De beste alternatieve besturingssystemen: deel 2

Wie wel eens wat anders wil proberen dan Windows, Mac of Linux, heeft keuze genoeg. Er zijn een hoop alternatieve besturingssystemen, die ieder op hun eigen manier voordelen te bieden hebben ten opzichte van de gevestigde orde. Dit zijn enkele van de beste opties.

Lees hier het eerste deel van dit artikel.

Damn Vulnerable Linux

De eeuwige twist tussen Linux en Windows draait van oudsher om vrijheid en veiligheid. Het open source Linux wordt veel veiliger geacht dan het gesloten, bedrijfseigen Windows. De laatste jaren heeft Microsoft grote beveiligingsstappen gezet en tegenwoordig richten aanvallers zich ook op Linux, dat veel op servers wordt gebruikt. Die krachtige computers zijn interessant voor cybercriminelen doordat ze grote rekenkracht en flinke bandbreedte hebben. Handig voor DDoS-aanvallen.

Lucratiever nog is computergijzeling via ransomware. Bij servers zijn dan meteen grote slagen te slaan. Zie maar de 153 Linux-servers met 3.400 bedrijfswebsites die recent zijn gegijzeld bij de Zuid-Koreaanse webhostingfirma Nayana. Het slachtoffer, dat Bitcoin-losgeld ter waarde van 1 miljoen dollar heeft betaald, liep met zijn Linux-omgeving vele jaren achter qua updates. Malware kan dan diverse bekende gaten gebruiken.

Voor wie wil leren hoe dit in zijn werk gaat, bestaat er Damn Vulnerable Linux (DVL) - zie de afbeelding bovenaan dit artikel. Dit besturingssysteem is bewust zo onveilig mogelijk gemaakt: het is alles wat een goede Linux-distributie niet is. De developers hebben DVL volgestopt met kapotte, brak geconfigureerde, achterhaalde, en exploitbare software. Waarom? Om van te leren, want DVL is trainingsmateriaal. Je moet het dus draaien als live-omgeving of in een virtuele machine. En dan hacken maar!

Point Linux

alternatieve besturingssystemen

© PXimport

Het mooie aan software is dat het in wezen niet slijt. Toch kan de werking ‘slijten’ door updates voor bijvoorbeeld beveiligingsgaten. De software wordt dan zwaarder waardoor het niet meer vlot werkt op oudere hardware, die zelf nog helemaal niet versleten is. Wat kun je bijvoorbeeld met een oerdegelijke ThinkPad-laptop die je op de kop hebt getikt? Linux erop zetten natuurlijk! Alleen is Linux allang niet meer het slanke Windows-alternatief van vroeger.

Een moderne Linux-distributie op oudere hardware geeft geen gegarandeerd soepele ervaring. Maar: there’s a distro for that, om een slogan van Apple te forken voor opensource-gebruik. Het op Debian gebaseerde Point Linux heeft als desktopomgeving Mate, afgeleid van het traditionele en lichte Gnome 2. Deze basis wordt gecombineerd met een verzameling apps, drivers, codecs en meer, om het de gewone gebruiker zo makkelijk mogelijk te maken.

Point Linux doet door zijn opzet (en ook door zijn naam) denken aan een zogeheten point-and-shoot-fotocamera. Zo’n compactcamera heeft voorgebakken instellingen en automatische selectie van functies. Je hoeft niets in te stellen, maar het kan wel als je dat toch wilt. Vóór de komst van betere smartphonecamera’s was de point-and-shoot dé fotomaker voor de massa. Point Linux ambieert eenzelfde rol.

Windows 10 S

alternatieve besturingssystemen

© PXimport

De oorspronkelijke kritiek op browserbesturingssysteem Chrome OS van Google was dat je er geen ‘echte’ applicaties op kunt draaien. Geen Photoshop van Adobe, geen iTunes van Apple, geen Office van Microsoft. Laatstgenoemde heeft hier fijntjes op gewezen met reclamefilmpjes waarin het uithaalde naar deze nieuwe Windows-concurrent.

Het besturingssysteem op Chromebooks kan alleen webapps aan, hoewel Google daar nu ook Android-apps aan heeft toegevoegd. Toch bleken Chromebooks al vóór die toevoeging interessant te zijn, in bijvoorbeeld het onderwijs. Microsoft pareert nu de populariteit van Chrome OS door Windows 10 uit te kleden. Het resultaat is Windows 10 S dat alleen apps uit de Windows Store kan draaien. Die app-winkel van Microsoft kampt nog altijd met relatief weinig apps en relatief weinig gebruikers. Misschien dat 10 S dit kip-en-ei-probleem doorbreekt?

Lees hier meer over Windows 10 S.

Amiga OS

alternatieve besturingssystemen

© PXimport

Sommige computergebruikers verlangen terug naar besturingssystemen die zijn heengegaan. Nee, we hebben het niet over Windows XP. Bepaalde antieke platformen hebben een hardnekkige, cult-achtige schare fans. Zeker als het besturingssysteem in kwestie ooit vooruitstrevend, innovatief en (dus) veel beter dan de concurrentie was. Het Amiga OS van Commodore is een goed voorbeeld. Toen de Mac het met een monochroom scherm moest doen en de pc slechts speakerbliepjes ten gehore gaf, had de Amiga al een multitaskend 32-bit grafisch besturingssysteem in rijke kleurenpracht en met stereo sample-geluid.

Nu in 2017 komt Amiga OS ineens weer terug: draaiend op de gloednieuwe AmigaOne X5000-pc van het bedrijf A-EON. Deze computer heeft geen Intel Inside en geeft ook AMD geen plek. In plaats daarvan heeft A-EON gekozen voor PowerPC-chips (PPC), die ooit de basis waren voor Macs. Amiga OS 4.1 draait op een moderne dualcore-PPC-chip van Freescale die tot 2,5 GHz gaat. Daarnaast heeft de X5000 een aparte 16-core-processor op 500 MHz die door software valt te configureren om als verschillende custom chips te werken. Het moderne AmigaOS proberen, vereist dus wel de aanschaf van een X5000 die met een prijs vanaf zo’n 1600 dollar niet bepaald goedkoop is. Een bijzonder besturingssysteem dus.

Haiku OS

alternatieve besturingssystemen

© PXimport

Heb je wel nostalgische gevoelens maar geen groot budget? Dan kun je ook terug naar een ander pionierend besturingssysteem, dat je gewoon gratis op je pc kunt draaien. Lang geleden, in de tijd van Mac OS 8 (van vóór OS X dat nu macOS heet), was er een interessant alternatief dat bijna de toekomst van Apple is geworden.

BeOS was eind vorige eeuw een vooruitstrevend, snel en multithreaded besturingssysteem voor multimedia-werk. Denk aan grafisch design, video-editing en meer van zulke taken waar Macs bekend om staan. Maker Be Inc. is op de valreep toch niet overgenomen door Apple, die een solide basis zocht voor zijn besturingssysteemtoekomst. BeOS 5.0 is gereïncarneerd als opensource-project: Haiku. Dit valt te downloaden en te proberen op een gewone of zelfs oude pc. Waarschuwing: het is nog alfa-software!

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten