ID.nl logo
Verruil je Hue Bridge voor Home Assistant en ZHA
Huis

Verruil je Hue Bridge voor Home Assistant en ZHA

Gebruik je Philips Hue? Dan is het je misschien opgevallen dat de Hue-app je tegenwoordig vraagt om in te loggen met een account. Dat wordt binnenkort zelfs een verplichting. Gelukkig kun je je verlichting prima zonder een bridge bedienen, volledig lokaal. We leggen uit hoe je dat voor elkaar krijgt met Home Assistant en een usb-dongle. Na je overstap kan de Hue-bridge de deur uit!

In dit artikel verkennen we hoe Home Assistant kan worden ingezet om Zigbee-apparaten te beheren zonder extra bridges. De belangrijkste punten die we behandelen:

  • Gebruik van Home Assistant voor het beheren van Zigbee-apparaten via Zigbee Home Automation (ZHA)

  • Toevoegen van Hue-lampen en -accessoires aan Home Assistant zonder Hue-bridge

  • Voordelen van lokale bediening en ondersteuning voor diverse Zigbee-accessoires

  • Aandachtspunten bij het afkoppelen van de Hue-bridge, zoals beperkingen en instellingswerk

  • Koppelen van apparaten en instellen van groepen, scènes, en automatiseringen in Home Assistant

  • Ook interessant: Besparen? Met sensors maak je je huidige domme apparaten slim

Home Assistant is populaire en zeer flexibele software voor thuisautomatisering. Met Zigbee Home Automation (ZHA) kun je ook je Zigbee-apparaten rechtstreeks binnen deze software beheren. Het zorgt ervoor dat je geen losse Zigbee-bridges meer nodig hebt.

Je kunt ook de meeste Hue-lampen en -accessoires toevoegen en gebruiken binnen Home Assistant, met features als groepen en scènes. Alles werkt volledig lokaal, zonder de Hue-bridge en zonder de noodzaak voor een account. We helpen je in dit artikel stap voor stap op weg.

Meer voordelen

Naast de lokale werking kent ZHA meer voordelen. Zo worden veel meer Zigbee-accessoires ondersteund, zelfs van uiteenlopende merken. Je kunt daardoor ook makkelijker lampen van andere merken opnemen in je huis. Hue-lampen zijn van goede kwaliteit, maar ook relatief duur, en niet overal heb je die hoge kwaliteit nodig.

In Home Assistant kun je alles aan elkaar knopen. Je kunt bijvoorbeeld – om maar wat te noemen – met een Hue-afstandsbediening de radio harder zetten.

Het opdoeken van de Hue-bridge zorgt dat alleen het Zigbee-netwerk van ZHA overblijft. Dat wordt extra sterk, omdat lampen en andere apparaten die niet op een batterij werken als een soort versterker voor signalen fungeren.

Aandachtspunten

Er zijn wat beperkingen na het afkoppelen van de Hue-bridge. Zo kun je de Hue-app niet meer gebruiken voor features als het synchroniseren van licht met muziek. Je zult ook wat tijd moeten besteden aan het instellen in Home Assistant. Denk bijvoorbeeld aan het werken met groepen en automatiseringen, of het bouwen van een beter dashboard voor het bedienen van de lampen. Dat kan nog steeds met een app, namelijk die van Home Assistant.

Een nadeel is dat mogelijk niet alleen Hue-lampen en -accessoires door ZHA worden ondersteund. Op de website Zigbee.blakadder.com kun je voor de meeste Zigbee-accessoires opzoeken of ze geschikt zijn, maar de lijst is niet officieel en niet overal up-to-date. Voor een bredere ondersteuning kan Zigbee2MQTT een optie zijn. Dat is een alternatieve manier om binnen Home Assistant met Zigbee te werken.

Wat heb je nodig?

De hardware voor Home Assistant en de installatie komen hier niet aan bod. Er zijn volop goede en zelfs kant-en-klare opties (zie kader hieronder). Als Zigbee niet is ingebouwd, kun je eenvoudig je systeem met een usb-dongle uitbreiden.

Goede opties voor ZHA zijn de Sonoff Zigbee 3.0 USB Dongle Plus (V1 of V2) en de SkyConnect. We raden wel aan om een usb-dongle niet direct in een systeem te pluggen, maar via een korte verlengkabel, vanwege de gevoeligheid voor storingen door je systeem zelf.

Hardware voor Home Assistant Zoek je eenvoudige, zuinige en voordelige hardware, dan zijn er goede kant-en-klare opties, zoals de Home Assistant Green en krachtiger Yellow. Die laatste is standaard voorzien van Zigbee. De software is al vooraf op deze systemen geïnstalleerd. Heb je geen moeite om dat zelf te doen, dan zijn de Odroid N2+ en Raspberry Pi 4B ook goede opties. Je keuze zal deels afhangen van wat er beschikbaar is.

Integratie toevoegen

Gebruik je een usb-dongle voor Zigbee, dan zal Home Assistant die automatisch vinden. Je kunt hem opsporen onder Instellingen / Apparaten & diensten op het tabblad Integraties. Klik bij de usb-dongle op Configureren. Nu kun je het Zigbee-netwerk opzetten. Als dat klaar is, kun je al meteen Zigbee-apparaten koppelen.

Als voorbeeld gebruiken we twee Philips Hue-lampen met standaard E27-fitting, zowel een White als een White and Color. We laten ook de combinatie met twee retro-designlampen van Innr zien, eveneens voor Zigbee. We hebben bovendien twee Zigbee-accessoires toegevoegd: een afstandsbediening (met dimmer) en een wandschakelaarmodule.

Fabrieksinstellingen

Lampen nieuw uit de doos kun je direct koppelen in Home Assistant. Bestaande lampen zul je echter naar de fabrieksinstellingen terug moeten zetten. Dat gaat het makkelijkst via de Hue-app, dus doe die bridge niet meteen de deur uit!

Je hoeft een lamp in principe alleen te verwijderen via de Hue-app. Deze optie vind je onder Lampinstellingen in het menu voor de lamp. Daarna kun je de lamp koppelen in Home Assistant.

Heb je de dimmer-afstandsbediening voor Hue in huis? Dan kun je een lamp ook daarmee terugzetten naar de fabrieksinstellingen. Houd de afstandsbediening dicht bij de lamp en druk de aan- en de uitknop tegelijkertijd 10 seconden in, tot de lamp drie keer uit zichzelf aan- en uitgaat. Nu is de lamp teruggezet naar de fabrieksinstellingen.

Koppelen in ZHA

We kunnen lampen aan ZHA toevoegen door de koppelmodus aan te zetten. Hiervoor klik je in het overzicht met integraties in Home Assistant op Integratie toevoegen, gevolgd door Zigbee-apparaat toevoegen. Nu wordt de koppelmodus gestart.

Zorg dat de lamp aan staat. Deze zal als het goed is vanzelf gevonden worden. Daarna kun je een naam instellen en ruimte kiezen. Herhaal het proces voor de andere lampen. Voor accessoires kun je hetzelfde doen. Lukt het terugzetten naar de fabrieksinstellingen niet? Door op internet naar het typenummer te zoeken, vind je vaak wel specifieke instructies.

Extra instellingen

Op je dashboard kun je onder meer de kleur en de helderheid voor toegevoegde lampen instellen. Zoek je een apparaat zoals een lamp op via de integratiepagina, dan kun je soms nog extra details instellen.

Bij een lamp zie je vaak de optie Opstartgedrag. Daarmee kies je wat er na een stroomonderbreking moet gebeuren. Met de optie On moet je oppassen: een lamp zal dan altijd aan gaan na bijvoorbeeld een stroomstoring, óók als dat midden in de nacht gebeurt.

Groep maken

Er zijn meer handigheidjes om van te profiteren. Zo kun je in Home Assistant bijvoorbeeld alle apparaten in een ruimte in één handeling aan- of uitzetten. Zorg daarvoor wel dat je voor elke lamp de correcte ruimte hebt ingesteld. Verder kun je ook zelf een lichtgroep in Home Assistant aanmaken, zodat je ze gelijktijdig kunt bedienen. Hiervoor ga je onder Instellingen / Apparaten & diensten naar het tabblad Helpers.

Mooier is het overigens om een Zigbee-groep aan te maken. Dan kan met één Zigbee-commando een hele groep aan of uit worden gezet. Dit verbetert de gebruikservaring aanzienlijk. Zoek daarvoor de Zigbee Home Automation-integratie op, klik op Configureren en ga naar het tabblad Groepen.

Scènes

Je bent wellicht bekend met de scènes van de Hue-app. Home Assistant kent een soortgelijke feature, die zelfs wat makkelijker werkt. Je maakt een scène aan onder Instellingen / Automatiseringen & scènes. Voeg eerst alle lampen toe. Daarna stel je deze lampen in, zoals de gewenste status, kleur en helderheid. Kies daarna Opslaan om dit in de scène op te slaan. Je kunt overigens ook andere apparaten aan de scène toevoegen.

Automatiseringen

Je kunt uiteraard automatiseringen maken voor je lampen. Dat is vooral praktisch als je accessoires gebruikt, zoals een afstandsbediening of wandschakelaarmodule. Zo kun je automatiseren welke lampen daarmee geschakeld moeten worden.

Voor Zigbee-accessoires is het meestal veel makkelijker om een blueprint te gebruiken. Dan hoef je alleen het bewuste accessoire aan te wijzen en de acties voor de verschillende buttons te kiezen. Zoek wel precies de goede blueprint voor jouw type accessoire én voor ZHA (dus niet voor Zigbee2MQTT).

Accessoires

Het blijft trouwens slim om nog steeds gewone drukknoppen in je huis te hebben, zodat bijvoorbeeld de oppas of een huisgenoot de lampen zonder app kan bedienen. Met de Hue-wandschakelaarmodule kun je bijvoorbeeld een bestaande wandschakelaar ‘ombouwen’ naar een slimme schakelaar. We hebben deze met succes via ZHA gekoppeld.

Zigbee-bindingen Zigbee Home Automation ondersteunt ook zogenoemde Zigbee-bindingen. Daarmee kun je een enkel Zigbee-apparaat of een hele groep Zigbee-apparaten rechtstreeks bedienen met bijvoorbeeld een afstandsbediening. Een voordeel is dat het zonder tussenkomst van Home Assistant gaat. Het werkt daarom responsiever en ook nog steeds als Home Assistant uitstaat. Het is in de praktijk soms wel lastiger voor elkaar te krijgen door afwijkende implementaties.