In Nederland hebben we er duizenden die worden gebruikt door vele miljoenen auto’s. Allemaal hebben ze onderhoud nodig, moeten ze goed zijn afgesteld en gebruiken ze veel stroom. Hoewel stoplichten regelmatig ergernis zijn van vele bestuurders, zijn ze essentieel voor onze veiligheid. Hoe zit dat in de toekomst, zijn stoplichten dan nog nodig?
Hoewel het door enkele ongelukken nog een verre toekomst lijkt, is de kans groot dat we inderdaad bij autowegen op een dag geen stoplichten meer nodig hebben. Immers zijn die bedoeld om voor 'ons mensen' te zien dat we al dan niet mogen doorrijden. Rijden we straks niet meer zelf, maar laten we ons rijden in onze autonome auto’s, wat is dan nog het nut van de verkeerslichten?
Op dit moment worden autonome auto’s nog getraind op het kunnen zien van het stoplicht en dat is een uitdaging. Waar namelijk gewone verkeersborden stilstaande borden zijn die altijd hetzelfde tonen, is het juist het unique selling point van een stoplicht dat hij van kleur verspringt. Moeten we zelfrijdende auto’s wel leren met dit ingewikkelde euvel om te gaan? Het kan in een verre toekomst ook een digitaal signaal zijn.
Je zou dan kunnen denken aan een signaal op een kruispunt dat zegt “stoppen”, maar je kunt dit uiteraard veel verder doortrekken. Door algoritmes toe te passen is het mogelijk om straks niet meer voor een rood virtueel stoplicht te hoeven wachten als er bij alle andere virtuele stoplichten op het kruispunt geen auto’s staan. In die zin wordt een stoplicht sowieso onnodig.
Uiteindelijk zullen zelfrijdende auto’s op een heel andere wijze op elkaar zijn afgestemd. Het gaat immers niet meer om het imiteren van hoe mensen rijden, het gaat erom als één netwerk op de aanwezigheid van andere auto’s te rijden.
Algoritmes in stoplichten
Kijken we naar de verre toekomst van stoplichten, dan ziet die er heel anders uit dan de nabije toekomst. Het is op dit moment zelfs een grote uitdaging om überhaupt innovaties door te voeren in stoplichten. Reden hiervoor is dat op dit moment de stoplichten werken aan de hand van lussen in het wegdek, versus slimme camerasystemen die ervoor kunnen zorgen dat stoplichten efficiënter gaan werken.
Wil je immers zoveel mogelijk auto’s over een kruispunt laten gaan, dan heb je hiervoor meer gegevens nodig dan alleen dat er één auto voor het stoplicht wacht. Je hebt dan informatie nodig over waar ze allemaal staan en waar ze over vijf seconden gaan aankomen. Camerasystemen kunnen daarbij helpen, maar die zijn duur en komen met de nodige privacy-uitdagingen.
Honda heeft een ‘slim kruispunt’ bedacht, waarbij vier camera’s op elke hoek van het kruispunt samen een 360 graden-beeld tonen van al het verkeer op dat kruispunt. Slimme auto’s krijgen deze data toegestuurd, waarna de onboard computer de bestuurder alert maakt op de aanwezigheid van anderen, wat zowel visueel kan als via spraak.
Ford heeft iets soortgelijks bedacht, maar hier wordt vooral gericht op hoe hard een auto moet rijden om in een ‘groene golf’ terecht te komen, geïnspireerd door hoe we zelf door een stad lopen. We gaan niet elke keer stilstaan als degene voor ons langzamer is of stilstaat, we gaan er dan simpelweg omheen in ons eigen tempo.
Er zijn meer autobedrijven met systemen bezig, al gaat het ook vaak om mogelijkheden waarbij auto’s met elkaar communiceren, en er dus juist niet wordt gekozen voor een hardware-oplossing op het kruispunt zelf.
Smart Traffic
Het ingenieursbureau Sweco won een prijs met zijn Smart Traffic-dee. Het ontwikkelde een softwaresysteem voor slimme verkeerslichten dat in Helmond al zorgde voor een afname in wachttijd van 32 procent. Smart Traffic werkt niet met camera’s, maart met de data die er nu al voorhanden is. Er wordt realtime vanuit de cloud data gebruikt om te voorspellen hoe groot de wachtrij zal worden en hoe de stoplichten dan het beste op elkaar zijn afgesteld.
Met andere woorden, er wordt gebruikgemaakt van data uit apps, gecombineerd met camerabeelden en meetpunten in de weg. Er zitten ook modules in om bussen die laat zijn prioriteit te geven en om in de toekomst zelfrijdende auto’s te vertellen hoe lang het nog duurt voor het groen wordt. Op basis daarvan kan de auto dan ‘besluiten’ al dan niet af te remmen.
Stoplichten zullen uiteindelijk altijd nodig zijn. Niet voor zelfrijdende auto’s of mensen in de auto die willen controleren of alles goed gaat, maar simpelweg voor andere deelnemers aan het verkeer. Fietsers en wandelaars hebben nog wel stoplichten nodig om goed op elkaar af te stemmen wie er voor mag gaan. Zo wordt er in Wenen in 2020 een systeem geïmplementeerd dat herkent als iemand wil oversteken, zodat er geen knop meer hoeft te worden ingedrukt en er niet hoeft te worden gewacht op een ‘programma’ dat het stoplicht afgaat.
Dat is een voordeel, maar eigenlijk is het beter om auto-stoplichten eerst slimmer te maken. Niet alleen komen mensen zo veiliger en eerder op hun bestemming, er is ook minder uitstoot omdat het verkeer zoveel mogelijk kan doorrijden en niet altijd compleet tot stilstand hoeft te komen wanneer het weet dat het licht elk moment op groen kan springen.