Van Facebook tot TikTok: welk van deze acht diensten past bij jou?
Kijken en gezien worden, daar draait het kortgezegd bij social media allemaal om. Er bestaan inmiddels heel wat diensten waar leden hun dagelijkse beslommeringen op uiteenlopende manieren kunnen delen. Naast het volgen van familie, vrienden en collega’s gebruiken mensen social media ook om op de hoogte te blijven van het laatste nieuws.
We zetten in dit artikel acht veelgebruikte socialmediadiensten in de schijnwerpers:
- X
- Telegram
- TikTok
Lees zeker ook: AI pakt veel data van sociale media: kun je daar iets tegen doen?
Toen de populariteit van Hyves (zie kader ‘Hyves-profiel terugzien?’) zo’n vijftien jaar geleden in rap tempo afbrokkelde, stapten veel mensen over naar Facebook. Hét grote verschil is dat deze dienst internationaal actief is. Handig voor wie graag contact houdt met vrienden en kennissen in het buitenland. Volgens het laatste rapport van marktonderzoeker Newcom telt Facebook 10,1 miljoen Nederlandse gebruikers. De laatste jaren is het ledenaantal vrij stabiel.
Teksten, foto’s en filmpjes delen; op Facebook kan het allemaal. Net als elke socialmediadienst bewaart de Amerikaanse grootmacht deze gegevens op online (cloud)servers. Verder kunnen leden allerlei andere functies gebruiken. Je vindt op Facebook onder meer hobbygroepen, (regionale) nieuwskanalen, spelletjes, een evenementenkalender en een marktplaats. Via de verwante chatdienst Messenger kun je bovendien met bekenden kletsen.
Helaas neemt Facebook het niet zo nauw met de privacy van zijn leden. Zo is er een grote kans dat je op basis van jouw gebruikersgegevens gepersonaliseerde advertenties tegenkomt. Er zijn overigens wel instellingen om je privacy beter te beschermen. Het platform staat er ook om bekend dat er geregeld nepnieuws op verschijnt.
Hyves-profiel terugzien? De tijd dat hyven als werkwoord werd gebruikt, ligt inmiddels ver achter ons. Eind 2013 trok toenmalig eigenaar Telegraaf Media Groep de stekker uit het socialmedia-platform. Wel bestaat er onder de naam Hyves Games nog een spelletjessite.
Denk je weleens met weemoed terug aan jouw Hyves-profiel? Mogelijk kun je dat nog terugzien! De dienst Wayback Machine heeft namelijk talloze profielen gearchiveerd. Het werkt simpel. Typ in het invoerveld jouw voormalige gebruikersnaam (vaak voor- en achternaam) gevolgd door de extensie .hyves.nl. Het werkt niet voor elk profiel, maar je kunt natuurlijk altijd een poging wagen. Schrik niet van de gedateerde foto’s!
Op Instagram draait het vooral om de mooie plaatjes. Gebruikers kunnen op dit platform foto’s en korte video’s delen. De app bevat allerlei opties om de beelden te verfraaien, zoals filters, emoticons, stickers en begeleidende teksten. Er zijn daarnaast verschillende gereedschappen om de video’s te bewerken. Zo kun je filmpjes inkorten, de videosnelheid wijzigen of een deel van het beeld wegsnijden. Je zet eventueel ook nog een leuk muziekje onder de video. Een prominente functie is het maken van een zogeheten Reel. Hierbij plak je meerdere korte clips en foto’s aan elkaar, zodat je als het ware een kort verhaal vertelt.
Veel BN’ers hebben een profiel, waardoor je hun bezigheden (en jaloersmakende reizen) kunt volgen. Momenteel heeft deze socialmedia-app acht miljoen Nederlandse gebruikers. Houd er rekening mee dat Instagram persoonsgegevens verzamelt voor commerciële doeleinden.
Net als Facebook en Instagram van Meta's makelij: Dit is Threads
LinkedIn richt zich alleen op zakelijke gebruikers. Ondernemers, zzp’ers, werknemers en studenten kunnen er een profiel aanmaken. Wie zich registreert, creëert zo min of meer een online curriculum vitae. Zoek je een (nieuwe) baan, dan geef je dat desgewenst in het profiel aan. Wie weet komt er op die manier een leuke werkgever op jouw pad. Daarnaast bevat het platform een uitgebreide lijst met vacatures. Je voegt naar eigen inzicht collega’s, klanten, opdrachtgevers en misschien zelfs concurrenten als connecties toe. Op die manier volg je eenvoudig de carrières van andere mensen.
LinkedIn toont weliswaar gepersonaliseerde advertenties, maar elke gebruiker kan zich daarvoor afmelden. Met 5,5 miljoen Nederlandse leden is het platform behoorlijk succesvol.
Creatieve mensen hebben veel profijt van Pinterest. Dat zijn er trouwens behoorlijk veel, want deze dienst telt 4,5 miljoen Nederlandse leden. Na aanmelding open je een digitaal prikbord waarop je allerlei afbeeldingen kunt vastpinnen. Denk onder andere aan eigen beeldmateriaal en plaatjes van het web. Op deze wijze kun je leuke ideeën voor pakweg een muziekkamer, vijver, origineel knutselwerk of mooie reis bundelen.
Maak je eigen mood- of visionboard
Zodat je er iedere dag naar kunt kijken
Je kunt bekenden volgen en hun creaties bewonderen. Bij pins kun je vrijblijvend een reactie achterlaten. Pinterest oogt weliswaar vriendelijk, maar dat geldt niet voor het privacybeleid. Tussen alle pins duiken namelijk diverse gepersonaliseerde advertenties op. Gelukkig kun je dat in de instellingen uitzetten.
X (voormalig Twitter)
X is een microblogdienst. Gratis leden kunnen korte berichten van maximaal 280 tekens publiceren. De inhoud kan over van alles gaan. Er ontstaan op X vaak maatschappelijke discussies, waarbij de sfeer soms grimmig is. Gebruikers reageren op elkaars berichten en jammer genoeg komen er dan geregeld krachttermen voorbij. Een veelgehoord kritiekpunt is dat mensen zich anoniem kunnen registreren. Hierdoor belanden geregeld aanstootgevende berichten en nepnieuws op het platform.
Gelukkig kunnen we ook nog iets positiefs melden. Zo is de dienst een nuttig hulpmiddel voor wie het laatste nieuws op de voet wil volgen. Gebeurt er ergens iets opvallends, dan nemen toevallige passanten de taak van journalisten over. Zij doen ter plekke verslag. Handig is dat je berichten rondom een specifiek onderwerp kunt bundelen. Behalve teksten delen leden ook foto’s en video’s. Veel BN’ers zitten op X.
Je kunt andere mensen, nieuwsmerken en bedrijven volgen. De berichten van deze accounts verschijnen dan op jouw startpagina. In Nederland gebruiken 3,2 miljoen leden X. Deze dienst droeg voorheen de naam Twitter en werd in 2022 overgenomen door de bekende zakenman Elon Musk.
En wat dacht je van Bluesky? Bluesky: een interessant alternatief voor X
Telegram
WhatsApp is natuurlijk dé chat-app van Nederland en omstreken, maar toch heeft deze dienst de nodige criticasters. Een belangrijke reden hiervoor is dat de app onder de vleugels van Meta valt. Dit moederbedrijf is ook eigenaar van de vermeende ‘privacyvandalen’ Facebook en Instagram, waardoor veel mensen zich liever niet bij WhatsApp aansluiten. Telegram is een goed alternatief. Bijna twee miljoen Nederlanders gebruiken deze app.
De werking is grotendeels hetzelfde. Op basis van jouw telefoonnummer kom je binnen jouw sociale kring andere leden op het spoor. Tik op een naam en deel eenvoudig teksten, foto’s, video’s en bestanden. Interessant is de mogelijkheid om verstuurde chats na een bepaalde periode voor iedereen te wissen.
Telegram heeft ook nog een functie om met iemand een geheim (versleuteld) gesprek te starten. In dat geval bewaart de dienst geen gegevens op zijn servers en kunnen berichten niet worden doorgestuurd. Tot slot kun je jouw telefoonnummer eventueel voor andere leden verbergen.
TikTok
TikTok stamt uit 2016 en is daarmee het jongste platform in dit overzicht. Deze dienst komt uit China en dat is dan ook meteen het belangrijkste pijnpunt. Zo vreest de Amerikaanse overheid spionage, waardoor er aan de overkant van de oceaan mogelijk een verbod op dit platform komt. In Nederland mogen ambtenaren de toepassing niet op hun zakelijke toestel installeren. TikTok heeft lak aan de privacy van zijn gebruikers, want het bedrijf verzamelt veel gegevens.
Eigenlijk is het jammer dat deze dienst ter discussie staat, want het is onder jongeren erg populair. In amper acht jaar tijd hebben zich maar liefst 4,3 miljoen Nederlanders aan de app verbonden. De werking van deze dienst is simpel: leden delen korte, veelal grappige, mooie of bijzondere videofragmenten met elkaar. Je kunt ook andere gebruikers volgen.
Maak je eigen vlogs!
Een speciale vlogcamera geeft het beste resultaat
Deze chat-app met maar liefst 13,4 miljoen Nederlandse gebruikers behoeft eigenlijk geen introductie. Toch is er nog altijd een behoorlijke groep minder enthousiast; zij vrezen achterdeurtjes die het wat minder nauw nemen met de privacy. Geen onlogische gedachte, want WhatsApp is samen met Facebook en Instagram onderdeel van Meta ...
Toch telt juist WhatsApp flink wat privacyfuncties. Zo kun je versleutelde berichten verzenden en verstuurde appjes naderhand voor iedereen wissen. Je kunt vanuit de instellingen zelfs een heuse privacycontrole uitvoeren. Zo bepaal je onder meer wie jouw profielfoto kan zien en stel je voor verstuurde berichten eventueel een vervaldatum in. Houd er wel rekening mee dat WhatsApp gebruikersdata verzamelt.
Naast chatten en (video)bellen kun je je in WhatsApp op kanalen abonneren. Zo blijf je onder meer op de hoogte van ontwikkelingen van jouw favoriete voetbalclub of volg je het laatste nieuws. Verder kun je statusupdates delen en bekijken.
Conclusie
Wie de behoefte voelt om tekst en/of beeld de wijde wereld in te sturen, heeft daarvoor genoeg mogelijkheden. Uiteraard is het ook leuk om te zien waarmee bekenden zoal bezig zijn. Verder leent social media zich goed om op de hoogte te blijven van allerlei ontwikkelingen, zoals (regionaal) nieuws. Hierbij is het wel belangrijk dat je betrouwbare bronnen volgt.
Social media zijn in de regel gratis, maar uiteraard hebben ze wel een verdienmodel. Dat is meestal de gebruiker. Jij dus! Jouw accountgegevens en gebruikersdata zijn namelijk geld waard. Hoe meer adverteerders van je weten, hoe nauwkeuriger zij hun reclame-uitingen op jou kunnen afstemmen. Wie dat liever niet wil, kan zich beter niet met social media bezighouden.
