ID.nl logo
Zonnepanelen: omvormers en montagemateriaal
© zstockphotos
Energie

Zonnepanelen: omvormers en montagemateriaal

De omvormer is na de zonnepanelen het belangrijkste onderdeel van je systeem. Het is dan ook belangrijk om de juiste omvormer te kiezen. Onderstaande tips helpen je hierbij.

Type omvormers

De omvormer is een apparaat dat de gelijkstroom uit de zonnepanelen omzet in wisselstroom die je in je huis en op het stroomnet kunt gebruiken. Er zijn verschillende typen omvormers: de standaard string-omvormers, micro-omvormers en power-optimizers.

De voor- en nadelen van een string-omvormer

©zstockphotos

De string-omvormer is de meest gebruikte optie. Het is een kastje ter grootte van een halve magnetron dat vaak in de technische ruimte geplaatst wordt, met een enkele kabel die via alle zonnepanelen loopt. Deze omvormer heeft als voordeel dat hij goedkoop is en een hoge efficiëntie kan opleveren. De belangrijkste nadelen zijn de levensduur van slechts 10-15 jaar en het feit dat de zwakste schakel telt bij schaduwwerking en paneeldegradatie.

String-omvormer: pluspunten

  • Meest gebruikte optie

  • Goedkoop

  • Hoge efficiëntie

  • Neemt binnen ruimte in

String-omvormer: minpunten

  • Korte levensduur (10-15 jaar)

  • Slecht geschikt voor schaduwval

  • Slecht geschikt voor zonnepanelen met verschillende oriëntaties

De voor- en nadelen van een micro-omvormer

©Brandon Laufenberg

Micro-omvormers zijn een nieuw type omvormer, waarbij onder elk paneel of elke twee panelen een kleine individuele omvormer wordt geplaatst. De belangrijkste voordelen zijn dat schaduwwerking en paneeldegradatie van individuele panelen de rest van de zonnepanelen niet langer negatief beïnvloeden. Tevens hebben micro-omvormers een verwachte levensduur van wel 25 jaar, en hoeven dus niet na 10-15 jaar vervangen te worden. Ook is er dus binnen in huis geen ruimte nodig om een omvormer te plaatsen. Ook is het bij micro-omvormers mogelijk het systeem op een later moment uit te breiden met andere panelen. Dit is niet mogelijk bij een systeem met een centrale omvormer, omdat deze is gedimensioneerd aan het aantal panelen op het dak. Als je daar extra panelen aan koppelt, zal er op een zonnige dag zoveel stroom worden opgewekt dat de omvormer dat niet aan kan en uit veiligheid uitschakelt. De nadelen zijn dat het initieel een duurdere optie is (dubbel zo duur als een normale omvormer) en dat in het geval van onderhoud op het dak moet worden gewerkt in plaats van op zolder.

Micro-omvormer: pluspunten

  • Zeer geschikt voor schaduwwerking

  • Zeer geschikt voor wisselende oriëntaties

  • Langere levensduur (25 jaar)

  • Geen omvormer binnenshuis

  • Eenvoudig uit te bereiden

Micro-omvormer: minpunten

  • Aanzienlijk duurder

  • Onderhoud van omvormer vindt hierbij ook op het dak plaats

De voor- en nadelen van een power-optimizer

©Andrey Moisseyev

Power-optimizers zijn omvormers die beide technologieën combineren. Power-optimizers hebben nog steeds een enkele centrale omvormer die de gelijkstroom naar wisselstroom omzet. Maar elk paneel is tevens individueel geschakeld middels een klein kastje, waardoor ieder paneel zijn eigen optimale output kan hebben. Het voordeel ten opzichte van micro-omvormers is dat er een iets hogere efficiëntie behaald kan worden; het nadeel is dat de centrale omvormer nog steeds na 10-15 jaar vervangen moet worden. Ook neemt een centrale omvormer binnen ruimte in.

Power-optimizer: pluspunten

  • Combineert twee technologieën

  • Ieder paneel levert eigen output

  • Hogere efficiëntie dan micro omvormers

Power-optimizer: minpunten

  • Korte levensduur (10-15 jaar)

  • Neemt binnen ruimte in

Hoe kies ik de beste omvormer?

Levensduur

De levensduur van de omvormer is gemiddeld 10-15 jaar. Normale string-omvormers hebben een levensduur van ongeveer 10-15 jaar en de meeste fabrikanten geven een garantie van maximaal 10 jaar. Micro-omvormers komen met de belofte van een levensduur van 25 jaar en lijken die leeftijd ook werkelijk te behalen. Op power-optimizers zit ook een garantie van 25 jaar, al moet de centrale kast dan wel eerder vervangen worden.

Een omvormer heeft geen onderhoud maar wel vervanging nodig. Dit kan of een complete vervanging zijn of een revisie (herstel) middels vervanging van de printplaat in plaats van de complete omvormer. De omvormer moet dus in ieder geval één keer gereviseerd of vervangen worden gedurende de verwachte levensduur van de zonnepanelen. De kosten hiervan bedragen ongeveer 10-15% van de systeemprijs.

Efficiëntie

Hoe efficiënt is de omvormer, met andere woorden: hoeveel van de gelijkstroom wordt omgezet in wisselstroom? Dit zit normaliter tussen de 96% en 98%. De beste omvormers hebben een efficiëntie van meer dan 98%. Goedkopere modellen van minder bekende fabrikanten hebben vaak een iets lagere efficiëntie. Bedenk dat als de zonnepanelen € 500 - € 1000 per jaar opbrengen dat een 2% efficiëntieverschil van de omvormer € 10 - € 20 euro per jaar is. Omdat de levensduur van omvormers ongeveer 10 jaar is, kan een goede omvormer dus een paar honderd euro meer opbrengen dan een slechte omvormer.

Onthoud wel dat de efficiëntie de maximaal haalbare efficiëntie is, en dat deze niet altijd behaald wordt. Als er bijvoorbeeld maximaal 100 Watt door de omvormer gaat en deze omvormer zelf 2 Watt gebruikt, dan is dat een omvormerefficiëntie van 98%. Maar bij een heel lage zoninstraling van bijvoorbeeld 20 Watt leidt een verbruik van 2 Watt tot een efficiëntie van slechts 90%. Voor gedetailleerd advies over de keuze voor een omvormer kun je terecht bij je lokale installateur.

Grote fabrikant

Een groot merk is meestal een veilige keuze: grote fabrikanten in omvormers hebben vaak een meer betrouwbare garantie. Bij normale omvormers zijn merken zoals SMA, Goodwe of Growatt marktleiders, al zijn er tientallen andere omvormerfabrikanten om uit te kiezen. In het geval van power-optimizers is SolarEdge marktleider, in geval van micro-omvormers is dat Enphase.

Een bijkomend voordeel van een grote fabrikant is dat je na 10-15 jaar een revisie (herstel) van de omvormer kunt aanvragen in plaats van complete vervanging. Dit scheelt ongeveer de helft van de vervangingskosten, maar dan moet de fabrikant na 10-15 jaar nog wel bestaan.

Capaciteit

Een kleinere omvormer kan interessant zijn. De capaciteit van de omvormer wordt net als de systeemgrootte van de zonnepanelen uitgedrukt in kWp. Deze capaciteit hoeft echter niet hetzelfde te zijn. In sommige gevallen is een kleine omvormer aan te raden, bijvoorbeeld een 3.6kWp omvormer op een 4.0kWp zonnepanelensysteem. De reden hiervoor is dat elke omvormer een minimum hoeveelheid stroom nodig heeft om aan te springen, en deze minimum hoeveelheid is hoger voor omvormers met een grotere capaciteit. Dus een kleinere omvormer zorgt ervoor dat je omvormer eerder aanspringt in de morgen en later uitspringt in de avond, wat een betere energieopbrengst tot gevolg heeft. Het nadeel dat zo’n omvormer op hele zonnige dagen de output aftopt is minimaal in minder zonnige landen – zoals Nederland.

Schaduw

Bij schaduw zijn micro-omvormers of power-optimizers een betere optie. Een normale omvormer wordt op zolder geplaatst en heeft een enkele string die alle panelen achter elkaar schakelt. Dit betekent dat de output van het zwakste zonnepaneel (in de schaduw) bepalend is voor de andere panelen (niet in de schaduw). Micro-omvormers, bijvoorbeeld van het merk Enphase, en power-optimizers, bijvoorbeeld van het merk SolarEdge, hebben dit probleem niet omdat ze elk paneel individueel schakelen. Daardoor heeft ieder paneel zijn eigen, optimale output. Dit heeft een positief effect bij schaduwwerking.

Afmetingen en geluidsoverlast van omvormers

String-omvormers zijn kastjes met de afmetingen van een halve magnetron. Dus ze meten ongeveer 50x30cm met een diepte van 20cm. Plaatsing van deze omvormer is vaak op zolder. Daar moet dan wel ruimte zijn en je moet er relatief makkelijk bij kunnen. Als de zolderkamer gebruikt wordt als slaapkamer, dan is het de moeite waard om te vragen naar het geluid dat de omvormer produceert. De meeste omvormers zijn (zo goed als) geruisloos, maar het is beter om dit vooraf bij de installateur te controleren. Een omvormer bevat een ventilator vergelijkbaar met een pc en deze draait alleen als de zon schijnt, dus niet in de avond of nacht.

Fabrikanten van omvormers

Er zijn tientallen bedrijven die omvormers maken. Traditioneel waren Westerse bedrijven zoals SMA en Fronius het grootst, vanwege een focus op kwaliteit en garantie. Net zoals in de markt voor zonnepanelen zijn Aziatische bedrijven hier echter aan een opmars bezig. Dit heeft tot gevolg dat voorheen betrouwbare Europese spelers zoals Fronius ineens niet meer in de wereldwijde top 10 aanwezig zijn, en dat Chinese prijsvechters zoals Huawei, Growatt en Goodwe het juist heel goed doen.

Naast de omvormer en zonnepanelen zijn de andere onderdelen in het systeem van zonnepanelen het montagesysteem, de bekabeling en het monitoringsysteem.

Montagesysteem

Zonnepanelen worden ongeveer op 10-15cm boven de dakpannen bevestigd bovenop een aluminium montagesysteem. Er is een verschil in hoe dit frame aan het dak vastzit. Bij schuine daken heb je haaksystemen en vastgeschroefde systemen. Bij platte daken heb je eigenlijk alleen ballastsystemen.

Schuine daken

©ArtistGNDphotography

Bij haaksystemen tilt de installateur de dakpannen op en haakt het montagesysteem onder de dakpannen aan de panlatten of dakspanten. Het voordeel is dat dit een goedkoop en snel te installeren systeem is; het nadeel is dat het niet volledig vastzit. Door frictie kan de haak druk op het zonnepaneel zetten en zo het paneel beschadigen – al gebeurt dit zelden. Vastgeschroefde systemen zitten met schroeven vast aan de spanten en zijn dus steviger, maar kosten ook meer tijd van de installateur. In Nederland zijn de meest gebruikte montagesystemen voor schuine daken de haaksystemen.

Platte daken

©RossHelen

Op platte daken gebruiken installateurs in de regel een ballastsysteem, omdat vastgeschroefde systemen lekkage tot gevolg kunnen hebben. Ballast kan worden verkregen middels grindtegels of grindzakken bovenop een aluminium frame, of door gebruik van een plastic frame dat al van binnen verzwaard is. Het is mogelijk om ballastsystemen aan de opstaande randen rondom een plat dak te monteren, maar er wordt niet in het dak zelf geschroefd. Om zicht- en windredenen moeten zonnepanelen op platte daken in ieder geval een halve meter van de rand af staan. En als de wind vrij spel heeft, is er mogelijk extra ballast nodig.

De paneelopstelling op platte daken kan middels een oost-west- of zuid-opstelling. De zuid-opstelling heeft iets betere opbrengsten, maar er is ruimteverlies door de schaduwwerking tussen de rijen panelen. Oost-west-systemen benutten alle beschikbare ruimte op platte daken optimaal, omdat er geen schaduw tussen de rijen valt. De landscape-opstelling van zonnepanelen is het meest gebruikelijk op platte daken, om schaduw te beperken.

Bekabeling van zonnepanelen

De stelregel is: hoe langer de kabel van panelen naar omvormer, hoe meer verlies aan stroom. Stroomverlies is het grootst in de gelijkstroomkabel, dus het is zaak om de omvormer zo dicht mogelijk bij de panelen te plaatsen.

Monitoringsysteem van zonnepanelen

Een monitoringsysteem wordt gebruikt om de energieproductie over de tijd uit te lezen. Tegenwoordig zit dit systeem meestal in de omvormer, al wordt er soms nog een apart kastje voor geïnstalleerd. De meeste monitoringsystemen (al dan niet geïntegreerd in de omvormer) zijn via internet uitleesbaar. Een tip voor omvormers zonder wifi is om het internet via een kabel over het bestaande stroomnetwerk te laten lopen. Zo is er geen aparte internetkabel naar de zolder nodig. Voor ongeveer € 30 zijn prima adapters verkrijgbaar.

Parallel geschakelde systemen hebben het voordeel dat de zonnepanelen individueel uitgelezen kunnen worden. In geval van een vies, beschaduwd of defect paneel zie je dus meteen om welk paneel het precies gaat. In zo’n geval kun je actie ondernemen en het probleem oplossen. Bij een seriële omvormer zie je alleen de output van het geheel en werkt het systeem meer als een black box.

▼ Volgende artikel
Waar voor je geld: 5 navulbare inkttankprinters voor max 295 euro
© Epson
Huis

Waar voor je geld: 5 navulbare inkttankprinters voor max 295 euro

Bij ID.nl zijn we dol op kwaliteitsproducten waar je niet de hoofdprijs voor betaalt. Een paar keer per week speuren we binnen een bepaald thema naar zulke deals. Ben je op zoek naar een betaalbare printer met navulbare inktreservoirs? Vandaag hebben we vijf interessante modellen voor je gespot.

Disclaimer

Op het moment van schrijven zijn de besproken inkttankprinters bij de goedkoopste webwinkels niet duurder dan 295 euro. De prijzen kunnen schommelen.

Epson EcoTank ET-2860

De scherp geprijsde Epson EcoTank ET-2860 is gegarandeerd een goede aankoop. Deze all-in-one-printer is op het moment van schrijven goedkoper dan ooit. Bovendien sleepte dit product onlangs het Beste Koop-predicaat van de Consumentenbond in de wacht. Volgens de Japanse fabrikant bespaar je met de EcoTank ET-2860 tot negentig procent op de inktkosten ten opzichte van een reguliere printer met cartridges. Er is een flessenset bijgesloten, zodat je meteen aan de slag kunt. Hiermee vul je de vier beschikbare kleuren zonder morsen na. Aan de voorzijde kun je het actuele inktniveau aflezen.

Dankzij een hoge printresolutie van 5760 × 1440 dpi leent de EcoTank ET-2860 zich goed voor het afdrukken van foto's. Dat kan in verschillende formaten, bijvoorbeeld 15 × 10 (randloos) en 20 × 13 centimeter. De geïntegreerde scanner ondersteunt een respectabele resolutie van 2400 × 1200 dpi. Daarnaast maak je met dit apparaat eventueel kopietjes. Als je de printer op wifi aanmeldt, voer je vanaf elke computer, tablet en smartphone afdruktaken uit. Voor een bekabelde aansluiting gebruik je als alternatief de usb-poort.

Epson EcoTank ET-4800

Als je geregeld meerdere paperassen scant of kopieert, is de Epson EcoTank ET-4800 een goede keuze. Bovenop bevindt zich namelijk een houder voor automatische documentinvoer. Leg hierin maximaal dertig A4'tjes van pakweg een verslag of rapport. De vellen worden vervolgens een voor een gescand of gekopieerd. Hierdoor hoef je niet elk A4'tje eigenhandig op de glasplaat te leggen. Een pluspunt is dat je de EcoTank ET-4800 zowel draadloos als bekabeld op jouw (thuis)netwerk kunt aansluiten. Op die manier kun je vanaf elk (mobiel) apparaat afdruktaken starten.

Met de bijgesloten flessenset kun je wel een tijdje vooruit. De fabrikant claimt dat de inhoud hiervan overeenkomt met maximaal 72 cartridges. Ga uit van ongeveer 4500 pagina's in kleur. Net zoals de meeste Epson-printers ondersteunt ook dit exemplaar een maximale resolutie van 5760 × 1440 dpi. Je kunt dus foto's scherp uitprinten. Gebruik je fotopapier van 15 × 10 centimeter, dan hebben de uitgeprinte kiekjes geen witranden. Tot slot is er ook nog een fax ingebakken.

HP Smart Tank 5107

Deze prijsvriendelijke inkttankprinter van HP neemt nauwelijks ruimte in beslag, want de Smart Tank 5107 meet slechts 43,5 × 15,7 × 36,2 centimeter. Plaats hem bijvoorbeeld in een kast of op het hoekje van je bureau. Ondanks het compacte formaat hebben de vier navulbare inktreservoirs een gezamenlijke capaciteit van duizenden pagina's. Verder kun je tot zo'n honderd vellen in de papierlade kwijt. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je print foto's in een formaat van maximaal 29,7 × 21 centimeter zonder witranden.

De Smart Tank 5107 heeft een wifi-adapter. Zodra je het apparaat met het thuisnetwerk verbindt, kun je vanaf een willekeurige computer, tablet of smartphone afdrukken. Je hoeft hiervoor niet per se de print-app van HP te installeren. Deze all-in-one-printer kan namelijk overweg met Apple AirPrint en Mopria. Hierdoor benader je de Smart Tank 5107 rechtstreeks vanuit het menu van jouw mobiele toestel. Voor een rechtstreekse verbinding met een pc of laptop is er ook nog een usb-poort beschikbaar.

Lees ook: Mobiel printen vanaf je smartphone of tablet: zo werkt het

HP Smart Tank 7605

De HP Smart Tank 7605 heeft erg veel te bieden. Zo ondersteunt deze all-in-one-printer automatisch dubbelzijdig afdrukken. Zeker wanneer je regelmatig lange documenten uitprint, bespaar je op het papierverbruik. Kopieer of scan je weleens een stapeltje documenten? In dat geval komt de automatische documentinvoer voor maximaal 35 A4'tjes goed van pas. Maak op die manier in één klap een (digitale) kopie. De bovenzijde bevat diverse aanraaktoetsen. Start hiermee bijvoorbeeld een scan- of kopieertaak. Dankzij een respectabele resolutie van 4800 × 1200 dpi is de Smart Tank 7605 voor fotoafdrukken een goede keuze. Er is ook nog een fax ingebouwd.

Fijn is dat de inkttankprinter met 2,4GHz- en 5GHz-netwerken uit de voeten kan. Hiermee vergroot je de kans op een stabiele draadloze verbinding. Je kunt trouwens ook een internetkabel in de netwerkpoort prikken. Dankzij AirPrint-ondersteuning maak je vanaf een iPhone, iPad of ander geschikt Apple-apparaat rechtstreeks printjes. Op andere mobiele apparaten kun je de gebruiksvriendelijke HP Smart-app installeren. Mooi meegenomen is de ruime invoerlade voor maximaal 250 vellen. Voorkom zo dat je steeds papier moet bijvullen.

Canon PIXMA G550

Voor (hobby)fotografen is de Canon PIXMA G550 een uitstekende kandidaat. In tegenstelling tot de andere besproken inkttank-printers heeft dit exemplaar niet vier, maar zes navulbare inktreservoirs. Naast zwart, cyaan, magenta en geel zijn er 'vakjes' voor grijze en rode inkt beschikbaar. Daardoor hebben fotoafdrukken natuurgetrouwe kleuren. Canon belooft dat je met een enkele flessenset maar liefst 3800 kiekjes in een standaardformaat van 15 × 10 centimeter kunt afdrukken. Let op: je kunt met deze fotoprinter niet kopiëren en scannen. Op de iets duurdere Canon PIXMA G650 zijn deze functies wél beschikbaar.

Een voordeel is dat de uitgeprinte kiekjes geen witrand hebben. Zelfs fotoafdrukken op A4-formaat zijn randloos. De maximale afdrukresolutie bedraagt 4800 × 1200 dpi. Je kunt de PIXMA G550 met wifi verbinden en vervolgens vanaf een computer, tablet, smartphone of geschikt fototoestel afdrukken. Ondersteuning voor AirPrint en Mopria is ingebakken, waardoor je de Canon PRINT-app in feite links kunt laten liggen. Print in plaats daarvan gewoon vanuit de standaardmenu's van je smartphone of tablet.

▼ Volgende artikel
Hoe gebruik je AirPods en een Apple TV om films in surround te beleven?
© apple.com
Huis

Hoe gebruik je AirPods en een Apple TV om films in surround te beleven?

De Apple AirPods zijn razend populaire draadloze oordoppen, de Apple TV is dan weer een geslaagde mediaspeler. Voeg de twee samen en je kunt films, tv-series en games beleven in meeslepend 3D-ruimtelijke audio. Dit is hoe je dat doet!

Ruimtelijke audio gebruiken met je Apple TV? In dit artikel leggen we je het uit en:

  • Wat kun je verwachten van Ruimtelijke audio?
  • Wat heb je daarvoor nodig?
  • Hoe stel je Ruimtelijke audio op een Apple TV in?
  • Bij welke apps en streamingdiensten kan dat?
  • Hoe kun je alles personaliseren met je iPhone?

In dit artikel hebben we het over de Ruimtelijke audio-ervaring die je kunt beleven als je bepaalde oordoppen of koptelefoons aan een Apple TV koppelt. Het is enorm indrukwekkend, met geluidseffecten die driedimensionaal rond je worden afgespeeld. Net als in de bioscoop, maar dan bij je thuis. Het werkt even goed of beter dan een soundbar, en is ideaal voor wie alleen tv-kijkt en echt ondergedompeld wil worden in de actie.

Wat kun je verwachten?

Ruimtelijke audio is niet helemaal hetzelfde als Dolby Atmos en ander surroundgeluid. Maar het doel is wel hetzelfde: jezelf onderdompelen in een geluidsbubbel waarbij bijvoorbeeld geluidseffecten van een film 360 graden om je heen te horen zijn. De AirPods voegen daar bovendien headtracking aan toe, waarbij het geluid aan het scherm wordt 'verankerd'. Hierdoor blijven onder meer dialogen altijd uit het beeld komen, wat de kijkervaring realistischer maakt.

Wat heb je nodig?

Ruimtelijke audio (of Spatial Audio) is een Apple-technologie voor hoofdtelefoons die ingebouwd is in de AirPods 3, AirPods 4 (beide modellen) en alle AirPods Pro. Ook de over-ear AirPods Max-hoofdtelefoon is ermee uitgerust. Ruimtelijke audio is er ook bij de Beats Fit Pro, de Beats Studio Pro of de Beats Solo 4. Je hebt dus een van deze toestellen nodig. Om het eenvoudig te houden, spreken we verder in dit artikel alleen over 'AirPods'.

©Apple

Daarnaast moet je beschikken over een Apple TV 4K (alle versies); de nagenoeg identieke Apple TV HD is helaas niet geschikt. Hier ontdek je hoe je het verschil kunt zien. De Ruimtelijke audio-functie is al even beschikbaar, maar voor alle veiligheid kun je via de Instellingen het best even je Apple TV updaten naar de nieuwste versie van tvOS.

©Jamie Biesemans

Hoe moet je alles instellen?

Apple heeft het heel eenvoudig gemaakt om je AirPods met een Apple TV te verbinden. Schakel eerst de Apple-mediaspeler in. Als het hoofdscherm alle apps toont, open je het doosje van je AirPods (of schakel je de hoofdtelefoon in). Bijna onmiddellijk verschijnt er in de bovenhoek een melding. Druk je op de knop met het tv-icoon, dan wordt het geluid van je Apple TV afgespeeld via je oortjes of koptelefoon. Ben je net te laat om de melding te bevestigen? Dan druk je lang op de tv-knop op de Apple-remote en kies je Audio. Hier zie je een lijst van AirPlay-speakers én als het goed is ook je AirPods. 

©Apple

Ruimtelijke audio wordt standaard ingeschakeld. Maar als je zelf in de opties wilt duiken, dan kan dat. Druk opnieuw lang op de tv-knop en klik op het pictogram van de hoofdtelefoon of oortjes (net rechts van de klok). Je ziet dan verschillende opties in een lijst, terwijl de content verder speelt. Zo kun je ook tijdens het bekijken van een film ruisonderdrukking of gespreksdetectie instellen. Iets lager zie je een pictogram van de actieve app (bijvoorbeeld Netflix of Disney+) en in welke kwaliteit audio wordt aangeleverd (bijvoorbeeld Dolby Atmos). Je kunt dan Ruimtelijke audio instellen, met of zonder headtracking. De optie Vast wil zeggen dat je ruimtelijke audio krijgt zonder hoofdtracking. 

©Jamie Biesemans

Welke apps bieden Ruimtelijke audio? 

Niet alle apps en diensten ondersteunen Ruimtelijke audio, maar de meerderheid wél. Nagenoeg alle streamingdiensten, waaronder Netflix, HBO Max en Disney+, bieden deze optie. Via Apple Music op je Apple TV kun je ook veel muziek in surround beleven. Daarnaast zijn er games die het ondersteunen, wat heel fijn werkt. Is de audio die de app levert toch in stereo (bijvoorbeeld oudere muziek), dan kun je nog altijd van ruimtelijke audio genieten door in de Instellingen te kiezen voor Maak stereo ruimtelijk.

©Apple

Zo personaliseer je Ruimtelijke audio

Om geluid realistisch om je heen te creëren, gebruikt het algoritme achter de Ruimtelijke audio-functie een model van het hoofd van een mens. Dat werkt meestal prima. Maar je kunt de ervaring nog natuurlijker maken door het algoritme informatie te geven over jezelf (onder meer over je hoofd- en oorvorm). Dat gebeurt via beelden gemaakt met een TrueDepth-camera. Zo'n camera vind je op recente iPhones (vanaf de iPhone X) waarop minstens iOS 16 draait. 

Het instellen kan dus niet met een iPad of Mac, maar je kunt het persoonlijke profiel dat je creëert op een iPhone wel toepassen op andere Apple-toestellen. Ook de Apple TV. Dit profiel wordt enkel gedeeld tussen jouw apparaten; volgens Apple wordt het bestand versleuteld en niet met het bedrijf gedeeld.

Het instellen van Gepersonaliseerde ruimtelijke audio doe je door de Instellingen op een geschikte iPhone te openen. Tik op je AirPods of AirPods Pro. Ook de Beats Fit Pro, Beats Solo 4 of Beats Studio Pro zijn compatibel met deze functie. Je ziet vervolgens de optie Gepersonaliseerde ruimtelijke audio. Selecteer dit en kies daarna Personaliseer ruimtelijke audio. Er verschijnt een stappenplan waarbij gevraagd wordt om je gezicht op een afstand van 30 cm in beeld te brengen. Daarna moet je langzaam je hoofd heen en weer bewegen om een afbeelding te maken van je oren. Het klinkt misschien wat merkwaardig, maar met deze informatie kan het Ruimtelijke audio-algoritme een betere inschatting maken van hoe je exact hoort.