Als u met bitmaps werkt, zoals digitale foto's, kunt u niet heen om een programma als Photoshop. Maar moet dat het professionele CS4 zijn, of kunt u als consument voor die bestanden net zo goed Elements 7 gebruiken? In drie artikelen (bewerken, beheer en publiceren) bekijken wij de verschillen tussen beide varianten van Adobe.

Als u met bitmaps werkt, zoals digitale foto's, kunt u niet heen om een programma als Photoshop. Maar moet dat het professionele CS4 zijn, of kunt u als consument voor die bestanden net zo goed Elements 7 gebruiken? In drie artikelen (bewerken, beheer en publiceren) bekijken wij de verschillen tussen beide varianten van Adobe. Dit is deel één, dat het bewerken onder de loep neemt.

Groot verschil: de prijs

Nog voor u Photoshop Elements 7 of CS4 geïnstalleerd hebt, ziet u al een groot verschil tussen deze fotobewerkingsprogramma's en dat is de prijs. Elements 7 (NL) kost 100 euro en CS4 (NL) maar liefst tien keer zo veel. Zijn de verschillen in functionaliteit op het gebied van bewerken, beheren en publiceren van foto's ook zo groot? Laten we eens kijken...

Raw

Als u in raw fotografeert, kunt u deze bestanden zowel in Elements 7 als CS4 ontwikkelen tot een bewerkbare foto. CS4 heeft weliswaar meer instellingen tot zijn beschikking, zoals HSL en Grijswaarden, maar de meest essentiële parameters voor belichting, kleur en scherpte zijn in Elements ruimschoots voorhanden. Bij beide programma's moet u wel over de juiste versie van Adobe Camera Raw (ACR) beschikken om raw-bestanden van een nieuw model spiegelreflexcamera te kunnen bewerken. De nieuwste ACR vindt u op www.adobe.com/products/photoshop/cameraraw.html?promoid=DJGYB.

DNG

U kunt met de DNG-converter de raw-bestanden van uw nieuwe camera omzetten. Deze DNG-bestanden zijn ook in oudere versie van Photoshop Elements en CS te openen. Wilt u aan een raw-bestand sRGB of Adobe- RGB toekennen, dan kunt u dit in CS4 bij de conversie-instellingen opgegeven; bij Elements 7 krijgt de foto het kleurprofiel dat standaard ingesteld is via Bewerken, Kleurinstellingen.

Interface

©CIDimport

Schaduw/hooglichten: het verschil

Het resultaat van Schaduw/hooglichten. Boven Photoshop CS4, onder Photoshop Elements 7.

Adobe heeft zowel bij Elements 7 als CS4 goed nagedacht over de plaats van de verschillende menu's, opties en werkbalken. Bij Elements 7 kan de werkruimte alleen gepersonaliseerd worden met het tonen of verbergen van de paletten aan de rechterzijde en de locatie van de werkbalk Gereedschappen. CS4 gaat veel verder. De menu's zijn aan te passen en de sneltoetsen zijn toe te kennen naar eigen voorkeur. Bovendien kunt u een eigen indeling van de interface als aparte werkruimte opslaan, zodat is te wisselen bij een ander type project en ook per gebruiker. Alles is gericht op maximale productiviteit. Bij Elements 7 kunt u geen eigen werkruimte opslaan en blijven de laatste veranderingen in de interface actief tot ze weer gewijzigd worden. Ook sneltoetsen zijn niet te veranderen.

Aanpassingen

Naast veel kleine verschillen in bewerkingsopties is het grote verschil tussen Elements 7 en CS4 vooral de manier waarop de correcties worden toegepast. CS4 is zodanig ingericht dat aanpassingen niet-destructief uitgevoerd kunnen worden. Dat wil zeggen dat wijzigingen in belichting of kleuren weer te herstellen zijn, zelfs na het opslaan van het bestand (als psd). Het programma werkt daarom vooral met Aanpassingenlagen, Slimme Filters en Slimme objecten (lagen schalen zonder kwaliteitsverlies). Elements 7 kent ook Aanpassingslagen, maar dan minder uitgebreid en vanzelfsprekend, en Slimme Filters en Slimme Objecten ontbreken, waardoor bewerkingen vaak direct op de pixels van de foto worden toegepast en na opslaan niet meer te herstellen zijn.

Belichting

De belangrijkste correctiemogelijkheden van belichting, kleur, lensafwijkingen en helderheid zijn aanwezig bij beide programma's. Zo bieden beide Niveaus, Krommen, Schaduw/ hooglichten en Onscherp masker, maar Elements biedt minder instelmogelijkheden waardoor u de fijnregeling mist. Dat is in het eindresultaat toch enigszins te zien. Zo ontbreekt bijvoorbeeld bij Schaduw/ hooglichten de fijnregeling van contrast en verzadiging. Dat Elements het áltijd met minder moet doen, is echter niet het geval. Zo kent ze de optie Kleurzweem verwijderen om eenvoudig een foutieve witbalans te herstellen. In CS4 ontbreekt deze optie. Ook kan in Elements 7 veel eenvoudiger de horizon rechtgezet worden.

Batchen

Een onderdeel waarbij de productiviteit een grote rol speelt, is de mogelijkheid om meerdere bestanden groepsgewijs te verwerken. Dat kan zowel in Elements 7 als in CS4, maar die laatste gaat weer een stapje verder. Kent Elements 7 alleen de optie Meerdere bestanden verwerken met daarin zaken als Hernoemen, Afbeeldingsgrootte en Bestandstype en een paar Snel repareer-opties, in CS4 kan met Bestand, Automatisch, Batch elke vooraf opgenomen reeks handelingen worden toegepast op een map of serie bestanden. Daarmee kunt u veel tijd besparen en het aantal muisbewegingen blijft beperkt.

Vrijstaand maken

Bij fotobewerking wordt lang niet altijd de gehele foto aangepast, vaak zijn het onderdelen ervan. Soms ook worden delen van verschillende foto's met elkaar gecombineerd. Dit kan in beide programma's door met selecties en lagen te werken. De pakketten hebben hiervoor uitgebreide mogelijkheden. Elements 7 doet daarbij niet onder voor CS4. Zo heeft ze naast het Snel selectie gereedschap (verbeterde Toverstafje), wat ook in CS4 te vinden is, het unieke Selectie penseel om snel en nauwkeurig selecties bij te werken. CS4 daarentegen heeft weer de optie Verfijn rand om een gemaakte selectie snel te optimaliseren. Om een deel van de foto vrijstaand te maken, moet je in CS4 de nodige handelingen verrichten, terwijl Elements 7 over de optie Magisch Extraheren beschikt. Met een paar snelle penseelkrabbels kan in een paar tellen een onderwerp los gemaakt worden van de achtergrond. De nauwkeurigheid laat wel eens te wensen over, maar gezien de eenvoud en snelheid waarmee gewerkt wordt, zal dit voor de doelgroep en het toepassingsgebied geen probleem zijn.

Schattige koekjes

Het 'leuk-en-snel'-gehalte in Elements 7 wordt verder nog benadrukt door de aanwezigheid van een gereedschap als Koekjesvorm. Daarmee kan uit verschillende vormen gekozen worden, waarbinnen een foto geplaatst kan worden. Wilt u een mooie foto van uw kinderen in een hart-vorm? Dat is in Elements 7 in twee tellen met dit Koekjesvormgereedschap gebeurd.

Uitgebreid CS4

CS4 laat zich hierdoor niet uit het veld slaan, want al deze zaken kunnen daarin ook – hoewel minder eenvoudig – worden uitgevoerd en ze heeft daarnaast nog enkele troeven in de hand, die Elements 7 mist. Zo kunt u in CS4 een HDR-montage (High Dynamic Range) maken van meerdere foto's uit een belichtingstrapje en kan zelfs een serie foto's met een verschillend scherpstelpunt samengevoegd worden tot één foto met optimale scherptediepte. Elements 7 op haar beurt kan uit een reeks snel achter elkaar genomen groepsfoto's automatisch één goede maken, zodat iedereen naar de camera kijkt en de ogen open heeft.

Kleurprofielen

Kunt u voor het aanpassen van uw foto's op zich goed met de bewerkingsopties van Photoshop Elements 7 uit de voeten, maar drukt u wel foto's voor klanten af of levert u aan voor drukwerk? Dan zult u toch Photoshop CS4 moeten overwegen. Het geheel van kleurbeheer is hierin veel professioneler geregeld; u kunt uitgebreider werken met kleurprofielen en – heel belangrijk – softproofing is hier beschikbaar. Dit is de mogelijkheid waarmee u al op het beeldscherm een indruk krijgt hoe de kleuren er bij een bepaald drukproces op een bepaald soort papier uit zullen zien en u dus niet achteraf voor verrassingen komt te staan.

Conclusie

Kijken we naar het verschil tussen Photoshop Elements 7 en Photoshop CS4 op het punt van bewerken, dan is Elements heel geschikt om snel, eenvoudig en zonder al te veel ervaring en kennis toch heel leuke resultaten te bereiken. De extra mogelijkheden van CS4 hebt u niet echt nodig en zijn er vooral op gericht om foto's op een zo hoog mogelijk kwaliteit met een maximale productiviteit te reproduceren op een professionele fotoprinter of in drukwerk. Hoeft u dus uw boterham niet te verdienen met ontwerp en fotografie, dan heeft Elements 7 alles in huis om uw foto's tot in de puntjes te bewerken. De volgende keer kijken we naar de beheerkwaliteit van beide programma's.

Dit artikel komt uit Computer Idee nummer 10, jaargang 2009.

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Daarom speuren we een paar keer per week binnen een bepaald thema naar zulke deals. Werk je vaak thuis en moet je met regelmaat documenten afdrukken? Dan is een alles-in-een-printer handig:

Met een all-in-printer kun je naast het afdrukken van je documenten ook kopiëren en scannen. Faxen is zelfs nog mogelijk bij een aantal van dit soort apparaten, maar deze functionaliteit zie je steeds minder terug. Wij vonden een vijftal moderne all-in-one-printers voor thuis- en zakelijk gebruik.

HP OfficeJet Pro 9730e

Dit model is aan de forse kant en kan meer dan alleen de standaard A4-pagina’s aan. Handig als je ook weleens posters, schema’s of bouwtekeningen wilt afdrukken. Hij kan dubbelzijdig printen en heeft een invoerlade die zelf stapels papier doorvoert om te kopiëren of te scannen. Daardoor hoef je niet steeds blad voor blad te werken. De inktpatronen zijn niet heel groot, waardoor je bij veel gebruik regelmatig moet vervangen. Voor iemand die vooral documenten afdrukt en af en toe groter papier nodig heeft, is dit een praktische oplossing die veel werk uit handen neemt.

papierformaten: A3 / A4
aantal vellen: 500
netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Canon PIXMA TS7450I

Dit is een compacte alles-in-één voor thuisgebruik. Je kunt er documenten en foto’s mee printen, scannen en kopiëren. Automatische invoer is niet mogelijk, waardoor je bij grotere print- of scanopdrachten soms wat meer handmatig werk hebt. De cartridges zijn klein, waardoor je ze sneller moet vervangen, zeker als je regelmatig print. Daar staat tegenover dat het apparaat eenvoudig is in gebruik en niet veel ruimte inneemt. Ideaal voor iemand die af en toe een schoolverslag, een recept of een kopie nodig heeft, zonder dat er een groot en ingewikkeld apparaat op het bureau hoeft te staan.

Papierformaten: A4 / A5
Aantal vellen: 20
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Epson EcoTank ET-2876

In plaats van losse cartridges werkt de Epson EcoTank ET-2876 met hervulbare inktreservoirs. Dat betekent dat je een fles in de tank giet en daarna duizenden pagina’s kunt printen. Daarmee liggen de kosten per pagina erg laag. Dubbelzijdig printen of een automatische invoer ontbreken bij dit model. Voor wie regelmatig print en het vervelend vindt om vaak cartridges te kopen, is dit een prettige oplossing. Je hoeft nauwelijks te letten op je inktvoorraad en hebt de zekerheid dat een grote stapel printjes niet meteen de helft van je inktvoorraad opslokt.

Papierformaten: A4 / A5 / Enveloppe
Aantal vellen: 100
Netwerkaansluiting: Wifi

Brother DCP-J1800DW

Deze Brother kan precies wat de meeste mensen thuis nodig hebben: printen, scannen en kopiëren. De snelheid is prima voor dagelijks gebruik en hij werkt ook draadloos, zodat je niet per se een kabel nodig hebt. Luxe opties zoals dubbelzijdig printen of een automatische invoer zijn er niet, dus grote scan- of kopieerklussen kosten wat meer tijd. De cartridges zijn klein, maar er zijn grotere varianten die iets langer meegaan. Daarmee is het vooral een geschikte printer voor huis-tuin-en-keukengebruik, zoals schoolopdrachten, facturen of een kopie van een brief die je even snel wilt bewaren.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 150
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

HP Smart Tank 7605

Met deze HP-printer kun je lang vooruit, want de meegeleverde inktflejes zijn genoeg voor duizenden pagina’s. Dat maakt de kosten per print heel laag en je hoeft niet steeds aan nieuwe cartridges te denken. Het apparaat kan dubbelzijdig printen en heeft een automatische invoer voor het scannen van documenten. Qua formaat is hij wat groter dan de gemiddelde thuisprinter, maar daar staat tegenover dat hij erg zuinig werkt. Vooral voor huishoudens of kleine kantoren die veel documenten afdrukken is dit een goede keuze.

Papierformaten: A4
Aantal vellen: 250
Netwerkaansluiting: Wifi / Ethernet

Met de komst van ChatGPT-5 voelt AI een stuk minder aan als technologie en meer als iemand die echt met je meedenkt. Deze nieuwste versie van OpenAI schakelt moeiteloos tussen snelle feitjes en uitgebreide analyses, begrijpt tekst, beeld én audio, en past zich aan jouw stijl en voorkeuren aan. In dit artikel ontdek je hoe GPT-5 verschilt van zijn voorgangers, welke nieuwe functies het model biedt en waarom dit misschien meer is dan alleen een update.

Eerder deze maand presenteerde OpenAI ChatGPT-5, de nieuwste generatie van het taalmodel. Waar eerdere versies vooral draaiden om betere nauwkeurigheid en snellere reacties, moest deze update een echte doorbraak worden. ChatGPT-5 is niet langer zomaar een chatbot, maar een digitale assistent die schakelt tussen bliksemsnelle antwoorden en diepgaande analyses, die beeld en geluid begrijpt, en die bovendien steeds persoonlijker aanvoelt.

Schakelen tussen snelheid en diepgang

Een opvallende vernieuwing is dat ChatGPT-5 geen vast model meer is, maar dynamisch kiest welke modus bij jouw vraag past. Wie een kort en bondig antwoord zoekt, krijgt dat onmiddellijk. Wie een complexe analyse nodig heeft, ziet hoe het model overschakelt naar een uitgebreidere denkmodus. In die stand kan GPT-5 tot wel 196.000 tokens meenemen, waardoor zelfs hele lange documenten of ingewikkelde contexten overzichtelijk blijven.

In GPT-4 werden al voorzichtig de eerste stapjes richting beeldherkenning gezet, maar ChatGPT-5 gaat een stuk verder. Tekst, beeld, audio en zelfs video vloeien moeiteloos samen. Je kunt nu een foto uploaden en vragen stellen over wat er te zien is, een schermafbeelding met code bespreken of zelfs audiofragmenten analyseren. Dankzij koppelingen met diensten als Gmail en Google Agenda verschuift GPT-5 bovendien van adviseur naar een volledig bruikbare collega die je direct kan ondersteunen bij allerlei werkzaamheden.

©ER | ID.nl

Persoonlijk tintje in stijl en interface

Met ChatGPT-5 kun je voortaan een toon kiezen die beter bij je past. In plaats van één neutrale stem zijn er nu vijf stijlen beschikbaar: Standaard (vrolijk en flexibel), Cynisch (kritisch en sarcastisch), Robot (efficiënt en bot), Luisteraar (attent en ondersteunen) en Whizzkid (onderzoekend en enthousiast). Deze stijl blijft consequent tijdens het al jouw gesprekken. Dat zorgt ervoor dat de AI anders aanvoelt: soms relativerend en humoristisch, soms juist strak en efficiënt, of juist meelevend en speels.

Je kunt zo'n persoonlijkheid instellen via Instellingen > Personalisatie > ChatGPT aanpassen en kies daar bij Persoonlijkheid de stijl die je wilt. Let wel: jouw keuze geldt alleen voor nieuwe gesprekken, lopende chats behouden hun oorspronkelijke toon. Overigens is zo'n persoonlijkheid alleen van invloed op de sfeer van de gesprekken. Vraag je bijvoorbeeld om code of een zakelijke e-mail, dan krijg je nog steeds een helder en technisch antwoord, ook als je de empathische Luisteraar hebt ingesteld.

Betrouwbaarder en veiliger dan voorheen, maar...

Een veelgehoord punt van kritiek op AI-modellen zijn de zogenoemde hallucinaties: antwoorden die feitelijk niet kloppen. OpenAI belooft dat GPT-5 hier aanzienlijk minder last van heeft. Vooral in gevoelige domeinen, zoals medische en juridische vragen, zijn de antwoorden consistenter en zorgvuldiger. Tegelijkertijd zijn de veiligheidsfilters aangescherpt, zodat schadelijke of misleidende verzoeken vaker worden geweigerd.

In de praktijk merken veel gebruikers dat GPT-5 minder vaak de fout in gaat en betrouwbaarder aanvoelt, vooral bij complexe vragen waar eerdere versies nog weleens ontspoorden. Toch klinkt er ook de nodige scepsis: incidentele fouten en subtiele vooroordelen blijven voorkomen, waardoor kritische controle nodig blijft.

Meer dan een update...?

GPT-5 wordt wel omschreven als een verfijning, en geen echte revolutie. Toch zorgt juist die verfijning voor het verschil: de interactie voelt nu soepeler aan, de mogelijkheden zijn veelzijdiger en de ervaring is persoonlijker dan ooit. Je hoeft immers niet meer te wisselen tussen 4o, o3, o3-mini, 4.1 of 4.5 – het gebruik van al die verschillende modellen voelde op een gegeven moment toch een beetje rommelig aan. Het samengestelde model combineert snelheid met diepgang, denkt multimodaal, biedt personalisatie en levert bovendien (iets) betrouwbaardere antwoorden dan zijn voorgangers. Dus nee, misschien geen revolutionaire update, maar wel een heel prettige.