Wil je iets regelen op je pc of laptop terwijl je niet thuis bent? Zou het niet handig zijn als je altijd en overal bij je computer kan, zodat je toegang hebt tot je programma’s en de bestanden? Weet dan dat dat prima mogelijk is. Wij leggen uit hoe je snel en gemakkelijk een extern bureaublad kunt instellen.

Tip 01: Windows-editie?

Niet elke Windows-editie heeft de beschikking over een extern bureaublad. Als je Windows 10 Home hebt, kun je daar niet mee verbinden. Je kunt wel Windows 10 Home gebruiken om verbinding te maken met een ándere pc. Met een pc met Windows 10 Pro, Education of Enterprise kun je wel verbinding maken via extern bureaublad. Je controleert welke editie van Windows jij hebt via de app Instellingen. Ga dan naar Systeem / Info, bij het kopje Editie zie je de volledige naam van Windows 10. Indien je beschikt over de Home-editie, kun je eventueel upgraden naar de Pro-versie voor 100 euro. Dat kan via de Microsoft Store. Of je kunt op zoek gaan naar alternatieven, zoals TeamViewer, dat gratis is voor persoonlijk gebruik, daarmee gaan we vanaf tip 9 aan de slag.

©PXimport

Tip 02: Windows 10

Om op Windows 10 je bureaublad beschikbaar te maken voor extern gebruik, open je het oude Configuratiescherm (klik op Start, typ Configuratiescherm en druk op Enter) en ga je daar naar Systeem. Klik links op Instellingen voor externe verbindingen. Bij het kopje Extern bureaublad kies je voor de optie Externe verbindingen met deze computer toestaan. Zorg dat de optie eronder, Alleen verbindingen met computers waarop (…) is aangevinkt. Klik dan op OK om de wijzigingen actief te maken. Je kunt er eventueel nog voor kiezen om alleen bepaalde gebruikers toegang te geven tot extern bureaublad. Daarvoor klik je op Gebruikers selecteren en dan beheer je de lijst met Toevoegen of Verwijderen.

Tip 03: Extern bureaublad

Om verbinding te maken met je Windows 10 Pro-pc, waar je net extern bureaublad op hebt aangezet, volg je de volgende stappen. Let op dat deze stappen alleen bedoeld zijn om te verbinden met een pc in je eigen, lokale netwerk. Dit gaat dus niet werken als je buitenshuis bent (zie daarvoor tip 5). Open het startmenu en typ Verbinding met extern bureaublad en druk op Enter. Typ de computernaam in waar je verbinding mee wilt maken en klik op Verbinden. Je vindt de naam van de externe pc in de app Instellingen / Systeem / Info. Zodra de pc is gevonden, wordt er gevraagd om je gebruikersnaam en wachtwoord in te vullen. Dat is dus het account waarmee je inlogt op de externe computer. Als je een Microsoft-account gebruikt, log je in met je e-mailadres en het wachtwoord daarvan. Eenmaal verbonden, verschijnt je externe bureaublad. Je kunt nog bij Opties weergeven op het inlogscherm uitgebreidere mogelijkheden kiezen. Zo kun je op het tabblad Weergave kiezen hoe hoog de kwaliteit moet zijn en op het tabblad Lokale bronnen kun je kiezen om printers en het klembord te delen met de externe computer.

©PXimport

Tip 04: Mobiel

Het fijne van de oplossing van het externe bureaublad van Microsoft is dat deze ook op andere apparaten werkt. Wil je bijvoorbeeld je Windows-pc bedienen vanaf de bank, dan is dat ook mogelijk. Microsoft heeft apps beschikbaar voor iOS en Android, voor zowel tablets als smartphones, zodat je eenvoudig verbinding kunt maken met je pc. Je downloadt de app voor iOS of voor Android. Vul in de app de naam van de pc en je gebruikersnaam en wachtwoord in, zoals in tip 3 beschreven op Windows. Zo maak je dus verbinding met je computer. Je kunt dan gewoon het aanraakscherm gebruiken om de muis te bedienen en om dingen aan te klikken.

Tip 05: Van buitenaf

Je hebt een aantal opties om je pc ook voor buitenaf beschikbaar te maken. Een eenvoudige (maar niet heel veilige) optie is om de poort van Windows 10 extern bureaublad in je router door te sturen naar je lokale pc. Op die manier kun je als je niet thuis bent je ip-adres invullen en zo verbinding maken. Dat is als volgt mogelijk. Log in op je router (zie je routerhandleiding) en zoek daar naar Port forwarding of Poort doorsturen. Dan forward je poort 3389 naar het ip-adres van de pc die je buitenshuis wilt bereiken. Dat adres vind je op de betreffende Windows-pc. Klik met rechts op de Windows-knop en kies voor PowerShell. Typ dan ipconfig en je ziet het adres bij IPv4 Address.

Dit kán, maar eigenlijk is het niet aan te bevelen. Het is namelijk geen goed idee om deze poort open te zetten: het externe bureaublad-protocol is vatbaar voor lekken en als je niet patcht loop je zelfs nog meer risico. Je kunt dan beter een vpn opzetten, maar dat gaat te ver voor dit artikel. De enige optie is dan om aan de slag te gaan met bijvoorbeeld TeamViewer, zie tip 9.

©PXimport

Tip 06: Linux Mint

Als je op afstand toegang wilt krijgen tot je Linux Mint-installatie, ga je als volgt aan het werk. Klik linksonder op de menuknop van Mint en ga naar Voorkeuren / Werkomgeving delen (onderaan in de lijst). Vink dan de optie aan Andere gebruikers toestaan uw bureaublad te bekijken. Vink de optie U dient toestemming te geven voordat toegang wordt verleend uit, anders moet je steeds eerst lokaal toestemming geven en dat is onhandig als je zelf bij je eigen computer wilt vanaf afstand. Laat de twee opties daaronder, met het wachtwoord en met UPnP, uitgeschakeld. Met die UPnP-optie worden de poorten automatisch doorgestuurd, en dan zou iedereen kunnen verbinden als je UPnP ook in je router hebt ingeschakeld.

Om straks te kunnen verbinden vanuit Windows met Linux Mint zijn er nog wat handelingen vereist. De encryptie van Mint moet worden uitgeschakeld. Daarvoor open je een Terminal en typ je sudo apt install dconf-editor en typ je je wachtwoord als daarom wordt gevraagd. Vervolgens klik je op de menuknop linksonder, typ je dconf-editor en open je het programma. Je kunt de dconf-editor vergelijken met het register van Windows. Blader links naar de sleutel org / gnome / desktop / remote-access en haal hier het vinkje weg bij require-encryption. Sluit dan het programma.

©PXimport

Tip 07: VNC-client

Om vanaf Windows verbinding te maken met Linux Mint, heb je een VNC-client nodig. Een handig programma hiervoor is VNC Viewer. Voer het gedownloade bestand uit, de installatie is rechttoe rechtaan. Open het programma vanuit het startmenu van Windows en klik op Got it om ermee aan de slag te gaan. Voordat je nu de verbinding kunt opzetten, moet je het ip-adres van je Mint-installatie weten. Daarvoor klik je rechtsonder in Mint op het netwerkicoon en kies je voor Netwerkinstellingen. Bij de actieve verbinding zie je bij IPv4-adres het ip-adres van je computer. Voer in VNC Viewer dan dat ip-adres in bij Enter a VNC Server address or search. Je krijgt een melding dat de verbinding niet versleuteld is: klik daarvoor op Continue en je bent verbonden.

Tip 08: Verbinding

Tijdens de verbinding met Linux Mint vanaf je Windows-pc kun je het een en ander instellen. Daarvoor ga je in VNC Vieuwer met de muis naar midden-bovenin het venster en klik je op het tandwiel dat dan tevoorschijn komt. Vervolgens kun je bij Name een naam invullen voor je pc, zodat je hem eenvoudiger kunt herkennen. Als je dan naar het tabblad Options gaat kun je bij Picture quality de beeldkwaliteit instellen. Als je last hebt van een trage verbinding, kies je voor een lagere beeldkwaliteit. Bij Scaling kun je kiezen hoe groot het beeld moet zijn. Je kunt hier een percentage kiezen of aangeven dat het beeld zich moet aanpassen aan het venster of aan iets anders.

In die balk boven in beeld heb je nog een aantal andere handige opties. Zo kun je met het Ctrl-Alt-Del-icoon deze toetscombinatie naar de externe pc sturen, maar in Mint meld je jezelf dan af. Ook kun je de verbindingsinformatie zien met het i-icoon en de schaalfactor herstellen met het tweede pictogram van links.

©PXimport

Tip 09: TeamViewer

TeamViewer is speciaal bedoeld om vanaf een apparaat buiten je netwerk verbinding met je pc te maken. Je gaat er op Windows 10 als volgt mee aan de slag. Ga naar www.teamviewer.com en klik op de groene knop TeamViewer downloaden. Download het bestand en voer het uit. Kies voor Installeren en Privé / niet-commercieel en klik op Accepteren – Voltooien. Wacht even totdat het programma is geïnstalleerd waarna het automatisch wordt geopend. Klik op Sluiten. Installeer daarna het programma op dezelfde manier op de pc die je wilt gebruiken om verbinding te leggen met je computer. Nu TeamViewer op beide systemen staat, kun je verbinding maken. Open TeamViewer op de pc waarmee je verbinding wilt maken en lees daar in het hoofdscherm bij Uw ID de id van deze pc. Vul nu op de andere computer in TeamViewer bij Partner-ID deze id in. Klik dan op Verbinden met partner. Daarna vul je het wachtwoord in dat je ook ziet op het hoofdscherm van TeamViewer op die andere pc. Heb je dat eenmaal gedaan, dan wordt de verbinding automatisch opgezet. Dat werkt waar je ook bent: intern of op een extern netwerk.

Tip 10: TeamViewer Linux

Voor Linux Mint geldt hetzelfde als bij het extern bureaublad van Windows: als je VNC openzet voor de hele wereld, stel je je pc bloot aan erg veel risico’s. In plaats daarvan kun je dus ook beter kiezen voor TeamViewer, want dat werkt ook gewoon op Linux. Ga naar www.teamviewer.com en klik op Download. Download TeamViewer voor Ubuntu, Debian en voer het gedownloade bestand uit door erop te dubbelklikken. Klik in de pakketinstalleerder op Pakket installeren en vul je gebruikerswachtwoord in om de installatie te starten. Klik achteraf op Sluiten en sluit ook de pakketinstalleerder. Open dan TeamViewer vanuit het Linux Mint-menu door er even naar te zoeken. Na enige tijd zou het vanzelf moeten openen. Is dat niet het geval, open dan de terminal en typ teamviewer en druk op Enter. Accepteer de licentieovereenkomst en de bekende TeamViewer-interface presenteert zichzelf.

©PXimport

Tip 11: TeamViewer-account

Voor eenvoudige én veilige toegang is het een goed idee om een TeamViewer-account aan te maken. Daarvoor klik je rechts in de TeamViewer-applicatie op Registreren. Vul de gevraagde gegevens in, zoals naam, e-mailadres en een veilig wachtwoord. Klik op Volgende en volg de stappen om een account aan te maken.

Heb je dat eenmaal gedaan, schakel dan authenticatie in twee stappen in. Daarvoor ga je hiernaartoe. Meld je aan, klik rechtsboven op je naam en kies voor Profiel bewerken. Ga dan op het tabblad Algemeen naar Tweeledige authenticatiemethode en klik op Activeren / Activering starten. Download een app om de codes te genereren, bijvoorbeeld de Google Authenticator-app (iOS). Scan daarmee de qr-code die in beeld verschijnt. Eenmaal gescand, download je de herstelcode en bewaar je die op een veilige plek. Klik op Doorgaan. Daarna voer je de code van Google Authenticator voor TeamViewer in bij Veiligheidscode en klik je op Activeren / Opslaan.

Terug in de TeamViewer-applicatie op je externe pc klik je rechtsonder op Eenvoudige toegang verlenen / Apparaat aan een account toewijzen / TeamViewer samen met systeem starten. Op die manier heb je altijd toegang als je pc aan staat. Op je interne Windows-pc log je ook in met datzelfde TeamViewer-account. Daarna zie je je externe pc rechts in de lijst van TeamViewer. Er is nu geen gedoe meer met id’s en wachtwoorden.

©PXimport

Tip 12: Bestanden versturen

Tijdens een actieve sessie van TeamViewer kun je meer dan alleen de computer bedienen. Je kunt bijvoorbeeld ook bestanden tussen pc’s uitwisselen. Daarvoor ga je naar het menu Bestanden en extra’s en klik je op Bestandsoverdracht openen. Je ziet dan het bestandssysteem van beide systemen en kunt eenvoudig bestanden tussen beide uitwisselen.

Via de menu-optie Beeld kun je de kwaliteit van het beeld instellen en kun je ook kiezen of het beeld geschaald moet worden of niet. Bovendien kun je hier de externe cursor laten weergeven, als je dat wilt. Een andere, handige optie is de TeamViewer VPN. Daarmee kun je de verbinding tussen beide pc’s beveiligen, bijvoorbeeld als je op een open wifi-netwerk zit. Een ander bijkomend voordeel is dat je dan toegang krijgt tot het lokale netwerk van de externe pc: dan kun je dus bijvoorbeeld ook eenvoudig iets afdrukken vanaf je eigen pc. Je activeert de TeamViewer VPN via het menu Extra’s / Opties / Geavanceerd / Geavanceerde optiestonen. Scrol naar beneden en klik bij VPN-drive installeren op Installeren. Doe dat bij beide pc’s. Tijdens de sessie ga je dan naar Bestanden en extra’s en klik je op VPN Starten.

©PXimport

De Tapo Smart HomeBase H500 is een smarthomecontroller voor Tapo-smarthomeproducten. Hij doet voornamelijk dienst als centraal punt voor een beveiligingssysteem bestaande uit camera's en sensors. Wij hebben de H500 getest in combinatie met Tapo-camera's.

Tapo is het merk waaronder TP-Link smarthomeproducten zoals camera's en robotstofzuigers verkoopt. De Tapo Smart HomeBase H500 is gemaakt van wit kunststof en komt degelijk over. Alle aansluitingen vind je op de achterkant in de vorm van netwerk, HDMI, usb-a, usb-c en een voedingsaansluiting. De netwerkaansluiting kun je gebruiken om de HomeBase met je thuisnetwerk te verbinden, maar dat kan ook via wifi. De HDMI-poort is bedoeld om beelden van je camera's op je televisie te bekijken, terwijl je de usb-c-poort kunt gebruiken om een tablet op te laden. 

©Jeroen Boer - ID.nl

Extra functies

De H500 is ontworpen om in het zicht in je woonkamer te zetten en heeft wat extra handigheidjes die dan van pas komen, zoals knoppen om te kunnen praten als iemand aanbelt. Ook vind je op de voorkant een klepje dat dienstdoet als tabletstandaard; handig als je een tablet gebruikt om je smarthome mee te bedienen. Je kunt de usb-c-poort, die maximaal 1,5 ampère levert, gebruiken om je tablet via de HomeBase op te laden.

©Jeroen Boer - ID.nl

De Smart HomeBase H500 is voorzien van 16 GB ingebouwd geheugen. Dat is op zich genoeg voor een bescheiden systeem, omdat er alleen clips worden opgeslagen als er beweging gedetecteerd wordt. Bovendien loopt de opslag nooit echt vol omdat oudere opnames automatisch worden overschreven. Heb je meerdere camera's of wil je opnames langere tijd bewaren, dan kun je de opslag zelf uitbreiden. Op de zijkant vind je een klepje waarachter je een 2,5inch-uitbreidingslot vindt. Uitbreiden kan met een 2,5-inch SATA-schijf; dat kan ook een ssd zijn.

©Jeroen Boer - ID.nl

Verwarrende koppeling

De H500 moet aan je Tapo-camera's worden gekoppeld. Dat is enigszins verwarrend, want dat kan als je al camera's hebt op twee manieren. Onze camera's (de C410 en C460) stonden niet in de lijst die je ziet als je eerst op de H500 klikt, maar wel in de andere lijst. Begin je met de H500, dan speelt dat probleem niet en worden ondersteunde camera's automatisch gekoppeld.

Na koppeling worden video’s op de H500 opgeslagen. De H500 kan daarnaast tot zes camera's AI-herkenning geven voor personen, gezichten, voertuigen en huisdieren. Na het inschakelen hiervan wordt een database met herkende personen opgebouwd. Verwarrend is dat je om opnames op de H500 te bekijken op het pictogram 'microSD' moet klikken. Je kunt beelden downloaden om ze veilig te stellen.

Extra AI-functies

Behalve opnemen kan de Smart HomeBase H500 ook AI-functies toevoegen aan Tapo-camera's. De HomeBase kan maximaal zes camera's betere herkenningsmogelijkheden geven op basis van AI, maar dat wordt ook als je minder dan zes camera's hebt niet automatisch ingeschakeld. Je kunt dat zelf doen door in de app op de tegel AI Empowerment te klikken. De camera's kunnen dankzij AI personen, gezichten, voertuigen en huisdieren herkennen. Je kunt zelf bepalen welke herkenningsmogelijkheden actief zijn. Herkende personen verschijnen vervolgens automatisch in de app waarna je eventueel kunt aangeven wie die personen zijn.

Opnames terugkijken

In de Tapo-app kun je per camera zowel livebeelden bekijken als opgeslagen fragmenten vanaf de Smart HomeBase terugzien. Verwarrend is dat je daarvoor moet kiezen tussen de pictogrammen cloud en microSD. Ook al gebruik je de HomeBase, toch valt die onder het microSD-symbool. Logischer zou zijn als TP-Link een apart pictogram toevoegt voor de HomeBase. De door ons geteste batterijcamera's nemen korte clips op zodra beweging wordt gedetecteerd. Zodra de opslag vol raakt, worden automatisch de oudste opnames overschreven. Clips kun je desgewenst ook downloaden.

Beperkt nut HDMI

De Tapo Smart HomeBase H500 is voorzien van een HDMI-uitgang waarmee je de hub kunt aansluiten op een televisie of monitor. Je kunt in de app een dashboard configureren bestaande uit één of vier secties. Zo kun je maximaal vier camera's tegelijkertijd bekijken. Heb je minder dan vier camera's, dan kun je ook kiezen voor een klok. Dat klinkt op zich handig, maar met batterijgevoede camera's zoals wij tijdens de test hebben gebruikt, heb je daar niet zoveel aan. Je ziet in het dashboard alleen beeld als de camera op dat moment beweging detecteert. Het is dus niet mogelijk om naar wens live mee te kijken. Het is ook niet mogelijk om via de televisie oudere opnames te bekijken die op de Smart HomeBase staan. Deze functie heeft kortom alleen enigszins nut als je op netstroom gevoede camera's hebt.

Conclusie

De Tapo Smart HomeBase H500 is een praktisch basisstation voor gebruikers van Tapo-camera’s, zoals beveiligingscamera’s en de videodeurbel. Met dit kastje sla je opnames centraal op, zonder dat je een cloudabonnement nodig hebt. De ingebouwde opslag biedt ruimte voor enkele weken aan beeldmateriaal en kan eenvoudig worden uitgebreid als je meer capaciteit wilt. Toch zijn er nog wat kinderziektes. Zo kan de koppeling met camera’s verwarrend verlopen, afhankelijk van de volgorde waarin je apparaten installeert. Ook wekt het gebruik van een SD-kaartpictogram voor lokaal opgeslagen beelden snel verkeerde verwachtingen.

Wanneer je alle internetdiensten opsomt die je zelf gebruikt, van e-mail tot zoekmachines, is de kans groot dat het vrijwel allemaal Amerikaanse platformen zijn. Voor wie zich daar niet helemaal comfortabel bij voelt, zijn er ook (gratis) Europese alternatieven.

Steeds meer internetgebruikers in Europa stellen zich vragen bij de intensieve dataverzameling en dominante marktpositie van Amerikaanse techbedrijven, zeker in de huidige geopolitieke context. Daardoor groeit de interesse voor Europese alternatieven, die minder afhankelijk zijn van de Amerikaanse bedrijfswereld en overheid, beter aansluiten bij de strengere Europese privacywetgeving, en transparanter zijn over het gebruik van persoonsgegevens.

In dit artikel laten we je kort kennismaken met enkele Europese diensten die een privacyvriendelijker en vaak volwaardig alternatief bieden voor bekende Amerikaanse webdiensten en platformen. Dit gaat breed: van zoekmachines, e-mail en kantoortoepassingen tot cloudopslag, VPN, vertalingen, videosharing, AI-chat en sociale media. Wil je echt de-Amerikaniseren? Gebruik voor deze diensten dan geen Google-, Apple- of Facebook-account.

Zoekmachine

Het zal je niet verbazen dat een browser als Chrome standaard Google gebruikt als zoekmachine, maar je kunt zonder problemen een andere instellen. Open de instellingen van Chrome, ga naar Zoekmachine en klik op Wijzigen. Selecteer het gewenste alternatief. Europese, privacybewuste zoekmachines zijn onder meer het Duitse Ecosia (investeert advertentie-inkomsten in boomaanplant), het Franse Qwant en het Zwitserse SwissCows (dat overigens niet langer gratis is).

Je kunt ook handmatig een extra zoekmachine toevoegen. Neem bijvoorbeeld SwissCows in Chrome. Open opnieuw Zoekmachine en kies Zoekmachine en Site Search beheren. Klik op Toevoegen bij Site Search. Vul SwissCows in als naam, (bijvoorbeeld) sc als snelkoppeling en www.swisscows.com/web?query=%s als url. Bevestig met Toevoegen. Je kunt deze nu instellen als standaard of activeren via sc gevolgd door een druk op Tab in de adresbalk, waarna je de zoekterm ingeeft. Weet wel dat deze drie alternatieve zoekmachines deels gebruikmaken van de zoekindex van het (Amerikaanse) Bing.

Je kunt ook Europese, privacygerichte browsers gebruiken, zoals Ecosia en Ecosia (browser), de Zweedse Mullvad Browser en het Noorse Vivaldi. Hier kun je ook telkens je voorkeurzoekmachine instellen. Houd er wel rekening mee dat deze drie browsers de (Amerikaanse) Chromium- of Firefox-engine gebruiken voor het weergeven van webpagina's.

E-mail en agenda

Gmail en Outlook zijn twee zeer populaire webmaildiensten, vooral dankzij hun sterke integratie met respectievelijk het Google- en Microsoft-ecosysteem. Op het vlak van privacy zijn er wel enkele bedenkingen. Bij Gmail wordt de inhoud van je mails gescand voor gepersonaliseerde advertenties, en ook Microsoft toont advertenties. Beide versleutelen weliswaar je berichten, zowel tijdens de overdracht als in rust (op de mailservers), maar de diensten zelf bewaren de encryptiesleutels.

Diensten als het Duitse Tuta en het Zwitserse Proton Mail pakken dit beter aan. Ze zijn grotendeels opensource, ze gebruiken stevige end-to-end-versleuteling en bij Tuta geldt zelfs het zero knowledge-principe: de dienst heeft geen toegang tot je gegevens, wachtwoorden of metadata. Bij Proton Mail blijft beperkte metadata zoals de onderwerpsregel zichtbaar. Beide zijn beschikbaar via web en mobiele apps en bieden in de gratis versie 1 GB opslagruimte; bij Tuta zit daar ook een agenda bij.

We helpen je even op weg met de laatste. Klik op Gratis e-mailaccount aanmaken en daarna op Selecteren bij Free. Kies je e-mailadres (@tutamail.com) en stel een wachtwoord in. Je krijgt een herstelcode waarmee je weer toegang krijgt als je je wachtwoord (of tweede factor) kwijt zou raken. Na goedkeuring kun je meteen mails ontvangen en verzenden. In de webinterface vind je rechtsboven de knoppen Contacten en Agenda.

Kantoor

Als je denkt aan een cloudgebaseerde kantoorsuite, komen Google Documenten (en Workspace) en Microsoft 365 waarschijnlijk als eerste in je op. Toch zitten er vooral bij Google enkele privacyproblemen. Het verdienmodel draait rond advertenties, er is geen sluitende garantie dat je data binnen de EU blijven en in de gratis versie bewaart Google zelf de encryptiesleutels. Microsoft scoort iets beter, maar wie zeker wil zijn dat data de EU niet verlaten, kijkt beter naar het Letse OnlyOffice.

We stellen hier kort de gratis cloudservice voor, bereikbaar vanuit je browser en via mobiele apps. Registreer je via de website van OnlyOffice en bevestig je aanmelding via de ontvangen mail. Je krijgt dan een persoonlijke url (https://<accountnaam>.onlyoffice.com) die als centrale documentenhub fungeert, met 2 GB opslagruimte. Je kunt er 'kamers' aanmaken. Dit zijn virtuele ruimtes of projectmappen waarin je documenten creëert, bewerkt en eventueel deelt met rolgebaseerde toegangsrechten.

De suite bevat een tekstverwerker, spreadsheet, presentatietool en pdf-editor. Omdat de dienst standaard werkt met Microsofts OOXML-bestandsformaten, hoef je bij het importeren of exporteren nauwelijks compatibiliteitsproblemen te verwachten.

Cloudopslag

Bij cloudopslag springen Google Drive (15 GB gratis) en Microsoft OneDrive (5 GB gratis) er qua gebruikersaantallen uit, met Dropbox (2 GB gratis) als derde op het podium. Je data worden telkens op Amerikaanse servers opgeslagen en je hebt geen controle over de encryptiesleutels. Je kunt dit eventueel oplossen met end-to-end-encryptie via een gratis tool als Cryptomator.

Er bestaan gelukkig ook gratis Europese alternatieven die vergelijkbare opslagruimte bieden, je data gegarandeerd binnen de EU bewaren en je zelf de encryptiesleutels laten beheren. Een daarvan is het Zwitserse EdelCloud Basic (2 GB), van de makers van SwissCows. Bekendere opties zijn Proton Drive (5 GB) en pCloud (10 GB), beide eveneens uit Zwitserland.

We kijken naar pCloud. Je meldt je gratis aan via de website. Stel een wachtwoord in en kies bij Gegevensregio voor Europese Unie. Bevestig via de link in de ontvangen e-mail en klik op de website op Ga naar mijn account. Je kunt dan meteen aan de slag. Linksonder zie je dat standaard al 3 GB is ontgrendeld. Door acties uit te voeren zoals een bestand uploaden, pCloud Drive en de mobiele app installeren en enkele vrienden uitnodigen, kun je dit uitbreiden tot 10 GB.

Vertaling

Het begint wat eentonig te worden, maar ook voor geautomatiseerde vertalingen kom je al snel uit bij diensten van Google Translate of Microsoft Translator. Toch bestaat er een sterk en populair alternatief: het Duitse DeepL. De gratis versie kent wel enkele beperkingen: je kunt maximaal drie documenten per maand van maximaal 5 MB vertalen (niet bewerkbaar), en je teksten kunnen door DeepL worden gebruikt voor trainingsdoeleinden.

Minder bekend, maar volledig gratis, zijn Lingva Translate (meer dan honderd talen) uit Duitsland en het Spaanse Apertium (meer dan veertig talen, ook als app). Beide zijn opensource. Bij Apertium kun je documenten en webpagina's uploaden, maar de beschikbare doeltalen hangen af van je brontaal. Vanuit Nederlands bijvoorbeeld kun je helaas alleen naar Afrikaans vertalen. Lingva biedt een bredere keuze aan taalparen, al moet je de brontekst hier wel zelf invoeren of plakken. Je kunt de tekst ook laten voorlezen, al is de kwaliteit voor Nederlands voorlopig ondermaats. De vertalingen zijn bij beide diensten niet bewerkbaar op de site.

Videosharing

Videosites als Vimeo en vooral Googles YouTube hoeven we niet meer toe te lichten, maar kun je ook enkele Europese alternatieven noemen? Die bestaan wel degelijk, met als bekendste Dailymotion en PeerTube, beide van Franse oorsprong.

Dailymotion heeft dan misschien niet het uitgebreide aanbod van YouTube, maar bereikt wereldwijd toch zo'n 300 miljoen maandelijkse gebruikers. Je kunt er zonder account video's opzoeken via trefwoorden en daarna filteren op onder meer Playlists, Users en Hashtags. Met een account kun je ook video's uploaden en delen via je browser of mobiele apps. Het platform geeft aanbevelingen op basis van je kijkgedrag en is geïntegreerd met sociale media als Facebook en X.

Bij PeerTube draait eveneens alles rond video streaming en delen, maar dan binnen het zogeheten Fediverse (meer daarover verderop in dit artikel). Zoeken naar specifieke video's of kanalen kun je via deze link. Bij een geschikte video klik je op een knop die je naar de bijbehorende server brengt, waar je je eventueel kunt aanmelden om bijvoorbeeld op video's te reageren of zelf te publiceren op je kanaal.

Sociale media

Met sociale mediaplatformen bevinden we ons bijna volledig op Amerikaans grondgebied. Denk aan Facebook, Instagram, X, LinkedIn, Snapchat, Pinterest, Reddit, Threads en WhatsApp. Er bestaan wel – ook Europese – alternatieven, maar overstappen is vaak lastig. Je wilt immers voldoende aanbod, voldoende medegebruikers en het liefst ook een gebruiksvriendelijke omgeving.

Zo is er het Zwitserse Threema (circa 6 euro), een dienst die zich opwerpt als veilig en privacy-bewust alternatief voor WhatsApp, maar helaas is het niet mogelijk berichten tussen beide netwerken uit te wisselen – ook al ijvert de EU met initiatieven als de Digital Markets Act voor meer interoperabiliteit tussen (onder meer) berichtenapps.

Een andere relatief bekende, maar geheel gratis dienst is Mastodon, van Duitse oorsprong. Dit is een microbloggingdienst met tekstposts, reacties, boosts en volgers, die zich profileert als alternatief voor X. Mastodon maakt deel uit van het zogenaamde Fediverse, een samentrekking van 'FEDerated unIVERSE'. Dit is een gedecentraliseerd netwerk van onafhankelijk beheerde servers (zogeheten instances), die via gemeenschappelijke protocollen als ActivityPub wel met elkaar kunnen communiceren.

Andere Fediverse-diensten van Europese origine zijn het al vermelde PeerTube (videoplatform), het IJslandse Pleroma (microblogging), het Franse Funkwhale (audiosharing) en Lemmy (forum- en discussienetwerk, vergelijkbaar met Reddit).

AI-chat

Sinds de lancering van ChatGPT door het Amerikaanse OpenAI eind 2022 is AI, en in het bijzonder AI-chatbots, niet meer weg te denken uit bedrijven en uit ons dagelijks leven. China volgt als stevige tweede speler – denk aan het veelbesproken DeepSeek – maar ook Europa is bezig aan een fikse inhaalbeweging. Een opvallend initiatief komt van OpenEuroLLM, een alliantie van meer dan 20 Europese bedrijven, universiteiten en supercomputingcentra die een opensource-taalmodel (LLM, Large Language Model) ontwikkelen als alternatief voor Amerikaanse en Chinese AI-assistenten. OpenGPT-X dan weer is een Duits project dat grootschalige AI-taalmodellen bouwt, waaronder het opensource-model Teuken-7B, getraind in alle 24 officiële EU-talen.

Wil je zelf met een Europese AI-chatbot experimenteren, kijk dan eens op de site van het Franse bedrijf Mistral dat eigen taalmodellen ontwikkelde. Wil je ook beelden en code genereren, dan moet je je wel registreren. De bot reageert opvallend snel, maar wie meer functies wil – zoals een onbeperkt aantal prompts per dag en een krachtiger LLM – moet upgraden naar Pro (zo'n 18 euro per maand).

VPN

Een Virtual Private Network, kortweg VPN, is ideaal voor wie meer online privacy wil (je ip-adres blijft verborgen), veiliger wil surfen op openbare wifi (je data zijn volledig versleuteld) of geoblokkades wil omzeilen (je kiest een VPN-server in een niet-geblokkeerd land).

Veel populaire opties, zoals Hotspot Shield, zijn Amerikaans. Wie liever Europees gaat, vindt sterke alternatieven als het Zweedse Mullvad en het Zwitserse Proton VPN. Beide houden geen logboeken bij, ze bieden een wereldwijde keuze aan VPN-servers en gebruiken opensource-clientapps. Je vindt er ook functies als een killswitch (je verbinding wordt meteen verbroken als de VPN-server wegvalt) en split-tunneling (je kiest zelf welke apps via de VPN lopen). Proton VPN ondersteunt wel beter streamingdiensten als Netflix en Prime Video. Beide kosten zo'n 5 euro per maand.

Proton VPN biedt tevens een beperkte gratis versie, handig om mee te starten. Surf naar de site van Proton VPN, vul je e-mailadres in, klik op Begin met Proton VPN en stel een sterk wachtwoord in (twee keer). Je kunt meteen de client-app downloaden, bijvoorbeeld voor Windows. Installeer die (extra apps hoef je niet mee te nemen) en meld je aan met je Proton-account. Kies een VPN-server in een beschikbaar land (vijf in de gratis versie), klik op Verbinden en test de VPN-verbinding gerust via bijvoorbeeld www.whatismyip.com. Of nog beter (in het kader van dit artikel) www.watismijnip.nl/.