Een grotere performance bij CD- en DVD-drives is enkel mogelijk door een update van de firmware. Voordelen: hoger schrijftempo bij CD-RW-branders, hogere DVD-Rip-snelheid en het wegvallen van de regionale-codeblokkering bij DVD-drives.

"CD-branders zijn vaak tot meer in staat dan de fabrikanten aangeven. PCM toont hoe een loopwerk met snelheid 32 dankzij het upgraden van de firmware in een brander met snelheid 48 wordt omgevormd en zo duidelijk sneller schrijft. Met dezelfde methode kunnen ook DVD-drives worden geoptimaliseerd: dankzij een upgrade met gemodificeerde firmware kunnen de leessnelheden voor CD-media en het DVD-Rip-tempo duidelijk worden verhoogd. Firmware-patches van deze aard bezorgen de gebruiker bovendien DVD-spelers zonder regionale code. Productonderhoud Wanneer het schrijftempo van de CD-RW-brander niet meer volstaat, rest de gebruiker meestal enkel de mogelijkheid om naar een sneller model te grijpen. Wie echter over een brander van LG, Lite-On, Sony of Traxdata beschikt, beschikt onder bepaalde omstandigheden over een goedkoper alternatief. Sommige producten van de genoemde fabrikant kunnen enkel door een upgrade van de firmware tot snellere modellen worden omgevormd. In het labo van PC-Professioneel werd de 32-brander Lite-On LTR-32125W bijvoorbeeld met de firmware van de 48-recorder 48125W in laatstgenoemde omgevormd. De performance van het toestel stijgt overeenkomstig. De upgradetruuk functioneert ook bij de 32-brander GCE 8320B van LG: in de Flash-Prom (Programmable ROM) van het LG-loopwerk kunnen de firmwaregegevens van de opvolger, de 40-GCE 8400B, worden geschreven. Zelfs de Mount-Rainier-functie kan de gebruiker bij de Lite-On LTR-40125W toerusten. Het model met snelheid 40 beschikt nominaal niet over een Mount-Rainier-support, de 48-brander daarentegen wel. Ook de actuele drives van TDK en Traxdata ondersteunen het praktische bestandssysteem waardoor de gebruiker de brander als een conventionele harde schijf kan gebruiken. De testkandidaten LG GCE-8320B en de GCE-8400B bieden na een upgrade van de firmware daarentegen geen Mount-Rainier-support. Voorzichtigheid tijdens het upgraden van firmware Tijdens het upgraden van loopwerken is voorzichtigheid geboden: ten eerste verliest de gebruiker garantieclaims wanneer een niet voor de brander voorziene firmware wordt ge'nstalleerd. Ten tweede zijn de voorgangers van de actuele toestellen vaak met verschillende chipsets uitgerust. Wanneer een upgrade mislukt, wordt de recorder daarna niet meer door het systeem herkend. De TDK Cyclone 40/12/48 met de firmware van de TDK Cyclone 48/24/48 weigert zo dienst bijvoorbeeld. Een remedie hier is het teruggrijpen naar de originele firmware. Deze moet de gebruiker voor een upgrade absoluut beveiligen. Problematisch is ook de juridische situatie: de hierna beschreven truuks zijn in strijd met de software-auteursrechten en daarom ziet PCM af van gedetailleerde inlichtingen over enkele punten. Veilig flashen Om een reservekopie van de voorhanden firmware te maken, start de gebruiker de computer in DOS-modus. Mtkflash.exe stuurt de Programmable ROM van die branders aan die de chipset Mediatek gebruiken. Met de instructieregel mtkflash.exe 1 r /b /m filename.bin leest het programma de branderfirmware uit en schrijft deze in een door de gebruiker gespecificeerd bestand. In het voorbeeld is de brander daarbij als primair loopwerk aan de eerste IDE-interface aangesloten. Dat wordt aan de software mtkflash meegedeeld door de getalwaarde ""1"". Dan volgt de eigenlijke upgrade van de firmware: door de invoer mtkflash.exe 1 w /b filename.bin flasht de software een brander met het geselecteerde firmwarebestand (in filename.bin aangegeven). Aan deze firmwarebestanden geraakt de user via de desbetreffende internetpagina' s over het thema CD' s branden. De bezitters van Lite-On-branders kunnen ook de updates gebruiken die op de homepage van de fabrikant (www.liteonit.com) worden aangeboden. Deze zijn daar steeds als afzonderlijke uitvoerbare file voorhanden - de gebruiker heeft voor het flashen echter de daarin bevatte firmware-image nodig. Remedie biedt hier het programma Firmware Extraction Utility. De speciaal voor Lite-On-Firmware-Updates ontworpen software extraheert de in de upgrades zittende Programmable-ROM-Image. De test van PC-Professioneel bewijst het succes van de upgrade. Een voorbeeld: de 40-Recorder Lite-On LTR-40125W schrijft een 700-MByte-Audio-CD in ongeveer drie en een halve minuut. Na de flashupgrade tot de 48-opvolger LTR-48125W heeft het toestel maar twee minuten en achtendertig seconden nodig voor het schrijven. Dat is een verbetering met 25 procent en dat komt overeen met gemiddeld de snelheid 48. Om de 32-brander GCE-8320B van LG in de 40-recorder GCE-8400B om te vormen, vervangen firmwareprofessionals de productnaam van de brander in de programmacode van de firmware-installatiesoftware (www.lge.de) door deze van de nieuwe brander. Met het gemodificeerde bestand kan de 32-recorder probleemloos in de 40-brander worden omgevormd. Omdat 32- en 40-recorders in performance nauwelijks moeten onderdoen voor de actuele 52-modellen, levert de overschakeling op een sneller model nauwelijks voordelen op. Dit geldt overeenkomstig ook voor DVD-ROM-drives want deze bieden reeds sedert ongeveer twee jaar niet meer dan een DVD-leessnelheid van 16. Een overschakeling wordt hier afgeraden. Enkel wanneer een snel CD-RW-schrijftempo is gewenst, loont de aankoop van een 52-recorder. Aanbevolen zijn hier de modellen LG GCE-8520B en Mitsumi CR 487E TE. DVD-drives zonder tempobegrenzingen Door het toepassen van gemodificeerde firmwarepatches kunnen bij DVD-recorders en -drives ook verdere beperkingen worden verwijdererd. Gedetailleerde informatie over dit thema vindt u in Lab Inside in PCM 10/2003 op de pagina' s 44/45. Een voorbeeld van een met gemodificeerde firmware up te graden DVD-loopwerk is de Toshibas DVD-ROM SD-M1502: wat de firmware betreft, zijn de maximale CD-leessnelheid beperkt tot 40 en het DVD-Rip-Tempo tot maximaal 2. Na de update met een gemodificeerd firmwarebestand zijn deze blokkeringen echter verwijderd. Het resultaat: CD' s worden nu gelezen met de snelheid 48 in plaats van 40. Video-DVD' s groeft het loopwerk daarna duidelijk sneller dan aan het tempo 2. In de firmware van DVD-ROM-drives en -recorders is bovendien informatie over de ingestelde regionale code opgeslagen. Deze moet voorkomen dat bijvoorbeeld in de VSA geproduceerde DVD' s met regionale code 1 in Europese en Japanse drives - telkens regionale code 2 - worden afgespeeld. Normaal kan de regionale code van een DVD-loopwerk tot vijf maal worden veranderd, daarna zijn codeveranderingen niet meer mogelijk. Een remedie voor het betreffende DVD-loopwerk bieden hier weerom gemodificeerde firmwarepatches; de weblinks daarvan vindt de gebruiker in forums over het thema CD' s en DVD' s branden. MMA [kader p. 82] COMPACT De leesperformance van DVD-drives kan met gemodificeerde toestelfirmware worden verbeterd. Ook de regionale-codeblokkering van de DVD-ROM kan op deze wijze worden gedesactiveerd. CD-branders kunnen met de firmware van een sneller recordermodel van hetzelfde merk vaak in dit model worden omgevormd. Voorwaarde: de telkens gebruikte chipset en de chipsetrevisie moeten identiek zijn. Vele CD-branders zijn ondanks de verschillende productnaam Lite-On-modellen. Voorbeelden zijn de 40- en 48-CD-recorders van TDK en Traxdata. [bijschriften p. 82/83] Met het DOS-programma mtkflash.exe kunnen firmwaregegevens van de branders van Lite-On, TDK en Traxdata probleemloos worden uitgelezen en geschreven. De afgebeelde drives van Lite-On, TDK en Traxdata zijn gelijk van bouw. Features zoals Mount Rainier kunnen met de firmware van de ene naar de andere recorder worden overgedragen. DE BESTE CD-RW-BRANDERS EN COMBO-DRIVES Product: Plextor Premium/T3 Technische gegevens*: 8096KB, 52x32x52/- Prijs: 100 Euro Internet-adres: www.plextor.be Bijzonderheden: goede brander, uitgebreide analysetools Product: Lite-On LTR-52327S Technische gegevens*: 2048KB, 52/32/52/- Prijs: 40 Euro Internet-adres: www.liteonit.com Bijzonderheden: goede brander, kan veel kopieerbeveiligingen aan Product: Mitsumi CR485G/F Technische gegevens*: 2048KB, 54/32/54/- Prijs: 35 Euro Internet-adres: www.mitsumi.de Bijzonderheden: snelle brander voor weinig geld Product: Samsung SM-352B Technische gegevens*: 2048KB, 52/24/52/16 Prijs: 60 Euro Internet-adres: www.samsung-it.nl Bijzonderheden: snel combo-loopwerk voor weinig geld Product: LG GCC-4520B Technische gegevens*: 2048KB, 52/24/52/16 Prijs: 80 Euro Internet-adres: www.lge.nl Bijzonderheden: zeer stil combo-loopwerk (* cache, schrijven cdr/schrijven cdrw/lezen cd/lezen dvd) DE BESTE DVD-BRANDERS Product: Pioneer DVR-A05 Technische gegevens: DVD-RW, 2048KB, 4/2 Prijs: 215 Euro Internet-adres: www.pioneer.nl Bijzonderheden: beste min-rw-brander Product: Lite-On LDW-401S Technische gegevens: DVD+RW, 2048KB, 4/4 Prijs: 100 Euro Internet-adres: www.liteonit.com Bijzonderheden: prima plus-rw-brander voor scherpe prijs Product: NEC ND-1300A Technische gegevens: DVD±RW, 2048KB, 4/2.4 Prijs: 130 Euro Internet-adres: www.neceurope.com Bijzonderheden: goede multiformat-brander voor gunstige prijs Product: Plextor PX-708A Technische gegevens: DVD±RW, 2048KB, 8/4 Prijs: 250 Euro Internet-adres: www.plextor.be Bijzonderheden: snelste multiformat-brander Product: LG GSA-4040B Technische gegevens: DVD±RW/RAM, 2048KB, 4/2.4 Prijs: 160 Euro Internet-adres: www.lge.nl Bijzonderheden: goede brander met dvd-ram-ondersteuning (* formaat, cache, dvdr-schrijven, dvdrw-schrijven) DE 3 BESTE DRIVE-TOOLS Cacheman 5.5 CD-Bremse Nero Drive Speed (meer informatie op pagina ...) "

Het gebrek aan een rijk contrast is een van de grootste ergernissen bij lcd- en ledtelevisies. Fabrikanten hebben daarom een slimme techniek bedacht die het contrast aanzienlijk verbetert: local dimming. In dit artikel leggen we uit hoe deze techniek van jouw grijze nachtlucht weer een inktzwarte sterrenhemel maakt.

Het contrast van je televisie is misschien wel de belangrijkste eigenschap voor mooi beeld. We willen dat wit verblindend wit is en zwart echt inktzwart. Bij oledtelevisies is dat makkelijk, want daar geeft elke pixel zelf licht. Maar de meeste televisies in de Nederlandse huiskamers zijn nog steeds lcd- of ledschermen (inclusief QLED). Die werken met een lamp achter het scherm, de zogeheten backlight. Local dimming is de techniek die probeert de nadelen van die achtergrondverlichting op te lossen.

Om te begrijpen waarom local dimming nodig is, moet je eerst weten hoe een standaard led-tv werkt. Simpel gezegd is het een groot paneel met pixels die zelf geen licht geven, maar alleen van kleur veranderen. Achter die pixels brandt een grote lichtbak. Als het beeld zwart moet zijn, sluiten de pixels zich om het licht tegen te houden. Helaas lukt dat nooit voor de volle honderd procent; er lekt altijd wat licht langs de randjes. Hierdoor zien donkere scènes er vaak wat flets en grijzig uit. De achtergrondverlichting staat immers vol aan, ook als het beeld donker moet zijn.

Nooit meer te veel betalen? Check Kieskeurig.nl/prijsdalers!

De lampen dimmen waar het donker is

Local dimming pakt dit probleem bij de bron aan. In plaats van één grote lichtbak die altijd aan staat, verdeelt deze techniek de achtergrondverlichting in honderden (en bij duurdere tv's soms duizenden) kleine zones. De televisie analyseert de beelden die je kijkt continu. Ziet de processor dat er linksboven in beeld een donkere schaduw is, terwijl rechtsonder een felle explosie te zien is? Dan worden de lampjes in de zone linksboven gedimd of zelfs helemaal uitgeschakeld, terwijl de lampjes rechtsonder juist fel gaan branden.

Het resultaat is direct zichtbaar. Zwart wordt weer echt zwart, simpelweg omdat er geen licht meer achter dat deel van het scherm brandt. Tegelijkertijd blijven de lichte delen van het scherm helder. Dat zorgt voor een veel groter contrast en geeft het beeld meer diepte. Vooral bij het kijken van HDR-films en -series is dat van belang. Zonder local dimming kan een led-tv eigenlijk geen goed HDR-beeld weergeven, omdat het verschil tussen licht en donker dan te klein blijft.

©ER | ID.nl

Niet alle local dimming is hetzelfde

Het klinkt als een wonderoplossing, maar de uitvoering verschilt enorm per televisie. Het grote toverwoord hierbij is het aantal zones. Hoe meer zones de tv onafhankelijk van elkaar kan aansturen, hoe preciezer het licht kan worden geregeld. Goedkopere televisies gebruiken vaak edge lit local dimming. Hierbij zitten de lampjes alleen in de rand van de tv. Dat werkt redelijk, maar is niet heel nauwkeurig. Je ziet dan soms dat een hele verticale strook van het beeld lichter wordt, terwijl er eigenlijk maar één klein object moest worden verlicht.

De betere variant heet full array local dimming. Hierbij zitten de lampjes over de hele achterkant van het scherm verspreid. De allernieuwste en beste vorm hiervan is miniLED. Daarbij zijn de lampjes zo klein geworden dat er duizenden in een scherm passen, wat de precisie van oled begint te benaderen. Als er te weinig zones zijn, kun je last krijgen van zogenaamde 'blooming'. Dat zie je bijvoorbeeld bij witte ondertiteling op een zwarte achtergrond: er ontstaat dan een soort wazige lichtwolk rondom de letters, omdat de zone groter is dan de tekst zelf.

Ga voor de full monty!

Local dimming is dus geen loze marketingkreet, maar een dankbare techniek voor iedereen die graag films of series kijkt op een led- of QLED-televisie. Het maakt het verschil tussen een flets, grijs plaatje en een beeld dat van het scherm spat met diepe zwartwaarden. Ben je in de markt voor een nieuwe tv? Vraag dan niet alleen óf er local dimming op zit, maar vooral of het gaat om full array dimming. Je ogen zullen je dankbaar zijn tijdens de volgende filmavond!

Bij ID.nl zijn we gek op producten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt of die zijn voorzien van bijzondere eigenschappen. Met een robotstofzuiger wordt de vloer schoongehouden, terwijl je er niet bij hoeft te zijn. En stofzuigen is dan wel het minste dat ze kunnen, want ook dweilen is voor veel modellen geen proleem. We vonden vijf geavanceerde exemplaren.

Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01

De Philips HomeRun 7000 Series XU7100/01 is ontworpen om grote ruimtes aan te kunnen. Het apparaat heeft een stofzak van 3 liter en een werktijd tot 180 minuten in de laagste stand. In tegenstelling tot veel kleinere robots is deze HomeRun uitgerust met een stille motor; de opgave van 66 dB maakt hem relatief stil.

Er zit een dweilfunctie in zodat je de robot na het stofzuigen ook direct kunt laten dweilen. Via de app kies je voor een van de modi of plan je een schoonmaakprogramma in. De robot kan zichzelf navigeren, obstakels omzeilen en keert na gebruik terug naar het laadstation. Omdat de opvangbak groot is hoef je niet vaak te legen en dankzij de Li‑ion‑accu is hij geschikt voor grotere woningen. Het apparaat is van recente datum en daarom nog volop verkrijgbaar.

Dreame L10s Pro Ultra Heat

Deze robot combineert een groot stofreservoir van 3,2 liter met een lange werktijd van ongeveer 220 minuten. Dankzij de geïntegreerde dweilfunctie verwijdert hij niet alleen stof maar kan hij ook nat reinigen. De L10s Pro Ultra Heat gebruikt een zak in het basisstation, waardoor je het reservoir minder vaak hoeft te legen.

De Dreame is voorzien van een Li‑ion‑batterij aanwezig en de robot keert automatisch terug naar het station voor opladen en legen. De sensortechnologie helpt bij het vermijden van obstakels en het nauwkeurig schoonmaken van zowel harde vloeren als tapijt. Dankzij de meegeleverde app stuur je de schoonmaak aan, stel je no‑go‑zones in of plan je een dweilrondje.

Philips HomeRun 3000 Series Aqua XU3100/01

Deze Philips‑robot is bedoeld voor wie minder vaak handmatig wil schoonmaken. Hij beschikt over een gecombineerde stofzuig‑ en dweilfunctie en kan zichzelf legen via het automatische station. Met een gebruiksduur tot 200 minuten in de laagste stand en een geluidsniveau van 66 dB kan hij urenlang zijn werk doen zonder al te veel herrie. De stofcontainer van 35 cl is kleiner dan bij de HomeRun 7000, maar door het automatische leegmechanisme is dat geen probleem.

Je bedient het apparaat via de app en kunt daar zowel een schema programmeren als zones instellen. De Aqua XU3100/01 is een model uit de recente 3000‑serie en doordat hij een mop‑pad heeft kan hij zowel droog als nat reinigen, wat handig is voor harde vloeren zoals tegels en laminaat.

iRobot Roomba Combo j9+

De Roomba Combo j9+ is een model dat je vloeren zowel kan stofzuigen als dweilen. De Combo j9 beschikt over een opvangbak van 31 cl en hij kan zelf zijn inhoud legen in het automatische basisstation dat bij de set hoort. De Li‑ion‑accu zorgt voor een lange gebruiksduur en de robot maakt een routeplanning zodat elke ruimte efficiënt wordt schoongemaakt.

Via de app kun je zones instellen waar de robot niet mag komen en het dweilelement in‑ of uitschakelen. In de basis maakt de Combo j9+ zelfstandig een kaart van je woning en keert terug naar het station wanneer de accu moet opladen of de stofcontainer vol is. De robot is bedoeld voor huishoudens die gemak belangrijk vinden en biedt naast stofzuigen ook een dweilfunctie voor hardere vloeren.

MOVA Tech P50 Ultra

De MOVA Tech P50 Ultra is een forse robotstofzuiger met een basisstation. Het apparaat heeft een stofreservoir van 30 cl en wordt geleverd met een basisstation waarin je het stof eenvoudig kunt verwijderen. De robot produceert een geluidsniveau van 74 dB, iets hoger dan de Philips‑modellen, en weegt inclusief station ruim 13 kg.

Hij kan uiteraard ook automatisch terugkeren naar het station om op te laden of te legen. In de specificaties staat dat de MOVA is voorzien van een Li‑ion‑batterij en dat hij zowel kan stofzuigen als dweilen. De meegeleverde app maakt het mogelijk om routes in te stellen en zones te blokkeren. Met een vermogen van 700 W is hij krachtig genoeg voor tapijten en harde vloeren. Het is geschikt voor mensen die een uitgebreid station met automatische functies willen.