De Tesla Cybertruck is misschien zo'n gek idee nog niet

© PXimport

De Tesla Cybertruck is misschien zo'n gek idee nog niet

Geplaatst: 27 oktober 2020 - 09:11

Aangepast: 17 november 2022 - 08:57

Redactie PCM

Toen Tesla eind vorig jaar een futuristisch ogende pick-uptruck presenteerde, was de kritiek niet van de lucht. Met z’n opvallend scherpe hoeken was deze auto goed lelijk, zo vond het internet. Toch zit er een uiterst rationeel verhaal achter de ontwerpkeuze voor de Tesla Cybertruck.

Na het stenen tijdperk volgden de bronstijd en de ijzertijd. Inmiddels zijn we aangekomen in het koolstoftijdperk. Alles wat modern is, lijkt tegenwoordig te worden gemaakt van koolstofvezelversterkte kunsthars, ook wel bekend onder de Engelse benaming carbon. Denk aan de Dell XP-laptops, maar ook aan de Boeing 787 Dreamliner en diens concurrent, de Airbus A350.

Daar bestaan goede redenen voor. Koolstofcomposieten zijn lichter dan aluminium en hebben tegelijkertijd een grotere treksterkte. Het spul is bovendien niet vatbaar voor metaalmoeheid of corrosie. Je kunt er daarnaast gemakkelijk complexe vormen mee creëren – reden dat de beroemde vliegtuigontwerper Burt Rutan er graag mee werkte. Hij vernoemde zelfs zijn bedrijf naar het wondermateriaal: Scaled Composites.

In de jaren 90 achtte de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA de tijd rijp voor een ruimteschip met brandstoftanks van koolstofcomposieten: de Venture Star. Dat bleek echter een brug te ver. Zodra je probeert vloeibare waterstof met een temperatuur van -253 graden Celsius in een koolstoftank op te slaan, of vloeibare zuurstof (-183°C), komen de nadelen van dit materiaal aan het licht. Koolstofcomposieten worden dan al snel bros.

Zuurstof heeft de neiging met koolstof te reageren, en het materiaal is minder goed bestand tegen allerlei vormen van straling. Aanhoudende problemen met de koolstoftanks vormden de reden dat de ontwikkeling van de Venture Star, de beoogde opvolger van de Space Shuttle, in 2001 werd gestaakt.

Materiaalkeuzes

Groot was daarom de verbazing toen de visionaire ondernemer Elon Musk in 2016 aankondigde een enorm ruimteschip te willen bouwen op basis van koolstofcomposieten. Hij voegde onmiddellijk de daad bij het woord en had al snel een enorme tank met een doorsnede van 12 meter gereed. Maar in januari 2019 kondigde hij plotseling aan dat zijn vrijage met koolstof voorbij was.

Koolstofcomposieten, zo verklaarde hij, zijn erg bewerkelijk: er daadwerkelijk iets van maken duurt lang. Bovendien, zo zei hij, kosten ze bijna 200 dollar per kilo. Nee, dan roestvrij staal. Dat kost niet meer dan 3 dollar per kilo en het is verbluffend sterk. Starship, zoals Musk zijn geesteskind inmiddels had gedoopt, werd een glanzend stalen gigaraket zoals die niet zou hebben misstaan in een sciencefictionstrip uit de jaren 50.

 

© PXimport

En zo deden we weer een stap terug naar de ijzertijd. Roestvrij staal bestaat hoofdzakelijk uit ijzer waaraan nikkel, chroom, mangaan en nog een paar andere elementen zijn toegevoegd. ‘Roestvrij’ is een overigens misleidende term: alles waar ijzer in zit, kan roesten. Maar de toevoegingen verhinderen dat wel heel sterk. Het is daarom een geliefd materiaal voor de productie van potten, pannen en bestek. Sommige landen slaan er zelfs munten van.

Voor heel grote objecten, zoals auto’s of vliegtuigen, wordt het echter weinig gebruikt. 3 dollar per kilo klinkt goedkoop, maar een auto weegt al snel een kilo of duizend. Vandaar dat autofabrikanten geverfd ‘gewoon’ staal gebruiken. Daar komt bij dat een auto van roestvrij staal weliswaar niet roest, maar nog steeds gevoelig is voor krassen, die je vervolgens niet eventjes weg kunt lakken.

Musk lijkt echter steeds verliefder op het spul te worden. Op 21 november 2019 onthulde hij de Tesla Cybertruck, een futuristisch ogende pick-uptruck van – jazeker – roestvrij staal. Om precies te zijn: exact hetzelfde soort roestvrij staal dat ook voor Starship wordt gebruikt.

De presentatie verliep, zoals we van Musk gewend zijn, amateuristisch en bombastisch tegelijk. Franz von Holzhauzen, Tesla’s hoofdontwerper, wierp een stalen bal naar een van de ruiten om te demonstreren hoe sterk die zouden zijn. Toen het glas tegen alle verwachting in versplinterde, besloot Von Holzhauzen het nog eens te proberen op een ander raam, dat eveneens aan gruzelementen ging. Musk bleef er laconiek onder (‘De bal ging in elk geval niet door de ramen héén’).

Op de sociale media reageerde men minder gelijkmoedig. De brutale hoekige vormen van de Cybertruck konden op weinig genade rekenen. Paul Snyder van het College for Creative Studies in Detroit vond dat de auto ‘dystopie’ uitstraalde. “Het ding ademt oorlogsgebied, gevechtsvoertuig. Dat is niet het soort boodschap dat ik graag op de weg zie.”

Mildere geluiden

Maar inmiddels klinken er ook mildere geluiden. De Cybertruck ziet er namelijk niet zomaar uit zoals-ie eruit ziet. Musk heeft namelijk een revolutionair productieproces voor ogen. Normaliter bestaat de carrosserie van een auto uit een aantal delen van geperst staal, die door robots aan elkaar zijn gelast en geschroefd. Zoals iedere autobezitter weet, is veel van dat staal nogal dun, anders kon het immers niet in vorm worden geperst.

De Cybertruck zal echter niet worden geperst, maar gevouwen; Musk had hem ook Origamitruck kunnen noemen. Het raketstaal is namelijk te dik om te persen. Vouwen gaat echter wel, mits slim gedaan, en dat scheelt enorm in de assemblagekosten. Bovendien kan de tijdrovende en kostbare lakstraat de deur uit, want het lakken van roestvrij staal slaat nergens op. Daar komt bij dat zware auto’s zoals pick-uptrucks een chassis hebben, een onderstel waar de carrosserie op rust. Voor de Cybertruck is dat niet nodig. De gevouwen constructie van dit staal is van zichzelf stevig genoeg.

Musk maakt met dit ontwerp duidelijk dat hij precies weet wat de Cybertruck moet zijn: een truck. Een voertuig om heel fysieke dingen te doen op vaak ongepolijst terrein. Dankzij het 3 millimeter dikke roestvrij staal hoeft de eigenaar niet bang te zijn voor krassen en deuken, en roest is evenmin een issue. Dit is een auto die goed smerig mag worden en blíjven. En passant doet de Cybertruck op stroomloze plekken dienst als stille generator. Er zitten volwaardige stopcontacten in om machines op aan te sluiten.

De Cybertruck mag dan op een gevechtsvoertuig lijken, dat hij erg handig gaat blijken staat wel vast. Dubai heeft al aangekondigd de politie van een vloot cybertrucks te voorzien. Musk zelf twitterde dat hij de wagen wil gebruiken op Mars. Blijkbaar smaakt het lanceren van een Tesla hem naar meer.

Tekst: Ed Croonenberg.

Deel dit artikel
Voeg toe aan favorieten