8 tips voor het vinden van de beste koptelefoon

Tip 1: Functie 

Een bezoekje aan een winkel met een groot assortiment koptelefoons levert vaak meer vragen dan antwoorden op. Hoe kun je kiezen uit tientallen verschillende koptelefoons, die ook nog eens sterk in prijs variëren? De goedkoopste koptelefoon kost je een paar euro, de duurste modellen zijn gauw een paar honderd euro. Voordat je een koptelefoon kunt uitzoeken, is het handig om te weten wat de functie van de koptelefoon is. Gebruik je de koptelefoon uitsluitend in huis bij je hifi-set, dan sta je voor andere keuzes dan wanneer je een koptelefoon zoekt voor je smartphone. 

Ga je voor de beste geluidskwaliteit en wil je geen honderden euro's uitgeven, dan is een koptelefoon met draad in de meeste gevallen nog altijd de beste optie. Wil je flexibeler zijn, dan kun je op zoek naar een draadloze koptelefoon. Voor muzikanten of reizigers zijn zaken als geluidsisolatie en robuustheid belangrijk, en als je wilt genieten van diepe bassen op je koptelefoon, moet je wellicht op zoek naar een koptelefoon met meer dan één driver.

Tip 2: Modellen 

Je kunt koptelefoons in twee soorten onderscheiden: grote koptelefoons die je over je oren zet en die via een vaste constructie aan elkaar zijn verbonden, en kleine oordopjes die je in of tegen je gehoorgang duwt. Bij de laatste variant zijn de dopjes in de meeste gevallen niet met elkaar verbonden, maar worden ze via twee individuele kabeltjes aangestuurd. Een bekend voorbeeld zijn de oordopjes die bij de iPhone of Android-smartphone worden meegeleverd.

Het voordeel van dit soort oordopjes is dat ze al vanaf een paar euro zijn te verkrijgen, het nadeel is vaak dat de klank - en dan vooral bassen - niet zo goed worden weergegeven. Een andere vorm van oordopjes zijn zogenoemde in-ear-dopjes. Dit zijn vaak plastic dopjes die je daadwerkelijk in je gehoorgang duwt. Bij aanschaf van een in-ear-koptelefoon krijg je vaak meerdere dopjes die allemaal een andere pasvorm hebben en soms ook van een ander materiaal is gemaakt. De klank van in-ear-koptelefoons is vaak beter doordat de dopjes in je gehoorgang schuiven.

In-ear-dopjes voor muzikanten 

Tip 3: Open of gesloten 

Als je kiest voor een grote koptelefoon - ook wel over-ear of on-ear genoemd - dan heb je keuze uit meerdere varianten. Als eerste is er de zogenaamde circumaurale koptelefoon. Dit zijn koptelefoons die je oren geheel afsluiten doordat de schelpen over je gehele oor zitten. Een andere variant is de supra-aurale koptelefoon. Dit zijn geen schelpen die om je oor zitten, maar pads die tegen je oren aandrukken. Dit type is iets lichter dan de over-ears en zitten vaak iets beter, maar er komt wel meer geluid van buitenaf in je oor terecht.

Daarnaast kunnen grote koptelefoons open, gesloten of halfopen zijn. Bij een gesloten koptelefoon zijn de achterkanten van de schelpen dicht, waardoor er veel minder geluid van buitenaf in je oor lekt. Het voordeel van een gesloten koptelefoon is dat je het gevoel hebt dat het geluid uit je hoofd komt. Bij een open koptelefoon zijn de achterkanten van de schelpen open, waardoor je als luisteraar meer het gevoel krijgt naar echte luidsprekers te luisteren. Halfopen koptelefoons bestaan ook, maar de precieze definitie daarvan is een beetje vaag. Meestal noemen fabrikanten een koptelefoon halfopen als het model ergens tussen een open en gesloten variant valt.

Tip 4: Isolatie 

Geluidsisolatie is voor muzikanten en dj's een belangrijk thema. Op het podium kan het geluid zeer hard zijn en als je een in-ear of on-ear koptelefoon gebruikt, wil je zoveel mogelijk geluid van buitenaf dempen. Hoeveel geluid gedempt wordt, wordt met decibel (dB) aangegeven. Normaal gesproken kunnen in-ear koptelefoons tot zo'n 15 tot 25 decibel geluid reduceren, maar sommige fabrikanten gaan hier overheen. Als je een koptelefoon met veel geluidsisolatie gebruikt, is het niet aan te raden deze te gebruiken in het verkeer. Een hoog volume in combinatie met een grote geluidsisolatie kan ervoor zorgen dat je het getoeter van auto's niet meer hoort.

Een andere eigenschap is ruisonderdrukking (ook wel noise cancellation genoemd). Dit is iets anders dan geluidsisolatie en vind je meestal in de duurdere koptelefoons. Oorspronkelijk werd ruisonderdrukking bedacht om een betere communicatie tussen piloten en de verkeersleiding te garanderen. Een microfoontje in de koptelefoon neemt het achtergrondgeluid in de schelp op, spiegelt deze opname vervolgens en voegt deze gespiegelde opname weer aan het originele signaal toe. Zodoende is de communicatie beter te verstaan. Dit betreft echter een actieve ingreep in het audiosignaal en zorgt er voor dat de audio kan vervormen. Voor communicatiedoeleinden niet erg, voor muziek minder geschikt.

Tip 5: Aansluiting 

Verreweg de meeste koptelefoons hebben een analoge audio-aansluiting die meestal wordt aangeduid als jack- of klink-plug. Er zijn meerdere formaten jack-kabels, maar in bijna alle gevallen wordt een 3,5mm-versie gebruikt. Op audioapparatuur voor in je huiskamer zit vrijwel altijd een 6,3mm-aansluiting, op draagbare apparatuur zoals smartphones zit een 3,5mm-uitvoering. Oordopjes hebben altijd een 3,5mm-plug, grote koptelefoons kunnen zowel een 3,5mm- als een 6,3mm-plug hebben. In het eerste geval moet je een adapter op de koptelefoon aansluiten. Denk hierbij wel om dat je een stereo-adapter aanschaft. Je herkent deze adapter aan de twee zwarte streepjes op de plug. Als een adapter maar één zwarte streep heeft, is het in de meeste gevallen een mono-plug. Dit resulteert dan in mono-geluid op je koptelefoon. Mensen die doof aan één oor zijn, kunnen op hun smartphone of tablet het geluid in mono laten afspelen. De linker- en rechterkant worden samengevoegd en zodoende hoor je alles op je ene goede oor. Op een iOS-apparaat vind je dit bij Instellingen / Algemeen / Toegankelijkheid / Horen / Monogeluid.

Op de meeste Android-apparaten vind je dit bij Instellingen / Toegankelijkheid / Monogeluid. Heb je een koptelefoon met alleen een 6,3mm-plug en wil je dit met een smartphone gebruiken, dan moet je een adapter kopen. Deze adapters zijn veel zeldzamer en hiervoor moet je naar de elektronicaspeciaalzaak of -webwinkel. Als je een verlengkabel voor je koptelefoon wilt kopen, moet je ook een stereo-kabel hebben.

Veel nieuwe smartphones (voornamelijk in het duurdere segment) hebben een dergelijke audiopoort laten vallen. Op deze smartphones kan je alleen met draadloze koptelefoons in de weer.

Goud

Vliegtuig

Tip 6: Draadloos 

Je kunt natuurlijk ook voor een draadloze oplossing kiezen. Over het algemeen zijn deze wel wat duurder dan koptelefoons met een kabel. Een draadloze koptelefoon functioneert meestal via bluetooth. De meeste nieuwe modellen verbind je rechtstreeks met je smartphone, tablet of hifi-versterker, bij sommige oudere modellen wordt een bluetooth-zender meegeleverd die je aan je audioapparatuur kunt hangen. Een bluetooth-koptelefoon moet wel af en toe opgeladen worden, vaak levert de fabrikant een adapter of een usb-kabel mee. Het is belangrijk om te weten hoelang de batterij van een draadloze koptelefoon meegaat, als dit slechts een paar uur is, heb je er bij mobiel gebruik niet zoveel aan. In veel gevallen kun je een draadloze koptelefoon ook als bekabelde koptelefoon gebruiken, mocht de batterij leeg raken.

Tip 7: Specificaties 

Bij de keuze van een koptelefoon moet je je uiteraard laten leiden door de klank van de koptelefoon. En voor de aanschaf moet je een paar modellen testen in de winkel, je kunt namelijk uit de specificaties vaak niet herleiden welke koptelefoon goed klinkt en welke niet. Enige aanknopingspunten zijn er wel, zo kun je kijken welk frequentiebereik door de koptelefoon wordt afgedekt. Een professionele koptelefoon geeft geluid tussen 10 à 20 hertz tot en met 20 kilohertz (kHz) weer. Frequenties hierbuiten hebben sowieso geen zin, aangezien mensen frequenties boven 20 kHz toch niet kunnen horen. Ter vergelijking: katten horen frequenties tot wel 80 kHz en sommige vleermuizen kunnen frequenties van 200 kHz horen.

Verder is het design van de luidspreker in de koptelefoon van belang: we hebben het hier dan over de driver, vergelijk dit met een normale luidspreker. Als je koptelefoon twee drivers heeft, betekent dit dat de verschillende drivers beide een eigen functie hebben: één voor lage frequenties en één voor hoge frequenties. Potentieel genereert dit een betere klank, maar dit is geen garantie. Het hangt natuurlijk veel meer af van de kwaliteit van de drivers.

Tip 8: Volumebegrenzing 

Uiteraard is het belangrijk dat je niet te lang op hoog volume naar muziek luistert. Je smartphone of tablet probeert je hierbij te helpen door bijvoorbeeld met kleurcodes aan te geven of het volumeniveau te hoog is. Zodra je een koptelefoon op bijvoorbeeld een iPhone aansluit en je op de volumeknoppen aan de zijkant drukt, dan verschijnt het volumeniveau op het scherm.

De blokjes eronder geven aan of je je oren niet beschadigt. Vrijwel alle moderne smartphones hebben ook een instelling waarmee je het maximale volumeniveau kunt bijstellen. Op je iPhone vind je dit onder Instellingen / Muziek / Volumebegrenzing. Als je de schuif achter Max. Volume aanpast, zal je iPhone nooit boven dit volumeniveau uitkomen. Je kunt ook de optie EU-volumebegrenzing aanzetten, dit is een aanbevolen niveau van de Europese Unie. In Android vind je deze optie in het instellingenmenu bij Instellingen / Geluid / Volumes.