ID.nl logo
Zekerheid & gemak

CD en DVD branders

Een grotere performance bij CD- en DVD-drives is enkel mogelijk door een update van de firmware. Voordelen: hoger schrijftempo bij CD-RW-branders, hogere DVD-Rip-snelheid en het wegvallen van de regionale-codeblokkering bij DVD-drives.

"CD-branders zijn vaak tot meer in staat dan de fabrikanten aangeven. PCM toont hoe een loopwerk met snelheid 32 dankzij het upgraden van de firmware in een brander met snelheid 48 wordt omgevormd en zo duidelijk sneller schrijft. Met dezelfde methode kunnen ook DVD-drives worden geoptimaliseerd: dankzij een upgrade met gemodificeerde firmware kunnen de leessnelheden voor CD-media en het DVD-Rip-tempo duidelijk worden verhoogd. Firmware-patches van deze aard bezorgen de gebruiker bovendien DVD-spelers zonder regionale code. Productonderhoud Wanneer het schrijftempo van de CD-RW-brander niet meer volstaat, rest de gebruiker meestal enkel de mogelijkheid om naar een sneller model te grijpen. Wie echter over een brander van LG, Lite-On, Sony of Traxdata beschikt, beschikt onder bepaalde omstandigheden over een goedkoper alternatief. Sommige producten van de genoemde fabrikant kunnen enkel door een upgrade van de firmware tot snellere modellen worden omgevormd. In het labo van PC-Professioneel werd de 32-brander Lite-On LTR-32125W bijvoorbeeld met de firmware van de 48-recorder 48125W in laatstgenoemde omgevormd. De performance van het toestel stijgt overeenkomstig. De upgradetruuk functioneert ook bij de 32-brander GCE 8320B van LG: in de Flash-Prom (Programmable ROM) van het LG-loopwerk kunnen de firmwaregegevens van de opvolger, de 40-GCE 8400B, worden geschreven. Zelfs de Mount-Rainier-functie kan de gebruiker bij de Lite-On LTR-40125W toerusten. Het model met snelheid 40 beschikt nominaal niet over een Mount-Rainier-support, de 48-brander daarentegen wel. Ook de actuele drives van TDK en Traxdata ondersteunen het praktische bestandssysteem waardoor de gebruiker de brander als een conventionele harde schijf kan gebruiken. De testkandidaten LG GCE-8320B en de GCE-8400B bieden na een upgrade van de firmware daarentegen geen Mount-Rainier-support. Voorzichtigheid tijdens het upgraden van firmware Tijdens het upgraden van loopwerken is voorzichtigheid geboden: ten eerste verliest de gebruiker garantieclaims wanneer een niet voor de brander voorziene firmware wordt ge'nstalleerd. Ten tweede zijn de voorgangers van de actuele toestellen vaak met verschillende chipsets uitgerust. Wanneer een upgrade mislukt, wordt de recorder daarna niet meer door het systeem herkend. De TDK Cyclone 40/12/48 met de firmware van de TDK Cyclone 48/24/48 weigert zo dienst bijvoorbeeld. Een remedie hier is het teruggrijpen naar de originele firmware. Deze moet de gebruiker voor een upgrade absoluut beveiligen. Problematisch is ook de juridische situatie: de hierna beschreven truuks zijn in strijd met de software-auteursrechten en daarom ziet PCM af van gedetailleerde inlichtingen over enkele punten. Veilig flashen Om een reservekopie van de voorhanden firmware te maken, start de gebruiker de computer in DOS-modus. Mtkflash.exe stuurt de Programmable ROM van die branders aan die de chipset Mediatek gebruiken. Met de instructieregel mtkflash.exe 1 r /b /m filename.bin leest het programma de branderfirmware uit en schrijft deze in een door de gebruiker gespecificeerd bestand. In het voorbeeld is de brander daarbij als primair loopwerk aan de eerste IDE-interface aangesloten. Dat wordt aan de software mtkflash meegedeeld door de getalwaarde ""1"". Dan volgt de eigenlijke upgrade van de firmware: door de invoer mtkflash.exe 1 w /b filename.bin flasht de software een brander met het geselecteerde firmwarebestand (in filename.bin aangegeven). Aan deze firmwarebestanden geraakt de user via de desbetreffende internetpagina' s over het thema CD' s branden. De bezitters van Lite-On-branders kunnen ook de updates gebruiken die op de homepage van de fabrikant (www.liteonit.com) worden aangeboden. Deze zijn daar steeds als afzonderlijke uitvoerbare file voorhanden - de gebruiker heeft voor het flashen echter de daarin bevatte firmware-image nodig. Remedie biedt hier het programma Firmware Extraction Utility. De speciaal voor Lite-On-Firmware-Updates ontworpen software extraheert de in de upgrades zittende Programmable-ROM-Image. De test van PC-Professioneel bewijst het succes van de upgrade. Een voorbeeld: de 40-Recorder Lite-On LTR-40125W schrijft een 700-MByte-Audio-CD in ongeveer drie en een halve minuut. Na de flashupgrade tot de 48-opvolger LTR-48125W heeft het toestel maar twee minuten en achtendertig seconden nodig voor het schrijven. Dat is een verbetering met 25 procent en dat komt overeen met gemiddeld de snelheid 48. Om de 32-brander GCE-8320B van LG in de 40-recorder GCE-8400B om te vormen, vervangen firmwareprofessionals de productnaam van de brander in de programmacode van de firmware-installatiesoftware (www.lge.de) door deze van de nieuwe brander. Met het gemodificeerde bestand kan de 32-recorder probleemloos in de 40-brander worden omgevormd. Omdat 32- en 40-recorders in performance nauwelijks moeten onderdoen voor de actuele 52-modellen, levert de overschakeling op een sneller model nauwelijks voordelen op. Dit geldt overeenkomstig ook voor DVD-ROM-drives want deze bieden reeds sedert ongeveer twee jaar niet meer dan een DVD-leessnelheid van 16. Een overschakeling wordt hier afgeraden. Enkel wanneer een snel CD-RW-schrijftempo is gewenst, loont de aankoop van een 52-recorder. Aanbevolen zijn hier de modellen LG GCE-8520B en Mitsumi CR 487E TE. DVD-drives zonder tempobegrenzingen Door het toepassen van gemodificeerde firmwarepatches kunnen bij DVD-recorders en -drives ook verdere beperkingen worden verwijdererd. Gedetailleerde informatie over dit thema vindt u in Lab Inside in PCM 10/2003 op de pagina' s 44/45. Een voorbeeld van een met gemodificeerde firmware up te graden DVD-loopwerk is de Toshibas DVD-ROM SD-M1502: wat de firmware betreft, zijn de maximale CD-leessnelheid beperkt tot 40 en het DVD-Rip-Tempo tot maximaal 2. Na de update met een gemodificeerd firmwarebestand zijn deze blokkeringen echter verwijderd. Het resultaat: CD' s worden nu gelezen met de snelheid 48 in plaats van 40. Video-DVD' s groeft het loopwerk daarna duidelijk sneller dan aan het tempo 2. In de firmware van DVD-ROM-drives en -recorders is bovendien informatie over de ingestelde regionale code opgeslagen. Deze moet voorkomen dat bijvoorbeeld in de VSA geproduceerde DVD' s met regionale code 1 in Europese en Japanse drives - telkens regionale code 2 - worden afgespeeld. Normaal kan de regionale code van een DVD-loopwerk tot vijf maal worden veranderd, daarna zijn codeveranderingen niet meer mogelijk. Een remedie voor het betreffende DVD-loopwerk bieden hier weerom gemodificeerde firmwarepatches; de weblinks daarvan vindt de gebruiker in forums over het thema CD' s en DVD' s branden. MMA [kader p. 82] COMPACT De leesperformance van DVD-drives kan met gemodificeerde toestelfirmware worden verbeterd. Ook de regionale-codeblokkering van de DVD-ROM kan op deze wijze worden gedesactiveerd. CD-branders kunnen met de firmware van een sneller recordermodel van hetzelfde merk vaak in dit model worden omgevormd. Voorwaarde: de telkens gebruikte chipset en de chipsetrevisie moeten identiek zijn. Vele CD-branders zijn ondanks de verschillende productnaam Lite-On-modellen. Voorbeelden zijn de 40- en 48-CD-recorders van TDK en Traxdata. [bijschriften p. 82/83] Met het DOS-programma mtkflash.exe kunnen firmwaregegevens van de branders van Lite-On, TDK en Traxdata probleemloos worden uitgelezen en geschreven. De afgebeelde drives van Lite-On, TDK en Traxdata zijn gelijk van bouw. Features zoals Mount Rainier kunnen met de firmware van de ene naar de andere recorder worden overgedragen. DE BESTE CD-RW-BRANDERS EN COMBO-DRIVES Product: Plextor Premium/T3 Technische gegevens*: 8096KB, 52x32x52/- Prijs: 100 Euro Internet-adres: www.plextor.be Bijzonderheden: goede brander, uitgebreide analysetools Product: Lite-On LTR-52327S Technische gegevens*: 2048KB, 52/32/52/- Prijs: 40 Euro Internet-adres: www.liteonit.com Bijzonderheden: goede brander, kan veel kopieerbeveiligingen aan Product: Mitsumi CR485G/F Technische gegevens*: 2048KB, 54/32/54/- Prijs: 35 Euro Internet-adres: www.mitsumi.de Bijzonderheden: snelle brander voor weinig geld Product: Samsung SM-352B Technische gegevens*: 2048KB, 52/24/52/16 Prijs: 60 Euro Internet-adres: www.samsung-it.nl Bijzonderheden: snel combo-loopwerk voor weinig geld Product: LG GCC-4520B Technische gegevens*: 2048KB, 52/24/52/16 Prijs: 80 Euro Internet-adres: www.lge.nl Bijzonderheden: zeer stil combo-loopwerk (* cache, schrijven cdr/schrijven cdrw/lezen cd/lezen dvd) DE BESTE DVD-BRANDERS Product: Pioneer DVR-A05 Technische gegevens: DVD-RW, 2048KB, 4/2 Prijs: 215 Euro Internet-adres: www.pioneer.nl Bijzonderheden: beste min-rw-brander Product: Lite-On LDW-401S Technische gegevens: DVD+RW, 2048KB, 4/4 Prijs: 100 Euro Internet-adres: www.liteonit.com Bijzonderheden: prima plus-rw-brander voor scherpe prijs Product: NEC ND-1300A Technische gegevens: DVD±RW, 2048KB, 4/2.4 Prijs: 130 Euro Internet-adres: www.neceurope.com Bijzonderheden: goede multiformat-brander voor gunstige prijs Product: Plextor PX-708A Technische gegevens: DVD±RW, 2048KB, 8/4 Prijs: 250 Euro Internet-adres: www.plextor.be Bijzonderheden: snelste multiformat-brander Product: LG GSA-4040B Technische gegevens: DVD±RW/RAM, 2048KB, 4/2.4 Prijs: 160 Euro Internet-adres: www.lge.nl Bijzonderheden: goede brander met dvd-ram-ondersteuning (* formaat, cache, dvdr-schrijven, dvdrw-schrijven) DE 3 BESTE DRIVE-TOOLS Cacheman 5.5 CD-Bremse Nero Drive Speed (meer informatie op pagina ...) "

▼ Volgende artikel
Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?
© ER | ID.nl
Huis

Wat doet 120 Hz voor je televisie of monitor, en heb je het wel echt nodig?

Als je de specificatielijst van een moderne televisie of monitor bekijkt, zie je achter het kopje 'verversingssnelheid' vaak een getal staan gevolgd door 'Hz'. Jarenlang was 50 of 60 Hz de standaard, maar tegenwoordig pronken fabrikanten met 100, 120 of zelfs 144 Hz. Klinkt sneller, en sneller is meestal beter, maar wat betekent het nou eigenlijk voor jouw kijkervaring? Is het een noodzaak voor iedereen, of vooral leuk voor fanatieke gamers?

Om te begrijpen wat die Hertz (Hz) doet, moet je een televisie of monitor niet zien als een statisch schilderij, maar als een soort digitale flipbook. Het beeld dat je ziet, wordt immers continu opnieuw opgebouwd. Een standaard 60Hz-scherm ververst het beeld 60 keer per seconde. Dat is voor het menselijk oog snel genoeg om een vloeiende beweging waar te nemen bij normaal tv-kijken, zoals het nieuws of een dramaserie. Een 120Hz-scherm doet dat dus dubbel zo vaak: 120 keer per seconde.

©DC Studio

Waarom zou je meer beelden per seconde willen?

Het grootste voordeel van een hogere verversingssnelheid is soepelheid. Hoe meer beelden er per seconde worden getoond, hoe vloeiender bewegingen eruitzien. Bij 60 Hz kunnen snelle acties soms wat schokkerig ogen of last hebben van bewegingsonscherpte, ook wel 'motion blur' genoemd. Bij 120 Hz blijven details scherp, zelfs als de camera snel draait of als er bijvoorbeeld een raceauto voorbij raast. Daarnaast voelt de besturing van games directer aan. Tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment dat je actie op het scherm ziet, zit minder tijd. Dat verschil in milliseconden lijkt verwaarloosbaar, maar je brein pikt het direct op als een responsievere ervaring.

Het verschil tussen 120 en 144 Hz (en hoger)

Terwijl 120 Hz de nieuwe gouden standaard is voor televisies, zie je bij computermonitors vaak getallen als 144 Hz, 165 Hz of zelfs 240 Hz en hoger. Het principe blijft hetzelfde, maar de toepassing verschilt. 120 Hz is de limiet voor de huidige generatie spelcomputers, zoals de PlayStation 5 en Xbox Series X. Televisies richten zich daarom specifiek op dat getal. Pc-gamers hebben echter vaak krachtiger videokaarten die nóg meer beelden per seconde kunnen produceren. Daarom zie je monitors met 144 Hz of meer.

Is het verschil tussen 120 en 144 Hz zichtbaar? Voor de gemiddelde gebruiker nauwelijks. Waar de stap van 60 naar 120 Hz een wereld van verschil is die bijna iedereen direct ziet, is de stap naar 144 Hz of hoger vooral voer voor professionele e-sporters die elke mogelijke fractie van een seconde winst nodig hebben. Voor de consument die een monitor zoekt voor thuisgebruik en gaming, is alles boven de 120 Hz doorgaans een uitstekende keuze.

©ER | ID.nl

Heb jij het nodig?

Het antwoord op die vraag hangt volledig af van wat je met je scherm doet; of dat nu een tv of een gamemonitor is. Kijk je voornamelijk lineaire televisie, films en series via streamingdiensten? Dan is een 120Hz-scherm geen harde noodzaak, aangezien films doorgaans in 24 beelden per seconde worden geschoten. Toch hebben 100/120Hz-panelen in televisies vaak wel een betere beeldkwaliteit en kunnen ze die films rustiger weergeven dan goedkopere 60Hz-panelen.

Ben je echter een gamer? Dan is het antwoord volmondig ja. De nieuwste spelcomputers en moderne videokaarten zijn gemaakt om die hoge snelheden te benutten. Games spelen soepeler, zien er scherper uit tijdens actiescènes en je reageert sneller op wat er gebeurt. Als je nu een nieuwe tv of monitor koopt met het oog op de toekomst en gaming, is 120 Hz of hoger eigenlijk een vereiste op je wensenlijstje. Let er bij televisies wel op dat je beschikt over een HDMI 2.1-aansluiting, want alleen die kabel kan de enorme hoeveelheid data van 4K-beeld met 120 Hz verwerken.

Drie tv's met 120 Hz of meer

De meeste high-end tv's van dit moment ondersteunen 120 Hz voor spelcomputers (PS5/Xbox Series X) en gaan zelfs tot 144 Hz als je ze aan een krachtige gaming-pc hangt.

Als we kijken naar de huidige generatie televisies, kunnen we niet om de LG OLED evo C5 heen. Dit is de gloednieuwe opvolger van de populaire C4 en wordt gezien als de standaard voor gamers en filmliefhebbers. Hij beschikt over vier HDMI 2.1-poorten die de volle 144 Hz ondersteunen, wat hem toekomstbestendig maakt voor pc-gamers, terwijl hij naadloos samenwerkt met de PlayStation 5 en Xbox Series X op 120 Hz. Het nieuwe paneel heeft een nog hogere helderheid dan zijn voorganger, waardoor HDR-beelden nog meer impact hebben.

Daarnaast is de Samsung OLED S95F een absolute blikvanger in de winkels. Waar Samsung vorig jaar hoge ogen gooide met de S95D, doet de F-serie er nog een schepje bovenop met een vernieuwde antireflectielaag die nog beter werkt in lichte kamers. Dit model combineert de diepe zwartwaarden van OLED met de intense kleuren van Quantum Dots. Ook dit scherm ondersteunt verversingssnelheden tot 144 Hz en beschikt over de uitgebreide Gaming Hub van Samsung, waarmee je zelfs zonder console games kunt streamen.

Voor wie liever geen OLED wil, is de Samsung Neo QLED QN90F de meest courante keuze in het high-end lcd-segment. Dit 2025-model maakt gebruik van geavanceerde Mini-LED-technologie, waardoor de helderheid veel hoger ligt dan bij OLED-schermen. Dat maakt hem ideaal voor een zonovergoten woonkamer. Met een verversingssnelheid die oploopt tot 144 Hz en een extreem lage invoervertraging, is dit voor veel competitieve gamers de favoriete keuze.

Drie monitors met 120 Hz of meer

Bij monitors ligt de standaard tegenwoordig al hoger dan 120 Hz, omdat snelheid de uitkomst van een potje schieten of racen bepaalt. Deze modellen zijn populair op Kieskeurig.

Op het gebied van monitoren zien we dat 240 Hz langzaam de nieuwe standaard wordt voor de serieuze gamer. Een model dat momenteel erg goed scoort op Kieskeurig is de LG UltraGear 27GR83Q. Dit is een 27-inch IPS-scherm met een razendsnelle verversingssnelheid van 240 Hz. In tegenstelling tot oudere modellen biedt dit scherm een extreem snelle responstijd van 1 milliseconde, waardoor je in snelle shooters geen last hebt van wazige beelden. Het is een van de meest complete monitoren van dit moment die zowel voor pc als console geschikt is.

Zoek je de absolute top in beeldkwaliteit, dan is de Samsung Odyssey G6 (G60SD) een model dat je veel ziet. Dit is een moderne OLED-monitor met een verversingssnelheid van maar liefst 360 Hz. Hoewel dat misschien overkill klinkt, zorgt de combinatie van de OLED-techniek en deze snelheid voor een ongekend vloeiende en scherpe ervaring. Het scherm heeft bovendien een nieuw koelsysteem waardoor de kans op inbranden – een angst bij oudere OLED-monitoren – aanzienlijk is verkleind.

Voor wie een beperkter budget heeft maar wel snelheid wil, is de MSI MAG 27CQ6F een actuele hardloper. Dit is een gebogen scherm (Curved) met een snelheid van 180 Hz, wat net dat beetje extra soepelheid geeft ten opzichte van de standaard 144 Hz-schermen. Het paneel biedt een hoog contrast en is daarmee een uitstekende instapper voor wie zijn game-ervaring wil upgraden zonder direct de hoofdprijs te betalen.

▼ Volgende artikel
Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is
© ID.nl
Huis

Waarom QD-OLED voor veel gamers de beste keus is

QD-OLED is steeds vaker terug te vinden in gamingmonitoren. Waar deze techniek eerst vooral was voorbehouden aan het hogere segment, zie je steeds vaker in modellen die voor een veel bredere groep gamers betaalbaar zijn. De vraag is natuurlijk of je dat verschil in beeldkwaliteit ook echt merkt tijdens het spelen. In dit artikel lees je hoe QD-OLED werkt en wanneer je het verschil in de praktijk merkt.

In dit artikel

In dit artikel lees je wat QD-OLED precies is en waarom deze schermtechniek vooral bij gamen zichtbaar voordeel biedt. We leggen uit hoe QD-OLED verschilt van traditionele lcd-panelen, wat je merkt bij snelle actie en donkere scènes, en hoe het zit met helderheid, HDR en reflecties. Ook besteden we aandacht aan burn-in en de beschermingsmechanismen die moderne QD-OLED-monitoren gebruiken. Tot slot lees je voor welk type gamer QD-OLED het meest geschikt is en wanneer een Mini-LED-monitor een logisch alternatief kan zijn.

Lees ook: Lcd versus oled: wat is het verschil en welke televisie moet je kiezen?

Wat QD-OLED anders maakt

Een traditioneel LCD-paneel werkt met achtergrondlicht dat door meerdere lagen heen moet voordat je een beeld ziet. Dat kost tijd en maakt dat zwart nooit volledig zwart wordt. QD-OLED laat die tussenlagen achterwege. Elke pixel geeft zelf licht en schakelt onafhankelijk van de rest. Daardoor reageert het beeld direct. De quantum-dot-laag zet het blauwe OLED-licht om in diepe en zuivere kleuren. Het voelt alsof je condens van een raam veegt: zodra de waas verdwijnt, zie je het beeld helder en zonder vertraging.

©ID.nl

Vloeiende beelden bij snelle actie

Die directe pixelreactie merk je vooral wanneer je snelle spellen speelt. Omdat pixels vrijwel meteen overschakelen naar een nieuwe kleurstand, blijven objecten die over het scherm vliegen scherp in beeld. In shooters, racespellen en andere games waarbij snelheid telt, bijvoorbeeld voetbalgames, ontstaat daardoor een rustiger beeld met minder bewegingsonscherpte. Je ogen hoeven zich minder vaak aan te passen. Daardoor raken ze minder snel vermoeid en houd je makkelijker overzicht, ook wanneer je langere tijd achter elkaar speelt.

©ID.nl

Zicht in donkere scènes

QD-OLED blinkt uit in donkere scènes. Pixels die geen licht hoeven te geven, staan volledig uit en leveren een diep zwart dat je bij LCD-panelen zelden ziet. Doordat heldere elementen hier direct naast kunnen staan zonder dat ze licht lekken, ontstaat een sterk contrast dat schaduwen en lichte accenten duidelijker scheidt. Daardoor verdwijnen grijze waasjes in schaduwhoeken en blijven contouren van objecten helder zichtbaar. Vooral in stealth-games, horrorspellen en shooters waarin je tegenstanders soms alleen als silhouet ziet, levert dat een tastbaar voordeel op.

©ID.nl

Kleurrijk zonder overdrijven

De quantum-dot-laag zorgt voor een breed kleurbereik waardoor lichteffecten, huidtinten en subtiele schaduwen goed zichtbaar blijven. Veel QD-OLED-monitoren tonen kleuren standaard wat verzadigd, vooral in de felste modi. In een sRGB- of filmmodus wordt het beeld zachter en natuurgetrouwer, wat beter aansluit bij fotobewerking en dagelijks gebruik. Zodra je de juiste modus gebruikt, lopen kleuren vloeiend in elkaar over en blijven ze gelijkmatig, terwijl uitgesproken elementen zoals neon en magie juist duidelijk opvallen. Dat merk je niet alleen in games, maar ook wanneer je foto's bewerkt of films kijkt.

Helderheid en HDR in perspectief

QD-OLED heeft op het gebied van helderheid flinke stappen gezet ten opzichte van eerdere OLED-generaties. In HDR-games kunnen lichte delen krachtig oplichten zonder dat fel zacht of dof oogt; explosies, glinsteringen op water en fel tegenlicht komen daardoor beter tot hun recht. Toch is het goed om te weten dat deze techniek niet alle beperkingen wegneemt. De helderheid van QD-OLED hangt sterk af van de schermvulling. Bij SDR (standaard dynamisch bereik, het normale helderheidsniveau voor dagelijkse pc-taken) op een volledig wit scherm ligt de helderheid meestal rond de 200 tot 250 nits. Bij kleinere, heldere onderdelen kan dit oplopen richting 400 tot 500 nits. In HDR kunnen pieken van 1000 tot 1300 nits worden bereikt, maar die waarden gelden vooral voor kleine accenten en niet voor het hele scherm. Mini-LED-monitoren houden hogere helderheidsniveaus langer vast, wat in fel verlichte kamers zichtbaar voordeel geeft in extreme highlights. QD-OLED compenseert veel daarvan met perfect zwart, waardoor het contrast wel krachtig blijft (zie ook kader QD-OLED versus Mini-LED) .

Reflecties in daglicht

De meeste QD-OLED-monitoren hebben een glanzende afwerking. Dat helpt bij de kleurweergave en het contrast, maar maakt het paneel gevoeliger voor reflecties bij daglicht. Daarnaast ontbreekt een polarisatiefilter. Daardoor kunnen zwartwaarden in fel licht een paarse of grijze waas krijgen: het diepe zwart wordt zichtbaar opgelicht, meer dan bij een gewone spiegeling. Dat drukt het contrast in een goed verlichte kamer en kan afleiden bij gamen. Gebruik je de monitor vooral in een donkere of gelijkmatig verlichte ruimte, dan speelt dit nauwelijks. In kamers met veel direct zonlicht of grote ramen komt een matte Mini-LED-monitor daarom vaak rustiger over.

©ID.nl

Minimale inputvertraging

Naast de snelle pixelreacties is ook de invoervertraging laag. Moderne QD-OLED-modellen reageren direct op elke muisbeweging en elke controlleractie. Vooral in competitieve shooters is dat een voordeel, omdat elke handeling zonder merkbare vertraging op het scherm verschijnt. 

QD-OLED versus Mini-LED

QD-OLED en Mini-LED worden vaak naast elkaar genoemd, maar het zijn fundamenteel verschillende technieken. QD-OLED is zelflichtend: elke pixel geeft zijn eigen licht en kan volledig uit. Dat levert perfect zwart, zeer snelle pixelreacties en sterk contrast op, wat vooral bij games met veel beweging en donkere scènes zichtbaar voordeel geeft.

Mini-LED is een verfijnde vorm van LCD. Het paneel gebruikt duizenden kleine leds als achtergrondverlichting die in zones worden gedimd. Daardoor kan een Mini-LED-scherm hoge helderheid over grote delen van het scherm vasthouden, wat prettig is in fel verlichte kamers en bij HDR met veel lichtaccenten. Zwart is hierbij wel afhankelijk van lokale dimming en nooit volledig uitgeschakeld zoals bij OLED.

Kort gezegd blinkt QD-OLED uit in contrast, snelheid en beeldrust in donkere omgevingen, terwijl Mini-LED praktischer is bij veel omgevingslicht, wanneer dezelfde elementen of onderdelen langdurig in beeld staat en als hoge helderheid belangrijk is.

Burn-in en levensduur

Burn-in blijft bij elke OLED-variant een punt van aandacht, al zijn moderne QD-OLED-schermen duidelijk verder dan eerdere generaties. Ze gebruiken meerdere beschermingsmechanismen die de belasting door statische beelden beperken. Voor normaal gamegebruik werkt dat in de praktijk goed en blijft het risico klein.

Dat neemt niet weg dat enige nuance op zijn plaats is. Gebruik je een monitor dagelijks vele uren voor taken met veel vaste elementen, zoals spreadsheets, fotobewerkingspanelen of het steeds terugkerende HUD van één game, dan is de kans op inbranden groter dan bij LCD- of Mini-LED-panelen. Afwisseling in wat je op het scherm toont en af en toe even pauze nemen helpt om het paneel langer in goede staat te houden. Even pauze nemen is ook voor jezelf goed trouwens!

Wat voor beschermingstechnieken kun je tegenkomen?

Wat is het?Wat doet het?
Screensaver (schermbeveiliging)Dimt het scherm bij langdurig stilstaand beeld en herstelt de helderheid automatisch zodra er weer beweging is, om inbranden te voorkomen.
Pixel orbiting (pixelverschuiving)Verschuift het beeld continu minimaal op pixelniveau zodat vaste elementen nooit exact op dezelfde plek blijven staan.
Pixel refresh (pixelverversing)Start een onderhoudscyclus waarbij het paneel zichzelf corrigeert om slijtage en beginnende inbranding te verminderen.
Auto Warning (automatische waarschuwing)Geeft na een bepaalde gebruiksduur automatisch een melding om een pixel refresh uit te voeren.
Logos protection (logobescherming)Herkent vaste logo's in beeld en verlaagt daar lokaal de helderheid om inbranden te beperken.
Boundary dimmer (randdimming)Dimt automatisch delen van het scherm met zwarte balken of sterke helderheidsverschillen, bijvoorbeeld bij afwijkende beeldverhoudingen.
Taskbar dimmer (taakbalkdimming)Verlaagt specifiek de helderheid van de taakbalk om langdurige statische weergave op die plek te beperken.
Thermal protection (thermische beveiliging)Past de helderheid automatisch aan wanneer de monitor te warm wordt, om oververhitting en paneelslijtage te voorkomen.

©AGON by AOC

AGON by AOC PRO OLED AG276QKD2

Voorbeeld: bescherming in de praktijk

Veel QD-OLED-monitoren combineren verschillende beschermingsmechanismen om het risico op burn-in te beperken. In onderstaande tabel zie je bijvoorbeeld wat je kunt vinden in een aantal recente modellen uit de AGON PRO line-up van AOC. Je kunt al deze functies zelf in- en uitschakelen en je kunt de intensiteit ervan aanpassen. Dat betekent dat je zelf kunt bepalen hoe sterk de bescherming is.

Techniek ⬇ / Model ➡AG276QKD2AG276UZDAG346UCDAG276QZD2
Screen saverJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / FastJa: Off / Slow / Fast
Pixel orbitingJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / StrongJa: Off / Weak / Medium / Strong
Pixel refreshJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Auto WarningJa: On / OffJa: On / OffJa: On / OffJa: On / Off
Logos ProtectionJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2Ja: Off / 1 / 2
Boundary dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Taskbar dimmerJa: Off / 1 / 2 / 3 / 4Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3Ja: Off / 1 / 2 / 3
Thermal protectionJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / OnJa: Off / On

Voor wie QD-OLED vooral interessant is

Gamers die veel snelle actie spelen, halen het meeste uit QD-OLED. De voordelen van de techniek zijn in elk genre zichtbaar, maar vallen vooral op in shooters en racespellen, waar tempo en directe reacties tellen. Ook filmische games die sterk leunen op licht-donkercontrasten winnen zichtbaar aan sfeer en detail.

Conclusie

QD-OLED combineert diepe zwartwaarden met snelle pixelreacties en een breed kleurbereik. Dat zorgt voor een vloeiend beeld in snelle games en meer overzicht in donkere scènes. HDR komt overtuigend tot zijn recht, al blijven Mini-LED-schermen beter overeind bij zeer hoge helderheid en fel daglicht. Inbranden blijft een punt van aandacht wanneer hetzelfde element lange tijd in beeld staat, maar moderne modellen beschikken over uitgebreide beschermingsmaatregelen. Voor veel gamers is QD-OLED daarmee een goede keuze: snel, sfeervol en klaar voor de komende jaren.

QD, OLED en QD-OLED

OLED
Elke pixel geeft zelf licht. Daardoor zijn zwartwaarden diep en schakelt het beeld snel. Geschikt voor gaming en films, met aandacht voor burn-in bij langdurig statisch beeld.

QD (Quantum Dots)
Quantum dots zetten licht om in pure, heldere kleuren. Ze worden ingezet om kleurvolume en helderheid te verbeteren.

QD-OLED
Combineert de zelflichtende OLED-pixelstructuur met een quantum-dot-laag. Je krijgt diepe zwarttinten, snelle reactie en een breed kleurbereik. Het is een balans tussen snelheid, helderheid en kleurprecisie die goed aansluit bij moderne games.