Workshop SuseStudio
Met de besturingssystemen van Microsoft en Apple is het eten wat de pot schaft. Linux heeft sinds kort een echt à la carte restaurant genaamd SuseStudio.
Lange tijd was Suse Linux een van de vele distributies van dit bekende gratis besturingssysteem. Een distributie is een kant-en-klare bundel waarin meestal het eigenlijke Linux, een grafische schil en allerlei applicaties te vinden zijn. Voor wie nog nooit met Linux heeft gewerkt: het eigenlijke Linux kent van oorsprong alleen getypte commando’s zoals het aloude MS-Dos en de grafische schil zorgt ervoor dat ook Linux werkt met vensters, pictogrammen, enzovoort.
Waar Windows slechts een paar varianten kent, biedt Linux een overweldigende keuze. Het onderliggende systeem is er in meerdere smaken en ook zijn er verschillende grafische schillen. Dit alles kunt u uitbreiden met een browser naar keuze, een e-mail-client, enzovoort, om zo tot een compleet systeem te komen.
Linux distributies die te koop zijn, zoals die van Suse, bieden vaak een heel scala aan genoemde onderdelen waaruit u bij de installatie een keuze maakt. Maar wacht eens, Linux was toch gratis? Dat klopt, u betaalt alleen voor de fysieke onderdelen zoals dvd’s en boeken en voor eventuele ondersteuning. Het downloaden van Linux is nog steeds gratis.
Nu is het aardige dat Suse sinds kort een dienst biedt waarbij u uw Linux al voor het downloaden geheel naar eigen inzicht kunt samenstellen. U kunt uw favoriete bundel zelfs online uitproberen. Da’s nog eens zelfbestuur!
Een account maken
We surfen naar susestudio.com en klikken daar op “Sign in or create an account”. Zoals we (helaas) tegenwoordig vaker zien moeten we inloggen via een bestaande account bij partijen als Twitter, Google of Facebook . Ook zien we OpenID of Novell-accounts. Achter OpenID gaan nog veel meer bekende namen schuil. Klik maar eens op Get an OpenID. U kunt dan op een pagina waar blijkt dat u bijvoorbeeld ook met een Hyves-, Flickr- of Blogger-account kunt inloggen. Keus genoeg dus, al hadden we liever gewoon een eigen inlogprocedure voor de site. Wij loggen in met een bestaand Twitter-account. We klikken daarvoor op de Twitter-knop en loggen vervolgens in bij de ze dienst. Daarna keren we automatisch terug bij SuseStudio waar we onze naam en e-mailadres invullen. We zetten een vinkje in het vak ‘Yes, I have read…’ en klikken op Continue. We komen dan in het startscherm van SuseStudio (Afb.1).
Een versie kiezen
In het openingsscherm kunnen we uit allerlei Linux-smaken kiezen. De standaardkeuze is ‘Just Enough OS’, een zeer minimalistische Linux-bundel voor mensen die digitaal nogal klein behuisd zijn. Leuk om bijvoorbeeld een nood-usb-stick mee te maken om een onwillige Windows-pc te starten. Deze Linux is op basis van OpenSuse 11.4 en is een gewone gebruikersversie. U kunt ook kiezen voor zwaardere netwerkversies, bijvoorbeeld Enterprise 11. Wij beperken ons echter tot de vijf keuzemogelijkheden onder OpenSuse. Naast de al genoemde JeOS is daar een versie van Linux met alleen een tekst-interface (Server) en drie verschillende grafische varianten: Gnome, KDE en Minimal X. Van deze is KDE nog altijd de populairste grafische schil en dus kiezen we deze versie. Onderaan moeten we vervolgens aangeven of we 32- of 64-bits willen. De kans is groot dat u een 64-bits processor hebt (zelfs als uw Windows niet 64-bits is) maar als u daar aan twijfelt (oude pc!) dan kiest u 32-bits. Wij kiezen 64-bits want daarmee kunnen we meer geheugen aan en het is sneller. Tot slot klikken we op Create Applicance. We komen dan in het hoofdscherm (Afb.2).
Het hoofdscherm
Het hoofdscherm toont links het soort Linux waarvoor we hebben gekozen en het aantal losse componenten (pakketten) dat er volgens dit standaard-sjabloon in zit. Verder zien we de naam van onze Linux (die we desgewenst kunnen aanpassen). Met de tabbladen bovenin gaan we de bundel nu verder naar onze smaak inrichten. We klikken daarvoor als eerste op het tabblad Software. Het bovenste schermdeel vertelt nu welke onderdelen op basis van de tot nu toe gemaakte keuzes in de bundel zitten. Via het onderste schermdeel kunnen we daar nieuwe aan toevoegen. Dat kan op allerlei manieren. Een handige en algemene manier is via de groep Recommended (Afb.3).
Software kiezen (1)
In de groep Recommended vinden we een uitgebreide collectie populaire onderdelen op allerlei gebied. Elk daarvan kunnen we kiezen door op de +Add-knop te klikken. Als voorbeeld doen we dat voor de bovenste, Mozilla Firefox. Na een korte pauze verschijnt dan in het linker schermdeel ‘Added Mozilla Firefox’. Daar onder lezen we ‘Added 20 package’. Maar we hadden toch alleen Firefox gekozen? De uitleg is simpel. SuseStudio kijkt voor elk pakket dat u kiest of de werking daarvan eventueel afhankelijk is van de aanwezigheid van andere pakketten en voegt deze automatisch aan de lijst toe als dat nodig is. Wilt u een compleet systeem met een allround verzameling van de beste pakketten dan kunt u hier ook een vinkje zetten bij ‘Always install recommended software’. Wij vinden dat wel de moeite waard en dus kiezen we deze optie. We zien dan dat er 839 pakketten met een totale grootte van 1.8 GB zijn toegevoegd. Met een klik op ‘Back to all groups’ keren we terug naar het vorige scherm.
Even pauze
Bent u toe aan een pauze? Klik op Sign Out om SuseStudio te verlaten en neem een geurig kopje koffie of een paar uurtjes nachtrust. Ga vervolgens opnieuw naar SuseStudio en log in met het zelfde account dat u hiervoor hebt gebruikt. Klik vervolgens in het menu bovenin op Studio en dan op de naam van de Linux-versie waaraan u hebt gewerkt (in ons geval Ap’s KDE 4 Desktop). Voilà, daar is uw Linux-in-aanbouw weer alsof u nooit bent weggeweest. Met een klik op het tabblad Software zijn we weer waar we waren gebleven.
Software kiezen (2)
Behalve de grote groep met aanbevolen software kunnen we ook zoeken in categorieën. Deze vindt u bij Software Groups. Als voorbeeld nemen we Graphics. We krijgen dan opnieuw een lijst te zien met applicaties maar alleen van het gekozen soort. Bovendien zien we dat er meerdere – zoals Gimp – al van een vinkje zijn voorzien. Dat betekent dat deze al deel uit maakten van de eerder toegevoegde verzameling aanbevolen software. Software die nog geen vinkje heeft voegt u handmatig toe met een klik op +Add. Bent u tevreden dan keert u terug naar het hoofdscherm van Software via ‘Back to all groups’. Op deze manier kunt u uit elk van de categorieën nog programma’s toevoegen. Wanner u de naam van een programma kent dat u graag wilt toevoegen kunt u daar via het zoekvak ook specifiek naar zoeken.
Configuratie (1)
Als we tevreden zijn over de inhoud van de bundel dan kunnen we deze in het tabblad Configuration gaan configureren. Bij Language kiezen we ‘Dutch’ en Keyboard Layout zal voor de meesten van ons op ‘English-US’ kunnen blijven staan. Onder Default Time Zone kiezen we voor Region ‘Europe’ en voor Time Zone ‘Netherlands’. De standaard-instelling van Network is voor de meeste situaties goed en dat geldt ook voor de instelling onder Firewall. Als laatste moeten we gebruikers configureren. Al aanwezig is de standaard Linux-administrator ‘root’ met wachtwoord ‘Linux’. Dit wachtwoord kunt u nu aanpassen. Ook een voorbeeld-account ‘tux’ is aangemaakt. Hiervoor in de plaats kunt u een eigen naam en wachtwoord kiezen (Afb.4). Desgewenst kunt u via Add New User meer gebruikers toevoegen. Dit was nog maar het eerste scherm van de configuratie. We klikken op Personalize voor het volgende. Hier kunnen we een logo en een bureaublad-achtergrond kiezen en voor beiden kunnen we zelfs een eigen afbeelding uploaden. De verdere configuratieschermen zijn voor gevorderden. We laten ze voor wat ze zijn.
Bouwen
Van het tabblad Configuration gaan we naar Build (Files slaan we over). In het Build-scherm (Afb.5) kunnen we aangeven in welke vorm we onze Linux-versie willen gaan gebruiken. Het standaard-formaat is USB-stick/Hard disk Image. Hiermee kunnen we een echte Linux-schijf (of stick) maken. Onschuldiger en handiger is de keuze Live CD/DVD uit het lijstje. Wanneer we het hiermee gemaakte bestand branden als opstartbare cd of dvd (al naar gelang de grootte) dan kunnen we hiermee Linux draaien zonder dat er iets aan onze pc wordt gewijzigd. Dat geldt ook voor de keuze VMware/VirtualBox. Hiermee maken we een zogeheten virtuele machine. Met gratis programma’s als VMware-Player (www.vmware.com/products/player/overview.html) of VirtualBox (www.virtualbox.org) kunt u zo’n virtuele machine laden. Zo kunt u binnen uw huidige besturingssysteem veilig een ander systeem draaien. Het gebruik hiervan is echter een workshop op zich. Wij kiezen dan ook voor de Live CD en klikken op Build. Merk overigens op dat u desgewenst twee of meer versies tegelijk kunt maken door naast ‘Default format’ een of meer ‘Additional formats’ aan te vinken.
Testen
Het zal waarschijnlijk even lijken of er niets gebeurt maar na enig wachten start het aanmaken van uw persoonlijke Linux-versie en ziet u een voortgangsbalkje. Merk terwijl u wacht op dat u links kunt zien hoe groot de download gaat worden (in ons geval 1.3 GB). OpenSUSE geeft u maximaal 15 GB opslagruimte, dus ruimschoots genoeg. Na ruim een half uur wachten is onze persoonlijke Linux-versie klaar. We kunnen hem downloaden maar daar wachten we nog even mee. Voor we 1.3 GB gaan downloaden willen we wel even testen of onze Linux biedt wat we gedacht hadden. We klikken daarom op Testdrive. Onze Linux opent nu als virtuele machine binnen de browser. Na even wachten zien we het inlogscherm waar we net als bij Windows kunnen inloggen (Afb.6). Als dit probleemloos verloopt kunt u als u wilt een klein uurtje proefdraaien, het tabblad sluiten en vervolgens uw Linux downloaden. Helaas is de testmodule niet volmaakt. Dat betekent dat uw Linux daar foutmeldingen kan geven terwijl de gedownloade versie het op uw pc prima doet. Toch altijd downloaden en lokaal testen, dus.
Gebruiken
Het gedownloade iso-bestand kunt u nu met elk cd-brandprogramma op een dvd zetten (let op dat u het wel moet branden als image-bestand). Vervolgens kunt u uw pc vanaf deze dvd starten. De meeste moderne pc’s herkennen zelf een opstartbare dvd maar als dat bij u niet zo is moet u de Bios-instellingen aanpassen. Hoe dat moet verschilt per pc. Natuurlijk werkt Linux vanaf een dvd niet zo snel als van een harde schijf of virtuele machine maar zo’n dvd heeft wel als voordeel dat uw bestaande systeem ongemoeid wordt gelaten en u lekker kunt experimenteren.
Andermans veren
Als u uw Linux-versie helemaal geweldig vindt kunt u deze delen met anderen maar dat zullen we na de eerste keer nog maar niet doen. Het omgekeerde is wel de moeite waard. Wanneer u op Gallery klikt krijgt u een groot aantal door anderen gemaakte speciale Linux-versies te zien. Deze zijn verdeeld in categorieën als ‘Popular’, ‘Newest’ en ‘Staff picks’ (Afb.7). Hier vindt u allerlei grote en kleine, algemene en specialistische Linux-bundels, bijvoorbeeld speciaal voor web-ontwerpers, Android-ontwikkelaars, enzovoort. Ziet u een interessante dan kunt u die uitproberen (klik op Testdrive), naar uw eigen account kopiëren (Clone Applicance) of direct downloaden, vaak in meerdere varianten. Zo hoeft u het wiel niet opnieuw uit te vinden.
