide informatie. Let er tijdens de installatie op dat u geen extra programma's installeert. Ten tijde van schrijven leverde de softwaremaker 'PC Speed Up' mee. Dit hebt u niet nodig om MediaInfo te gebruiken. U kunt MediaInfo opstarten en een filmbestand naar het MediaInfo-venster slepen. Eenvoudiger is het om de rechtermuistoets te gebruiken in de verkenner. Klik met rechts op een filmbestand en kies MediaInfo. MediaInfo toont algemene informatie over de inhoud van het filmbestand en de kwaliteitsinstellingen. Goede voorbeelden zijn de bitrate (aangeduid met Kbps) en resolutie, bijvoorbeeld 1280 x 720. Ook toont MediaInfo het aantal beelden per seconde (fps). Voor al deze onderdelen geldt: hoger is beter. De keerzijde van een hoge kwaliteit is dat het afspelen veel rekenkracht kost, waardoor op een oudere computer of een netbook haperingen optreden. In dit geval kunt u het filmbestand omzetten naar een lagere kwaliteit die wel correct wordt weergeven op uw computer. Meer hierover leest u in tip 9.

©PXimport

MediaInfo toont gedetailleerde informatie over de samenstelling van videobestanden.

7. HD afspelen

Gedownloade HD-films hebben een zeer goede kwaliteit, maar vooral oudere computers en netbooks hebben moeite met het afspelen ervan, waardoor het beeld en/of geluid hapert. Probeer een ander afspeelprogramma (MPC of VLC) en pas eventueel de instellingen aan. We bespreken hier als voorbeeld de aanpassing voor VLC. Open Extra / Voorkeuren en kies linksonder in beeld bij Opties weergeven voor Alles. Open Invoer codecs / Videocodecs / FFmpeg. Kies bij Loop-filter voor .264 decodering overslaan voor Alles. Plaats ook een vinkje bij Snelheidstrucjes toestaan en kies bij Coderen voor Kwaliteitsniveau rd. Een garantie dat films hiermee beter afspelen is er niet, maar het is het proberen waard!.

©PXimport

Pas de instellingen van VLC aan als u problemen hebt met het afspelen van HD-films.

Nederlandse taal in VLC

Als u VLC installeert, start het programma mogelijk op met de Engelse taal. Dit herkent u aan de basismenu's. Als u in de werkbalk naast Help het menu View aantreft in plaats van Weergave, is de Engelse taal actief. Hiermee is goed te werken, maar u kunt VLC ook eenvoudig Nederlandstalig maken. Klik op Tools / Preferences / Interface en kies bij Menus language voor Nederlands. Bevestig met Ok, sluit VLC af en start het programma opnieuw. De Nederlandse taal is nu geactiveerd.

©PXimport

Verander de taalinstellingen als u VLC in het Nederlands wilt gebruiken.

8. Ander formaat

Door de instellingen van uw afspeelsoftware aan te passen, is het soms mogelijk om filmbestanden van hoge kwaliteit toch weer te geven op een netbook of oudere computer. Vaak zijn de systeemprestaties echter dusdanig onder de maat dat het afspelen van een groot mkv-bestand simpelweg niet lukt. In dit geval kunt u de film mogelijk opnieuw downloaden in een kleiner DivX-formaat. Een andere optie is om het filmbestand zelf om te zetten naar bijvoorbeeld een compacter (en lichter) avi-bestand. Een van de beste programma's om dit voor elkaar te krijgen, is Freemake Video Converter. De keerzijde van het omzetten is dat het eenmalig veel tijd in beslag neemt om de indeling van een videobestand aan te passen. Als u een langzame computer hebt, kunt u deze 'rekenklus' dan ook het beste 's nachts laten uitvoeren.

©PXimport

Lukt het niet om een (HD-)filmbestand soepel af te spelen? Converteer het bestand naar een formaat waar uw computer wel mee om kan gaan.

9. Omzetten met Freemake

Freemake werkt met eenvoudige profielen om een zwaar mkv-bestand (of een andere video-indeling) eenvoudig om te zetten naar een lichtere variant. Hierdoor treedt kwaliteitsverlies op, maar daar staat tegenover dat de video wel goed afspeelt, zonder te haperen. Het originele mkv-bestand blijft daarbij intact. Start Freemake en sleep het mkv-bestand dat u wilt omzetten naar het Freemake-venster. Kies onder in beeld het uitvoerformaat. Gebruik bijvoorbeeld Naar AVI. Vervolgens dient u de gewenste indeling op te geven. Kies bij Voorkeuze voor TV kwaliteit. Freemake bewaart het avi-bestand in dezelfde map als het mkv-bronbestand. U kunt optioneel via Opslaan in een andere locatie kiezen. Klik op Converteren om het mkv-bestand om te zetten. Als u niet tevreden bent met de kwaliteit, kunt u Freemake opnieuw aan het werk zetten met een andere voorkeuze-instelling. Om lange wachttijden te voorkomen, kunt u het beste experimenteren met een klein mkv-bestand. Een episode uit een tv-serie is hier uitermate geschikt voor.

©PXimport

Gebruik Freemake om een groot HD-filmbestand om te zetten naar een 'beter behapbaar' avi-bestand met een lagere kwaliteit.

10. Dvd voor onderweg

Dvd-afspeelsoftware blijkt in de praktijk vaak te zwaar voor oudere computers. Op een netbook ontbreekt bovendien een fysieke dvd-speler waardoor het meenemen van dvd-films onmogelijk lijkt. Ook deze problemen kunt u tackelen met Freemake, door de dvd's die u wilt afspelen om te zetten naar een compact en licht avi-bestand. Als uw computer geen dvd-speler heeft, kunt u deze tip uitvoeren op een ander systeem en het videobestand via een usb-stick overhevelen naar bijvoorbeeld uw netbook. Plaats een onbeveiligde dvd in de dvd-speler/brander. Start Freemake, klik op de knop +DVD en wijs de dvd-schijf aan. Selecteer de dvd-onderdelen die u wilt omzetten naar avi en klik op Naar AVI, zoals besproken bij de vorige tip.

©PXimport

Freemake kan dvd's omzetten naar een avi-bestand, zodat u ook zonder dvd-speler kunt genieten van uw films.

11. Mkv met ondertiteling

De hoge kwaliteit van mkv-bestanden zorgt op oudere computers voor prestatieproblemen. Een van de voordelen van de mkv-indeling is dat de ondertiteling vaak al is ingebakken, soms zelfs in meerdere talen. Als het mkv-bestand correct afspeelt op uw computer, kunt u in VLC de ondertiteling kiezen via het menu Video / Ondertitelspoor. Voor alle andere filmbestanden, bijvoorbeeld een avi-film, zult u zelf op zoek moeten naar de juiste ondertiteling. Uitzondering zijn slechte filmkopieën waarbij de ondertiteling 'hard' in de film is gecodeerd. Bij OpenSubtitles.org en NLOndertitels.com vindt u grote archieven met ondertitelingbestanden. Sommige films hebben meer dan één ondertitelingbestand. Dit kan te maken hebben met revisies, maar meestal werkt slechts één bestand correct met de film die u hebt gedownload. Omdat de bestanden zeer klein zijn, kunt u het beste meerdere versies downloaden en uitproberen.

©PXimport

Geen ondertiteling bij het avi-bestand? Bij www.opensubtitles.org vindt u een grote collectie in meerdere talen.

12. Ondertiteling toepassen

Een bestand met ondertiteling heeft vaak de bestandextensie .srt. Als u wilt dat de afspeelsoftware de ondertiteling automatisch weergeeft, dient u het srt-bestand in dezelfde map als de film te bewaren. Ook de bestandsnaam van de srt dient overeen te komen met de bestandsnaam van het filmbestand. Als het filmbestand de naam Colombiana-2011.avi heeft en u haalt hier de ondertiteling van binnen, dan kan deze bijvoorbeeld de bestandsnaam Colombiana.2011.XViD-REBORN.srt hebben. Klik met rechts op het srt-bestand en kies Naam aanpassen. Geef het srt-bestand nu de naam Colombiana-2011.srt en start de film opnieuw met uw afspeelsoftware. Als het goed is, wordt de ondertiteling automatisch weergegeven. Als dit niet het geval is, dient u de ondertiteling handmatig te laden. In Windows Media Player Classic kiest u voor File / Load subtitle (ondertiteling laden). In VLC vindt u dezelfde optie via het menu Video / Ondertitelspoor / Bestand openen. Loopt de ondertiteling niet synchroon met het beeld? Dan hebt u last van 'lip-sync'-problemen en waarschijnlijk de verkeerde ondertiteling gedownload. Download een andere str-bestand en probeer uit of dit soelaas biedt. Het is mogelijk om de 'lip-sync' handmatig bij te stellen in uw afspeelsoftware, maar meestal zorgt dit voor meer frustratie, omdat het probleem dan bijvoorbeeld na een half uur weer opnieuw kan optreden.

©PXimport

Geef het str-bestand met de ondertiteling dezelfde naam als het avi-filmbestand.

Na 40 jaar heeft Kladblok eindelijk een opfrisbeurt gekregen. De eenvoudige, oerdegelijke tekstverwerker is ideaal voor het bewerken van platte tekst zonder toeters en bellen. In Windows 11 is het bescheiden onderdeel flink gegroeid. Wat ooit een sobere tool was voor snelle notities, heeft nu een interessante set nieuwe functies.

Terwijl we hier bekijken wat nieuw is, gaat ondertussen de make-over van Kladblok door. In de testversies binnen het Windows 11 Insider-kanaal duiken nu zelfs opties op voor tekstopmaak zoals vet, cursief, onderstrepen en lijsten. Die nieuwigheden worden later dit jaar uitgerold naar alle gebruikers van Windows 11. Liever een vogel in de hand dan tien in de lucht? Absoluut, want intussen kunnen we al profiteren van deze verbeteringen.

Tabbladen toevoegen en losmaken

Met Windows 11 heeft deze basis-app een frisse look & feel gekregen en een aantal kenmerken waar veel gebruikers al jaren om vragen. De opvallendste vernieuwing is de ondersteuning van de tabs (afbeelding 1). Je kunt nu verschillende pagina’s van Kladblok openen, elk in een eigen tabblad. Geen wirwar meer van losse pictogrammen in de taakbalk voor elk geopend tekstbestand. Een nieuw bestand starten is simpel: klik bovenaan op het plusteken. Wil je een tabblad loskoppelen en als apart venster gebruiken? Geen probleem: sleep het tabblad naar het bureaublad en het verschijnt automatisch als een nieuw .txt-bestand. Andersom werkt het ook. Sleep een bestaand .txt-bestand naar de tabbalk van Kladblok en het wordt netjes toegevoegd aan de open tabbladen.

Tabbladen configureren

Zolang er minstens één tabblad is opgeslagen, kun je de volledige Kladblok-sessie sluiten, inclusief andere niet-opgeslagen bestanden, zonder gegevens te verliezen. Wanneer je Kladblok weer opent, worden alle tabbladen hersteld, zelfs na een herstart van de pc. Je bepaalt zelf wat er gebeurt wanneer je Kladblok opent. Klik daarvoor op het tandwieltje in de rechterbovenhoek van het programma. Vervolgens ga je naar de instellingen voor Kladblok openen. In de optie Wanneer Kladblok wordt gestart heb je de keuze tussen Doorgaan met vorige sessie of Nieuwe sessie starten en niet-opgeslagen wijzigingen negeren (afbeelding 2). De eerste optie is de standaardinstelling.

Meervoudig herstel

Een belangrijke interne verbetering is de mogelijkheid om meerdere bewerkingen ongedaan te maken. In Windows 10 kon je in Kladblok met Ctrl+Z slechts de laatste bewerking terugdraaien (afbeelding 3). In Windows 11 kun je stapsgewijs wijzigingen ongedaan maken met Ctrl+Z. Ben je te ver teruggegaan, dan kun je je acties opnieuw uitvoeren met Ctrl+Y — net als in de meeste andere applicaties.

Uiterlijk

Onder het tandwieltje van de instellingen kies je het Uiterlijk van dit programma. Je hebt de keuze tussen de lichte en de donkere modus of je kiest voor de weergave om gewoon de systeeminstelling te volgen. Hier bepaal je ook het lettertype, de lettergrootte en de stijl (Regular, Italic, Bold, Bold italic) die je gebruikt voor de tekstbestanden. Onder het onderdeel Tekstopmaak zie je telkens een voorvertoning van de gekozen stijl (afbeelding 4). In de instellingen kun je tekstterugloop in- of uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat tekst automatisch naar de volgende regel springt wanneer het einde van de regel is bereikt, in plaats van dat de tekst horizontaal verder loopt. Dat is onhandig, want dat betekent dat een tekstbestand soms als één hele lange regel wordt getoond.

Notepad++

Microsoft heeft Kladblok jarenlang stiefmoederlijk behandeld. Door de beperkte functionaliteit gingen veel gebruikers op zoek naar een alternatief – en vonden dat in de open-sourcetoepassing Notepad++. Een van de grootste troeven van Notepad++ is de ondersteuning voor een brede waaier aan programmeertalen, waaronder JSON, Python, C++, C#, Cobol, html, css en SQL … Daarnaast biedt het programma handige functies zoals regelmarkeringen, macro’s en de mogelijkheid om bestanden met elkaar te vergelijken. Notepad++ is gratis, werkt in een gesplitst scherm en ondersteunt tabbladen, zoeken en vervangen, én het automatisch hervatten van je werk – zelfs bij niet-opgeslagen bestanden. Wat deze variant (nog) niet kan: tabbladen naar een ander venster slepen.

Spellingcontrole en autocorrectie

Kladblok kan voortaan spelfouten markeren terwijl je typt, en typfouten desgewenst automatisch corrigeren. Om de spellingcontrole in- of uit te schakelen, klik je op het tandwieltje in de rechterbovenhoek. In het vak Spelling kun je de opties Spellingcontrole en Automatische correctie activeren (afbeelding 6). Vanaf dat moment verschijnt er een rood golflijntje onder fout gespelde woorden. Klik je met de linkermuisknop op zo’n woord, dan krijg je suggesties te zien waaruit je een correcte versie kunt kiezen. Let wel: deze functies werken alleen bij gewone tekstbestanden, niet wanneer je in Kladblok code schrijft, zoals html of css.

Zoeken en vervangen

Een van de minst bekende, maar erg handige functies van Kladblok is de mogelijkheid om snel naar specifieke tekst te zoeken en die eventueel meteen te vervangen. Gebruik hiervoor het menu Bewerken / Zoeken of de sneltoets Ctrl+F. Met Ctrl+H open je direct de functie Zoeken en vervangen, die je ook via het menu Zoeken kunt oproepen. Voer in het zoekvak de tekst in die je wilt vinden. Je kunt op de vergrootglasknop klikken of gewoon op Enter drukken. Klik op het kleine pijltje links van het zoekvak om het vak Vervangen te openen. Zodra de gezochte tekst is gevonden, gebruik je de pijltjes rechts van het zoekvak om omhoog of omlaag door het document te navigeren. Met de knop Vervangen wijzig je telkens één match; met Alles vervangen worden alle overeenkomsten in één keer aangepast (afbeelding 7). Deze functie ondersteunt ook enkele basisjokertekens: het sterretje * staat voor een willekeurig aantal tekens, het vraagteken ? voor precies één teken. Klik je op de knop met de schuifregelaars, dan kun je instellen dat de zoekopdracht hoofdlettergevoelig is. De optie Inwikkelen is een ongelukkige vertaling van Wrap. Als je die aanvinkt, doorzoekt Kladblok het hele document – ongeacht waar de cursor zich bevindt.

Herschrijven, Samenvatten en Schrijven

Kladblok heeft nu een set AI-functies om tekst te verbeteren. Het gaat om Herschrijven, Samenvatten en Schrijven. Met behulp van GPT kun je de inhoud verfijnen. Klik met de rechtermuisknop op de tekst en kies de optie Schrijven. In een nieuw venster lees je een herwerkte tekst die je op basis van drie criteria verder aanpast. Met de knop Lengte kies je voor een vergelijkbare tekstlengte, een kortere of een langere versie. Bij Toon kies je tussen Standaard, Formeel, Informeel, Inspirerend, Humor en Overtuigend. En dan is er nog de knop Formatteren waarmee je bijvoorbeeld een stijl selecteert zoals Zakelijk, Academisch, Marketing, Poëzie en meer. Onderaan deze herwerkte tekst zie je een numerieke aanduiding zoals 1 van 3. Dit betekent dat Kladblok meteen al drie versies klaarhoudt. Door op het pijltje te klikken schakel je door de versies. Dezelfde mogelijkheden krijg je als je via de rechtermuisknop de optie Aangepast herschrijven en Samenvatten kiest (afbeelding 8). Als je deze AI-functies liever niet hebt, dan kun je die uitschakelen in de instellingen van Kladblok.

Voet- en kopteksten

In Kladblok kun je bovendien voet- en kopteksten toevoegen die je pas te zien krijgt als de pagina uit de printer komt. In deze ruimte is het mogelijk om aan de boven- en/of onderkant de bestandsnaam, het paginanummer of de huidige datum op te nemen. Daarvoor gebruik je het menu Bestand / Pagina-instelling. Daarna moet je wel de juiste variabele gebruiken om aan te duiden wat je in de koptekst of voettekst wilt zien. Dit zijn de belangrijkste variabelen:

De printer zal de acties uitvoeren die je in de voet- en koptekst hebt ingegeven. Houd er rekening mee dat Kladblok deze instellingen niet opslaat, je moet ze dus bij iedere afdruk opnieuw opgeven.

Bij ID.nl zijn we gek op producten met een mooie prijs of die iets extra's of bijzonders te bieden hebben. Daarom gaan we een paar keer per week voor jullie op zoek naar leuke deals. Nu de avonden weer steeds vroeger donker worden en je vaker binnen zit, is lezen bij een leuke bezigheid. En met een mooie e-reader kan dat ook in kleur. Wij bekeken vijf betaalbare e-readers met kleurenscherm.

Kleuren‑e‑readers zijn relatief nieuw; ze combineren de batterijzuinigheid van elektronische inkt met een kleurenfilter dat magazines, strips en geïllustreerde kinderboeken tot leven brengt. Voor de Nederlandse markt zijn er nog niet heel veel modellen beschikbaar. Wij hebben vijf mooie exemplaren voor minder dan 250 euro op een rijtje gezet voor je.

Kobo Libra Colour - 7 inch

De Kobo Libra Colour is een 7 inch e‑reader met een E Ink Kaleido 3‑scherm. De zwart‑wit resolutie bedraagt 1264 × 1680 pixels en 300 ppi, terwijl kleuren worden weergegeven met 150 ppi. Je beschikt over 32 GB intern geheugen en een dual‑core processor van 2,0 GHz, waardoor pagina’s vlot worden ververst. Voor draadloze audioboeken of Bluetooth‑oortjes biedt de Libra Colour wifi (2,4 en 5 GHz) en Bluetooth 5.0, en bestanden worden geladen via USB‑C. Het apparaat is waterbestendig volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m diepte). De geïntegreerde ComfortLight PRO‑verlichting heeft instelbare helderheid en kleurtemperatuur.

Dankzij de fysieke bladerknoppen heb je maar één hand nodig om te lezen en met de instelbare lettertypes en paginamarges pas je het leescomfort aan. De accu van 2050 mAh levert volgens Kobo een leestijd van enkele weken per lading. Het toestel meet 144,6 × 161 × 8,3 mm en weegt 199,5 g. Dankzij het kleurenscherm is dit model aantrekkelijk voor strips, tijdschriften en kleurrijke kinderboeken, terwijl hij ook standaard ePub‑, PDF‑ en audiobookbestanden ondersteunt.

Kobo Clara Colour - 6 inch

Zoek je een compacte kleurene‑reader, dan is de Kobo Clara Colour met een 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm interessant. Het scherm biedt een resolutie van 1448 × 1072 pixels met 300 ppi voor zwart‑wit en 150 ppi voor kleuren. Dankzij een dual‑core processor (2,0 GHz) en 16 GB opslagruimte is er genoeg vermogen om romans of stripboeken te laden. De reader ondersteunt wifi (dual band) en Bluetooth zodat je audioboeken kunt streamen, en hij gebruikt USB‑C om op te laden. Kobo past ComfortLight PRO toe met instelbare kleurtemperatuur, en de reader is waterdicht volgens IPX8 (tot 60 minuten op 2 m).

De accu heeft een capaciteit van 1 500 mAh en levert bij gemiddeld gebruik tot zes weken leestijd. Dankzij 13 lettertypen en verschillende lettergroottes pas je het scherm volledig aan. Met afmetingen van 112 × 160 × 9,2 mm en een gewicht van 174 g past de Clara Colour in een jaszak. Het apparaat ondersteunt onder meer EPUB, PDF, MOBI en CBZ/CBR en kan via Bluetooth naar audioboeken luisteren. Het kleurenscherm maakt hem geschikt voor geïllustreerde kinderboeken, kaarten en kookboeken terwijl het compacte formaat ideaal is voor onderweg.

PocketBook Verse Pro Color - 6 inch

PocketBook positioneert de Verse Pro Color als een robuuste kleuren‑e‑reader voor veel lezers. Het 6 inch E Ink Kaleido 3‑scherm beschikt over een grijstintenresolutie van 1072 × 1448 pixels en een kleurenlaag met 536 × 724 pixels. Daardoor krijgen stripillustraties en grafieken 4 096 kleuren te zien terwijl zwart‑wittekst scherp blijft met 300 ppi. De quad‑core processor (1,8 GHz) en 1 GB RAM zorgen voor soepele bladwisselingen, en met 16 GB opslagruimte kun je duizenden e‑books bewaren. Via de USB‑C‑poort en wifi en Bluetooth laad je gemakkelijk bestanden of luister je naar audioboeken.

PocketBook levert SMARTlight, een voorgrondverlichting waarmee je zowel helderheid als kleurtemperatuur aanpast. De reader draait op Linux en ondersteunt talloze formaten zoals ACSM, EPUB, PDF, DOCX en CBR/CBZ. Dankzij text‑to‑speech kun je boeken laten voorlezen. De 2100 mAh‑batterij biedt volgens PocketBook tot een maand leesplezier. De behuizing (108 × 156 × 7,6 mm, 182 g) is waterdicht volgens IPX8, zodat je bij het zwembad kunt lezen. Een G‑sensor draait pagina’s automatisch mee als je het apparaat kantelt. Kortom, de Verse Pro Color levert kleuren‑e‑ink in een handzaam formaat met brede bestands­ondersteuning.

PocketBook Era Color - 7 inch

Met een groter kleurenscherm en ingebouwde luidspreker richt de PocketBook Era Color zich op lezers die audioboeken willen luisteren zonder externe headset. Het 7 inch E Ink Kaleido 3‑display heeft een grijstintenresolutie van 1264 × 1680 pixels en een kleurresolutie van 632 × 840 pixels met 300/150 ppi. Dit zorgt voor scherpe tekst en kleurrijke afbeeldingen. De reader gebruikt een quad‑core processor (1,8 GHz) met 1 GB RAM en biedt 32 GB interne opslag. Het besturingssysteem is gebaseerd op Linux en ondersteunt een groot aantal ebook‑ en stripformaten.

Met dual‑band wifi, Bluetooth 5.4 en USB‑C met OTG‑functie koppel je eenvoudig draadloze hoofdtelefoons, luister je naar audioboeken of speel je muziek via de ingebouwde mono‑luidspreker. De SMARTlight‑voorgrondverlichting laat je zowel helderheid als kleurtemperatuur instellen. Dankzij de 2500 mAh accu en het efficiënte E‑Ink‑scherm is volgens PocketBook een maand gebruik mogelijk. Het apparaat is IPX8‑waterbestendig en uitgerust met een g‑sensor, coversensor en speakers. Met afmetingen van 134,3 × 155 × 7,8 mm en een gewicht van 235 g is de Era Color iets groter maar nog steeds draagbaar. De fysieke bladerknoppen zorgen voor comfortabel lezen, terwijl de ingebouwde spraakfunctie tekst kan voorlezen.

Tolino Vision Color - 7 inch

De Tolino Vision Color is een Duitse die dezelfde hardware heeft als de Kobo Libra Colour maar een eigen Android‑softwarelaag gebruikt. Volgens een productaankondiging biedt het apparaat een 7 inch E Ink Kaleido 3‑scherm met een zwart‑witresolutie van 1264 × 1680 pixels (300 ppi) en 150 ppi voor kleuren. De reader heeft fysieke bladerknoppen naast het aanraakscherm en gebruikt een MediaTek MT8113T‑dual‑core processor (2,0 GHz), 1 GB RAM en 32 GB interne opslag. Een 2050 mAh batterij voorziet de Vision Color van stroom, terwijl de ComfortLight PRO‑verlichting de kleurtemperatuur aanpast.

Het toestel biedt wifi en Bluetooth 5.0 zodat je audioboeken kunt streamen, en het is IPX8‑waterbestendig. Tolino gebruikt Android, waardoor je afhankelijk bent van de Tolino‑boekwinkel maar via de Tolino‑cloud kunt synchroniseren met diverse Duitse boekhandels. Een stylus is optioneel verkrijgbaar voor handschrift en aantekeningen. De Vision Color ondersteunt ePub, PDF en andere standaard‑e‑bookformaten en biedt toegang tot de HotSpots van Deutsche Telekom. Dit apparaat is in Nederland nog beperkt verkrijgbaar; een Duitse webwinkel verkoopt het voor ongeveer € 180,68 (incl. btw). Omdat Kieskeurig nog geen productpagina heeft, is het toestel alleen via buitenlandse winkels te vinden.