Gamecontrollers zijn er in alle soorten en maten. Grotendeels kunnen we ze opdelen in volgende categorieën: sturen, joysticks, gamepads en 'diversen' (wat slaat op alles wat niet in voorgaande categorieën thuishoort). Een stuur en een gamepad tegen elkaar afwegen is een beetje zoals appels met peren vergelijken. Niet te doen dus. Wel gingen we in onze gamekast snuffelen naar gepaste games om elk type controller uit te testen. Daarbij houden we rekening met volgende criteria: functionaliteit, ergonomie, design en wat de controller bijdraagt aan de game-ervaring. Sturen ***PCM Keuze Beste Product Logitech Momo Racing Force Feedback Wheel Het eerste stuur dat wij testen is meteen ook het beste. De controller voelt solide aan en dankzij het drieklemmensysteem kunnen we het stevig vastmaken aan onze tafel of bureau. Naast de traditionele 'versnellingsregelaars' is er ook nog een ouderwetse maar handige versnellingspook. Op het stuur zelf zit links en rechts een rij van drie programmeerbare knoppen. Het pedalenblok is onderaan voorzien van een antisliplaag, wat geen overbodige luxe is. De force feedback en het sturen zelf voelen lekker realistisch aan. Het enige minpuntje dat wij kunnen bedenken is de omvang van de 'voet' van het stuurwiel: voordat je kunt gaan racen zul je toch echt eerst de tafel moeten opruimen. Info: www.logitech.com Prijs: € 149,99 ***4 sterren (van de 5) Trust FF380 force feedback Race Master Trust biedt met dit stuur een goedkoop, maar degelijk alternatief voor de duurdere force feedback-sturen op de markt. De installatie verloopt vlekkeloos en het stuur voelt lekker stevig aan. De pedalen staan stevig op de grond. De knoppen zijn goed bereikbaar, een leuke extra is de Point Of View-knop om snel van gezichtspunt te veranderen. Over de force feedback niks dan goeds: hij voelt goed aan en je kunt hem zelfs via het configuratiescherm naar eigen smaak aanpassen. Twee minpuntjes toch: de klem om het stuur vast te zetten had echt wel beter gekund en de pedalen hadden van ons iets verder uit elkaar gemogen. Info: www.trust.com Prijs: € 59,00 ***3 sterren (van de 5) Trust NF340 Race Master Dit stuur beschikt niet over force feedback, een behoorlijk minpunt. Want het racen wordt er een stuk minder realistisch van. Wel voelt het stuur solide aan en beschikt het over makkelijk hanteerbare versnellingsregelaars en goed bereikbare knoppen. De Point Of View-knop blijft een aangename extra. Jammer dat het pedalenblok iets te klein is en dat hij net iets te makkelijk wegschuift bij 'intens' gebruik. Op de installatie (zowel qua software als qua hardware) hebben we niets aan te merken. Kortom, het ideale stuur voor wie niet al te veel geld wil of kan uitgeven. Info: www.trust.com Prijs: € 34,95 ***2,5 ster (van de 5) Joysticks Logitech Extreme 3D Pro Twist Handle Joystick Ervaren flightsimmers kunnen niet zonder joystick. Deze Twist Handle is dan ook speciaal ontworpen voor het spelen van flightsims. Toch heeft dit ontwerp wat ons betreft twee serieuze minpunten: de omvang van de basis en een nogal stroeve bediening. Overigens is de stroefheid vooral aan het begin vervelend; na enkele vlieguren zijn we er aan gewend geraakt en merken we het niet eens meer. De installatie is dankzij de usb-aansluiting een fluitje van een cent. De joystick bevat voldoende functionaliteit en werkt verder perfect – vooral de draaibare stick zorgt voor extra mogelijkheden. Het groot aantal programmeerbare en makkelijk te gebruiken knoppen maakt deze joystick tot een degelijk hebbeding voor flightsim-fanaten. Info: www.logitech.com Prijs: € 39,99 ***3 sterren (van de 5) *** PCM Keuze Beste Koop Logitech Attack 3 Joystick Deze ideale allround joystick is niet alleen geschikt voor flightsims, maar voldoet ook prima bij avonturenspellen of zelfs racegames. Het apparaat bevat elf programmeerbare knoppen en een gashendel. De installatie verloopt vlekkeloos en ook bij het spelen ontstaan geen problemen. De Attack 3 reageert uiterst goed en voelt solide aan. Dankzij de niet al te grote voet kunt u de joystick ook gewoon in handen nemen; u hebt dus geen extra bureauruimte nodig. Minpunten hebben we niet kunnen ontdekken. Info: www.logitech.com Prijs: € 29,99 ***3,5 sterren (van de 5) Trust Predator QZ 501 Met deze joystick combineert Trust kwaliteit met een aantrekkelijk prijskaartje. De installatie is door de usb-aansluiting volledig plug & play. Wel is de joystick aan de forse kant en voelt hij erg plastic aan. Toch levert dit niet echt problemen op bij de besturing. Sterker nog, we zijn aangenaam verrast door de accuraatheid van het ding. Zelfs de lichtste hand- en vingerbewegingen worden moeiteloos opgepikt en ook de throttle-besturing werkt perfect. Bijkomend pluspunt zijn de vier grote zuignappen aan de onderkant waardoor de joystick – zelfs tijdens de meest heftige actiemomenten – stevig op tafel blijft staan. Info: www.trust.com Prijs: € 29,95 ***3 sterren (van de 5) ***PCM Keuze Beste Product Logitech Freedom 2.4 Cordless Joystick Draadloze technieken vind je vooral bij toetsenborden en muizen; de meeste gamecontrollers zijn nog gewoon voorzien van een draad. Deze Freedom 2.4 is hierop een positieve uitzondering. Met de 2,4 GHz usb-ontvanger sluit je het apparaat in een mum van tijd aan op de pc, goed voor een reikwijdte van zes á zeven meter. Niet alleen ziet de joystick er bijzonder futuristisch uit door zijn combinatie van zwart en aluminium, hij levert ook zeer goede prestaties. Niet alleen bij de traditionele flightsims, ook racegames laten zich prima spelen met deze joystick. Verder ligt de joystick goed in de hand, houdt hij het zo'n 40 uur vol met drie AAA-batterijen en beschikt hij over een 8-wegsschakelaar, tien programmeerbare knoppen, een zilverkleurige gashendel en een handige aluminium vuurknop. Een genot om mee te gamen. Voor de echte fans dus. Info: www.logitech.com Prijs: € 79,99 ***4,5 sterren (5 sterren) Logic 3 PC Pro Flight USB Deze Logic3-joystick ziet er zacht gezegd wat ouderwets uit. Wij vermoeden dat het de ontwerpers van Logic3 aan inspiratie ontbrak. Want een lompe zwarte doos met twaalf knoppen, een vierwegsknop, een gashendeltje, vier functie-buttons en een joystick met een trigger-vuurknop vinden we niet heel erg speciaal. De prestaties vallen mee. De grote minpunten (weinig ergonomie en vastzittende knoppen) zijn dan ook grotendeels te wijten aan de gebruikte materialen en het ontwerp. Naast flightsims kunt u er ook andere games mee besturen, maar echt handig vinden we het niet. Speelt u graag flightsims? Kies dan liever een hipper en gebruiksvriendelijker model. Info: www.logic3.com Prijs: € 35, 99 ***1 ster (van de 5) Gamepads Thrustmaster Firestorm Dual Power 3 De installatie van deze gamepad zorgt niet echt voor problemen en ook het programmeren van de knoppen is eenvoudig. Het ding voelt heel licht aan – ondanks de aanwezige force feedback-motoren binnenin – maar het harde plastic vinden we niet echt aangenaam. De knoppen zijn makkelijk bereikbaar en de analoge sticks en Direction-pad (D-pad) zijn vlot en precies te bedienen. De twee knoppen die achteraan nog verstopt zijn, vinden wij wat overbodig: acht knoppen is wat ons betreft ruim voldoende (maar misschien weet u er wel raad mee?). De force feedback is afdoende, maar zeker niet fantastisch. Al bij al een degelijke maar weinig opvallende gamepad. Info: www.thrustmaster.com Prijs: € 26,90 ***2 sterren (van de 5) Thrustmaster 360 Modena UPAD Force Wij vinden het design van deze gamepad goedkoop en oerlelijk, maar smaken verschillen. Gelukkig ligt hij wel perfect in de hand. Ook de rubberen handgrepen en de aparte vorm vinden wij een pluspunt. Qua besturing hebben we geen opmerkingen: de sticks en de D-pad werken precies en vlot en ook de knoppen voelen juist aan. De installatie verloopt vlekkeloos en ook het tweaken zorgt niet voor problemen. Bovendien bekoort de force feedback van deze gamepad ons meer dan de eerder besproken Thrustmaster Firestorm. Kortom, een prima gamepad die helaas zijn uiterlijk niet mee heeft. Maar wij zijn dan ook geen Ferrari-fans... Info: www.thrustmaster.com Prijs: € 35,40 ***3 sterren (van de 5) XFX Executioner Deze gamepad lijkt sprekend op de traditionele Playstation 2-gamepad. Helaas houdt hier ook meteen de vergelijking op. De Executioner is namelijk net iets té klein voor onze handen en ook de knoppen voelen niet echt stevig aan. Ook de D-pad komt niet bepaald solide over. We vrezen dan ook dat enkele rondjes button bashing voor serieuze problemen zou kunnen zorgen. Gelukkig doen de analoge sticks hun werk wel perfect. Jammer alleen dat de drivers op een mini-cd zijn gezet. Dit is geen probleem wanneer je pc een cd-rom met tray heeft, maar in onze test-cd-rom met slot-in mechanisme is het schijfje onleesbaar. Info: www.xfx.be Prijs: € 14,95 ***1 ster (van de 5) Trust 850F Vibraforce Feedback Sightfighter Op de doos ziet de Trust Vibraforce er veelbelovend uit: we zien een chroomkleurig gamepad met indrukwekkende specs-lijst: een usb-gevoed pad met 8 bewegingsrichtingen, 6+2 actieknoppen, een gashendel, een 2,5 meter lange kabel en twee onafhankelijk werkende, krachtige VibraForce motoren. Wanneer we de controller uit de doos halen zijn we echter teleurgesteld; het gamepad voelt erg lomp aan. Tijdens het gamen levert de controller gelukkig verrassend goede prestaties. Alleen de beloofde vibraforce-functie doet minder dan verwacht. Het lijken wel ingebouwde dieselmotortjes: ze komen erg langzaam op gang en de trilling is iets te zacht om realistisch aan te voelen. Overigens kun je met de bijgeleverde software de gevoeligheid van de knoppen zelf instellen. Een andere mindere eigenschap vinden we de grootte van deze controller. Met kleine of middelgrote handen kun je namelijk moeilijk bij de knoppen vooraan op de controller. En nu we het toch over de knoppen hebben: hiervoor hadden ze wel wat kwalitatief beter materiaal mogen gebruiken. Dit plastic ziet er wel erg goedkoop uit. Info: www.trust.com Prijs: € 24,95 ***3 sterren (van de 5) Logic3 Rumble Pad Wanneer we het Logic3 Rumble Pad uit de doos halen bekruipt ons een déjà vu-gevoel. Dit gamepad lijkt als twee druppels water op de PS2-controller. Althans, wat uiterlijk betreft. Want de goede ergonomie van de PS2-controller is helaas hier ver te zoeken. Het apparaatje én de knoppen voelen namelijk veel stugger en onnatuurlijker aan, waardoor je na enkele uurtjes spelen gegarandeerd zere polsen en vingers hebt. Vooraan zien we vier knoppen die het gemakkelijkst met de wijsvinger te benaderen zijn, rechts vier knoppen, links een 8-weg D-pad die als digitale stuurknop kan dienen. Daarnaast bevat het Rumble Pad ook twee analoge joysticks, twee kleiner knopjes en een mode-button met bovenaan een groen ledje. Voor een goede vibratiefeedback zijn er in dit gamepad twee motors ingebouwd. Let wel, deze vibratie werkt alleen als je de meegeleverde drivers van cd-rom hebt geïnstalleerd Het gamepad ondersteunt vier vibratie-effecten: bump, earthquake, engine en gravel. Speelt u slechts af en toe een game dan kunt u de aanschaf van deze controller zeker overwegen. Bent u een diehard-gamer dan bent u beter af met een ergonomischer model. Info: www.logic3.com Prijs: 26,99 ***3 sterren (van de 5) ***PCM Keuze Beste Koop Logitech Dual Action Gamepad Ook dit Logitech gamepad lijkt qua uiterlijk en knoppen lay-out erg op een Playstation 2-controller. Een 8-wegs D-pad aan de linkerkant, vier digitale buttons aan de rechterkant, twee in het midden en nog vier vooraan. Ook de analoge joysticks ontbreken hier niet. In tegenstelling tot de Logic3 zit het met de ergonomie wel goed. Ook wat prestaties betreft is deze Dual Action een uitblinker: hij werkt uiterst precies en de gevoeligheid van de knoppen is precies goed. Op de meegeleverde cd-rom vindt u overigens niet alleen de driver, maar ook een aantal gratis spelletjes en demo's zodat u onmiddellijk het gamepad kunt proberen. Via de profiler past u naar eigen wens de configuratie van het gamepad aan. Een vibratiefunctie heeft de Dual Action helaas niet, maar de degelijkheid van deze controller maakt veel goed. Info: www.logitech.com Prijs: € 29,99 ***3,5 sterren (van de 5) PCM Keuze Beste Product Logitech Cordless Rumblepad Net als bij alle andere Logitech-modellen uit de test verloopt de installatie van de RumblePad uiterst eenvoudig: cd-rom in de lade, software installeren en inpluggen maar. De fabrikant belooft met het Cordless Rumblepad een complete game-ervaring. En daarin kunnen we ze niet eens ongelijk geven. De force feedback doet zijn werk schitterend. Deze keer voelt racen, schieten en slashen realistisch aan. Bovendien is de vrijheid van draadloos ook hier niet te onderschatten. Over de toetsen lay-out is duidelijk nagedacht: links een 8-wegs D-pad, centraal twee joysticks en links zes digitale buttons. Midden op de controller zit de startknop, omringd door twee kleinere knopjes (een om de mode in te stellen en de ander om de rumble-functie aan en uit te zetten). Vooraan zitten nog vier 'shoulderbuttons' en een schuifknopje. Wat dit gamepad uniek maakt is dat hij zo goed overweg kan met meerdere gamegenres. Want de besturing van een adventuregame is toch echt wel anders dan die van een flightsim. Toch kent de Rumblepad een minpuntje: u moet maar liefst vier AA-batterijen in het gamepad stoppen, wat het gewicht van de controller aanzienlijk doet toenemen. Info: www.logitech.com Prijs: € 59,99 ***4 sterren (van de 5) Nostromo Speedpad N52 Wie met de Nostromo aan de slag wil, kan er maar beter de tijd voor uittrekken. Het kost best wel wat tijd voordat je gewend bent aan het ongewone design. Maar heb je het eenmaal onder de knie, dan is het wel een handig hebbeding. Zeker fervente fans van shooters zullen aangenaam verrast zijn door deze vervanger voor de traditionele toetsenbord/muis-combinatie. De installatie verloopt vlekkeloos en ook het programmeren van de knoppen is niet bepaald moeilijk. De veertien knoppen zijn makkelijk bereikbaar, maar reageren jammer genoeg wel redelijk stroef. Vooral de 'paniek'-knop kampt met dit probleem, wat gezien zijn functie uiteraard niet ideaal is. Even inwerken is dus de boodschap. De extra duimknop verdient wel weer een pluspunt. Al met al een ietwat bizarre, maar bijzonder handige controller. Echt een aanrader voor shooter-fans. Tenminste, als je niet linkshandig bent. Want deze Speedpad is geoptimaliseerd voor rechtshandige gamers. Info: www.belkin.com Prijs: € 36,90 ***3,5 sterren (van de 5) PCM Conclusie Het aanbod aan gamecontrollers is groot, heel groot. De keuze voor een controller is dan ook een persoonlijke keuze die grotendeels afhankelijk is van het genre game dat u het liefst speelt. Racefanaten kunnen met de aanschaf van het Logitech Momo Racing Force Feedback Wheel weinig fout doen. Vooral de realistische force feedback geeft een meerwaarde aan race-, rally- en Formule1-games. Het predikaat PCM Keuze Beste Product is dan ook verdiend. In de categorieën Joysticks en Gamepads gaat Logitech beide keren met het Beste Product-label ervan door. De Logitech Freedom 2.4 Cordless Joystick is draadloos, levert zeer goede prestaties én is voor verschillende genres games inzetbaar. De goede prestaties qua besturing zien we ook terug in bij het Logitech Cordless Rumblepad, die we vooral belonen vanwege de realistische rumble-functie en de uitmuntende ergonomie. Ten slotte geven we graag een eervolle vermelding aan het Nostromo Speedpad N52. Geheel verrassend brengt Belkin met deze controller een prima alternatief voor de traditionele muis/toetsenbord-combinatie. Een aanrader voor alle liefhebbers van first person shooters. Gametip! Helaas worden er voor de pc niet zoveel Formule 1-spellen ontwikkeld, maar gelukkig zijn er wel veel mooie racegames te krijgen. De populairste van het moment is toch wel Colin McRae Rally 04. Een cross rally spel waarbij uw stuur behoorlijk zal trillen (mits deze force feedback ondersteunt, natuurlijk). Andere racetips zijn Need for Speed Underground en Juiced. Gametip! Zoals gezegd is de joystick onmisbaar bij flight sims. Dé flight sim aller tijden is natuurlijk het prachtige Flightsimulator 2004. Deze game is de meest realistische vliegsimulator tot nu toe. Het enige nadeel is dat het behoorlijk ingewikkeld is. Je bent al snel heel wat tijd kwijt voordat je Flightsimulator 2004 in de vingers hebt. Hoeft het allemaal niet zo serieus voor u, dan is Freelancer en Yager misschien wat voor u. Ook met deze games kunt u leren vliegen. Gametip! Omdat een gamepad makkelijk te vervangen is door een toetsenbord en muis, gebruiken lang niet alle pc-gamers een gamepad. Jammer, want soms is een gamepad een heuse aanvulling op het spelplezier. Bijvoorbeeld bij een spel als UEFA Euro 2004, de recentste voetbalgame van Electronic Arts. Maar niet alleen sportspellen spelen lekkerder met een gamepad. Ook bij het spelen van avonturen platformspellen (of 'adventures' in marketingtermen) is het aan te raden een gamepad te gebruiken. Goede games in dit genre zijn Prince of Persia: The Sands of Time en Beyond Good and Evil.